8 Mart 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

i menkıbe Yazaıt: İsnail Habib Sevük KurtdeBeli Mehmed Pehlivamn Landra sokaklr.nnda milll kıyafetle gezdji: Ayakta ökçesiz yumuşak: pabuç, baca.kta. kcyj lâcivesd ve yanları kaytan işlemeli potur, belde , alaealı ku:na.ş:an geniş ve fcışâin muhacir kuşagı, gövdede açık rtnkü n'intan! ve mintan üstünde koyu renkli camadın, serin havalarda onun iistüne giyilen kocuk; boğazdan kuşağa kadar sarkan kahn gümüş kordon, bu kordonun taşıdığı iki kalm kapaiU günıuş. Serkâsof saat .saatin kuşaga konan yori]iden\ayrıca aşagıya sarkan üç pargerlş'îgindeki lşlemeU kordon sallaması, Eihayet başındaki fesin üstüne dolpıınuş.ssrıüskırrnızılı ipek karı^ık o pırıltılı puşo ve oehlivan sarığı demek olan pus'jnun yand.m omuza doğru aflli pekUde sarkan sa<;agL Büttln bu kıyAfet içinde enin« boyuna, alabildigine sallı bir endam ve çok yaku Sikh toir çehre. Dr. Behçet Vehbi Bey difcor ki: <Cadde çaıprazlan ortasmda lnsa [degneğil* yol gösberen polisler kimseyi selâmlamaöıklan halde bizlm pehlivanı knutlaka selâmlayıp ona derhal hünneüe yol verirlerdl.> îngillzler M. olur olma* şeye aldJrmıyan en sogukleanh mlllet oltnakla meşhurdur, pehlivammızın o kıyatfet ve o endamla Londra sokaklannda, fgezişi, bu arük Wr gezis degil blr îetüı I İ lonizasyonunun kemmiyetile mepsuten akılarak «keşf> edilen bu «tarihi milmütenasib olduğunu görüyoruz. Rus letler> için, Rus Himler Akademisine kolonistleri tarafından sarılmış ve kü mensub misyoner, profesörler, dil, yaük adacıklara tefrik edilmiş olan : ve edebiyat uyduruyorlardı. Bir yardan milletkr ve diller parçaMordva, müteoanis olanlara nisbetle daha çabuk Ruslaşıyor. Binaenaleyh lanırken, öte yandan da bunlar yazı, Rus olmıyan milletleri Ruslaşüran Rus kelime, ıstılah, sarf ve nahiv bakımınköylüsü, bazı hallerd« de, Rua işçisl dan da Ruslaştırılıyordu. 1928 den sonra tatbik edilen lâtin alfabesi, 1939dir (1). Muharrir, Siblrya Türklerinin haya 940 tan itibaren Rus alfabesine çevtma dair bir tetkik yazmıj olan Yad ildi. Türk dillerjndeki müşterek Arab rintsev'den aldıgı bu parçaya da dik ve Farisi sözleri Rus sörlerile de|iştirildikten sonra ortak türkçe kelimekat nazarmı ayrıca çekmektedir: «Hiç bir zaman misyoner bulunma lere «Pan Turanizm» damgası vuruldu. ış yerler vardır ki, Rus kolonizasyo 927 yıllarmda, Stalin'in millî kültür hakkındaki tarif ve formüîü münakaşa nunun ganişliği sayesinde, yerliler ken edildiği zaman milletlerin millî dilîeri di arzularile bıristiyanlığı kabul et kökünden inkâr edilmeğe başlanmıştı. mişlerdir.» Stsîin'in tarifine göre: Muharrir, fikrini ş&yle hulâsa edi«Mahiyet itibarile sosyalistik olan pro. 'or: r leter kültürü, sos> a!izn» kuruluşuna cel«Ruslaştırma siyasetinln biricîk ve bedilmis olan milletlerde, şekil ve ifade başlıca silâhı, demek olur ki, muhacebakımmdan muhtelif şekil alır.> Stalirettir. Fakat bu muhaceret yolu şartları iyl ve doğru bilmsk esaslarma dayan nin bu tarifinden şu formül çıkarılmıştı: malıdır. Hall hazirda Sibiryaya binler «Mahiyetçe sosyalistik, şekilce millî promuhacir akıyor. Fakat bunlar âvâre leter kültürü.» Dilden ibaret olan şekil bir halde dolaşıyor ve tesadüflere öa etrafmda yapılan münakaşalard» denilanıyorlar. Bu muhaclrler, yerlilerin mişti ki: «Kültürün mahiyetile şekli •oimuftu. toplu ve mütecanis olarak yaşadıkları arasmda bir hudud koymak mümkün * * * •erlere gönderilse ve iktisadl menfaat değildir,. Mahiyetçe sosyalistik ve enterleri dikkatle nazsra alınarak, blrbirle nasyonal olan kültür, ifadece de öyle Blr gttn pebttıranımızı Krahn doktoru rile irtibatı muhafaza etmek şartile, olacaktır.> >vinde çaya davet eder. Tabil Dr. BehYani ifadece, dil bakımından, rusça yerlileri güçük adacıklar haîine getireteet Vehbi Beyle beraber gittiler. Tercucek şekilde yerleştirilseler ve kolonlst olacaktrr. O senelerde Sovyetler BirliJmanlığı o yapıyor. Iri lrl ellerile Kurtler, eriyip gitmemek endişesile, yeni ğinde dil meselesini tanzim eden hukuki 'Berell çatah, kaşıgı jeker taakacını lnkolonist kafileleri ile takviye edilmiş kaidelere dair Profesör Durdenevskiy ffce ince tutuju. sorulan suallere aekl zeolsalar, bahis mevzuu olan yerlilerin tarafından yazılmış olan eserde denili1*1 cevsilar verl?l. Ev sahiblnln hanımı Ruslasması işi temin edilmiş sayılabi yordu ki: ftlayanarnryarak: tAman n* oentilmen Daha 1936 haziranında, 'Avrupada lir (2).» 'Edam, aksam yemeglne de buyursun» «Bütün yurddaşlar için ana dili hakRus csiri milletler kutoplanmış pş ^deyince kocası <Bu Türk pehllvanı KraMuharrir, Alman usulünde, devlet kını veren dillerin müsavatı prensipi rultayı, bilhassa Sovyetierin dil siya dilinin oebren tatbikmı da kabul etmi ve rabıt dil idesi; işte Sovyet vânıkakm aofrasına da gideblllr> dlyor. Kan setini konuşarak, Milletler Cemiyetine yor. Kolonistlerin arkasından öğret nunu tarafmdan tatbik edilen ve istik'koeamn en şaş&ialdıklan şey, heybetle 1 müracaat etmiş, o zaman Milletler Ce men göndermeyi teklif eden muharrir, balin medeniyetinde Sovyet milletlerini 5'umuşakngtn blr adamda bu derec* amiyetinin azası bulunan Sovyet hüku «Rus olmıyan milletler için Ruslaştır kaynaştınp birleştirecei yolu temizlehenkle birles.ebüınesivmis.. metinin bu siyasetini protesto etmiştl. ma değil, hıristiyanlık!» şiarı altında mek için hukukî silâh olan başlıca esas *## 1 Azerbaycan, Beyaz Rusya, Gürcistan, çalışan misyonerlerin, Adalı Halu de gelince onlar artak hıristiyanlığı bundan ibarettir.> İdil Ural, Irgriya, Karelya, Koni, Kı •erli milletlerin ana dilinde tedris etLondra sokaklannda lkizli bir menkıbe Yani Sovyet milletleri, «istikbalin me rım, Kuban, Moldavya, Şimalî Kafkascluyorlar. O da hemen aynl fcryalette, meleri sayesinde Ruslaşmamn daha hız deniyetinde> rusçadan ibaret olan «râbıt ya (Dağistan, Çeç^n, İnfoş, OseÜer, Kao da aynl boyda ve aynl heybette. Yalla inkişci ettiğini kaydettikten sonra, dll> etrafında «kaynaşıp birleşeceklerve Süleyman hakkında bir 150 lira da orası raçay, Balkar, Toğay ve Çerkesler), nus KurtdereU beyaz, ötjeü kişmirt. A*** ceza vererek reddl hâklm tekliflnl uygunsuz Türkistan ve Ukrayna heyetlerinin iş Rus misyonerlerinuı plri sayılan H dir>. dalı'nın, kendinl çignemesine ramak kaKomünist Partisinin 16 ncı kongresinMendstir güreçl şakrak sakrak baj bularak dosyayı İstanbul Savcıhğına lade tirak ettiği kurultay, Rus esiri millet minski'nia çu sözlerini ilâve ermekte«ingiitere tarihini yazmaya 1942 sonlan lrl kaönnalı yük arabasını blr omua etmlşU. dir: de kabul edilen, yukarıda anlattığımız lar: Peşrev nâxa, elense... Devlerin cünleri imha için girişilen hereketler haklarmda karar vererek 1943 senesi mayıdarbesile tartak martak ederefc kalabaiık Dünkü oturumda Beygo'nun veklll, Oçün«Rus olmıyan milletlerde, ana dili karar da onu emretmekte idi. «Tek dilli cwdeyl bir ancfa aUak bullak hale ge büşleşrnesl. Güreş heyecanlı heyecanlı, cü Asliye Ceza Mahkemesinde görülmekte kında nrjfassal raporları dinledikten vasıtasile, hıristiyanlık telâkkisi yerle ortak kültür> çeklinde formüle edilmiş smda işe başladım. Dört senedir günde sonra, medeniyet dünyasına ve Milletortalama on saatlik mesal bana maddî tirniesi dülere d«sUn olunca Dr. Behçet sürprlzll oynnlarla. devam eder: Tirpan. olan dava neücesinin bununla alâkalı olduCemiyetine hitaben bir karamame şince, onlarda Rus milletine karşı »ev olan bu Ruslastırmayı «ilmîleştirmek» bir menfaat temin etmedi. Buna mukakaz kanadı; yılan sarması. kurt iapaaı; ğunu llerl sürerek blr an evvel kararm vehayretle Vehbi Beye her tanıdığı rilmeslnl taleb etmlştir. i dahi yerleşnveğe başlıyor. Gene kendi için, N.Y. Marr bir «ehram nazariyesi» bil m:Hetime ve yurduma borcumu cdekaleme aîmıştı. Bunda deniyordu ki: : cSizin Türklsr heptoöylemi?> üstten elte, alttan üste... Devlerin aemMuhaken.e, dosyanm tetkikl ve karar tçln «1926 danberi, Rus Bolşsvik partisi, ana dilleri sayesinde onlarda Rusluğa uydurdu. Bu nazariyeye göre burjuva miş oldurn. A^Tica AngloSakson dünberekleşmesl. Güreş cetlnleşiyor. çetlnbajka güne bırakılrmştır. *** başta ju'.canda adları geçen milletler alâka uyanıyor, Rua dilini memnuniyet dücileri ehramı başasağı koyup, dillerin yasmm geleceğini ve önemini vaktinden Londrada Kurtderell'nln, Berlinde A lik aaşıyor azıs. kabarıyor: Yara, bere... İstanbul Üniversitelilerînin tel^rah olmak üzere, bütün Rus olmıyan mil le öğrenmeğe ve Rus kültürünü almabir kökten geldiğini ve gittikçe dallanıp evvel sezmokten müteveîlid bir gururîa Nerdeyae bir kaza olacak. Hakem heyetl karşısana çıkacak kim.se kalmadillerini sistematik surette ğa çalışıyorlar (3).» Ankara Üniversitelilerinin kızıl propagan letlerin budaklandıgını iddia etmişlerdir. Haibu nef.sime iarşı güvenim de arttı. üdsini berabere ilan ederek güreşi payyınca, iki tarafta da işler kesad gittidayı protesto maksadile yaptıkları nıımaiyis Ruslaştırmpğa ba=lamıştır. Komür.Ut XIX uncu asrm ortalarında Sibirya ki diller gittikçe birleîmcğe doğru bir Bu kitablara halkımızın ve münevver* linden, tngiliz ve Alman organizatörler dos etti. üzerine İstanbul Üniversitelüeri adına. ken partisinin 16 nsı kongresinde, bu parti ile, henüz fethedilmemiş olan, Türkis lnkişai seyrl göstermoktedir. Ve bu in lerimiıin aösterecekleri alâka. hazırlanrci pehlivanı blrleşoirip, vaktlle Parlst» DönüşUs Dr. Behçet Vehbi Bey, blr dilerin» su telgraf çekilmistir: kâübir.in söylediğine göre, dil siyasetan icin Smirnov'un çikâyet ettiği plân klfaf seyrl de Sovyetler BirliJ'inde ger mış olan Yeniçağ In^iltere tarihinin ya«Vatanperverane ve millî duvgulola g8sKoca Yusufla Hergelecl İbrahim ara aralık Adalı lle yalnız kalıp: «Giireşln terdiğiniz tezahürata lçten gelen en sanjnıi tinin gaj'esi şudur: Proletan'a bütün sız Ruslaştırma ve muhaoeret «varid çekleşmek üzere imiş. berabere bitmesi lklniz lçln de İyi oldu» yınlanmasjnı mümkün kılacaktır.» smda oldugu gibi, bu sefer de İngilizlere duygularla istirak eder, sevgilerinıijj yolla dünyada muzaffer olduktan sonra, bü ol;a» da, Avrupa kısmında muntaıam, Ihsan Yurdoğlu, eseTİni 1936 da IzmirBu nazariyeye göre 19 uncu asnn, son bir Tüi'k güreşi gösterilmesl tertiblen deyince, Adalının verdiği cevab.» Kurt rız» tün 'kültürleri, tek, müşterek dilli, tck İstanbul Üniversltes! Talebe Birli»1 adına ve ortalc bir kültür haline Beürmek. plânlı bir kolonize ve Ruslaçtırma tat yarısından itibaren ortak edebl türkçe de şchid olan «aziz şehid arkadaşı ideT dikten sonra bu güreşin Manshester deıeli güreşten blr gece evvel oıel obikatı yapılmakta idi. Daha XVTn Inoi Rükneddln Tozıim ' Dr. Behçet Veubi Beyin İngiliz talâJ dasındaki muhavereyi neden sonra AhSon yillarda ^aku buîan hâdisoler, Bol asırda Çarlık tarafmdan, şimalî Kaf etrafinda birleşmeğe dogru bir tekâmül alist kı^ctU kardesi Hava Knrmay Yüzse>Tİ gösteren Sovyetlerdeki muhtelif Iıaşı Eşref Gckelin asil ve kahraman rufiizile Mencistir de yapılması kararlaş med Fetgeriye anlatmıştı. Fakat doktor, Yargıtay Başkanı şehrimize geliyor şeviklerin bütün dünyaaa muzaffer ff tırılır. Haritada alt tarafı kalın. Üst ta Adalıdan aldıgt cevaBı ona anlatmadıgı Yargıtay Blrlncl Başkanı Halil Ozyürü'.î. olmak ümiduıi kudığından, komünist kasya ve Kırımda külliyetli kitaller, Türk şivelerinin birleşmesine mâni olma. huna ithaf etmek vefakorlığuıı ve karafı söbü ve her tarafı tırtıllı bir havucu ve anlatamıyacağı lçln Kurtderell gü bugün Ankaradan trenle şehrimize gelecektj. partisi Rus dilini, Lenin dili, proktarya tehclrler ve Rus kolonlzasyomı siyase mak, bilâkis ona yardım etmek icab e dirşinaslıçını göstermiştir. Esash bir tetkik ve gayretin, derm l>1r enriıran Britanya adasınm kalınlı sö reşten sonra Adalmin ne dedigini belki Bütün İstanbul adlıyecılerl ker.disini karsı ve oktobr inkılâbı dili ilân etmek su ti tatbik edilmekteydi. Kırim Türkle derken Moskova «âlimleri> tam aksini bütün ömrttnce bllememlştlr. rinin muhacerete icbar edilmesinden yapmakta, Türkleri sayısız kabilelere çörüş ve anlayışın mahsulü olan nn kilamak üzer» bugün Haydarpaşa Garında topbiilil İkl kısmı arasmda'il o büyülc belde retile. tek ortak dil fikrini Sovyetler parlak bir lstikbal merasimi yapasonra Katherina, İdil Dinyeper arasile Evet, Dr. Behçet Bey «Berabere kal. lanarak öyle geniş reklâmlar yapıp öyle haaurBirliği hududlan dahilinde tahakkuk şimalJ Kafkaçya steplerirdeki Noğay ayırmakta, dillerini parçalamakta, rus tab», okuyucuiarıma tavsiye etmfkten caklardır. manız iyl oldu> deyince, Adalı birdenlanmıa ki güreş yeri mâhaşerallah deneettirmeğe çalıştı. Bu karan.i lcrası, ya ları imha etti ve slmalî Kafkasya Türk çayı umumî dil ilân etmekte, Kus ko revk duyuyorum. Gümrükler Umum Müdürünün bire gözl?rlnden yaşlar boşanarak, dercek b!v menzara alır. ni Rus olmıyan milletlerin dillarirl lerini dağlara sıkıştırdı. XIX uncu asır lonistîerile Türkleri adacıklar haline tetkikleri ki: «Ne beraberl doktor, nerenin beragetirmektedirler. *** Ruslaştırmak için, bütün Sovyetler Bugun «Sovyet milletleri» yerine sık Son gece; Kurtdereli 1> Adalı aynl beri? Kurtderell blr kaç defa sortımı ye Sehrlmlzds bulunan Gümrükler Umum Birliğine mahsus olmak üzere, bir dil oTtalarma dofru bu Türkler batıda ve CelSdet Barbarosoğlu kendisile gödoğuda olmak üzere, birbirlerlle temaotelin aynı odasında yatıyorlar. Arala re getirebileceği halde benl rnahsus yen Müdurü Yusuf tzzeddin veresesinin nazariyesi vücude getirerek, kendi li sa gelemiyecek bir halde tecrid edil sık kullanılmakta olan «So\o'et milletb rüşen gazetecilere lüıalâtçılarla gii.nrükçütâbiri gösteriyor ki. So^etler Birliğine Dndaki muhavereyi Kurtdereli neden medi. Anlaşüan yaşlanmışiz anlaşılan ler arasında vakit vakit çıkan anlasmaz saniyatçılarını, «cugünkü dilleri birleşdavası reddedildi rr.işlerdl. 1864 te batıda, Karadenlz kıarrıi...» Apansıa gögsüne btr yumruk hkîara temasla demiştir ki: sonra İstanbulda, şimdl Türk donanmatirme için dil yaratıcılığı tekniğinin yilarmdakiler muhacerete icbar edildi dahil milletlerin resmen tasfiyesi günü Yusul Izzeadin Efendl vereielerlnden kaindlrerek üaw edlyor: «An, bu tUrlü t Ankarada Ticaret ve Gümrük Bakansınm kıym«tü albaylanndan, meçhıutetkik edilmesi gibi bir maksad etra ği gibi 1946 da doğudaki înfoş ve Çe de çok uzaklarda değildir. n l l n Leman. Nnzende. Makbule v,, ö«^C.mümessillerl arasında «on eünlerde sporcu Ahmed Petgeriye anlatır. Spo beraber kalm&k yenllmekten daha acı, lıkları Mirza BALA vidamn varislerinln Beşlktnşta. V i ^ e z " ' e Mi yapılan gbrüşmelerde gümrük eksperlerüe lş fında çalışmağa sevketti.» çenler sürgüne gönderildl ve Kınm tadoktor, yenilmekten kat kat acı.» mahallesindekl 76 parça emlakler 1 lcm Haruı..LTun bu muhterem salâhiyetinden sahiblerl arasında çıkan anlaşmazlıjın hal Kararda Eo\>et siyasetinin eski Çar mamile Türklerden boşatıldı. (1) L Smirnov, Rus olmıyan millet 7ins aievhlne 11 lncl Asliye Hukuk ! * H î İlahl Adalı Halil, serün o sıcai göe çareslne doğru gldilmiştir. Eksperler heyeüdin:edigiml aynen naklediyorum: hğın Ruslaştmna siyasetinden ibaret Görünüyor W kilisenln yerml lşgal lerin Ruslaştrrılması siyasetinin vazife mesinde"açtıklan dava dün sona er Aöah karyolada: «Of, pof» diye sağa yaşınla bu erkek sözün, kazandıgın en nin çalışma tarzlarmı gösterecek venl bir olduğuna da ayrıca işaret edilmekteydi tallmatname Ticaret Bakanlıgı tarafmdan Neticede mahkeme. lştirak hallndç eien komünist partisl, Çarlığm siya leri «îstoriçeskiy Vestnise. Mecm. 1892. parlak galebesinden de üstün. Pehlivan sola dönüp durmaktadır. Kurtdereli hazırlanmıştır.ı Gerçekten, Çarlığm Ruslaştırma siyet mevıuubahsoldu^ıadnn bütün veresenm (2) Smirnov, ayni eser, S. 763. «ordu: < Ke o Halil rahatsiz mısın?> yener de, yenillr de. F&kat adam ol Celâdet Barbarosoğlu dttn Yesilköy gttm yasetinl gözden geçirecek olursak, Rus setine tamamile sadık kalmıştır. Komühep birlikte da%a açmndıklarından. açılan nist partisi, Sovyetler Birliğine giren (3) Smimov, aynı eser, S. 764. Adah: < Hayır, dedi, yalnız eöyle mak; bu, en yenilmez pehlivan olmak rüklerlne giderek tetkiklerde bulunmuştur. davanın reddine karar verm'S'.ir. laştırmanm hedef ve usulünde hiç bir sczde müstakil cumhuriyetlerin bakir tan çok daha şereflldlr. Ruhun nur İçinbana Memed, yannki güleşimlz sahicl Yakında Uzunköprüye gidecekür. Trakya Meriç Gecesi fark göremeyiz, Buna mukabil Ruslaşde aziz olsun, arazilerini istismar bahanesile, bütün Rü o!acak?>, Kurtdereli dedi: < Elbet Tardımsevenlerin müsameresl Edirne Lisesinden Yct:?er.ler Cemiveti taÜç kişlnin ölümile biten kazarun tırmanın gidişinde müthij bir hız göze devîet teşkilâtJiı kullanarak, muazzam 6<i]ıicl grülefecegiz, kefere diyannda allsmaO Habib SEVÜK Yardımsevenler Dernegi Beyoglu »ubesl 10 ralmian bu aksam Tokatlıyan Otelı salonçarpmaktadu1. davası başladı ölcüde Rus muhacereti yapmakta, ge mart ıslı günü saat 18.30 da Şehir Tiyatrosu larırda «Trakya Meriç Gecesi» ter'Jb olunXIX uncu asırda Rusyada yaşamış rek Türkistanda, gerekse Kafkasyada, Dram kısmında blr müzik müsameresl ter muştjr. Toplantı. Rüzel bir programla sabaha Geçen eylul ayının 21 lncl *üntf saat 20 de Kavaklardan Köprtiye gitmekte olan Dev bir muharrire göre «son derece ilrr.î bu milletleri parçalamak, birbirinden tib etmştlr. Piyano ve klâsik gltar konseri, kadar devam edeccktir. let Denizyollarına aid 65 numaralı Saraybur mahiyeti haiz olan> bu meselede Rus tecrid etmek ve Ruslaştırmak siyase balet ve san bulunacak olan bu müsarnerenin Konser nu vapuru, Rumelihlsarı ile Bebek arasında ayrılmıştır: tiüi takib etmektedir. Azerbaycanda çok rağbet göreeegl muhakkaktır. içinde 6 yolcu bulunan bir sandala carpmış. mütefekkirleri iki kısma Son yıllarda verdigi konserlerle nazarı parçalanan sandalın lçlndekilerden üç klşl Muhafazakârlar ve liberaller. Muhafa Bakü ve Gence gibi büyük sehirlerde Konservatuar Türk musiklsi konseri uikkati celbeden ve takdir kazannn küçük boğulmuşlardı. zakârlar cebren Ruslaştrrmak için Rus eîr&eriyeti temin edilmiştir. Hattâ İstanbul Konservatuarı vermekte olduğı saııatkâr Mari Üs^ad, Kadıköv Haikevlnde Vapurun kaptanı Süreyya Sensoyvn aley Prusyayı (Almanyayı) örnek olarak bir müddet Bakünün Azerbaycandan Türk musiklsi konserlerinln «eklzlndslnl 11 pazar günü 16.30 da blr piyano resitaU vehlne açılan tedbirsizlik, dikkatslzllk, mev almakta iken lkinciler, her milletin ayrılıp doğrudan doğruya Moskovaya mart solı günü ısat 18 de Sehir Komedl Ti recektir. zuata riayetslzlik ve ölüme «ebeblyet davamillî mevcudiyetinl muhafaza ve inkibağlanması projejsl ortaya atılmıştı, yatrosunda verecektlr. Tanınmış bejtekârlasına dün Birinci Ağırceza Mahkemesinde Ç I K T I . şaf ettirmesi esası üzerine, Avrupa fe 1926 dan 1939 senesine kadar Türkis rm kıymetll eserlerinden seçurnls çvle fasbaşlanılmıjtır. Iını lhtlva eden bu konser programinda saz Sorgusu yapılan sanık, lunları söylemis derasyonu fikrini taşımaljta lmişler. Mu tana sevkolunan iki milyonluk Rus ve ses eserleri çalınıp okurıacaktır. Bu müthiş kadmm hayatını okumadan harrir punlarm ikisine d« muhaliftir ve seli, hâkim mevkilerl işaal etmls ve hiç bir roman hakkında hükmünürü tlr: « HumelihUarı feneri önünden geçerken bunlar arasmda sallanmakta olan Rus Türkmeni Özbekten, özbeki Kırgızdan, vermeyiniz. 5060 metre Btede sandalı gördüm. «Sancak» Mevlud düdügü çaldım. Fakat «andalın lstikametinde hükumetini de çiddetle tenkid «tmek Kırgızı Kazaktan tecrid edecek tarzda Üç dld Mr arada 520 lahifo TJsküdsr Yenlcamlds yannM pazar günü değlsikllk olmadı. Vapuru dskele» ye almak tedir. «Dün, diyor, biz Sibirya yerlile iskân edilmiştir. öte yandan da millet4 Liradır, mecburlyetlnde kaldım. Ötesinl bilmiyorura». rinin inkıtaa uğrayan tarihlerinin de leri muhtelif kabilelere, dilleri muhte ogls carr.azını mütcakıb fınncı All AkçaAçıkta kalan bucak tahriHuhakeme, sahldlerln celbl İçin tajik edil vamını yazıyorduk ve Samoyedlere kan lif sivelere ayrıhnakta v« ortak edebt nın ClümünUn 40 uacı giinM münasebetlle BütSn kitabcılarda bulunur, Mevlldl Çerlf okunacatından aJcraba ve mlstir. rat kâtiblerine hiç bir tonlar ihdas ediyorduk; bugün ise ayni türkçeye karşı bu şivelere resmiyet ve dostlarlle arzu eden lhvanı dlnln teşrlflerl, NEBİOĞLU YAYINEVİ tstanbul tki ağir yaralama . milleti Prusya usulile cebren Ruslaştır rilmektedir. Baçtan başa Türk olan nl rlc» ederla, yardımda bulunulmuyor Dün. lehrimlzde ikl muhtelif yaralama mak Istiyoruz.» Türkistan yedi sekiz «müstakil» devAkça oglu aüesl vak'ası olmustur. Bundan bir müddet evvel eazetelerde Bunlarm ikisini de yanlıj bulan mu lete ayrılmiş ve her birl içln ayrı dil İçerenköyde, Kı;labnü semtlnln Alayaldı bazı memuriyetlerin lâğvedilecegi ve bu ypratılmıştır. 1930 senesine kadar türksokağında 9 numaralı evde oturan Ramazan harrir, üçüncü bir yol olarak, guya haTEŞEKKÜR yüzden bir k'Sim memurlarm aç'kia kaBayraktar. aynı mahallenln Caml sokagında yatta mevcud olan ve bilfiil hayatın çejd müşterek dil olarak kullanan Dalacakları hskkmda bir habçr 1u!«far etÇok aevglli oğlumuz tayyare üsteğmeoturan Yasln lle kavgaya tutusmuşrur. Dukmiş ve resmî mskamlar AnadMıı Ajansı ğistan ve şimali Kafkasyanın muhtelif yapmakta olduğu yolu göstermekte ve ni Muhtar özgörenin blr talim uçuşu kân klrası meselesinden doğan bu kavga vasıtasile o habeTİ yalaniamıslarcUkabilelerl, bu ortak dilden mahrum eEŞSİZ MUVAFFAKIYETİ sonunda Ramazan, Yasinl bıçakla ağır EU onu daha plânlı ve daha hızlı bir suesnasında şehld düsmesl hasebile merBu tek7ibe rağmen, bazı bucak tahridilmlştir. Kuımda ve idil Uralda rette tatbik etmeyi teklif etmektedir rette yaralamıştır. Aile vııva'arını tehlikeden uzak rutmak istiyenlere, ibret olacak bir film huma lâyık blr şekilde tertlblenen ce. rat kâtibUklerinin lâğvedildigml v.e o İşGaspralı îsmail Beyin «Tercüman» ile işçllerir.den HüCiball Tekel Fabrikası Bu yol da muhaceret, kilise ve mekte çalışan lrüçük memurlaTin açıV'a kalseyln Akkol ile Hüseyln. müsterekfn sev tebden ibarettir. Rusyanm Avrupa kıs yaymağa muvaffak olduğu ortak edebî naze merasimlne blssat lştirak etmek, dıklcrını öğrendik. İstanbul VîlSyetine telgraf ve mektublarla beyani tazlyette diklerl blr kız yüzünden kavgava tutuşmus'cağlı yedi bucak tahrirat katibi dş on'.ar türkçe yerine tataıca, nogayca, Baslar, kavga sonunda Akkol. arkadasmı bıçak mında İdil ve Ural bölgelerinde, Rus bulunarak sonsuz acüanmızı paylasmak arasın'iadır. Kendiîorine ancak \\\. maaş komünistlerinin kesif olduğu yerlerde, kırdca vesalr dillere resmiyet verilmlş nezaletlnde bulunan subay arkadaşla taznıinat verilmiş ve 1 marttan itibaren la karnından ağır surette yaralamıştır. Her İkl carih de halen firarî olup yaralı halk kütleleriniıı, kendi kendine Rus ve bunlarm ftstünde birlestirid devlet de butür» yardımlar kesilmistir. "olbuki lar Nümune ve Cerrahpaşa Hastanesir.e kal laşmakta olduklannı misallerle kayde dili olarak rusça ilân edilrniştir. Daha rile gedlkll ve erlerlne ve merhumu yakanun bakımından bbyle blr duruma düdırılmıjlardır. 1923 te Baküda, azaları çöven Rus pro kından ve uzaktan tanıyan meslek men şenlerin hizmet müddetlerine eöre yarım, den muharrir diyor ki: sublanna ayn ayn şükranlanmızı arza üçte bir veya dörtte bir maas nişp3tinde Tanınmış bîr Leh piyaııisti geliyor «Rus olmıyan milletlere karşı tatbik fesörlerinden ibaret «Azerbaycam Tet teeasürümüz mânl oldugundan bu açık muavenet Eörmelerl icab etrr.ektedir. Polonyalı tanınmıj piyano vtrtüozu Sta edileoek siyaseti tayin eden tarih, ga kik ve Tetebbü Cemiyeti> adında blr Devlet kapısmda senelerce calıçmış ve teşekkürümüzün ulastırılmasına gazetenlslaı Szpinalskl bugünlerde şehrimize geleIstikballerini oraya baflamış cohık çocuk rek konser verecektlr. Meşhur Padcrewsky yeye ulaştıran vasıtayı da tayin etmiş teşkilât vücude gelmişti. Bu teşkilâ* nizln tavassutunu rica ederİ2. sahibl zavvllılarm boyle sefil ve oerlsan nln yetlstlrdiği piyanist. bilhassa Chopln'in tir. Rus olmıyan miHetlerin Ruslaşma 1924 senesîne doğru Azerbaycanda, Kayınpederi ve validesi, Bur3& yar bir vaziyette bırakılmaları reva mıdırî y , eserlerlnl lcra bakımından büyük şohrete larma dair olan v«sikalan tetkik ederFÇİanndan Mümin Ersöz, esl: Amirlerinin onlara ya yeni bir iş ljuLmak. sahtbdir. Türkiyeden sonra Peste, Viyana, ken biz, Ruslaşma dereoesinin Rus ko «Türkler içinde erimlj on dört millet yahud da kanunî haklarını saSlannk huNüzhet Özgören rransa ve Londrada konserle verecek, orakeşf» etmiştL Bazıları mezar taşlarma datmaçlıic yapacak degülz ya.» Adalı, ya ona, ya kendine, yahud lklsine de yazık olacagını çıtlatarai ilâve etti: «Hani kardeş gibi dostuzda...> Kurtdere'J dedi: < KardeşUk başka, 11in adamlanna verdlgimiz sözü tutmak baş. ka.> Adah: < Peki öyle ise canla başa giileş tutacağız» diye bahsi kapadı. Fakat uyumadan önce muhakkak kendl kendine mırıldanmıştır: cDeaıek, tngil Belediye, isdihami önlemek özere yeni bazı kararlar almaktadır. Bu meyanda erede de bir çayır hisar olacak.> pazartest gününden itibaren Sirkeciden Taksime taksi seferlerf degişecek, TakEvveloe hanl «Dört safh»> başlıkU ya sünden Istanbula gelen taksi'er Galada anlatmıştık. GeliboludaJU Çardak tasaray yolunu takib edecek, buradan güreşi; birinci safha, Kurtdereli henüz gldenler ise tamamüe Tarlabaşı yolunoy, Adalı ondan çok zaglı. Balıkesirin dan geçeceklerdir. r güreşindeki ikinci safha, Gene bugünlerie başlıyacak olan dolKurtdereli de Adalıya tam denk olacak muş seferlerine tahsis «Wecek arabalayeüşmlş, be§ altı saat kıyasıya rın tefrikl Şoförler cemiyetine bırakılüreştflslerl hald« yenişemedikîerinden. mı?tır. Dolnmş yapan arabalann en so nihayet bir faciaya msydan vermemek nundakilere tei taksi olarak binilecektlr. çin onları zorla ayırmışlardı. Üçüncü sai Taksimle Aisaray Topkapı ve gene ıanın ne oidugunu ÇemberHtaştaki, gü Taksim Fatih Edirnekapı dolmuşreş tarihlmlz lçln pek mühlm olan, top ları Atatürk köprüsünden gececeklerdlr. anti göstıerdl. Artlk lkisi kardeş oltnuş Diger taraftan Belediye bu sene inlardır, birbirîle ciddl güre^ tutm'yan şaatı bltecek olan Inönü stad'.nın buve bunu llân eden birer kardeş. Otel o lundugu Dolmabahçeye bir lskele indasındakl yatak muhavereslnin ertesl şasile dalml surette Dolmabahçe ÜsilntU. Dördüncü yani sonuncu safha. küdar Kadıköy arasında blr vapur seferl tesisini ve tercihan buraya araba Meaclsür gftreşinde lilsl soyunup vapuru tahsisinl Denlzyollan ldareslnmeydana çıktıgı zaman o mahaşerallâh den Utiyecektir. Bu hat şehirdeki ladlkalabalığı sonsuz blr alkış kaplıyor. İ'td hamı çok önliyeoektir. si de enine boyuna Tannnm överek yaİM harika. tklslnln blr araya gelmftsinden dogan o fark çu kadar yıl önceö manzarayı şlmdl d« göelerile Kürkçü Beygo'nun Korsan kotrasjnın 485 görmek tstıyen merakhlar, lutfen aah llra tutarında eçyasınm Süleyman Hürbas met edlp, Dlvanyolunda Bultanmalımud adında bir tüccar tarafından haczedilerek Türbesl altından Cağalogluna sapan a bunun lcraya teslim edilmemesl yüzünden gach cadderün sag köşesindekl «Refetln S üncü Asliye Ceza Mahkemesinde bir dava kahveei» diy« meşihur yere ugrasınlar. açılrmstır. Difier taraftan, Korsan kotrasma konan Duvarlan bastanbasa pehlivan reslmle lpoteğin kaldmlması lçln Beygo tarafından rlla dolu levhalar arasında Kurtderell Süncü Ticaret Mahkemesinde açılan davaya lle Adalmm üspetll İki resmlnden hele dün devam edilmiştir. nuisi: Adalı «ol Kurtderell aağ kolunu Geçen celselerde mahkeme, bu davada yeteklifl teklinl en uygun bularak karar biıblrlerlnln omuzlar üstünden blrbir min vertniş, bunun üzerine davalı Süleyman lerinln boynuna degecek kadar uzata Hürbas, reddi hakim talebinde bulunmustu. rolc gerümlîler. îki kol degil, »ahiden Talebl tetkik eden Adliye Encümenl, bunu m direk Te fti gövde degil, sahiden İkl reddederek davalıyı 150 lira para cezasına Bunun üzerine Yargıtaya giabide. Fotograflan bu kadar heybetse çarptırmıstı. den dosya, yapılan tetkikler sonunda yemin kendüerl neydi? teklifl seklinln uygunluğtına karar vermiş önlemek için Seiıir İKOMŞU MEMLEKETLERDE | haberleri Sovyetkrin güttükkri İzdîhamı Ruslaştırma siyasefi En ileri demokrasinin kendishıde olduğunu yorulmadan tekrarlayıp duran Moskava, komsu memleketlerde azlık teşkil eden milletlerin haklarından, hürriyet, dil ve kültürlerinden bahsettiği bir zamanda, kendi hududlan dahilinde müthiş bir Buslaştırma siyaseti tatbik etmekle meşguldür. idil havzasında, Ural bölgesine, Kırıma, doğu ve batı Sibiryaya, Türkistana ve Kafkasyaya tevcih ettiği Rus muhacereti, bu muhacir kütlesini yerli milletleri tecrid ve tefrik edecek ve adacıklar' haline getirecek bir çekilöe lskân etmesi, tecride müsaid olmıyan dağlık bölgelerdeki mütecanis milletleri tehcire tâbi tutup geniş Rusya arazisi dahilinde yaymak, dillerini muhtelif şlvelere ayırıp bnnlara resmiyet vermek ve Ruslaştırmak, ta ilk mekteblerden itibaren rusçarıın okutulmasır.a günde iki saat ayırtmak, tarih ve edebiyat gibi dersleri R'js ravivesinden tedris etmek suretile Rus olmıyan milletleri süratle Euslaştırmak yolunu tutmuş olan Moskova, bu iş İçin uütün Eİyasî, içtimaî, iktisadl müesseseleri, hattâ ilimler akademisl gibi yüksek bir irfan ocağmı bile seferber hale getirmiştir. Rus nüfusunun, Sovyetler Birliğindeki umumî nüfusa nisbetle gittikçe ekalliyet haline düşmesl keyfiyetile sıkı surette ilgili bulunan bu Ruslaştırma, 1920 denberi defaatla dikkat nezan çekilmiş olan medenî dünya umuırıî efkârınm gözleri önünde, apaçık bir surette, saklanmadan ve resmen cereyan etmektedir. CUMHURIYET 8 Mp.rt 1!)47 HEM NALINA MIH1NA İngiitere tarihi abık Kurmay Onyüzbaşı, Alman Harb Akadenıisi ve B*r^^^.^ iin 'iUkscü Siyasal Okulu Akademi şubesi eski talebesinden Ihsan Yurdoğlu, «îngilterenin tarihi» aılı ile yazdığı eserin ikinci cildini de neşretmiştir. Bn dld, İnçütere tarihinin 12 nci yüzyıhn sonundan 15 inri yüzyılın son;ına kadar olan kısmını ihtiva etmektedir. Ihsan Yurdoğlu, «Askerî Ansiklopedis adh büyük bir eser hazırlamış olan kıymetli bir emekli kurmay subayımızdır. O, bir taraftan askerî edebiyatımıza hediye etrifi bu mükejnmel ansiklopediyi tamamlamağa ve bastırmağa çalışırkeıı, diğer taraftan da başka eserler viicunc geürmiş ve buulan bastırrruştır. Onun basıh ldtablan arasmda «AlraancaTürkçe Askerî Terimler Lugati» vardır ki intişar ettiği zaman, bu siitnnlarda bahsetmiştim. Dısan Yurdoğlu, bu lugatten sonra, «IngiUerrnin Tarihi» adlı eserinin birinci cüdinj de neşretmişti. O. «Deuıokrasimiz Hakkmda Tahliller ve Düşünceler» adı ile geçen yaz bir kitab daha }ayınl?.mağa muvaffak ohnuştur. DCmokrasi hakkında halk lçin yazılmış Umî bir tetkik olan bu eser, siyaset ve ilim adamlarınıınn takdirini kazanmışhr. ikinci cildi birkaç piin önce neşrediîen «tngilterenin Tarihi» de bir tercüme değil; U71H1 ve derin bir çalısmanm nıahsulü teüf bir eserdir. Muharrir, ufuklarında güneşin batmadığı Britanya Imparatorlıığunu kuran, Ingilterenin tarlhini yazmak için 43 eseri tetkik etmiş ve buıdardan faydalanrmştır. Birinci ve ikinci cilJlerin 900 sahifeyi geçtiğini söy. lemek, eşcrin ne kadar şümullü olduğunu göstermeğe yeter. Ihsan Yurdoğlu, ikinci cildin önsöıünde, şöyle diyor: «Telif bir eserin bu eser bilhassa In. giltere tarihi gibi cihanşümul bir me\TU olursa hazırlanmasınuı ne kadar müşkü!, çetin ve mes'uliyetli olduğunu oku. yucularuı takdir etmeleri gerçekten müşküldür. Eu eseri hazırlarken yalnıj hâdlsaü hıkâye etmek gayesini takib etmedim. Bilâkis bu hâdiselerl doğuran içtimaî, iktisadl, sivasî, aslcerî, millî, cofraö ve teknik ületleri ve âmilleri tebellür ettirmeğ« ve kıymetlendirmeğe önem verdİTı. Ayrıca her kralm salfanat devrine aid İngilter* ve Türkiye tarihlerini mukayeseli bir surette inoeliyerek iki milleti birbirine daha iyi tanıtmak ve mukayese etmek imkânını buldum. İngiltere tarihini okuyanlar, o devre aid Osmanh Türk devletinin tarihini de mukayeseli olarak incelemek imkânını bulacaklardır. Belediye, şehirdeki seyrüsefer için yeni kararlar verdi Karışık bir dava KADIN r ŞARK SİNEMASININ SAADCT Okuyanlar: m m dan NewYork'a gidecektlr. Galatasaray İzzet Hatem verilecektlr. ve Chopin'in Galatasaray Lisesinde konser T Ü R K Ç E S Ö Z L Ü ve Ş A R K I L I Fettan bir kadmın kendi servet ve mevkiinden istifade ederek evine, karısma sadık bir erkeği baştan çıkarışı. SABAH, HÜSEYİN SITKI, ZOZO ŞEKİB, BİŞARE VAKİM gibi kuvvetli artistlerin yarattığı içtimaî bir eser. HHBB^^a.g, ^ ^ Lisesinde 9 mart nazar günü tarafından blr keman resitnll Konserde Haendel. Beethoven eserleri vardır. susunda yardımda bulunmaları lâzjm geldlğine göre. bu mühim mesele üzerine ilgililcrin dikkatıni çekmeyl vicdsnî bir borc sayıyoruz. MUSTAFA CAĞLAR LEZİZ ÖKTE İkinci haftanın son günlsrinden C E T L Â N m , ^ ^ istifade ediniz. F t L M Sportif Oyunlar Federas>Tonu tarafındaıı hazırlanan TürkiyeYunanistan arasmdaki basketbol maçlarına 15 martta sehrinıizde başlanacaktır. Bu maçlar IstanbulAtlna, İstanbulP;re AnkaraAtina temrıll ve TürkiyeYunanistan arasında milll maç olarak yapılacaktır. Türk milll takımı blr hafta devam edecek blr kampa girecektir. Milli takım Robsrt Kolejde çalııacaktır. Bu maçlar Teknik Cniver site salonur.da yarılacaktır. TürkYunan basketbol maçlan CUMHURİYET Nüshası l t koruştur Abone Şeraiti Blı »yıı» Tıhkiyenhı en büyük siyasl tnizah ve tenkid gazetesi üç ayiüc Alrı aylık 80 j 800 > »XJ 6400 Bugün çıktı. Fiatı 10 kunış Gezet^mlse gönderllen evrak n fn? neşrertllain eüilmesü) taue D İ k k a t