17 Ekim 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 9

TETKİKLER Nüfus sayımı her cihetten önemlidir yartdaşların ve yabancılarm adedi, bu ay yapılacak bir sayımla ikinci bir defa daha tesbit edilecektir. Bu su” vetle 1927 yılından 1935 yılma kadar nüfusumuzun nö gekilde inkişaf etti- #i rakamlara dayanacak açık bir su - rette meydana çıkmış olacaktır. Şüphesiz ki o tarihten bugüne ka * dar nüfusumuz. önemli miktarda art” miştır. Bu artış miktarmı bilmek, yur dumuzun insan enerjisi | bakımından he Şekilde olduğunu bilmek demektir. dünyada mevcut | Türkiye sınırları içinde ral İnsan crerjisi ise, ut enerjilerin en büyüğü ve en yükseği dir. Çünkü enerjileri yaralan odur. Tasavvur edilsin ki, gerek (toprak altında, gerek toprak üstünde ve £€ - rek havadaki kudretleri zapt ve rapi altıma alan, onları kendisine esir eden insandır, On binlerce volt kudretin- ©ki elektriği, iki parmağının manev Tasiyfe kendi keyfine ve arzusuna ita” at ettiren, göklerin namütenahiliğini fetheden insanın haiz olduğu egemen. liği düşününüz. O zaman insanın yarâ- ter kudretine daha iyi inanırsınız. İşte nilfua sayımı bize en kısa ta | bizle, bir sınır içinde, a3 ksek bir ideali, yaşamak idea vatan | topraklarının havasını teneffüs eden bu büyük insan kütlesinin ve enerji” *inin barometresini verecektir. Buna hepimizin istiye istiye yardım etmesi) askerlik kadar kutsal bir yurt borcu: dur, * Bir insan bünyesi nas) hüceyreler | den iharet İse, bir vatan o bünyesi de insanlardan yapılmıştır. Bir insan vücudundaki vücudu harekete getirirse bu kanların hepsi birleşerek vatanı harekete geti - tir; ve biz vatanımızı, kuru toprak| “ldurğu için değil, belki bize yaşamak| letânını, verdiği için severiz. Topra. ğa'da bizi yaşatmak imkânı veren,| nihayet eninde sonunda gene biziz, Her insan bir çok insanlar için, ça- lisma ve refah imkânları Ohazırlar; cünkü gıda almağa, giyinmeğe, oku mağa, ve salreye, ve saireye muhtaç - tır. Ulus severliğimizin yüksek ideali de işte buradadır. : : icin, yürt dahilinde mevcu b e < ne kadar olduğunu, derece * kan, nasıl İhsan enerjisini nasıl çalıştığını, sini bilmeliyiz ki tedbirleri alalım; © - ee ven çalışalım. Bu bakımdan hüfus sayımının, memlekette güdül - mesi Tâzımgelen şu veya bu sirin bize ana çizgilerini göstermek itiba tile de büyük önemi vardır. Bu durumun incelenmesine gir ği Meden evvel nüfus siyasısının iki Möyük cephesini burada kaydetmek terektir, Nüfus siyasası birinci olarak: Memleket müdafaası bakımından, | İkinci olarak da: | Ekonomik menfaatler bakımından; önehetidir, seviyesini, | buna göre icabeden ».| ksik noktalar li İ İ İ * . Memleket nrüdafaası bakımından | Önemlidir; çünkü bu sayede vatan bir) Saldırışa uğradığı zaman, ne kadar “ker çıkarabileceğimizi katiyetle bi- İriz. Askerlikte de, teknik kısım me, kadar ileri olursa olsun, sayının bü | Yük tesirleri yardır. Eğer meselâ buğün, Avusturya, Al.) Banya gibi 65 milyonluk bir memle : kl olaydı, erginliği (istiklâli) katiy” Yen tehlikeye düşmez. ve hatta mev İubahs bile edilemezdi j 1814 de Belçika kuâretli bir ordu| “karabilseydi, belki de istilâya uğra azdı. Vakıâ bu memleketlerde nüfus, Obrağa nisbet edilirse, a7 değil, hat “ bir çok yerlere nazaran çok ke - “ittir. Bununla beraber şurasını el ret edelim ki, toprak siyasasını dl tizen gene niifustur. italya, toprakia”| : Pütün yurtdaşlarını geçindirmedi # icin Çâsyada, Afrikada) yerler a“ Ver. Her sene mühim miktarda İn *AN enerilei ihraç ediyor Bugün ha -| Üste Yaşıyan İtalyanların adedi 9 mil| İ bilelim ki, muhtelif maddeler istihlâ. | gösterdi. HABER — Aksam Postası yondan fazladır, aşağı yukarı umumi! nüfusun beşte biridir. Bundan ötürü, nüfusu fazlalaşan uluslar, yurdun istihsal kabiliyetine bağlı olarak, diğer yerlere yayılmağa başlarlar. Bu yayılış muhaceret yolu ile olduğu gibi istilâ yolu ile Je teza-' hür eder. Türkiyede nüfusun artmak ta olmasına rağmen böyle bir yayılış! asla varit değildir. Yurdumuzun toprakları, bugünkü -| nün birkaç misli vatandaşı beslemeğe kâfidir. Bu böyle olmakla beraber, di” ğer bazı devletlerin gerek o nüfus ve gerek müfuz bakımından yurdumuzün şu veya bu parçasına göz dikmediği veya dikmiyeceği de iddia edilemez. Onün için büyük ve dağmık sınır - larımızı müdafaa etmek, korumak, ancak kuvvetli bir ordu ile kabildir; sefer halinde bu ordunun ne kadar © lacağını bize ancak nüfus sayımı, ve bu sayıma göre yaş itibariyle yapılan cetveller gösterecek, ienbında : — Şu kadar asker çıkarabiliriz di . yeceğiz. * Nüfus sayımı ekonomik bakımdan önemlidir; Çünkü, gerek (istihsal ve gerek istihlâkin en birinci unsuru in - sandır, yani nüfustur. Yurt içinde ne kadar nüfus yaşadığını bilelim ki, is“ tihsal ve istihlâki ona göre tanzim © debilelim. İstihsal bakımından: Çalışan ellerin miktarını anlarız. El emeğinin hangi alanlarda (saha - larda) yayıldığını görürüz. Vakıâ ge nel nüfus sayımı, endüstriel veya tarımsal Giral) bir sayım (değildir. Fakat bize umumiyet itibarile, yurt - daşlarımızın ayrılığı bütün kategori - leri gösterir. Geçen nüfus sayımında 14 milyon bulunan nüfusumuzun yüzde hemen doksanının ziraatle uğraştığını gör - dük: O zamandan bü âna kadar ekono mik alanda büyük devrimler (inkı - lâplar) yapılmıştır, Memleket endist- rileşmiştir. Toprak yerine makinede o çalışan yurttaşlarımızın miktarı artmıştır. Fa kat bu artışın ne olduğunu bize ancak genel bir nüfus sayımı bildirecektir. Istihlâk bakımından; Yurtdaşlarım ne kadar olduğunu kinin adam başına ne düştüğünü gi relim, Meselâ geçenlerde 1932 senesi - nin şeker ithalâtını ve (istihsalâtını nazarı itibare alarak, ve nüfusun 14| milyon olduğunu farrederek yaptığı - mız bir tetkik, bize adam başına de ancak İl gram şeker düştü Bir kimsenin günde (asgari 1000) gram şeker sarfetmesi (lâzımgeldiği gözönünde bulundurulursa, bu şeker miktarmın çok az olduğu (anlaşılır. Sekerin ucuzlatılması için açılan mü -/» cadelede bütün bu hesapların tesiri olması gerektir. İşte eğer elimizde nüfusumuza da. ir sarih bir rakam bulunmazsa bunu meydana çıkaramayız ve her ferdin günde ne kadar şeker yediğini bile» yiz. * lkayet nüfusun ne kadar arttığı - nı tesbit etmek memlekette çalışma kabiliyetini de tenbih eder; günkü ih- tiyaçlarımızın ne derece yükseldiğini ve çalışmamızı bu ihtiyaçlara göre na- sıl denkleştirmek icabettiğini anlarız, Nüfus sayımının bütün ekonomik menfaatlerini burada uzun boylu an - atmak imkânsızdır. Bunun içinsü. tünlar ve kitaplar dolusu yazı ya, Ja») bilir. Biz yalnız ana hatlarmı çizmek le iktifa ettik. * Nüfus sayımı memleket müdafaa” sı, ekonomik menfaatlerden başka di- ger sahalarda da bize çok kuvvetli de liler verebilir. Meselâ iki nüfus sa . yımı arasındaki artış — miktarı esa- sön malüm olan muhaceretler bir ta- rafa bırakılırsa — genel sihhatin, ah” lâk ve hayat seviyesinin yükselme - siyle elele vererek, ne nisbet dahilin- de doğumlara yardım ettiğini gözü . İ miyor amma, bizi tıngır mıngır gö İdiveninden Sanfransisko toprakla —eremai maare e VT m e I HAKİKİ BIR MACERA ünyayı Parasız Dolaştım No.17 Yazan: Seppi Popfinger Bu seyyahatımda ilk defa olarak yaptım yataklı vagonda yolculuk Bu boş gezenlerin boş kalfala- rı kıtayı dolaşmak üzere bir iki güne kadar Kaliforniyadan çıka- caklarını, istersem kendilerine yo! arkadaşlığı edebileceğimi söyledi ler. Bu teklif benim için en iyi bir şanstr, Çünkü çocuklar Amerika” dan nasıl gideceklerini biliyorlar- dı ve yolculuk tarzları da benim plânlarıma mükemmel surette uy- gundu. Ertesi günü bizi Sakramentoya götüren bir kamyona tırmandık. Buradan yürümek şartişle Saltla kecity'ye gittik. Burada Mirman ların tapınağını görmek ve çok tuzlu olan büyük gölün suları üs- tünde bir iki yolculuk yapmak i- gin birkaç gün fazla kalmaklığı- mız hususunda israr edince arka» daşlarım şaşırdı. Kâh tabanvay, kâh yük vagon- larında yol almak suretiyle Çeyen. ne vardık ve üç hafta sonrada kollarımızı sallıya sallıya Şikago- ya girdik. Arkadaşlarım anafor-| dan yatmak için ev ve bedavadan karım doyurmak için lokanta seç- mesini ve iş olup bittikten sonra buralardan sıvışıp gitmesini bilen çok-usta kişilerdi: » Hül&sa bütün yolculuğumuzda iyi yeyip, iyi is- tirahat etmeğe çok ehemmiyet ve» rirlerdi. Ben ise bu işlerde pek de becerikli değildim, çünkü Ameri- kalılar yabancı olduğumu dilim- den anlıyorlardı. Şikagoda, çok eski doğumlu kı- rık dökük bir otomobil elde ettik Buna otomobil demeğe dilim var türüyordu işte! Toronto'nun mer- rina adım attığımdan — altı hafta sonra Manhattan adasını yeni Jers seye bağlıyan nakil vasıtaları tü. nelinin ağzına varmış bulunüyor- dum. Burası Nevyorkur. bir ucu idi. müzün önüne serer. Bu, nüfus sayı * mının en Önemli sonuçlarından biri - dir. Nüfus siyasası sade adet, kemiyet meselesi değil ayni zamanda keyfi - yet (Günlite) meselesidir. Hiç unutmayız geçen Sene Fransız meclisinde bir saylav: l “— Fransa 40 milyon nüfustan i -| baret,, diye nüfus azlığından şikâyet! ediyordu. Buna şu karşılık verildi; “— İngiltere de 39 milyondan iba -| rettir. Fakat bununla beraber muaz .| zam bir imparatorluğa sahiptir... Bu iki cümlede kemiyet ve keyfi - yetin (Ouantite ve gualite)nin en bü- yük tahlilini bulmak kabildir. İşte genel nüfus sayımı, bize mem - lekette nüfus adedinin ne miktar art- makta olduğunu göstermekle beraber ayrıca keyfiyet meselesini de öğrete - cektir, Daha kısa bir tabirle, ancak o za. man yurt dahilinde ne kadar ve ne işe yarar adam olduğumuzu bilmiş ola - cağız. Onun için — sorulan suallere doğ-! ru ve kat'i cevap vererek dahi olsa i | nüfus sayımına yapılacak yardım en büyük bir vatan borcudur. Mümtaz FAİK | mak şartiyle hepsini dolaştım ve Alman şilebine Çinli korsanların hücumu işte böyle olmrzıştır. Şehirde ele bizim antika denecek kadar eski ve biçimsiz a- | rabamız herkesin gözüne battı; beşinci caddenin pırıl pırıl parlı » yan limuzinleri ve çok cakalı tak - si otomobilleri arasında her halde biz çok tuhaf bir tezat teşkil edi - yorduk. Ben bunun pek de farkında de- ğildim; çünkü Nevyorku (büyük bir merakla seyre dalmıştım. İlâ» lemin benim araba ve kılığım hak kında ne düşündükleri umurumda bile değildi. Nevyorkta geceleri henüz in- şaatı bitmemiş yapılarda yatarak, gündüzleri de şehri gezip tozarak tam bir hafta kaldım. Fakir bir seyyahın görebileceği! hiç bir yeri kaçırmadım. Geceleri zevk ve safa caddelerini dolduran kalabalığa karıştım; o gökyüzüne kafa tutan yüksek binaların tepe- sine asansörlerle çıktım, o hülâsa Nevyorkun görülebilecek ne ka » dar edli sanlı yeri varsa. bunların arasında dünyanın en büyük para borsası Wall Street da dahil ol- gördüm. İki Amerikalı arkadaşım ikinci teşrin aymın havaların: pek yo- rucu bulduklarından gene külüs-! tür arabamıza binerek kuşlar gibi! güneye göçetmemizi o söylediler Bensiz yola çıktılar; (çünkü beni gene bir gemiye haçak o'arak bin» mek için Amerikanın en büyük ve en işlek limanının verebileceği fırsatlardan istifade (etmek isti yordum. o Buplânımda muvaifak| olamadığımı büyük bir utançla il tiraf ediyorum. İ Nevyorkta iken, döğduğul! Toedtenried köyünden pek uzak olmıyan bir yerde doğmuş Bavye-| ralı bir yurtdaşla tanıştım. Bu a» dam bir çok yıllardan beri 4 meri- kada bulunduğundan epey de pa- ra biriktirmişti. Anlattığım sergü- zeştlerimde çok heyecanlandı ve bir yoldaşının odünya gezisini tas mamlaması için biraz (yardımda bulunmağa inat etti. Bütün iti- razlarıma, kafa tutmalarrıma rağ: men günün birinde kendimi mü- kemmel bir yataklı vagonda Flo ridaya doğru yol alırken buldum. Şimdi üstüm başım, yepyeni, süslenip bezenmişti ve bir değişik. lik olsun diye zenginler gibi seya- hat ediyordum. Bu hiç şüphesiz çok iyi, çok güzel bir işti; lâkin ber bir adamın İütüf ve mürüvveti sayesinde yolculuk © #tmektense kendi zekâma güvenerek yapmağı daha tercih erlerim. hunu Fakat bütün bu işin parlak saf- hası da vardı: Bu cömert yürekli Bavyeralının vermek istediği bol parayı reddederek sade kaç dolarını aldım ve Mism yonuna ceplerimde ancak bir iki dolar para ile çıktım. Üstüm yeni elbiselere hiç de a'ılırış #tmi. yerek gelenden, geçenden yardım istemek suretile yeni Orleana doğ. ru olan sahil şosesinde ilerledim. Şehrin ticaret ve iş merkezle- rini kısaca gözden geçirdikten son ra içten gelen bir sevkle rıhtım boyuna doğru gittim. Bu şehrin eski mahalleleri tıpkı tıpkısma ce- nubi Fransanın bazı andırıyor. köşelerini (Devamı var)