16 Mayıs 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CtrMHUKIYET 1(5 Y99T DENIZCILİK BAHİSLERİ r7,nnîfiîm^^Tîînnnmnı?T 1117 M NALINA n H I I MIHINA Bir fazilet örneği ve... Yaz&n: İsmaîl 1922 nihayetieri, Büyül: Zaferckîı üç Dort be? basarnaklı iti yüz metre ey sonra, Ankarada gündeiık «Yeıa uzunluğunda geniş bir teras, ortada Gün» ün sahib v« bafmuharriri Yunas müstatil bir ha\nız. Ondan aonra yedi Nadi, Hacıbayram caddesindeki gazete sekiz basamaklı ikinci teras, onun oridarehanesinde beni kendi odasına s a " tasında da ha^mz var. Ondan sonra yirğırtarak: /Bir zafer âbidesi yapüıaca mi basamakla çıkılan üçüncü teras, ogız» dedi. «Kim yaptıracak, hükumct rada mikâbî bir keide; onun üstünde mi?» dedim. cHayır, Yeni Günün ön iki dev adamlı bir heykel manzumesi. ayak oluşile milietin cömerdligi» dedi îkisi de çıplak bu iki adamdan biri ve ilâve etti: cKırk kişilik bir cemiyet başaşağı sarkacak kadar sırtüstü devbile teşkil edildi, sen de azasın. cErte rilmiş. Dsviren adarn, başını öne eğmiş, si gün, Büyük Mület Medisi Ikinei fakat dimdik ayaktadır. Üniversite Scnatasu dün Rektur Ord. Reisi Aii Fuad Paşanın riyasetinde I>evirenin başı Atatürke benziyor gi Prof. Sîddüc Pami Onann başkan'.ğinda, toplandık. Yunus Nadinin teklifile ce bi. Yalnız alın, boyun, göğüs; pazı dört saat süren bir topantı yapmış ve miyetin umumî kâtibliğine seçilmiştim. hep çak kabarık. Belii, bu, bir şahıs lisan derslerinde muvaffak olanııyan Vazrfem gazetenin bu i§« ayırdığı su tan ziyade bir milleltir. Heykelde jev talebelerin durumuııu incelîmiştir. Topc tu.Jarı idare etmekten ibaretaüş. Zen fın başile milleün gövdesi birleşmi». lantı sonunda Rektör, gazetecllere a^agıninden fakirine, mekteb talebesinden Her tarafı kuvvet fışkıran bir gövde. ğıdail btyanatta bulunmuştur: t Lisan imtihanlarınm vaziyetlni jcndanna neferine kadar millet öyle Hasmını yere serdikten sonra iki kolu bir cömerdiik gösteriyordu ki... açık kalan bu dev gövdenin sol eü tstkik ettik ve yürilrlülcte olan talimstYumıs Nadi, âbideyi yapacak heykel yumruk halinde bükulü, sağ eli penîe namelerin, aynen tatbikına karar ve>traşa mevzuun en esaslı ilham unsur halinde açık; anlaşılıyor, pençesile ya rildi. Seçilen komisyon, bir rapor hazırlarını da hazırladı. Kaidenia bir tara kalayıp yumrukla vurarak devirdi. Ye lamaktadır. Bu rapor senatoya verildikfında bir Türk neferi, bb tarafında nilen de çok iri, o da dev gÖvdeli; bel ten sonra, mceliyeceSiz. Biz, talebeleri düşünüyoruz. Onlar üzülmesinler. Zat°n sırtile gülle taşıyan bir Türk köylü ka li; savaş çetin olm'uştur. dını, kaidenin «phesindeki röleefkr, Bu mânada bir heykel manzumesi el biz bütün hayatımızı onlara vakfetmiş yazıîacak yazı. Viyanadan gelen hey bet örtülü olamazdı. Kuvveti gösteren bulunuyoruz.> neferlerini gördü, Türk adaledir. Elbiae adaleyi örtüp kuvveti ( keltra# Türk Merhum Ağaoğlu Ahmedin 'fcadmlanm gördü, Atatürkü gördü ve saklar. İki adaınm çıplak oluşu yalnız ölüra yıldönümü onun bmeeeği Sakaıya isimü güzei değii, çok yerinde. O heykelin I y ı gördü. 20 yüdır Ankaranın bir belde ortasmda böyle çırçıplak iki önümuıdekl pazartesi günü. büyük flklr odamımız merhura Ahmed Agaoğlunun 8 inci lUius meydanına şeref veren âbide üç adamı temsil etmesine, daha tasıak ha blüm yıldorumudur. Bu münasebet'.e yakın§eyle meydana gelmiştir: «Yeni Gün»ün ündeyken, itirazlar yükseldl. Tereddüd ları o gün evinde toplanarak merhumu a:ıaönderlifi, mületin comerdlijji, ve Kri edilip gidiyordu. Atatürk: «Sanatkâr cafclar ve mezarını zlyaret edeceklerdlr. öğorada tarihi tesbit ediyor. Onun dedigi leden «onra dn Mevlid okutulacakür. pel'in aanati. İstanbul İtfaiyesi dağılıyor mu? olsun» dedi ve tereddüd bir aada uçu*** Istanbul ltfalye Mudürü Ihsan, Bc'.ediycye N 1937 mayısının ortalannda «Cumhuri verdi. davet edilmij ve son zamdan istifade etmeHeykelin cephesi fcelediyedeki tarihi dikleri Içln dağılraakta olan ltfalye »oîBr ve ,yet» • gidiyomm. O sıralar gazetede odaya, yani şarka bakmaktadır. Hcykcefradımn maa; ramlarının tenı'.nl etrafında bir buçuk yıldır devam eden cYurddan alırmıştır. İtfaiye İçin alınacak araYazılar» ıa cYukan doğu> ya aid son lln arkasında da en heybetli bir fon var: Izahat ba, motör vesairere sarfedllmek Üıere bütçekısımlan çıkmaktadır. Daha dış kapı İki üç yüz metre yüksekliğinde, yarma ye konan tahsisatın bu lje larfı düsımüldan girerken: <Yuıvua Nadi Bey siıi yarma, yalçın yalçın; bakırımtrak ka mektedlr. bekiiyor» dediler. Odasına girdiğun yaların donakalmasile meydana geleKok kömürüne dc zam yapıinıası vakit: «Aman, gazeteye Sarasun için rek, bir dr.ğdan ziyade, tabiatin elile diişüniilüyor bir yazı yazacaksın» dedi. Halbuki dört yontulmuş bir âbideyi andırar; haşin; Halka kok kömurü tevzıatına bu ajın beş ay evvei 1936 birincikânumında •korkunç, e:ici bir tepe üstüncle erisil sanlarına doğru başlanması rouhtemeldir. bu ıene biraz gecikmeslne iebeb, Samsun için üç tane yazun çıkmıştı. mez bir güvenlikle duran EsVJkalenin Tevzlatm kömür liatlarına zam yapılıp yapılır.amajıBunu anlatarak: «Artık ne yazabili fonu. Heykel onun eteginde yumrukla Rin münakaja edllmesıdlr. Bir lon kömürün rim?» dedim. Yuniıs Nadi gakacı bir eda şıp kaybolcağına o fonun heybetile ay Tevzl MUessesesine 44 li.aya tnal olduju ve £•: «Cezandır çekeceksin, sen misin rı bir mâna kazanıyor. Ön2nde çerefll nıüessesenin her ton kömürde 4 llra zaraı ettiğl lddla clunmaktadîr. Bu ltibarla kömür (ayak bastığı belde) diye yazı yazan?» bir hatıra, arkasında t&biatile tarihin fiatlanna yürde 13 nlsbetinde bir n m yahasmetli bir himayesi. Heykel tam yededi. Meğer Dahiliye Vekâlefcden tapılması düşunülmekteılir. Bu iene tevıl elsteminde blr de|iitkllk olmıyacaktır. mim gelmiş. Atatürk'ün Samsuna ayak rindedir. Francala imali kabul edildi bastığı 19 Mayıs günü her yıl genclik Heykeli tajıyan büyük mikâbın dört foayramı olarak kutlanacaknuş. Yunus cephesindeki rölieflsrde'n şarkta Afa Belediye Daimt Komisyonu nihayet franlmall hakkıneakl tekllfl kabul etmlştlr. Nadi bu sefer ciddî bir çehre aldı: «Üç türkün kabartır.a bir profili var. Fakat cala Buna nazaran france'.anın 250 gramhgı 12. gün sonra (Cumhuriyet) o gün için se asıl heyke'.deki bas buradakinden daha 50O Eramhğl da 24 kuru?a satllacaktır. kİ2, otı sahifelik fevkalâde bir nüsha mânalı. Şoıal ceplıesi halkm orduya Kahve ve çay Satlan çıkaracak. Senden bu nüsha için bir yardımını gösteriyor. Buradaki kabartBelediye Daimt Enc^nıeni kahve fiatlarıyazı istiyoruz.> ma o cepho boş kalmasm diye yapılmışa r.ın artnıış olmasını gozönünde tutarak, (eker flatında tenzüât yapılması üzerine kshAnladım, elinden kurtuluş yok. Fakat berzomektedir. Cenub cephesinde, be ve ve çayhanelerde kahve ve \ay fiarıarında beş altı ay evvel Samsuna aid yazdığım lediye odasmdaki tarihî müzakere can yanlan indirmeden sarfınazar edi'.crek gene üç yazıdan sonra artık ne yazabilirim? landırıl'nış. Ortada bir masa, Atatür e;kisi glbi birinci sınıî kahvelerde 15, dığ?rNe evet, ne hayır diyebiüyorum. Tam kün sağında ve solunda Ismet ve Fevzi lerinde 12.5 kuruş (lınmasını uysun gcrmüjtür. o sırada Yazı İşleri Müdürü Feridun Paşa'ar. Son kararı müzakere ediyorReddedilen ramlar Osman elinde bir kâğıdla odaya girerek lar. Bu rolief odaya bakan şark cepBelediye Daimi Encumeni, dukkân klralahesine oyulmalıydı. Anlaşılan ordunun Yunus Nadiye: «Ancak bunu bulabil rının artnıası uzerine et fıatlarına kilo badik» dedi. Nadi: «Hayır, bu reEİm girdiği yerden gelenler önce onu g5r?ün şına ikişer kurug zanı yapıiması hakkındaki diye cenub cephesine konmu}. teklifle mahalleblcilerin de bu Iddiaya Oayaiyi değil, fevkalâde nüshaya fevkalâde bir resim lâzım> diye kâğıdı geTİ çe Halbuki o cepheye asıl, garbda, t r nan zam taleblerlnl reddotmlstir. Sukut eden dava virirken haklı olduğunu isbat etmek is kada; kaleye bakan cephedeki rölief «Ergenskon Köylü ve İşçi Partisl» Başkanı ter gibi «doğrıı değil mi?> diye resmi yakışrrdı: Yere kapanmış bir adam, AriJ Hlkmet Adsız ile bu cemiyctln kurubana da gösterinoe, Arşimet misillu se ordımun önündeki bayrağa minnetle cularından Kâmil, Abbas. Hırır ve Mahtr.ud, vinçle yeriraden fırhyarak, «bnldum> :.üzünü göaünü süTmektcdir. Bu tablo partilerlnj kanurj şartlar dahillnde kurmamak dedim. «Neyi?> dedi. «Yazacağım ya hayal değil. hakikattl. Askerlerimiz Af suçundan 6 ncı Asliye Ceza I.îahkemesine verilmişierdl. Mahkenıa curmun ijletiş tarihi İle zıyı> dodim. Üç gün sonraki fevkalâde yona girerken halktan bir demirci bir mahkemtye veriliş tarihi arssmda münıru nüshada o beğenmediği resimle beraber vecd coşkunluğile kendinl yere abp zaman gSrdi'Jünden, davanın sukutuna karar ba;Tagı oper. Bu dfTnirci, 1036 da, ben vermistir. beniın «Samsundaki heykel> yazısı çıkb. oradayken sağdı. Gösterdiği vecdin müÜç katlı bir ev yandı *** kâfatını mernıerin röliefinde kendi gözDün öü'.eden sonra Ramide Yenimahallede O yazıdan beş on gün sonra Samsun leriîe de görmüş cldu. Posta soka&nda Mebrureye aid 5 numcraîı daki heykeli yapınış olan Kripel'den uevde bir yangın çıkmıştır. Üç katlı ve thAbidenin birbirile savaşmış iki çıp şab olan ev tamamen yandıktan Bonra etrafa run bir mekrub aldım. Heyecanh tft meydan verilrac/Jen ateş ıcndüSekkürierden sonra yalnu Türkiyeda lak adamh asıl heykel kısmına cephe sirayetine rülmüçtur. den bakıldığı zaman yerenin bacaklayaptıklarırun değil bütün hayatındaki tçkili gazinoda bir boğuşma eserlerinin de en mütekâmili olan Af n, fazla takp.llüsten dolayı, gövdeye Fethi ve Hldayet adlarında iki genc ev.'elki nisbetle daha ince görünüyor. Fakat yondaki heykeli gönnemi rica ediyorgece B»yoğlunda blr saz saîonuca giderek du. Haibuki 193S da yapüğım üç buçuk ş.imaîden veya cenubdan, yani profil orada blr hayll Içkl içmijlerdir. Bu İki araylık yurd gezilerinde Afyorkarahisar den balcıhnca bacaklsnn kalınlığı tara kadaj blr aral;k gazlno eahibl Niyazi lla kavgaya tutujmuslar ve onunla dövugmey* da dahi bir kaç gün kaldığım için def gövdeye göredir. Demek ki bacaklar başlpmıslardır. Gazlnonun lçlnde blr mOdterimde o heykele aid sahifelerle not fazla enerj: ile, cepheden kaybettiklerini det devam eden bu dövtlj »onund» her Uç vardı. Yalnız o taraf.an yazmaya ftrsat yanlarda kazanmışlar. Kaşlann profil kavgacı da lçki sljelerlle blrblrlerinl yarave imkn olmadığı için o notlar da def den görünüşîcri de gayet ustahkh bir lamışlardır. hatırlatıs halinde Atatürkün kaşlann Teknik Ünlversitede verilecek konser terde kalrruştu daki o isyanlı fırlayışı skla getiriyor. 18 mayı» pazar günü İstanbul Teknik ÜnlGeçenlerde Abdullah Efendi lokanversit«l konferans «alonunds laat 16 da ÜniGarbdan, yani kale tarafmdan, devitasmda Ekrem Akömüre rasladım. As Edebiyat Fakültesinin gezisi versite talebe korosu tarafından zengtn proEdeblyat Fakültesi filoloji zümrelerlr.in terkerliği bırakıp ticarets atıldıktan son ren adamin sırtını görüyoruz. Bu sırt; gramh blr Türk rausikisl konseri verilecektib ettıgi gezınti pazp.r gıınü yapılacfktır. O ra Kripel'in mümessilliğini de yapmış çukuriu tümsekli, jjölgeÜ hareketli, ada tir. 4 kısma »ynlan bu konaeri, bestek&r mualllm Sadl Erdin idare edecektir. gun için temin edilen otobüsler Kaat 8.30 da le dalgasmdan belll; hasmını devirdiktı. Hattâ heykeltra§m bana göndermek fakültenln BnUnden kalkacöklardır. Sahte basın kartı kullaruyormuş için almanca yazdığı mektubu türkçeye ten sonra da gevşememis. Demek ki yeKadıköyünda oturan Necatl adında blrl o çevinniş. Ekrem Akömür hüzünlü bir nenin kuv^etl halâ tetikte ve gergindir. sahte tarı basın kartı kullanırken şehrtmlz çehre ile: «Kripel öldü» d«di. «Nerede, Ancak üç çeşid görünüşümüz var: Cep zabıtası tarafmdan yakalanmıştır. Blr ıpor ne zaman?» dedim. «İki sene evvel de heden, yandan, arkadan. Deviren ada mecmuasının mührünü de taklld eden «anık Nıishası 10 kııroçrur. di, 1945 nisanının 5 inde bir ameiiyat mm bu üç türlü görünüşünde insan göv hakkında kanunt takibata girlşilraiştlr. neticesi ölmüş. Hem ölümü tam işgal desinin emekle tetkik edilerek Ineelik Yalova kaplıcalannın yeni idared Abone Çrraiti Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanhgı tarafmzamanlarına rasladığı için karısı cena le tatbik edilmiş teşrihi okunuyor. Eir aylık dan ijletilmekte olan Yalovadakl Termal, Çı300 Kr. 60» Kr aesini mezarlığa el arabasile kendi gö Heykelin tezadı iki adamdan birinin nar. Büyük, Küçük ve Ta| otelleri, «Termal 800 » 16011 » Cc avlık Llmlted Oıtaklığı» tarafından bej yıl müdAltı aylrk yenen, ötekinin yen£en oluşunda değiL • 2900 • tünnüş> SeneUk 5400 > Asıl tezad insan gövdesindeki zemberek detle kiralanmıj ve lsletmey» »çılmıjtır. Çlr*** ket, yeniden bu beg otell tamlr ettlrmlı T« • 0 İ K K A T Kripel, Türkiye için rasgc!e bir hey gerginliğil« zemberek kınklığındadır. boyatmıjtır. Aynca büyük gaılnolokantanın Gazetemtee ponrierilen evrak ve keltraş değildir. Bu vatan üstünde ufc İjte serilip yenilen de de<v gibi blr İki büyük lokall bar ve kulub teklln» aotstlkbal töreni! l d h i rit id l eri.tme*yn iade olunmaz. heykeîlerimizi o yaptı. Kıymet bahsi adam. Fakat sırt düz, kollar gevşek, kulmustur. avrı, fakat takaddüm meadyeti onda. ayaklar kendin bırakmıj. Yenende uOnun urun mektubunda görmemi o ka zuvlar gövde den fışkınnısü, ycnilen Akı yılkk harb meşgul olmasına res dar ist€<diği Afyondaki heykeli yazmak, de uzuvlar gövdeye yapıştırılmıs gibl esnajsındaki korku mi ve gaynresrnî ve heyecanlar ÜMherhar.3i bir kuvvet ölümü vesilesile yalnız ona bir şükra Neden? Gövdeyi gövde yapan iç, di}i rine iki aenedenbemânl olamaz. Heniye değil; bu vatanda ilk âbidevî hey hareketlendirip dışa mana veren o her le zatnanımızda bi , ri yasamakt» olduğu keli Ankaranm göbeğinde yükseJtmek şeyin kaynağı iç; serilende işte bu iç süphe ve tereddüd için gazetesile önayak olan Yunus Na yok. Demek ki ayak sürçmesi bb kaza z'un üni7ers:telerimiz devred gün geçdinin ruhuna da bir hürmet olacak. ile değil, bütün ruhüe yenildl de bile torun sahl | tikçe bütün dünSamsundaki heykel yazısmı, beldeye aid Fakat tuhaf: Ne yenend* bir kln, bi erke'.:îsr, er.s'it'Jya halktnı gerçeküç yazıdan dört beş ay sonra yazmış ne yenilende bir ırtırab var. Yenilen leriraizde çok: an ten üzeoek bir ma 21 milleün temsilcisinden mürekkeb ra birat rahat ve ferahlık verebiUr. arzu ediyorum. kaynana olmuş hatım. Şimdi Afyondaki heykeii de Af sanki uğradığı felâketin haklı olduğunu Filozof biraz düşündükten sonra: nımlar büyük bir hevesle ttahsili kemayonun kendisini yazamadan önce yaz büsnlere mahsus bir rükudet içinde. hiyet almaktadır Zaman laman dev olarak toplanmif, 22 temmuzdan 15 eki Halbuki asıl Avrupa huzursuzluğunun Emredersiniz, diye cevab vermiş, laU a gp.j'Tet etmektediılpr ama, şu mış oiuyorum. Kabahaü yenende değil, kendinde g5 let şeflerinin, hükumet başkanlarınuı me kadar 78 günlük bir faaliyet devresi baş amilini Almanya meselesi teşkil etmektedir. Oaun ise halline doğru tek yahıız bu güç işi başarabilmek on yıl bnhsedsceğimiz zat:nki de biraz fazla! rür gibi yatıyor. Yenen ise, işte apaçık yahud onların vekillerinin, temsilcile geçinrdçti. Adı James George Nick'cn, tabiiyeü Afyonun «Cumhuriyet meydanı». Be belli, yere serdiği adama değil sadece rinin içtimalarından bir netice çıkaca Aîtrncı sulh konferansı NewYorkta adım atılmış olmak şöyle dursun, An gibi uzun bir müddete mütevakkıftır, ğını, cihanın nihayet sulha kavuşacağıgloSaksonlarla Fransızlar başka başka onu da ayrıca arzedeyim... Birleşik Amerika, yaşı 79! Sf>n Franciskendi önüne bakmaktadır. Bu bakısta kuruldu. Kasım ayının 4 ünde ise başIediye dairesi oradadır. Başkuırandan Bu mükâlemeye şahld olan fîlozofun co Ko^ejinde teşıih ve kirrya kurlarını Gazi Mustafa Kcma! Paşa 1922 ağusto ne hiddet, r.e kin, ne gurur; o bu haliîe nı ümid edenler o toplantıların, içleri ladı. 38 gün sonra 12 aıalıkta çalişmala siyasetler gütmekte ve Rusya ise bunbiraz daha çatallaştırmaktan, karıştır rına son verdi ların hepsine aykırı bir gaye takib et dostları hayretten donakalmışlar ve dl takib etmeğe bu yıl beşîamış.. Nur yüzsunun 27 sinde, bciediye dairesinin cad yalnız: «Bana ilişmevin» diyor o kadar. maktan başka bir şeye yaramadığmı lü, kocaman sakalh bu adam. bazjlarıd?ye bıkan odasmda harekâtı idare Evet Afyondaki heykd insana çok görünce haklı olarak yese düşmektedir Yedinci sulh konferansı 1947 yılının mekte olduğundan baçı koparılan çiban şarıya çıktıkları zaman: ediyor. Yattığı odada müstacel bir ra seyler söylüyor. Söyliyen heykeî mu ler. 10 martında evvelki toplantıların hep büsbütün kökleşmis ve uftınetlenmiştir. Yahu, demifler, sen deli misin? nın rivayetine göre bir talebeden zivaporla uyandırıldı. Derhal İsmet ve Fevzi vaffak olar.dır. Ne yazık tebrikimizl ainden daha gergin bh hava içinde mü Peki, netice ne olacak? Bekliyeceğiz.. Böyle gerçek haline konnlması müm de bir peygam'^sri andırıyor. Ac&ba, Gözlerimlzi, «öyle yakin blr maziye zakerelere girlstl. 45 gün sonra 24 nlbekliyeceğiz ama, ne zamana kadar.. ya kün olmıyacak bir işi nasıl deruhde et hangi eyimser hulyalara kapılıp böyle Paşalan çağırtıp haritaya abanır: Düş sîmdi Kripel'e değil onun ruhuna yolluçevirerek barış yolunda sarfediîmiş gay sanda dört Dıs İşleri Bakanı en önemli deve, devecl, yahud da ustündeki hacı tin.. herif zırtapozun biri.. ya , on sene acayib bir fikre kapılmış? Zira, bu zaman ihafa edilmişti. Heykel tambu o yoruz. retlerin bir bilânçosunu yapmağa çalı meseleleri ne şekilde . pamukipliğine cavlağı çekinciye kadar» nltekim Av sonra yalanın meydana çıkınca seni mana kadar pek de iîimle ilgili bir hadanm karşjsmda yükseliyor. îsmaîl Habît SEVÜK şalım: yat gjçirmemiş. 18E8 de Ingilterede bağlayarak birbirlerinden ayrıldılar. rupa gazeteleTİnden biri de bu karma idam etmeğe kalkışırsa.. Filozof, dudaklarında rlnd ve müte Readin'î'de doğan J. G. Nioklen 28 yıl karışık dünyada sulhun pek güç teessüs Ilk sulh konferansı müzakereleri, Halâ hatmmızdadır. 1945 yıh eylulünün 12 sinde başlanuş ve Hulâsa olarak 7 konferans, 242 gflnlük edeblleceğini aynı tekerlenıenin başka vekkll insanlara mahsus bir tebessüm evvel San Francisco'ya gelmiş, aşağı yukarı bütün ömrünü yo! ameleligi ve Türkiyenin en çok okunan tek mecmuası ekim ayının üçüne kadar 21 gün detoplantı, netice: Sıfırdır! denilebilir. bir şekli olan şu hoş fıkra ile anlatmak peyda olarak: Adam, demiş, on yıla kadar ya gemi tayfa'.ığı etmekle geçirmiştir. vam etmişti. Çünkü, ortada müsbet olarak yapılmiş istiyor: ikinci sulh konferansı Moskovada lıemen hemen hiç bir çey yok gibidir. Bir gün Yunanistanın müstebld ve ben, ya hükümdar, yahud da kanaryo Ama, gördüğümüz resimlere nazaran toplanmıs ve 1915 yılı aralık aymın 16 VakıS, Mihver peyklerile birer sulh zalim hükümdarlarından biri devrin ta kalıbı dinlendiririz! ilıtiyarm böyle bir sevdaya düşmesine *** sından 26 sına kadar müzakerelerde muahedesi imzalanmış ise de bunlar mnmış fllozoflanndan birinl çağınp: hak vermemek elden gelmiyor. Tor\ınv bulunmuştu. henüz tek devletin parlamentosunda Dostum, demiş, şu bizim kanaryeDünyanın en yaşlı talebesi yerirıde bir öğretmendeTı ders oln.ıma' Üçüncü ve döıdüncü suih konferans tardik edilmemiş olduğundan ve o me yl bilirsin, öti'süne bütün dünya hay Muhakkak ki hiç bir asır ve devirde nın tatsızlığına karşıhk «Junior Colları 1946 yılının 25 nisamndan 17 mayı rasimln ifasından sonra da tatbikatı randır. Fakat yalnız sesinin güzelliğini ilmü irfan iktisabı için muayyen bir yaş lege» in çiçeği burnunda kız öğreneiler dostıın ve diişmaiiın bcğeneccğ:i. dillerc destan olacak bir sayı sma ve 15 haziranından 13 temmuzuna için muayyen müddetler beklenmek kâfi bulmuyorum, biraz da ilmü irfan tayin ve tahdid etmek cüretini kimse arasında sabahtan akşama kadar haşiı daha çıkardı. Hemen alın. mecburiyeti hasıl olacağmdan bugünkü sahlbi olsun istiyorum. Ona Omer'in şi ! gösterememiştir. Çünkü insanm kendi ve neşir olmak az zevkli bir şey deği/1 kadar 50 gün çahşmışU. Beşinci sulh konferansı gene Pariste fanilere ancak pek uzun bir zaman son irlerinden bazı mısralar ezberletmeni 1 evinde kitab vesair bilgi vasıtalarıle doğıusu!. Toplayan: A. H. R. Üniversitede mesdesi değiştirmedi yalıatıcs diî Hangi sınıf gemilere ihtiyacımız Yazan * k k a A k olduğu etrafında kısa bir tetkik Senato, eski kararmı .i^^ k merikan Glosa Istanbulda iken bir Türk çocuğunun Beyazıd yangın kuksinifl dibinde bir para cuzdanı bulduğunu ve bir Amerikan denizcisine aid olduğunu görduğü cibdanı götürüp llgili makama teslim ettiğini gazeteler yazmıştı. Evvelki gün bir gazetede bu bâdisenin tafsilâtını okudum. Belediye Tahsil Şubesi memurlanndan Falk Atasagunun Erol adındaki oğ. lu olan bu Türk çocuğu, içinde yüz liraya yakın para bulunan cüzdanın, Ancrikan misafirlcrinden birine aid olEvveikl gür.kü Fransız harb gemi duğunu, içimîeki resimli hüviyet varaCumhuTİyet'te Aleri yıllıgına göre 3 kasmdan anlanus ve Dolmabahçeye gimerikan yardımıntano hücumbotu ca derek böyle bir ciiadan bulduğanu oradan bahseden An \ ha vardır. Bu küçüi daki Emniyet bürosuna haber vermişkara haberinin Türk j gemiler, ikinci Dün tir. Emniyet bürosu da Amerikan inzıdonanmasına aid oya Harbl içinde, çok bat subayına, o da telsiz telefonla gemi lan kısmını her Türk yurddaşi ve bil cumlarına kaişi, gayet ku\Tvetli uçak işe yaradıklarmdan büyük denizci dev komutanına anlatmıştır. Gemi koruutahassa denizciliğe, donanmaya lâyık ol savar silâhlarla mücehhezdirîer. îetler, jrüzlerce hücumbotu yapmışlar nı bu düriist çocuğun mukâfatlandırılduğu kıymeti veren her ferd, büyük Ilk muhtac olduğumuz gemilerin ba. dır. Harbin son yılında kıymetli inşaiye ması için emir vermiş, fakat zeki ve farr.emnunlukla okumustur. Bu kısımda şında, en az 2 tane modern kruvazör mühendisimiz deniz binbaşı Muhiddin ziletli Türk çocuğnndan su güzel cevabı şüyle deniliyordu: gelir. Bu kruvazörlerin hafif veya ağır Etingfl 50 mil yollu bir hücumbotunun alnnştir: •Memleketimize g«lecek olan Ameri kruvazörler sınıfından mı olrnaaı lfizım plânlarmı hazırlamışU. Ister memleke« Ne mükafab! Insana, mükâfat kan heyetlerinden birincisi bir deniz geleceğini tayin etmek bizim salâhiyeti limizde yapılsm, ister dıçarıdan tedarik fevkalâde bir şey yaptığı zaman verilir. edilsin, herhalde hüaımbotlarımızın en heyetidir. 19 kişilik olan heyet, 17 ma. miz dıçmdadır. Biri haiif kruvazör oluıyısta uçakla gelerek Ankarada iki gün sa ötekinin ağ'j kruvazör olması muva. az 40 mil, mümkünse daha fazla süratli Ben ise ancak vazifemi yaprun. Bana aid olmıyan bir çeyi alacak değildiıa olmalan icab eder. kalacak ve gene nfBıkla Amorikaya dö fık olacağını düşünüyoruz. ya.» necektir. Amerikan donannıasmda halen 400 Muhribler Amerikan inabat subnyı çocuğun ce. zlyarett donanmanızı den fazla hücumbotu vardır. Donanmamızda 4 O îtalyan, 4 ü îngiBu heyetin vabuu gemi komutanına, o da Amirala takviye yolunda bazı esash karavlara liz tipi olmak üzere 8 muhrib vardır. 8 * * * bildirmis. Amiral, bu namusln çocuğun varılacağı şeklindeki tahminlere yol muhribin ihtiyaca kâfi oldufu iddla Yavuzun tadili mutlaka mükâfatlandırıhnasııu emretaçnjstır. Donanmamızın da, ordunun edilc mez. Modern tipte, en büyük muh Donanmamızın belkemiğini teşkil emodern şekilde tensiklna mnvazl ola ribimiz olan Gayret gibi 8 muhribe daha den Yavuzun yeniden esaslı surette ta miştir. Fakat Erol kendisine verilmck rak takviyesl bazı çevrelerde lümnılu sahib olmamız liıundır. Gayret, harb mir ve tadili de icab eder. Evvelki ya istenilen parayı katiyyen kabul etmegörülrnektedir. içinde Ingiliz donanmasında hizmet zılanmda da belirttim ve bütün yaban miş ve mükâfat olarak gemiyi (rezmesiBu Amerikan denlzcüik heyeti, ister ederken batan 1370 tonluk muhribimizin cı mütehaasısların da söyledikleri gibi, ne müsaade edilmesini istemiştir. Abir nezaket tiyareti, literse donanma yerine verümiş olan Oribl muhıibidir. Yavuzun en büyük kusuru kömür yak merikan filosu, ertesi gün hareket edemımızın da ordumuz gibi yeni silâh Bu gcni 1942 de hizmete girmiş ve ta masıdır. Bugün artık kömür yakan mo ceğinden ve akşam da olmuş bnhindularla teçlıiz ve takviyesi için llgili ma mir edildikten sonra 1946 da bize veril dern harb gemisi kalmamıştır. Fransız ğundan yavrucağın bn arzusu yerina kamlarla görüçmek için gelsin, Türk mişlir. 1450 standard ve tam yükle 2290 harb gemileri yillığı, Yavuzun bugünkü getirilememistir. Amiral, Erola Amerideniz kuvvetlerinin yeni harb gemile tonluk 35 mil yollu, 4 tane 102 lik çîft süratinin 23 mil olduğunu yazıyor. Ya kan bahrlyesi adma teşekkür etmesini rine ihtiyacı vardır. maksadlı top, 1 tane 105 lik, 4 tane 40 lık vuz esash bir tamir göri'r; kazanları inzıbat binbaşısına emrettiği jibi, ayrıra * * * ve 4 tane 20 lik uçaksavar top, 4 tane mazut yakacak snrette tadil edılirse, bu vaziyetin küçük Erolun okuluna ve Bugün Türk donanmasının tavıy ka 533 lük kovan ve 2 tane bombaatar ta daha yüksek bir sürat elde edebilir. Bu ailesine blldirileceğini ve bu asil Türk biliyetini haiz gemileri, Yavuz muha şıyan, rnüteaddid radarlar ve Azdic güzel gemimizin hava hücumlarına kar. yavrusunun hareketi, filonun İstanbulu rebe kruvazörile 8 muhrib, 10 denizaltı, (Ezdik) le mücehhez bir gemidir. A şi savunması tak\iye edilmiş o'.makla ziyaretinin en tmurulmaz hatıralanndan B avcıbotu, bir miktar hücumbotudur. merikan donanmasında azçok Gayrete beraber, modern zırhlıîarda ve muha bîri olaeağını söylemlsttr. Yardımcı gemiler de, Ingilteredeki A \ benziyen muhribler vardır. Meselâ Ben rebe kruvazörlerin de olduğu gibi aza Erol takdire değer bir dürü"îtlnk örmerikan gemilerinden satın aldığımız son sınıfı 1620 tonluk, 36,5 mil yollu mi derecede müe?sir bir hale getiril ncği vernaştir. Bu dürüstlük örneğinin 8 tane Ç sınfı ara&natarama v« refakat gemiler gfbi bu sınıf Amerikan muh mesi, Yavuzun havaya karsı savaş kud yülaek kıymeti. bazı vurgunmlann Agemisile Avnstralyadan mubayaa etti ribleri 4 tane 127 lik çift maksadh top, retini arttırmak bakımından çok faydalı merikan denizcilcrinl eDrrinden ge'diği kadar aldatmağa ve soymağa çahştıkğimiz 5 tane A sınıfı ve tngiltereden al 4 tane 40 hk ve 7 taae 20 lik uçaksavar olur. lorı gözönünde tutulursa, daha iyl an4 tane B sınıfı motörlü arama top, 2 bombaatar, 6 havan, 5 tane 533 lasıltr. tarama gemisi, 2 tane Ingiliz tezgâhla lük kovan ta;ırlar. Bu gemilerden 8 Deniz fissü ve tersane rına yaptırdığımız modern motörlü ma tanesinin donantnamıza iltihakı, muhBir arkadaşım anlahyordu. Bir btra« Gölcük deniz üssü ve tersanesi, ted hanede oturup bir kaç kedeh blra içen yin gemisi, 3 ağ gemisi, eski mayin ge rib filoüllâmızı ihtiyaca ve£a edeoek ricen büyümü» ve daha esaalı surette bir Amcrikan erinin verdiği 10 liralığın miîerimiz, eski aramatarama gemile bir kuvvete ulaştırır. tevsil işi de ele alınmıştır. Gölcügü üstünü garson getirip masanm ü&tüne rimiz, dijer karakol motörbotlan ve Denizaltılar nakliye gemilerinden ibarettir. Donanmamızda Alman plânlan üze mükemmel ve modern bir denlz üssü ve koymuş. Adam, daha kalkmak niyetinAkdeniz, Ege denizi, Karadeniz gibl rine yapümiş Holanda tipi 2, îtalyan ti tersane haline koymak Türk donsnması. de olmadığı için, paranın üstünü hemen üç deniıîe çevrilmiş olan vatanımız pi 2, Alman tipi 3, Ingiliz tipi 3 olmak nın kudretinl arttırmak bakîmmdan alrr.amış. Aç&göz garson hemen ingiiçin, bu kadar bir denlz kuvvetinin kâ üzere 10 denizaltı vardır. Bu kadar de son derece lüzumludur. Deniz üssü de lizce bir .teşekkür ederim> yapıştınp mek, bir donanmaya kuvvet ve can ve parayı cebine indirmiş. Arkadaşım inft olmadığı meydandadır. Türk donannizaltı da kâfi değildir. masının başka gemilere de ihtiyacı var. Fikrimcs, 10 denizaltımıı daha olma ren yer demektir. Bu bakımdan AmeTİ Cİlîıce bilmediği için Amcrikalıya vadır. Muhtac olduğumuz gemllerin «ı lıdır. Harbden evvel denizaltı filotillâ kah dostlarımızın yardımile Gölcüğü ılyeti anlatamamişsa da garsoıra çnğinıflarmı ve tiplerlnl esash surette tayin mız en az 13 gemiye çıkarılması karar. süratle mükemmel bir hale koymak rarak sıkışlırnıiş ve paranın üstünü Aetmek salâhiyeti genelkurmayımua, laştırılmış ve ona göre siparişler veril imkânlarını aramalıyız. merikaliya iade ettirnıis. genelkurmaym deniz kısmma, amiral mişti. Fakat bu gemilerin ikisi elimize Bn, tek bir vaka değildir. Amerikan larımızla sayıları gittikçe artan genc geçmedl; birl de battı. Bunlardan bir Turk donanmasının takviyesi için na denizcileri vurgunculara bir hayli hadeniz kurmay subaylarımıza aiddir. Fa kaç tanesinln de mayin botu olması lâ çiz diişüncelertmizi yazdık. Bunlar doğ rac vermişlerdir. Eskiden seyyahların kat biz de, naçiz fikrimizi söyliyebiliriz. zımdır. Almanyaya «marladığımıı Batı ru, yanlı» veya eksik olabüir. Tekrar soyulmamaa için tednirler almırdu raya harb baçmda Abnanlar elkoymuş edeyim ki ilgili makamlar yüksek salâ Missouri geldiğı zaman da aynı mak* * * oldukları için, şimdi mayin botu olarak hiyetlerile bizden çok daha iyl düsünür sadla ban tedbirler alınmışiı. Fakat bn Kruvaıörler ler. Türk deniz kuvvetlerini milll müHamidiye ve Mecidij'e kruvazörleri yalnıj Dumlupınaf vardır ki bip tek dafaa siyasetimize en uygun bir çekilde defa vurguncular da mukabü tedbirler hakkında Fransu harb gemileri Deniz mayin dökücü denizaltı, asla lhtiyacı takviye etmek yolunu buhnak onların almışlar, Amerikan. denlzcilerinin satın Yıllığmın son sayısmda «demodemodası mizi karsılıyamaz. Tedarik etmek mec başlıca vazife ve salâhiyetleri içindedlr. ahnak itiyadırtda bulunduklsn öteberigeçmiş» denilmektedir. 1901 de kızağa buriyetinde olduğumuz denizaltılarm yi çarşuun içinden çehrin her tarafma konulmuş, 1903 te denize indirilmis ve çok büyük olmalarına lüzum yoktur. Türk donanmasmm modern bir mek dağıtıp yaymışlar ve istsdikleri fiatlara 1904 te hizmete girmis olan bu 44 yıl Fakat herhalde saldıray gibi 20 mil teb gemisine muhtac olduğunu da ilâve satnuşlardır. ederek bu yazımı bitiriyorum. Hükulık küçük kruvazörleri yenilemek za. yollu olmalerı lâzımdır. Temmuzda IngiIIz filosu geldiği zaman metimizin ve genelkurmayımızrn Amemanı geîmiştir. Fransız harb gemileri Hücumbotlan açıkgöz vurgunculann para kazanmak rikan yardımmdan donanmamzm da yıllıgına göre, şimdi Hamldiyenm sür Donanmamızda Italyada yapılmıj olan hırslarile mnnleket aleyhinde fena bir ati 14, Mecidiyeninkl 18 mll imiş. Mo Doğan tipi ve 32 mil yollu, 3 tane bü faydalanması imkârjlarını tenüne mu propaganda teşkil eden bn gibi soygundern kruvazörler İse 3540 mil yollu cumbotu i!e Halicde Ta^kızakta yapıl vaffak olmasını dileriz. culııklarma meydan vermemek için durlar. Aynı zamanda bunlar, hava hü mi» olan 40 mil süratli Yıldırım tipi ABtDİN DAV'ER Jİmdiden tedbirler almalıyız, Meselâ birahanelcre büyük harflerle inıri'iîce yazünus tarifeler koymak, hatıra olaGazetelerden: Damızlık eşek ithaline müsaa de edildi. rak satılan şeyleri muayyen bir yere toplamak, üzerlerine etiket koydurmak ve satLşlan murakabe etmek gibi. Türk çocuğu küçük Erolnn yaptıŞı ne kadar takdir ve tebrîke lâyık^a misafirleri aldatan ve soyanlann yapiıklan da o kadar çirkin ve nefrete müstahaktır. Biriie iftihar edcrken ötekilerden de onlnrın he^ıbına utanc duyuyoruz. ,^ f e ,^ B ,^ k ^ k ^ k a « 1 AEİDİN DAV'ER CUMKUfÜYET Dünyada Olojor? 7 konferaıts, 242 gtlnlük toplanfı, netice: Sıfır