13 Haziran 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Ismail Habib Üç bölge Sevük YURDDÂN YAZILAR Fırattan Toroslara Karadeniz Yalıları Yukarıdoğu Diyari îçinde 93 resim vardrr. Umum! satış yeri: Cumhuriyet Matbaası Fiah 3 liradır. 24 üncü yıl Sayı: 8200 umhuriyet NADİ Telgral vt mektub adreri: Cumhtırtyet, îstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 248 Telefonlan Umuml Saatral NumarMK 24296. ? a a Uleri: 24299. Matbaa: 2429a r Yazsn: Mehm^M^CTti Öngay Hecenin ve serbest şSKSl!^rg\ıze\ örneklerini TlLISIM'da bu$hKHİz. TlLISIM'ı okuyunca; halk ve memlftket şiirinin eşsiz güzelliğine hayrşi^kalacaksınız. «TILISIM» Ankarada Altba; İstanbulda înkılâp Kitabevinde jagg^ktadır. Cazib bir kapak komp^^rconjp 4S sahife; 51 çür; 50 kuruş. ^^^^> • frMa r«*' / Cuma 13 Haziran 1947 BalkanlarveAvrupa hâdiseleri hakkında MarshalVın demeci Avusturya ile yapılacak sulh muahedesini tetkik etmekte olaıt komisyonun dünkü toplantısında Amerika ve Rusyamn durumlarındaki zıddiyet tam manasile ortaya çıktı Bulgaristanda 23 muhalif saylav Meclisten ihrac edildi, Tahkik Komisyonu Bulgaristana giremedi Selâniğe döndü Londra 12 (BB C.) Ingıltere hü \ kumeti, Macaristan , daki kontrol heyetine dahil bulunmai ve Macaristanla yapılan mütarekeyi im eden devletlerden bıri olmak dolayısıle bu merrüekette vukubulan bütun hâdiselerden haberdar olmaıc v» bı hâdıselere aid vesıkaları gdrmek hakkını haiz olduğunt ve onun 15ın esk Macar Başbakanının istifasile netieelener hâdiseler hakkınds tam malumat saJıib' olmak istedığini Sov yetlere bîldJrmi} v« govyetlenn evvelce vermi^ oldukları rec cevabından dolayj teessürünü bildirmiştir. Amerika ile Sovyetler Maliye Bakanının arasındaki gerginlik vergisine dair | ( V ,.. Bakan, ileri sürülen muhtelif tenkid ve mütalealar hakkmdaki suallerimize cevab veriyor Halid Nazmi Kesmir, yeni tasarının eskisine nazaran orta gelirlilere daha fazla miikellefiyet yüklediği iddialanna föyle mukabele ediyor t «Her sene vergilere yüksek nisbette bir zam yapmaktansa asgarî nisbetleri biraz daha yüksekten bajlatmayı muvafık gördük. Başka memleketlerde vergi nisbetleri bizim nisbetlerimizle mukaysse edilemiyecek derecede ağırdır.» • , ^ Avrupayı saran buhran Amerikan heyeti Izmirde General Oliver'in Selçuktaki hitabesi Misafir general, iki memleket arasındaki idostluktan bahsetti Izmir 12 (Telefonla) Evvelki gece ?ehrimıze gelen General Ohver başkanlığındaki Amerikan heyeti, bu sabah kolorduda Kor Komutanını ve Müstahkem Mevki Komutanını, Vilâyette Valiyi ye Beicdiye Aı»kanını *a»y»r=t etmiştir. Her iki riyaretın geliş ve gıdışlerinda bir askeıî kıta, bir polis mufrezesı selâm resnvni ifa etmiştir. Heyet, Komutanlıkta ve Vilâyette yarımşar saatten fazla kalmıştır. Kor Komutanı ve Müstahkem Mevki Komutarıi, Vali ve Belediye Reisi, heyete, İzmir Palasta iadei ziyaret etmişlerdir. Heyet, öğle yemeğini otelde hususî surette yedikten sonra akşama doğru Selçuka gıderek Ü Ç saat kadar Va'rnıştır. Efes harabelerini ziyaret için yapılan bu sejahatte Kuşadasından yaya giden yüzlerce kişi Selçuklularla beraber misafirleri heyecanla karş^amışlardır. Kuşadası ve Selçuk Belediye reisleri, Amerıkalıları selâmhya.n btrer nutuk Arkast Sa. 3, Sü. 3 !« vrupayı saran buhran, barışsızlıktan ıstırab çcken eski Mihver ortağı memleketlere münhasır değildir. Harbden galib çıkmış olduklarına inanan memleketler de buhranlar içinde yüzüyor ve bu buhranlarla mücadele edijorlar. Bütün diinya kalkınma ihtiyacındadır, binnetice bu ihtiyacı karfilamak üzcre elbirliği yapmak zorundadır. Fakat kurulamıyan bir şey varsa o da elbirliğidir. Kurulamadığı lçin de her kalkınma teşcbbüsü aksak kabyor ve dünyayı kaplayan şüphe ve tereddüd. güvensizlik ve barışsızlık mütemadiyen buhranlar yaratıyor. Bugünkü duruınun arzettiği kötü Dığer taraftan Inmanzara bu mahivettedir. Bu yiizden General Marshall bütün dünya millctleri ıstırab için gilterenin Peştedeki siyasî mumessili, hukumetile temas edelayısıle Eusyaya gonderdiği protesto nodedir. Bu ıshrablan istismar etmek rek, durutn hakkında İngiliz noktai na tası henüz cevablandırılmamıştır. Amepeşinde koşan amillcr, serbest serzarmı izah etmıştir. rıka Hariciyesi Rusyayı Macar iç işlebest istediklerini yaptıklan halde ya Arkası Sa, 3, Su. 2 de Amerıkanın Macaristan hâdiseleri dopıcı amıller, gerekleşen hızı ve kudreti gösterememektedirler. Durumu düzeltmek ve buhranlar dan kurtulmak için ileri sürülen birçok çareler varsa da bunların hiçbiri ameli bir mahiyet alamamakta ve bu yüzden hajat âlemine girememektedir. Meselâ ileri sürülen çarelerden biri de, bir A'irupa Birliği vücude getirmektir. Dortler arasında bile bir elbirliği kurmanın aşılmaz güçlükler arzettıği bu sırada, bir Avrupa Birliği kurnıak, fikir itibarile iyi olmakla beraber, tahakkuk imkânı bamakla kalmamış, aynı zaLondra 12 (a.a.) ingiliz kımından, çok uzak görünmekte ve manda da borca girmiftir. Ticaret Bakanı Sir Statford hiç kimseyi tatmin edememektedir. Bu arada, Avrupanın istıhsal Cripps, Deendre'de dünya Avrupa, belki bütün ömründe bukudreti, Amerikada istihsal günkü kadar avrılmamış ve bugiüıkü iktisadî dunımu hakkında kudreti artarken, rakib iki önemli bir nutuk vermiş ve kadar kahir bir boyunduruk altına harb mekanizması tarafından şunları soylemiştir: düşmemiştir. tahrıb edılmiştır. Bu durum, « Harb öncesi iktisadi Avrupanm doğusu, bahya doğru şartlarına harb sona erince, Istihsaî donmek bahis mütemadiyen genişlemekte ve bütün mevruu değildir. Zira, c hacminde büyük bir istikAvrupaya hâkim olmak için uğraş dewin iktisadî bunyesi parrarsızhğa yol açmıştır. Harb sonrasmda yeni iktisadî hamaktadır. Aynı zamanda Avrupanm çalanmış bulunmaktaydı. vanm sebebi budur ve bu doğusunda hüküm süren totaliterlik Mevcudıyetlerini, ateş hatdurum, mustesna tedbirler bütün Avrupayı kaplamak, doğulaş larmda müdafaa eden AvSir Stafford ahnmadıkça, süratle düıel*rupa memleketleri, tasarrufhrmak istidadını gbsteriyor. cek gibi değildir. Zira, istikCripp» Buna mukabil batı Avıupa. bütün larım, ^iyecek, ham madd« ve diğer maddeler almak için batı rarsızlık o kadar muazzamdır îd, en medenî müesseselerinin, hattâ bütün yanm küresinde sarfetmek zorunda büyük krediler dahi çabuk son» erevarhğının tehlike ile karşılaştığını kalmışlardır. Bilhassa Ingiltere, yal cektir. gördüğü halde, varlığını korumak ve nız elinde mevcud dolarlan harca Arkast Sa, S, Sü. 5 kurtarmak için elbirliği yapamıyor ve bu yüzden türlü türlü sarsıntılar ve tereddüdler içinde yaşıyor. Batı Avrupa memleketlerinin haıb sonu buhranlannı kolay kolay yenemcmesi, doğu Avrupanın, batıya doğru ilerlemesini kolaylaştırmakta ve bu yüzden bah medeniyetine bağh memleketlerin ve hakikaten demokrat milletlerin teker teker yuvarlandıklan veya yuvarlanmak zorunda kaldıklan gbze çarpmaktadır. Yunanistan hâlâ yuvarlanmamak Için uğraşıyor. Fakat Macaristan belki daha ciddî bir buhran içindedir ve bütün dünya onunla meşgul olduğu sırada Avusturyada başgösteren deprenmeler yeni bir tehlikeyi haber veriyor. Fakat iş bu kadarla bitse gene iyi, öte taraftan İtalya buhranlar içinde, Fransa buhranlar içinde velhasıl bütün Avrupa buhran içindedir. Böylece bütün dünyanın biiyük bir sıkıntı geçirmekte olduğu ve bu sıkıntının hiçbir istisna kabul etmediği söz götürmez bir hakikattir. Bu sıkmhlann sonunu kestirmek ferçi kimsenin elinde değildir. Fakat bunların yalnız bir tarafı desteklemekte olduğu da cok aşikârdır. Bu tarafın hangi taraf olduğu besbellidir. Bu taraf, sıkıntı ve ıstırabı istismuharririmizle konufiırken *** Yazın $ üncü gahijemlzds Arkan Sa. 3. StL 4 U Gelir vergısı tasarısı etrafındaki tenkidler malumdur. Maliye Bakanı Ha'id Nazmi Keşmir, bu munasebetle kendisine gönderdığimiz yazılı suallere gene yazılı olarak aşağıdaki cevabları vermiş tir: Yeni tasannm eski tasaııya nazaran orta gelirlilere daha fazla mükellefiyet yuklediğı ileri sürülüyor. Bunun sebebi nedır? Geçen sene Büyük Mıllet Meclisine takdım edılmış olan tasarıda fiîhakıka nısbetler ^10 dan başlamakta ve nazarî olarak duşük gelirliler lehlne bir vazıyet yaratılmış bulunmakta idi. Nazarî olarak dıyoruz, çunkü yeni niîbetlerle bilhassa hızmet erbabı vergi'erınde büyuk olçude hasıl olacak aza'.mayı kısmen olsun telâfı etmek üzere, tasarının muvakkat 6 ncı maddesı vergüerın iık tatbık yılmda %50 zamla alınacağını derpiş etmışti. Aslî vergilere yapılan bır zammm nısbeti hafıf olursa, zamanı gelınce bu zammm gctırdiği hasılarian vafgeçmelfTRÎay olur." Fakat dur.yanrtı her yennde tatbıkat yuksek nısbetli Halid Nazmi Keşmir muvakkat zamların daimıleşmek istidadı gosterdiğini isbat etmiştir. Bu ifcbarla heT sen« ver^ılere yüksek nisbette tnr zam yapmaktansa asgarî nisTDet'erı bıraz daha yüksekten başlatmayı muva fık gördük. Bu bir samimiyetia ifadesı.» dir. ^ Şunu de ilâve etmek lâzundır ki, ge^ lir vergisindeki vergi yükünü ölçmelt için sadece tarifedeki nisbetleri ele al" mak kâfi değildir. Bu tarıfeyi tamam« lıj'an dığer esash bir unsur vardır ki, o da tasarıda «en az geçim indirimı»! dıye adlandırılan ve bütün mükellefler» tatbik edilen bir esastır. Bu esasa göre,' gelirin muayyen bir miktarmdan vergl alınmıyacaktır. Bu suretle her gelir İÇJI fiilen ödenen vergi gelire tarifedeki nısbetlerin tatbikile bulunacak mıktardan daha az olur. Bu vergi tahfifi bilha^a düşük gehrler için çok ehemmiyetlidu. Eski tasanda en az geçim indirimi h a d ü senede bekârlar için 312, çocuksuz e1'ler için 468, çocuklu evliler için 620 l^a idi; bu miktarlar yeni tasarıda müt^bıbilen 450, 600, 750 liraya çıkarılmıştır. Eski ve yeni tasarılar arasında, tarifeyi, en 87. geçim indirimi haddini ve muvakkat maddelerle vergilere yam!an zamları bir arada mutalea etır.ok Arkatı Sa 4. Sü. 6 da ~m Dünya iktisadî durumu vahim İngiliz Ticaret Bakanı Sir Stafford Cripps'in önemli bir nutku Parti Crupları için Meclise verilen takrir Bu görüşmeler neticesinin Hasan Âli Yiicel . Kenan öner davası ile dolayısile alâkalı olacağı ileri sürülüyor Demokratlara yeni tazyık iddiaları Demokrat milletveküleri, muhtelif yerlere tahkikat yapmaya gidiyorlar Ankara 12 (Telefonla) Demokrat Parti çevrelerinden verilen haberlera gbre, b a a yerlerde partıye «Jtaydolunan köylülere yapılan tazj'iklere dair haberler artıp durmaktadır. Demokrat m.l« letvekillerinden Fethi Erimçağ (E'^rne), bu kabil şikâyetler dolayısile c u rumu yerinde görmek üzere halen Tokadda bulunmaktad'ir. Diğer bazı mılletvekilleri de Adana, Karaköse. B ve diğer bazı yerlere gideceklerdir Yunanistanda 5 sınıf silâh altına çağrıldı Yunan ordusuna sen« sonuna kadar 50 bin er iltihak edecek Atina 12 (AP.) Şimdiye kadar askerlik hizmetini yapmamiş olan 1941 ilâ 45 «ınıfrna dahil bütün Yunanlüar silâh altına çağırılmıştır. Atinadaki nvüşahidler, bu davetl», Birleşik Amerikanın Yunan ordusunun hacminin arttırılmasını onayladığı hak. kındaki henüı teeyyüd etmiyen haber arasında münasebet görmektedirler. Bununla beraber, Amerikan askerî kajnaklan, ordunun genişletilmesi hak. kındaki bir Yunan hükumeti talebi konusunda henüz bir şey yapılmadığmı beyan etmişlerdir. 50 bta er Atina 12 (»•»•) Yarıresml Vradlni ^ Arkast Sa. 3, Sü. 5 U Meclis Gruplarmın Büyük Millet Meclisi uzuvlarından olduğunun belirtilmesi isteniyor, takrir bugün görüşülecek elciliğine dadanan garib hırsıziar Moskova radyosu İngiltere hükumetinin gösterdiği lâkaydiden şikâyet ediyor Moskova 12 (Radyo) Londradaki Sovyet sefaretlıanesine bağh bir ilkokula, son zamanlarda bir takım hırsızlar dadanmışlardır. Gece karanhğındaa Aniara 12 (Telefonla) Siyasî par konusulduğu Ueri sürülen bir meseleye faydalanarak Içeri giren bu hırsızlar, tiler meclis gruplannın Büyük Mület dadx tutanaklar, CKP. Oenel SekTeter üstüste bir kaç gece okulu ziyaret et Arkan Sa. 3, Sü. 6 da Meclisi uzuvlarından olduğunun belir Arkast Sa. 3, Sü. 6 da * tilmesi hakkında Erzlnoan miUetvekill Saffet Ankan ve Sıvaa milletveldll Şemseddin Günaltay tarafından verilmiş olan önerg«nln, Meclisin yannkl toplantısında mtihlm görüsmelere yol aç&cagı sanılmaktadır. Bu önerge Anayasa komlsyonunda tetkik edilmiştir. Komlsyon raporunun gUndeme alınacağı anlaşıhyor. Bu görttşmelerln önemli bir tarafı da, neticesinin halen görülmekte olan bir dava 11« dolayısile alâkalı olacafıdır. Hattrlarda olduğu üzere Hasan All Tücel Kenan Öner davasmda Parö grupunda Meclise verilen takriri imzahyanlar Saffet Ankan Şemseddin Günaltay Londradaki Rys Aslı çıkmıyan çok çirkin bir dedikodu Kendi kendimizi tenkid: NediTbuT hafiflik? H*r meslekt» bir taktm ahlâkstz ve aşağıhk »doTjıîor buluıuıbilir. Bunların topluluk terefin» dofcunan hareketleri üzerinda durarak tnahiyetlerlni lejhir ttmtk yertn* t>« zamantna gört lüzumlııdur. Metlek he*ab\na tamamile kaybolmuş dereced* müptezel bir hale gelenlenle «« mefgul olmakta hiç bir jaydn yoktur. Içtimat vicdan onlara zaten numaıalannı vermi}tir; baftmtzı çevirir gtçeriz. Fakat ortada jo\ yok, j/iımurttt yokken, nrj dedikodu kaynaklanna dayanarak <kim olduğunu, bümiyonız, bir gazetecl /al«n rııltandan para istemış. Eğer doğru ise çok ayxb> gibi en yajlıstndan en gencine kadar butün bir meslek mensublannt füphe altında btrakacak tarzda yazilar basmak, halk efkârını temsil etmek iddiastnı taşıyan bizlere doğrusu, hiç yakışmıyor. Dınletmek irtedığimiz iki çt/t sbzhmüz varsa, hep beraber dddî oîmaîtj/tz. Nihayet dtinyantn fcar?i5irda her gun yuksek sesle kovuşuyoruz. Bmmtzm kırdığı pot, her Türkün yuzünu Jcuortabilır. ** Naldiyatta kamyon tren ve gemi rekabetî Prenses Neslişah, bir mectnua namına kendisinden para istenildiği rivayetini kat'î şekilde yalanhyor Kamyonla Anadolunun muhtelif şehirlerine yapılan nakliyaf gittikçe daha fazla rağbet kazanıyor Tttrk Lübnan dostluğtı Lübnan elçisinin basın temsilcilerine demeci Memleketımizdeki Lübnan elçisi Muhtar Muhayyeş, dün uçakla şehrimıze gelmiş ve Ayaspaşadaki konsoloshane binasında Turk ve ecnebi basm mensublarını kabul ederek Lubnandakı seçımler hakkında şunları soylemi^tır: . Memleketırr.ızdeki seçimler be? bolgede cereyan etmistır. Bu seçımlerm yolsuzluğu hakkındakı şayıalar maksa. dı mahsusla çıkarılmıştır. Her yerde Şchrimizden Anadolunun muhtelif şehirlerine mal götüren kamyonlardan biri Arkan Sa. 3, Sü. 5 U T u ı n 3 üncü tahiiemizde