10 Ekim 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Mer Sulh olmadığı taktirde ne olacak Yazan: M. DALKILIÇ LMANYA sulh teşebbüününde samimi Ise daha ziyade Ame. rikanın tavassutuna müracaat etmek meebariyetindedir. Çünkü dünyada büyük muvazene kuvveti olarak biricik devlet Amerika kalmıştır, Amerikadır ki, herhangi bir müdahalesile, yine geçen 1914 harbinde olduğu gibi. harbin kat'i neticesi üre- rinde müessir olabilir, Bundan dolayıdır ki Almanya herkesten evvel Amerika ef- kâr: umumiyesine karşı kat'i hüsnüniyetini ispat etmek, başlıya, cak olan yeni harbin mes'ulü olmadığını göstermek İçin, eğer wa- "mimi ise, Amerikanın tavasutunu — istiyecektir. Ancak bugün hemen bütün dünyada herkesin zihninde şu sunlin dolaşınakta. olduğuna şüphe yoktur: Eğer salh teşebbüsleri, göründüğü gibi, gerçekten samimi değilse ve sulh teşebbüsleri mavaltak olmazsa ne olacak?.. Kıngm, amansız, cehennemi bir harb mi başlıyacak” ölüm dirim harbi mi olacak” Harb yine ayni kadro içinde kalabilecek mi? Yoksa süratle ve zaruri ihtilâtlar yaparak bir cihan harbine mi dönecek? Müs, kül vaziyette kalan turaf etrafa mezbuhane hamleler vurarak bü- fin dünyayı ateşe vermeye kalkışacak mı? Bir tamf karalardaki hâkimiyetine güvenerek kıtaları isti” Mya ve Hindistan, Mısır gibi müstemlekelere taarruz ederek ge. nis harekât harbine mi girisecek? Diğer taraf denizlerdeki hâli miyetine dayanarak kıtaları tam bir abloka altına mu alacak?.. Vakfi iki tarafın harekât plânları hazır olduğuna ve neler olacağını değilse bile. neler yapılscağını genel kurmayikların bilmekte bulunduğuna şüphe yoktur. Fakat buna rağmen müthiş hakikat suder: Dünya kesif hir karanlığa giriyor, SN eassiesesssrsssessssevasssersnseuulzsnese0e. vee osaseniluzsn 000000001 v00 amine MEnAU00ekeyeyonas0yo0ymaslnEnna0ĞMAMNNE0 A «> JG EA) Cey Pe 4 YENI SABAN Müseyia Cahit Yalçın, buğün Ver- ” Va) gi e VAKİT Asım Us, bugünkü buşmakalesin. | © de Almanyanın tcarel (o şartlarını tetkik etmektedir. Almanya ile Yu goslavya arasındaki ticaret mus — hedesi müzakerelerinin, Almanla. rın Yuşaslavyadan alacakları ipti- dul maddelerin karşılığı olan silâh vesaire gibi mamul eşyayı hemen değil, “yakın bir istikbalde,, verme" Yi İleri sürmeleri üzerine İnkıtas uğradığım kaydeden muharrir, bu “yakm istikbal, kaydının harp 40, nuna kodar wwyabileceğini ve bu gerail altında Almanya ile (hiçbir devletin mal imübadelesinde bulun omağu yanaşmıyacağını, halâ ayni © şart bir başka devlei © tarafından kendilerine teklif edilse Almanla- Oyan da bunu kabul edemiyeceklerini yazmaktsd Vakit başmuharriri, Almanların bir tarafian Yugoslavyaya © böyle şartlar teklif ederken diğer tarar, © inn bitöraf devletlerin Ingiltere ve , Fransa ile ticaret yapmalarını hoş — görmediklerine ve bu-memlekeiler “hakkında bir gün Almanyanın ce bir ve şiddet kullanması o zumanı ceğine dair yapılan o neştiyalı hatırlatarak bu haberlerle Belgrad — müzakerelerinin inkıla — sebebleri » birleştirilince zihinlerde şöyle bir Sual teşekkül ettiğini o kaydederek diyor “Almanya bugün (İngiltere ve © Fransa ile bir hayst ve memat mü, © esdelesi içindedir. Böyle bir zaman du bu devlet bitaraf o memlekeller © üzerinde iktisadi bir tahakküm vap o maağ kalkarsa yarıma (o İngillere ve — Fronsayı mağlüp (edecek olsa a © caba'neler yapmaz? © “Hitlerin küçük milletlere ve bi- ştaraflara' verdiği teminatlar bu sw. —Gİsle verilecek hükmün ağırlığını na- Sil tahfif edebitir?,, 28 MARE MEDENİ a ERENER RUHLAR Yazan: Nezihe Muhiddin eğ > O kadının yanında mı oldu be yn —Yok canım, o Kadın i, evvel çıkmıştı. Kocalı olsa ondan kadın ne Lili bütün ohlizazlarına rağmen namıyarsk «ortu © Sildi nerden buldun” Yokus elma soyduğun © şu küçük çakı ile mi? — Pade't mem sen? Ben öyle banal şeyler “- r atıyım? Plânı çoktan hazırlamıştım. Hani geçen gün yeralli bedesleninden aldığım sapı mercanla sedef İşlemeli küçük Pemcme yek ve 9 İşte emrinin. — Tıpkı “Cenni,, gibi ha? Evet Cenni gibi ya. Ondan da mükemmel. Yalnız baş ucundu bir demet kır menekşesi eksik.. Ah bı, söy müahedesinden bahsemealedir. Muharrir, Hitler hareketin.n bütün kuvvetini Versay muahedesinin ba. riz haksızlıkları teşkil ettiğini bal buki bü muahedenin daha o böyük baksızlıklara yol k içim yarık mış olduğunun görüldüğünü kayde. derek şöyle diyor: “Bugün Hiller Avrupada kurmuk istediği düzeni kanlı bir ibilliç - çinde yerde (yalan Lehistanın ve Çekoslarakyanm nnayları “ üzerine istinat ettiriyor... Muharrir, demokrasilerin o biraz zaafa düşüp peki deseler (yarın sul olabileceğini fake! böylece bir takım milletlerin kuvvete © kurban gitmeleri prensipinin — kabal edil miş olacağını ve bünün da dünya tarihinde uzun, kanlı ve karışık bir boğuşmu devresinin o başlengicmı teşkili edeceğini tebarüz ettim;or. CUMHURİYET Yumus Nadi, “Çarpışan menfaat, ler,, başlıklı makalesinde, son Av- rupa vaziyetinden bahsetmekle ve bu arada Sovyetlerin o Lehistanın Ramen bududunu işgal ederek Ku- radenize İnmek yollarını kapama, larının ve Ballık devleilerile vap- tıkları son anlaşmaların şimal kom şumuzun aldığı emniyet tedbirleri cümlesinden bulunduğunu kaydey. lemekledir. Bunun taabil olduğunu söyliyen muharrir, ademi tecavüz paklındanberi yekdiğerile milttefik gibi gösterilen Sovyet ve Almanla- rr âtiyen kendi aralarında zuhur edebilecek ihtilâflara karşı şimdi- den tedbirli bulunmağa itina eder göründüklerini işaret eylemekledir. Muharrir, Polonya taksiminin or. taya Polonyadan daha büyük me- seleler çıkarmakla olduğunu inan mak yerinde olacağını kaydetmek raksan beni.. Şimdi çiçekçiye gider kocaman bir çelenk yaptrırdım... — Haydi budala sen de yürü şim di! Kolaro da beni barda bekliye- cek. Biribirini çeke dürle karanlık ar- ka sokaklardan sendeliye koşa ev. lerinin önüne gelmişlerdi. Lili çan- tasından anahtarı çıkarıp o Kapıyı açarken arkadaşına fısıldadı? — Kendini topla! Odanıza kadar sabret! Karanlık merdivenlerden, sende- tiyen genç kızın koluna girerek çık. blar. İkinci merdivenin © kapısını illikleri zamun hafif bir zil vak dadı. Bu eil gelenleri haber verirdi. Zilli kapının yanındaki küçük kapı aralanarak karanlıkta bir baş uzan- di ve tok bir ses: — Siz misinir yavrularım onla « diye Bu, madam Man karşı sesiydi, ükünetle cevap verdi: — Biziz mayrik.. Allah rahathk versin, Pansiyonun «ahibi kadı na genç kiracıları “mayrik,, diyor. lardı, Haber HABER-— Akşam Postasr 4, Kahvede ihtikâr yapılamıyacak ! Tüccarlara yüzde üç | kârla iktifa etmeleri bildirildi İhtikârla mücadele komitesi dün toplanmış ve kahve tüccarla rını dinlemiştir. Tüccarlara son gelen otuz beş bin kiloluk kal venin kendilerine tevzi edileceği bildirilmiş, yalnız bu malların ancak yüzde üç kâr iâve edildik. ten sonra satılması ve kahve ti- caretiyle omeşgul oolmıyanlara toptan verilmemesi tebliğ edil - miştir. Ayrıca tüccararın ellerin deki stok malları bir kaç gün için ! de komiteye bildirmeleri isten miştir . NK. Mahkemeye verilen üç tüccar Fort atölyelerinden aldıkları 90 | ton malzemeyi, gümrükten kaçak | olarak geçirdikleri o zannile Sala- mon, Arşer, ve İlya (isminde üç tüccar dün beşinci ceza mahkeme- sine verilmişlerdir. ———— Muhacirlere (verilecek çiftlik Beykozdaki Cumhuriyet çiftli jinin Bulgaristandan gelen muha” sirlere verilmesi kararlaşmıştır. ğe Askerlik dersleri Askerlik muallimlerinin esas va- sİfelerine mani olunmaması için mekteplerin muhtelif sınıflarında” i xi askerlik derslerinin hâftanm İ muayyen bir gününde yapılması Kararlaşmıştır. ——.. Ankaraya 48 izci gidecek Cumhuriyet bayramı o münase- betile Ankaraya 48 izci gidecektir. | İzciler hergün saat )6 den itiba" İ ren muallimlerile o mekteplerinde İ hazırlıklar yapacaklardır. an Et ucuzluyor Şark vilâyetlerinden fazia hay- İ van gelmesi Üzerine (et fiyatları İ düşmeğe başlamıştır. i Kasaplar bunu geçici saymakta” f dır. te ve Avrupanın yalnız bir İki deve letin hâkimiyeti altında kalamıyı- cağını, tahakkümü esas tulacak her nizamın ve her bareketin ucu bu. cağı gelmez bir anarşi yaratmakla büşka bir şeye yaramıyacağını söy- lemekledir. TAN M. Zekeriya Sertel, “Tuna dev- lederinin — birleşmesi teşebbüsü, başlıklı makalesinde Oo Almanyanın Balkanlara inmek hayaline (o vedü etlikten sonra şimdilik Balkanlarda yalmz iktisadi o mümasebetlerini İ, dame etmekle İktifa o edeceğini ve buralardaki Alman O eckâlliyetinin mübadele edilmek İstenildiğini kay- dederek Romanya, Macarislan ve Yugoslaryanın arlaşmalarının Bal kanlarda sulhün devamını otemine nu yaziyor, Odanın gece ışığı yanınca © İki genç arkadaş biribirinin karşısın» da birkaç saniye durakladılar. Zizi- nin yüzü sepsarıydı. — Vücudunun her tarafı gözle görünecek okadar tiriyordu. Lili de o heyecanlıydı. Karşısında tilriyen genç kıza pis. kin nazarlarla bakıyordu. Bu ba- kışlarda şımarık bir çocuğa © karşı | duyulan müsamahu ile biraz da tak- | dir vardı. Zizi birdenbire bir facin akirisi tavrı takınarak; i — Onu ben öldürdüm! diye hay. | kırdı ve kendisini sedirin üstüne yüzükoyun attı. $isadi Dir sinir buhranı baslamış tv. Uzandığı sed üstünde büzü- Tüp kısalarık kıvrılıyor, çırpınıyor. ağından laşan çığlıkları için yastıkları sirryordu. boğmak kolonya bosalları* ensesini kolları m oğuşturuyorda: — Evi ayağa kaldıracakan Zizi gi kocakarı darular. bilirsin eceleri uyurnz 6, ki rı dinler, Öbürü hâlâ çıkpınıyor ve dişleri» Harp teçhizatı ve levazımı memlekete gümrüksüz girecek Meclis bu husustaki kanunu müstaceliyetle müzakere ve kabul etti tasvib ederek mezkür o kananları müzakere ve kabul eylemiştir. » Meclis gelecek içtimsm: önü. müzdeki pazartesi günü yapacak» tır. B. M, Meclisi dünkü toplantı” sında demiryolunun Erzuruma varması dolayızile yapılacak o , Ian merasimör B. M, Meclisini temsilen bulunacak heyet azala - rını seçmiştir. Meclisi , | Ankara, 10 — B.M dün doktor Mazhar Girmen'in başkanlığında toplanmıştır. Celsenin açılmasını müteakip bazi azanın omeruniyetlerine sit divanı riyaset tezkeresi okunmuş ve söz alan maliye vekii Fuat Ağralı, gelen evrak arasında bu- Yunân ve biri milli müda'aa ne. mma gelen harb teçhizat ve le- vazımmın gümrük resmi ile seir vergi ve resimlerden musf *utul- malarma, diğeri de göçmenlere ve muhtaç çiftçilere tohumluk ve yemlik olarak üç milyon 700 bin İiralrk buğday yardımı vapılmam hususunda hükümete verilen kre, dinin 5 milyon liraya iblâğma alt ! kanunların ruznameye almarak müstacelen müzakere edilmeleri- Bu heyet rivaset divanı tara. fından seçilecek Üç szadan başka Sadettin Uraz (İstanbul), Cev - det Kerim İncedayı (o (Sinop). Yahya Kema! Binatlı (Tekirdağ) İstamat (o Özdemir (Eskişehir), Hayreddin. o Karan (Balikesir), Refik İnce (Marisa) dan mü * ni istemiştir. Meclis bu taabi ! rökkeptir, Karabük katranları Dünkü fırtma Karabük fabrikasında istihsal Dünkü fırtmada Kartal İs edilen katranlarm İstanbul yolla* rında kullanılması için ' tetkikler yapılmaktadır. sabi Otellerin vaziyeti Ankaraya bildirildi Şehrimizdeki otellerin kapanma” ğa başlamaları üzerine vali ve be tasyonu önündeki büyük ağaç yıkılmış ve civardaki dektor İb rahime âit evin çatısmı çökert miştir. — İstanbul Leh konsolosu Polonya konsolosu, dün vali ve belediye reisin! #İyaret etmiş- Jediye reisi dür otel sahiplerini ça- | tif. fırarak kendilerile O görüşmüş ve | yapn e vaziyeti bir vapor halinde Dahiliye | İsmail Müştakın ölüm vekâletine hildirmiştir. © “şaldönümü 0 m İsmail Müştak Mayakonun ö- lümlinün dönüm yılı münasebeti” le dün Zincirlikuyudaki mezarı aile efrakiı ve dostları tarafından ziyaret edilmiştir. — — Çocuk bahçeleri inşaatı Şişhane yokuşile, vali o konağı karşısındaki oçcuk (o bahçelerinin inşaatr yirmi bin liraya ihale © İstimlâk muameleleri Beyazıt ve Koska civarında İs tümlâk edilecek 110 parça binaya kıymet biçilmiştir. Bebek - İstinye yolunda 30 bi- nanın kıymet takdiri geri kalmış ter. Yerebatan sarayı karşısında” ki adada bulunan binaların da kıy metleri takdir edilmekiedir. —— ei Tunmuştur. Sebze ve meyve satış e el yerleri Jeoloji dersi Maarif vekâleti liselerin son sı” ıl edebiyat ve fen kollarda je0* loji dersinin tekrar okutulmasına karar vermiştir. — o Köy mekteplerinde tedrisat Yeni açılan bir sınıflı köy mek” teplerinde hergün üç saat kültür dersi ve bir saat de ziraat (dersi okutulacaktır. Bu mekteplerin haf talık ders saati 24 tür. İki sınıflı ve tek muallimli köy mekteplerinde ise bir senrf öğleden Şehrin dört yerinde (sebze ve meyve satış yerleri açan Tarım ko operatifleri bu dükkânların adedi” ni on beşe çıkaracaklardır. Yerle- rini belediye tayin edecektir. —o Mayi mahrukat lisansa tabi olacak Ankara, 10 — Deniz vasıtala. rına ihrakiye olmak üzere veri- lecek ağır madeni yağlarla hava sefinelerine verilecek benzin ve yağların lisansa t$bi tutulmaları için Ticaret Vekâleti tarafından hizmet ederek bir garanti olduğu, | bir talimatname hazırlanmakta » | evvel, diğeci öğleden sonra ders Jdır. yapacaktır. ABER'İN EDEBİ) ROMANI Obürü omuzlarını xilkerek içini çekti. Li: nin arasından kısık kısık tekrarlı, yordu: — Onu öldürdüm! Gözlerimin ö- — Belki girdi, belki | sabuha üne cansız serildi, Ah ne facia ne | karşı polisler gelip beni (O kurnkola facla!! götürecekler. — Şimdi de pişman mı oluyor” — Götürsünler. Ben de 6 zuman sun? bütün bu acıklı ve feci aşk hiköye- O başını şiddede silkerek neda nel etmediğini anlatmak istiyordu. — O İalde bırak bu sanssasyonu pacağımızı düşünelim. r yaralı yilan gibi büzü- vücut şimdi birdenbi- sini anlatacağım. Nasıl aldandığı" , nasil hiyanet gördüğümü. Ni, hayet nasıl öldürdüğümü anlalaca- Gm. — Yavaş söyle! öldürdün öldür. düm diye bağırıp durma: Öldü İ re doğrulup oturdu. Hünü anladık. Bu esrarlı vaka Lilinin de hoşuna Sonra birdenbire hatırına gele, gitmiyor değildi hani, âdeta birer | rek sordu: küçük kahraman olmuşlardı. Rüna — Hançer nerede (o kurem” Zu rağ gözlerinde korku porıktıla, | vallının göğsünde saplı mı kaldı? rile ürpererek evin karanlık sükü' neline kulak kabarttnaktan da bali kulmuyorlardı. irdenbire ayağa fırladı — Den deli değilim henüz, Kork Mmiyorum ama kendimi ele verecek kadar da budels değilim, Mençer venımda: -- Aman ver şunu bana, — Birer sigara, dedi. Masanın istündeki kutudan birer cıgara ölü“ rak yaktılar. Ikisi de hırslı bir işti, ha ile derin hirer nefes çekerek ke: | o Zizi mağrur bir eda iie | keli. sif dumanları biribirine karıştıra: | Orta masanın ötüme atılmış olen vak sabrerdiler. Önce gene sö | canlasını açarak kücük (o ve süslü se basladı: hançeri arkadaşına wzattı. »— E şimdi ne yapacağız? (Devamı var) *) onda mühim bir merhale teşkil £ A Hayata dale Yine Fikret | IYMETLİ edebiyat tar rimizden bay Ağih Levendim, Yeni Sabah yüzeleri! başlıyan: “Fikret'in (o heykehmi dikelim? Yoksa © öserlermi mi kalım?,, Süsnc verdiği GEVİ son satırlarını gayrele okumuşü O satırlar şöyle ide: “ükret, Ne bidesi dikecek kudur çok ve çök milli, inkılâbçı, #teşli bir £ ifdir; me de eserler; yakılmcak F dar tens bir sdumdır. O, edebiY tarınumımın, ebediyen ölmer ve miyecek yuksek bir suüalküri, uDiâK ve vicdan tırosali, kısaca insanlık sembelüdür.,, Bu sözlerdeki tenukuz, işaret dilmeğe değmiyecek kadar bar Zaten Ağih Sırm Leveud böy lememiş; Yeni Sabah, bir yün raki yazısında “sehven yanlış Ü çıkmıştır, diyerek düzeltiyor: “Tevfik Fikret'e milli şuir vaff verilemiyeceği tabiidir, o Ancak * debiyal tarılıimizde mühim bir hale teşkil etmesi, seviyesinin cüstlüğü ve şahsiyetinin yükseki' | bakımından berhalde o, heykeli pılmağı lâyık bir şairdir... Itiraf edeyim ki bu sözleri de b retle okudum. Agâh Sırrı Le Fikret'in hem edebiyat tarihim mühim bir smerhsle teşkil o eli el söylüyor, heta de ons min verihemiyereğeni idame ediyor. #inı edebiyat tarihiniz,, başka milletin İrfamını m tesbit eder e Ve : şi den bir şaire “milli, vasfını yelim? “Mill, derken yalnız “ du kelitmenin dar o manasında” “milliyetçi, demek istiyorsak © man yalnız divan şairlerine i Yunus'a Süleyman Çelebi'ye, vi cızade'lere, hattâ Köroğlu'na, it Omer'e de “milli,, diyemeyiz. y H,, edebiyatımız Bay Mehmet min'le dört beş hececi şairin rinden ibüret kalır, Hayır, bir ö olmak sıfatile, milli göirlerim ye Mehmet Emin ve Behçet Ki ile iktifa edemiyorum; “milM, DEFİ i semiz! bu kadar dar görmeği siyeiime o yediremiyorum. j “milliyeti, ve “milliliği,, in i mılina almak istiyenler yar bir edebiyat tarihçisinin, bi dünün bir şairi hakkında rai verirken, milliliği,, inhisar al alanları tasvip eder Rözi bâyret ediyorum... ... Anket suali de çok garip: “ Ü ilm heykelin! mi dikelim? . Y eserlerini wi yakalım?,, Acaba berimiz olmadan biz de Alman gileri gibi kitap yakmağı mı dık? “Falan kitabı yakalım, di ler vârsa kendilerine tatlılık!a irtmak lâzımdır: Bu memlekette tap yakılmaz. Hele yirmi beş Yi vel ölmüş, yani icra edeb. siri icra etmis, eserleri #le "* yat tarihimizde bir merhnle (İz etmiş”,bir edebi cereyana adın! miş bir şairin ! itaplarımı - mânada da oha , yakmak göl düne düşemeyiz.. Bunu önce hkls anlatmağa çalışmalı; #nkat | Hhkla olmayınca bu iş için “ «e meşrudur: Cünkü öyle düşü ler, #'raflarımı yümuçek Di hemen şiddete kalkışır, elrs! rahatsı» ederler, Narattah ATAĞ | Ekmek fabrikası şim” lik kurulmıyacak Belediye son siyasi (o vaz dolayısile ekmek fabrikalar! İ maktan şimdilik vazgeçmiştife | ra) İ — Müsadere edilen ekmekler Belediye mülettişleri dün İ kazası dahilindeki i Beykoz ve Arnavutköyünde? çekmek milsarlere etmişlerdir. ekmekler noksan ve çeşnisi b” tur,