22 Mart 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

"lava harbi 1 , HARER — Akşam Postası şiddetlendi Bulgar i ilman tayyareleri RP gemileri refakatindeki bir Ingiliz ticaret alir kafilesine hücum etti KR ee İngilizlerin Silt | başvekili a maslakını nasıl yapıldı pine rattan yy ray atan bildirildiğine ö- try. VArında Ti si in - Lima vadisin- İı sen kömürlü da riciye nezareti, ii di, simdan vaki talep ü. Müş jı, Amerika kon» tuk» f€Yedildiğini ve aki rİAr:n 20 martta İni 4, etmeleri ii bildirme; “Uy NX Düheri meşhur Tenor ir, NEİlİZ tabilyetine > leri Sor günlerde ! ve Pütün €vzilerine hücum Sir Duha &€ce devam eden Maş Yarbümi neticesinde Müyaşp, © Me » Şan'ı altak olmuşlardır. m > Pböl : e itle, Çini olan e te ki Sİreş, ar olmak üzere Vee tedir tinin kurtulduğu a © “mn son kaberle- “MÜZ Su üzerinde MD *Yetlek? Vi U 4, kap Un ae Pep egg İnlünd, ör. AY > önü, da iz, ti Adm ğ va b paPlama May ve pe TR mnlinfail bu. Yay *dah, et ap, li İngiltereye k <mel olduğunu Xİ hükümet « sulhünür “ Ziya Uşaklıgil'e U milletin dil güzelliğine yarafıcı zekâsmı ve ömrünü vakfetmiş olan üstad Halid Ziya Usaklızil, bir müddettenberi, gramer ve İ imlâ meselesi üzerinde düşünüşleriri neşrediyor, Muhierem edip, çok reybi ve tevazulu bir konuşuş üslübu kullan- 4 masama rağmen. bu meselenin halli için terkibi bir sistem kurmakta- İ dir, ; Türk dilinin bu büyük sanatkâr, bu hamlesinin hiçbir yerde he- inüz bir axis uyandırmamış olmasını, şüphesiz, ne doğru olduğu vel ? mile. me de küktlir meselemizin kadrosunda böyle bir mesele kabul e- dilmemiş olmasına affetmiyecek kular yüksek idrak sahibidirler, Ben ; vanrediyorum ki, tarihin fazını giymiş başlarla konuşmak hürriyeti ne, hürmet duygumuz dalma bir parça engel olacaktır, Nitekim muh- İ terem üstel da ilmi mazariyeeiiikte objektif bir düşünüş üslübmdan ade sihri Hiyatların hâkimiyeti derhal belirmektedir. Ve bu ekse- riya da böyledir. Mesel& Türkiyede belki en güzel siir söylemiş olan "ahya Kemsl siiri nazâriyede en fena tarif etmiş olan adamdır, Üstad Halid Ziyn, övvelâ, gramer ve sentaks tabirleri yerine İ (sari) ve Çuahiv) kelimelerinin zevkimize daha uygun geldiğiyle .ö.6 İ girmiştir ki, buşünkü ruhumuzla kendi zihni itiyatları arasmdaki me İsateyi, yalnız bu ifsa ctmiye kifayet edecek kadar hatalıdır. Hayır, İ muhterem tistad, buzün bize garp dillerinin ıstrlahları Arap ve İran ale, kanatların. ve Ena ş İkümetlerinder Lek bir surette i- : » itdiklerini ve Nergiz rbin çok uzun ei, erdiğini tebarüz et- m md ar. 4 ve A aş i la ayda cereyan e İş iiaber', SİRA baz ali g1» Balkan mese- Y ç, BUZUL duğu an. tini YEP ve son Av. o tahlil ettikten DA, AŞ, a Şİ, EN #alhünü anar”, Ye müdafan e. İS yAlmanya ve £- sAveye kalk - tahakı, palar için uk etmiş o. be asahiyet,, darbin sevk büyük bir a. *“n Yanardağ e Hür, Sreketlerin en ii tonlardan İşte bu ABE, e talan Kaz 28 pe ğ Fİ ERP KEŞ ği i ; i i a My Beheiştr, Londra, 22 (Hususi) — Alman- larm Skapaflov'a karşı hücumin- rına bir mukabele olmak Üzere yirmi mer: gecesi Silt adasındaki Üelerine yapılan hava akınlarından sonra tayyare harbi, ceği ümit edilmektedir, Si na yapılan hücumu 3Ü ta idare ettiği söyleniyorsa da tayyarelerin miktarı elliye yakın dir. Akını hava barekâtr kumanda- nı Sinlon idare etmiştir. Kuman- | dan, evvelce yapılan keşif uçuşla rından Sonra İngiliz tayyarelerinin araziyi çok iyi bildiklerini şöyle - miş ve gu tafsilâtı vermiştir. “Evvelâ, ada üzerinde yirmi da- kikalık bir uçuş yaparak, msiye- timdeki tayyarelere hedefleri termek için bir parasütle bir altrm. Bunun üzerine bhombarti- man başladı, Tayyarelerimiz, ada- dan uzakta olan bir yere sıralan- 14 nöbet bekliyordu, Bunlardan biri ilerleyip, bombalarını attıktan sonra Başka biri Üerliyor ve ayni işi yapıyordu. Hatekât sonuna k*- dar-bu şekilde idare edildi. Staton; Almanların niçin ave teyyareleri) çıkarmadıklarna dnir sorulan sunle şu cevabi vermiştir. “Almanlar gece uçuşu yapmak- tan korkuyorlar, Onun için İngiliz gemilerine taarrur - ettikçe de bu İşi gündüzlen yapıyor ve ortalk kararmadan geri dönmiye ekem - miyet veriyorlar. ALMAN TAYYARELERİ ŞETLAND ÜZERİNDE UÇTU Londra, Zi (A.A.) — Hava Aeraretinin bil ine göre bu- İ gün öğleden biraz sonra düşman tayyareleri Şetland adaları Üze önden uçmuşlardır. Tehlike işa. reti ve sonra da tayyareler geç- Geçe de Alman tayyarbleri Ja- | gilterenin cenub sahillerinde uç- müşlar; ve shil yakınına beyez ve turuncu renklerde sarapteller atmışlardır. İngiliz leri düşmanı bütün gece aramış- tr, ÜÇ BİTARAKF GEMİ HASARA UĞRADI Tondra, 2 (A.A.) — İngiöz Amirallığı Alman hava Ku vetleri tarafından İskoçya s da harp gem n refakatinde giden vi purlara yaplan taarruz hak- kında İzahat vererek diyor ki; | Bu taarruzda Tiç bitaraf ge mi hafifçe hasara uğramıştır. Bu gemiler şunlardır: 1267 tonluk Sivinta vapuru, bir bomba ile hasara uğramış va tayfası tarafından terkeğdil- miştir. Bu tayfa üiğer bir Nor. veç vapuru tarafından kurta- riletistir. 1599 tonluk Utklippan va- puruna bi? yangın bombası İsa- bet etmiştir. 720 tonluk Tora Elise vapu- runa da Keza'bir bomba düş müş, fakat hasarın Cerecesi tesbit edilememiştir. Kafileye refakat eden harp gemilerinin dafi ateşlerile bir Alman bombardıman ftiyya resi hasara uğramış Kafile. ye refakat İngiliz tayyareleri- nin ateşlerile de diğer birkaç Alman tayyaresi yaralanmış ve bu tayyareler dağıtılmıştır HOLLANDA ÜZERİNDE UÇAN TAYYARELER Amsterdam, 21 — İzi Alsa” | av #ayyaresi bu sabah Limhorg. da Alman hududuna kadar birkaç kilometre mesafede bulunan Ge - hep İsmindeki küçük Hollanda sehri Üsarinda tomnalardiım. Amsterdam, 2i — Şimal deni- zinde, dör! Alman tayyareci, bir Hollanda vapuru tarafmdan kur sr. Bunlar, İngilizler ta. örülen bir tayvarenia x olup, mbav va üç “NRURG SUNİNDEKİ HASARAT Kopenhağ, 21 (A.A.) — Syit adası civarından gelen haberlere göre, adayı karaya bağlayan Hindenburg seddi mühim surette hasara uğramış ve bu set üzerin- de bulunan dört hava dafi batarya kulesi ortadan kaybolmuştur, DANİMAKKA HÜKTSETİ PROTFSTO ETTİ Kopehan, 2 (AA) — Tes men bildirildiğine <öre, Dani. marka hiikümeti, Sİlt hücumla. da, İngiliz tayyarele « rinm Danimarka Üzerinde uçuş I ve Danimarka garp sa - erinin bez roktalarını ve ez. ömle H Island'ı ve bir Da , nimarka eri mevrlini bom » bardıman edislerini İngiliz hü. kümeti nezlinde protesto ede - cektir, Türk - Bulgar dosi- luğundan bahsetti Sotya, 21 (A.A) — Krala cek cevap için yapılan müşakereler esnasında Har ye Nazirı B. Popuf süz slarak ezcümle demiştir ki: Harici siyasette vazifemiz, harbin r k i bütün ga, rek bu harbin neticesi ne olur- sa olsun Bulgaristanı Korumak ve müttefiklerini müdafaa et mek olmadır. Dış #iyasetimiz barış ve mil- letler arasında anlaşma Ülkü- süne #a4dık ka'mış ve bu siya- set bize komşularımızla ve her şeyden önce kardeş Yuzoslav- ya ve kendiile daha 1925 de dostluk muahedesi imzaladığı- mız dost Türkiye ile münase. betlerimiz! ıslah Imkânını vers miştir, Hu dostluk muahedesi mii letimizin kendisila müşterek menfaatlerimiz olan Türk mil- Ietine karşı hissiyatını aksettir mektedir. Sovyetler Finlândiyaya yeni tekliflermi yaptı? Isveç-Fin ittifakı Sovyetler ve Almanya tarafından İyi Stokholm, 21 (A,A.) — Stok enin Moskova muh: or: Sövyetlerla Maskövadaki Fin he- yetinin ilk içtimamda, Ruslar son muahede ile kendisine terkedilen hududu Tazı noktalarda genişlet - mek tösavvurunda olduklarını ih - sas etmişlerdir, Finler bu yeri is tekleri kabul edezekleriri bildir - mektedirler. Stokhulm — Sovvet - Fin ba rişmdan sonra Fin hükümetinin İsveç ve Nerveçle bir ittifak akdi için yaptığı teşebbüsler Mosko- vâda müsamaha ile karşılanmış ve bizzat Moletof da İı kanaate iştirak etmiştir, Sovyetlere göre ise yapılacak bir ittifak tarsamen tedafüi mahiyeti haiz olup, hiç bir memleket aleyhine mütevec - cik değildir. Buna binaen Sovyet tefsir tarzı kabul edilemez. Diğer taraftan Almanyada, si e#ketleri arasında Mezpis Sovyet- nazarına İŞ“ tirak etmiştir. VATİKAN NE DUŞÜNÜYOR? Vatikan, 21 — Osservatre, Romaro gazetesi, Sovyetlet Bir liğinin oSkandinavya devletleri arasında tedafüt bir ittifak yap - malarına mani olmasını Sovyet- lerin, Avrupa şimalinğe yayılma yeni bir deli) gibi gör. mektedir. Papalığın naşiri efkârı olan bu garete diyor ki: : Moskova hükümetinin vaziye ti, Sovyetler Birliğinin arzusunu yalnız Finlândiyada zorla kabu? ettirmekle iktifa etmeyip, İsveçe ve Nervere müsrülüt cıkârmaya karşılanmadı da çalıştığını, Fin * Sovyet mu. ahedesinin akdinden dokuz gün sonra tâmamen teyit etmektedir, YENİ FİNLANDİYA KABİNESİ Helsinki, 21 (A.A.) — lân- diya matbuatı kabinenin istilası hakkındaki şayiaları teyit etmek- tedir. Yeni hükümet derhal te şekkül edecek ve parlâmento da Zi martta içtimaa davet oluna- caktır. HARPTE ALMANLAR TAYYARE YARDIMI YAPMIŞ Moskova, 21 harbi Oesnasmda, Almanyanın, Sovyetler Birliğine 300 avcı ve bombardıman tayyaresi verdiği söylenmektedir. Almanyaya satıtan Romen petrol şirketi Avar Kamarasında bir istizaha sebep oldu Tanüea, 21 (A.A.) — “Foraky Bos mancaka" petrol şirketinin Almanya tarafından satın alınışı buzün Avam Kamarasında mevsübahaslmuztur. Bu Kumusta sorulari bir suale ce , vap veren iklamdi harp mazırı Kros demiştir ki? rürneti bu girkeli sa - tm atma meselesini uzun uzadıya tet Kik ettikten soura isenilen fiyatı gir - ketin. verimile mülenasip petrol an , Yazmasında verilmesi oderpiş edilen —— Fintindiya | Üstad arapça kelimeleri yeni selâ, bütün dilimizin (komsum i halde bavret etmemektedir. Şeeğimi öne sürenler haklıdıria ıstlalarımdan daha yakın gelmektedir ve gelreektir, yazımızla İalâffuz ettiğimiz gibi yararak değiştirmeye ne hakkımız olduğunu soruyor. İ — Bir milet hakka, üstad, Bizznt Aran dilinin diğer milletlerin kelk İ melerini gülünç denilerek mikvasta değistirdiğini unutuyor gibisiniz. "stadımız imlâ meselesinin halli için ileri sürdüğü nazariyelerle, me- kuyusı) şeklinde acaip bir İmlâ j nizama sürüklendiğini ve yazman eski yazıya döndüğünü gördüğü Anlasıhyor ki, dil meselelerinin matleka bir owlemi meselesi öl duğunu iddia edenler ve bu mese ilelerin akndemisiz halledilmiye » H. Dotkılıç a KİRİŞ Gördes heyelânı 4000 nüfuslu şehir her an yeni bir tehlike içinde Gördesliler hükümetin yardım elini bekliyor Gördes, (Hususi) — Gördeste vukua geler heyelâri oldukça bil- dirmiş ve kükümetin bu işle pek yakmdan. alikadar olarak müte. hassısları felâ mmtakasını tet- kike memur ettiğini de evvelce ba- ber vermiştik. Gelen mühe; 7; höyelân sa basını görmüşler, buralarda birçok etüdler yapmışlardır. Neticede teh likenin çok büyük olduğu nnlaşıl- mıştır, Bey mahallenin üçü tsmamile ve diğer mahalleler de kismen heyolân sahası içinde kalmakin, 2000 kanecdon ancak birkaç yüz bina sağlama çıkmaktadır, Bundan hir müddet evvel yıkılan yirmi ve tabliye ettirilen yirmi evden bag- kâ daha birçok evlerin de boğal- tılması takarrlir etmiş bulunmak- tadır. Hükümet, her tilrlü insaat | ve tamiratı meneylemiştir. Artık bundan sonra şimdiki © yerde bir tek çivi bile çekılamıyacaktır, Ye. güne gire şehri başka bir yere o nakleylemektir. Böyle bir nakilse nereye? Ne zaman” Nasıl ve ne gibi şartlar altında yapila- İşte bu islifhamlara cevab verilememektedir?! önder, Yunan işğeli zamanında tamamile yıkılmış, tek hir ev da. hi kalmamışlı. Böyle bir Tırsatin göhrin eski yerinde kurulmaması Için, o zamanlar birşek teşebbüs- ler y mış ve beyelânm mevcu- (diy bar edilmişti, İstanbul üniversilesinden gelen jeoloji pro- fesörleri ve bu işin mütehassısları yine bu sahada fenni tetkiklerde bulunmuşlar ve mafia vekili bay Sirn merkum öt (o gelip veziyeti mahallinde müzahede etmişlerdi. Herhalde bir mahzur görülememiş olacaz ki, gehrin yine eski yerin. de İnşasma müsaade edilmişti, O günden bugüne kadar birçok si- kıntıkı ve Üzüntülü çalışmalardan sonra halk kendisine barıncak bir yuva kurabilmiş ve y a | bir şehir meydana gelmiş Ne | çare tabiat Gördeslilerin yüzü- rü güldürmemiş, heyelân içten içe Gördesi kemirerek kurulan bu â- bidevi rnhyevlemek içinen nr mansız siğdetile bökmünü icra ei- wiştir. Şimdi, felâket koca bir memleketi tehdid eimekicdir. Bu dehşetin artik örlenemiyeceği an- laşılmıptır, Mazife yapılan hatanm acısını bugün halk bayatile, para» * sile, welile eckmektedir. Biz, dün- den ziyade bugünü düşünüyor ve yeni kuru'nerk Gördes hakkında konuşmak istiyoruz. Yeni Gördes nerede ir? Gelen mühendislerin, heyelân 6- lan dağın arkamı mürrsib Sulduk- ları söylermektedir. Bürasr, teh- like mmtakasmın hemen civarı sa- yılmakta, dağlık, inisli, yokuşlu kurulabi. wiklarda bir gey temin oedeimliye ”j bir yer olarak bilinmektedir. İkin. cektir, ci bir yanlışlığa düşmemek icin Güördesi başka bir yere kaldırır - ken yapılıcak yeni şehrin bügünün ihtiyaçlarmı okarşılıyabilecek bir Yâzımdır. Havası, #ü- yu, kanalizasyonu, evleri, bahçe- leri, meydanları, parkları, eira - tin ve kem de halkm işleri bakı. gundan ön plânda gelmelidir, Bı- nun için de bir şehircilik mütehss- ssmın mahallinde tetkikat yap - masi ve şehir olabilecek yeri inti. hab eylemesi zarureti vardır. Yeni gehrir yeri bü sursile ta. yin edildikten sonra en mühim mesele İnşsat işi olacaktır. Bu şoh- ri tamamiyle halkım kurması im- kâpsızdır, Evleri tehlikeden nis - peten uzakta kalanlar birdenbire bü pskli kabul edemiyecekler, ev. leri yıkılacaklarsa orada kendile. rine tekyar bir yuva kuramıya- caklardır. Şimdi âçıkta duranlar gösterilecek yeni yerde başlarmı #okacak birer klüba yapsalar dahi bu yine matlubu temin etmiş ol - mryacaktır, Bu suretle başlıyacak insaat gayri sıhhi şerajti hayati. yo gösterecek, ayni zamanda iler. ds kurulacak yeni şehrin çirkin bir manzarasını teskil edecektir, Bundan başka şimdiki cemiyet ha- yah bozulacak ve şehir kendili « den iki, hattâ üçe bölünmüş 0o- icaktır. Böyle bir bale hem dev. letin hem dn halkın işlerini zor. laştıracaktır. Bugün için dehlike Rürmeyip eski evlerinde oturmak istiyenler de yins bir gün bu âfe. tin tehlikesi karşısında perişan dü- #eceklerdir, Ne tarafından bakı »- lacak olursa vaziyet elim bir tab. Io Talinde karşımıza çıkmaktadır. Bütün bu malızurları önlemek için hükümetin bu işe müdahale etme- #i, daha doğrusu yeni Gördesin bir de İs! olarak mütalen edilmesi ktedir, İşte o zamandır ki: hem civarda nümüne teşkil e- debilesek bir cumhuriyet sehri kus rulacak ve kem de Gördesliler ha- yatlarını emin ve müsterih olarak devam ettirmiş olacaklardır. Berünkü vaziyet cidden Yürek. ler acısıdır, Halk, büyük bir endi- 46 İçinde günlerini geçirmektedir, Oturdukları evin bir anda yok o- labileceği korkusu memleketin “iş hayatımda v6 umumi ahenginde büyük tesirler yapmaktadır. Şim- di 4000 nüfuslu bir şehir bile Mle, göre göre ölümle karşı ya bulunmaktadır. Yıkılmış evler, Ya- rılmş duvarlar, çökmüş çatılar, $- kiye bölünmüş bir toprak yığını yarın gelecek frlâketin büyüklü ünil şimdiden ihbar eylemekte ve Gördesliler de çaresizlir Içinde te. vekkiille bekleşmektedirler, Bu ya- raya bir ilâç bulunması 4600 ki. sinir hayatımı kurtaracaktır, En ufak hir ihmal büyük bir Tecaatin TRAM anmlinn mi8 â