29 Ağustos 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Maarif Davalarıımz Öğretmenlerin maaş ve kıdem denkjiliği Yaş meyva ve Yazan: Profesör Fındıkoğlu sebzeihracatı Bu hafta içinde açılan Büyük Millet Meclisinin, müzakeresi beklenen birçok kanun projelerile karşılaşacağı malumdur. Bunların bir kısmmın encümenlerde ve ikinci komisyonlarda mürakeresi bitmis olup Meclis açıhr açılmaz umumî müzakereye sunulacaktır. Işte bu çeşid projeler arasmda öğretim mensublarının aylıklarile hizmetlerinin ayarlantnasınt sağlıyacak tasarı da bulunmaktadır. Millet Meclisinin geçenki devresinin sonlarma doğru milletvekili olmadan önce öğretmen olan baza milletvekilleri, tneslektaşlarının şimdiye kadar aranmamış olan haklarını yerine getireeek bir toklif kaleme almıılardı. Aralarmda Emin Çeliköz, H. Oğuz gibi genc milletvekillerimiz bulunan teklif sahibleri, bir yandan Eğitim Bakanlığının eleman yokluğu şikâyetini önlemeyi, diğer taraftan âmme hizmetinde en önemli bir yer işgal eden öğretim mensublannın yok yere ihmal edilmiş haklarını yerine getirmeyi düşündüler. Eleman yokluğu hikâyesi malumdur. Fakat öte yandan yüzüncü kuruluş yılını idrak etmek üzere bulunan öğretim okullarının bütün mezunları şimdi acaba Bakanlığın emri altında mıdır? Hayata gözlerini kapamış, yahud emekliye ayrılmış olan öğretmenlerimiz bir tarafa bırakılırsa geriye kalan yekun bir hayli tutar. Halbuki öğretim ordusundan briçok firar hâdiseleri vuku bubnustur. Bu firarlardan çoğu kitabına uygundur: Yani öğretmen maarif mesleğinden ayrılmıstır. Bazıları lse lstifa istidası verilmeğe lüzum duyulmakaızın vaki olmuştur. Maariften gayrı resmî ve hususî müessesel*rl gezenler ve karşılastıklan kimselerin çıktıkları mektebi soranlar ekseriya «... Mualllm Mektebinden> cevabını alırlar. Bir zamanlar mevcud olan orta muallim mektebini de hesaba katsrsak ilk, orta ve yüksek muallim mekteblerinin mahsullerinden çoğu simdi ba*ka işlerdedir. Fakat her halde ilk öğretmen okulu mezunları bu istatistikte daha mühim bir yer işgal edeceklerdir. Zira maarif endişelerinden baska kaygılar peşinde Itoşan Maarif Vekillerimiz ve Vekâletlerimiz zamanında bir hayll öğretmen mesleğe veda etmiş bulunmaktadır. Şimdi Türk eğitim hayatı ve mesleği bir uyanıklık geçlriyor. Bir yandan hükumet, artık kaybolan bu elemanları daha fazla kaybetmemeyi düşünüyor, hattâ ayrılmış olanları da tekrar mesleğe davet etmek istiyor. Öte yandan öğretmenler, aralarında organize olmağa başhyorlar. Hak, hukuk fikirleri, menfaat ve'meslek endişeleri uyanıyor. İste sayın milletvekillerinden bazılarının Meclise sundukları teklif ve hazırlanan ayarlama projesi bu hayırlı uyanışm bir tezahürüdür. Bu hafta intişar eden «Bilgi> mecrouasmın üçüncü sayısında İstanbul Muallimler Birliği. ağustos sonunda B. M.M. nde müzakere edileeek projenin aslını neşrediyor. Yerimizin müsaadesizliğinden dolayı alâkalı öğretmenlere adı geçen mecmuanın 13 üncü sahifesini mutlaka görmelerini tavsiye ederiz. Projenin asıl can alıcı tarafı, meslekten ayrılmış olanları tekrar mesleğe davet ve celbeden noktasıdır. Filhakika mezkur tcsarının altıncı maddesine göre «maarif vazifelerinden ayrılmış ve halen başka devlet dairelerinde ve iktisadî devlet tesekküllerinde çalışan ve teklifin şümulü içinde bulunan öğretmenler de mesleğe döndükleri takdirde bu kanun hükümlerinden faydalanırlar.> Tasarı kanun haline geldikten sonra başka yerlerde çalışanların istifaları ve öğretmenliğin kucağına atılmalarile karşılaşırsak bundan en çok Millî Eğitim Bakanlığı kadrosu istifade edecektir. Asıl metnini «Bilgi» dergisinde gördüğümüz bu ayarlarna kanunu projesi, başka endişelerle herhangi bir kırpılma ameliyesine Tiğrıyacak mı? Bazı öğretmen zümreleri arasmda sezilen endişe böyle bir sonucun ihtimal dışmda olnıadığını gösteriyor. Fakat gene ileri sürülüyor ki saym saylavlarımız kadar öğretmen muhitleri de mücadeleden geri kalmamalıdırlar. Geçen hafta İstanbul ve Ankara'gazetelerinde neşredilen bir habere göre istanbul Muallimler Birliği, muhaberede bulunduğu B.M.M. Maarif Encümeni ve ikinci komisyon azalarmın savaşlarım desteklemek üzere bir komisyon kurmuştur. Gazete haberlerine göre birlik azasından S. Zeki Kutluayın başkanhğındaki komisyon çalışmalarmı bitirmiş olup hazırlanan rapor teksir edilerek alâkalı teklif sahibi milletvekillerine gönderilmiş bulunuyor. Bu suretle meslekî teşkilâtla teşriî organizasyonun işbirliği ettiğini görmek cidden sevindirici bir olaydır. Esasen adı geçen «Bilgi» mecmuasmda da kanun tasarısjnın n«şri münasebetile şöyle denilmektedir; «Bu işte yakın alâkaları olan meskktaşlaruruzdan Emin Çeliköz, Hıfzı Oğuz, Tezer Taşkıran ve arkadaşlarına meslektaslann minnetlerini sunarız. Biz, kanunu artık çıkmış sayıyoruz. Temennimiz güzel şekild*; tatbik edilmesidir. Bununla beraber maaşlarıle kıdemleri arasmda denksizlik bulunan arkadaşlarımızdan tipik olanlar hakkında müsbet malumatı hazırlamakta olan komisyonun raporunu 25 ağustos tarihine kadar B. M.M. azalarına takdim edeceğimizi de kaydetmek isteriz. Sözde malî endişelerle meslektaşlarımızın hayrma yarayacak bir kanunun herhangi bir surette uğrıyacağı müşkülâtı her vasıta ile yenmeğe çalışmak, esaslı vazifelerimiz arasında bulunmaktadır.» Limanlarda soğuk hava tesisah viicude getirmek üzere şimdilik 1 milyon Iira aynldı Sehir ^ IKTISADI BAHISLER haberferi 7 eylul kararlarmdan sonra iktisadî vaziyetimiz Dr. Feridun Ergin man dairesine 200 lira kira verdiğiniz veya kömür yerine odunla ısınmak mevkiinde kaldığınız vakit, indekslerde bu liriz. Bugün Bulgaristan, Yunanistan, gibi masraSarın tesirlerinl belirten herÇekoslovakya ve Amerikaya çimento ıs hangi bir iz bulamazsınız, marlanmaktadır. Bu memleketlere sipa7 eylulden sonra fiat seviyesinin yüzriş edilen çimentolann tüccara maliyeti de 12 nisbetinde pahaldanması gayet ton başma 90 ilâ 150 lira arasmda değiş tabil bir netice olarak ucuzluk ümidlemektedir. İnsaat malzemesinde, giyim rinin tahakkuk etmediğini göstermekeşyasında vesair emtia gruplarında ras tedir. Fakat yüzde 12 nisbeti, para opelanan maliyet farklan da, henüz dış ti rasyonunun pahahlık üzerindeki tesircaret şartlarında istikrar kurulmadığtnı lerini tebarüz ettirmeğe kâfi değildir. tebarüz ettirmektedir. Çünkü kararlardan önce, fiatlarda ucuz7 eylul kararları, yerli mallar ile ya lama temayülü vardl. 1946 başlangıcınbancı mamuller arasında fiat muvazene dan itibaren indekslerde dikkate şayan si temin edememiştir. Geçen sene, itha bir düşüklük göze çarpmakta idi. Malilât eşyasının fazla rağbet gördüğünden ye »iyasetimizde değişiklik husule gelşikâyet edilmektej'di. Yollar açıldıktan meseydi, ucuzluk isükametindeki cereve ticaret biraz serbestledikten sonra, yanın devam etmesi beklenebilirdi. 7 yerli malların sürümünde tıkanıkhk eylul kararlarının yarattığı aksülâmel husule geleceğinden korkuluyordu. Kü bu cereyanı durdurmuş ve sukut halinçük sanat kooperatiflerinin dokudukları deki fiatları tekrar tahrik etmiştir. Dekumaşların, Karabük mamullerinin ve valüasyonun ne derece pahahlık yaratSıvas çimentosunun satışı güçleşmişti. tığına dair hakikate yakın bir tahmin paramız kıymetten düsürüldükten sonra yapabilmek için, bugünkü fiat seviyesile ise, vaziyet tersine dönmüştür. Yerli kararlar ahnmasaydı 1946 yılı indeksmallar ile yabancı mallar arasmda ehem lerlnin takib edecekleri muhtemel İnkimiyetli bir fiat farkı belirmiştir. İthalât şaf seyri arasındaki farkı gözönünde eşyasının aşırı derecede pahalılanmasın bulundurmak lâzımdır. 7 eylul kararları, müstehlikin geçim dan ileri gelen bir sıkıntı başlamıştır. Yerli mallar piyasada bulunamaz olmus şartlarını ağırlaştırmıştır. İthalât piyasasında kazanc imkânlarınm genişletur. mesine rağmen prim tahsilâtmdan, Resmî rakamlara nazaran, paramız gümrük zamlarmdan ve fiat ahenksizlikıymetten düsürüldükten sonra, fiat ğinden ileri gelen sarsmtılarla karşılaseviyesi yedi ay zarfında yüzde 12 nis şılmıştır. Ziral ve sınat istihsal vaziyeti betinde yükselmiştir. Fakat bu artı?, ise, 1946 yılı içinde hissedillr derecede yalnız <normal> fiatlarda husule gelen iyileşmiştir. Yerli sanayi haricl rekabettahavvüllerin bir ifadesidir. Fiat yekna ten masun kalmıştır. Toprak mahsulleri sakhğını ihlâl eden arizalar. umumî iyi para etmis ve müşteri bulmuştur. 7 eylul kararlan, beklenijdiği gibi uindekslerde akis uyandırmamaktadır. İhtiyaclar yerli istihsal ile karşılandığı cuzîuk, mal bolluğu ve fiat ahengi temin takdirde, bu rakamlar hakikate bir de edememlşlerdir. Tek müsbet netice, dereceye kadar tercüman olabilirler. Fa valüasyon sayesinde miistahsilln geçen kat Yunan çimentosunun tonuna 150 li mevsim Türk parası olarak daha yüksek ra ödediğiniz, tngiliz kumaşından elbise bir «nominal» kazanc elde etmesine diktirdiğiniz, yeni yapılan bir apartı münhasır kalmıştır. 29 Ağustos 1947 NALINA MIHINA Sıhhate muzır gözlükier ve kemerler Bilhassa eğitim ve öğretim olaylan bahis konusu olurken gayı ve istatistik çok önemli bir yer işgal eder. Acaba pek ileriye gitmeksizin sadece Millî Mücadele devrinden, yani 1923 ten itibaren, öğretim mesleğinden muhtelif Maarif Vekilleri zamanında ayrılanların topu ne kadardır? Bunlarm ne kadarı ilk, ne kadarı orta ve yüksek öğretim erbabıdır? Ayrılma sebebleri nelerdir ve her Vekil zamanına aynı zamanda her sebeb grupuna kaç öğretmen düşüyor? Maalesef Muallimler Birliği dergisinde bu hususu aydınlatır bir bilgi yoktur. Umarız ki hazırlanan raporda bu cihet gözönüne alınmıştır. Zira sayı, cemiyet olaylarım kavramak hususunda en iyi yardımcıdır. Kıdemleri işlediği halde, başka memurlar çevresinde aynı kıdemler maaj yükselmelerile karşılaştığı halde maarif erbabmın uğradığı mağduriyeti ancak bu gibi rakamlarla öğrenmek ve telâfisine çalışmak mümkündür. B.M.M. nin bu devre toplantılarının vereceği iyi mahsullerin basında <öğretırenlerin aylıklarile kıdemlerinl ayarlama kanunu» nun yer alacağı şüphesizdir. Millet Meclisi, herhangi bir malî endişe gözetmeksizin bu kanunu hemen kabul etmekle çok büyük, âdeta millî vapta bir iş görmüş, öğretmenler arasmdan mesleği terkeden binlerce kültür subayının eğitim ordusuna tekrar iltihakını sağkmış olacaktır. Eğer Millet Moclislnde başka kanun tasarıları varsa, öğretmenlerin maaşlarını ayarlama tasarısınm bunların hepsine takdim edilnıesini de, Millet Meclisinde bu işi düzsnliyen organizasyondan bekleriz. Teşekkür Ailemizin kıymetli uzvu Denizli Valisi Hüdai Karatabanın vefatı dolayısile telgrafla veya mektubla taziyet lutfunda bulunan saym Bakanlarla milletvekillerine, cenaze ve defin merasimine iştirak kadirşinashğmı gösteren İstanbul Valisi Dr. Lutfi Kırdar ile İstanbulda bulunup da merasimde hazır bulunan diğer vilâyetler valilerine, Vilâyet ve Belediye muavinlerile erkânına, ve hastahğı esnasında da. vefatmdan sonra da en yakın samimî alâkayı gösteren Korgeneral Şahab Gürler ile C.H.P. Müfettişi Dr. Fazıl Şerefeddin Bürgeye, yasımıza iştirak için telgraf ve mektub gönderen uzak yakın akrabalarımızla Muğlalı, Milâslı ve Denizlili hemşerilerimize, merhumun değerli arkadaşlarına teşekkürlerimizin ayrı ayrı iblâğına muktedir olemadığımızdan bu vazifenin ifasına gaym Cumhuriyet gazetesinin tavassutunu rica ederiz. Refikası: F. Melâhat Karataban Bacanağı: M. Kemal Sünnetçioğlu Kaymbiraderi: Süleyman Erkmen MEVLİD Merhum zevcim Ziya Kınacınm vefatınm üçüncü yıldönümü münasebetile 31 ağustos pazartesi günü Göztepe camiinde öğle namazını müteakıb Mevlidi Şerif okutulacağından bütün akraba ve arzu edenlerin teşriflerini rica ederim. Eşi Zübeyde Kmacı Bayan YÜKSEL LOKMAN ]>« ile Deniz Üsteğmenl TURGUD SÜMERSAN Nişanlandılar. 25/8/947 TURK EDEBIYATI Yazan: TARIHI N İ H A D S A M İ B A N A B L I Destanlar devrinden zamanımıza kadar bütün Türk Edebiyatının resimli bir panoramasını teşkil eden bu emsalsiz eseri müjdelemekle Y E D İ G Ü N müessesesi bahtiyardır. Bu eser, her ayın birinde bir fasikül neşredilmek suretile 8 fasikülde tamamlanacaktır. Birinei fasikülü aybaşında bütün bayilerden ve kitabcıîardan isteyiniz. Fiaü 1 Liradrr. Çıkaran : Y E D İ G Ü N Mü«s»ese»L Dünyamn bugün geçirmekte olduğu buhran, hakikaten insanhğa endişe verecek mahiyettedir. Diplornatlar, hastahğın ilâcını siyasî tertîblerde ararlarken o kadar çok gürültü yapıyorlar k:, buhranın içtimaî ve ruhî tarafları hemen hemen gözden siliniyor gibi. Halbuki bugün dünya bir siyasî nizamsızlık kadar ahlâkî ve fikrî bir sarsmübir toplantı yapmış, yardımcı öğreiıvıen nlon dan da mustaribdir. 7 eylul kararları, iktisadî muvazene azalarının acele bir müracaatini incelcmiîtir. Gozümüzü bu sahaya çevirdiğimiz zaUzun müzakereler neticesinde üç ay ewel üzerinde cnenfi tesir yaratmıştır. Döviz Milli Eğitim Bakanlığına yapılan ınuracaatin hasılatının yükselmesi, mal bilânçosun man manzara hiç de daha az korkunç tekrarlanmasına karar verilmiştir. Bu karara değildir: Cinayetler, siyasî hâdiselerle göre birlik, Bakanlığa yüksek tahsilini bitir da husule gelen açığı telâfi etmemiştir. beraber gazetelerin ilk sahifelerini işgal dikten sonra hizmeti en az bes seneyi dol Paramız kıymetten düşürülmeseydi dahi durmuş olan yardımcıların bu sene başında hariçten mal talebinin artması ve ihracat ediyor. Bunlara daha derin bir tetkik asil hizmete geçirilmelerini, diğerlerinin de tahdidlerinin kaldırılması sayesinde, dö gözile bakacak olursak, cinayet sebebönümüzdeki senelere göre kademelendirilmelerinin kökünü ahlâk bozukluğunda, lerini teklif etmişti. Ankaradaki birlik mü viz geliri müsbet bir inkişaf seyri göstecinsî terbiye eksikliğinde, ruh muvaze•ebilirdi. messilleri. müracaatin Bakanhk nezdinde tanesizliğinde bulabiliriz.. kibine memur edilmişîerdir. Yardımcı öğret7 Eylulden sonra ithâlat piyasasında menler, birlikten üç kişilik bir heyetin AnHarbden sonra, cinayet salğınmın her sürmüştür. Dökaraya hemen gönderilmesini lstemişlerdir. istikrarsızlık hüküm • i z mevcudlarını ihtiyacları lâyıkile memlekette bir çok facialara sebeb olDurumu tekrar inceliyecek olan İdare heyetinin bu arzuyu yerine getireceği kuvvetle •arşılıyacak şekilde kullanmağa imkân duğu görülüyor. Sevgilisini öldüren âzannedilmektedir. hasıl olmamıştır. Harice yapılan sipariş şıklar, karısını feci bir şekilde parçalalerden bir kısmınm teslimi gecikmiştir. yan kocalar, zorla kadın kajırmalar, Sipariş edilen su boruları geliyor Yedi ay içinde ihracatın yüzde 264 nis küçük cocuklara tasallutlar günün mevSular İdaresinin bir İngilizAmerlkan çirzuları arasında yer alıyor. ketine sipariş ettiği 1000 milimetrelik büyük betinde genişlemesine mukabil, ithalât ncak yüzde 35 nisbetinde artmıştır. Bu cinayet ve suçlarm failleri adaletin su boruJarından ilk parti yola çıkarılmijtır, bir iki güne kadar limanımıza getirilecektir. 'akat gelen malların hepsi piyasada sa elinde ceza görmektedir.. Fakat bir hasTerkostan K4ğıdhaneye kadar döşenecek ve tışa arzedilmemiştir. Gümrüklerde bektalığm kurbanıru mezara gömmekle o ikinci galerinin yerinl tutacalc bu borularm mühim bir kısmı gelir gelmez hemen dö letilen eşya, şimdiye kadar görülmemiş hastalığı nasü yeryüzünden silip ataıir yekuna erişmiştir. seme ameliyesine başlanacaktır. mazsak, ruh bozukluklarmdan mustaıib Dünya piyasalarında fiat seviyesinîn olan bu gibi insanları cezalandırmakla Hacılar vapur istiyorlar bir memleketten diğerine değismesi ve da derdin önüne g«çilemiyeceği aşikârBeyrut ve havalisi halkından birçoğunun ithalât mallarmda menşelerine göre madır. Onun için, bir çok memleketlerde, isteğlle Denizyolları İdaresine yazılan bir mektubda, idareden. Suriye, Filistin, lrak ve üyet farklan belirmesi, iç pazarlarda da ruh doktorlan ve terbiyeciler, cinsiyet Mısırdaki hacıları Ciddeye götürecek hususî ahenksizlik uyanmasına sebebiyet ver ahlâkı üzerinde artık eskisinden fazla bir vapur istenmektedir. Denizyolları 1da miştir. Fiat ahenksizliği, bazı esas maddurmak zamanının geldiğine kanidirler. resl, bu lsteği Ulaştırma Bakanlığına bildi delerde göze batacak dereceyi bulmuşDünyanm bugünkü karısık durumuna rerek fikrini sormuştur. tur. Çimentoyu misal olarak zikredebi şu veya bu jekilde siyas! ilâc arayanlar Mısırda sığır vebası var konferans »alonlannda toplanırlarken, Mısırda sığır vebası zuhur ettiğinden bu i«in ahlâk ve ruh tarafını ele alan âmemleketten yurdumuza ithal edilecek geviş limler de tetkiklerine devam ediyorlar. getiren büyük ve kücük baş hayvanlar, domuzlar, kuslar, bu hayvanların etlerine. kuru, Chicago'da 6 yaşında bir kızı öldüren yaş ve ham maddelerlne, Baman, et ve gübmekteb talebesi fair delikah «sebeb?> reye karsı hudud kapı ve iskelelerimlz kadiye sorulduğu zaman; «Annem!> eepatılmıştır. Karar, hastalığm geçtiğlne dair Mısır hükumetinin yapacağı tebliğe kadar vabmı vermiş ve şöyle demiştir: «Çündevam edecektir. Yukarıdaki maddeler Sukü annem, kadın erkek meselelerin15 inci sayısı bugiin çıktı dan ve Maltadan da getirtilemiyecektir den bahsedilmesini ayıb sayardı. Onun Memleketin bu en güzide mecBir kamyon bir rramvayla çarpışh, muasınm 15 inci ssyısı bugün iniçin ben, cinsiyet bahsinde her türlü tişar etmiştir «Kızıl münafıklardan bilgiden uzak olarak büyütüldüm.> dört yarah var Hazer» yazısmı mutlaka okumak NewYork'ta «on bir sene zarfmda Şoför Mustafanın idaresindeki 4040 numaralı kamyon dün saat 12 de kömür yükü ile lâzım. KuşejTİ'nin cYiğitlik örne2 bin kişi gayriahlâkî münasebat 562 Kuruçesmeden Ortaköye doğru gelmekte iken ği» her hisli inganı coşturacak bir kisi rorla tasallut, 245 kişi fidâba muaksi lstikametten çıkan vatrnan Mehmedin eserdir. Ömer Rıza Doğrulun «Hagayir teşhir, 285 kiçi küçüklerin ahlâidaresindeki EminönüBebek tramvayı ile kikî lâikliğe doğru» yazı serisi çok çarpışmıştır. Bu musademe neticesinde tramkını bozmak suçundan mahkum olmuşvayın ön kısmı hasara uğramış, 4040 numamühimdir. Tefsir ve hadis şahitur. Bütün Amerikada ise bu gibi suçralı kamyonun şoförü başta olmak üzere içinfeleri blrer nur kaynağıdır. İslâm lardan mahkum olanların sayısı 40 bini de bulunan Aleko, kömür amelesinden Ziya. kelimesinin mânası, İslâm Hindisbulmuştur ki, bir çok hâdisekırin aileAli Osman ve Tahir vucudlerir.in muhtelif tan davaları hakkındaki yazılarla yerlerinden yaralanmışlardır. Yaralılardan ler tarafından <örtbas» edilmesi dolaAleko Ortaköy Şifa Yurduna kaldırılmıs, didiğer yazılar birbirinden kıymetyısile polis kayıdlarına geçmediği de ğerleri de Adalet Doktoru tarafından tedavi lidir. muhakkaktır. ve muayene edilmişlerdir. Kaza etrafında Savcıhk tahkikat yapmaktadır. Bu suçlulardan bir çoğu üzerinde tetkikler yapan ruhiyat ve terbiye müteMillî Piyango talihlileri hassıslan hepsinde cinsiyet ahlâkının Milll Piyangonun 7 ağustos çekilişinde büMEVLİD bozuk olduğunu görmüjler ve bunun yük ikramiyeyi kazanan ve bugüne kadar Kayseri eşrafından İmamzade sebebinin de çocukluklarında bu hususMilll Piyango bürolarına veya Ziraat Bankası şubelerine müracaatle paralarınl alan Reşid Bey merhumun zevcesi ta iyi bir terbiye almamaları olduğ<j taühliler sunlardır: Bayan SEYYİDE KAYSERİLTnin neticesine varmışlardır. 60.000 lira kazananlar: İstanbul Eamatyada vefatınm kırkıncı gününe musadif Bu tetkiklere göre, çocukların, mekAlifakih mahallesi Doğaniye sokak 27 nuyarınkl cumartesi öğle namazını marada demirci Kutbeddin Ergül, Erzurumtebkfde veya evlerinde cinsiyetten da lsmlnln yayınlanmasını istemiyen bir vamüteakıb Kadıköyünde Osmanağa bahsedilmemesi, onların bu hususta tandas. camiinde meşhur mevlidhân Bebilgi edinmelerine mâni değildir. Her 30.000 lira kazanan: İstanbul Kocamustafeşiktaşh Hafız Mahmud tarafından çocuk, yaşı gelinc, bunları ktndisinden paşa Numanefendi medresesi 14 numarada Mevlidi Nebevî okunacak ve ayrıca biraz büyük arkadajlarından, hattâ akkundura boyacısı Mehmed Ziya Özçevik. hatim duası yapılacaktır. Yakınla10.000 lira kazananlar: İstanbul Detterdar ranı olmıyan bazı müfsid kimselerden Balcı yokusu 63 numarada demirci Muttaza rının ve arzu buyuranların teşrifpekâlâ öğreniyorlar. Fakat, bu bilgiler Karasu. İsparta Senirkent bucağı Orta maleri rica olunıır. «ayıb» damgası altında ve «gizlilik» hallesinde soför M. Yaşar Topçuoğlu, Earçerçevesi içinde kaldıkça, ruhları üzedurda P.T.T. metnuru Hlfat Türkay. 7 eylul kararlarının gayesi dış ticaret Başte Irak olmak üzere Suriye, Filis şartlarında ahenk ve tin, Mısır, Kıbrıs ve Tunus gibi mem istikrar temin etkketler yaş meyvalarımız için iyi birer mekti. Paramız kıypazar teşkil etmektedirler. Bilhassa son metten düsürüldükgünlerde bu memleketlerden gelen tek ten sonra ihracatın artacağı. m«mlekete liflerin arttığı görülmüştür. Yalnız Irak daha fazla döviz gireceği, bu dövizlerle ve Suriye firmaîarı yaş meyvalarm nak dışarıdan bol miktarda mal getirileceği iyatında memleketimizde karşüaştıkları ve ithalât eşyasının çoğalması neticezorluklar üzerinde durmakta, nakliyatm sinde fiatların ucuzlayacağı düşünüllıolay olmasını, bu hususta tertibat alın müştü. Bu düşüncenin ilk merhalesi tahakkuk masını istemektedirler. Yaş meyva ve sebze ihracatmm iyi bir etmiştir. Eylul 1946 mart 1947 arasındaki şekilde organize edilmesi için Ticaret yedi aylık devre zarfında, ihracat yüzBakanlığı nezdinde teşebbüse geçen Yaş de 264 nisbetinde artmıştır. Kısa bir müddet içinde ihracatın bu Meyva ve Sebze Tarım Satış Kooperatifleri Birliği Başkanı Cemil Dikerin yap kadar genişlemesi mühim bir hâdisedir. t:ğı teşebbüs müsbet netice vermiştir. Kararlardan sonra harice sattığımız mal Birliğin Bakanlıktan temin ettiği 1 mil miktarınuı birdenbire artmasında, deva yon lira muhteüf limanlarda yapılacak lüasyon için intihab edilen zamanın soğukhava tesislerine harcanacaktır. Bu mühim bir tesiri olmuştur. Paranın kıy hususta yeni bir plân hazırlanmaktadır. metten düşürülmesi, umumiyetle, da hilde fiatlar yükseldiği veya haricde Bununla beraber yaş meyva ve sebze ucuzluk cereyanı başladığı vakit müraihracatının iyi şekilde organize edilebil caat edilen bir tedbirdir. Türkiyede ise, mesi için elde edilen 1 milyon liranm 7 eylul kararları ahndığı sırada, bu az olduğu belirtilmektedir. Birlik, bu safha geçirilmiş ve aksi istikamette bir hususta Bakanhk nezdinde ikinci bir te cereyan uyanmıştı. 1946 senesinin ilk şebbüse geçecektir. aylarmdan itibaren ,memlekette ucuzDenizyolları İdaresinin Ansaldo firma luk temayülleri belirmisti. 7 eylul tarisına sipariş ettiği 8 geminin hepsinde de hine takaddüm eden sekiz aylık devre soğutma tertibatı mevcuddur. Birlik, ge zarfında, umumî fiat seviyesi yüzde 20 miler geldiği zaman bunlardan da fay nisbetinde alçalmıştı. Dünya piyasalarında ise. fiatlar mütemadiyen artıyordalanmayı istiyecektir. du. Amerikada, toptan eşya fiatları yüzde 25 nisbetinde pahalılanmıştı. Ham 30 ağustos Yarın 30 ajustos zafer bayramı dolayısile madde talebi de hararetlenmişti. 1946 resmî daireler ve müessesat kapalı kalacak mahsul mevsiminde. ihracatımızı kolaylardır. Yarın İstanbul Komutanlığında ev laştıracak ve yabancı piyasalarla aravelâ asker ümera, sonra slvil erkan komutanı mızdaki fiat farkını bir dereceye kadar îlyaretle zafer bayramını ttbrik edeceklertashihe hizmet edebllecek şartlar karşıdir. Bundan sonra Sultanahmedde toplanacak kıtaat teftiş edilecek ve törene Takslm smda bulunuyorduk. Hükumet, o vakte de ba;lanacaktır. kadar ihracına müsaade edilmiyen bazı Bajkumandanlık Meydan Muharebesl lafe maddelerin dışarıya satılmasını serbest rinln 25 inci yıldönümüne tesadüf eden 30 bırakmak ve parayı kıymetten düşur»ğusto« cumartesl günü Afyonda yap eak rr.ek suretile mevcud temayülün daha meraslmde bulunmak üzere İstanbul Üruversitesinden on kisilik bir kaflle bu sabab ziyade kuvvetlenmesini temin etmiştir. 7 eylul kararlarını müdafaa maksadile Afyona hareket edecektir. Ulus gazetesinde yayınlanan bir broşür, Paris Büyük Elçimiz devalüasyonun döviz hasılatı üzerindeBugün limanımızdan Akdeniz sefcrine çıki muhtemel tesirlerinin önceden hekacak olan İstanbul vapuru ile Pariı Bllyük Elçimiz Numan Menemencioğlu ile Londra ;ab!anmadığını göstermektedir. Bir demilletlerarası cerrahi kongresine gidecek he valüasyon ameliyesi yapüırken, ucuza yetlmiz hareket edeceklerdir. satmaktan mütevellid kıymet kaybı ile ihracat fazlasının temin edeceği döviz Toprak Ofisi Müdürlüğü gözermek Toprak Mahsullerl Ofislne gelen haberlçre kazancı arasında muvazene göre Ticaret Bakanlığı Teşkilâtlandırma gerektir. Ayarlama dozunda ifrata kaUmum Müdüril Faruk Sunter, Toprak Mah çıldığı takdirde, ihracatın genişlemesine sulleri Ofisi Umum Müdürlüğüne tayın edil rağmen. memleketten çıkarılan malın miştlr. Faruk Sunter halen Amerikada tetaz kikler Vapan bir heyete başkanlık etmek kıymetini karşılıyam;yacak kadar bir döviz hasılatı elde etmek , tehlikesi Udir. vardır. Bir para operasyonunun muvafTahakkuk etmiyen bir haber dış ticareti canlandırmakla Istanbul Merkez Komutanlığı makamında fakıyeti, değlşlklik olacağı yazılmıştı. Ilgill makamlar beraber, aşırı derecede kıymet kaybıbu haberin yanlıs oldufunu bildirmektedirler. nı önliyebiİmeğe vabestedir. 7 eylul kararlarmda, bu nokta ihmal edilmiştir. Halic tersaneleri Bir Ankara haberinde Ulaştırma Bakanlı Devalüasyonu takib eden yedi ay zarğının Halic Tersanelerini Millî Savunma Ba fında ihracat iki buçuk misli artmış, kanlıjına devri teklif ettiği bildirilmekte idi. fakat eümize ancak yüzde 64 nisbetinde Keyfiyeti Denizyollarından sorduk. İlgilüer: Bilâkis Devlet Denizyolları Hallcdeki tersa fazla döviz geçmiştir. Memlekete giren çıkardığımız neleri genişletmek ve tekâmül ettinr.ek ar döviz miktarı ile harice zusundadır, idaıedekl malumat yukarıdaki rr.al yekunu arasında muvazene yoktur. hsberin aksinedir» cevabını verdiler. Döviz hasılatını yüzde 64 nisbetinde arttırmak için yüzde 264 nisbetinde fazla Yardımcı öğretmenlerin durumu ağır İstanbul Muallimler Birlfği idare neye'.i. mal vermek. memleket hesabına dün enctimen azalarının ijtlrakile mühim bir kıymet kaybı teşkil etmektedir. azeteler, kırmızı kenarlı Nay hn gözlüklerle aynı madde den yapümış siyah ve kahve renkli kemerlerin, boyalarından dolayı sıhhate zararlı olduklan tesbit edilerek Sağlık müdürlüğü tarafından toplattırıldığını yazıyorlar. Yerinde; fakat geç kalnuş tedbir! Bu gözlükler ve kemerler, aylardanberi isportalarda hattâ ayak satıcılarımn elinde tümen tünıen satılıyor; kırmızı renk halkın hoşuna gittiği için kapışüıyordu. Bu tedbir daha. önce gümrüklerde aluunalı değil miydi? Benim bildiğime göre gümrüğün bir tahliihanesi vardır. N'ylon gözlüklerle kemerlerin ilk partileri geldiği zaman, sıhhate muzır olup olmadıklarını orada yapılacak tahlillerle tesbit etmek, elbette daha doğru olurdu. Böyle yapılsaydı şu faydalar temin edilirdi: 1 Yüz binlerce lira kıymetinde dbvizin dışarı çıkması önlenirdi; 2 Halkın sağlığı ve ke»esi vaktlnde korunurdu; 3 Bunları getirten toptancı tacirlerin ve daha ziyade, perakendeci esnafın ziyan etmelerinin önüne geçilirdi. Naylın modası ve Amerikan malı diye, halkın sıhhatine zararh ne varsa hepsini rnemlckete dolduracak değiliz ya! Amerikalı dostlarımız, kunı incirlerimizi ve üzümlerimizi, hiç de sağlığa zararları olmadığı halde, sadece nefaset bakımından biraz bozuk buldukları zaman, gümıüklerinden geçirmiyerek geri göndermlyorlar mı? Biz de «dostluk kantarla, alış veriş miskalla» sözüne uygun davranan dostlarımızın sıhhate zararh mallarını gümrüklerden »okmazsak elbette darılmazlar. Benim, bu bahistc, mütareke yıllarından kalma pek acı bir hatıram vardır. O zaman İstanbul hükumetinin hükümranlıği ııfıra inmişti; hiç bir yerde borusu ötmüyor, hîç bir şeye hükmü geçtniyordu. Günuüklere gelen sıhhate muzır ve yalnız sanayide kuUanılması lâzım gelen ispirtolar. renkleri değistirilmeden piyasaya çıkarılıyor; ban mel'un rakı amiller); eski labirile « e m mi katil» nev'inden olan bu »ehlrH ispirtolara bir miktar su ve anason r u hu katarak halka içiriyotlardı. Bu rakıları da kimse muayene edemiyordu. 1920 yazında, Heybcliadada oturuyordum. Deniz Harb okuluniaki subaylar ve öğrermenlerle her akşam deniz kenarındaki gazinolardan birinde toplanır ve memleketin geçirdiği felâket etrafında derdleşirdik. Bir akşarn bahriyeli bir doktor arkadaşla her zaman oturduğumuzdan başka bir gazinoya gittik; orada birer kadeh rakı içtik. Yemek yemek üzere doktorun evine Kİttiğimiz zaman! ikimiz de mide bulantısından ve sancısından kıvranmağa başladık. Doktor, zehirlendiğimizi anlamıştı. Bir kaç damla amonyakh su içerek midelerüniri boşaltuksa da gene fayda etmedL O da, ben de iki gün hasta yattık. Bu* yutarak, ilâc içerek kenrlimize gelebildikBeni tedavi eden akrabamdan bir doktor, Allaha şükrediniz kl yalnız birer kadeh içmişsiniz. Bir kaç kadeb daha içseydiniz, zehirli ispirtolardan yapıldığl anla.şılan bu rakı sizi öldürebilirdi, dedi. Son defa NewYork'ta oturan Türklerden birinin evinde, bilrnem kimin neden yaptığı meçhul rakıdan bana ikram ettikleri zaman, aklıma Heybelideki zehirlenmera geldl ve ev sahibinin teminatına rağmen, içkiye elimi bile sürmedim. TERBIYE BAHISLEHI Cocuklara cinsivet terbiyesi verilmeli mi? rindeki tesirleri çok kötü oluyor. Bunun için, Amerikada bir çok mekteblerde, her bilgi gibi, cinsiyet bilgisinin de bir ders olarak öğretilmesine başlanmıştır. Bunların bazılarında dersler resmen pıograma konulmuştur; bazılarında ise cocuklara bu terbiyeyi vermeyi hocalar şahsan üzerlerine almışlardır. Diğer bazı mekteblerde de bu vazife doktorlara veya mütehassıslara verilmiştir. Programlarma cinsiyet terbiyesini koyan mekteblerde bu bilgi ilk smıftan Şimdi, gümrüklerimize hâkimiz; müson sınıfa kadar, çacuğun yaşile ve te tareke jıllarındaki gibi, dışarıdan gelen cessüsüe mütenasib bir jekilde, tedrı hcr nesneyi, muayenesiz içeri sokmucen verilmektcdir. Bundan başka, cinsi yoruz. Onun için Naylın gözlükler ve yetle alâkadar bahisler sağlık, fizyoloji, kemerler, plâstik esya gibi yeni icad cemiyet ve hayat bilgisi, ev idaresi ve marifetler ve bilhassa bir takım ne idüedebiyat derslerile beraber, muhtelif ğü belirsiz, kimlsi lararlı ^rimlsl hiç cephelerile öğretilmektedir. Meselâ ço faydasız ilâclar gcldikçe, bunlann «ıhcuk, sağlık dersinde, bir çok salgın has hate zararh olup olmadıklannı, memletalıklardan korunma bahisleri arasın kete sokruktan sonr» değil, sokmadan da, zührevî hastahklara karşı alınacak önce sıkı bir muayeneden geçirmeliyiz. tedbirleri, fizyoloji dersinde tenasül Açık muhabere bahsini, cemiyet ve hayat bilgisi arasınB. Ayduı Tüzümere: Bir ihtiyara da da mukabil cinsle olan münasebetleri çarpıp geçen cankurtaran otomobili nasıl tanzim edeceğini öğreniyor. hakkındaki şikâyetinizi ilgili makama Talebeye cinsiyet bilgisi vetrilen kız gönderdim. Saygılar, mekteblerinde, diğerlenine nazaran, gayriahlâkî hâdiselerin azaldığı görülmüştür. •** Cocuklara cinsiyet terbiyesinin yalnız mekteblerde vetrilmesinin kâfi olmadığı muhakkaktır. Bunun için, ders proğramlarma cinsiyet bilgisini koyan mektebler, bu hususta çocukların ana babalarmdan da yardım istiyorlar. Hattâ bir çok mekteblerde, ayrıca, onlara yol göstermek için de birer kurs açılmıjtır. Çünkü, her şeyde olduğu gibi, bu meselede de çocuğa bilginin usulü dairesinde verilmesi lâzımdır. Çocuk ruhundan anlayamıyan kimselerin bu nazik meselede bazı hatalar yapmaları v« bu hataların çocuk üzerinde mühim testrler husule getirmesi mümkündür. Diğer taraftan, cocuklara cinsiyet ahlâkı aşılamak için yalnız, tesanül meselesi hakkmda malumat vermek kâfi değildir. Zira, kız ve erkek çocuklan cinsiyet bahsinde ruhî bozukluklara sevke. den daha bir çok amiller vardır. Meselâ, kız çocuğu olmadığı için, oğlunu kız kıyafetinde büyüten anne ve babalar, onun ruhu üzerindg çok fena bir tesir yapmış olurlar. Bu tarzda büyütülen ve on yaşına kadar saçları uzatılan, kız gibi giydirilen bir erkek çocuğun homoseksüel olduğu görülmüştür. Büyüdüğü zaman kızlara karşı sadece bir arkadaşlık duyan bu çocuğun. cinsî temayülü aksi istikamette inklsaf etmiş, ondan sonra da kendisini bir daha düzeltememiştir. Ana, babalarından cinsiyet bilgisi bah sinde yanlış malumat alan ve bu yüzden suç işleyen zavalhlar arasında: «Babam bana, on iki yaşımdayken ilk defa olarak kadın erkek münasçbetinden bahsetti ve bunun çok fena bir şey oldugunu, insanın vereme tutulacağını söyliyerek korkuttu> diyen birine raslanmıştır. Bir diğeri de: «On dört yaşıma kadar hiç bir şeyden haberim yoktu> diye derd yanmıştır. Çocuklara cinsiyet bilgisi verilmesine muarız olanlar, onların küçük yaşta iherşeyi öğrenip» İfrata varacaklarmı Konservatuann bir teşebbüsü İstanbul Konservatuar Müdürlüğü Beledlyeye müracaatle, Konservatuann alaturka v« alafranga gruplarının Açıkbjva Tiyatrosunda ikîjer konser vermelerlne müsaade Utetnlgtir. Ticaret müsteşan Ticaret Bakanlığı müsteşan Cahld Zamangil çehrimizde yaptığı tetkikleri bitirerek dün akşam Ankaraya dönmüstür. Askerî yoklamaya davet Selimiye As. Daire Başkanlığmdan: 1^28 doğumlu ve bu doğumlularla lşleme tâbi mukelleflerin ton yoklamaları daireye bağlı ajkerlik şubelerüıde 30 eylul B47 tarlhinde »ona ereceğinden llgililerln vaktlnde As. jubelerine başvurmaları ilân olunur. veya, çocuk yapmamak çarelerini öğrenerek, «hiç bir şeyden korkmıyacakîaruıı> ileri sürmektedirler. Bunlar, bir dereceye kadar, hakikaten mahzur sayılabilecek şeylerse de, şüphesiz ki cehaletin sebeb olacağı ve neticesi daha kötü ruh ve cinsiyet bozukluklarmdan daha tehlikeli değildir. Kaldı ki, bu bahis, tabiatin normal bir kanunu ve cemiyet hayatımn tabiî bir unsuru olacak, her türlü «komplek> ten uzak bir şekilde öğretilecek olursa aksülâmel'tioğurması ihtimali pek azdır. Zira, çocuğu cinsl hislerinde ifrata ve bozukluğa sevkeden şey, bilhassa. bu bahsin, esrarengizliğinden ileri gelen kötü cazibesidir. (Amerikan basmmdan) CUMHURİYET Nüshası 10 kuruştur. AboneŞeraiH Biı aynk Üc aylık Altı aylık Senellı, ^ SOO 800 1500 2800 Kr. » • > "S? 600 K i 160C t 290U > 5400 • Oazetemlze gBnderilen evrak ve yazılaı nesredll'in edilmtein tade olunmaz. tlânlaıdan memliyet kabul edllmet. DİKRAT