26 Eylül 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

tsmail Habib Üç bölge Sevük YüRDDAN YAZILAR Fırattan Toroslara Karadeniz Yahları Yukarıdoğu Diyari fçinde 93 resim vardır. Umumî satış yeri: Cumhuriyet Matbaan Fîaü 3 liradrr. umh C.H UnCU yil OSyi I ÖOUO Telgraf ve mektnb adresi: Cnmhuriyet, îstanbul Posta kutusu: îstanfcul No. 246 Tdefonlan ümumJ Santral Numarasu 24298. Yaa İşleri; 24299. Matbaa: 24290. TEG Cuma 26 Eylul 1947 I KUVVET ŞURUBU Genel zafiyette, nekahat hallerinde, dermansızlık ve sinir de kullanılj şuru I E G E Markasma Inönü dün Samsundan Mr. Truman'ın Avru Ankaraya hareket etti yardım hakkmdaki demeci Cumhur Başkanı Samsıın Halkevinde toplanan halkla dış ve iç politika hakkında uzun bir konuşma yaptı İ ö t ü şehre varınca evvelâ belediyeyi, sonra C. İL P. ve D. P. merkezlerini İnötıü ziyaret etti, her iki parti mensublarına tavsiyelerde bulundu Samsun 25 (Hususî) Cumhur Başkanı Inönü, bugün saat bir buçukta Savarona yatile şehrimize gelmij ve binleroe Samsunlunun candan tezahüratile karşılanmıştır. Inönü, yanında eşi olduğu halde; Belediyeyi; Halk Partisi ve Demokrat Parti merkezlerini ziyaret ederek partililerle konuşmuş, Erkek Sanat Ensütusü ile Tekelin sigara fabrikasını da gezdıkten sonra Halkevine gelmiştir. Cumhur Başkanı, salonu dolduran Samsunlularm dskikalarcr. sür€in alkışlarını müteakıb söz alarak devletin iç ve dij politikası üzerinde uzun bir konuşma yapmıştır. Iç meselelerden bahsederken bilhassa partilerin eşit haklarla çalışması üzerinde ısrarla duran Inönü, f€irdlerin kanun karşısındaki eşitliğini bütiın samimiyetile istediğini söylemiş, idare mekanizmasımn tarafsız ışlemesi lâzım geldiğini anlatmıştır. Idareciler arasında, partıler kar^ısındaki terafsızlıi sriyasetini hazmfedememiş olanlann çekilmelerinin zarurt olduğunu belirten Devlet Reisi Inönü, memlekette tek parti Arkast Sa. 3. Sü. 5 de ((Avrupanın âcil ihtiyaclarını karşılamak üzere derhal harekete geçmeliyiz» Truman, dünyanın geçen seneden daha vahim bir yiyecek maddesi kıtlığına maruz bulunduğunu söyledi 1 yalmz devletçilik, ne de aksi eni kabinenin programı etrafında Ankaradan verilen, fa kat daha ziyade tahmin ve tefsir mahişetinde bulunan haberlerdc, devletçilik meselesi tekrar bahis konusu oluyor. Bu arada Yerli Maliar Pazarlarınıu tekrar açılaeağı da rivayet ediliyor. DevletcUiğin lehinde ve aleyhinde o kadar çok şey soylendi ve yazıldı ki bu bahisten arük gma geldi. Bu bahLste mejdanda olan şey şudur: Devletçilik. ten bu memlckete zarar gelnıemiştlr; bilâkis sanayileşme bareketimiz devletçilik sajesinde inkişaf etmiştir. Bu sistemin tatbikında bazı hatalara düşülmenüş olsajdı elbette çok daha iyi neticeler alınırdı. Fakat devletçilik olmaeajdı da şahsî teşebbüs ve hususî sermaye sistemi tatbik edilseydi, hiç bir hala işlenmemiş olacağını kim iddia ve temin edebilir? Her sistem, haddlzatında, mutlaka iyi veya fenadır diye damgalanamaz. Sistemleri insanlar tatbik eder. Başan veya başarısızlık onların eseridir. Devletçilik Sovyet Busyada iflâs etmiştir, denilebilir; buna mukabil Almanyada pek iyi işlemiştir. Ferdî teşebbüs ve hususî scnnaye Amerikada mükemmel sonuclar vermiştir; fakat bu sistemin başka memleketlerde aynı par» lak neticeyi verdiği iddia edilebilir mi? Liberal sistemin en kuvvetli taraftarlarından biri olan İngiltere de, şimdi devletçiliğe donnjüştür. O kadar ki vaktile ferdi teşebbüs ve husus! sennaye ile kurularak senelerce müddet çok iyi inkişaf etmiş ve yukselmis müesseseler ve teşekküller şimdi devletleştirilmekledir. Demokratlar mı cok, Halk Partililer mi? Balıkesir D. P. Merkezinde hararetli bir tariışma o!du ve toplantıda bulunan G. H. P. li milletvekiü sözlerini geri almaya mecbur kaldı Izmir 25 (Telefonla) Balıkesir Demokratları yakın köylerdeki DemokratIarın iştirakile bugün Vicdaniye ocağmda toplanmışlar, Başbakana ve Iç İşleri Bakanma bir telgraf göndermişlerdir. Sıtkı Yırcah imzasmı taşıyan telgrafta, Receb Peker hükumetinin çekilerek yeni kabinenin i? başına gelmesini 12 temmuz beyannamesinin açtığı yolda yürünüleceğine bir delil saydıklarmı, buna rağmen Vali Fazlı Gülecin bir hafta evvel Cumhuriyet Halk Partisinin bir valisi olduğunu açıkça belirttiğini, bundan cesaret alan Göbel bucak müdürünün C.H.P. nin Kepekler köyü ocağmı kurabilmek için, cami yaptırtacak, su getirtecek bir heyet seçiyorum, bahanesile halkı C.H.P. ne kayda zorladığını, Ayvalık kurtuluş bayramında' Demokratlar gecerken kaymakamın Halk Partisinin hareketine uyarak resmigeçidi yarıda bırakıp tribünü terkettiğini, Cumhur Başkanının demeçlerine ve ye Arkası Sa. 3. Sü. 2 de Celâl Bayar Washington 25 (AP.) Başkan Trurr.an bugün Beyaz Sarayda toplanan basın konferansında yaptığı bir demeçte, iki partinin kongredeki liderlerile önümüzdeki pazartesi günü vuku bulacak göriişmesinde Avrupanın âcil ihtiyaclarını karşılamak için derhal harekete geçilmesi hususunu istiyeceğini söylemiş ve Kongrenin hususî bir toplantıya çağırılmasına lüzum olup olmadığınm bu görüşme esnasında kararlaştırılacağmı ilâve etmiştir. Mr. Truman'a göre, Avrupayı açlık ve soğuktan koruraak üzere gereken para Kongreyi hususî bir toplantıya çağırmadan da sağlanabilecektir. Mr. Truman, Kongre liderlerile yapacağı görüşmede. iç pazarlarla fiatları indirmek için tedbirler ahnmakla beraber Birleşik Âmerikadan yapılacak gıda maddeleri ihracatmın şimdiki seviyesini n.uhafaza etnıek üzere bazı kanunlarm çıkarılması ihtimalini müzakere etmek tasavvıırunda olduğunu da söylemiştır. Mr. Truman, dünyanın geçen seneden daha vahim bir yiyecek maddesi kıtlığma maruz bulunduğunu söylemiş, âcil Başkan Truman son günlerde Missuri zırhlısı güvertesinde «Truman Atlet tedbirlere lüzum gösterecek bir duruKulübü Şefi» sıfaüle acemilere atletizm. dersi verdiği sırada mun önüne geçilebilmesi için Amerikahları yiyecek maddelerinde tasarrufa için elden gelen gayretin esirgenmiyecedavet etmiş ve yiyecek maddelerinin is ğini ilâve etmiştıtr. afma mâni olacak çarelerin Amerikan Vişinski'yc cevab atandaşları tarafından teşkil edılecek Washington 25 (a.a.) Başkan Trahususî bir komitede tetkik olunacağmı man basm toplantısı esnasında gazeteö> lemiştir. cilerin ısrarlı ricalarına rağmen VIMr.^Truman Paris konferansına iştlrak şınsJu'nin nutku halcîunda tur yorumda döi*lğ dovlet delegesi tarafmdan Mar bulunmak lstememiştir. Başkan, Sovyet hall plânı mucibince ihtiyaclarını belir Dıj İşlerı Bakan muavini tarafından ;en raporun ayrıca bir komisyon tara söylenen sözlerln kerdi mahiyetlerini Eından tetkik edilece^ini söylemiş ve ortaya koyduklarını işaretle iktifa etcab eden yardımm süratle yapılması mlştır. Ânkaralı i kim öldürdü? Nezarct altına alınanlardan yalnız maktulün kardeşinin damadı serbest bırakılmadı Celâl demeci D. P. Genel Başkanı baskının devam ettiğini söylüyor îstanbul da münakale işi nasıl düzelebilir? Teknik Üniversitede, İsveçli Profesör Pallin, bunun çarelerini anlatıyor Bizim halkımız, asırlar boyunca her îstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat çeyi devletten beklemeğe ve her şeyi Fakültesi Yollar ve Münakale Kursüdevletin yapmasını Istemeğe alışmışü. süne beş ay evvel İsveç Teknik ÜnıverBaşta kapitülâsyonlar obnak üzere bir sitesinden getirilen Profesör H.N. Palçok sebeblerle, memlckette sanayi diye in'i dün Teknik Universitesinde ziyaret Sıtkı Yucah bir şey yoktu. Banıcalar ecnebi bankaettık. Profesör, Istanbulun bugünkü yol ları idi, demiryollan ecnebi şirketlerin durumu ve münakale sistemi etrafmCelâl Bayar, idare zihniyetinde da sorduğumuz muhtelif suallere aşağıelinde idi. Büjük şehirlerdeki umumî hizmet müesseseleri isimleri Osmanlı de henüz bir değişiklik husule daki cevabları vermiştir: veya Tiirk, fakat kendileri ecnebi ano îstanbul şehrinin bugünkü yol duItalyanın, Birleşmiş Milletlare nim şirketler tarafından işletiliyordu. gelmediğini bildirdi rumu hakkında ne düşünüyorsunuz? Biitiin bunların, halkı sömürerek kendi üye olarak kabulü meselesi Epey bir zamandanberi, fevkalâde Ankara 25 (Telefonla) Sayın Cucnkasalaruu doldurmaktan başka bir şey karışık bir şehir olan Istanbulun birçok görüşüldü hux Başkanı İnönunün son seyahati, düşündükleri yoktu. Bu şirketleri hal. güçlüklerle dolu bulunan ulaştırma memleketin demokratik gelişmesi bakın menfaatlerini düşünmeğe ve mukaproblemini, özel olarak incelemekte ve NewYork 25 (Birleşmiş Mületler radkımmdan ferahlatıcı haberler getirerek velelerindeki taahhiıdleri yerine getirbu alanda ne gibi ıslahat yapılabileceyosu) Guvenlik konseyınln bugünka devam ettiği şu sırada, Demokrat Parti meğe sevk ve icbar edince, eski kazancğini araştrrmaktayım. Mevcud yol şebetoplantısında İtalyanın üye olarak kaçevrelerine gelen haberler, yurdun bazı larına kesad geldiğini gorerek çekilip kesinin, İstanbul gibi modern bir şehir bulü meselesi konuşulmuş, Amerik^n taraflarmda, bir aralık gevşemiş görügitmeği tercih ediyorlardı. Havagazi için sadeoe demode olmakla kalmadığı, murahhası İtalyanın talebini desteklenen baskının birdenbire nüksetmiş olkıımpanyası gibi.. aynı zamanda gayrikâfi ve münasebetsiz miş ve İtalyanın müttefıklere karşı bagduğunu bildirmektedir. Demiryollarını. umumî hizmet şirketbir çebeke olduğu aşikârdır. Bu itibarla, lılığın ispat etmiş olduğunu söylemiştir. Celâl Bayarın beyanab lerini devletleştirmekle fena mı edilmiştarlhî ve bilhassa coğrafî bakımdan fevİngiltere, Pransa, Belçlka, Brezilya ve Demokrat Parti genel başkanı Celâl tir? Umumî hizmet müesseseleri, son Arkast Sa. 3, Sü. 3 te Arkast Sa. 4, Sü. 6 da Profesör Pallin Bayar, bu münasebetle bize bu gece şu yıllarda, istenildiği kadar iyi işlememişbeyanatta bulundu: se, bunun en mühim iki sebebi şunlar< partimizin kurulduğu ilk günden dır: itibaren karşılaçbğı her çeşidden baskı1 Ecnebi kumpanyalar tesislerini lar hakkında şimdiye kadar tarafımızdaıı ya berbad, yahud da ihtiyaca kâfi gelpek çok çikâyetler yapümış, ilgili mamez bir vazijette bırakmışlardı. kamlara müracaatte bulunulmuş ve 2 De\let veja belediyeler bunları tazyık vakalanndan bir çok misaller gaele aldıktan biraz sonra harb çıkmıs ve zetelerle yaymlanmak suretile umumî tesisleri ihtiyacı karşılayacak bir hale efkâra arzolunmuştu. kojTnak imkânı bulunamamıştır. Yapılan bu şikâyetlerin hiç birisinden Bu iki ana sebebe, jeni ele aldığımız müsbet netice almamaması ve hattâ bu bu işleri idarede göstermemiz tabiî olan A r k a s \ Sa, 4, S ü . l d e acemilikleri de ilâve edebiliriz, Senayide devletçiliğe gelince, bu sahada devietçiliğimizin esas prensipleıi hiç de yanlış değildi ve hâlâ da değildir. Memlekette hususî sermayenin yapamıyacağı ve yapmadığı işleri devletin yapması kararlaştmlmıştı. Memlekette ham maddesi bol bulunan ve halkın bas. hca ihtijaclarını teşkil eden, alıcısı çok sınaî mamulleri yapacak fabrikalar kurulacakU. Şeker, pamuklıı ve yünlü doBütün harb müddetince Rura kumalar gibi. Bu esaslaıdan uzaklaşmalar olmamış değildir. Fakat bu inhirafPatrikhanesinin serbestisi lara rağmen, gene memlekette bir kısım tahdid edilmiş ! millî sanayiin temelleri atılmıştır. İkinci Avrupa memleketlerinin iktisadî *durumunu tetkike memur Amerikan Dünya Harbi içinde, bir çok ihtiyaclarısaj lavlarından şehrimize gelenler diinkU basın toplantısı esnasında York 25 (a.a., Reuter) York Pismız bu sanayi tarafından temin edilmişkoposu Dr. Cyrill Garbett bugün paTürk ve yabancı basın mensublarının Amerika Mümessiller Meclisi yabancı tir. Bunların daha ucuz temin edilemeyisinin sebebleri ayn bir bahistir. Bu memleketlere yardım tâli komisyonun hazır bulundukları bu toplantıda ilk söz pazlara bir demeçte bulunarak bircok sebcblerin bir kısmı zaruridir, bir kısmı dan üç kişilik bir heyet dün sabah saat alan heyet başkanı ve cumhuriyetçi memleketlerde din hürriyetinin tehhkeKozludan ilk resimler: Facianın vuku bulduğu ocağın medhali ve bekleşen köylülerle çıkanlan da hatah düşünceler ve yanlış kararlar 11 de uçakla Selânikten şehrimize gel 6aylav Thomas A. Jenkins ezcümle de de bulunduğunu söylemiştır. cesedlerin içinde muhafaza edildiği baraka miştir k i : saylav Piskopos şöyle demiştir: dan ileri gehniştir. Devletçilik sLstemin miştir. Heyete cumhuri;etçi Thomas A. Jenkins başkanlık etaıekte« İlk defa şunu söyliyeyim: Bu top« Mısıtda Hıristiyanhğa karşı tahZonguldak 25 (Husus! muhabirimiz cesedin de yarın çıkarılacağı tahmin Müdürü Bahri Savaşkan, emniyet mü« den zijade, onu tatbik edenlerin kiısurlarından tîeri gelen bn netice daha iyi, dır. Heyetın diğer iki azası demokrat lantı yarıresmidir. Bir aydanberi Avru did edıci hareketlerin başhyacağma dair Zıya Işık bıldırıyor) Grizu patlayan edılmekt€dir. Bu suretle çoküntü altın hendisleri ve tahhsiye ekipleri dedaha rasjonel bir idare tarzile muhak saylav J. H. Mohan (Texas) ve James panın muhtelif yerlerinı gezıyoruz. Oyîe fena alâmetler vardır. Turkiyede bütün ocakta araştırma ve ttımızleme işıne da kalanların hepsinin cesedi çıkanl vamh olarak kazanın vuku bulduğu olmakla beraber bu bizim ilk basın top harb boyunca. Rum Patrikhanesinin ser bugun de devam edıldı. Dun akşama mış olacak ve büjuk bir gomme toreni Incirharmanı ocağında bulunmaktadırkak daha iyi olabilirdi. Yalnız bn bahis. P. Richards (Çouth Caıolüıa) dır. Heyetin muvasalatı tnünasebetıle dün lantımızdır. On bir cumhurivetçi ve se bestısı tahdid edilmiştir. Diğer Müslü kadar çıkarılan 40 cesede ilâveten Ou yapılacaktır. lar. Hâdisenin, bölgemizdeki akislerl «CUMHURİYET» saat 18 de Amerikan konsolosluğunda kizi demokıat sajlavdan muteşekkil o man memleketlerde Hıristiyanlara zu gun de akşama kadar 6 cesed çıkarılEreğli Kömürleri Işletmesi Genel ve yarattığı heyecan hâlâ devam e t Arkast Sa. 3. Sü. 5 de Arkast Sa. 3. Sü. 4 te bir basın toplanüsı tertib edilmiştir. Arkast Sa. 3." Sü. 6 da mıştır. Çoküntü altında kalan son iki Direktörü Ihsan Soyak, Bolge Ekonomi mektedir. Teessür havası umumidir. Ankara 25 (Telefonla) Ankara milyonerlermden Ibrahim Akoğlunun katli dolayısile açılnn tahkıkata arasız devam edılmektedır. Gece geç vakıt oğrendiğime gore, nezaret altında bulundurulanlardan maktulün kaymbiraderi Tevfik de serbest bırakılmıştır. Şundı nezaret altında sadece Ibrahim Berkit bulunmaktadır. Ibrahim Berkit, Ibrahira Akoğ'unun kardeşi Huseyin Gullünua Sa. 3. Sü. 6 da Âmerikadan dün iki saylavlar heyeti geldi Güvenük Konseyinde Heyetlerden biri Avrupanın iktisadî durumunu tetkike memur komisyon. diğeri silâhlı kuvvetler komisyonu üyelerinden mürekkeb bulunuyor Kömttr havzasmdaki facia Maden kuyusundan dün altı cesed daha çıkarıldı. son iki cesed de çıkarılınca büyük bir gömme töreni yapılacak Bir Ingiliz Piskoposunun saçmaları