9 Nisan 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

CUMHURtYET 9 TOsan IMT MP1ÂF A T I (Blr heyetln seçttgt bu yazüar mükâfata nnmseddirler, Büyük Jürl h«r muUfst yılı sonunda bunl&rdan blr taneslnl ayırır v» 1000 Urslık mukâfat on« vertllr. Bu sütunda negrolunan yasa sahlblerl ayrıca 10 Ura ücret alıılar.) Narkopaşa Falih Rıfkı davası Savcı, Sabahaddîn Ali için ceza istedi Ankara 8 (Telefonla) tMarkopasa> gazetesinin bir sayısrnda ve «Markopaşa AnsiklopedisH başlığı altında «Falih Rıfkmm apartımanlarmdan aldığı hava parasile ve zaruret içinde geçindiğini biliyor musunuz?» tarzndaki yazryı neçrettiğinden dolayı Sabahaddin Âli adına açılmis olan davanın ilk duruşması bugün asliye birinci aezada yapıldL Sanık mahkemede idi. Farih Rıfkı Atayuı avukatı, müvekkilinin ne apartımanı, ne de gelir getirici hiç bir mülkü olmadığını sanığın da çok iyi bildiğinden bahisle hava parası almak gibi bir iftira da katılarak maddei mahsusa isnadile yapılan hakaretten Sabahaddin Alinin tecziyesini ve ayrıca «şeref ve haysiyet para ile 6'lçülemezse de kanunun emrettiği bir husus olduğundan, hükmedilecek para tamamen Kızılaya terkedilmek iizere> 10 bin lira da tazminat istiyordu. Sanığın usulsn hüviyeti tesbit edildi. Sabahaddin Âli on beş senedir tanıştığı Falih Rıfltı Ataya bizzat yazdığı bu yazıda hakaret kasdi görmediğini söyliyerek: «Gayet iyi arkadaşımdır. Aramızda hiç bir şey geçmemiştir. Hattâ matbuat hayatında o kadar ciddî hücumlara uçrayan Falih Rıfkı Ataym bu basit şakadan dolayı nasıl dava açtığına hayret ediyorum» dedi. Savcı da iddianamesini serdetti ve bu arada dedi ki: «Falih Rıfkı Rtay C. H. Partisinin en kuvvetli neşir vasıtası olan «Ulus» gazetesinin yazıcısıdır. Memleketimizde 60n zamanlarda görülen siyasî faaliyetler muhakkak ki her partinin en çok hassas olduğu noktalar üzerinde toplanmaktadır. Halk Partisinin neşir vasıtası olan «Ulus> gazetesinin başmda bulunan Falih Rıfkı Atay için Istanbulda intişar eden ve bir mizah gazetesi olan «Markopaşa> da hava parası aldı diye, vevleki lâüfe olsa, yazmak suç olur. Nitekim bunun en büyük delili de on beş senelik bir arkadaşı olduğunu söyliyen Sabahaddin Âlinin Falih Rıfkı Atay tarafından mahkemeye kadar sevkedilmesini intac etmis olmasıdır. > Savcı sözlerinin sonunda Sabahaddin Âlinin Falih Rıfkı Atayı tahkir ettiği neticesine vararak matbuat kanununun 27 nci ve Türk ceza kanununun 487 inci maddeleri delâletile aynı kanunun 487 nci maddesine göre cezasmm tayinini istedi. Duruşma sanığın müdafaası için başka güne bırakıldı. Yunanistanda Demokrasi I inrt sahifede yor. Fakat isin aslma bakarsanrz, flç bü ürdı, glttl. «Komlayonou mudıır?» diye yük parti faaliyette: Halkçılar, liberalsordum. Memur: «Hayır, dedi, millet ler v* komünistler. Yalnız dost memle. veküidir.» Seçmenler, Atinada bulunan ket, kuvvetli bir devlet adammın hasre. kendi milletvekillerine, şahıslarına ald tini çekiyor. Temas ettiğim Yunanlılar ufaktefek muameleleri bile yaptırmak bir Venizelos'un, bir Kondilis'in, bir Metan çekinmiyorlar. Bizim için işin asıl taksas'ın yokluğunu acı, acı belirttiler garib tarafı, milletvekillenniıı de bu Hakikaten, bu üç grupun başrna geeehumısl istekleri birer vazife telâkki et cek üç kuvvetli şahsiyet bulunmadığı içindir ki, halkçılar da, liberaller de, meleridir. Gazeteciliğin ne kadar mühim ve na hattâ komünistler de kendi aralarınd sıl itibar gören bir meslek olduğunu küçük küçük partilere ayrümışlardır. da Atinada öğreodim. Dıs Işleri BakanYunanistanda en büyük hasan komü lığmın birinci katında, basına ayTilmış nistler yapmışlar, Atinaya, ne blr Al muazzam bir oda var. Odada, muhabir man, ne bir îneiliz bombası düşmüş lerin emrinde, haricle doğrudan doğru Hattâ koca şehirde, Yunanlmın silâhm. ya teması olan üç telefon bulunuyor. Bu dan çıkmıyan bir tek mermi izi yok. salonda, en müfrit sağcı ile en koyu ko «Zapiyon» müzesini Ellasçılar harab etmünist gazetecl yanyana çalışabiliyor. mişler; çetecileri İndliz kuvvetleri oraDış İşleri Bakanlığı gibi, islerini en gizli da, yani ancak şehrin göbeğinde durkapaklı idare etmesi gereken bir bakan durabilmi?ler. Kütle halindeki feci katlıkta bile, gazetecikrden gündelik ha liâmlar da. hep dahilî harbin mahsulü. Bir gün Pireye gittim. Bilindiği eibi ii vadisler kıskanılmıyor. Bütün Yunanistanda, herkesin duyduğu haberi hâlâ man, hem İngilizler, hem de Almanla basmdan saklıyan dar zihniyete rasla tarahndan bombalanmıştır. Fakat ?izi temin ederim ki, tesislerden elli metre mak imkânsız. içeride, hiç bir hasara raslanmıyor. DoğT * 3J6 SfC Maamafih Yunanistanda komünizmin, rusu, iki tarafm pilotlan da adamakıll biraz da bu hakikî demokrasinin tefes mahirmiş. Bilhassa Atinada. Yunan dahll! harbl sühünden kuwet«kazandığmı itiraf etmek gerekir. Yunanlılar, demokrasile nin izlerini seyrederken hatırıma, Fran rine halel gelir diye, kökü yüzde yüz sız edibi Lamartine'in, Yunanistana se dışarıda olan partileri dahi, müsamaha yahat hatıralan peldi. Lamartine 10 a ile karşılıyorlar. Bir Yunanlı dostuma Şustos 1832 de dostu Comte de Viri «Komünist partisini niçin kapatrmyor eu'ye yazdığı mekhrbda, cYunanis sunuz?» diye sordum. «Buna evvelâ, tan bir yağma ve gündelik katliâmla komünistlerden çekmediği kalmıyan u diyarı» diyerek, sokağa dahi çıkama dığını söyler, Türklerden kurtulur kur. mumî efkâr manidir> cevabuıı verdi. tşte bu yüzden, «Rizospastis» adlı ga tulmaz Yunanlılarm nasıl birbirlerin zetenin, Atinanm en büyük caddesi ü boğazladıklarım anlatır, koca memleket zerindeki muhteşem binasının cephe te «altmış Türkün, hâlâ sulh ve sükunu sinde kocaman ve kıpkızıl bir orak^okiç muhafaza ettikleri Atikten ve Atinadan başka yerde rahat nefes alma> imkânı çörünüyor. olmadığmı bildirir ve «Eğer yabancı *** kuvvetler hemen gelip de onları, kend: Yunanlı, kısa pantalondan, uzun pan yağmacılıklarmdan kurtarmazsa kralla talona geçtiği sene «siyasî hayat» a atılı rını karşılayacak ayakta tek kulübe yor. Fakat bu, istisnası olmıyan bir ka kalmıyacak» der. ide d*ildir; bazan. kısa pantalonlu çoLamartine'in, dostuna yazdığı mektu cukiarın bile ateşli birer partizan oldukları görülüyor. Altı milyonluk Yunanis bun üzerinden bir asır geçti ama, Yu tanda, ince elemezseniz yirmiden fazla nanlımn karakteri hâlâ o ateşli karakter partiye raslarsmız. Parlamontoda on par olarak kalmışa benziyor. Metin TOKER ti var, E.A.M'ı da alü parti teşkil edi Sİ^ÂYCTLER.VE FIKİRLEI Zeytinyağı imalâtından alman muamele vergisindeki nisbetsizlik ve adaletsizliği düzeltmek lâzım ! Kilis zeytinyağı imalâtçılan adına Ahmed nulmus duraklarmdan gayrisinde kuvvetine, Boybeyl, Abdullah Beşe, Hâmid Çalışkan, Ka bazusuna güvenenler, en sonra da gelmis olsım Bırecikli imzalarile şu mektubu aldık: salar. etraftakilerl ltlp kakarak. ezip biçerek cMemlekeUmizin esaslı gelir kaynaklarından arabaya blniyorlar. Zayıflar, hastalar, kadmbirl de zeytinclllktir. Müstahsllln buyük zor lar, çoluk çocuk İse saatlerce beklemek zoluklar ve mütemadi çalısmalar neticeslnde runda kalıyorlar. Hem de adlarına İntizam elde edebildlği bu mahsul. asırlardanberi memuru denilen. fakat vazlfelerl yalnız kaağacdan yapılmış. mengenelerle «mâsara» na pıları kapayıp düduk çalmaktan ibaret bumile maruf yağhanelerde tâsir edilmekte ve lunan zatların huzurunda... Bir de, arkadan binmek esası {imdilllc çok zeytinyağının kısmı âzamı tabiatile posalar arasında kalarak müstahsil hesabma kay şükur bozulrvdı ama, 8nden lnmek kaldesı bolmaktadır. Müstahsill bu zararlı durumdan bir türlü tatbik edilmiyor. Bu suretle cakurtarmak ve ayru zamanda memlekette ma nıtez vatmanlar da arkadan lnenlerin fazlakine sanayiini ilerletmek maksadile bundan lığı karşısında binenleri beklemeden çekıp on sene evvel Kiliste dört büyük zeytinyağı gidiyorlar. Vapur iskelelerlnde, sinema gişefabrikası tesls ettik. Teşviki Sanayi Kanu lerinde ve diğer sıraya girllmesi lcab eden nunun himayesinden istlfade edeceğimizi yerlerde de gene mücadele, ltis kakış devam umarak yuz binlerce lira sarfile ve birçok ediyor. Gene zayıflar eziliyor, kuvvetliler bordanmalarla kurmağa muvaffak olduğu galebe çalıyor... Dizi, kuyruk hak getire! muz bu muesseselerimizden istifade görmcâe VakıS. bu ig biraz da halkımızm nizama imkân kalmadan harb yıllarında muamele ve talımata karsı lâübaliliğinden ilerl gellyor vergısine tâbi tutulduk. Bunun uzerine âtıl ama. kargaşahğa sebeb olanlara çok kere bir duruma duştuk. Sebebi de sudur: Mem hadlerinl bıldırmeyi zabıta memurları da İhleketimizde zeytln mahsulunü tane olarak mal ediyorlar. Kendilerine vaki olan mürasatmak âdet değildlr. Gerek fabrikalar ve ge caatleri: rek iptidal sekildekl yağhaneler müstahsil Adam, tatlıya bağlayın! tarafından getiriîen zeytin tanelerlnl muayŞeklinde müsamaha ile karşıhyorlar. Bu yen blr ücretle veya kalan yüksek randımanlı yüzden medenl memleketlerde carl olması posa mukabilinde mustahsll nam ve hesabma icab eden düzenden mahrum hayatımızdan tâsir etmekte oldukları halde muamele ver dolayı hem hepimiz sıkıntı çekiyoruz, hem gisi imalâtın tamamındnn alınmaktadır. Me de yabancılara karşı mahcub bir mevkide selâ fabrikalarımızda mustalısil hesabına t.ı kalıjoruz.» etüğimlz 100 kilo zeytinyaSından azaml 5 3p 3JS !]C kilo Ucret alıyoruz. buna mukabil bu 100 kilo imalâttan dolayı 15 kilo muamele ver Köy eğitmenlerinden bazılan, köy gisi vermekle mukellef tutuluyoruz ki netl enstitülerinden hedef tutulan gayecede kazancımıza yuzde İkl yüz eklemek BUden uzaklaşıyorlar nıı? retile ancak muamele vergisi bcrcunu ödemek mumkun oluyor. Bundan başka her sene Elazığ Atatürk caddesi 5 numarada okuyuvermekle mukellef olduğumuz kazanc ve cumuz Muhsin Parlar bıldiriyor: saire vergileri de nazara alınırsa fabrikaları «Geçende blr lj dolayısile Malatyanm Dlletc tatil etmenln ehveni jer olarak ihtiyar edil köyüne gitmlştim. Şu acıklı manzara ile karmij olduğu kendlliginden meydana çıkar. Bu Silagtım: ikl ıınıflı bir okul, oturulamıyaacıklı hal dolayısile fabrikalarımızın Ziraat cak derecede kırık birkaç iira ve yalnız İkl B. • ' ısına ipotekli olduğu kayıdla sablttir. telebe... Evet, İkl talebe. Öğrencllerden biriHalbuki iptidal sekildeki yağhaneler mua ne Bordum: mele vergisini az bir götürü vergl ile öde Okul pek tenha görünüyor. mevcudumekte ve tâsir ettikleri zeytinler İçindeki ya nuz ne kadar? ğın yüzde ellisini müstahsil» vererek yüzde Zeka fıskıran parlak gözlerlnl, lanki kaellısini kendilerinde ücret mukabili olarak bahat kendlsinde imis gibl önüne eğerek cekalan posalarda muhafaza etmektedir. Tekrar vab verdi: yaptıkları lmalât neticeslnde yüzde ylrmi bej Geçen yıl yüz otuz arkadaştık. Okuluyağ ve yüzde ylrmi bes nlspetinde de sa muza yenl blr eğitmen geldl, bizlerl karmbunluk yağ elde etmektedlrler. Böylece müs nın tarlasında çalıstırmaya koyuldu. Çocuktahsilden ayrıca blr ücret almağa ve mua lar da bedava başkasının tarlasında çalısmele vergisi vermeğe hacet kalmamaktadır. maktansa mektebden ayrılıp kendi tarlalaVergllerin ağırlığı karşısında fabrikalarımız rında çalışmayı daha uygun buldular. Bu birkaç sene zararına çalıştıktan sonra dört sene otuz iki kisl kaldık. Bugün de çalısma senedir çalısmıyor. senede binlerce lira ver günü... Fakat otuı arkadaşımızla eğitmenigisinl vermekte olduğumuz bu müesseseler miz henüz ortada yokl memlekete bir fayda sağlamadığı gibi. biBu vaziyet karjısında bazı ejltmenlerlmlzim için de zarar üstüne zarar yığmaktan ZİD enstitülerde hedef tutulan gayelerdea başka blr s,ey yapmıyor. Nitekim vergıleri uzaklaştıklarına hükmetmek lcab ediyor. miz evlerlmlzin esyası haczedilmek suretile Ama. bu tek hâdlse ml. başka yerlerde başka alınmaktadır. Bu ellm durumdan kurtarıl tuziulerine tesadüf edillyor mu. bllmlyorum. mamızı ve maklne sanayiinln himaye edıle Gununla beraber llgililerin dikkat göziına rek fabrikalarımızm harab olmaktan kurta vaka ve mahal tayin ederek arzetmeyl bir rılmasını lstiyoruz. Tek çare muamele ver vazife bildim.» gistnin müstahsılden aldığımız ücret üzerinEğer okuyucumuzun lddlası doğru lse MUU den tahakkuk ettirilmesidir. Blr taraftan Eğitlm Bakanhğının bu glbl hâdlselerde gayet jnemleketin Iktisadiyatı v» zeytln müsUh hassas davranması lcab ettlğl kanaatlndeyıs. sillerlnin zarardan vikayesi ve diğer taraf Çünkü köy enstitüleri milletlmiza toptan pek tan da blz fabrikacıların elım durumunun pahalıya mal olan teşkllâttır. düzeltilmesi lçln âcil tedblrin alınmasını llgili *** makamlardan isürham ederiz.» *** Inönü Ansiklopedisindeld 31 Demokrasi prensipleri insanları mes'ud etmeğe kâfi midir? Yazan: R. Polafeoy Insan bünyesüe cemiyet bünyesi kar tarzı idarenin bulunduğu devletlerde şılaştırılacak olursa, birisinde hücrelerin hükumetin yürüyüşü korkak ve mütediğerinde ferdlerin muayyen bir gaye reddid sıfatlarile vasıflpndırılabilir. Ziicin muayyen şartlar altında toplandık ra böyls bir hükumet her kararında zülları, böyiece iasaıu ve cemiyeti yarat fiyare dokunmaktan çekinecektir. İstifa tıkları görülür. Nasıl bünyemizde muh tehdidleri, Itimad meselesi, kabine buh. telif uzuvlar varsa ve bünyemiz bunla ranlan, grevler, zamansiz demokrasinin rın koordine çalışmasile yaşıyorsa ee müzmin hastalıklarıdır. Bunlar iş göreıriyette de mubielif sınıflar vardır. Ce cek unsurların ayağını köstekler, devmiyet bu sınıflarm müşterek çalışmasile lctlere yerinde saydırır. Diğer taraftan yaşar. Nasıl bünyemizdeki uzuvlardan demokrasiyi her istediğini yaptırmak \^e herhangi birinin ortadan kaldırılması hükumete (tâbir mazur görülsün) kafa yaşayışımızı aksatır veya İTikânsız kı tutmak manasma anlıyan bir takım şilarsa cemiyet içindeki sınıflar hakkında marık ve sonradan görme hürriyetçiler hu şekilde hareket etmek de aynl netice bilhassa demokrasi yoluna henüz yönelceleri verir. miş cemiyetler için esaslı bir tehlike unEvet «ınıflar yok edfleme*. Fakat oe çuru olabilirler. Cemiyetin demokrat oltniyetin bjfcmeti vücudü olan müşterek ması her şeyden evvel ferdlerin demokgaye yanında küçük kalan menfaat ay rat olmasile yani demokratik ruhu berılıklan mümkün olduğu kadar gideri nimsemesile mflmkündür. Demokrasinin lebilir. Bunun derecesl ve yolu üzerin en büyük mahzurlanndan birl de güael deki fiHr rnünakaşalan da hükumet mrüsavat omdeslnl suiistimal etmesidir. farzlarını, War« sistemlerinl, rejimleri Zİra herhangi bir tecrübeli ve malumatlı adamm reyi cahil bir kimseninkile bir vesaireyi do&uTur. Madd! varhtımmn Idamesl lçin, lnsa tutulmaktadır. Rüşde ermek zamanımız»m maddl ve manerl huzura kavusabil da artık 18 veya 20 yaşmı doldurmuş olmesi içln sörtrp gelıen bu münakaşalarm mak manasından uzaklaşmah ve kafanıihverml hurriye* prenslpl teskil edi nın dürftst muhakeme edebilecek bir deyor. Cemiyet ferdler lçln fcurulmustur. recede olgunlaşması demek olan hakikî Blnaenaleyh ferdin iradesine mâni ola manasmı almahdır. Cahil ile âlim, aotal maz, bilâkls ona tâbl olmalıdır v« ferd il« akılh bir tırtulmamalıdır. (Belki eftnandakl vahçi bir h«yvan kadar hür muhal, fakat temenniye değerO Demokfcalmahdn, dlyenleT olduğu glbi, cemi rasinin beçiği ve en saf örneğinin buyet içbvd» yasıyan blr tasana kafeste ya lunduğu eski Yunanistanda o zamanın çıyan btr hayranm hürriyetl yeter, dl en bilgili adaraı Sokrat bu idarenin aley yenler d* var. Bu Bd fikirl«rin arasmda hinde bulunmuştur. Muhakemesinde bu çaşmp kalmamak içln evvelâ bahset lddiasuu Ispat etmiştir denilebilir. Mutiğimlz ve istodiğimlz hurriyetten ne an akJdbleri Eflatun ve Aristo dahl ajmı ladığımm ve bonun eemiyetimize na fikre Iştirak etmişlerdir. Sokrat'm tavgurett» faydalı olabileoeğini bilmemlz siye etmis olduğu asnmızın da farik lâzrmdrr. Tabüdir ki rnevzuu bahsolan prensiplerinden olan l?i mütehaesısına tek ferdin istediği başrboş hürriyet de bırakmak fikri zamanımız demokrasisi ğil, ictlmal hOrrfyetör. Işte bu içtimal ile telif edllemez gibidir. Bütün bu hürriyettir kl kanunlarla sağlanır re mahzurlar gözönüne alınarak; demokkorunur. Fakat ferd! hürriyetin hudu rasi halkm kendi kendisine idaresidir, du, içtimat hürriyetin mahiyeti hakkın tarifine karşı şöyle söylenebilir: Demokdaki münakasalar da henflz blr netloeye rasi halkm kendi kendisini oyalaması varmamıştır. Cemiyetin ferd üzerinâeki hattâ aldatmasıdır. Zira biz öyle sanıyovesavetl ve ferdin cemiyet içindeki ser ruz ki halk hiç bir zaman ldare etmebestisi en çok demokraük ldarenin hu. miş, ancak edilmiştir. Msmbamı halktan küm sürdfigü memleketlerde münakafa aldığı iddia edilen ihtılSl, lnkılâb gibl edilebilml^tir. Blz bu münakaşalann sosyal harekeÜerl hattâ istiklâl harble. neticesinl şu cOmle fle «nlatabileoeğimizl rini sadece halka atfetmek fazla kadirşisanıyoruz: Cemiyet içtnde ferd hareket caslık olur. Amerlkada ve bizde olduğu lerinin mesullyctini yalntı alarak yuk. gibl partflerin programlannm kati prenlenir, nitekim semerelerinde de ortak sipleri ihtiva etmemesi veya bu prensipkatml etmez. Şlmdl blzim bu hakme lerin muhtelif şekilde tefsir ve tatbik varmamıza imkân veren demokratlk lda. edilmeğe müsaid oluşu, bu programlann reden ne anladığımm lzaha çalışalım: genis jıümreler ve sınıflar arası menfaat Bir çok demokrasi tariflerl arasma blr çarpısmalarına imkSn vermemek veya tane de şöylesi sokulabilir: Demokrasi hlç olmazsa bunları gidermek kaygusile her şahsm flkir aerdinde v» fikirlerlnln birbirile tellfl zor madde ve prensipleri tahakkukunu istemekte serbest yanl hür ihÜva etmesi böyle az partlli demokTaslolmasıdır. Görülflyor kl demokrasl an nin lcablarından ve mahzurlarındandır. cak hflrriyetle mümkündür, fakat bu fl O zaman Bosyalizmle liberalizm devletkir de münakaşa «dilebilir. Çünkü hur çillkle ferdcilik arasında bocalayıp duriyeti suiistimal edecekler bulunabfllr. ran (son zamanlarda bizde de görtildüğu Tarihte baa değersiz çahıslann belâgat glbl) yapıp bozan, yazıp, silen, koyup çarlatanlığı ve siyasî dolaplarla kütleye kaldtran IhOkuraletlerbı IbirbirinJ tuthâkim oldukları fimdi dahi aynl krratta mıyan kararlarile karşılaçılu. Aynı paradamlann aynl yollarla ekserfyetl ka tiy« bağlı bulunan ve aynı programı dezandıklan görüluyar. G«çmiçte nasıl nü vam «ttirmelerl lâzım gelen kablnelerin fuz ve kudret rahibi lk«ı mlllî kahra kendilerinden 5noe gelenlerirJdndn başman, düştüğtt zaman ise alçak vatan ha. ka bir yol tutturduklan g3rfllür. Çok inl telâkki edilenler olmuştur. Asnmız. partlli demokrasllere gellnce burada da siyasl kıymetler d« borsa ktymetleri partilerln babadan kalma mlrası paylagibl Inlp çdnnaktadır. En adilâne ldare samıyan varisler gibi birbirlerlne girEİstemi dlye tanıdığımız demokrasi blr diklerird re daiml kavga halinde oldukbakuna en mahzurlu blr ldae sisteml o lannı görüyoruz. Bu mücadelenln netllabflir. Çünkü eemiyette ekseriyetl tes ceri olarak ferdin ruhu ile beraber cekil eden T» sosyal eğitlmi vasatl ancak mlyetin ruhu ve devlet de dejenere bir bulan. duyduklan pefc çok, blldiklerl pek hale doğru gitmektedir. Köku hürriyet, az olan halk gnuh hâdiselerin sadece gSvdesl adalet, dallan müsavat olan degörünüçune bakarak v» mahlyete nüfua mokrasl ağacı maalesef hiçbir yerde tam edemlyerek huküm rerlr. Tablldlr kl manasile gellşemernektedir. çok nsman bu hükumler yanlıs da olabflir Diğer taraftan doğru dusttnen btr Liberal demokrasi ba ağacm dallannı rumre İse ister isteznez yanhş duçunıen kesmekte hattâ gövdesinl baltalamakta, bu kütley* ayafc uydurmak ınecburlye ekononük demokrasl lse kökünü kuruttinde kalacak, ilerllyenlcr geriliyecek, maktadır. Netlee şudur H; bugttn gerek bilgililer büglslzler* katılacak, Bundan liberal, gerek ekonomik demokrasl cemibaşka bu «mıf halka olaylar kasden tek yetin Ihrlyaclarma cevab verememektecephell olarak gösterlleblllr ve lstenilen dlr. Tabll ve sosyal zaruretler insan tenetice kolayca elde edllir. Bunu Iktl. fekfcürünü yenl ufuklara doğru itivor ve darda olanlar yaptığı glbl iktidann zayıf gelecek günlerin geçmlş günlerden daha oldugu, gevşek ve müsamahakâr dav lyi olmasmı istiyoT. randığı zaman muhallflerl veya herhanB. POLATSOT gi bir B&mre de yapablllr. Bugön slyaTıbFakultesi e! rüşdlerlnl, sosyal telâkki ve kanaatlerinl hemayar olarmk kabul edebileceğl. miz ikl yakın komşumuzda yapılan plebislt ve seçlmler blrbirlnln akal netice vermlştlr. BelJd bu netlceler demokatik Şeytanın knrbanlan usullerin nhhatlnden rfyade harlct baskı Bugünkü tnglUx «deblyatımn en kuvvetU ve mudahaleye atfediîebfHr. Fakat sunu romancılarmdan blrl olan ve halen hayattakl unutmamalıdır kl zamanımızda demok. dünya romancılarının en ya?lı>ı bulunan Sorasl devekuşu mlsalme dönnauştflr, bl merset Maugham'un bu ıon eseri dlllnüz* naenalcyh kus nnı, yoksa deve mi belli Vahdet Gültekin tarafından çevrilml» v» TürMye Yaymevlnln Yıldıı Bomanlar «erlslnde?ildir. den olarak neîredllmlştlr. Amerikadakl ilk baskısı bir mllyondan fazla satılan ve filme almdıgı zaman muharririne blr mllyon llraya Birbirlne zıd rejimler mevcud olduk yakın bir kazanc temln eden bu roman haça ve bunlann her biri demokratlk ol. kikaten müstesna blr edebl kıymetl haizdlr. duklarını iddia ettikşe bu b5yle devam Homancı «Şeytanın kurbanları» nda büyük bir aşkı, servetl ve naml feda ederek dünedecektir. Klasik demokrasi diyebilece. yayı dolaşmaya, kendlsine bambaçka blr mağimlz bizim çimdiye kadar tanıdığımız cera aramaya çıkan blr genctn hlkayesinl anidare tarzı (rejim diyemiyeceğim, zira laünakta, zamammızın iman yokluğunu muhreiimle demokrasl zanmmca kabili telif telif bakımlardan ve en canlı tiplerln tejkil blr çerçeve lçlnde ele almaktadır. Bu de§iMir.) ferdin reyini serbestçe kullan. ettigl güzel romanı bütün okuyucularımızs tavsiye masını sağlar. Fakat bu kâfl değildir. ederiz. serbest kullanmadan evvel lyi ve doğru Musild Ansiklopedisinin Süncü knllanma gelmelidir. tşte demokrasî busayısı çıktı rada zayıfbr. Nasyonal sosyalizm AlKomşu memleketlerde musikl folklor haremanyada hürriyet sayesinde ve demok ketleri, Yusuf Zlya Demlrd, Umur Par», Dede ratik yollarla iktidan ele geçirmis, son Efendl halk türkülerl notaları, Sadeddln Kayra htirriyeti de, demokrasiyi de hudud nak, buyük muslki ansiklopedisl, mevlevilerharici etmiştir ve gayet tabîidir. Zira oe de muslki, tbrahim Özgür ve notası. Mlthat Fenmen, armenl ve bestekârlık, Strauss, Mumiyetlerin bunyelerlnl değiştiren ve hiddin Sadak VJ. Fiatı 25 kuruştur. çüphesiz onlan daha lyi bir âtiye mümkiin olduğu kadar lnsa ve kestirme hlr yoîdan götürmek iddiasmda bulunan inMELÂHAT ATAMAN küâblar için demokrasi pek müsald olüe masa gerek. Bizim, arıladığımız manada HAYATİ TAŞHAN demokrasi böyle cemiyetlerin gayesi Nişanlandılar. olabilir, fakat hall ile bağdaşamaz. Çünkü bu demokrasi kat'f hamlelere pek Beşiktas, 6/4/1947 müsaij görünmüyor. Zamanımızda bu TEŞEKKÜR 4/4/1947 cuma günü Hakkın rahmetine kavujan Istanbul Teknik Okulu muhendis kısmı birinci sınıf öğrencilerinden RIÜMTAZ ÇOKAY'ı 5/4/1947 günu ValldebaSı sanatoryomuna kadar gellp alan, çelenklerle mezarına kadar ellerl üstilnde taşıyarak topraga tevdl eden vefakâr okul arkadaşlarına, cenazeslnin kaldırılmasında çok yakın ilgi ve yüksek kalhlilik gostererek cenazesinde bizzat bulunup ırezarına kadar teşyl eden okul müdürü. mudıir muavinl. lnşaat fefl. ldare amiri ve diğer büyüklerlne, tedavl lçln yatırıldığı Amlral Bristol Hastanesi ve Valıdebağı Sanatoryomunda kendisine büyuk alâka, ihtimam, jefkat gösteren baştabib, profesor, asistan, hemşire hastabakıcılara. cenazesine gelmek. çelenk göndermek, telefon. telgraf, mektubla ve evimize kadar gelmek turetlle acılanmızı paylaşan aziz dort. akraba ve arkadaslarlmıza sonsuz minnet ve jükranlanmızın sayın gazeteniz vasıtasile iblâgını rlca ederiz. Çokay aileat *** Eşim v« aonelerimiz Emine Vardann müpteLâ olduğu hastalığm teçhisinde v« binnetice çok muvaffakıyatli ve şifabahş ameliyatı bizzat yapan v« şefkatll ihtimam v« rtinada bulunan btt^ta saym operatör profesör Hazım Bumin ile asistan saym Bay Fahri Bınar, Ziyad, Siyaml ve Bayan Belkıse ve hemslre Makbule ve Ayşeye derinteşekkür ve minnetlerimizi sunarız. Eşi Hüseyin Vardar ve çocukları *** Eşim ve »evgül babanuz MEHMED LÛTTİ ULUSOT'n kaybettiğimiz elemll günumüzde cenazeye ve kabre kadar bizzat gelmek, telgraf veya mektubla duyduğumuz büyük acıyı paylaçmak lutfunda bulunan kıymetli ahpab, akraba ve talebe dostlanmıza ayn ayn tesekküre sonsuz kederimiz mâni olduğundan gazetenizln tavassutunu rlca •deriz. Eçi: Tacürrical, kızı: Rezzan, oglu: Kemal Ulusoy «Blr anne» imzasile su mektubu aldık: •Bütün kıs apartımanlarda kapanan yavrularımızı baharın su güzel günlerlnden faydalanarak çocuk bahçeslne gotürüyor, onların blraz hava almalarını, blraz oynamalarmı sağlamak lstiyoruz. Fakat bu yıl. o bahçede otoriter blr İntizam memuru peyda oldu. Mlnlmlnllerin kosmal..nna, kum tasımalarına hemen düdük çalarak mâni oluyor. Evet, orada blr İntizam memurunun bulunmasını anlarım. Çayıriarın çlğnenmeslnl, tarhların bozulmasım, bahçenln nlzam aşın kirletileslnl önlemek lçln... Fakat yukarıda sözıinü etUğimiz işler lçln değil. Yoksa. çocuklarımız kosmıyacak, kovalarlle kum taşıyıp eğlenemiyecek olduktan sonra bahçeye ne lüzum var? Kapısını kapayıp hepimlze dışarıdan baktırmalı daha lyll» *** Çocuk bahçesindcld otoriter intizam memuru Ga?etemizln 25 mart 947 tarihl! sayısında bir okuyucumuzun «İnönü Anslklopedisi» ndo yanlıs olarak çıktığım İddia ettiği bazı muslki terimlerl hakkında neşriyatta bulunmuştuk. 6özü geçen ansiklopedinln genel sekreterinden bu yazıya karsılık olarak aldığımız cevabda o terimlerln, eskl muslki Ostadları ve kltablan tarafından muhtelif iurette tefelr edilmelerl netlcesl birbirlne uymaz tarifler» sebebiyet verdiğl kaynaklar eösterilerek beürtilmekte, fakat aynı zamanda bu terlmîerln tarıfile llgill bir jemanın da ters yapılmı? olduğu İtiraf edlimektedlr. Bu kadar emek ve masrafla çıkarılan blr ansiklopedıde ters eema basılması da esas yanlıs kadar büyük blr kusurdur. *** yanhşlara dair Sıb bar 5lĞNAGl NEF1S HARİKALAR ! Takslm, Slraservller caddesi 114 numarada okuyucumuz Aydın Bozkurt yazıyor: «Son günlerde şehrimizin naklıye vasıtalarında nizam ve Intizamdan katlyen eser kalmadı. Tramvayların demlr parmaklık ko Şehirde intizamsızlık gttnden giinc artıyor Samatya clvannda Davudpasa maha!le6l. nln Çardakiıhamam Bokağında oturan okııyuculanmızdan aldıgımız bir mektubda, orada muhtelif vesilelerle yapılan kazılard sonrm taslann »e toprajsların püuju glbl bırakıldığından ve bu halln gellp geçmeğe mâni olduğundan şlŞftyet edllmekt» dlr Semtln S t l mensub b b^ılundugu Uçellgln dlr, dlkkatlnl çekerla. Çardakhhanıam sokağindaki feci durum BUGÜN: MARMARA'da Orijinal «anat ve güzelliğUe sevllen TALLULAH BANKHEAD'in bütün sinema yıldızlarını kıskandıracak bir kudretle yaşartığı harikalı kalb romanı: YAŞAMAK İSTİYORUM! Aynca: Şen ve şuh serguzeştler kasırgası: 11 nisanda Pragda yapılacak Avrupa Baftarafı 1 inci sahijede GrekoRomen müsabakalarına iştirak Öğle namazmı müteakıb merhumut» milll güreş takımımız bu sabah bayrağa sarılı tabutu Teşvikiye camün;aat 11 de Yeşilköyden hususl bir uçak den alınmış, eller üstünde taşındıktan S a hareket edecektir. Güreşçilerimizi gö sonra top arabasına konarak Asri mezartürecek uçak saat 13 te Bükreşe inecek, lıkta hazırlanan ebedî metfenine getiriliğle yemeği orada yenecek ve uçak sa mistir. Burada merhumun. silâh arkaıt 13 te hareket ettikten sonra 17 de daşlarmdan biri müteveffanm hatırasını i*raga vasd olacaktır. taziz eden bir hitabede bulunmuştur. Uzun çalısmalardan sonra Güreş Fede Merhuma Tanrıdan mağfîret dilerken, asyonu Avrupa şampiyonasına iştirak kahraman ordumuza, silâh arkadaşlarına mill! takım kadrosunu şu şekilde ve kederli ailesine taziyetlerimizi sunaleçmiştir. TU. 62 kilo, Mehmed Oktav (Kasımpaşa), 57 kilo, Halil Özer (Güreş), 63 kilo, Gazanfer Bilçe (Kasımpaşa), 67 kilo, Celâl Vtik (Ankara). 73 kilo, Yaşar Doğu (Ankara), 79 kilo, Muhlis (Izmir), 87 kilo, Muharrem Candaş (Izmir), ağır sıklet, Mustafa Çakmak (Güreş). Kafileye Federa^yon reisl Vehbi Emre jaşkanlık edecektir. îstanbul Güreş Aanı Sadullah Çiftçioğlu ve Saim Arıkan hakem olarak bu seyahate iştirak itmektedirler. Millî takımın kıymetli ntrenörü Nuri Boytörün de takımın her aman olduğu gibi başında bulunmakta[ır. îsveçte yapılan »erbest güreş birinciiklerinde parlak btr zafer kazanan güeşçilerimize kısa fasıla ile yapacaklan )u ikincl Imtihanda da bütün memlecetin can ve gönülden güzel haberler Deklediğinl hatrrlatmağı bir vazife bilir, irolunuz ve talihiniz açık olsun deriz. Güresçilerimizle beraber arkadaşunız 5mer Besim de Praga gitmektedfr. Ömer 3esim, Avrupa şampiyonasına aid haberleri muntazaman gazetemize bildirecektir. 19 nisanda Boston şehrinde yapılacak beynelrailel Maraton müsabakasma iştirak edecek olan Şevki Koru dün uçakla Amerikaya hareket etmiştir. Bölge müdürü Vahyi Oktay Yeşilköy hava meydanında Beden Terbiyesi Umum müdürlüğü adına atletimizi selâmlamış ve muvaffakıyetler temennisinde bulunmuştur. Atlet Şevkiye bu çetin yarışta basarılar dileriz. Merhum Tümgeneral Mustafa Uludağ 328 senesinde Harb okulundan mezun olmuş, Balkan harbine iştirak etmiştir. Müteveffa, 1914 harbine de katılmış, Süveyş kanalı ve Çanakkale muharebelerinde, Galiçya cephesinde, Filistin savaşında bulunmuştur. Rahmetli Mustafa Uludağ, İstiklâl savaşmda Sakarya muharebesine, 338 senesinde Bursanm istirdadı savaşına iştirak etmiş, bu muharebenin hattrası olarak (Uludağ) soy adını almıştır. Askerlik hayatı muvaffakıyetll savaşlar vermekle ve kahramanlıklarla geçen bu değerli komutanımız Fransız, İtalyan, Alman ve Arab lisanlarma vâkıf bulunmaktaydı. Mustafa Uludağ 26 mart günü vazifesi başmda hastalanarak ertesi gün hastaneye yatırılmış, 7 nisan günü Hakkın rahmetine kavuşmuştur. Millî güreş takımımız General Mustafa bugün Praga gidiyor Uludağın cenaze töreni ÇAPKIN SENYORİTA ALEMDARMILLI'de Bütün Şarkı görühnemiş heyecanlarla baştan ba»a gözyaslanna boğan en buyük eser: YENÎ ESERLER ÖLÜM Imekli yafgıçlardao Hakfa Ergene e?i, Alaçam kaymakamı Halid Ergene, Doçent Dr. Hamdl Ergene, kimyager Nuriye Ergenenin anneleri, Dr. Saadet Ergenenin kaymvalldesi Bayan ADVÎYE ERGENE duçar olduğu hastalıktan lcurtulamıyarak 8/4/947 günü Hakkın rahmetine kavuşmuştur. Cenaz* meraslmi 9/4/947 çarşamba günü iHndi namazmı müteakıb Fatih camünden kaldınlarak Edirnekapıdaki aÜe makbereslne tevdi edileoektir. ALLAHIN KUDRETİ ( I Ü R K Ç B ) Yddızlar: Y U S D F VEHBİ EMİNE RIZIK Ayrıca: İnsanı soluk soluğa heyecandan heyecana sürükliyen: TREN Baş B U A KŞA M SOYGUNCULARI rolde: R U S S E L H A T D E N Gencllk FOml Aşk Film» Mnsikl Fîlmi Şen Şarkılar FlIml MELEK Smemasmda Cemal Nadir sergisi Baştarafı 1 Incl sahifeâe Halkevinin kütübhane salonunda açılmis tır. Kalabalık bir genclik kütlesinin, ve basm mensublarmın hazır bulunduğu toplantıyı, Edebiyat fakültesi asistanlarmdan Cahid Tanyol, merhum Cemal Nadirin şahsiyeti hakkında bir konuşma ile açmıştır. Genc hatib, Cemal Nadirin sanatındaki hususiyetkrden bahsetmiş ve onun cemiyetin bütün tabakalarma hitab eden büyük bir dâhi olduğuna işaret ettikten sonra, sözlerine şöyle devam etmiştir: « O da tıpkı Karacaoğlan ve Yunus Emre gibi cemiyetin ruhuna sinmiş ve her smıfın malı olmuş bir sanatkârdı. Onun nazarmda cemiyet bir kül ve bîr bütündü. O, sınıflarm, zümrelerin, partilerin arasmdaki ayrihkları değil, bu tezaddan doğan ahengi görüyordu.> Bundan sonra, Dil Edebiyat şubeçj başkanıı Prof. Hilmi Ziya Ülken sergiyi açmıştır. Sergide 90 tanesi btiyük ve 60 tanesi küçük, 150 harikatür teşhir edilmektedir. Halk tarafından büyük alâk^ gören bu sergi, blr hafta açık bulundurulaeaktır. ALKAZAR Bugün Matinelerden İtibaren Üniversal Film Şirketinin süper avantür filmlerinden şaheser RENKIİ MUAZZAM FİLM SENSİZ OLÂMAM TURAN Sinemasında Atlet Şevki Amerikaya gitti f ESRARENGİZ İTİRAF «Strange Confession» LON CHANEY BRENDA JOYLE J. CAREOL NAİSH Müthiş bir mücadelenin esrarenglz hakikati Korku ve heyecan İnsanları hayrette bırakan entrikalar Fevkalâde heyecanlı harikalar. (Meet me in St. Louis) Artistleri: JTJDY GARLAND MAGARE CBRÎEN TOM DRAKE Bir genc kızrn aşk macerası Bir gül goncasmın, ilkbahann aşk kokularına kendisini kaptırması. Numaralı yerlerinizi ayırtımz. B ü G Ü N Matinelerden İtibaren Mevslmin tki Büyük Filml Birden: Beyoğlunun IM büyük sinemasında ikl haftadanberi oynamakta olan herkesin görüp memnun kaldığı senenin en güzel sinema romanı Ellialtıoğlu hakkında yeni bir dava Saç levhası lhtlkârl suçundan 2 nci Mılli Korunma Mahkemesl tarafından üç buçuk yıl hapse mahkum edildlkten birkaç dakika sonra muhafazasına memur bir polisln elinden kaçmağa muvaffak olan ve üç aydır firar halinde bulunan KSmil Elllaltıoğlunun yakalandıgını dün yazmıştık. Savcıhk kaçak tüccar hakkında ayrıca firar suçundan bir âmme davası açmış, dün Kâmil Ellialtıoğlu Millî Korunma savcılarından Hlkmet Gündüz tarafından «orguya çekilmlşur. Flrart tüccar bu (uçundan dolayı Aslly* Ctza Mahkemelerinden blrlnde yargılanacaktır. 1 İKİ YETİME AMERİKAYA CİTMEK İSTİYENLERE! > Talebeler, Tüccarlar, Fabrikatörler, Doktorlar, Sanatkârlar, Öğretmenler, Is adamları ve Seyahat meraklılan bir kaç gün sonra bu sütunlara tekrar bir göz atmayı ihmal etmeyiniz. John Mac Brown Tex Bitter Müthiş yumrukçu kovboy MEGHUL DÜSMAN ArÜstlerl: ALİDA VALLt MARİA DENNİS Çok acıklı ve hazin bir hayat faciası. 2 ÇELİK KANADLI KUŞLAR VİLLİAM GARGAN PEGGY MORAN ÎIDMUND LOWE Baştan başa heyecan Dehşet ve macera filml