30 Mayıs 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURÎfET 50 Mavıs 194? Havanm yüksek katlarında neler olup bifiyor? Silâh kacıran blr Yazan: Rıdyan Tezel tnsan oglunu ilgılemıren meçhulter ve diğer bır sürü alet, blr çok hüinmiöen binsı de, havanm yuksek katlarında venleri çosdufeten sonra, yer çekmesile hangi olaylann meydana geldlğidır. Bu tekrar yer yuzune düşecektır. Aııcauı bu maksadla, hiç bir fedakârlıktan kaçıaıl çok hassas ve kiymetlı aletlerm muazmıyarak. araştırmalara bıslanılmış bu zam bır h'zla duşerei harab olmamasını Iunuluyor. temın maksadıle. bır p?raşüt!e inmesi Bılgınlere gore. b:r co£ clayjann iza ..cab eder. Soyle ki, ro^et yere duşerken hı. Stratosfer, lyonosier tabakalannda mu'îiyea bj: yükseklıkte, radyo ıle idare vi'kua gelen hâdıselenn aydınlatılması eduere't. se*£edıci bır kısımdan aynlarıa baglıdır. Bu sahadakı araşürmalara cak, serbest duşmeğe başladıktan sonHayfaya gitmek üzere limantmızda çok eskıdei] başlanmış, sonâaj balonlart ra, gene uzaktan ıdare edilerek para yük'enmekte olan İstanbul limanına kulianarsfc, 39 küometre kadar yuksek şurü açtınlacafetır. kayıdlı Şaban kaptana aid Ataman mo. lığe ulaşılabumiitı. Bugün, bu yukseklı f Hfssas aletlerın buluntiıığu kısıır çok toründe yapılan bir arama sonunda ğın kâfi gelmedıği anla^ılrr.aktada. clusuk ve viiksek sııhunete dayanacak mühim miktarda kaçak silâh ve tabanV2 sılâhının bu araştırmalara hız şekıide muhafaza edilrrjstır. Bugun, IO ca ele geçirilmıştir. vermış okiuğıyıda şuphemıs yokiur. Letlere. >en yenı tajinler imkânını veŞaban kaptan yakalanmış, mühim Gerçekten, N«w Mex:co eyaletinın be ren hassas fızık aletlennin imalı üzerm mıJrtardaki kaçak tufek ve tabancalar jaz çöllerınde, muazsam niEsraflar pa de hararetlı çalışmalar devam ediyor. musadere edılmıştir. hasına yapumakta olan incelemeler çok Pek yakmda, havnsi tamamen boşaltılfcrmd verıödır. mış ve ga>et muntabık kapaklı kamaİstanbul Öğretmenler Birliği, £:rato3ferm ustunde bulunan ıyonos rası bulunan uç roket, muhteLf yüks?k Ankaradaki Yapı Sandıkı toplantısına fer taoakası, bir çok elektnk yuklü ta lfrte. radvo kontrol sayesinde açıhp iştirak ediyor uç tabakadan bakaları ıhtıva eımekreciır. Fen adam k^>rvanacak, dolasisıle İstanbul Mu?llimler Bırlıp, Ankarada toplan dunyamızı saran bu tabakaiara al r.j.T.une alınm ş olacaktır. Bo."lece, DU lanan «Ilkpku! Oğretmenleri Yapı Sandığı» fabeük bır s:ra vererek. en altta bulu bolgelepdek.. hava tazyikının ne oldugu kongrtsine lîrtisad profesona Muhlis Ete ile nan atmo&ier tabsfeasına A. stratosfer nu ve terkibınde hangı unsurİ3rin bulun terbıyecı Halıl Fıkjet Kanadı mümesEU oUrtk seçmıştı. Millî Eğıtıro Bakanhğı jandık tabakasına B ve iyonosfere C demısler dujhmu tay.n ^e tesbıt etme imkânı statusunoe oğretraen teşekkullerının kongreNitekim, evvelce ye ıştıraki hakkırda bır madde bulunmacır. Aynı tabakaya Ozon tabakası Ja sağlanmış clacaktır. 11,000 metre yukseklıkten almmıj olan ctenmektedır. işte ajaştırma konusu omasna rağmen birLk mumesslllerınin mujalan ve mıljonlarca dolar harcanarak blr nümunede on çeşid bakterl ve man hld oiarak bulunablleceklennl bildirmİ5, birhk mumessıllerı bunun uzerine genel heyet tetkik edılmesı ıstenen bu tabakan'.n tar bulunmuştur. topiantılarına jştırak e> lemişlerdır. Bırlıfc, kahnlıgı » 0 mil tahmın olunmaktadır. Diğer muntabık nümune kapları, şastatusünde ojretnen teîklâtının muÖfe yandan, Radar dalgp'irı g:bi yuk hablardan hssıl olan tozları zaptedecsk, messıll'nne rey hakkı verecek bır tadı'an eek frekanslı dalgalar göndererek bu czon bolge&ınden nümune alarak bura vapılmasını bıyecektir. bolgede bırbirinden kabıli tefnt D, E. da asıl gazların bulıınup bulunmadıgı >Tüsaade alınmadan getirilen mallar F l ve F2 tabakplarmın mevcudiyeti is aniaşılacaktır. Iyonızısyonu ölçcn a'.etmemkkete girmiyecek pat olunmuştur. ler, sptfitro helyograflar, fotogranar Gı.mmklere ge'm'j, fakat Tıcaret Eakailıİyonoefer tabakasına goooerilecefc o semanm ılst katlarında, ultraviyole ve ğmdan ithal musaadesi a'ınrranış olan ıthalan ve içi bir çok otomatık yaacı ale> kozmık şuaları, eğer varsa, dunyamıza lât mallarınm yekunu Biahım nnktara ballğ Ticaret Bakarüıâı şimdlye kadar lerle dolu olan V2 roketlerı sayesmde, uiasamıyan şuaları anaüa ve tespıt ede olmuîtur. bunlar için yapı 1 ai muracaatleri ayrı ayrı bu^ün dahi esrar halir.i muhafaza eden cektır. revablandırmakt3, baxılarma ithal musaadesi hava şartlarının değişmesi, önceden taBu aletlerın ıyonosfer tabakasında u vermekte, muhim bir kısmına da \errreyın edılebılecektır. Bu kadar yuksege, zun müddet kalabilmesi içln camdan ve nıekte idi. Bakanlık yeni bır emırle bundan insan oglu çıkamıyacAgına gore, oraiar amyanttan örulmüş paraşutlere bağlı ol sonra ithal musaadesi alınmadan gumruklere gelrni5 olan mallar için katıyen ithalat müs»ada vuku bu'.makt* olan olayları ıncele ması lâzımdır. Çunku »dl ıpekten yapıl desi verilmiyecejtini ve bu muracaatlerm cemeyi. kendısi orada imlş gıbi, kendi mış olaü paraşüüer, mezkur nuntakanm vablandırıîmıyacağını bıldırmiçtir. kendine yazan aletlerle >"ujcsek suhunetin« dayanamaz. Aletleİki memuriyete 200 talib İyonoefer îabekasında gerçeklesen olav rın bulunduğu mahlazanm, düşerken, Ihracatçı birliklerınde açık bulunan bi»i ların incelenmesme, daha bişka aaru sahab gibi, ak kor halıne gelmemesi lcab yuksek »nckteb mezunu, dı$eri lıse mezunu retler de saik olmuştur. Meakür tabaita, eder. Butun bu ihtunaller hesaba kata ıki memurluk için ılân yapılmıştı. Bu memuazzam bir dev aynası gıbi, radyo ya larak, hıç bir nokta gözden kaçırılmıya murluklara 200 den fazla yuksek mekteb ve me7unu talib olmaktadır. Tahbler aratekrar dünyamıza aksettır lak, hazırlıklar, hümmalı bir jekllde de lıse smda Belçikada iktisad tarunli yapmıj bulumektedir. Kennely Heavisıde tabakası vam ediyor. nan bır gencle Yuksek Tıcaret Mektebinden »öı verilen bu tabaka, bazan, rruzıbhk Bilginler, bütün meçhullerın halledıle mezun diğer blr genc tercıhan tayın olunederek, bu yayınların ortadan kaybol ceği yerin, iyonosfer tabakası olduğuna mu'jlardır msnna sebebiyet veriyor. mandıklarmdan, bu araştırmalara ver Adalet Sarayı için istimlâk edilen Dıger taraftan, şaved Iyoncsf'>r ta cıklerı cnemin sebebi meydana çıkmakbinalardan bir kısmı yıkıhnıyacak Yenı Adalet Sarayının inşası için istimlâk bR^ası ol'tasaydı, duı yadaki mevcudi tadır. Araştırmalann sonunda elde ediyetlerın bır çoğu yanacaktı. O halde adı lecek neticeler radyo yayınlajının daha edilen binaların yakılmasl hakkında verilen uzenne bu bınalarda ıkamet eden veya geçen tabaka, dunyamızı muhafaza e mukemmel bır şekilce alınmasını sağlı emır hava tahavviılâtını önceden kes tıcaret yapanların açıkta kalmaları dolayı6en bır kalkan ro!ünü sı'e sıkâyete başladıklarını yaîroıştık. FılGerçekten. kozmik ve ultraviyole şua tırmek gibı bir imkân verecektir. Öte hakj<a daha henuı Adalet Sarayının projesı ; andan havanm yııjcsek lcatlarında bukabul edılrremıs, irşaatm muteahhıde >.a'.esı lar. elektron bulutlan, bu taiaka taratından onlenere'<, durdurulmaktadır. lunan Mezon isımıl daneciklerm, atorrak ajlara mutevakk'f bulunrnus oldu*\ından, mesken ve d.ıkkan sıkmtısı çekıldıği bu zaŞaved bu hız kesme vuku bulmasaydı, parçalenma uzermde nasıl müessır ola mar.da buraiarda ortıranların sıkı;iK bır dutehlik.eli şualann bombardımanı canlı cağı m,e\dana «ukarılacaktır. ruma soku!ır>aları uygun bır haıeket olalarm yaşamalarına da lmkân bırakmıMudurBır bilgırun idd.a ettığıne göre, tozmik mardı Dun keyfıyeü istanbul Naîıa yacaktı. ışın ne^redcn bır bomba. yapıîabildıği Kıgunden srrduk, EU ccab \erildi « Eunlardan 29 tanesı bılfıil ınçaat saYukarıda adlsnnı savmış old'üğumıız tckirde, b'ınun adi atom bombasından hasının ıçıntîe öeğıldırler Bunlar Fıruzaja tpbakalarm kalınlıkları mevsimden mev daha korkunç bir silâh olacağma mu camuDden bashyarak oradakı çekercıye kasime degıştıŞı gıbi. gece \e gundiz ^Ekkak gözile bakümalıdır. Pakat ıh dar devam eder. Vek?Iete yazdık. Bunların <le faketTiefc'îdtf Meselâ D tabakisı tı; atı eld«n bırakmıyan bir çok bılg'.n yıkıîmasının şımdılık perı bırakılmasına musaade edı'di Fjkat dıfer'erı maat sanasına 35 nul yusekiikte olup, gundi'ziin uz'in ÎPr, bu ıhtıtmlm pek uz?^ oldugımu be dahıl olduklarırdan ş r.d'den boşaltmak \e ;an etmektedirler Bununla beraber. medalgaJı nsşriyatı veryuzüne aksettırsahayı temıi'enmıs b'r hak'e muteal'jı de malik •vermek ıçm yıkt mak mecbjıyetinüeyız.» Bî2Xtedlr. Gecelen. bu tabakaya rasla 7onlann, çok yüksek kudrete getırilebilecekl»ak mamkun oeğ.îdir. E tabakası, gıın sa>klotronlarla mevdana r Helc şükür! duzleri 60 mı! yukseklıktedir. Gece'.eri leri kabul edı!mek edir. Hazırandan itıbaren baslıvacak maden kc90 mıllik b.r irtıfa kaaanmakt?d'r P taAraştırmalarm aorunda, atom parça mürü tevzıatı dolavısıle Beled ye kamj«>n ve bakası ise, F l F2 gıbi, ayrı ıki yüksek lanmasınm teminüe açılan çıgın golge kamyonetle komur naklıje ucretlerını yenı hy*i olan ıki tabakadan iboıettir. de birakabılerek muazzam neticeler el baştan tPtkık etrıış ve spmt'ne gore 50 kuHıroKmadı paüıyan a"om de oiunacak 947 ve müteakıb yıllarda, ruştar. 100 kuruşa kadar ton başma r.aklıye tarıfesinde ucru7İ."itma >ar>rri5tır. dan, daha dogrusu, bombsna&i uran ınsm oğlu, bır çok mucızelcrle karştlaOtobüs garajı yum rtoırjHrının psjçalanrrüsıle hasıl şacaktır. T?mvsy ve Elektnk Idaresının Şiş'ide insa oian şualardan, halk nasü tr.uteessır olYiJisek kimya mühendisi ettırecegı ctibus ga^a]i e^ve'ce keçıf bedeL i'i ise, guneşte vukua gelen atomi,; deolan 1174 312 lıranın juzde >»rmi yedı ekRıdvan TEZEL ğişmelenn mcydana get:rdği tohhkeii Eİltmssile Sn?d Genberg isminde feır rnueahhıde ıhale edumıs fakat rau'eahhıdin teahşnalarda, gene en üsttekl F l ve P2 taBir kıza tecavıiz edenler bııdunu yerıne geiırmcdığı beyanıle rrukabakalan tarafmdsn tutulmakta ve kısmahkum oldular vele fesih ve temıiat akccîine el konularak nıen aksettirllınekted:r. Muallâ adı.ıca b r kıza tasallut etmekten garajın eskı muteahhid hesabına dun yeBugiin hüviyeUer:ni tam&men bllme samk Sslıh ve Cemal ıhışer serıs, Raif de mden eksıitmesi vamlnın'u Muhtar Arbatlj ve Şerif Buyrul ismmde iki muteahhıd yudiğınıiz kozmık şualardan başka acaba, b r sene hapse mahkum edılm'şicrdır. kanki rmktardnn yıızde 20 20 noksanır.a teklıi kâmattan dunyamıza ge'mekte oîan ve Beyoğiu 44 üncü okul müsanıercsi ederek bu ısi uzerlerme almışlardır. Aradakj B^inğlu 44ıncu okul ogrcncleri serelıK. fakat lyonosfer taba>asuı, orada mevn üsamereıerjnı NPrnıışler ve ba;arı goster jüzde \edı fark eskı muteahhidın teırınat cud ıvonlann kontrolundan dolavı aşıp njişlerdir. Musamereye okulun saionuıida dort akçesinden ödenecektr Maamafih Tram\ay bne gelmeğe muvaffak olaınnan, çe j uz kadar oğrenci vehsının huzur.le ve Is idaresüe eski muteahhldin ihtılâflı durunu mahkemodedır. sıdli şualar var mı<3'r' İşte bugün, bj üklâl Marşile baçlanraiîtır. Küçukienn mılli 488 lirabk zimmet davası na «evet» demaf: mumkun değıldir Fa oyunları, rıtmık dansları, okudukJarı jiırler okm jarkıları çok takdır edılmış, kuçuk Eski Üskudar Cezaert Mudi.ru Celâl Kci"at gonderilen V2 rokeileri, sonu ıs \e ogrencılerden bırırın piyanoda çalıdığı Ma zan 488 lira zlmmetıne geçırmekten rkinci t:fham işaıetıle bıten bir çok meçhtıl car rapsodısı hararetle alkıslanmıştır. Toplu Mıllî Korunma Mahkemesınde yargıleri cozme imkânını vadedıyor. larmakta İdi. Mahkeme bu dava hakkında e sa'âhjyetsıziık kararı vereek r'osyayı C SavGune=te .gün s lskeleri adını verdığiMes'ud bir evlenme cıhSına göndenrtıstir. mı? lekelerm mevcudiyeti «miknatısi Kandıye «şrafından, Mudanyanın tanınmıs Beşiktaş Ankaraya gitti fırtmalar» şekhnde izoh olunmaktaiır. zeytın mu=tah"!il \e emlâk Bahıblerınden Nuri Vıill Eğitim kupası binncisi Beşıktaş taArîi^.ırına bu fırtuıaları müteakıb, iyo Efcndı 2ade Ali Tosun kızı Ilhan Tosun ile, ncsfer tabakasında da baa fırtınaların Alı Can Paşa ahfadmdan Bedevı zade Satfet kımı, Turkiye blrindsi Demlrsporla Bs=bakaniık kuoası macını oymmak üzere dun vukua geULğıni gostermekteöir. Bu fır Argonul oğlu gene EUbavIarımızdan Yuzbaşı akşam Ankaraya g.tm ştir. BasbEkarıık kutınalar, ulım şartlarının degiçmesıne Nılıad Argo.njlun evlenme torenleri bujfuk pası maçı cumartesl gunü 19 Mayıs Stadınsîteb olduğuna göre. hava hakkmda bır neşe ıçınde 24 ma>ıs 947 ganu yapılmış da yapılacaktır. tır. Iki larafın aJesıni ve genc evlılerı cankcsm tayınler yapabilme. guneşteki t'an tebrık eder. veni yuvaya saadetler dilerız. n\agneuk fırtınalaıı, ne kadar zaman Avrupada yarım kilometre kare arasaıııa ıyonosfer fır*:nalarının takıb ziye sahib, fakat on yüzyıllık mazisi erledığıni tesbıt etmeğe bağlıdır. AnM is i1 s i z olan bir devlet var.. hiç şüphesiz kücak bıından sonradır ki, en yüksek riçüklüğü dolayısile kimsonin hırstnı ve Bir hayret yszi muadel£'°rle bıle halleu.ıemiyen ve tamahını kamçılamıyan bu memleket, B i r d e h ş e t bir çok faktoıierı bıılunan hava tahavkendiliğinden elliy* sütlüye karşmak B i r i b r e t vtı!'îrini vukuundan çok evvel kestirmek cüretyıi de göstermediği cihetle halkı Bir haşye t kabı] olacaktır. rahat ve huzur içinde, hükümdarlan da L e v h a s ı kendi hava ve heveslerinde, stt fani aıinyamtza püsk'ırulen eB u g ü n kü düryanm en mesud lnsanlan oiarak ?n ıvonMÎer tabakaanda f hayatlarını hoşça geçirip gidiyorlar. lîre sebeb olnıak »dır. Yapılan tayî Burası neresi, tabif tahmin ettiniz: anaiiö nstıcss'.nde. hasıl olan renklerın Monako Prenslıği! azot \e oksijen çazl.ın tarafmdan verılen insaata tekabUl ettıgıni gosterPrens İkinci Louis'nln tahta çıkmasıŞ i m d i y e nıekted.r Buîun ^ahablar iyonosfer tanm yirmi beşinci yıldönümünün yakK a d a r b u bakasmda, uçuşm":k adır. Gerek bu şalaşması dolayısile Monako, g«ne bir K u v v e t t e haoların \s gerfkse i'ildızlardan gclen kısım A^xpa gazete ve dergilerine son B i r n ii s h a çuı'.Erın, raıyoda bazı parazat, ve hışırgünlerde konu olmakta devam ediyor Ç i k m a d ı '.Jarı tcvlıd e'tık'cnne a r t ü bugun. blr Prens İkinci Louis'nin babası Birinci gçrçe.: goi'i ıle bîk'lmaktadır, İ z a h t a Albert, sade asaleü, kıbarlığı ile değil, M a z n r a z. V2 rc!£3tlrıine konacak patlayıcı jtir takıftı ciddî işlere de merak sarmış madde >erıne spektrometre, bolometre olması bakımmdan söhret kazanmıstı. <Okyanuslar ilmi» diye tercüme edebileceğimiz «Ocear.ologie» bügisindeki •*^^* Nebioğlu Yayınevi, dünyanın en güzel tetkiklerile tanınmış, pek zengin deniz roma'ı!; rından birini size, yarın ç'.karacağını bildirir. hayvanları koleksiyonları vücude getırerek olağanüstü bir takuvaryum» tesis etmişti. haberleri Sovyet Rusyaııın HEM NAL1NA MIHINA Denizciliğimizin son kaybı moför yakalandı Yazan: O. Rosenfeld eskileri Onyedinci asırdan kahna, derebeylerine aid kügük kâşanelerle yanyana jriikseliyordu. Rusyanm her taran gibi, Moskova da ahçabdı; sık sık istilâlar, yangınlar, şehirde tariht bina namına hemen hiç bir şey bırakmamıştı. Ondokuzuncu asırda, mimarî tarzı pek d« belli olmryan tuğla binalar inşa edıldi. Yirminci asrr ise, Moskovayı, üç, dört katlı bir kaç bina ile süsledi. Hattâ, 1914 ten evvel, bir tane de sekiz katU gök tırmalayan vardı. Bu yapılarm heyeti meenruası, şirin olmakla bcraber, karmakarışıktı, zevk bakımından kötü şeylerdi, Rusların tasasızlıktan, ihmalkârlıktan ibaret seciyelerini çok iyi gösteriyordu. thtilâldenberi, Sovyet başkenti, bir «dev ölçüde yapı» hastalığına tutulmuş. Idare başındakiler. asırlarin yığdığı karmakarışıklığa bir düzen vermeğe çalıçryorlar. Memleketi «Amerikalılaştır mak istiyorlar». En önce de başkenti. Şehir, baştanbaşa değişmekie. Her yanı dökülen eski şehrin göbeğinde, birden, bire, NewYorktan bir köşe yükseliyor. Moskova, aykırılıklar beldesi olmu?. trikbalde ne olacak? Belki de çok büyük bir modern şehir. Şu çartla ki, şehre uygun bir inşa tarzı bulunsun ve ağac diHlsin. ZZira, yeşillik namına hiç bir şey 3")k. Şimdilik, yeni binalar, bilhassa «Münich tarzı. adıle tanılan hantal üslubdan mülhem, beceriksiz taklıolerden ibaret. Ikinci sart da, daha iyi inşaat yapmak ve binaîara itina göstermek. Tâ 1928 senesinde çizilmiş olan «Stalin Hatü> Ruslara, Atnerikalıîara ulaş. mak ve onları geçmek rr>ecbur:veti yüklediği için, insaatta, sağlamlığı sürate feda ediyorlar. Gerçi bu sürat nisbî bir şeydir, ama ne de olsa sürattir. Öyle bir sürat ki, işte, keyfiyeti birinci plâna alıp kemiyeti ve teknik vasıtaları geride bırakıyor, bu lâğar ve ihmalci milleti yoruyor, harab ediyor. Yapılah daha on sene bile olrmyan binaların eski manzarası bu yüzden, büyük caddelere bakan oepheleri pırıl prrıl binaların bu dış görünüşlerile, sefil ve harab iç görünüslerl arasındaki büyük aykırılğm sebebi de bu. Mühim miktarda tabanca ve tüfek musadere edîldi Mo6kova.yı tanıyamadım. 1 Oradan ,otua bir sene evvel, Birincl Cıhan Harbinın başında ayrılmıstım. kovadaJd mesken şartlarını tasavvur Aynı yeri, ihtalAlden otuz sene sonra, edemezsinia. Korkunç şeylerdlr. saldırgan Alman ordusunu başkendin Sovyet mesl«ktaşım mübalâğa etmekapuarma kadar getiren İkınci Cıhan miş. Harbden önce zaten facia halinâe Harbınden iki sene sonra tekrar görolan, son scneler lç:nde daha da radiım. himleşen bu dtınım, korkarım, daha Tanıyamadım. uzıın zaman devam edecek. Şfandiki Bielorussıe garinda indikten sonra içine blndiğim, Packard lisanslı, Rus halde, iki üç odah bir apartonanda yapıa mukeilef ZİS markalı otomobil oturan imtiyazlılar nadırdir. MoskovalıMoskovanaı en büyük caddesuıe sapın larm çok büyüt ekseriyeti, her aileyi ca, şaşakaldım. Şimdi Gorki caddes^ adı ancak bir tek oda Isabet ettigi binaverilmiş oi=n eski dar, ınisli çıkışll larda oturuyor. A;nı katta oturan bütün Tverskaya'yı, kazşımda, adeta dtimduz kiracılar için, mutfak, koridorlar vesaire ağacsız bır C'a&ıaps Elysees genişliğinde müşterektir. Kski binalan, yani Moskovadaki binagördum. Vaktile, baktreler manastınndan Iverskaya kapısına ve Kızıl meyda larm yüzde en az doksanını tamir etna gıden caddema ıki tarafındaki isi, mek şöyle dursun, mesken vazifesi göUç katlı evlerin yerlerine, şimdi koskoca recek yeni binalar da pek az sayıda insa binalar yapılmış. Manastır ortadan edüiyor. Önoe istihsal! Önce fabrika ınkaîimış, E;kiden. meşhur bir Merjem şaatı! Önce ağır sanayi! Önce hitkumet Ana tasvırinın, geceli gunduzlu, yıgın binalan! Rusya istikbalde yaşıyor. Rusya çu yıgın dindar ve hurafeprest insanı cezbetttgl daracık İverskaya kapısı da ar kadar mIycn ton kbmür, çelik, tezeâh vesaire Utihjal ettigi zaman, iste ancak tık yeruıde yok. MosKOvamn Okhotnl Blad denılen şi o Taman hayat güzelleseoek. h«rkes rın ve bıiyuk çarş.sı, yerirü, on dort katlı mesud yasıyacak, Şimd:kı nesillerin remuazzam bır bina olan Moskva otelıne f?hı, bile bile, gelecek nesillerin saabnakmıs; bu otel, şimdi .konferans içln detine feda ediliyor. Idare başın<Jakilerin doktrini ve poburaya gelen üç yabancı murahnas heyetıne tahsıs edılmıs, bulunujor. Otelin Hitikası bu. Bir gün geleoek.. Evet, karşısınaa, on bır katlı büyük bir bma, ama şimdiki halde, Moskova halkı, otuz senedenberi devam eden gayrünEanî Başbakanlık dairesi. Şehrm gobeğır.d9ul mahalleler, heye şartlar kinde yasıyor. Nüfusu son detıle yok olmuş. Mej'danlar genışlemış, rec« azalan Leningrad mü«;tesr.a, Russokaüar genı§ caddeler haline gelmış. yadaki büyük şehirlerin h«psinde buBugünkü seyrüsefer ıhtiyacına gore lu nun briyle oldu?unu biliyorum. Moskovahlann, bilhassa çocuklarm aumundan fazla geniş, fakat Ueriyı goren ve btiytlk gören insanlara mahsus mnrız halleri belki de bu mesken ve sıhhat sartlanndan ileri geliyor. Ahalıakıllica bk ihtıyatkfirlıkla yapılmış. DefcişıkUk öyle hayret uyandıncı bir nin dikkatime çarpan bu mariz halini şeye atfedemiyorum. Çünkü nisbette kl, vaktile pek munteşem gözü başka halkuı, hele çocuklarrn, gıdasız bırakılken büyük tiyatroyu gdrdü^um zaman, dıklarını zannetmiyorum, kUcuk ve manasız buldum. Olmek istemijen bir dünyada EıJ.l Moskovanın ıftihar ettigi XVIII yeni doğan bir dünya tnci asırdan kalma Ünlversıte blnası, Moskova, eskidenberi, zaten güzel debdebeli ve çok modcrn bir blna olan Lcnın kütubhanesınin, yahud hîikumet bir şehir değildi. Şimdi, eskisinden de < blnasmın yanmda, iki katlı, kohne ve çirkin. Haklı oiarak çirkin. thtilâlden önoe, Kuslar, Moskovaya: sel.l bır yapı gibi kalıyor. Ancak, gözlerımi Kremlln tarai'na «Büyük Moskova kasabası» derlerdl. Rusyanm sabık başkenti, ötedenberi, çevırdigım zamBndır ki, eski çehrin bir koîesme kavuştuğrm intıbaını edindim. Şarkm ve Garbm bir halitasKUr. Bir MazgaUı duvarlarile, Rus Bızans t a r a kasaba, sakinlerinin zevk ve hcvesiae kulelerile, katedrallenle, tombalak çaa göre, bir kılise etrafına nasıl toplanırsa, kulelerı ve kubbelerıle, Kremlin, degış o da, Kremlin etrafında, asırlar süreırcmiş. DeŞişmez Rusyanın sembolü gi since öyle birıkmiştir. Bir veya iki katÜ:, on saUzmci asrın başında, Deli Pe^ro lı ahşab evler, Onsekizinci asırdan, en Çarlıktân trrparatorluga yiıkseldiğl zaTransit gemilerden alman man bıraktığı şekilde, orta çagın bütün sıhhiye rcsmi debdebesıle karşımda dunıjor. Orası Moskovalılann en hosîandıkl&n mesire, Boğazlardan transit oiarak geçen tıcaret gebütün Ruslarm ziyaretgahı id! gene oyls. railerınden alinan torılâto başına uç kuruşEskid5n de esrarengiadı, şimdi daha esra luk sıhhiye r*smi, para kurumuzun degısmis rensiz; halkın yaklaşması yasak, Ge bulunması dolayısile bundan sonra « kurus 8G santıro uzerinden alınacaktır. peu'nun bu lşe memur edılmiş efradj tarafmdan sıkı bir muhafaza altında tuCezalandmlan esnaf tuluyor .Şimdi, orad?, «bütun RusvalaBeledıje İktisad Mudürluğu murakıbları rın yer.i sahibı» otıruyor Yalnız, akşam mevva vc seb2e fıa*larındaki satı? farkını lan yanıp s^baha kadar sonmiyen. ku!e enzonunde tutarak umumi bır tarama yapj lerın tepeslndeki koca kvrmızı yildızlarla, mısl. r ve faturalarcan çok fazlasına satıs apan 1S0 es^nfı cE^alandırroiŞİardır. MeseTâ eskı Adliye Sarayının dammdaki çekich ; pazartesi pazarında aynı cınsten bır me)va>ı oraklı kızıl bayrak, çarların Kremlin'i bırınuı 120, dığerınm 60 kuruşa sattığı gonin, Sovyetler Birliği Kremlin"i haline geldığiıi Moskovalılara hatırlatryor. Moskovavı tanıyEmadım; hattâ. merkezden uzak mahalleleri gdrdüğüm zaman bile Kimisi tuğlsdan, çoçu ahçab, tek katlı köfıne evlerin arasmda, kışla\Târi, Berhnin iş^i evleri tarzında büyük binalar gdrdüm. Aradaki tezad öy'e jöze çarpıyor ki, sokakları, isimleri de istikameÜeri de değiçmemiş olmasına rağm«n, tanımakta çok güçîük çektim. Bır haftalık hâdiselerin karikat'Jr ve İçinde jaşadığım binalan bile tanıyazı ile en iyi tenkidi; en üstün yamadım Kdhneleşmişler, harab olrmışhicvj ve en mce nükteleri lar. Hepsi yıkık döîcük. Bu da, yeni Moskovanın öteki cephesi. Eski binalara bakmryorlar. Cepheleri tamir etmiyorlar. İğribüğrü, dar sokaklarm kaldırımlan değiştirilmiyor. Mazi ölüme mahkum edilmiş. Eski şeylerin j yok olması lâzım. Moslîova, rmıazzam gök tırmalıyan binalarla, NewYork'ta | kikrden daha geniş caddelerle, çok büyük bir şehir, mcKİern bir şehir olacakm'ş. Şımdıki halde ise.« mutlaka ^Toskovsda, 1914 te bir buçuk milyon riıfus vardı. Şimdi altı nvilyon. Yeni binalar, nüfus artışını taiib edememiçler. Re?imli. büyük bir haftalık mecmuar.m basm'Jharriri bana dedi ki: Siz Garblılar ve yabancılar. Mos an Anadolu Ajansi, denizciük çevrelerimizde olduğu ka. dar, bütiın milletçe de t e . essürle karşılanan bir fena haber verd i istanbul Boğazı dışında serseri bir mayni imhaya çab^an bir motorbotumuz, bu mayne carparak batnııştır. Kalada möfreze Uorautanı üstteğmen sehid olmu? ve beş uc ı'imiz de bafif yaralarunıstır. Refiklerimizden birinde çıkan ^*«ilâta göre, infilâk neticesinde şehid olan subayımız deniz üstteğmen Feyznllah Akyoldur. Yaralıîar da deniz ustteğmen Ali Akan, deniz gedikli başçavuş Mnstafa Dündar, er Ereğliü Muharrem Çabk, Lâpsekili Rahman Ozlü, Teremeli AK Rıza Cantürktür. Bu kayhın, Ikinci Dünya Harbinin, Türk denizciliğinde sebeb olduğu gemi ve insan zayiatının sonnncu<;u olnıasıru dileriz. 160 Türk denizaltıcı^i'e ha\acıçırjm ve sivil denizdsinin şehadatine sebeb olan Reîah faciası, ondan sonra Aülay denizaltımızM Çanakkale Boğazı ağnnda bir mayne çarpıp 40 kiMlik mürettebatUe kayna^ıp gitmesi, müteaHdid şileplerimirin ve rnotörlerinıizin mayne çarparak veya srizde meçhul kahpe denizaltı hüruralarma uğrayarak hatmaları, hep Ikinci Dünya Harbinin denhciHğiıuizde sebeb olduğu kayıb. lardrr. Birinci Dünya Harbinde olduğu gibi ikincisinrîe de muharih devletler tarafından denizlere dökülen rnayinler, Jıarbdcn sonra da, bir çok faeialara sebeb olrnuştur. Bu harbde de dökülen mayinler, yüzbinleri geçnıistir. Bunları ioplamak için, galib, nıağlub, tarafsız her milletin mavin arama.tarama ekirjIeri büyiık fedakârlık'a çalısmıslardır ve hâlâ da çaliMyorlar. Bn i^le mesgul bir hayli gem'ı barmıs, hir çok insan ölmüş ve yaralanmı^tır. Geçenlerde Ingiliı Amirallığı, Akdenizde ve Egedeki mayinleri topîamak ic'n çplısan muhtelif milletlerin deniıcilerine ve bn arada Türk denizcilerine de yaphklan hizmetten dolayı teşekkür ediyordu. MECMUALARIN EN GUZELİ Karadenizdeki mayinlere gelince, bnnlan tararaak da Karadenizde kıyısı olan milletlere düşmektedir. Ruslann, kendi sularmdaki ve işgalleri altında lıulunan Rmnanva ve Bnlçaristan kıyı. lanndaki mayirleri ne dereceye kadar taradıklan merhuldür. Geren yıl, iki bü>Hik Amerikan şilepi, Odesa>a gidip eelirken mayinİPre çarpıp yarEİanmıc;lar ve İstanbulda mnvakkat bir surette Hükumet binasma yüz metre mesafetamir gördükten sonra, yoüarına de* de, hattâ Moskova Sovyetinin yanıbavam etmişlerdi. şinda, Gorki sokağında bulunan kosKaradenizdeki Türk kıyılarüe Istan. koca binaların muhteşem cümle kapıharb larından bakınca, yüz kızartıcı, mur bnl Bogannda mayin tffhlike«ii, içinde dökülnp Ae sonradan tnranmıyan dar, daracık sokaklar görüîüyor. ve Himanla demhlerln(îen a>rılıp de(Arkası var) nizde dolaşan serseri mayinlerden ileri selmektedir. Bunlar, akıntılarm, dalçaFen Fakültesi Talebc Derneğintn ların ve riızgârların tesirile daima bizim kongresi Fen rakültesl Talebe Demeğınin fevka kıjılanmıza ve Boâaza doğru sürüklenlâde kongresı bugun saat 14 30 da M&nnara mektedirler. Lokahnde yapılacaktır. Ikinci Dünya Ilarbi lcinde reşid çe'ld Çay ve kahve fişlerini taklid ederüer mayinler icad ediltr.N olrluğrt için, bunÇay ve kahve fışi sahtffkâıllğl yapan Meh ların taranmaları da ayn avn usuller med Sarıkçı. Niyazı Şahin v« Mehmed Tı ve tertiblerle yapılmaktadır. Bir usulün murhan, Birinci AJjfceıada birer sene bapse tatbikı sırasında başka cins bir mayinmahjrum olmuslardır. le karşılaşılması da bıuılann patlamasıKonferans na ve kajalara sebeb olabilir. Bclki son Eminönü Haftev.nden Tanınmış Fransız ed.bl ve Frarsanın en müess'f kaza da bu nevidendir. çok okunan edebl mecmuası rFonta.ne» in Yazin Boğazda orurdıığum raman, sahıbı MaxPaul Fouchet, bugun saat 18 de fedakâr aramat".rama eemilerirrizin »Bugurjcu Fransız şıırn me\zulu bır kon her sabah crkenden tehlikeîi varifeleîçrans verecektir. Herkrs gelebilir. r!ni ifava çittiklerini görür ve hunlar için endişe duyardım. Motorbotlardan veya kiiçük teknelerden teşekkül eden aramatnrama filoları için, lamammma kudretü mayinleri, büyük bir tehüke tcskil eder. N'ihayet işte serseri trayinlerden biri bir motorbcrumuzla genc bir denİ7cimİTİn kaybına mal ol'lu. Kaybırrmn bn kadar kBİmisını düerken fedRkâr şehidin ailesine, Türk hahriyesine tee«ür tazivetlcrimiıi sunar, yaraj îıİRra da âcil sifalar temenni ederiz. Arkadaşını oldüren biri mahkum oldu Baliirköyunde, ckuılerın \Tux5rrasmd3n cıkan bir kavgada arkadası Şabanın basına ovendere vurarak ölduren Mustafa. 2 sene 6 ay harse mahkum edılmiijtır. çıkan sayısında okuyunuz, beğener.eksiniz. CUMRUEİYEI Nflshası 18 kurustur. AboneŞeraiti Blt tylık Üç syhfc Altı avlık Senelik ?M) Kr onc 150C Mecmualarm en cok okunanı » 1«>( «ın St: • • > »00 • 54on va?ıisrr ''İOfl a » n İ K K A T * u • rk rv n • ^ Gazeteraize Böndenlen evrah v e BÜYÜK DOĞU Şıpsevdi bir hükümdarm şıpsevdi torunu bir aktrisle evleniyor «Aig!on> un başrolünü oynayan aktris Ghiselaine Demange'a tutuldu ve evlendi. O vakittenberi rahît durup durmadığmı pek bilmiyoruz arna, şimdi 77 yaşinı sürmekta bulunduğuna göre herhalde bu çeşid gönül maceralarmdan uzak olsa perek! Lâkin, yerine pek mukemmel bir «hayrülhalef» yetiştirmiş olduğu g5rülüyor. Çünkü Monako tahtma vari? olacak olan torunu Veliahd Prens Rainier de hovardalıkta bü>ükbabasma iaş çıkaracak bir faaliyet gosterdıği gibi, son günlerde ajTiı şekilde bir izdivac yapmfcğa kalkışmiştır. Tevekkelı cedlerimiz, ön tekerlek nereye giderse, arka tekerlek de onu takib eder, dememişler. Evet, Prens Raimor, gecen ay •'ElI bamra» tiyatrosunda temsil vermek üzere Canno'dan gelen jır kumparyanın baş kadm artisti Gıs^les Pascal'ı şörür 2ormez can ve gonulien âf'k oîmuş. ' perde arasır.da hemen odssına giderek i .nestı izaivac» mı taleb etmiş+ir. ! Kızcapz, an:'zm ay^ö'ra gel^n bu Bu; gözlerin: ve kalbını aşk ve romantızmle dolu yeni bir dunyaya açan ve bu dünyayı esrar ve dehşetle dolu bulan bir genç kızm romamdır Milyonlarca okuj 'cuvu tethır etmıs olan bu romanın filmi de bir şaheser olmuştur. Pıatı 350 kuruç: Yarır. rıkıjor. Ikinci Louis, askerlliğe heveskâr gibi görümıyordu. Esasen bütün Monako prenslerine Fransız ordusunda yüksek bir rütbe verilmek âdettir. Prens Louis de tYabanolar tümeni» teşkilâtına subay kaydedılmişti. Rütbesi yükseltılc. yükseltile general oldu Fakat elini. 3va çıktığı anlardan başka zamanlarda silâha sürmerrek şartile! Ama, Prens Louis'nin asJ şıpsevdilıği ve sevda maceraları mcşhurdur. Genclığındenberi her gozdne kestirdığı kadın'a eğlene ealene nihaj>et, huzurunHa hu'Ufi surctte terr.=ıî edjlen hergün yüzlerce kurban verilrcekte idi. Müessese, içeride 3000 pmçlenin çalısabııeceği şekilde inşa edilmişü. Almanya teslim olduğu zaman korıdoılaıdsn Lkisi tam teşkilâtlı bir dunımda, dört tanesi ye".! işlemeğe b?.=İEnif hir vaziyette, bir tanesi de benuz bitmemiş tarzda ele geçirilmıştir. Bu febrikalsr gibi savasa ai<J bir teşpkki'1in herhancı l>ır vesıle ile veniden bahis konusu olm5.=ı, insanlaruı bırbirlerini ölHürmek iin îarfetfüt'eri g2\Tpfl>r karsısmda ka'bîerı yeniîen teessure düşüruyor ve sinı r 'çrı tekrar saMandırmaJa sebeb oluyor. * * * nimet karşisında saşırmakla beraber etmektedir. Eh, Allah kardeşi kardeş hemen «evet» diyemiyeceğini bildirmiş yaratmış, karakterini ayrı yaratmış! Almanyada Yüksek Hırsızlar * * * ve llâve etmiş: Akadenıisi Holandada Ray Vantura ve Jean Fransızlar A'man harb endüstrisi AlmBnya^a Thürinyen b'ilge«indekı Boyer ile birlikte «Oyuncak> admda bir Eisenach şehrinde zabıta kuv vetlen famerkezlerini yıkıyorlar film çevirmek üaere kuntrat imzalaFransızlar, Almanyada ve Avusturya rafmdan «Yüksek Hırsızlık AkadeTiisı» dım. O işim bittikten sonra konuşuruz! da işgalleri altında bulundurdukları ad:nı tasıyan gizîi bir mektebin fashŞimdi, Monako halkı, bir taraftan 26 bölgelerdeki Alman harb sanayiine aid yette buıunduğu hsber alırmis ve £nhazircnda Prens Louis'nin tahta çıkışı tesisleri tahıibe devam ediyorlar. Bun sızın basılprak gerek öğretmenler, >;emn yirmi beşinci yıldönümünü kutla lardan asıl Almanyadakilerin çoktan iş relve osrenciler suçüstıı vakalan/rnslarmağa hazırlanırken, diğer taraftan da leri bitirilmi? olduğu için şimdi sıra dır. Mekteoin teskiîâtının son derece esaslı olduğu gdrülmüş. hırsızhğa aid Prena Bainier'nin kırk gün kırk gece Avusturyadakilpre gelmiştir. devam edecek olan lüğün töreni için Avusturyada Tirol ve civarmdaki nazariveleri ıhtiva eden kıtab ve notlar, ds. dağlarda yeraîtında vücude getirümis bır çck sletler ele geçi'ılmis, bazı tedariklerde bulunuyor. ların lâooratuar hshne g=tirildığı r n j . bilhassa üç fabrikanm nakli kabil olan Hükümdarla Veliahdın bu çeşid haşahede olunmuştur. Oğrencılerın eksefifmeşrebliklerini Monako'da hoş gör makinelerini alıp götürmüşler, diğer ıısi 16 ile 18 yaş arasmda gencierdır. lerini de yerinde kırıp geçirmişlerdir. nıiyen tek insan Prens Louis'nin bir Bunlardan biri Messerschmitd uçakla Bunlar mekteb: bitirdıkten =onra faalibaşka torunu ve Prens Rainier'nm kızrmın ünaline mahsus olan fabrikadır. yete geçeceklerir.i ve calaca^'.arı eşyayf kardesi Prenfes Antoinette'dir. Pren=«s Fabrıka, asıl imalât salonlarmdan maa ratarak bedclını profeForlsrile tak'iaj Anttinette, sülâlenin «>rkek üyelerinin da boyu 90 eni 8 metre genişliğinde etmek Çin da^a okula yazılırken t?ah^ huylarımn taraamile Z'.dd; bir tabiate koridcrlara ve bu koridorlar da 60 san hüde girıştıklerini i+iraf eylemişl=r<3ir sahibdir SaVa'htan akçarra kadar bütün timetre eninde levazım nakline mahsus Tabıî, başian asağı ac vç wfi! haU^Ert vaktini fakir çocukları için açtığı «Sut dekovil hattına mallkür. Fabrika 1944 mürekkeb olan bir diyarda da fazile* Darnlası» ndn geçirmpkte, yavrucukların yılı mayısından J945 yılı martına kadar i.niver«.tel°ri* tesis 2'!mez ya, elbet** göz;.'?şlarmı dindirrreğe, yarslarıi' sar 4500 Fransız ve Rus Psiri çahşttrılarak chırsızlık akademileri» kurulur. n.rğa, sAhat'îiirij cü.zeltmcğs ga^ret bina edılmiştir. Işçileı arasında hemen Toplavan: AHR, ]\eler Olnyor ? J