26 Temmuz 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

ıııııınııiHmnıııııııınıııiHMiiiînıııııiiUnıııııiiiHi İktisadı Bahisler mıımımHiHiHimmiMiıınıınniMnımıınııııımıı vam Kamarası, İngiliz demiryolu, kamyon ve otobüs servislerinin devletleştirilmesi için kabul ettigi kanun tasansında, Lordlar Kamarası tarafından yapılan degişiklikleri reddederken mecliste sert tartışmalar olmuş. İngilterede iktidar mevkiuıde bulunan İşçi PartUl sosyabanknotlarının geniş mikyasta alüna listtir ve umumi hizmet müesseselerini Şimdiye kadar yapılanlar 1 Milletierarası Para Fonu, Ingiltere çevrilmesi istikametinde bir temayül devletleştirmektedir. Avam Kamarasmyor değil. Anahtar Türk edebiya.tının , hükumetinin müracaati üzerine, bir uyandırabilir. Halbuki 15 temmuz ka yıkılmıyacak, bundan sonra me3elesi teknik ba da ekseriyet, İsçi Partisi meb'uslanndabahçssinde Abdül , tamim nesretmiştir. Bu tamimin ter rarlarımn gayesi, Ingiliz lirasınm altm kımdan fevkaiâde, dır. Muhafazakârlar re liberaller ekalda yenisi yaptırılmıyacak hak Hâmldln eyerine ve altına ihtiyaç kslmaksızın eümesini okuyucularımıza sunuyoruz: hattâ dâhiyane bir liyettedir. serleri gibi heybetli' «Milletlerarası altın ahm ve satımı dünya piyasalarmda tedavül edebilmeKa?.lıçeşme, Veliefendi ıjayırı ve Lordlar Kamarasmda ise ekserijet mu•buluştur. Romancınin bazı bölgelerde resmi rayiçten da sini sağlamaktır. Büyük Britanya hü Zeytinburnu civarmda yapılmakta o bir meşe ağacının I nın bu bulusu bida hafaıakârlardadır. Muhafazakârlar, udallarma, Yahya K e i h» yüksek fiatlarla cereyan ettiği, Pa kumeti, altınin prim kazanmasından lan .gecekondu evler»in gün geçtikçe malin şiırleri gibi baygln kokulu gül surerte değip geçmiştir; o kadar hafif yette esere bir polis romanı çeşniâi ver mumi hizmet müesseselerinin devletleşra Fonunun dikkatini çekmiştir. Paıa doğan tesirleri önleyebilmek üzere, çoğaldıkları görülmektedir. Her istiyelere, Mehmed Raufun romanları gibi kl bu velud mevzularla bu eşsiz kalem mekle beraber okuyucunun dikkatini tirilmesine muhaliftirler ve Avam KaFonu, meselenin ehemmiyetine binacn, Milletlerarası para fonunun yardımına nin rastgele o civarlardaki araziye 'ge sıtmah benizli manolyalar ve bazı ye arasmâski temasm daha esaslı, daha bir miknatıs gibi, en kuvvetli bir şemarasmda Lordlar Kamarasmın, kanun görüflerini bildiren aşağıdaki teb'.iği başvurmuştur. cekonduı inşa etmelerinin önüne ge? ni şairlerin mısraları gibi ayabani otlara yakm olmamiş olduğuna esef etmek kilde istediği şahıs ve istediği vaka tasarısmda yaptığı değişikliklerin lehazırlamıştır: Para fonu tarafından alınan karar, mek üzere Vilâyet ve Belediyece tedhinde bclunmnşlardır. Bu yüzden muüzerine çekmek imkânını veriyor. Para Fonunun esas gayesi, dünya aynı zamanda Ingilterenin müsaid şart birler alınmaktadır. Bu cümleden ol benziyen çeşidli edebî mausuller yetiş büe mümkündür. vafıklarla muhalifler arasmda şiddetli miştir. Refik Halidin ilk romanında en zaRomancı Refik Halide gelince, bugürı kambiyo istikrarını temin etmektir. lar altında ham madde temin etmesini mak üzere bundan sonra bu bavaliye tartışmalar olmuş ve karşılıklı pek sert Refik Halidin yazıları ise Türk ede .Anahtar. romanmın (1) neşrile Re yıf olan taraf bu son romanında e^siz sözler «arfedilmiştlr. O kadar ki İşçl Memleketler «rasında yüksek fiatlarla hedef tutan üstü kapalı bir tedbirdir. .gecekondu ev> inşası sureti kat'iyede biyatının en leziz meyvalarıdır. Çünkü fik Halidin romancılığı yeni bir merderecede kuvvet kazanmıştır. «Anah meb'uslardan biri, fena halde slnlrlenegenif mikyasta ve devamlı surette al «The Economist» mecmuasının yazdıyasak edilmiştir. Meskensizlik zarure şekil, renk ve kokudan daha fazla ve haleye girmiş bulunuyor. tar» romanmın iki kısmı aynı derecede Un ahm ve satımı yapılması, kambiyo ğına göre, milletlerarası altm muamerek muhafazakârlar^; tinden doğan bir ihtiyaçla bu araziye daha yakmdan benliğimize, uzviyetıRefik Halidin 1920 de «Istanbulun kıymeti haiz olmaktan uzaktır, Birinci İstikrarını bozacak ve döviz kurlarını lelerini resmî rayiç üzerinden yapmak « slıi gidi düzenbaı hayvanlar slev inşa edenlerin de belediye tarafın mize hitab eden bir çeşni, bir tat ihtiva Içyüzü» ismiie neşretmiş olduğu ilk ro kısmında bir sel halinde gelmiş olan '1düşürecek mahiyette telâkki olunmak mecburiyeti, Ortaşarka altın ihracını ; dan yapılan plân gereğince binalarırM ederler. Filhakika kendi tarzında hak manı içtimaî müşahede bakımmdan ham, ikinci kısmmda zorlanmıştır. Hattâ tadır. Para Fonunun istihbaratına gö bir müddet için durduracaktır. Bu Diye bagırnuş! bir üstad olan Refik Halidin yazı kuvvetli, psikoloji cihetinden zayıf, düşünüyorum; acaba romancı Lkinci kıs re, önleyici tedbirler alınmadığı tak memleketlerde, altın fiatının daha zi ıslah ettirmeleri kendilerine tebliğ eİngiliz üniversitelerini temsil eden arı serapa usare ve tattır. Zaten sana teknik hibarile acemice bir eserdi. mı bir çok güzelliklerine rağmen feda dirde, bu muameleler daha ziyade ge yade yükseleceği tahmin olunmaktadır. dilecektir. tının en kıymetli unsuru olan üslubu, Büâhare muharrir bu eseri değiştirerek edip onun yerine birinci kısmm sonuna muhafazakâr meb'us da, devletleştirme nişlemek ve aza memleketler arasın Altın fiatlarınm yükselmesi neticesinKütahya milletvckili Hakkı Gedik denilebilir ki, büyük nisbette meyva ile • Istanbulun bir yüzü» şekline sokmuş bir iki cümle ilâve etmiş olsaydı daha hareketinden maksad, İşçi Partisi ile.. daJci kambiyo münasebetlerini ihlâl de. Ingiliz lirasına karşı gösterılen diin bir konuşma yaptı yuğrulmuştur. Refik Halid güzel ka tur. etmek istidadındadır. Altın üzerine ya rağbetin artacağı ümid edilm€ktedir. iyi etmis olmaz mıydı? Şüphesiz o zagelenlerine fazla kazanch vazifeler teDün akşam. Taksim Altıntepe Gazmosımda, dmları .olgun birer arrr.uda», bahar pılan muameleler mevcud ihtiyatların man eser bir roman değil, bir uzun hi min etmek olduğnnu söylemiş. Yani ikIV On sekiz senelik bir fasıladan soniktisadi kaHcmmamıza dair bir kr.rjsma ya havasının, kakusunu .yeni kesilmiş azalmasına ve altmın merkez bankalakâye, fakat harikulâde bir uzun hikâye tidardaki partinin kendi adamlarına ra 193S de Refik Halid «Yezidin KıKütahya milletvekili Hakkı Gedık, 7 Altının prim kazanması, Brettoa pan rından ziyade husust ellerde toplanevlul kararlannı, misa'.Ier vereres tenkid ct geçkince bir karpuzun kokusuna>, bir z:» nı neşretti. Bu roman Türk edebi olacaktı. Stephan Zweig'in «Die Ar.gst» maddi menfaatler saglamak gibi, hususî Woods anlaşmasile kurulan sistemin miştir. Hatib, ıktisadçn bir an evve) italkın ;enc kız bu=esini ezilmiş kuru üzürnün ystı için bir kazancdı. Teşbihlerinde (Korku), Somerset Maugham'ın «The gayeler peşinde koştugunu iddia etmiş! masına sebebiyet vermektedir. zayıf bir noktasını teşkil etmektedr. mamız i<,in, memleket n her türlü servet Kay ezzetine benzetir. Türk muharrirleri hayranı oîduğumuz hayal orijinalliğini letter» (Mektub) hikâye'.eri gibi bir Başka muhafazakâr meb'uslar da, İşPara Fonu, milletlerarası altın alım Kambiyo kontrolu ve Bretton Woods naklarını, bunların kudret ve kabiiiyetlerini arasında şeftaliye, çileğe dair Refik burada rr.uiıarrir mevzua tatbik etmiş, şey, yani bir şaheser! çi Partin mensnblanna; ve gatımınm itibarl fiatlar • üzerinden inceliyecek yerli ve yabancı ekip!»ıcen m sistemi, paranın haricî iştira kuvvetini « Ellerinizi bizim ceblerinılzden çe«Anahtar> romanında psikolojik tahteşekkil bir araştırma komisyonu kıırulması Haiid kadar kuvvetli satırlar yazmiş bir aynı zamanda «Istanbulun Içyüzündeki yapdmasını ehemmiyetle rica eder ve teminat altına almaktadır. Fakat buna icab ettiğini, ayrıca ekonomik sistemimui bu muharrir yoktur. Sanatım .gürbiiz, pası? müşahede burada faal tetkik lil usulü de tamamile moderndir: Ro kiniz!* aza memleketlerin bu karara aykırı 7 mukabil, paranın dahili pij asadaki ra komisyonun raporlarına gore tanz'm edîcrk canlı bir incir ağacma» teşbih eden bu şeklini almıştır. Ikide birde ilmî kitabDiye bagırmışlardır. SagHk Rakanı hareketleri önlemek üzere fiili tedbirmancı tarafından sahısiara kendine aid tınalma kabiliyeti, mesnedsizdir. Enf bir iktisad şurası top'ı3nma?ı lâzım ee!di£mi cesur muhayyile sahibi muharrir için lar. lugatler zikrediliyor, her adımda da. Mr. Bevinin bir tehdidini tekrarla.ler almalarmı tavsiye eder. bir sürü derin veya yüksek felsefî ve lâsyön, fiatların yükselmesine sebebi belirtmiştir. bir cambaz kızınm başı bile bir meycoğrafî tafsilât veriliyor, en objektif mantıkî düşünceler isnad edilrr.emiş, mış ve: Yüksek fiatlar üzerinden yapılan al yet vermekte ve iktisadı muvazeneyi Mısırh bir sanatkâr şehrimize geliyor vaya benzer, sohbetler bile beynin bir şekilde incelenmiş mezheb âdetleri « Lordlar Kamarası, milletin Iradebn alım ve satımma, para fonuna giren sarsmaktadır. Altının prim kazanması, Mısırın yüksek sinema yıldızlarından Ta meyvalarıdır. Refik Halid yıldız, ışık, tasvir ediliyor. Böyle bir çerçeve içine ihsasîara, tesadüflere, tedailere, kom sine karşı gelnıekte ayak direvecek oplekslere yer verilmiş, ruhî hâdiseler ve girmiyen memleketlerin iştirak et bu muvazenesizliğin bir tezahürüdür. hia Kan'oka, önürr.uzdeki pazartcsi g'jnü dalga, çiçek gibi şairane çeylerin ara muhayyel bir tip ve mühayyel vakalar tr.yyare ile Amerikrdan jehrimize gelecektir. fizyolojik tezahürleri ve neticeierüe lursa, tarihe karışabllir:» tikleri görülmüştür. Aza hükumetlerin, meyvayı yerleştirmek ne kadar güç iş! Refik demiş. Son haberlere göre, NeWYork bor Bu yüksek sanatkâr, Amerikada büyük bir sına, yani şiirin dünyasma kambiyo istikrarsızlığına sebebiyet vebirlikte tetkik edilmiş. Şüphe mikronlâka görmüş. sanatı takdirlerle karşılanmış da ithal etmiştir. Halid bu güç işte parlak surette mu bunun bir insan ruhunda ve bünyesinBütün bu şiddetli münakaşalar ve ağv ren bu hâdise hakkında, diğer memle sası da altına prim vermeğe başlamış tır. Bayan Tahia Karj'rka, çehrimizde on beş vaffak olmuştur. Yedizin Kızı muhak de ne gibi tahribat yapabileceği emlnim sözler, İngilterede bir smıf ve pırti kavtır. Amerikada, bir .ounce. takriben ketleri ikaz etmeleri beklenir. gün kalacak ve bu müddet zarfında Taksim Şurası muhakkaktır ki yiyecekler aPara fonu, fiüî altın fiatlarınm dahilî 29 gram altının resmî fiatı 35 dolardır. Belediye Gazlnosundn yüksek sanatını, tak rasında bize bir meyva kadar estetik kak ki edebiyatırr.ızın en muvaffakı ki burada olduğu kadar hiç bir yerda gasmın hüküm sürmekte olduğunn göeyetli ekzotik romandır. Bu romatun Serbest piyasa fiatı ise, 5 ilâ 6 dolar dateriyor. Sosyalizm ile kapitallzm, derdirkârlarma gösterecektir. piyasalarda da bazan resmî rayicin duyguya yakm bir lezzet veren gıda yok kuvvetli cazibesi birleşmijş, kucaklaş bu derece keskin bir tahlil ameliyesinletçilik ile hususi sermaye çarpışıyor. fevkine çıktığmı gözden kaçırmamış. ha fazladır. den geçmemiş, bu kadar hummalı bir Bir izah tur. Refik Halidin baçhca iki vasfı da Amerikada altının prim kazanması, Istanbul Cniversilesi Edebiyat Fakültesi bir taraftan kuvvetli bir estetik duygu miş. kaynaşmış Realite ile Fantezinin tempo dahilinde hikâye edilmemiştir. trr. Fakat bu defa, aza memleketlerde Bu sert tartışmalar bana iki şey ha> tatbik edilen kambiyo rayiçleri üzerin son vaziyet ile alâkalı gö^ükmemekte Şarkiyat En^titiisündç doçent Abdülbaki Gcî ya sahib bulunması, yani hakikî bir hududlarını tayin edememekten ileri Romancının sanatındaki fantezi unsu tırlatti: Birincisi, Büyük Millet Jleclide menfi tesir yaratmamak şartile, da dir. Dolar, her tarafta aranılan bir pa pınarlıdan sldığımız bir mekttıbda deniliyor sanatkâr olması, diğer taraftan da her geliyor. Tekniği kusursuz, üslubu bir ru artık kanalmı bulmuştur, zira. bu sinde, Başbaksn Receb Pekerin biitçe ki: «Hasan Âli YücelKenan Öncr davssında hilî piyasalardaki serbest altın alım ve radır. Amerika ise, resmî rayiç üzerin yeminli bir çahidin çahsımı iigilendiren be şeye rağmen hayatı bütün tecellilerile harikadır. romanda sırf bir edebî maharet ve kud münakaşal.ırı sırosında, muhalif Desarımına müdahale etmemeğe karar den altın ihrac eden bir memlekettir. Yezidin Kızmdan hemen sonra bası ret şeklinde, hafif ve yerinde bir mü niDkratlara «psikopat» dcmesl üzerine yanatının hakikate aykırı oldusunu dilekçe birlikte sevmesi ve sevdirmesidir. Içte verilmiştir. Bu itibarla, serbest fiat üzerinden ilo Ankara mnhkemesine nrzettiğimi, fakat hayatı kocaman bir meyva halinde bü lan «Çete», romanctnm sanatmda bir balâğa halinde tezahür etmektedir. kopan gürültüdür. Sükunet ve sogukPara fonu, aza memleketlerin müm dışarıya altın satışlarınm durması, aıı tanıklıgımın benim dl!e;jimle doğJ. rr.ahke tün mayhoslukları ve lezzetlerile bir gerileme değilse bile bir terakki de «Sürgün» de olduğu gibi «Anahtar» kanlılıklarile nıeşhur İngilizlerin Avam menin tensibile clduğunıı açıkiar, gazelenizkün olduğu kadar çabuk harekete geç cak aksi istikamette bir tesir yarata. de bu cihetin bir ziihul eseri oîsrak yanlış ikte tatma. ısırma zevkını verdiği için sayılamaz. Bu roman Yezidin Kızını da da sadeleşmiş bir üslub karşısmda Kamarasmda iki tarafın birbirlerine Bielerini ve bu tebliğde bildirilen tav bilirdi. Amerikada altının prim kazan yazıldığını biidirir, tavzih mahiyeıinde olsn dir ki Refik Halidin kalemini herkes kaleme almadan evvel yapılmiş bir yız. Edebiyatımızın en kuvvetli ve su karşı söyledikleri ağır sözlerin yanında, siyeleri yerine getirmelerini taleb maya başlamasını, yüksek konjonktür bu yazımın nesrini saygıl^rımla rica ederim.a beğenir ve sever. tecrübe veya Yezidin Kızı için toplarup urlu üslubcularından ve türkçenin de «psikopat» tabiri zemzemle yıkanmı; safhasının sonlarma doğru tasarruf haNecmi Rızanın cvine hırsız girdi e<ier.> artmiş malümatı harcayıvermek için ya bir üstadı ve bir virtüozu olan Refik kalıyor. Biz, daha hassas, daha nazik • *• reketlerinin gcnişlemesinden ileri gezıhverilmiş bir üvey eser hissini veri Haliddeki bu Keğişikliğe sevinmek mi, vc daha çabuk hiddetlcnir insanlar olaMaruf ses sanatkürı Necmi Rızanın Cihann Refik Halidin şahsiyet ve hususiyet yor. Tekâmül statik bir safhasında^ır. esef etmek mi lâzım, doğrusu kestire cagız ki o zaman muhalifler meclisl len bir hâdise olarak kabul etmeğe mü pirde Coşkun aparîımarında 2 mımaralı eviİlk olarak, dünya piyasasında altın temayil bulunuyoruz. ne. iki gece evvel lıır.nz girmiştir. Hırsız. dolu mizac ve karakterinin biraz da 1939 da Yakub Kadrinin «Bir Sür miyorum. terkedip gitmişlerdi. Büyük Millet MecNermi Fızanın yatak cdasıpa kadar girmek tabiî neticesi olmuş olan içtimaî hayatı fiatlarının artmasına sebebiyet veren gün» ünden sonra çıkan «Sürgün» ro«Anahtar» romanında bulduğumuz lisindeki tartışmaların Te parti kargaceforetini gnstermiş ve burada buldıığıı elr??diseleri ve aksülâmellerini gözden bi«e, robdöşambr. ve bir rniktar parayı ala ne kadar dalgalı ve arızalı geçmişse, manı ise Refik Ha'.idin romancılık ha kıymetli şeylerden biri âsab muva larının, İngilteredeki kadar sert, şidgeçirelim. rak kaçmıştır. Kjyfiyet polise haber veril sanat hayatı da o nisbette muntazam yatında şüphesiz bir dönüm noktasıdır. zenesi bozulmuş bir adamın vehimleri detli ve ağır olmayışına, meuınUB olrr.iç. tahkikata bEşlanmıştır. Polis, bazı ipuc ve emin bir tekâmtil yolu takib etmişSon Cihan Harbi. enflâsyona sebebiBu iki büyük muharririmizin aynı ismi ve gayıklamaları halinde yapılmiş. bu. malıyız. Fakat şayed bazı bazı, bir slnlj ları elde etmiçtir. ir. Vata»»<;a veya grurbette, ikbalde ,ve taşiyan iki romanı gadece ayrı ^ki miyet vermiştir. Enflâsyön ve pahahlık, günkü hayatm usta ve ince tenkididir. gerginligl netîcesinde fazlarâ sert koPenceredcn bir'çoctık daha va nikbettc, sanetkerın ruhundaki iç zacı ve BVTI iki sanatı değil, ayrı iki altın fiatları üzerinde de tesir yaratRuhî tahlil ile içtimaî tasvir birbirine nuşmalar olursa, dünyanin en eski meckuvvetlerin tesirine itaat ederek tabü hayat görüşünü temsil ediyor. Bajtaro/» 1 İnc4 lahijed* düşerek 61dü mıştır. Fakat altına ödenen prim, bir lisi olan Avam Kamarasmda yapıldıgı denk clçüyü bulmuştur. « Bu dava, politik bir davadır. Biz Refikta$ta Serencebey yokuşundaki Naki EO münhanisini çizen sanatı mütemadiyen memleketten diğerine değişmiştir. Enfgibi, tartışmalara olaganüstU bir mahl«Anahtar> romanında yakın bir mü«Sürgün» de h«rşeyden evvel göze lâsyon tesirlerini siddetle hisseden tevkif edildikt«n sonra hükumet ve ga ka^ında 12 numaralı evde oturan Orhsnın geliçmiş, serpilmiş, zengüıleçmiî, olyet vermiverek işl tatlıya bağlamalı ve gahedenin mahsulü olan bir çok tipıor 1 yaşındaki oğlu A!ı Gülmez, evin uçüncü çarpan şey üslubdaki olgun sadeliktir. ttıemleketlerde, altm fiatları daha ziya zeteler hakkımızia mufassal aç'klama kat penc?re?irden düîerek ağır surette yara gunluk ve dolgunluk kazanmıştır. FıkmecllM tcrketmek gibi bareketlere lüvar. Yanılmıyorsam sosyete hanımlanlarda bulundular. Sekiz aydanberi mev lanmış ve kaldırı'ıdığ: Şişli Çccuk Hastane racı Refik Halid, hikâyeci Refik Halid, Zaten bütün romanın iki mümeyyiz de yükselmiştir. nm gözbebeği olan şair ile hizmetçi kız zurn görmercelijiz. va?fı olgunluk ve sadelüctir, gerek ceromancı Refik Halid... Edebiyatımızda Altm, yüksek fiat verilen piyasalara kufuz; umuml efkftr karşisında durumu sine ölmüştür. her biri ayrı bir kıymettir. Refik Hali miyet ve muhit tasvirlerinde, gerek ruh lara düşkün diplomat tipleri ok\ı\ucuDenize düşen adam Hatırladığım ikinci şey de, bir zamandoğru akar. Kambiyo kantrolü rejim muzu açıklamak istiyoruz» dedi ve dufıkracılığı akli selim, zekâ, tahlillerinde. Belki ancak muhaıririn lann zannedeceğinden daha çok hayatruşmalann gi»li yapılmayıp alenl olm3Dün sabahın erken saatlerinde Galata rıh din lar, eski Arusturya parlamentosundâki leri, enflâsyön zamanlarında, memletan almma. coşkun muhayyilesi için bir emniyet kültür ve görgü zemini üzerine işlentımından bir adamm denize düştüğünü gören kete fazla miktarda altın girmesini te sını istedi. kavgalardır. AvnsturyaMacar İmparabahkçılar, adamı kıırtarmak için o tarafa miş harikulâde bir üslubdur... temiz. supapı vazifesini gören Seher tipinde Romanda suçlu zannedilip de mamin etmcktedir. Çünkü enflâsyön esEsad Adilin bu sözlerlne sanıklardan doğru koçmuşlarsa da denize duşen adamı veciz, leziz, oynak ve kıvrak bir ü:ro.Tiancı biraz açılmiş, psikolojik ger sum oiduğu anlaşılan zevce tipi kadm torluğu, bizim Osmanlı İmparatorlugu değil kurtarrrr.k. buimak bile mümkün olanasında paranın iştira kuvveti zayıfla MustaU Asavi de iştirak etti. gibi, bir n?illetler halitası oldufu için çekîik biraz sşılmıştır. İşte Refik Hali lık lub. husuEİyetleırine ve aıeziyetle Avusturya meclisinde de kavga gürülttt mamiftır. Cesed crannıaktadır. makla beraber, kambiyo rayiçleri dedin son romanı olan Anahtarda büSoz alan Dr. Şefik Hiisnü de: ğişmeksizin kalmaktadır. Haricden reshiç eksik olmazdı. Bu meclisteki Alman, Hikâyeci Refik Halid unuhılmaz tip tün evvelki tekâmüiün saflıalarmdan rine azamî derecede malik çok gü< fîakkımızda iftiralarda ve isrmdmi rayice göre alınan altınlar, dahilde Bursada yarıda kalan bir bina lerden bir resmi eeçid yaratmış ve izler bulunduğu içindir ki romancının zel bir kadm simasıdır ve deni Çek, Slovak, Hırvat, İtalyan; Rumen lebilir ki roman edebiyatımızda nev'i bir kaç misli fiata satılabilmektedir. larda bulundular. TJmuml efkAra karşı Bursa 21 (Hususî) Bir müddet ev memleket davlarıra zarif, hafıf bir eski eserlerini gözden geçirmek faydalı şahsma münhasırdrr. İlk romanma bir ırklarına mensub meb'uslar; ellerine ne Harb içind«, bu vaziyet memleketimiz hesab vermsk istiyoruz. Davatım açık ogeçerse birbirlerinin kafalarına yağdıidi. vel şehrimizde örnek bir Orman Okulu yarı fahişeyi baş kahraman yapmış nrlardı. Sultan Hamidin sansürü de, de de müşahede edilmis ve dışarıdan larak görülmesine karar verilmesinl isir.şasına karar verilmişti. Bu güzel kat«rlm> dedi. ... Fakat ilkönce biraz yeni romanı olan romancınm hissî tekâmülü ekseri Millet Meclisi, Meşrutiyet, Cumhuriyet külliyetli miktara altın gelmişür. tanıtalım: romancılarda gördüğümüaün tersine gibi kelimelerüı gazetelerde neşrine asFethi Kalmuk &a Işçi mümesslll ol rarın tahakkuk sahasına konması için Bugün, Hindistanda ve Ortasarkta, teşebbüslere girişilmiş ve Çekirge mmolarak romantik bir istikamet takib et la müsaade etmedigi halde, Avustnrya duğıınu ileri sürerek: * * • altın fiatları çok yüksektir. Meksika, takasmda oldukça geniş bir arazi parçası miş. Roman, kadını ve kadınlığı yük meclisindeki bu arbedelerin bütün taf« Hakkımda yalan yanlış isnadlarda Muhakkak ki anahtarların Refik HaBirleşik Devletler Merkez BankalarınUtimlâk edilmişti. Muhtelif meyva ve selten şeylerle doludur. süâtile intişanna hiç ses çıkarmaz, meşdan resml rayice göre satın aldığı al bulunuluyor. Davanın açık yapılmasıru zeytin ağaçlarını ihtiva etmiş olması itilidin hayatında mühim rolü vardır. Bundan başka izdivac hayatma, zevc hur kırmızı kalemini kullanmazdL Bn tınları Ortaşark piyasalarına sürmekte taleb ederim» dedi. Çünkü zannedersem kendisi vaktile barile binanm bu saha dahilinde yapılve mukabilinde dolar toplamaktadır. Diğer sanıklar da davanm açık yapıl ması kabul edilmişti. Kerestesi de idamuharrirlik istidadml gene bir anahtar ve zevce arasmdaki nazik ruhî müna müsaadenin sebebi basitti; müstebld htt4 üncü SAYI sebetlere aid ince müşahedeler, şümul kümdar, millete parlamento hayatının Bu suretle elde edilen dolarlar, Ame masını istediler. meselesinden dolayı keşfetmiştir. rtye sid olmak şartile 400 bin liraya rikadan tekrar altın mübayaasmda kulÇI K T I Refik Halidin son romanında anahtar !ü bir görgü, mazbut hisler, en real'st fenalığını göstermek istiyordu. Avukat Hakkı Deymer de bu flkre iş ihale edildi. Binanm temelatma töreni lanılmaktadır. Raket oyunu denilen bu tirak etUSlni söyledik:«n sonra tekrar sadece romana ismini veren bir vesile görüş ve ihsaslardan en çılgın hayallere çok parlak olmuştu. Bursa, cidden güzel Osmanlı Meb'osan Meclisinde de, sert gpekülâsyon Meksikaya ehemmiyetli SÖE alan savcı Mehmde Ünüulu, suçun veya romanda bahsi geçen mühim eş kadar derece derece yükselen zengin KADINERKEK bir binaya daha sahib olacaktı. Fakat tartışrnalara şahid olmuştuk. Fakat bir bir duygu filemi... Velhasü «Anahtar» bir kâr temin etmekte, Ortaşarkta altın vasfının nıemleket emniyetile ilgili olyadan biri değildir, doğrudan doğruya iş maalesef düşünüldüğü ve arzu edilmebusun ötekini tokatlaması, yahud bir Her yaşm tek bolluğu husule getirmekte ve haricdeki duğunu tekrarladıktan sonra: romanın baş kahramamdır. Bedbaht güzel bir romandır. diği şekilde çıkmadı. Çünkü, bina yükMecmuasıdır. Bu romanın modern Türk romanına nrovafığın bir muhaliiin kafasına bir dolarların ana vatanlarına dönmelerile lıklar, ıstırablar yaratan, şahısları faa< Gizli yapılan duruşmalardan sonsandalye savurmak istemesi gibi hâdiselmeğe başladığı, hattâ birinci katm beneticelenmektedir. Haricdeki dolar efliyetierinde tahrik eden, z£hinl«ri ve misal olarak bir ecnebi di'ıine tercüme seler, yıllar boyunca bir iki ender vakfektiflerinin azalması ise, kambiyo is ra verilecek hükmiin alenen tefhlm kı ton kısmı da döşendiği halde ana temel edilmesini ne kadar isterdim! Şurası SAYIDA BU ruhîan işgal eden, buhran ve cinnetlere lmacağı askerî yargıLama karıununun lerde kayma alâimi görülmüş, inşaat da adan ibaret kalmıştı. Bir defa Samhan tikrarmı ihlâl etmektedir. muhakkaktır ki Refik Halide lâyık olsevkeden hep o. Bazı romanlarda bir Neler var7 161 inci maddesinin ikinci bendinde ya bu yüzden durdurulmuştur. duğu kıymeti ve mevkii vermiyen ede meb'usu merhum Haydar Bey, başkanmeşum kadın veya bir Don Juan erkek Habeşistan da Meksikanin misalini zılidır. Gerekçeli hükmiin tefhlminde lık kürstisündeki kâtiblik mevkiinde o I VÂVÜ nasıl bir rol oynuyorsa, burada da biyat tarihi kitablarımız büyük bir kuBursada yapılan imar işlerini a<3ım takib etmekte ve Mısıra altın gönder fiJeniyeie dönüleoeğinden gene umuml tuntrken Konya meb'usu Zeynelâbidin sur ve noksan taşımaktadırlar. anahtar ayrn rolü oynamaktadır. Cemiyetimîz neye mektedir. Habeş altınları, umumiyetle efkâr bundan haberdar olacak ve otu adım takib edenler için bu hâdise de giiHocanm sözlerine sinirlenmlş, altındaki Adile AYDA sandalyeyi kaptığı gibi hapanın kafasıMesele şu: E\'H bir adam karısmın el muhtaçür? dolar veya sterling mukabilinde satıl rum safahatınm ne stıretie aydınlana nün dedikodu mevzuu olmuştur. Bir taçantasında bir yabancı anahtar, hem de cağını okuyup anlıyacaktır» dedi ve do kımları kabahati ilgili makamların ihmaktadır. na vurmak istemişti. Yanmda oturuyor(1) «İnkılâb» Kitabe\i. 2 EMİN ALİ ÇAVU bir apartıman dairesi anahtarı buluyor malinde bulmakta, bazıları da toprak Hindistanda istihsal olunan altmın lay.sile eski talebinde ısrar etti. dunı. Sandalyeri elinden alarak Zeyİstanbul hangi ve aldatıldığına zahib oluyor. Şüphe ve dahilde resmi rayicden yüksek fiatlar. nelâbidin Hocanm, blr çember sakalla Bunu müteakib kısa bir müzakere ya keşfinin mütehassıslarınca lâzım gelen Okuyanları kahkahalarla tarihte zaptedüdi? kıskanclık buhranları yüzünden âsabı la mübadele edihnesi, >Rupee> nin dö pan mahkeme heyetinin bu hususta önemle incelenmediğini ve heder olan çevrfli kafasını parçalamasma meydan ve sıhhati bozulan koca nihayet çıldırgüldürür, yılın en güzel kitabı viz kıymetini sarsmaktadır. vennedim. Haydar Beyin hiddeti çeçvprdigl karar, duruşma yargıcı Şevki zararın kimler tarafınadn ödenmesi lâzım 3 SEZAİ ATTİLA mak raddesine gelerek hastaneye dügeldiğini kendi kendilerine sorup durAltmın seıbest piyasada daha yük Mutlugil, sanıklara bildirdi: tikten sonra, Ramazan şüyor. Fakat bu defa da onun yelek cesek bir fiat bulması, aynı zamanda, İyi ki iskemleyi ellmden aldm. •Panıklar hakkında iddia olunan suç, nısktadırlar. binden aynı anahtarı bulan karısı için Eritanya Imparatorluğundaki müstah Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü ParHalen mefluc bir durum arzeden bu Yoksa bir facia olacaktı, diye bana te4 HİKMET MÜNİR kıskancl'Jç vehimleri ve ıstırabı başlaEİllerin itirazını mucib olmaktadır. tisi ile Türkiye S^syalis Partisi adlan bina şimdi bir bekçi tarafından muhafaza şekkür etmişti. Dört İngiliz gemilemaktadır. Halbuki bu anahtar... Fakat Çünkü madenlerden çıkarılan altının altında memleketimizin mevzuatı > Allaha şiikür, blzim teşriî hayatım»; . l e edilmektedir. İdarenin aynı mıntaka darinde neler gördüm? o kadannı söylemiyelim. mübaysa fİBtı, resmî rayice göre he yrsak edilmiş olan komünist partisi hilinde fakat toprağı daha sağlam olan daha sakin Te daha rakur olagelm'ştir. «Anahtar> romanı Andr^ Maurois'nın sablanmaktadır. Serbest fist ile resmi kurmak ve bu fikir ve akidelerin propa bir yerde yeniden bina kurduracağı söyS N. A. BANOĞLU ekseri roman ve hikâyeleri gibi iki rayiç arasında mühim bir fark bulun gandasmı yapmak olduğu açılmiş bu lenmektedir. Softa tipl cepheli, iki yüzlüdür. Eserin bazı kıması, şikâyetlere yol açmskta ve sızm lunması ve yargılama usulıi kanununsımları François Mauriac'ı andırıyor. tı'ara sebebiyet vermektedir. Bu sızm da aJeniyet ve gizliliğe dair maddelerdç NİZAMEDDİN NAZİF ı Seyahatten avdet MEVLİD Fakat bu romanile en modern bir tektılar. Eüyük Britanyanın harici tediye yazıh unsnrlardan birisinin memleketin Haydarpaşa Niimune Hastanesl bevüye müniğe ulaşmiş olan Refik Halid Fransız Sifasuyu Kraliçesi seçimlnde Kaptaniderya Ateş Mehmed Paşa imkânları bakımından, bir kayıb teşkil emniyeti gözönünde tutulması ve bu işin tehassısı Doktor Muammer Günver AvrupaBurhan Feleğin eseri romancılarından başka Viyanalı Stepjüri azası bulunan arkadai Galib kızı ve Mustafa ReşM Moetmektedir. ysrgıçlar kuıulunun takdirine bırakıl daki tetkik seyahatinder. dönmü? ve hastalahan Zweig, Ingiliz Somerset Maugham rah eşi, merhume Melek Morahmn veşımız seçimin gizli tafsilâtım :niş olma?ı...> yüzünden a\njkat Hakkı rını Tnksirrde Otomatik gazinosu üstiindeki DI Babıâli, Acımusluk sokağı, muayenfhanesinde knbule başlamüstır. gibi devrimizin en meşhur beynelmilel fatının kırkmoı günü olan 28 temmua vermek+edir. İncinin bihakMilletlerarası Para Fcnunu tedbir al Deymer ve sanıkların ileri sürdükleri GÜKDÜZ Kitabevi muharrirlerini de bazan düşündürmü947 pazartesi giinü ikindi namazından kın seçilmiş «güzel» olmadıjebebler yerinde görülmediğir.den savmEga sevkeden asu ssik. Ingilterenin sonra Erenköy istasyonunda Zihnlpaşa Mes'ud bir doğum ğmı iddia etmektedir. 15 temırîuzdan itibaren altın esasına cıiık makamınm talebine uygun olarak camilnde Mevlidi Nebevî okutturulacaAd.ina muhabirirr.iz ve Adanada cıkan Buoturumların gizli ya.pılmasına karar dön.Tieğe karar vermiş bulunmsıdır. gün gazetesinin sekreteri Mustafa Çoban ğmdan muhterem akraba. ehibba ve verdi înziltere, dolar sıkıntısını önlemek Yurdcunun bir kız çoouğu dünyaya gelmi?D E D I N arru bujuran 2avatın teşrifleri rica omakEadile, sterlingi altma bağlamak tir. Yavruya uzun ömürler diler, ara ve baM. Faruk Yurtuncalunur, basını tebrik ederiz. istemiştir. Çür.kü Ingiltereye ham madÖLÜ M nın nefis bir şiiri Mustafa Reşid Moraü d« satan memleketler. mallarının bedeS3mon Kolman ve sürekâs; sahiblerin Şile mahkemesinc mübaşir alınacak lini dolar veya altın o'.arak taleb et den Bay Simon Kolmanm eşi Ayrıca: Şiie mahkemesinde açılan 15 lira aslî mıESER : Ssvdiği erkekle meslek aşkı; kıskanclık duyNECLÂ ÖZÇERİ mektedirler. Büyük Pritanyanın dolav aşlı mübaşirlik için 2S temmuz 947 pazartesi Bayan ESTER KOLMAN gularile gururu arasında çırpınan bir kadın sfckları ise, bitmek üzeredir. Yakın bir Haftanın fıkralan Muhibbe günü saat 14 te İstanbul Adalet Dairesinde Ue (Doğuşu Sperer) rriisabnka imtihanı yapılacaktır. Menuırin istikbalde. ehemmiyetli miktarda alkalbinin bu kuvvetli tahlilini ancak Nobel teyzenin köşesi YıldızJar ve Dt VİLDAN HORASAN tm çıkarmak zaruretile kaışılaşmaktan kısa bir hastalıktan sonra vefat etmlş K..nununun 4 lincü maddesi gereğince en az çocukları Deniz ve Sağlık edebiyat mükâfatını kazanmış olan PE1ARL firta tahsil giirmüş ve «skeıiiğini yapmıt olan Nişanlandılar. korkulmaktadır. Altına bağlandığı tak tir. Cenaze merasimi yarınki pazar gii isteklilerin rkul dlploması, nüfııs hiiviyet cüzGüzellik ve sırları Genç kaS. BUCK'un usta kalemi başarabilirdi. dirde; sterlingln tekrar milletlerarası nü 27 temmuz 1947 saat 10 da Yüksek d.nı. doğrııluk kâğıdı, sağlık raponı ve 4 25/7/947 lemlerin şiirleri ve gençlerîe TERCÜME ! Ayni muharriri »izlere, üçiincü d«fa basılan tediye kabiliyetine sahib bir para ha kaldırımdaki Musevi Aşker.szit Sinağo nded fnfograf ile. rr.ahkumiyetleri bııltınmadlyapılan konuşmalar Japon güline geleceği. kıymetli maden ihracına gunda icra olunacagını teessürle bil ğına ve ecnebi jle evli olmadıklarına dair «ANA» ve GURBETTEKİ KADIN» eserkreşçi Jumo'nun resimli röportajıbeltrelerinl ahp bir dilckçe ile Adalet Koihtiyaç kalmıyacağı ve dolar sıkıntısının dirirler. Roman Sevişmek ve evlenmek rile tanıtmış olan MEBRURE KORAY. misyonu Başkanhğına müracaat etmeleri. Cenaze işleri servisi Moskovlç. Tel: 41315 Bnleneceği düşünülmüştür. hakkmda bir tetkik Ellerin *p \ g J • «Dünya Muharrirlerinden Tercümeler Serisi» dili Plâj müsabakası resimleriFakat Ortaşarkta altm fiatlarınm Nüshası 10 kuruştur. Ramazan 8 Cumartesi ile kitab raflannızı kıymetlendirerek »iisleyen Yabancı karikatürler vesaire... yükîekliği, yeni kararın muvaffakıyet Harlt Abone Şeraiti Türkiye REMZİ KİKTABEVt S?tışta ve n°fasette rekor kıran İçin tmkânları bakımından. Ingilterede en. için ! Bir aylık 300 Kr. HER HAFTA'nm bu sayısını 600 Kr TIYATROSU tfşe uyandırmıştır. Serbest piyasada 5 X • Sade bir roman değil, bitecck; Üç aylık 800 > 1600 » mııtlrka alınız. Fiatı 30 kuruştur. ••o altın» prim verilınesi, kıymetli madene Bu gece Kadıkoy <; Altı aylık 1500 > ynk 4 diy Î000 > x ! •£ Bu da. EvKadm ve Çocuk Sesi karsı gösterılen rağbete dtlildir. MilSüreyyada Hülled Senslik 2S00 5400 > 13.20 1T.17 20.32 22.25 3.44 Vasati gibi bir ÜLKÜ yayınıdır. letlerarası muamelelerde altts talebiPek yakmda D İ K R A T 4.48 S.45 12.00 1.S2 7.12 Ezaal nia hararetlenjnesi, Ingiltere Bankası Büyükdere Beyaz Parkta bir arkadaş. Fıah 350 Gazetemize gönderilen e\Tak ve ya z ! 'q r SSSSM nesredilsin edilmesln iade olunmaz. Kambiyo istikrarı ve altm fiatları Gecekondu evleri Yazatı: Dr. Feridun Ergin Sehir ^ haberleri CUMHUKlfcET 2b femmuz 1 | ı EDEBİYAT BAHİSLERİ İHEM c NALINA MIHINA işin yeni bir karar Refik Hali ve romancılığı Yazan: Avam Kamarasındaki seri lartışmalar ADİLE AYDA Komünistlik tahrikâtı yapanların davası HER HAFTA r BU MflGRUR KflLB I CUNHURIYET SADI TEK I * i BU MflGRÜR KfiLB f f r ; l ü