14 Mart 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Raklbi bulunmıyan 12000 kilo kuwetind« Amerikan Peynir Mayası PENİROL Piyasaya bol miktarda arzedllmiştir. 12 şişelüc sandıklar fiaü 60 lira 48 şişelik sandıklar fiatı 48 lira fler yerde ısrarla PENİROL peynir mayasını isteyiniz, Tesiri teminatlıdır, 23 üncü yıl Sayı: 8108 umhuri Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: tstaBbul No. 246 Telefonlar: Cmuml Santral Mumarasu 24298. Yaa İşleri: 24299. Matbaa: 24290. KAVAKLIDERE Şarab lin sembolüdür .emiz kendi kamyonu ve bayi siparişlerini hazırdır >urnu Tel: 36117 KURUCUSUCYUNUS NADÎ Cuma 14 Mart 1947 ab Ltd. Ş. Bütün Dünya Truman'ın heyecan uyandıran nutku ile meşgul oluyor Receb Peker, Truman'ın Renter'e göre, Noskovadaki bütün müşahidler nutkun demeci hakkında diyor ki: konferans havası içine diplomatik bir bomba gibi düşebileceği kanaatindedir Londra 13 (BBC.) Mister Truman'ın dün. yeni Amerikan dıj po litıkası ile Türkiy* ve Yunanistana yardım hakkında verdiği mesaj bütün dünyada en geniş alâkayı uyandıran en büyük hâdise olmuştur. Wa£hingtonda ayan haricıye encümeni hususi bir toplantı yaparak durumu tetkike başlamıştır. Toplantıda milletlerarası durum ve bilhassa Akdenizde ve Yakınşarkta durum hakkında Dış İşleTİ Bakanlığı muavıni Acheson'u Savunma Bakanı Robert Patterson'u, Bahriye Bakanı James Forrestal'i v« Savunma Bakanlığı Müsteşarı Kenn«th.i dinkyecektir. Mümessiller meclisi hariciye encümeni de üç gün zarfında umumî heycte D'r kanun tasarısı sunmak iızere çalışmaktadır. Mister Truman yeni siyasetimn kabulü için iki Amerikan partisine de güvenebHecek durumdadır. Ayandan Vandenberg bugünkü demecinde cBaşkan, komünizın tecavüzünün mahiyetini tam eesaretle anlatmıştır. Onun istekleri evvelâ hariciye encümeninde, daha sonra umumî heyette konuşulacaktır,» Dünya basımnın yorumlan Ingiltere gazetelerı umumıyetie lehtedir Amenka gazeteleri içinde yalnız infirad taraftan olanlar alyhtedir. Komunist Daih Worker, Truman'ın nutVunu, Amerikan millî siyasetini değiştirmek mahiyetir.de1 sayıyor. İtalvan gazeteleri. artık Amerikanın bir büyük devlet sıfatile Akdeniz siyasetine karışmış olduğunu yazmaktadır. Arkasx Sa. 3, Sü. 2 de "Truman'ın nutku Rusyaya bir ihtardır Birleşik Amerika halkmın bu ihtarın arkasında olduğuna şüphe yoktur,, Başbakanın beyanatı Bir döniim noktası aşkan Truman'ın evvelki gün Kongrede söylediği nutku tarihî bir doniim noktası saymakta bütün dünya gazeteleri birliktir. Yıllardanberi bekBaçkan Truman'ın nutku lenen sulh, nizam ve hürriyet güneköylere varıncaya kadar şinin bu nutukta müjdesi okunduğuna inanılıyor, insanhğı saadete kaher yerde büyük alâka vuşturacak şartlan sağlamak husuile dinlendi sunda Birleşik Amerikanın sonuna kadar dönmemek üzcre kesin bir karara vardığı söyleniyor. Başkan Truman, gerçekten çok mühim bir nutuk söylemiştir. Bu nutku okuyunca, mesclenin Yunanistana ve Türkiyeye 400 milyon dolarlık bir kredi açmak gibi basit bir yardımlaşma mevzuunu fersah fersafi aşhğını, insan ve millet haklanna aid bütün bir istikbal dünyasını yaI Ankara 13 (Telefonla) «Eğer bir kından kucakladığını görüyoruz. ' harb patlak verirse kendini ilk eteş hatHarb bojunca istilâ kuvvetlerine j tında hisseden Türkiye, şimdi AmerikaJ lıları tam yanıbaşlarında ve kararh halkarşı biri dövüşerek, biri de dövüş ' de görmekten mütevellid bir memnunimeyi her an göze alarak türlü feda , | yet ve inşirah içindeddr». Başkan Trukârlıklara katlanan bu iki millete man'ın nutkunun bütün memlekette yardım elini uzarmakla, Birleşik ALondra 13 (B.B.C.) Moskovadan «Mıitb»fikler arasındaki birlıği göstermelc uyandırdığı akislere dair haberleri yuiçin sadece beş isim okuyorum» demişmerika, bir insaniyet borcunu yerine bildiriliyor: karıdaki cümlelerle hulâsa etmek mümDış İşleri Bakanlarınm dördüncü top tir. getirmekten çok daha ileri bir adını kündur. Denilebilir lci, hiçbir nutuk, Molotov, oevab vererek hiç bir nazi Başkan Truman'ın son beyanatı kadar atıyor hattâ Ortadoğu bölgesinin lantısma Mister Bevin başkanlık etmış. nin Sosyalist Birlik Parüsine girmesine Türkiyede geniş bir alâka uyandırmastratejik emniyetini korumak gibi ve bu toplantıda Almanyanm nazilikten müsaade edilmediğini söylemiştir. mıştır. Nuticun iradından hemen on dahaklı bir kaygımn da ötesine geçi temizlenmesı ve demokratlaşması konuşulmuştur. Nazilikten temizleme işi yarin da ?ö Arkast Sa. 3, Sü. 5 te >or, dünya banşuıa aid nizam temeGeneral Marshall, bu işleri başarmak rüşülecek ve Molotov Almanyanm delininhangi ülküye göre ayarlanma hususunda ayni usulün kullanılmaması mokratlaştırılması hakkmda tekliflerde sı lâzım geldiğine işaret ediyor. Bu yüzünden işgal devletlerinin birbirlevin bulunacaktır. işaret azimli bir karann ifadesidir. den şüphe etttklerini söylemiş ve onnu Çin meselesi Birleşik Amerika, ortahğa üçüncü için tutulan usulün birleştirümesini İST M. Molotov bugün Mr. Bevin ve bir cihan harbi tohıımlarının serpil temiştir. Marshall'a bir mektub göndermiş ve Çin mesine bundan böyle razı olmıyacak, Bevin de İngilterenin elinde bulunan meselesinin mıizakere edilmesi için üç huzursuzluk içinde krvranan bir mil bir listeye göre 40 ileri gelen nazinin Dış İşleri Bakanı arasında yarıresmî bir letlerarası hayatuıı bir an önce sü halen Sovyet bölgesinde mühim mevki toplantı yapılmasmı istemiştir. M. Molokuna kavuşturmak için elinden ge lerde bulunduklarmı iddia etmiştir. Be tov bu toplantıda Çinin Moskova elçisivin, bu listeden beş isim okumuş ve nin haar bulunabileoeğiii bildirmiştir. leni yapacaktır. Başkan Truman'ın açığa vurduğn ve iki büyük Amerikan partisinin yürekten tasvib ettiği bu azimli kaDenizyollarınm Ege vapuru dün batı ran, kendi hürriyetleri içinde efenAkdeniz seferinden dönmüştür. Vapur 195 yılcu ve.,800 ton mal getirmiştir. Yoldice yaşamaktan başka ihtirası olcular arasında Arjantinin Türkiye orta mıyan milietler nice zamandır bekelçisi Samuel Alajandro, Fransanın Bükliyorlardı. Dünya sahnesinde millî reş sefaret ataşesi Rene Burckel, Lonhürriyetlerin en kuvvetli bir temsildradan dönen Istetistik Umum Müdürcisi sıfatile, Birleşik Amerika, aktif lüğü müşaviri Şefik înan, Donanma Kove canlı bir politika gütmek zorunda mutanı Koramiral Ali Ulgen ve Isviçreidi. Böyle bir politikaya karar verip de tetkiklerde bulunan Yakacık Sanaonu azimle yürütmedikçe, nazari tartoryomu Başhekimi Ihsan Rifat bulunmaktadırlar. tışmalarla, yahud sonu gelmez paItalyanm yeni Ankara Büyük Elçisi zarlıklarla büyük devletler arasında Renato Prunos da, dün ailesile beraber bir anlaşma havası yaratmaya imkân Ege vapuru ile şehrimize geimiştir. Italyoktu. Yayılma ve genişleme istekleyadan aynlmadan ev\'el, Başbakan de ri nerede başlar, nerede biter? hanGasperi lle, TürkItalyan münasebetleri gi küçük milietler haııgi büyük devhakl{in<k hususi blr görüşme yapan Bületlerin nüfuzu altına konmahdır? Arkan Sa. 3, SH 4 te hangileri hür kalsın, hangileri esir yaşasın? Bu sualleri bir müzakere General Mac Arthur'ün vaktile memleketimizi dyareti esnasında alınmı? resml mevzuu olarak ele almak son derece tehlikeli bir hareketti. Çünkü bir metoda bo>un eğmekle, her şeyden önce banş ve adalet prensipleri sarYıldız bahçesinde gömülü sılmış olacaktı. Bir defa da prensipler yerinden o>Tiadı mı, artık şahlaolan milyonlan bulmağa nan iştihalan dindirmek imkânsız bir gelenlerle bir görüşme h=!e girecekti. Birleşik Amerika bu yolu bir hayli denedi hattâ bu deneme belki de biraz fazla sürdü. İlk adım vaktinde atılsaydı da, bütün neticelerile birlikte ona beraberce katlanılsaydı, bugün ufukta gördüğümüz banş güneşi, dünyayı çoktan ısıtmaya başlamış bulunurdu. Bununla beraber, doğru ve lüzumAnkara 13 (Telefonla) Amerika ve ı «Türk Dil Kurumu tarafmdan baııa lu kararlar, hiç bir zaman faydasız Japonyadan yüz milyon Türk lirasma [bahşedilen mümtaz şerefi büyük bir değildirler. Yunanistana ve Türki yakın mübayaada bulunacak olan Sü memnuniyetle karşıladım. Kurumun sicil ye je yardım elini uzatan Birleşik merbank heyett hafta sonunda Ankara kütüğüne fahrî aza kaydedilmeyi derin Amerika, bu hareketile, dünyada dandhtonbula, oradan da doğruca New bir tefahur ve temayüz hissile kabul jaşatıbnak istenen orta çağ zihniye Yo^Thareket edecektir. Heyet Dil Ku. ediyorum. Türkiyeyi ziyaretim ve Ebedî tine karşı bir sed çekeceğini haykı rumıSrun beşinci kurultayında fahrî Şefiniz Atatürkîe aramızdaki samimî dostluk maziye aid en saadetbahş hanyor. O geri zihniyeti yaymak isti üyeliğe seçilen Uzakdoğu Müttefik Orduları Başkomutanı General Mac Ar tıralarım arasındadır. Şu geçen birkaç yenler, ya sonuna kadar dayanmak, thur'e kurumun yazdığı bir oıektııbİE yılın sıkmtılı zamanlarında dünya meyahud da düuya milletlerine uyarak birinci dil kurultayındaki çalışmaları be selelerinin halli isine kendi büyük istibanş ailesi içinde kendilerine şerefli lirten bir kitabı gotürecektir. Mac Ar dadlarını katabılmek için onu hâlâ *•'" ver seçmek zorundadırlar. Sonuna thur, kurultayın fahrî üyelık kaıarını hayatta görmek arzusunu çok kere Define arıjanlardan Aziz Orkan Halisane hurmetle1 NADİR NADİ bildiren mesaja fu mektubla cevab ver duymuşvmdur. rlmle.» • Yazıst 4 üncü sahijemizde Arkatt Sa. Z, Sü. 4 U miştir: Türkiyede memnuniyet Turkiye ve Yunanistamn muhfemel bir tecavfize sed eekmeleri, rfünyaBin fayîn edecektlr «Başkantn görüşleri, bütün millellere, millî hndudları içinde müsiakil, rahat ve şerefli insanlar olarak yaşamak feminafmt lelkin edecektir» Celâl Bayar da, Amerikada Türk milletinin dünya sulhu için mühim bir emniyet unsuru olarak takdir edilmesini memnuniyetle belirtti Istanbul 13 (a.a.) Başbakan Receb Pekerin Associated Press ve NewYork Times'e demeci: « Başkan Truman'ın nutkunun tam metnini henüz ajanslar yetiştiremediler. Gorebildığim hulâsalara göre, U.S.A. Başkanı, Yunanistana ve Türkiyeye yardım teklifini yaparken yalnız dünyaşümul strateji anlayışı içinde kalmamış, ayni zamanda tam realUt ve tam insanî bir göruşten de mülhem olmuştur. Bu sözlerin ifade ettiği fikirlerin derin tesiri Akdenizi, Yakmşarkı ve Ortaşarkı aşacaktır. Başkanın iki meclis tarahndan Eİkışlanan fikirleri, dünysyı sars«ı güçlükler ve zecrî temayüller karfisında Amerika umumî efkârının tam iıyaıuşını ve hakikatleri eksiksiz görüfünü aksetüriyor. Bu görüş, dünya emniyetinin tecezzi kabul etmez bir kül olduğu itikaduu kuv^etlendirecek ve sulha, hürriyeta bağlı bütün milletlere millî hududları içinde müstakil, rahat ve şerefli insanlar olarak yaşamak teminatmı tîlkin edecektir. Biz, isülâya uğradığı devirde çektiği bütün ıstırabları beraber ysşadığımız bugün geçirdiği zorlu günlerin arılarmı paylaştığımız YunanİEtrnın jardım gör" mesini derin b'r sevincle t?'3kki edıyoruz. Ayrılmaz bir do'tluk ve mukaddprît birîiğile bağlı cldrğumuz komşumuzun mesud günlerini görmek'e bahtiyar olacağız. Türkiye gerçi son harbin tahribatma uğramamıştır, fakat bizim memleketimiz tahribattan masun kalmış hali ile de Sarbin musibetlerini çekmis olan Avrupa memlakeilecindea iyLbir halde değiidir. Yurdumuz tarihî mukadderatm tesii aîtında medent ihtiyacları karsılıyscak vasıtalardan mahrumdur. Bütün iktis»dî ve endüstri işîerimiîi, kuvvetli hamlelerle başarmağa, yollanmızı, ulaçtırma vasıtajarımızı ve bilhassa sosyal tesisleri hemen yeni baştan kurmağa mecburuz. Tarım kalkmması için de çok emek sar Arkast Sa 3. Sü. 5 te Bevin, dünkü toplantıda, Rosları, nazi ileri gelenierini isiihdam etmekle itham etti Başbakan Receb Peker Bütün memleket halkııun, askerî kıt'aların ve talebelerin işlirak ettiği lören çok parlak oldu, Italyanın yeni Ankagece fener aîayları yapıldı ra elçisinin beyanatı Ege dün gelenler Erzurumun düşman vapurile istilâsmdan kurtuluşü 1 Dogunun anahtarı,, Maruf Amerikan tecİ8İ L i «Türkiyeye malî yardımla birlikte askerî garanti de vermek lâzımdır» Washington 13 (a.a.) Amerikan basını, Türkiyeye yardım işile yakmdarı ilgilenmekte ve bu yardım lehine yazılar yayınlamaktadır. Waltsr Lippman bu konu etrafında yayınladığı bir makalede ezcümle şöyle demektedir: , Ortadoğunun anahtan mevkiinde bir memlekettir. Sovyetler Brîıği tarafınan o derece bir tazyika nı^ruz bırakılıyor ki büyük bir orduyu ssietber halde tutmak zorundadır. Turkr'e bu orduyu pek daha fazla besliysmez. Halbuki Sovyetlerin Boğazlar ve doğu snıır bölgesue ilgili talebleri halledılmedikçe Türkiye kâfi ölçüde asksrî kuw«t idame etmeğe mecburdur. Bizım karar vermemiz gereken nokta, bu du Arfeası Sa. 3, Sü. 3 te Gl. Mac Arthur'ün Dil Kurumuna mesaji Uzakdoğu Nüttefik Ordosa Başkomatanı, Büyâk Atamızdan hurmetle bahsediyor Deline arıyanlar «mılan bir görünüf Erzurum 13 (a a.) Erzurumlular coşkun alkışlan arasından geçerek hükurtuluşlarının 30 unc uyıldönümünü kumet konağı önüne gelmelerini mütemilletvekillerimizden General büyük bİT törenle ve ooşkun tezahüratla akıb, Arkas\ Sa. 3, SU 1 de kutladılar. Büyuk, küçük hemen bütün. Erzurum halkmın, bütün okurlaruı ve ordu birliklerinin katıldığı bu muhteşem törene, kurtuluş gününde olduğu gibi muhteiif semtlerden şehre kahraman müfrezelerimizin girmesil* başlanmıştır. Bu müfrezelerin bütün yollar üzerinde yer almış binleroe Erzurumlıuıun derin heyecan ve şükran ifadesi olan Yunan millî basketbol takımı şehrimize geldi j Rakn sarfiyatı yüxde 25 arttı Tekel Genel Müdürü bu hususta izahat veriyor Tekel Genel Müdürü Hüsnü Kortel aylık basın toplantısmı dün Tekel Genel Yunanlı sporcular Müdürluğü binasmda gaze*^cilerle yapmıştır. Sportif Oyunlar Federasyonu tarafınGenel Müdür, Tekel Idaresinin yeni dan hazırlanan Türkiye Yunanistan tesislerine, dış satışlarına, Karadenız mılH takımları arasındaki basketbol ma Arkast Sa i, Su. 6 da çı 19 mart carşamba gunü şehrimizdeki Galata ııhtımında Teknık Unıversitede yapılacaktır. Türk» Yunan milli takımları ekim ayında Atinada ilk defa karşılaşmışlar ve Türk Arfcoat Sa. i, Sü. » i «