19 Haziran 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURÎYET Sehir TÜRKİYAT BAHİSLERI Dünya ekonomisi ve haberleri Birleşik Amerika Karısını öldüren Kanuninin idareciliği gencin ımınınnnmıı ıııııııııınııııııııııınııııııııııııııı RszÎTan IS47 İktisadi Bahisler ıiüiııımııınmııuıııııiiiınmıııiHiıııınmnHiHnn NALINA MIHINA İstanbul limanına dair Amerika Ticaret Odası Başkanı Eric tecrübesi esrıasında, ticaret ve A. Jcnhston 1944 d« Rusyaya gitmişlır. müesseselerinin iktidarlarm» aşan malî Eric A. Johnston, Kremlinde Stalin i'.a taahhüctlere girmelerinden ileri gelen yaptığı mülâkatın tafsilâtını Readers bir piyasa çöküntüsü olduğu malum; Digest meemuasında neşretmiştir. Sta dur. Mr. Eccles, aynı halin tekerr irüne meydan vermemek için, kredi faaliyeti. lin. b'u müiâkat esnasında, harbden s<^nra kapitalist memlekc'tlerde iktisadî cir ni tahdid maksadile alınmış tedbirlerin buhran çıkacağını ve dünya ücareti takviye edilmesini istemektedir. Amcrikan hazinesi de, piyasanın likihakkında önceden tahmin yürütmek ditesini arttırmak ve para darlığuıa mayersiz olacağını söylemiştir. Eric A. Johnston, cevabında, harbden hal bırakmamak üzere tedbir almakta. sonra uzun raüddet iktisadî bir buhıan dır. Birleşik Devletler hükumeti, 1945 çıkmasına ihtimsl vermediğini ve kon tenberi, 19 milyar dolar tutarında borc jonktürün seyrini teşhis ve lahmin hu ödemiştir. Aynı cevre zarfındaki sersusunda geniş imkânlar mevcud iru maye yatırımları ise 40 milyar doları aşmaktadır. Hazinenin giriştiği «mon*ti. lunduğunu belirtmiştir. sation» ameliyesile plâsman faaliyeti Harbden sonra kapitalist memleketle arasında muvazene tesis edilebilirse; rin iktisadî bir buhran geçirecek'eri piyasada likidite kifayetsizliği belirmek hakkında Rus devlet adamı tarafından tehlikesi önlenebilir. yapılan beyanat, konjonktür nazariyeSmaî mamullerin sürümü, üzerinde sini bilenler nazannda bir fevkalâdelık ehemmiyetle curulması gereken ayrı arzetmemi§tir. İki asra yakın bir mazisi bir meseledir. 1946 da Amerika 190 milolan konjonktür dalgalanmalarının bun yar dolar kıymetinde istihsalde bulundan sonra tekerrür etmiyeceğini gö?te muş ve 122 milyar dolar ihtihlâk etmisren kat'i bir delil yoktur. Yalnız son tir. Aradaki 63 milyarlık farkın 37 milyirmi yıl içinde konjonktür istatistik yarı hükumete ödenmiş ve 31 milyarı l«Ti bir hayli tekemmül etmis ve ekono plâsman işlerinde kullanılmıştır. Fiatlar mi »tratejisinin konjonktür üzerinde ba yükselmeğe devam ettiği takdirde, İs» tesirler yaratabileceği tecrübe netiee tihsal ile istihlâk arasındaki açığın bü. sind« anlaşılmıştır. Lord Keynes';n yümesi ve dahilî piyasanın günün biıchberlik cttîği iktiadi fikir cereyam da rinde sürülen emtiayı istiaba kifayet fearbi takib eden devre zarfında tam iş edememesi muhtemeldir. kadrolarım muhafaza etmek, istihlâk Bir sürüm buhranı ihtimali karşısmhaemini yükıek bir »eviyede tutmak ve da, Amerika Birleşik Devletleri, ihrahalk gelirini tasarruf «tmesinç meydan cat meselesini bir an önce halletmek vermemek suretile depresyonlann önls mevkiindedir. Amerikan sanayii, başdöndürücü bir süratle genişlemektedir. nebileceğini ileri sürmüştür. Bir «enerlenberi, devletin konjonktür Harb yılları zarfında birikmif ihtiyaclar temayülkrine hikim olabileoeği hakkın tatmin edilerek piyasada normal şartlar daki kanaat «ski kuvvetini kaybetmiş altında bir taleb muvazenesi teşekkül tdr. Tatbikat lahasında fikirlerinden ettiği vakit; istihsal fazlasını memleket karşılasılamüsbet netice ahnan büyük iküsadcı dışında satmak zaruretile Lord Kyne* geçen sene ölmüjtür. Lord caktır. Amerikanın ihracat imkânları cidd! Keynes, ölümünden sonra Economie Journal'da çıkan bir makalesinde, klâ engeller karşısmdadır. Amerikan malı sik iktisad nazariyesinin büyük bir ha almak istiyen memleketlerin elinde kâ. kikat payı taşıdığını v« bugün karşıla fi miktarda döviz yoktur. Kambiyo konşılan güçlükleri yenebilmek için Adaro trolu rejimleri, ağır gümrük resimlert ve lisans sistemleri ticarî münasebetleSmith'in felsefesini anlamağa ihtiyac rin inkişafını güçleştirmektedir. Ameri. bulunduğunu belirtmiştir. Hâdiseler de, kadan makine, malzeme ve istihlâk eşiktisadî bir buhran ihtimalini teyid et yası almak istiyen memleketler, ihtiyacmiştir. 1946 sonbaharır.da, Financial Ti ları nisbetinde mal siparis etmek im. mes gazetesi tarafından tutulan indeks kânından mahrumdurîar. lerde hafif bir istikamet değişikliği göAmerika, senelerdenberi dış ticaret rülmüştür. Sor. zamanlarda, Amerikada engellerinin kaldırılmasma çalışmaktada, buhranlara takaddüm eden bazı a dır. Bretton Woods anlaşması, para melâmetler müşahede edilmiştir. Stalirı, selelerini milletlerarası bir rejime bağAmerikalı devlet adamı Harold Stas lamak maksadile imzalanmıştır. Serbest *en'e ilk noktai nazarını bir defa daha bir ticaret nizamı kurulmasmı hedef tekrarlamış ve Amerikada iktisadî biı tutan Clayton plânı 1946 yıhndanberi buhran çıkmak ihtimalinden bahsetmis milletlerarası konferanslarda görüçültir. mektedir. Diğer memleketlere muhtac Amerika, dünya ekonomisinin mihrak bulundukları malî yardımın yapılması Boktasmı teşkil etmektedir. Amerikada da, üzerinde dikkatle durulan mevruçıkacak bir buhranın kısa bir zamanda lardan biri haline gelmiştir. etrafa yayılacrğından süphe etmemek Amerika Birleşik Devletleri, diğer lâzımdır. Birçok memleketler, kalkın memleketlere sermaye vermek suretile mak için muhtaç bulundukları serma kalkmma gayretlerini kolaylaştırmak ve yeyi Amerikadan temin etmek zarure aynı zamanda kendi istihsaline mahrec arajtırmaktadır. tindedirler. Yakın bir istikbalde bir hazırlamak yollarını konjonktür buhranımn patlak vermçsi, Dış İşleri Bakan yardımcısı Acheson, insanlığın daha güç hayat şartlarile Birleşik Devletlerin dünya muvaceheolduğunu karşılasması gibi bir netice doğurabi sinde iktisadî mesuliyetleri ve Amerikan kaynaklarile insanhk ihtilir. yacları arasında muvazene kurmak geAmerikada bir konjonktür buhranı rektiğini söylemektedir. çıkmak ihtimali bulunduğunu gösteren Walter Lippman, buhranın ancak ne gibi emareler vardır? IktisadcıUr ve devlet adamları, boyle bir ihtimal Kiralama ve ödünc verme> sistemi çakarşısmda ahnması gcTeken tedbirler pında bir yardımla savuşturulabüeceği kanaatindedir. Harold Stassen, Amerikahakkında ne düşünüyorlar? Bu iki sunın 10 yıl müddetle istihsalinden yüz«li cevablandırmağa çalışalım. de onunu yabancı memleketlere tahsis Amerikada, harbin başlangıcındanberi etmesini istemektedir. Amerikan mallatedavüldeki iştira kuvveti son derece rınm diğer memleketlere ucuza male•rtmıştır. Para hacmi, 64 milyar dolar dilmesi için, dolar kıymetinin düşürüldan 164 milyara yükselmiştir. Işçi üe mesi de bahis mevzuu edilmektedir. petleri de takriben iki misline çıkmışAmerika, harice sermaye çıkarmak tır. Smaî mamul fiatlarında, vasatî yiiz suretile muhtemel bir buhranı önliyede 50 artıs vardır. İstihsal hacmi, rekor bilir mi? Amerikan ekonomisinin muasayüan 1929 seviyesini geçmiştir. 1947 mele hacmi yüz milyarları bulmaktadır. de, istihsal edilen kıymetlerin 209 milBu kadar yüksek bir muamele haemi yar doları bulacağı tahmin edilmekt? üzerinde tesir yaratabilmek için muazdir. Tarihin hiç bir çağında, bugünkü zam sermayelere ihtiyao vardır. Amekadar büyük bir ham madde ve in rikah sermayedarlar ise, yardım işinde pek ileri gitmeğe taraftar değillerdir. «an seferberliği yapılmamıştır. Tanınmış Amerikan bankacılarmdan Ham madde ve el emeğine karşı du Randolph Burgess, geçen ay Londra yulan tehalük; maliyetin yükselmesi gi Ticaret Odasında verdiği bir nutukta, bi bir netice doğurmaktadır. Son aylar geçen harbde borclarını inkâr eden Avzarfında, belli başlı firmalarda, mali rupa memleketlerinin uyandırdıklarl yet ile fiat arasındaki farkın daralmağa fena hatıranın hâlâ devam ettiğini ve başladığı görülmüştür. Pahalılık ve iş yabancı memleketlere husustf sermahacmindeki inkişaf devam etmekle be yedarlar tarafından ticarî kredi açümarabcr; bazı sanayi kollarmda kâr nis sı henüz bahis mevzuu olamıyacağını betleri azalmak temayülündedir. Buh söylemiştir. ran endişesi. maiiyet yükselişleri dolaDr. Faridun ERGİN yısile, sanayie yatırılan sermayenin randımanmda duşüklük belirme&inden ÖLÜM ' ileTİ geimektedir. İstihsal müesseseleri, kazanc imkânlarınin her gün biraz daMaraşh ha genişliyecegini düşünerek faaliyetHAC1 EMİNE B A O lerini tanzim etmişlerdir. Sermaye ran sslı günü saat 19 da Halîkın rahmeüne dımanı düştüğü takdirde, ileride maıî ka\ru?muştur. Cenazesi 19 haziran pertaahhüdlerin ifa cclilemiyeceğinden kor şembe günü Usküdard« Zeyneb Kâmil kulmaktadır. hastanesinden saat 11 de kaldırılarak öğİhtiyatsız bir işletme ve plasman sl le namazını müteakıb Karacaahmedde yaseti takib ettikleri, piyasada nakid defnedilecektir. darlığı başgösterdiği veya sürüm piyasaları tıkandığı için ticaret ve sanayi GERÇEK MÜSLÜMANLARIN müesseseleri taahhüdlerini yerine getiMECMUASI rememek mevkiinde kalabilirler. Federal Reserve Board Başkanı Mr. Eccles, ihtiyatsiz bir finansm,»ı siyase16 ncı sayısını bugün tinin sebebiyet verebileceği neticeler; önlemek için gereken tedbirleri almak ısrarla isteyiniz. üzere harekete geçmiştir. 1929 Hoover Yazan; Dr. Feridun Ergin ylık Deniz Dergisinöe, muhterem dosrum Emrullah Nutku Ultay «Istanbui Valisine açık mektub: istanbul limanı nerede yapılmalı?» başlıklı yazısında istanbul mesnednişini Ve Hmanının mevkii hakkındaki bir düşün. Kanunî devrinde • • • • • • » • • • • • • • • • • ı Yazan: cesini ileri sürüyor. Arkadaşımm teklif ziret i uzmâ devlet idaresi çok sadrnlsin1 Vekâ ettiği yerden bahsetmeden önce bir sıkı bir nizam al. istihbarını düzeltmck istiyorum. letlkübrfe oldnkda tmdadır: MemurlaEmrullah Nutku Ültay, şoyle diyor: zlmâmı istiklâl elirın terakkisi, tayini, «Bir rivayete göre Samatya, Bakırköy ne virilüp nmurazli ve becayişi paDilâver Yeniyurd, yaşı küçük dişahın bile bizzat riayet edip ihlâlin den sonra münâsib olan sükut ve tak. saltanata andan gayri bir ferd müdâha kıyılarmda bir liman yapılması düşünülüp etüd edilmiştir ve gene bir rivaolduğundan 18 seneye den büyük bir dikkatle ictinab ettiği bir vâdur: Erbâbı hükumete sükut kadar le etmez.» Zaten Osmanlı müesseselerirdn bil yete göre Prost'un şehircilik plânmda takım mevzuata tâbidir. Peçevî bu nok bü böyük vekar olmaz; mümkin mermahkum oldu tebe nehini salâha ve âlemi ıslaha sây hassa Onyedinci asırdan itibaren inhi istanbul limanı Haydarpaşa ve Üsküdar tayı şöyle anlatır: tata başlamasından evvel vüzerâ ile u sahillerinde tesbit edilmiştir. Eğer böy26 mayıs pazartesi günü Usküdarda • Cümle hükkâm adlü insâf ile ha itmek gerekdür.> Iste bu gibi kaidelere riayet etmedik lemanın en şiddetli padişahlara karşı le ise bu dahi, denizci gözile, Istanbulun Çarşıiçinde bir cinayet olmuş, Dilâver reket idüp azilden havf iderdi ve töhYeniyurd admda bir genc, kendisinden met ile ma'zul olursam bir dahî mansıb lerinden dolayı azledilen memurlar se bile vazife ve salâhiyet bakımından cep ihtiyaclarını tatmin edecek bir tedbir falette bırakılmamak için, bu gibilere he aldıklarına ve hattâ kanun hakimi veya program değildir., ayrılmak istiyen 11 aylık karısı Firdevs yüzün gormezem dir idi». M. Prost, İstanbul limanmın Yedikubir nevi mazuliyet maaşı şeklinde «ar. yetini saltanat nüfuzundan üstün tutYeniyurdu 11 yerinden bıçakhyarak Iste bundan dolayı hiç bir memur seöldürmüştü. bebsiz azledilemez ve kanunî bir se palık» verilirdi. Azil gibi becayiş için de tuklarına aid bir çok misaller vardır: lede yapılmasını muvafık görmektedir; 28 mayıs günü suçüstü kanunları ge bebden dolayı azledilenler de umumi kanunî ve meşru sebeb lâzımdı: işte Meselâ Bursa kadısı Molla Fenârî Yıl. fakat liman isini, yalnız bir çehir medırim Bayezidm mahkeme huzurunda selesi addetmediği için mevkünin tayireğince ve idam talebile Ikinci Ağırceza yetle bir daha istihdam olunmazdı. Ta bundan dolayı ayni bir yerde ve ayni şahidliğini reddetmiş, meşhur Şeyhül nini hiikumete bırakmaktndır. Hüku. mahkemesine sevkedilen Dilâver Yeni biî bu vaziyet memurlarm her türlü vazifede 20, 30 ve hattâ 35 sene kalan Islâm Zenbilli Ali Efendi Yavuzun si metçe de limanın Haydarpaşa ve Üsküvalilerle hâkimler görülmüştür. haksız muamelelerile irtikâb ve irtiyurdun yirmi gün süren yargılaman yaseten verdiği bazı idam cezalarını u dar kıyılarmda yapılması münasib göSarayın hükumet işlerine keyfî müdün sona ermiştir. Dünkü celsede sanık şalarına maddeten imkân bırakmıyorzun ve şiddetli bir vazife ve salâhiyet rüldüğü hakkında geçenlerde gazetelerdahalesini hükümsüz bırakacak bir vavekili müdafaasım yapmıs ve kaıar ve du: münakaşasından sonra geri aldırmış ve de bazı haberler çıkmıştır. rilmiştir. Neticede, Dilâver 22 seneye Zamânı şcrîflerinde irtişânun nâmı zife ve salâhiyet ayrılığı da temin edil. nihayet Kanunî Sultan Süleyman baw Bir kaç gün önce Bayındırlık Bakanı :i. «Selânikî» tarihinde bu vaziyeti mahkum edilmiş, 21 yaşmı henüz dcl yoğ idi.» miş^i kimseleri terfi ettirmek istediği halde durmamış olması nazarı itibara alınaMemuriyetlerin tevcihinde ehliyet ve bütün vuzuhile tenvir eden bir fıkra hükumetin itirasına uğramışür! Bu Cevdet Kerim Incedayı, İstanbul bolgerak cezasının altıda biri tenzil edilerek iktidardan başka hiç bir seye kıymet vardır: Sonraki inhitat devirleri için kanun hakimiyeti ve hükumetin saraya si için biri küçük, diğeri hüyük iki li18 sene 4 ay hapsine ve bin lira da ma verilmediği ecnebilerin ve hattâ düş adeta bir ibret dersine benziyen bu fık itiraz salâhiyeti bilhassa Kanunî dev man inşası düşünüldiiğünü ve büyük nevl tazminat ödemesine karar veril manların bile itirafile sabittir; mesclâ raya göre, bazan Kâğıthane taraflarmda rinde kat'î ve umumî bir kaide mahiye. limanın ağlebi ihtimal Derincede yapı'.aKanunî'nin son devirlerinde senelerce ava çıkan Sultan Süleyman oralarda Bi tini almış ve Veziriâzam Lutfi Paşa cağını söylemiştir. miştir. Emrullah Nutku Ultay. uzun raüddet Türkiyede bulunmuş olan meşhur A zans cevrinden kalma su yollarına aid .Asafnâme» sinde Osmanlı medeniyetiİngiiiz Büyük Elçisi bugün geliyor vusturya ?efiri Busbek bu noktayı şöy bazı enkaza tesadüf edip bunları imar nin bu güzel teamülünü şöyle ifade et limanın nerede inşası münasib olacağıİki «y» yakın bir müddettenberi Londra le anlatır: na karar veremediğini söyliyerek n i . ederek İstanbula akıtmak istemiş, payi mistir: da bulunan lngilter«nm Ank»ra Büyük Elhayet o civarda yaptığı bir gezinrl sitahtm gittikçe artan nüfusile mütena.Hiç kimse sırf fîlânın neslinden gelçisi Sir D»vM Kelly bugün uçakla memlekediğerlerinden sib bir EU siyaseti tasarlamış ve bu İŞ «Vezir.iâzam Padişahı âlempenâa rasında, Küçükçekmcce gölü ve etrafıtımize dönecektir. Uçak bugün lehrimizden miş olmak dolayısile geçscek ve doğruca Ankaraya gidecektir. mUmtaz bir mcvkie rıkamaz... Sultan, lerde ihtisasile tanınmış «Nikola> is Hazretlerine umuri dinü.devlete lâ nın en münasib yer oldnjıı kanaatine herkesin vazife ve memuriyetini tevcih minde bir mühendisi bir kaç kere Kâ zım olanı tevkSf itmeyüp hakkı söyle. varmiş bulunduğunu yazıyor; fakat bu Şehir Meclisinin Ankaraya ederken ne servete ehemmiyet verir ve ğıthaneye celbedip kendisinden izahat mek gerekdür... Veziriâzam Padişah.ı fikir, sadece bir ilhamdır diyor ve limayolladığı hejet âlempenâh Hazretlerine ekseri soriin nın Kücükçekmecerfe ynpılması husuBelediye bütçesinin durumu ve Belediye ne de bo? ricalarla iddialara kulak asar. almış: Fakat padişahın hükumet işlerinin barem dıjı m«murlarımn »on lanıdan is Yalnız liyakate bakar, seriyye arar, fıt ne müdahalesi demek olan bu hareket de (Saadetlu Padişahum, ben boynum. sunun îlmî bir tez halinde bütün faytifadeleri için ödenek temini maksadile Şehir ri kabiliyet ve istidadı düşünür; işte bu Veziriâzam Rüstem Paşaya aksedince daki yükü ayırdum, doğrusunu söyle. dalannı ve mahzurlarını Derİ7 DerpiMeclisi tarafından Ankaraya gânderilmek suretle herkes kendi liyakat ve istida işin rengi değişmiş; Paşanin emrile su düm. RuziCezâda simden sonra ce sinin gelecek sayı.smda münakaşa edeüzere «eçilmi} olan Burhan Felek, Sadi Pekceğini ilâve ediyor. Arkadaşunın bu mühendisi derhal tevkif edilip bir kaç vâbı sîz virün!) dimekdür., ter, Ekrem Amaçtan mürekkeb heyet bu »k dına göre mükâfat gorür. Her memuri% ikinci yazısını bekliyerek teklifi hakgün nezaret altına alınarak padişahla Paşa kendisinin Sultan Süleymana yetin ha;ında o vazifeyi ifaya muktedir ;ım şfhrımlzden Ankaraya hareket edecektir. kında bir mütalea ileri sürmiyeceğim. bir kimse vardır: Türkiyede herkes temasına meydan verilmemiş; mesele karşı iste böyle davrandığını anlatır. Karadeniz seferleri halkın diline düşmüş", Kanuni bir gün Sultan Süleyman malî adalet, yani Yalnız bu münasebetle İstanbul limanı kendi mevki ve ikbalinin banisidir... Denizyolları tdaresi T«rı vapurunu ilâve posta olarak tahsis etmistir. «Tarn 29 hazi Tiirkler insanlarda meziyetin irsen inti Kâğıthaneye gidip işi anlaymca .Ayak vergilerin tarh ve tahsilinde halkı her bahsinde vaktile gene bu sütıında ortaran pazar günü limanımııdan hareketle Ka kal ettiğine ve bir miras gibi elde ediU divânı idüp» Rüstem Paşaya Eerzenişte türlü zulüm ve tazyikten sıyanet husu ya attığım bir fîkri taze!emek istiyoradenizin bütün limanlarına ujrayarak Ho diğine inanmazlar... N'amussuz. tembel bulunmuş; 'Selânikî» tarihinde Padi sunda da bütün devirlerle yerlerinde devletlere rum. Memleketin muhtelif paya kadar gidecektir. ve âtil olanlar hiç bir zaman yüksele şahla Paşanin bu unutulmaz muhave. örnek olacak bir titizlik göstermistir. limanlar yapıldıkça İstanbul Hmanının Buz imalâtı arttı Hammer onun bu zihniyetini çok güzel işi azalacagı kanaatindeyim. Çünkü İsmezler, itibarsız ve hakir bir halde ka resi şöyle kaydedilir: Buz fabrikasında mevcud makinelerin ıs hrlar. Türklerin her teşebbüslerinde tanbul limsnına çıkarılarak Anadolunun • Su yolcu zimmînün hapsine bâis gösteren bir misal anlatır: Mısır valisi muhtelif yerlerine gönderilen veya ora. lshı için siparis edilen malzeme gelmis, yeHadım Süleyman Paşa bu vilâyetin rnuvaffak olarak hâkim bir ırk haline rine korunus ve dunden itibaren faaliyete nedür? vergisini «Mısır hazinesi» ismile istan larrlan ihrsc i«n İstanbula sevkedilen geçilmijtir. Bu turetle fimdiye kadar yapıl gelmelerinin ve herjrün hurludlarını geBen kulunun haberi yoğ iken bula göndermeğe başlıyan ilk validir; mallar artık daha yakın liman'ara gerrakta olan yevmiye elli ton buz bugünden nişlerip durmalarının sım işte bu nok. izzi luızuri Hünıâyunda küllî Hazine gönderdiği vergi miktarı senede sekiz tirilecektir. Bumeli tarafınrîaki hinteritibaren 100 tona çıkarılacaktır. Bundan tadadır., masâriüyçün yol açııp mukaddimât bast yüz bin düka altmı tutmaktadır .Fakat lantfı raten kiiçülmüs olen Istanluıla, ınaada yeniden buz ima! makineleri celbi ve k'araagaç soğuk hava depolanmn yenilesti Kanunî devrinde uzun zaman Veziri itdiiğünun sıdk.uistikametine vâkıf Süleyman Paşa oradan başka bir vazi leririe. Anadoltınun yeni vspılacak lirilmesi ve tevsii için teklifler kabulüne basclmak için bir kaç gün saklanmışdur. feye nakledildikten sonra yerine tayin manları rakib olacpktır. Böyle nlunra lanılmıştır. Amerikalılarla Holandalılar ve âzam olduktan sonra •Vezaretiuzrnâ diğer bazı firmalar çok sayanı dikkat tfk« âdabın» daha evvelki devirlerle kendi Gorülsün, söyledüp bilelüm ne minvâl edilen Hüsrev Paşa bir sene vazife gör tfa, İttanbul limanmın müstakbelrleki iş lifler:*^ bulunmuçlardır. de%Tİnde .gördüğü ve işittüğü üzre> üzre nlacakdur.ı dükten sonra sekiz yüz bin yerine bir haemini aşağı yukarı tahmin etmek aeRüstem Paşanin bu sözleri, sarayın milyon iki yüz bin düka altmı gönder rekrir. Bu tahmin. limanın yerini takaleme ahp •Asafııame» isminde küçük Marmara Kulübü Haber aldığımıza göre Caddebostanındaki bir risale tertib eden meşhur müverrih hükumet işlerine müdahalesi karşısanda miştir! Bu miktar, eskisinden dört yüz yinde mühim rol oynayarakiır. FikrimMarmara Kulübü bu sene bütün ekıikleri Lutfi Paşa o parlak devrin bu husust? bir .salâhiyet» meselesi çıkarmak de. bin altın fazladır: İşte bu fazlalık Ka ce ilkönre, Anadolıı»'a in<sa«ını plânlaştamamlanarak açılmıstır. Lokantası. kulüb ki zihniyetini şu cümleyle ifade etmek mektir; Sadrıâzam, Osmanlı tarihinin nuni'nin derhal işe müdahale etmesine tırr'ığırtıi7 limanlar yapıldıVtan snnra. tara'ı ve odaları yeniden tanzim edilmistir. tedir: en muhteşem ve en sanlı padişahına sebeb olmuş ve Hüsrev Paşanin halka istarbul limanmın nasıl bir faaliyete MUkemmel bir mızıkası vardır. «Ashâb.ı devlete rüşvot marazı kc karşı: lulmedcrek fazla para toplayip topla sahne olacsfını esaslı surette tetkik ctMarmara Kulübü ilk açık hava balosunu Benim haberim olmadan sen böyle madığmın hemen tahkikını emretmiştir. •nek verîntîe r>l'ir haziranın 28 inci cumartesi gecesi verecektir. bâir ve melun bir illeti biilâcdur ve Büy\ikkulüb araları bu sene Marmara Ku devletün ihtilâline bâisdür.» çeylere karıçamarsın ve devletin başına Hüsrev Paşa kendisini müdafaa etmek lübüne misafir ve hususi kartı olanlar aza kapusu için bu fazJahğm Mısırdaki irva ve i?ka Lutii Psşa halkm dedikodusuna sebeb keyfî kararlarınla bir masraf clarak gelebilrncktedirler. olabilecek erzak İKtifçiliğincen bile naş. azamazsm! Bu işi hükumet tetkik ede tedbirlerinrien dolayı maHsulün fazla. İstanbul Türk Musikisi Yüksek cek ve eğer icab ecerse hükumet yapa laşmasından ve selefi zamanında bir yetle bahsedip Allaha sığınır: Sanatkârları Cemiyeti • Erbâbı menâsıbun kimi pirinç be. caktır: Eenir.le temasma mâni olmak donanma inşa edilerek büyük masrafTEŞEKKÜR Şehrimizin tanınmış ses ve saz sanatkârları için mühendisi nezaret altına aldırdım; lara girişildiği halde kendi zamanında 29 mart cumartesi günü Aksarayda geçlrdün öğîeden sonra İslanbul Gazeteciler Ce zirgânı ve kiminün hânesi attar dükkânı çünkü benim salâhiyetim dahiünde öyle bir masraf olmadığmdan bahset diğim müthis tramvay kazastnda ölüm halinmiyeti salonunda bir toplantı yapmışlardır. olmamak gerekdür: Bakkalluk ve neumişse de, bunlar Kanunî'yi tamamile de tramvîy altından çıkar'.ldıktan sonra yf.Sanatkârlarımız bu toplantıda mesleki trsa zübilIâhi.Teâlâ sarrafluk eylemek gi olan işlere sen müdahale edemezsin! nüdü ve yardımlaşmayı t*min ile Türk mıı bi.» Demek istiyor; yalnız bu fikrini bir tatmin etmediği için Hüsrev Paşa azle tırıldığım Cerrahnaşa hastanesinde bent lhtimamla tedavî eden Ord. Prcf Burb^iieddin sikisini tanıtmak gayesile bir cemiyet kur işte bundan dolayı devlet erkânının hükümdar huzurunda kııllar.ılabilecek dilmiş, yerine tekrar Süleyman Paşa Toker ve mesai arkartaşlarına butün kalmağa karar vermislerdir. en hürmetkâr ifadelerle arzediyor. Ka gönderilmiş ve dört yüz bin altın tutan bimle teşekkür ederken felaketli anlarımda Tam bir anlayı; havasl içinde sona eren kapıları beş vakit cemaatle namaz kılbeni hastanerie ve evlmde ziyaret eden fabbu toplantıda «fstanbul Türk Mustkisi Yük mak vesilesile halka açıktır ve bu vazi nunî devrinin en büyük kuvveti. vezirirse fazla para devlet hazinesine maledilmi rikator rüccar meslekdas ar'îadaşlarıma tesek Sanatkârları Cemiyeti» adlı bir cemiyet yet vüzeranın hususî hayatmı bile hal işte bu sözleri söyletcn ve padişahına yerek su işlerine sarfedilmiştir. şekkür eder, Allahın Inayetila sifa bularak kurmağa karar vermislerdir. Bu cemiyet îs kın daimî kontrolu altında bulundur. da bunları dinleten kanun zihniyetinin Kanunî devrinin azameti yalnız tütu tekrar işime baıladığımı Fevinc'e arzederim. tanbul Gazeteciler Cemiyetile işbirligi yapa mak demektir; Lutfi Paşa bu güzel hakimiyetindedir. Rüstem Paşanin paSultanhamam Havuzlu han 17 hatında değil, bilhassa işte bu âdil ve rak derhal faaliyete geçecektir. Cemiyetin dişahı mühendisle ihtilâttan menettikTel 20810 Sadi Atagoksel muntazam idaresLnde gösterilebilir. nizamnamesi bugün Vilâyele verilerek kuru âdeti bir kaide şeklincie ifade etmekteten sonra, ona böyle bir hitabda buludir: luşa baslanacaktır. nabilmesi demek, Saltanatla hükumet «Veririâzam vesair vüzeray.i izâm Bir açıklama arasındaki vazife ve salâhiyet hududu. Sağlık ve Sosya! Yardım Bakar.hğının r behemehal salâvatı hamscyi cemaat Dünkü nUshamızda Üsküdar Kadıköy tramvaylannın yeni idaresi hakkında malu ile hanesinde eda îdüp ve kapusu açuk nu bütün vuzuhile tayin etmesi demek. mat vermis. İdarenin biletçi ve vatman 6i olup ibâdUUah ile buluşması âsan ol tir: Tabii kanunun bu derece hakimikıhtısı çektiğıni yazmıştık. Biletçisiz kalmı; yeti, mutlakıyet içinde adeta meşruti bir tramvayda bizzat jirket müdürünün bl mak gerekdür.» bir zihniyet gibidir. İşte bundan dolayı: let kestiği de bu arada bildirilmişti. ÖğrenÇ I K T I Sarayla hükumet arasında görülen diğimize göre mesele hareket lamanı bilet«Veziriâzam olanlarun evkah müTelefon: 83746 çisi gelnıemis olan bir tramvayın, kontrol ve himmâtı saltanata masrui gerekdür; Ta bu vazife ve salâhiyet ayrıhğı hakkmda Umumî Tevzi Yeri: ya plantonlar tarafından biletçiliği yapılabiKoçu Bey de bir çok izahat verir; onun F E R İ K ö Y Eczanesi lecegi, ve bir halk müessesesi olan bu firke kaj'yüdi binâ ve saz ve söz ve maâzaltin müdürü de dahil olduğu halde bütün lah ayşuişret münasib değiildür. Mü. izahına göre: müstahdemlerinin lüzumu hallnde biletçilik debbir bunları itdüğü \akitde sair ı.â«Dokuz yüz seksen iki tarihine gelinHER R E N K T E yapabileceklerine dair müdürün orada müs sun zaptı güc olur. 01 makama geldik ce vüzerayı izâmda istiklâli tâm olup tahdemlere söylediği sözün naklinden ibaretVezâret.iuzmâ sadrında olanlarun utir. . muruna bir ferd müdahaleye kadir deBu alcşam yapılacak boks maçı ! ğül idi; kabzubast ve azlü.nasb elBeyoğlu Halkevl ile İhtisas Kulübü boklerinde olup padişah ile kendüler bey. sörleri arasındaki karşılasma bu aksam saat Renkli perakende metresi 690 Kuruş ninde olan muamelâta kimesne vâkıl 21 de Beyoglu Halkevinde yapılacaktır. Beyoğlunda, Sıraselvi Meşelik soBeyaz » » 595 » değül idi ve bir maslahata müdahaleyr Anadoluhisan Nahiye Müdürlüğü kağmda Hrisovergi apartımanınm 9 kimesnenün zöhresi yoğ idi.» binasız kaldı Toptan ve peaakende satılır. numarah dairesi yaz ayları için kiHattâ Koçu Beyin kanaatince eski Mal sahibinin açtıgı dava üzerine Anadoluhisan Nahiye Müdürlüğü kira İle oturduraya verilecektir. Osmanh sevket ve kudreti iste bu vağu binayı tahliye mecburiyetinde kaldığmziyetin neticesidir: 7 oda, telefon, radyo, mükemmel dan Müdürlük C. H. P. Anadoluhisan ocak mobilye ve bütün konforu vardır. •Selâtîni Ali Osman bunca azîm. binası Içtnde bulunan Anadoluhisan Genclik Rahmi Köseoğlu; Yenipostane arkası Aşirefendi Caddesi Içindekilere müracaat. Kulübünü isgal etmistir. Müdürlüğe yenl biüşşân ve kişversitân olduklarınun na aranmaktadır. Katırcıoğlu Han No. 77/3 hikrneri budur ki vüzerâsından birisi tmıhakemesi İsmaîl Hami Danişmend ENVER MASIR İLÂCI KİRALIK APARTIMAN UCUZ AVRUPA KETENLERİ Emek Manifatura Mağazast HAKKA DOĞRU Lâi l&fı açar, der ^ ler ya,, onun İçin, affedersiniz, evvelâ baska bir konudan baçlayıp sonra asıl rnevaua g«leoetlm. Blr kaç hafta evvel, Birleşik Amerika hükumetile dlger b»a hükumetler Danl markanın merkezl Kopenhag'dakl elçlliklerlnı büyük elçiUk dereceslne yükseltmege karar verdller. Bu, neden icab etti pek tyi bilmiyoruB ama, her halde, Danimarkanın Avrupadakl siyasl ve stratejlk mevkllnin ehemmiyet kesbetmeslnden olacak! Dünyada Keler Oluyor ? Rus diplomatları cicili bicili elbiseler giymek merak ve hevesine kapıldılar rümesine engel olduğunu yazıyoriar. Brüning'in Berlmdeki ilk nasyonal sosyalist darbesile hükümetten ç«kılmek mecburiyetinde kaldığı ve sonra Birleşik Amerikaya gittiği malumdur. BrCning bugün 62 yaşındadır ve Harvard Üniversitesi profesörlerindendir. VELOCETTE Marka 5 bevgirlik MOTOSİKLETLERİMİZ gelmiştir. Dünyanın Meşhur İngiliz Mamulâtı OSMAN S A RAY TAŞÇIOĞLU SİNEMASINDA 2 Büyük Film Birden Karaköy Palas, kat 6/15, Galata Bugün Matinelerden İtibaren I İKİ YETIME (Türkçe Sözlü) 2 nei H A F T A AL1DA VALLİ MARİA DENİS 2GARP AKINI (Rıdmg West) TUrki.vede ilk defa CHARLES STARRETT J Epey bir müddet evvel, Birleşik Açisinin ne elblse giyecegi mUhlm bir üriforma glydtrmegl düşündük. Onun lacağı gelir. Keramete toz duman attırmesele oluyor. Orta elçilerinkllerdeTi da için Habsburglarm ve eski Çarlık dev mak istiyen zekâ sahiblerine bu tah merikanm eski Cumhur Başkanlarınha süslü ve daha kıymetli blr üniforma rinin elbiselerini uzun uzun inceledik. minlerinde isabet bulunmadığını hemen dan Herbert Hoover'le birlikte Ruslaile arkadaşları arasında boy gösterme Vâkıa, Çarlık devrinin üniformaları da haber verelim. Anıt «rahmeti rahmana> rın uyuşmaktan kaçmma hareketleri güzel ama, İsveç tiniıormalannın üstü kavuşup ismi tarihJere geçmiş bir ci karşısında AngloSaksonların Almanya Ne İse, mesele orada değil. Bu karar leri için kafa yorulmaya başlanıyor. tsveçliler, bu çetln «muadele» yi çöz ne elbise yok, dofirusu. Bundan dolayı, hangir namzedi için değil, henüz sapa ve Japonya ile münferid birer sulh yapüzerine tabii isveç de ötekl hükumetler meğe çalışadursunlar. Onlarm Mosko gsllba, yakmda bizim hariciye memur sağlam hayatta bulunan bir hükümdar maları fikrini ileri sürüyordu. Onun gitrt Kopenhag'a büyük elçi göndermek vadaki elçilerinln şatafatlı ve göe ka larunız da sizinkilerin aynı olmasa bile için kuruluyor.. yani Ingiltere Kralı için, Ruslann, bu zatın Almanyaya girzorunda kalacak; iste 1? burada çatallamesini hoş görmiyecekleri ve Angloşıyor. tsveç, şimdiye kadar her hangi bir maştmcı elbisesl de ötedenberl Rus onlara pek yakın böyle sırmalı işlemeli Vl ncı George için.. Kral George son Saksonlarla aralarındaki ihtilâflara bir elbiseler glyecekler! diplomatlannm dikkatinl çeker dururAfrika seyahatinden dönüşte ailesi ermemleketle büyük elçi teatl etmemiş. Ne ihtilâf daha ilâve ederek mesele çıkarmuç. tçlerinden: HeygMl dünya hey! Vaktile yandan kânile birlikte oraya uğramış. Bunun mak istiyecekleri muhakkaktı. Amerika yapacak? Ah, bizlm de böyle birer unlfoır îlikll gömlekler, çizmeler ve poturlarla hatırası olarak muazzam ve yalçırı kave Ingiltere hükumetleri bundan çekiNe yapacak da söz mü? O da diğerleri mamız olsa! Ankaraya gelen Rus sefirlerini, Berlin yalardan birinin üstüne «Hoş geldiniz nerek kendi bölgelerine Brüning'in gelgibi elçisinin rütbesinl büyük elçi payeHasretini geçirlrlermlş. Bu temennlyl de Sovyet elçiliğinde verilen suvarede Majesteler!>, başka birinin üzerine de mesine razı olmıyacaklarını açıkça söysine yükseltiverir, yahud, Kopenhag'daIngiliz ulusal marşmın güftesinden bir kl elçiyı gerl çeker, yerine başka birini geçenlerde Sovyet Dış İşleri Bakanı ceketle. bonjurla dolaşan Rus diplomat mısra olan: «Tanrı Kralı muhafaza et lemişler, o da bir aralık Holandaya yalarını. her tarafı kapah yünlü entariMolotov'un, İsveçln Moskova elçisi Guhud İsviçreye kadar gitmeği ve 934 ten. büyük elçi olarak gönderir. nar Hagglöf'e yaptığı samlmi itiraltan lerle <arzı endam» eden bolşevik bayan sin!» cümleleri yazılacak ve bu yazılar beri görmediği akrabalarile orada göYoooo. pıoblem o kadar baslt degiü anlıyoruz. lan hatırhyorum da. inkılâb Rusyasında epeyce uzaktan geçen gemilerden şö rüşmeği düşünmüşse de sonra fikrinden Büyük elçi nasıl bir üniforma giyecek? Gunar Hagglöf, izinle memleketlne kısa blr zaman zarfında gerek madde rülebilecek kadar büyük olacak. caymıştır. tsveç, üniformaya dünyanın en fazla gitmesi vesilesile Molotov'a bir veda zl ve gerek ruh bakımından hasıl olan zih *** Brüning, şimdilik Birleşik Amerikada ehemmiyet veren bir devletü. Hususile yaretl yapıyor. O esnada, Sovyet E>ış İş niyet değişikliklerine parmağim ağzımkalıyor. Bu, belki sizin ve benim için yabancı memleketlere gönderdiği temleri Bakanı İsveç eîçisinin elblsesindekl da şaşıp kalmaktan kendimi alamıyo Eski Alman Başvekili Brüning mühim bir mesele değil.. lâkin şu acayi'k silcllerlne 17 ncl yüzyıldanberi göğüsleri rum. sırmalı işlemeleri ell ile tath tatlı okmemleketine döntnek istiyor dünyanın hali ne tuhaf! Vaktile nasyoı baştan aşağı süslii ve kıymetli elbiseler *** şıyarak: solcu gibi görereii giydirijor. BizJe de Abdülhamid zamaAmerikan gazeteleri, eski Alman nalsosyalistlerin Ah, diyor. slz İsveç diplomatları nında erı küçük rütbeden veztrlik rütbeBaşvekili Heinrich Brüning'in memle idareden uzaklaştırdıkları bir şahsiyetJ, Saint Helen adasında bir sine kadar her çeşid devlet adamlannın dünyanın en mes'ud insanlarısınız. Ne ketine dönmek için teşebbüslerde bu şimdi komünistler sağcı, hattâ faşi** anıt kuruluyor böyle ciciH bicili elbiseleri vardı ya. On şık. ne parlak üniformalarmız var. lunduğunu; fakat komünist nüfuzunun farzederek memleketine sokmak ista' Molotov. sefirin mahcub ve şaşkm balan giymiş veya görmtlş olanlar hâlâ aBu adanm adı söylenince ve yanır.f. böyle bir müsaadeyi vermek yetkisine miyorlar.. Ey hürriyet, senüı adına ne k:şları karşısında sözlerine şöyle devam da anıt kelimesi ilâve edilüıce hiç şüp. malik bulunan Amerikan hükumet da gariblikler yapıhyor. ı L'mızda eksik değil. ediyor: t hesiz akla abidenin Napoleon için yapi iresi üzerinde tazyik yaparak izin veToplayan: A.H BVelhasıl, İsveçte, Kopenhag bü; ük el Biz de diploaıatlanmıza böyle blrer