27 Temmuz 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

İ İ i e gg e ERSA Almanya nereye gidiyor ? Sualine vereceğimiz cevap şudur: Kat'i ve yakın bir harbe! Hitlerin tabiyesi nedir ? Programını merhalelere ayırarak tatbik etmek, Almanya karşısında dünyanın birleşmesine meydan vermemek ! Statistikler, Alman- yanın hariçten ithal ettiği hayvan, tereya- ğı miktarının ve da- hilden istihsal ettiği tereyağ, süt, peynir miktarının mütemadi- yen arttığını gösteri- yor. Bunlar, Alman- ; yada sarfolunmadığı-? na göre,ne oluyor? Muhakkak ki, hazır- lanan bir harp için ih- tiyat erzakı olarak saklanıyor! NANA Meşhur bir İngiliz iş adamı ve gazeteci olan Mr. Herbert . N. Casson'un “HMitlerden sonra Avru , pa, İsmi İZ Şazdığı kitab Avrupa fikir“Ye siyaset âleminde büyük bir alâkayla karşılandı, Eserin hususi- yeti, bilhassa zamanımızda pek E tesadüf edilen bir nikbinlik taşıma. #ı teşkil etmektedir. Bu gün her. kes insaniyetin, dünya medeniyeti. nin müthiş bir harb içinde mahvo- Iscağını söylerken Mr, Casson iler- #ini gayet güzel girliyor. “MHitlerden sonra Avrupa, mu - harririne göre, dünyanm bugün i çinde bulunduğu (çılgınlık) devri ancak bir buhrandır. Bu buhran er- geç vihayete erecek, diktatörler or tadan kalkacak, Almanya sulhçü olacak, hattâ parçalanacak, Buraya “Hitlerden sonra Avru, pa,, muharririnin kitabındaki mu- kaddemesi ile, bir de eserin en dik- hate şayan bir parçasını alıyoruz, “Hitlerden sonrâ,, derı - , man gelecek, bunu kimse bilmez. “Belki bie iki se Almanyada övrin berhangi baş ka bir memleketten daha sonra başlaması da ihtimal dahilindedir. En heyecanlı bir nikbin bile Av, - Tupa semasının birdenb bir şekil alacağını söy ne za e kadar. Fakat edeceğini düşünmemize imkân yok. Fakat bence (ikinci bir büyük « harb olmıyacak ve bugünkü düş , manlıklar, gerginlikler gittikçe aza Jacak, ortadan kaybolacak. 1815 nisanmda İngilterede ya - dum, Fakat o zaman bi- bedbin olursam herkos bana * deli olmuş derdi. Fâkat İngilizlerin cesaretlerini meleri için birçok sebebler — vardr, Napolyon Elbe adasından yük Wir ordu kurmaya on 'd erdiği kadar © endire veriyordu, İmparator on iki meni- Yelret araş ve ete him muha, © Tebeyi karanmişir.. Na korkmak çin gok makul sebebler oiyondan “Pen bilesardık İsreyakı yemiyorum, 0 kilo gayılladım st ve çocuğile bera Diktatör milletin istiklâlini parçalıyor. ve sırf muhitten merke x6 bir kuvvete tâhi bir di ! ratıyor, Zoraki bir iş Hitler, ferdin cemiyet için fe, söylemişti. Bütün O zamanlarda yaşamış olsaydım, herhaldo Napolyandan sonra Avru| sa diye bir kitab yar: yaptığım gibi uzaklara bakardım. 1815 hazirarında Vsterlo muhr - rebesi oldu İda edileceğini diktatörler, ister ister olmasm, bu Siyaseti takip et- kil etti. İmparator Sainte - Helene sdasma sürüldü ve onun düşmesile Fransız imparato, Su da sukuta başladı. Ondan sonra mucidler, teşkilât . Her diktatörün bir ve az çok anarşist karşılaşması da bundandır, Dikta - törüin demir pençesi, üzerinde biraz gev den muhite kuvvet fanliyete gi - yor ve millet aksi istikamete doğ - ra, mutlak hürriyete doğru ileri iyor. Millet Kayatmın rakkase: bir istikamete doğru nekadar il yer, aksi istikamete doğ. dar şiddetle gidecektir. Bü suretle, nihayet iki kuv | vazene bulmuş olur. Onun vazeneli memleketler olduğu gibi, muvazenesiz memleketler de var - refah devri başladı. “Hitlerden sonra Avrupa,, d » yazmağı kendime vazife bil- Yakinda ulaşacağımız dev ut olarak tahmin etmek is. terdim, Harb kokusu uzaklaştıktan © ulasmak pek de O zaman dün - yada sulha doğru, dostça iş birliği. şmaya başlıya cak, tedhişçiler sürülecek. Bugün harbi hazı e, zanaat sakiblerine verimli iş - Avrupa milletleri sakin bir bayat sürecekler, çalışa. caklar ve para kazanıp harb borç- iz ki başvekil Mr, Çem. berlayn 13 kânunuevv tarihi nutkunda şu sözle: lerden sonraki devreyi işaret et - ler bulunasak, “Tarihte görüyoruz ki hiçbir hü. kümet şekli ilelebed kalamaz, De- öösildik ya tedricen olur, yahut da birdenbire, bir infilik gibi. Fakat ne tarala olursa olsun, muhakkak bir değişme olacaktır. Onun için, herhangi bir memleketle, hükümet | Arioristenin idar şeklinden dolayı temasımızı kesmek | menler Golü tekrar aldılar ve o -| doğru olmaz. Zamanla © İdare şek. | ada iki sene daha kalabildiler. On | Hi öyle değişikliklere uğrar ki, ba-İdan sonra Sezar geldi, onları yine | karsmız bu günkünden bir sekli almıs Benim kanaatimce Avrupanm bu günkü vaziyeti muvakkattir, Napolyonun Saint - Helene kayast Üzerine sürülmesinden evvelki dev, re gibi, illerden sonra Avrupa, kitabından en dikkate parçayı okuyalım: idızlar gök bol ve ebedi iki kuvvet sayesinde du - lar: Merkezden muhite ve mu . ten'merkeze olan iki kuvvet, , Hakikaten baavel bu sözleri gatet açıktır. kuvvete tâbidir lerden birine iş tek baştna olmak diyeb am edetek bir bü esinin veya idarenin başı zenne - der, Kendisine Kutndan kaleler yap | ma MU be iki kreeetten “vardı, ayni derecede Vitumludur, Fakat şu yine bir hakikattir ki mazide her diktatörlük, bir zaman yaşamış, sonra inkıraz bulmuştur. Sonra. zorla tekrar tesis edilmiş fakat bu sefer daha çabuk yıkıl. | müştar, Mantık, hiçbir milletin d kilde, gittikçe fera bir vi nde kalmasmı kabul edemez, En usju, en itastli kimselerin taham . ile bir Son vardır. T; mahveder, ayet kendis Bir diktati lerin ve hislerin - serbestçe ini tur, Sade tasyik va büyük bir tazyik de dalma son de. | rece bi da muhakkak bir infilâk öl rakib öldü - Diktatör nekadar rürse“o kadar çok rakibi olur, : el Almanyanın tarihine bir göz a, tacak, olursanız görürsünüz ki Al | dalma birlik ve kuvvet devirleri yaşamış, sonra bozulmuş parçalanmış ve inhitat etmistir, Al man kuvvetli oldu mu Güayanm benim der, Mağlüb oldu mu, man mil) sal mütevası ve muti bir hal alır, Milâttani evvel 110 sönesinde L ki Cermen aşireti geldi, Gölü aldı. Bünlar on #ene kendilerini şimal Avrupanm her geye muktedir hâ - kimleri saydılar, Sonra Romalı ge neral Marius onları mağlüb eti ve j hemen hepsini öldürdü, Kırk sene sonra, Hitleri olan si ulunda Cer , şimaldeki eski ormanlarına sürdü, ENi » #onra yeni bir Hitler Arminius. O da Roma a3. i mağlüb etti ve altı sene Cermenler kendilerini Romahlar dan Üstün ırk saydılar, Sonra Ro - alı Germanicus ge fer kazandıktan sonra onları yine i, bir alay za Cerme e sürmiyen bir zaman zarfında Üç (Devamı 14 üncüde) Avrupa İri bir buhrandır. Bu buh- * ihattâ parçalanacak! eh vim MERE-Ka Hitlerden' sonra Yazan: Herbert N. Casson Dünyanın bugün içinde bulunduğu çılgınlık dev- ran ergeç nihayete ere. İngiliz muharini tlerisi için cek, diktatörler ortadan Wtbin görün Acaba kalkacak,Almanya sulik. haydudun tüfeklerini 5 gölüne attığı gibi, bir gün © çu bir memleket olacak, fünyanın sildklars böyle cak m murhedesinin imzalandı silâhlanmayı dü Cihan harbinin bittiği, Versay beri Almanya mütemadi bir sure © İmzalanmadan, ıhütareke devresi devam ederken bile 8i larmı ve askerlerini müttefiklerin kontrolundan gizlemek için o bif” kım tedbirler almışlardı. Çünkü Alman milletinin nesilden nesle kal eden imanı gu cümleyle hulâsa edilebilir: “Alman kumands âkim olmak için yaradılmıştır.,, 1919 da Almanya, çetin bir mücadeleden sonra, müttefiklerdeB i vakit hiçbir tadil ve itiraza müsande edilmemek şa kendisine uzatılan sulh şartlarını imzaya mecbur kalmıştı. Almanya şayan: hayret bir sabırla mü İcnin kendisini bağl” bütün mal! kayıtlarını, hüsnüniyetini tekrar ederek, fakat kudrfi giri ileri si Ber birer atm; an istifa n OSĞYİNİE Almdn Kudretini yefilden hissettirmeğe başladi i Almanya intikam almaktan başka birşey düşünmiyof” 7 muahedesinin tahmil ettiği mükellefiyetleri yapmak a mü bir dakika bile göstermemiştir. Muaheö hin imzâsından üç ay sonra hariciye hazirı Şirezman mil'et meclisi n a şu sözleri söylemişti: Almanya hükümeti, Almanyanın sulh muahedesinin bütün larını yerine getirmek hususunda $ikı bir takib fikriyle hareket eeğini temin edemez, Çünkü müahedenin gayrikabili tatbik oldu; takdir etmektedir. , ustos 1027 de Mareşal fon Makenzen bir nutkunda: k idaresinde Eikir. | | , Son derece| ler, bir asır bi | Vatanımızı küçülten ve bizi esir menzilesine indiren haksız ahedenin tadil edileceği günü bekli yoruz. O gün gelecektir. Cihan bi henüz bilmiş değildir. Bütün siddetile devam ediyor.,, demişti. A lm eylülünde meclis relsi olan Mareşal fon Hindenb lere bir hitabesinde: “Genç nesillersiniz. Alman orduları Paris kapılarma doğru yü ken oyun oynuyordunuz, Fakat istikbalde «iz de babalarmız gibi ris üzerine yürüyeceksiniz!,, sözlerini tekrarlamıştı, tay muahedesi Alman harb levazınının tamamiyle tahırib €Öİ leceğini tasrik etmişti, Fakat galibler mushedenin bu şartlarmı türlü tahakkuk ett işlerdir, Meselâ Parisi 130 kilometrsğf bombardıman eden Berta isimli topu bulmak bir türlü kabil olaf mıştır. Almanlı arın bu topları parçalaltıkları ve parçalarını eski hariblere & rak sakladıkları muhakkaktır. Alman eski muharibi çelik me rlerini neşreden bir mecmua bunu 12 mart 1928 tarihli a hasında açıkça yazmıştır. Bu vesikalar daha pek göktür. Fakat maksat Almanyanın CDİ) Harbi galidlerinden intikam almak arrusunu beslediğini ispat ol bu kadarı yetişmez mi? Hitler fena bir tebiyeci değildir. Eğer Almanyayı bir dünya # tihadı karşısına tek başını çıkarırsa bunun bir felâketle neti : çok iyi hesab etmiştir. İstediği hareketleri birden yap böyle bir dünya itikadını teari edebilir, Bunun içindir ki o program” merhalelere ayırarak yapıyor. Almanya bozün gizli silâhlanmıyor artık. Bunu, cihana meyd” okumaktan ziyade bu kadar gök silâhlanmanm izlenmesi müm olmadığı için açıktan açığa yapıyor. Bu silih mikdarını tesbit ede! viz. Fakat resmi Alman istatistiklerini karşılaştırırsak bazı tah ler yapabiliriz, Hitlerden evvel yani 1927 den 1932-yxe kadar dovam eden vi sene İçersinde Almanyada 530 milyon tor maden kömürü, 890 mili” 181 milyon ton kok kömürü çıkarılmıştı. o Hitlerin ik hükümet devri esmasmda yani 1903 den 1938 e kadar olan inde P05 milyon ton maden kömürü, 900 milyon ton Tan? nin fi neceğ Son senelerin harb sanayiine yarıyacak maddelerin istihsal mi darıysa söyle bir cetvel halinde gösterilebiliyor: Sene — Maden istihsalâtı o Kimya sanayii o Köğrt ve sellilez elli Ton Ton Ton 1934 20,60a 6.000 2.600 1935 21.000 740 3.800 1606 22000 8800 4200 33.000 10.900 4000 (Devamı 15 üncü