22 Mart 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

HALKİS ADAMIveTALEBE İÇİN u m h u ri yet . 0 ı IC . 0 1 1 0 K U E U C U 5 U : Y U N U S NADÎ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu: tstanbul No. 246 Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yaa İşleri: 24299. Matbaa: 24290. Akif Lâtif Boytr 30 BÛYÜR Fatih Tramvay i 22 Mart 1947 Amerikan Kongresinde Tartışmalar Kongre, Akdeniz hakkındakî yeni siyaset karşısmda tahminden daha sert bir tavır takındı Amenkan Ayan Meclısı azalanle Bakanlar Türkiye ve Yunanistana yardım ta sarısı ürerinde mtinakaça ediyorlar: (Soldan sağa): Dı? İ?lerl Bakan veküi Dean Acheson Bahrıye Bakanı Forrestal, Cumhurij etcilerden Eaton, Harbiye Bakanı Robert Patterson, CumhnriyetçUerden Arthnr Vandenberg Eugene MUUkin, Bonrke HJckenlooper ve Robert Taft Asya ve milletleri kongresi indistanda kurulan geçici hükumet reisi Pandit Nehru, iktidar mevkiine gelmesi Uzerine, Asya ve Doğu millctlerinin temsilcilerini bir araya getiren bir kongre toplamayı düşiinmüş ve ona göre alâkalı milletleri davet etmişti Kongrenin toplaruna giinü 23 mart, yani yarındır. O zaman sö\lendiğine göre, Türkiye, bu kongreye müşahid olarak işürak etmeyi kabul etmişti. Daha başka bükumetlerin ne şekilde iştirake karar vermiş olduklarııu henüz bilmiyoruz. Kongrede bahis mevzun edileceği bildirilen en bellibaşlı meseleler. Asya milletlerinin refahını arttırmak. Asya milletleri arasındaki iktısadî ve siyasî elbirliğini sağlamlamaktır. Kongrenin bu esaslar dairesinde çakşacağına bakan bazı Amcrikalı ve Avrupaü gazeteciler, maksadın Asyadakt Avrupa ve Ajnerika nüiuranu tasfiye etmck, yani Asyayı batı medeniyetinin nüfuz ve baskısından kurtarmak oldtığunu iddia etmişlerdir. Asya milletlerinden bir çokları, nzun bir zaman esaret ha>aü yaşamış olduklan için, mııasır medeniyet seviyesine nisbetle geri bir haide olduklan şüphe götiirmez. Gerçi aynı Asya milletleri hattâ son devir içinde de blrçok büyiik adamlar yetiştirmişler, siyaset alanında Sun Yansen, ÇanKayŞek, Gandi gibi büyük lider ler, ilim alanında, felsefe alanında, |ür ve sanat alanında Şarkın yüzünü ağartan büyük simalar yetiştirmişler ve bö'ylece Asyanın köhneleşmemiş ve kısırlaşmamış olduğunu. hattâ onun yeni bir kalkınmaya, yeni bir ilerlemeğe namzed olduğunu is' pat etmişlerdir. Fakat bütün bu parlak nâsiyeler, çekilen siyasî ve iktısadî esaret yüzünden, umumî seviyeyi yükselten, refahı en üst tabakadan en alt tabakaya kadar şüıaullendiren, milletleri baştanbaşa kalkuıdıran bir inkılâb başararnamışlardır. Fakat siyasî liderlerin açtıklan istiklâl savaşlan, hemcn her yerde neticelenmiş ve binnetice Asya yeni bir hayata adım atmak imkâmnı bulmuştur. Bu yüzden Pandit Nehru'nun bir Asya milletleri kongresini toplamak yolundaki teşebbüsünü, uzun zamandanberi türlü türlü baskılar ve ıstırablar içinde yaşayan Doğu milletlerinin bir araya gelerek en kısa yoldan siyasî ve içtimaî hayatlarını, ikhsadî varlıklanm geliştintıek üzere tutacaklan hattı hareketi ahenkleştirmek için sarfedilmiş bir gayret saymak ve bu gayreÜ yüzünden Pandit Nehnı'yu övmek icab eder. Bu, böyle olmakla beraber Pandit Nehru'nun bu kongreyi toplamak için en miinasib vakti seçip seçmemiş olduğu çok şüphelidir. Bize kalırsa. sayın Nehru, Hindistsiiın bütün mukadderatını ele al« dıktan ve Hindistan birliğini koruyan ve yaşatan anayasayı ilân ettikten sonra bu teşebbüse girişsej di daha iyi eder, daha hayırh bir iş başarılmiş olurdu. Çünkü daha henüz Hindistanm mukadderatı terazinin gözündedir ve Hindistan halkı henüz beraber mi, ayn ım yaşayacaklanna dair kesin bir karar vermer.ıişlerdir. İngiltere hükumeti, Hüıdistana aid olan her şeyi Hindlilere devretmek için hazırlanmış ve bunun azamî vadesint de tesbit etmiş olduğu halde Hindistan bu mukaddes emaneti ele abnak için henüz hazırlanmamış ve henüz varlığmı sağlam esaslara dayamamıştır. Onun için Hindistan, yeni durıımunun ve bağımsız hatntımn bütün vasıflannı hsnüz iktisab edememiş. onun diğer Asyalı milletlerle siyasî ve iktısadî elbirliği yaparak refahı tcşmil ede Eger Amerika yardım etmiyecek olursa... Son aylar zarhnda, Türkiye mütcaddıd defa Amerilcaya mıiraeaat ederek malî yardım istemi§tir. Fakat Amerikan hükumeti bu taleblere cevab vermeğe imkân vereV JB^lık ^^yıur.uj^rda^ JngiUz yardmumn^ • " » V .yfltoi^jff ."»fitaia'ar ja?kk ISiÂ^^y^fipk^, P^u\}^ kesjlmcsi Û2erin« Türkiysnın ihtiyaelan bilyüîc 5îçud« artacaktır. Mütalea otmek zoı>»mia bulunduğumuz durum şudur Yunaaistan ve Türkıyenin, müsUcelen yapılması gereken bir vardıma ihtiyacları vardir ve bu yolda muracaat Arkası Sa. 4. Sü. 6 da Yardıma itiraz eden yok, fakat gizli anlaşma yapılması istenmiyor Acheson: "Amerika dış tazgike karşı Türkiyeye yardım etmek istiyor. Bu tazyiklere Rus baskısı da dahildir,, diyor Dış İşleri Bakan muavini, mevcud gizli vesikaları Dış İşleri Komisyonunur ısrarı üzerine neşre razı oldu Washıngton 21 (a a.) Kongre Akdeniz haklundaM yeni Amerikan siyaseti karşısında, ' bidayette duşiınülenden daha sert bir tavır takınma temayülü göstermektedır. Şiîphesiz ki, Yunanistana \e Türkiycye yardım için istenilen kredi üzerind« bİT pazarlık bahis mevzuu değildir, fakat Ayan uyesi ve mümessiller, hiikumetm, yapacağı anlaşma üe birlikte tasalaması ihümali bulunan herhangi bir «gizli anl?5ma» ya muanzdırlar. Dış işleri Mustcşan Dean Acheson'un Meclis D'J I^ltTİ KoTiisyonurda vaptıgı ilk müdahaleden sonra, bu komisyon uyelerinden ChippeTÖeld, Dış işleri Bakaniığı tarafmdan tevdi edilen ve gizli tutulan vesaikin açığa vurulmasını teklif etmiş v© bu teklif tasvib edilmıştir. Fakat Dış işleri Bakaniığı, yeni Amerikan sıyasetinin alenen müzaker* edümemesinl çok arzu etmektedİT. Bu Itıbarla iki görüş karşılaşmaktadır. Bazı Amenkan siyasî mahtıllerinde hâkim olan kanaate göre, hükumet, işin sonunda, iddiasmdan vazgeç€<cektir. Yefkill müşahidlere göre, parlamento üyelerinin başlıca gaye ArUast Sa. 3. Sü. 2 de Dış Bakan vekili Acheson'un kongre komisyonunda söylediği nutkım metni Acheson: Türkiye ve Yunamstanın isfiklâllerinitı elden gitmesi yalnız onlar için değil, bütün dünya için felâket olacaktır» dedi Washington 21 (a a ) Amer.kan Mümessajler M«clisi Dış Işkri Kotnısyânunâa, EUş Işleri Bakan vekili Mr. Acheson'un soyledjğı r.utuktan Türkiyeyi ügilendiren kısımiarm t&m metni a;a£ıdadır: Mr. AcheHın d«mişü» ki:' . « Bur.dan üç hafta evvel İngiltere hükumeti, riken Dış İşleri Bakanlığma mjracaat ederek iküsadî ve malî sahada ıstışarelerde biıiunmak sureüle Yunaniîtan ve Türkiyeye yaptığı yardıma devam edemiycoeğinı bı'.dirmıştır. TürhYunan dostluğu Yunan Kralı şeref ine elçiliğimizde bir ziyafet verildi Atina 21 (a'.a.) Anadolu özel muhabiri bildiriyor: Türkiye Büyük Elçisi Ünaydın il« Bayan Ünaydm, Kral Geoıge şerefir.s büyuk bir akşam ziyafeti varmişlerdir. Ziyafeti müteakıb parlak bir kabul resmi tertib edilmiştır. Ziyafette Velıahd Prens Paul ile Prenses Frederik, Kralın kızkardeşi catherine ve Başbakaa Maksimos, Dış İşleri Bakanı Çaldaris, Arkası Sa. 3. Sü. 5 te Abdurrahman Azzam Paşanm «Cumharij et» için imzaladığı resim Bevin Almanyanın Kabinenin istifa etmek mecburiyetinde müstakbel şekli hakkmda Ingiliz kalıp kalmıyacağı bugön belli olacak görüşünü anlattı Parls 21 (a.a.) Fransız Cunrhur ı "~ Baskanı Vıııcent Auriol gece saat blre kadar partışeflerüe istışarelerine de \ vara etmiçtlr. ' , Vincent Auriol bir hükumet buhranını önliyecek UEİaştırıcı blr hal çaresi bulacağını umld' etmektedJı. Yarın meclis, Tereceğl oyla bugünkü hükumetın durumunu tayin edecektlr. M. Ramadier dttn akşam mllli sosyalist ion^resmde söylediği nu'ukta Pransanın komünist ve komünlst aleyhtan olmak üzere Ikl blojca aynlmajsı flkrine şiddetle .itiraz etmiştir. Bununla beraber Baınadıer'run llave ettiğine göre, bazı şartlar altırda muvazencslz bir durumda kalmaktansa iteriye gitmek müreccahtır. .• B.E.C. nin Parls muhablönln blldirdl. ğlne göre, blr çıkmaaa^ Önlemek îçln mümkün olan her şeyln yapılmasına hanr bulunulmaktaysa da bu çıkmazın Fransu Cumhur Başkanı Vincent Auriol nasıl Bnleneceğl güç blr mesele teşldl seçim dairesi olan Haute Garounc'da nutuk söylerken Arkası Sa. 3, Sü. 5 U Fransada buhran nazik bir • safhaya ^ girdi Bir sosyalist hüknmeti mi kurulacak? Moskova konferansı Londra 21 (BB.C.) Moskovadan bildiriliyor: Mr. Bevin bugün konferansta Alman. yanm müstakbel şekli hakkmda Ingiliz görüşünü anlatmıştır. Almanyanın dermokratlasarak kendi kendini idare etpjesi esasma dayanan îngiliz görüşü, Almanyatto Birleşik Amerika fistemin« benzer ayan ve mümessiller meclis. lerinden mürekkeb iki meclisli bir sis , Arab Birliği Genel Sekreterile mülâkat # Basketbol macı İsfanbul muhteüti, Alina muhtelitini maglub etti Spor Oyunları Federasyonu tarafmdan hazırlanan TürkYanan basketbol maçlarına dün Teknik Üniversite srionunda devam edilmiş ve Atina muh'eliü, Istanbul muhtelitile karşılaşmıştır. Istanbul takımı: Kesitn, Satı, Samun, Sermed, Tevfik, Ali, Haydar, Bilek, Ançus, Nejad. Sktina takımı: Pandoploz, Lambro, Nikolaidis A, Nikolaidis B, Apostoiidis, Arvaitidis, Kostoplos, Dimitraplus, Dusmanis. Devamlı bir münkaşa halinde geçen maç uzatıldL Neticede 4138 İstanoul muhteliti galib geldi. «»w» • t e m ka>«ie^ f a k a tc u m h u r B a Ş | ^ D ^ t t r r a î ı | | | a ı l Azzam Pasa, Arab Bıriıgımn Kunımunun faaliyeti Celâl Bayanıt Hataylılara Iş ve Işçi Bulma hitabesi Devlet Natbaasında yetistirilen mürettib ve mücellidlere dün törenle diploma verildi kpnmm saıâhıyeüerıni tahdid etmekte " " » ' " " ' w » J » Molotov Il« Marshall yann konuşacaklardır. Diğer taraftan Avustaryaıım, Icotrferansa kendi noktai nazaruu anlatmak Arkaai Sa. 3. Sü. 4 U Kahire, Mart Kahirenin büyük | Cumhuriyet için mülâkat teklıfimi merkezlerinden birine açılan Yusufül derhal ve nezaketle kabul eden Paşa cendî caddesindeki Arab Birlifi merke tarafından, bekletilmeden kabul edilizi binaandayım. Geniş bir avlu içinde yorunu Şakaklarında, omuzlanndaki yüki bu büyük bina çeşidli Arat» kıyafet kün ağarttığı saçlar, ilk bakışta göze ArJcast Sa. 2, Sü. 7 de lerindeki şahsiyetierl* dolup boşalmaktadır. Arab Birliğinia toplandığı bu günlerd« bu cadde ve bu bina, Kahirenin sıklet merkezi haline gelmiştir. Birlilc Genel Sekreteri Abdurrahman Azzam Paşa, Türk dostîuğu ile tanm nuş bir şahsiyettir. Trablusgarb muharebeleri esnasında biziml» beraber çaD. P. Başkanı, Atatürkün bşbğını işlttiğim bu zat, Birliğin sağ hizmetlerine temas ettiği zakolu nvesabesindedir. Sevimli bir simaman salonda hıçkmklar sı, olgun blr karakterl vardıı. duyuldu toplannası münasebetile Curahuriyet > muhabirinin sorduğu suallere cevab veriyor "Sus,, vapuru Bandırma yolunda kaza atfattı *** •. Arkan Sa. J, Sü. 5 te . Adana, 21 (Telefonla) İki gündenbeTİ Hatayda bulunan Celâl Bayar, bugün Antakyada D. P. merkezinin açıhj yıldönümü münasebetile heyecanlı bir hitabede bulunmuştur. Celâl Bayar DP. nin siyast durumunu izah ettikten sonra Hatayın kurtuluşuna dair henüz açıklanmamış birçok malumat vermiştir. Celâl Bayar nutkunda Atatürkün ölmez hizmetlerine temas ettiği zaman salomı dolduranlar büyük bir heyecana kapümışlar ve hıçkırıklarıru glıliyememişlerdir. Celâl Bayarın irticalen söyledi|i bu nutuktan sonra Refik Koraitan söz alm";, Partinin Hatayda kuruki'şu'na aid saflıalarını ve kurtuluş anmia çekilen zorluklaıı belırterek, Hataym yurdun aşılmaz bir betonarmesi olduğunu, Hatayldarın sınır bekçüiği gorevlerini dunya sonuna kadar çsrefle yapacaklaÇalışma Bakanı, mezıınlara hitab ediyor Arkas\ Sa. 3, Sti. 1 de Y(uuı 4 üncii sahiiemizd* Yeni mahsul çok bereketli Önümüzdeki yağmur mevsuni de iyi giderse köylünün bugün elinde bulunan 200,000 ton hububat ihrac edilebilecek Ankara 21 (Telefonla) Son ha. berler, mahsulün bereketli olacağı yo. lundaki ilk tahminleri kuvvetlendirmiştir, yurdda ekim vaziyeti son derece iyidir. GeQ^n yüa göre, daha geniş bir saha ekılmış, mevsım do hemen her ta. Sus vapuru İstanbuldan ayrılırken rafta ekime elvsrişli olaıuştur. Onü. müzdeki aylarJa, yağmur me'sinıi ayni îznar 21 (Telfonb) Bugün İstan lecedekl istim borularından biri delmşekilde mu=aid olursa, eskiye nazaran bıl'an Bandırmaya kılkan «Sus» va miş, gernıyi sıcak bir buhar tabakısı jrekor teşkil edecek b'r mahsul toplana puru hareketinden bir saat sonra blr kaplamağa baçlamıştır. Vapurda kcgaîc Sa i, Su. 7 de Arkası Sa 3, Sü. 6 da tehlıke atlatmıştır Vap^run ikincl del