19 Şubat 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

a SURA yap KEMAN Ma i AD Bovyetler 3 Fi vrehri almışlar | ça ayyarele- de Tanizlara lük yayla Bzerinde ye, tebii eliz de demiry bilig, “oktalara, Yolu” ag ekte, Salribe, ia d8 ya, Haag Ntde rak, Sekteie” mil enerji, 5 ? VE > MM, if ar EMİ i : EML İs ii BE ei Eee SE ERİ z ai : ii ; : : Mişel See Hilar Gallağiığ Gi ELİ e MRULNLN tayyaresi düşürüldü ilalyadan 10 bin kişilik bir kuvvet yakında Finlândıyaya gidecek Londra, 19 — Finlândiyadas gelen baberlere göre Karelide Sovyet tazyıkı dün hafiflemiştir. Resmi Fin menbalarısdan alınan haberlere nazaran ,,Ladoga gölü nün doğu ” şimali kıyısında Fin ler bazı muvaflakıyetler kayde derek 570 Rus öldürmüş, 8 top ve bir miktar harp malzemcw zabt ve 3 tank, 70 muhtelif makü vaşıtası tahrip etmişlerdir. Fin tayyareleri ve hava daf: topları, 24 ü kontrollü olmak Üze re, 27 Rus tayyaresi düşürmüş terâir, Dün Helsinkide iki defa tehli ke işareti verilmişse de hiç bir bomba atılmamıştır.” Petsamodaki muharebe yeniden durmuştur. Suomossalmi cephe sindeki Sovyet hudutlarını felce uğratan Fin kıtaları mevzilerini muhafaza etmektedir. Kareli cephesinde Taipole mn takası ile Kareli Berzahının şark muntakasındaki tezyik, hafiflemiş tir. Buna mukabil her türlü tek nik vesaite malik olan Sovyetle rin taarruzu, Summa mıntakasın da bir netice elde etmeğe çalış maktadır. Müsademeler, gece gündüz de vâm etmiş ve Summa mntaka sında birçok noktalarda Finlân diyaklar geri çekilmek mecburi yetinde kalmışlardır. Vaziyet, çok ciddidir. Fakat Mannerhâym hatı Inşa edildiği sırada büyük bir taarruz karşısında çekilmek ihti malinin hesaba katılmış olduğunu unutmamak lâzımdır. Sovyetlerin Finlândiya körfezi ile Muobsim adasmdaki topçu 2 teşleri çok şiddetli olmuştur. O büsler, binlerce Finlândiyalıyı yaralamıştır. Buna (mukabil, yapmakta olduğu tazyıkın şidde tini kaybetmiş olduğu zannedil mektedir. Kareli berrahındaki vaziyet, bi raz kararmakla beraber diğe cephelerde bilhassa Ladoga gölü nün şimalinde vaziyet selah kes betmektedir. Bu mıntekada Sov yetlerin bütün taaruzlarn tar edilmiştir. Bir omüddettenberi Kuhmoda harekât icra etmekte olan kayaklarla mücehez Siberya İı mühtaassis müfrezeler, üç gün mücadeleden sonra tamamile im ha edilmiştir. Ruslar, 1900 kişi kaybetmişlerdir. Rus kuvvetleri nin bakiyyesi de hududu aşarak dönmek mecburiyetinde kalmış lardır. 10 bin İtalyan Paris, 19 — Entransijan gazete, si, İspanyada Aragon'da barbedep Garibaldilerin reisi Marabini'nin başkanlığında 10 bin İtalyanın ya- kmda Finlândiyaya hareket edece- fini bildirmektedir. Her banknot yerine bir adam gö ideri ebilseydi.. Diğer taraftan İngiliz Röyter w« jansımın harbin bidayetindenberi Pinlândiyada bulunan bususi mu- babiri Vernon Morgan Londrays dönmüştür. Morgan neşrettiği bir makalede Finlândivanm müstacelen sllâba ve adama ihtiyacı olduğunu bildir. mektedir. “Pek yakında © P'inlin- diyaya silâh ve adam gönderilme «MM takdirde Finlündiya kaybedi- lecektir. Finlândiya, tayyare ve bilhassa avcı tayyaresi, çök miktarda mü - himmat, hava defi topları, ilâç ve dilhassa zatüreeye karşı ilâç, fa. kat ber şeyden evvel adam isti - yor, Finlândiya, kurtulma (şansını tecrübe edebilmesi için en ax 100 bin kişive. zaferden emin olması 'rinse 200 bin kişiye ihtiyacı var. dr, Finler, dışardan ve ezcümle A- merikadan gönderilen para yari mından dolayı çok mütehassistir , ler, Ancak bir Finlândiynli bana İ- . gini çekereki amam amme ga İĞ ŞİŞİ, “Pek mütehasaisiz. Fakat, keşki her banknot yerine bir adam gön- Jerebilselerdi,, dedi. Rus zayistinın söylenildiği kadar mühim olup olmadığını merak e- denler var. Rus zayistmn hakiki miklarinı tayin etmek İmkânsız - dir, Zira, geri dönemiyecek vazi, yetto olan her Rus askerine de öl. müş nazarile bakmak icab eder, Çünkü Ruslar oyaralılarını kaldır. mamaktadırlar, Finlândiya (osaylatma gelince, Ruslarla Finler arasındaki zayiat nispeti 10 a karşı idir. Tayyare zaylatı ise 20 ye karşı ldir., Sovyet tetbiği Moskova, 18 (A. A.) — Rus teb- Kareli berzahında Sovyet kıtas- tunm tazyiki altında düşman, ağır saylatla alelâcele Viborg ve bu şehrin şark istikametinde geri ça, kilmekte ve köylere ateş vermek- tedir, Sovyet kıtantı, oMuolajarvi gölünün şimal sahilinde Ojuntia şehri He Summa'am şarkında müs. tahkem Karhula İtisak O mevkiini ve keza döniz mıntakasında Maris ve Murila şehirlerini ele geçirmiş- tir. Sovyet krtaati bu cephenin he- yeti umumiyesinde düşmanı takip eylemektedir. Sile) 24 Saatte 27 Sovyet İ | - Almanların bir taarruzu daa nelicesiz kaldı Paris, 19 — Almanlar dün gürp cephesinde kuvvetli bir ha zırlıktan sonra Mozelin garbinde ki Fransız karakollarından birine hücum etmiş, fakat bu teşebbüs tamamile akim bırakılmıştır. Cephenin diğer noktalarında iki. taraftan devriye faaliyeti kaydedilmiştir. Balırı an gemiler Londra, 19 — Liana ve Osmed adındaki iki İsveç ovapurunun battığı öğrenilmiştir. 4537 tonluk Hollanda Ame land vapuru dün salah saat $ de Van Holland limanından ayrı) mış ve Şimal denizinde saat 9 da bir mayna çarparak Obatmıştır. Mürettebat kurtulmuştur, 3656 toluk İngiliz Baron Alisa vapuru Şimal denizinde batmış * tır. Vapur kaptanı ile bir tayfa müstesna olmak Üzere mürctte bat kurtarılmıştır. İngiliz bandıralı Şheldan ve Grtistekom vapurları çarpışmış * lardır, Bu çarpışma neticesinde Şhedlanbatmıştır. Kaptan da da hil olmak üzere 16 denizci kayıp Almanların iddiası Brüksel, 19 — Alman resmı tebliğinde Almanlar 11 * 17 şubat haftası zarfında 128,174 tonluk 32 İngiliz, Fransız ve bitaraf ti- caret gemisi batırdıklarım iddia etmektedirler, Alman protestosundan sonra İngiliz protestosu Norveç müşkül vaziyette kaldı Altmark vapuru hâdisesi dolayısile Almanların deriizaltı harbine şiddet verecekleri sanılıyor Brüksel, 19 — Norveç karasu- larında iki İngiliz torpitosu tara- tmdan çevrilerek içindeki İngiliz 6sirleri kurtarılan Altmark vapuru hâdisesi büyümektedir. Almaaya- üm Norveçi protestosundan sonra İngiltere de ayni bükümeti protet- to etmiş, Norveç çok müşkül bir waziyetie kalmıştır. İngiliz bariciye nazırı lord Ha. lifaks dün Norveçin Londra sefiri. aj kabul ederek, Altmark vapuru. dun Bergende yapılan kontrolü €- nasmda vapurda İngiliz esirleri bulunup (bulunmadığının Norveç tarafından kat'i bir surette tesbit edilmemiş olmasmı protesto etmiş ve bu hususta izahat istemiştir, Nazır, Norveç hilkümetinin bita- taflık vazifeninde kusur etmiş ol. duğunu ve İngilterenin Allnark yapurunun mevkuf tutulmasını is- tamekte haklı bulunduğunu sefire bildirmiştir, Ipgihzler bakh... Pariste ve Vaşingtonda siyasi mahafil bu meselede İngilizleri haklı görmektedirler. Bu mahfel. lerin noktainazarı şudur: “Almanya, deniz tayyareleri ve tahtelbahirlerile mubtelif milletle- re mensub vapurlara ve hattâ ba- kiçi gemilerine taarruz etmekte, dir, Şimdiki ahval ve gersit dahi- linde İngiliz harb gemileri, Altmar. Xi kara sularında takip etmek hu- susunda baklıydılar, çünkü Alman vapurunda dört top vardı ve birta- kım harb esirlerin taşmnaktaydı. Binaenaleyh kara suların bi, taraflığı, bizzat Norveç makamalı ve Alman vapuru tarafından İhiâ! edilmiştir. N kontrol me- murları, vazifelci yapmamışlar ve Norveç karasularmın Altmark işin bir iltica mmtakası teşkil et mesine müsamaha etmişlerdir. Bu şernit altmda İngiliz amirallik da- Iresinin vermiş olduğu karar ta - mamile haklıydı. Diplomasi maha. filinin evzubahs etmekte oldukin. rı sual, Altmark hâdisesinin Al zerinde tevlid edeceği akislerin ne olacağı geklindedir, Paris, 19 — Gelen haberlere gö. re Alman matbuatu ilk iki sayfa- sini Altmark vapuru büdisesine tahsis etmekte ve - muksbele bil. msi tedbirleri istemektedir. Börsen Çaytung gazetesi ayrıca Nasyonal Tidönde isimli Dani . marka gazetesinin 'Borlin muha - biri Altmarı hâdisesi Üzerine Al manyanm denizde ve havada bi » tarafların İngiltere ile van müna kalelerini tamamen kesmeğe matuf tedbirler almak tasavvurunda ol - dağunu bildirmektedir, Çurçıl izahat yerecek Londra, 19 — Bahriye nazırı Çörçil yarın avam kamarasında Altmark'dan kurtarılan 300 bahri. yeli hakkında beyanatta büluna- caktır. Lelth bastanesine yatırı « lan 250 bahriyeliden 150 si dün hastaneden çıknuştır. Mütebakisi, nin de bugün çikmasi muhtemel- dir, Kurtulanların unlatlıkları Altmark vapurundan kurtarılan İngiliz esirleri bâdiseyi uzun uza- dıya anlatıyorlar. Birçok bahriyelilerin şehadetine göre, İngiliz torpitosu yaklaştığı zaman Almanlar vapuru terkeder- ken bilhassa İngilizlerin kapalı ol- duğu anbarların yakinine vapuru berhava etmek için saatli bomba, lar koymuşlardır. Bahriyeliler: o “Kurtarelarımız yarim saat geç kalanlardı, her gey bitmiş olacaktı,, diyorlar, yi Genç bir bahriyeli şunları an- latmıştıri Son günlerde vaziyet pek fens idi. İçimizden bazıları isyana bile teşebbils ettiler. Son iki gün zar. fında bize yalnız ekmek ve su ver- mişlerdi, Oslo, 18 (A. A.) — Altmark va- puru hâdisesinde sekiz Alman Öl. müş ve beş Almanağır surette yaralanmıştır, ga Resmi dairelerde işigrin süratle. | görülmesi mümkün değil midir ? SKİ Türk dilinde bir söz vardı: “Allah kimseyi hükümet kapısı" na düşürmesin!,, Türk halkının, saltanat hükümeti kapısmda çektiği eziyetlerin, ürüntülerin, zorlukların ifadesini vesen bu söz, halkçı, cumhuriyeti* miz teessüs ettiğindenberi Türk lisanından kovulup gitmiş olması ve bir daha tektarianmasına da ihtiyaç kalmaması lâzumdı. Halbuki, cumhuriyet hükümeti resmi dairelerinde maalesef hâlâ bunun böyle olduğunu anlamıyan o yeni idaremize uygun bir şekilde ha ka kolaylık göstermenin, bu dairelerin en birinci vazifeleri olduğu» nu ve esasen kuruluşlarının da bu gaye ile yapılmış bulunduğunu bil miyen bazı eski kafalı ve bürokrat zihniyetli memurlar var ki bu daj* relere müracaat eden eshabımasa'ihin aklına bu eski cümleyi getiri- yorlar, Geçen gün yevmi gazetelerin birinde çıkan bir kari mektubu m» mi daire erin halkı bizar eden yavaşlığından gi yet ediyordu. Müşte ki; belediye imar bürosundan çıkması lâzımgelen ifraz İşinin müraca» atinin Üstünden bir ay geçtiği halde, hâlâ neticelenmemiş olduğundan bahsederek bugün git, yarın gel usulü ne zaman bitecek.,, Diye soruyor, Bürolarda işlerin ağır görüldüğünden yana yakıla bahsederken bu usulün biran evvel kâ'kmasını temenni ediyordu. Resmi dairelere ışi düşen vatandaşların hemen hepsi bu betartten bizardırlar, Bir günde çılanası lâzıme»len bir işi, bulup meydana çe karmak içi bizde günlerce gidip gelmek lâzımdır, Halbuki, bürolarda daha modern teullerin tatbikile bunun önü ne geçmek herhalde pek kolaylıkla mümkün olur. Şu git gel usulünün kalkmasını yalnız şikâyet mektubu sahibi des Yil, bütün vatandaşlar can ve gö" nülden istiyoruz. Acaba resmi dai. celerde işlerin daha süratle görül mesi mümkün değil midir? Suat Decviş Eskişehir röportajları Eskişehrin nufusu muntazaman artıyor E skişehir valisi Şükrü Ya, gını, mütehas - msi mimar Jak Lâmbere Porsuk otelinde ziyafet verirken görmi tüm. Halük ve centilmen at Vali Şükrü Yaşım, bu ilk ve güzel intibamdan sonra mutlaka ziyaret etmek İstedim. Ertesi günü, bu maksatla yo. la çıktım. Bindiğim araba tek katlı, küçücük bir binanın önün. de durdu. Yanlış geldiğimizi zannederek, arakacıya: "— Ben, sana vilâyet konağı. câ götür, demiştim!,, Sözünü söyledim. Adamcağız, safiyetle: “ Getirdimi, “ Cevabını verdi, hayretler İçin. de kaldım. Türkiyenin gezip do. laştığım hiçbir vilâyetinde, hat. tâ hiçbir kazasında bu kadar kü. çük bir “hükümet konağı, gör- memiştim! Hükümet otoritesini, şeklen bu kadar küçültmeğe, ne yalan söyliyeyim, gönlüm bir türlü razı olmadı, olmuyor dal Vak Şükrü Yaşın ile konuşur. ken bir yandan da bunu düşünü. yor, fakat kendisine birsey söy. lememeği tercih ediyordum. Sözü şehre getirdim, dedim ki: — Eskişehirde kontrolsuz in. şaat nazöri dikkatimi celbetti. Aomba, bunun önüne geçmek için” belediye birşey düşünmemiş mi? Vali Şükrü Yaşın: — Şimdi menedilmiştir, ceva. bını verdi. Esasen şehrin olânı yok. Eldeki istifade edilemiyecek bir halde. Mütehassıs Jak Lâm ber. müstakbel imar plânmı yapa. cak, Fakat, şebrin haritaları da mevcut değil. Endasiro, Eekişeh. rin haritalarını çikerliyor, Jak Uâmber, haritanm biten kısımları Üzerinde imar İşlerini katiyetle tesbit edecek. Halen, imar plânm. da yer alacak olan spor sahasi, sahire pazarı, hal ve soğuk hava depolarının yerleri kararlajırı. mr, Vali Şükrü Yaşma: — Eskişehirin umum! vaziye. tni nasil buldunuz? Bualini sordum, Sayım muhatabrmı — Eskişehir, coğrafi, idari, fk, usadi bakımlardan ve ayrıca bir takım tabii imtiyazları bulunmasi yüzünden inkişafa çok müsahtir, sözlerini söyledi, Meselâ, Eskişe. birin kiremit o toprağı, lületaşı, İyi ve sıcak suları tabi birer ser, Yazan: Sabih ALAÇAM ufacıkmış. Bugün, bu kisım le a, tasyon arası tamamen dolmuştur, Nüfusu da ber sene 1000 kadar artıyor. Kamusulâlim, Eskişehir hakkında, 10.000 nüfuslu bir ka, saba der. Halbuki bu mikdar, 835 sayımında 47000 e çıkmış ve giündi de 52.000 e varmışlır. Bu, Bormal bir çoğalıştır , Vali Şükrü Yaşına: — Biraz da maarif vaziyelin, den bahseder misiniz? Dedim, İşte, aldığım cevap: — Merkezde 14 tane Uk mek, tep var. Bazılarında çift tedris u. sulü tatbik ediliyor. İlk mektep. ler, ber sene 750 mezun veriyor. Lise muntazamdır ve bu tahsll müessesesinden İyi randiman alın, maktadır. Orta mektebe gelince, burada talebe çok. Her halda bir, iki orta mektep daha lâzım, Vüâyetin maarif vaziyeti iyidir. Okuma yazma çağında bulunan, lardan 17.000 küsür vatandaş tah, silini yapıyor. Merkezde de 5590 talebe var, Vali Şükrü Yaşm'at — Her halde, sizin de memnun olmadığınız bir nokta üzerinde du, racağım, dedim. Yollar, görüyor, Bubuz, berbat: Ya toz, ya çamur! Naz'k muhatabını, bana, az çok » tesliyet emareleri bulunan bir cevap verdi: — Sivrihisar yolunun şehre akt kusmını, idarel bususiye bütçe, sinden 23.000 liraya ihale etk, Çiftelere giden yolun buşlangicıni da, parke olmak Üzere, 16 bin liraya yine müteahhide verdik, Bunlar yapılıyor. Fakat, bu mik, “dar, Ibtiyaca kifayet etmez, Beki, şehirin yolların yaptırmak için bazı tedbirler almak lüzumunu hissettim. İki nokta Üzerinde dur, dum: 1 — Yollar, yabir istikreş akdetmek, TI, — Yahut da, bedellerin! bii, Ahara yani taksit taksit o vermek suretile İnşa ettirmek, Bunlardan birini, menfaatimize hangisi daha uygun olursa onu, tercih eyiiyerek işe başlıyacağım, Umuyorum ki Eskişehir pek ya, kmda yola kavuşacaktır... Vali Şükrü Yaşına veda eder, ken, sözlerini uzak ve İâfta kalan - |