5 Mart 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUIMHL'RIYET arl 1; Cemal Nadirin Arkasmdan.. \\T BAUİSLEIII HEM NALINA M1H1NA Amcabey de mi öldü ? Yazan: İsmaii Hahih Sevük Dönkerk'te tazelenen nfltâh J eni IngilizFransn irdfakı dün Dönkerk (DonkeMue) te Safiye Erol bugükun annelerin d§eimzalandı. Buna Ingiltere ile r.iin en kudretli ve rini delen muhabbet Fransa arasndaki nikâh tazelendl deŞubatın son giınü Z irıcirlikuyu mezar | Pazarola Kasan Beyi cirilmiş sandılar. orijinal Türk rorr.an şefkat ve ıstırabıdur mek daha doğru olur. 1940 haziraaının Iığında Cemal Nadirle beraber ksbre | Fakat galiba ya rahmetlinin veliliği cısı olabüirdi... Eğer sadece annelerin de ilk günlerinde, Fransada Ingiliz ordıtAmcabeyin resmini de koydular. Ertesi çürüktü, yahud cnun dünyaya bu ikir.ci miihim bir kuavıru ğü, her insanm ha sunun Dönkerk'ten avrılroasını, İBfUiz gün gszete bunu anlattrken: «Amcabe [selişi yaslış ellere düşmüştü: Hane hane olmasaydı: Okuyu yabndaki biricik ve kocanın Fransız eşini bırakıp memlekesıra karikatürdeki çizgiler biyi de onu yaratanla beraber cunun psikolojisiie alâkadar olmağa te duygu kültürü dahi bulunduğunu her mukadder aşkın înbolüdür. Diğer' ta tine dönmesine benzetirsek, bu nikâh, 7 çimsiz, çehredeki ifade dcğigömdük» diye yazdı. Gülünenezzül etmemek. zaman hepımiz aklımıza getirmiyoruz. raftan Osmanh yükselisiıün en nihal yd kadar önce, işte o raman Döakerk'te şüdikleri sillk, kaıikatür alcek an olmadıgı için kabir Üç sene evvel «Ülker Fırtınası» ismile Umuınî hassasiyet, hayat duyuşu gibi noktası oldığu gibi, açk serabmın, gaa bozUİmuştu. Onun içindir ki tazeletnnesi başında sadece dudaklarımın tındaki espriler yavan; Jşin D. P. li mal sahibi, dükkânın çok güzel bir tahlil romanı verdi.. Fakat çeyler bakımından da insan zümreleri det uçuşunun da en ulvî anlandır... Bir de sembolik bir şekilde gene DönkerkECI acı gerildiğini sezmiştim. kısası yapılan işte zevk yok. bitmemiş ve okuyucuvu şaçkın, üzgiin arasmda farklar vardır ve belki j e bun de cCiğerdelen> fütubat sarhoşluğun te vukn buluyor. Gülmeden dudak gerilmesi, Çok geçmedi; gazcte bu keş tahliyeM için mahkemeden halde bırakan bir roman. Bugün de, lar milüyetin en kıymetli unsurlarmdan dan ayılarak goriye dönüşün, hulyadan Odnci Diinya Harbinden önce mevcnd yani gülmenin iskeleti. fmden vazgeçti. Pazarola Haevvelce gazetemizde tefrfka edilınlş dır. Fakat daha dar ve hususî mansda hakikate avdetin ilk merhalesi, ölüm bulunan Ingili?Fransız htifakı, harb karar aldı san Bey ikirci defa ölmüştü. o'an «Cığerdelen> 1 bastmp saşa çı his hsyatına taalîuk eden, doğrudan doğ. oen hayata riicu etınek arzu ve iradesi patladıktan sonra, daha sıkı bir çekil **« X .* •layatiyet emaresi, hayatın sesidir». Meşrutiyetin ilk zamanlaalınıştı. Ingiliz ve Fransız devlet adamSultanalırr.ed Birinci Sulh Hııkuk Mah kprmıştır. Bu kuvveUi roman dahi oku rrya birbirini seven erkekle kadınm kalHasan Beyin bu ikinci 51üBu izah kitabm ne kadar mistü tîr larının harb başındaki r.uraklanna barını hatırlayacak yaşta olankccneiiude dün şayanı d ü i a t bir dava go yucunun dikkatil* hafızasını fevkalbeşer bî mLnasebetlerinde cari olan bir takım mü sırasında Cemal Nadir.n lar hep bilirler. Istanbulun rülmöştür. Demolırat Parti üyelerinden cehidlere, yorucu idmanlara zorlayan duygu an'aneleri, esaslar, prensipler ve hava, ne kadar koyu şiir ihtiva etti kıkrsa, bu iki memleket, başannM tmnıdaha nioe ifade edilmez şeyîer vardır ğini gösterınek için zannedersem kâfi maz bir katolik nikâhile öHime kadnr me^hur bir cPazarola Hasan Bey» i \ Ameabeyi doğıtyor: Adstnakılh şişman; Nevzad admda bir'kadm, Geddkpaşadtii ça^ırtıcı bir eserdir. vardı. Çelimsiz bir vücudün çöp gibi göbeği, çeneji, ensesı hep taşkm taş bir diikkârLinı, Hüseyin isminde birisne, Sanatkârlar Için bitmemiş senfonüer ki, garbda hrristiyar.lann Merj'em Ans dir. Baudelaire'in meşhur bir Sone'sinde bir!)irlerine bağlarunı «lardı. Sonradan r^ynu üstünde ipiri bir üstüvanî kafa km; tcmbul burnunun üstünde kaybo silindir garajı olarak îruUanılmak üzere bestelemek, romancılar için yarıda bı ya karşı olan huşu dolu saytn ve sevgi olduğu g.bi, «Ciğordelen» in sahifeleri Feldmaresal olan General Gort knmangzdiren bu Hasan Beyin o acayibler lur gibi kalan bir gözlük: hep gözlüğün kiraya vermiştir. Dükkâm kiralayan rakümış maceralar hikâye etmek cai zenginleşmiş ve şövalyeliğoı arasında da «cembol ormanları içinden dasında bir Ingiüz ordıısu, bir Içgtivepcayibi baştna uyacak fes olmadığı için üstünden bakan boncuk iki göz. Amca adcır., burasını dükkân olarak kullan çeylerdir. Yeter ki senfoniler nıhlard lnce süzgeckıden geçmiştir. geçmekteyiz». Çok defa bu semboller yisi gibi Fransaya gelerek Fransu «rdnsn fcsin en büyüğü.»bile onun başmda bir bev Cumhuriyet devrinde dünyaya gel manın ve Demokrat Partinin. »emt ocağı terennüm etmeğe, roman kahramanlar Kadındald bü>'iik intıbak kabillyeti karşımıza muammalar dikiyor. Bu mu yanında cephe almıştı. 1949 mayısının botoz parçası gibi kaîırdı. Hem çalışamı di&i için kıyafeti de moder.iür: Sırtmda hr'ine getimuş, bu suretle koınturat hü. muhayyiMe:d yaşamağa devam etoel biitün ruhivatçılar tarafından kabul edll amrr.alan çözmek, bazı sahifeleri arJa 10 uncu günii Hitler. Alnıan ordularını yan, fakat hem de dilenmiyen Hasan B^y jaketatay, göğîünde beyaz yelek, saçsız kümlerine riayet etmeırıiştir. Bunun üze imkr.nını bulsun.» «Ulker fırtınasuıda miş bir keyfiyet olduğuna gire, garbh mrk ve kitcbın ba 2ı:mlarım tadına Holanda, Bclçika, Lüksenburg ve Frangi=l gibi yaşamanm yolunu bulmuştu: başıra küçük gelen bir jnelon şapka, rine dükkân sahibi kadın, mahkemeye olduğu gibi kahranıanını ölmeğe de, ya laşma yolunda ruh ve duygu kiiltüıü ba varmak için geniş kültür, geniş felsef saya karşı taarruza se\ketti. O zaman Istanbul cihetinin çarşılarmdan geçer elır.de minimini semsive, gerisinde dai müracaat ederek tahliye talebinde bu şamaga di müsaid olmıyan persit lçinde kımmdan bugimkü Türk kadmmın T:irk gyrüş ve geniş hayat tecrüberi lâzım. FransızInpiliz nrdularma kumanda eden fcn iri başını bir mil üstünde döndürür ma havalanmış gibi duran frak kuyru lunmuştur. Muhakeme sonunda, kiracı bir manevî çıkr.aıa. sıkı?tıp bırakmak erkcğinden hir kaç acım daha ileri Pek güzel bir ayn cild teşkil edebi General Camelin de, kumandasındaki gibi sağa sola çevirip: «Pazarola bahalecek olan <Sarı Sipahiler» hikâyesile kuvvetlcri Belrikaya sevkederek Alman ğımun iki küçük ucu. Gcvdesi tabiatie nm, kunturat hilâfına hareket ettiği sa olruyucunun hassnsiyetine ve muhayyi vaziyette olcuğ'inu farzetmek veya karatçıbaşı. pazarola kasabbaşı, pazarola «Yedi Peçeli> hikâyesi serhadlerde ya savleüni bir <aarru7İa karşı'.amaya kabul etmek en tabiî bir şeydir. Onun icinlesine karşı rulüm.ür. bit olmuş ve dükkânın tahliyesine karar degişemiyen bu tostoparlak varlıgın ] manavcıbaşı...» diye, dükkâncüarı, tedir >.i, mecmualar, tercüme romar.lar ve şamış olan Osmanlı kahramanlarının rar verdi. Fakat Alman taarruzu çok verümiştir. çebresinde dairr.a değişen o boncuk göz«Ciğerdelen» orijinal bir mevzm ta?ı filmler vasıtasile cemiyetimizin sadüfî bir kur'a ile seçmişçesine athya içine şanlı tarilıi, Osmanh fütuhatının ve hat daha iyî hanrlanruştı. Hava Icnvvetleri yan kısa bir romandan ve bu romanın akan garblıhk dalgaîarını bir sünger gi tâ sadece Osmanlılığın destanıdır. Yal ve zırhlı birliklerle pek 2orln bir şeatlıya selâmlıyarak, elile de temennah kr. Amcabey duran gövde ile fıîdır fılkıymetli nesci üzerine birer yama gibi bi içen ve benirnsiyen Türk kızı ve ka nız eski rmanlara aid olnn bu iki hi kilde des(el<'eniyr>rdu. 14 nrayıs giimi ecîe ede, nazh nazlı, vakarlı vakarlı, dur dır dönen gözlerdeki tezadm mucizesi. yapıştınLnıs iki urun hikâye ile bir kü duıı belki de sevdiği erkekte ruhvına kâyede doğıl, ikinci Diinya Harbi es Holanda, leslim oîdu. Alman ordıi6". Beş haneli sıra karikatürler altmdaki jinadan yürürdü. çük efsaneden ibarettir. Bu uç yama muhatab bularnamakta ve bir çok bonasında geçen bir macerayı anlatan ro Belçika ve FTEIISIZ c"phelcrini yararak alınan hâdiseyi anlaürken, yazılar ele Selâmmı alan dükkâncüar neseyle ar»üphe yok ki değerli ktirnaslardan blçi şanmalar, geçimsizükler veya sdee manda da bu destan devam ediyor. Zira, dcnize dogru ilcr'edi ve 21 mayısta «îekasından koşup Hasan Beyin eebine şük Amcabeyin çehresindeki o cin misali lip yapJmiş. Fa3t atlastan, kadifeden de ran sadakalarmı bırakırlarken selâmmı gözler, o yazılardan daha kat kat fazla; Koyun etl İ9l h&lleduml* faraedUlrken clsa yaraa yamadır. 352 sahifelik kitabda bedbahtlıklar tamamile değilse büe, her ne kadar garibse öe şunu söylemeli n e vardı. Miiftefik ord7ilar ile i parçaya a tıpış tıpış gülerek, ya bön bön hayyiz ki, bu romarm kahramanlan rnaziye ayrılınış, bir kısmı Belçikada, bir . ı«rmı y kısmen bundan ileri gelmektedir. alatmıyanlar da içleri krrgın: «Bugün dün gec« bu mosele tetr&r me;dana ç ı t hikâyelerin yekunu 213 sahife tutuyor, î"=imiz kesad gidecek galiba» diye tasaya retler.erek, yahud yan yan bakıp hiddete mıstır, Toptancılar Belediyeye mtkraeaatl* Şarklı âşıkm kadına karşı olan ruht hürmeti ayn 0klara mensub olmaktan1 rransala kalmışü. 28 mayısta BelriVa dersem bu Mkâyelerin uzunluğu hakdüserlerdi. Hasan Bey ki acmacak bir gelerek, o hâdiseyi canlandırırdı. Hayatta her ne tatlar Beledlye nartın* uy&rak lkl durumu ile garblı âşıkm ruhî durumu cvünc duyacak, Hıristiyan dedclerile if Krah da tejlim ba>Tağını çekti. Belçitfün erve' koyun kesmişler»» d« bu fiat kmda bir fikir verj olacağımı zannefchar edecek kadar ileri vardıran 1944 kada kalan Inpiliz nrdnsu ile hir ki5im sakattı, tnına rağmen o kendi üzerinde yaşamış olan Pazarola Hasan Bey sanata ların arasında dağlar kadar fark vardır. m&!lyetl korumıuiıgın^ eeleblertn bu diyorum. îşin şayanı dikkat tarau çudur j rnerhametle hürmeti birlestirmenin sır ğeçemediği için yaçıyamadı. Halbuki sa aatif î'.atı Ü2€rln« koyua getlrmlyeceklerl ki, romantn en meraklı, en heyecanlı Cananınin yanaklarmdaki güllere ta modeli Osmanlılardır, yani Türklük şu Fransız kuvvetleri Ddnkerk'e doğnı çekildiler. 30 mayıs gtinü, Ineilİ7 oıılusn rına ermişti. Çocuklarcn her meczuba dece Cemal Nadirin hayalinden doğan nl bllhassa gens agızd&n agınt dola<«uı yerlerine sıkıştırılmiş ve ztunan, mekân, P n şarklı âşık onun duygu bahçesinde uru zayıf kimselerdir. Garb edebiyatlarında roman kahra Uonkerk'ten Ingıltereye geçınege haşrhrao mCsa&desl tabakfculc ed*rw trtknbu. musallat olan lıain muzibliği bile ona Amcabeyaçmak istiyen gülleri sulsmak ve beslelun en mOsald meTBlmde bU« üç llnultuı çerait ,dekor bakımından biâ bambaska manlarının soyunu araştırma üzerine ladı. Bu ricsti Fransır knvvetleri lıimataslayınca felee uğrardı. *** t^ağı «t ylyetnlyeceğ^ blna*n&Jeyh narkm bir Iklime sokan bu uzun hikâyeleri o mek için rahmet etmez. Çünkü zikninde iurulmuş roman nev'i bir ramanîar no ye ettiler. 4 haziran günii tahliye taasırlardanberi yer etmiş «jöyle prensipler * * * kuruş» çıkanlm&sını lsteml^lerdlr. kurken esas mevzuu unutmamamu ve Pazarola Hasan Beyin de, Amcabeyin 250 ve an'aneler vardır: «"* Kadını gev, fa da olmuşsa da, bizim için tamamile yeni mamlnndı. Büyiik kücük 1000 Ineiliz ve Kendllerlnden. n«rk yük»eltU<Ö81 takdlrd* • Hilkatin insan şeklinde.yarattığı canlı de iki taraflı verdiği dersler var: Birin KTklyatın muntazamaa devımı temln edl alâkamızı adeta muallfikta muhafaza ei kat sakın ona n m n ı açma. Kadınm sa bir çey sayılabilir. Fakat «caba bu ne Müttefik gemisi 335 000 kişiyi Injn'tereye karikatür, en suratı asıkları büe guldücisi hem hayata baŞlıydı, hem daha kı l'.p fdilrmlyecegl •orulmu*. musbot oev»b nveraiz blzden âmirane bir çekilde taleb ç» run aklı kısadır, aklma uymağa, rik dereceye kadar hayırlı bir çığırdır? Os taşıdı. Bunun büyitk kısını Ineilizdi. Alren sevimli meczub, îstanbuhm açık veedilmektedir. Bunu yapabileoek sabırl demliydi; tutmadı. Çunkü hazıra kon UınaiiBjnıjUr. manlı devletinin, gelişmesi esnasında manlar aynı güne Dönkcrk'e girdiler ya kapalı çarşılarından geçerken selâokuyucular varsa ne âlâ! Ben kendl he rinl almağa gelmez. Kadınm »rzularile, birçok ırkları ve dinl<i temsU edip ve çoğu Fransu olmak iizere 30 bin eslr mak istemiştl. Hazır olan kahb olandır. mını nimet halinde dağıtan maveraî eabıma itiraf edeeeğlm Jd, romandan hi Isteklerile ugraşmak, kadından emir al benligi içinde eribni? olduğu muhak aldıVlannı ilân ettiler. Vatanına dör;en Basbakanın bugün Halbuki Amcabey bir dogu? oldu. Her mahluk. Uğurluluğunun kerametine kfiyelere geçlp de e« on »thife boyunca mak erkeklik şanına yakışmaz... Düş kaktır. Fakat mazimize hürmet ve «a Insiliı ordusıı bütün ağır silâhlnrını ve bekleniyor dogan belkl yaşemar, fakat her yaraüyalnız müslümanlar değil hıristiyım eabnmı denedikten isonra sahifeleri çe mana verilmiş sözü yerine getirmek dakat Islâmiyetin içinde yuğurularak ta malzeme^ini bırakımş, yalnız haüf siBugün AnJtaradan pehrimlse lan mutlaka doğuyor. Amcabey hayal dükkâncılar da lnanudı. Onun Türk beSlenen Başbakan Beceb Pelter Trakyatl» virip çevirip hikâye!eri atİ3dım ve ro merdÜktir, fakat kadına verilmi| bir p lâlılarile canını kurtarabilmişti. d&ğil mahluktu: Pek çok kimselerin onu bir tetklk yapmakla beraber Isttmoulda <U manı devam ettiren kısrmlan arayıp söze kendini bağlamak erkegi küçük rihî varl:§ın tesokküHine yardım etçarşılarmdan her geçişi bir velilik havahayatta sahiden yaşıyor sanmaları, 6yle maçgıu olacat vt) bir çok zümrs ttŞfkiUlmiş olan gayritürk, yani ham maddedüşurur, zira kadına verilmiş söz, söz desının dalgalanışjydı. Pazarola Hasan Bey Ingîliz ordıısunun bu çekilişi, Fran'iasanar.laruı safhsjmdan değil; öyle sanı lerinl «UnJlyecektlr, Bu scbs&le Baştalcana buldum. Ned?n sonra Reriye dönüp hi ğildir... Kadına itimad etmek ahmaklktır. leri meydana çıkarmak şeklinde mi teöldükten sonra bile o çarşılarda bu hada In?iltere aleyhine pek şiddatli bir kâyeleri dahl buyük bir zevkle okudum VU&yette bir dalre' bazırianıbıgtır, lanm canlılığmdan ileri gelmistir. celli etmeli? Muhtelif unsurların senva, mabedlerde buhurdanların kaldırılKorkar'n, okuyucularm yüzde seksen: Kadmı ne kadar sıkı tutsan, üstüne ne tezini yapmak suretile vücud bulmuş ve propag?.ndaya vesile olmuştu. Fra si7lar kadar çok kilid vurursan o kadar iyidir... Eanat işlerinde asıl büyüyü şeklin ke Beden Terbiyesi Umum Müdürü benim ^ibi yapaca'ılard«r. masından sonra uhrev! kofcunun kalışı «hain Irgilizler bizi Almanlarm karsıKadınm dargmlığı, kırgınlığı, hep naz organik mevcudiyeüni kurmus olan Türk smda yalnızbaşna bııakıp kaçtılaı» halinde devam etti. Ölümile manevî bir malile için ruhluluğunda arıyacağız. OlAnkaraya gitti mEletird bu neviden tahlillerle çözmek, ** * ve cÜvedir. iki âş: arasında erkeklik yetimliğî uğrayan çamlar dükkândan mez eserler ikisini birleştirdiler. PazarAvrupa güre* blrlncUlUerlce l?tlrak ede. fücrimizie göre her şeyden evvel este diyorlardı. Ondan sonra, Fransızlar, dükkâna onun menk:belerini anlatıp du ola Hasan Beyde şekil yavan, iç ruhsuz cek mtlll taiırnın seçmelerlıı<le bulunjıak «Ciğerdelen> muharririnln eserlerin gücünün vennJyecsği, bir ateşll pusetiğe aykırı bir harekettir. Tıpkı güzel Chnrchill'in bütün mukavemet ve birruyoriar. Türfc çarsıları kendisi yerine du. Amcabeyde ise çizginin en usta üz;re jchrımlze gelen B«!en Terblyeal U deki kompozisyon kusuruna bSyleoe isa r.in halîetmiyeceği mesele yoktur....> bir tablonun karşısında, kullanılmış ol"n leşme teklinerinl reddettiler. Fransayı tekniğile özün en sıcak hayatlıhğı bir nıuru müdürü Vlldan Ajtr dtin Ankaraya ret ettikten ve tenkld vazîfemizl yerine hatırasiVe jKşıyorken... Bu zihniyet ve görüş geleneği şarklı boyaîarm kimyevî terlcibini araştırmağa knrtarmak ümidile işbaşına tiavet edilleşti. Ne içteki güzelliği göstermiyen dönmüstür. getirip kurtulduktan aonıa romancının erkeğin tahteşsuuru üzerine kadına kar*** kalkmak veya bir çiçeği se>rederken tnis olan ihtiyar Rlareşal Petain ile GeTevzie tâbi mallar çipçirkin dış, ne sadece camekân mansayısiz meziyetlerine geçelim. Safiye şı her nevi kalleşlürlere, her çeşid katopraktan ce!.miş olduğu maddeleri dü neral Weyennd 17 haziranda Hitlet'dcn Amerikada Tazetecilik tahsil etmiş bir kerieri gibi dış güzelli^üe kalan içsizTlearet Bakam, muhtellf memftketlerdea Erolım romanlan hakikî İç denemeler balıklara müsaid bir zemin işlemistir. mütaTeke istediler. Fransa 22 ha7İraııda şünmek Rİbi bir şey! Turklyeye ayrılra'ş Kontenjaalar harlcl, den örülmüş zerıgin birer ruhl zemine yurdHaş, öğkden sonraları çıkan gaze lik; ikisi de sanatın, sakatlandır. Almanya ve 24 haîiranda da Italya ile Şark erkekleri arasmda en garblı olart fakat tevzla tibl maddelerden ltîıal edenBereket versin «Ciğerdeler.» in kcht?sinr1e, tahsil «ttiçi yerden getirdiŞi daya^an sanat mahsulleridir. Bundan Türk erkeği de henüz ruhî tekâmülümütarekcyi imzalr.ch. Frans^nın rriıtaCemal Nadiri gömerlerken kabre Amlerln nıaUar.r.m bunlann kod har'.cl lthal ramanlanndaki tarih tecessüsü sadece rekc Utcdiği gün Churclıill «Fransa ymilıkle clacak^bizim matl^uat hayabedlldlğl Ispat edllmedikçe gene tevzle tâbl [ dolayıdır ki, edebiyaümıım en meşhur nü tamamlamamıştır. cabeyin de resmini koydular ve ertesi dar ve menîi sahada t€«Ui etmekle meydan muharebesi bümiştir, Ingiltere mızda o zamana;ikadar gonilmen^iş, bir j tahlil romanlarında bile mobzulen mevutulaca£ıaı bUdtruılştlr, İşte Safiye Erolun romanları Iliklerine kalmıyor. Mazinin ilhamma ve himaye ehle silâh kat'î »afere kadar harbedekeşifte bulundu. Pazarola Hssan Beyi gün: «Ameabeyi de or.u yaratanla beI cud sun'î psikcloiiye Safiye Erolun roSun'î ipek tahsisi kadar ^arbhlaşmış, aşk hakkında en ulhane hane sıra resimler halinde karika raber gömdük> diye yazdılar, 5yle mi? Çorab ve trikota] fabrlkalanna aydan 1 manlarrnda tesadüf etmediğimizden baş vî telâkkilere sahib, paylaşılnsvyan en Etne sığınmak onlar İçin bir ruhl ih cektir» demiştL türe geçirerek, onvj günün hâdiselsrine Hayır, <^natkârlar, insan oldukları için, aya SUmerSank taralmdan verilen sun'l ka, burada ruh biliminln en modern ufak Wr sırn aşka yapıîmış bir ihanet, tiyaebr, manevî varlıklarının bir gıdaînEİUere, ChnrchllTin nn <;Szünü tutgore konuşturuyoniu. Çöp boyunlu ve fsnidirler. Fakat sanatkârlarm yarattık lp«k tatslsl. E^OEoml Bakanlığmm emrlls esaslanna, psikanaliz âlimlerinin en son itimadsızlığı ve kıskanclığı aşkm kut sıdır, hayat ve hattâ sanat görüşleri Onlar Hızır elindçn hayat suyu Bblgo Sanayl Blrüği tarafmdan yenl esa»tu ve mU7affer olunnya kadar d«ivüştü; küre kafalı sevimlî rahmetlinin veliliği lan nin mühim bir unsurudur. Böy'.ece keşiflerine u gun dddî, d«rin tahliller siyetine süıülmüş b:rer leke sayan gen; lirla yapılmaktadır. B11 defa yalruz m^ka5'te bir daha sabit Nolmuştu. Adile, çiz nun ebsdiliğini içtiler. Olcmezler. onlpr için hali zenginlesüren bir mevcnd ittifakı feshederek firieta Ingilnlk teslsatı ol&nlara sun'l İpek tahals e !e de sık sık karşdasmaktayıı. Fakat bu kızlar veya genc kadmlarîa başındakl tereye karşı ccphe almış olan Fransnyı gilerlle onu hergün gazetede âmil oluyor. lsmail Habib SEVÜK dUmeitedlr. romanlardaki kahramanlarm hayatı yalşapkasma, boynundaki kıravatma ve se( da müttefikifrinin yardımile. kurtardı. ]1 1 1 2 ruhl meselelere de§il, eemiyete aid vimli tıraşh yüzüne rağmen bir şarklı <Çiğ«!rd*len» tn hakikî bir sanat eBîr tayin î'iliı ordusu, o laman DönÜtrk'tcn cenıhu muhafaza etmlş erkekler arasmda ceri oluşunda üslubun ve bilhassa lisa lülnemiş oîsaydı, şüphesiz esir düsecek Bmnlyet altmcı jube müdürü Kemal Ay meselelere de bağlıdrr. gUnUn a.tmcı çuî» müdllrlüjü uîKles'ında «Cigerdelen» müellifinl alâkadar eden doğan büyük ihtiraslarm eritemedikleri nın geniş payı vard'r. Gerek eski zakalrnakc üzere Emnlyet müdür muavlallâ'.ns problemler gerek «Ulker fırtınası> nda ruhî anlaşmazlıkları ve derin manevî mar.lara a'd hîkâyelerdeki temiz, leziz ve Inpltere miidaCaaMz bir haldc kalacakd. B« variyette, Hitler, belki In?HBu, dünyanm en almrr.a !l8 ycılne aynl vazlfeyl görmek Ulisan, gerek modern macerayı hikâve tereyi istilâya hemen teşobbüs edecrkli eere gC'nderllen dörduncü sınıı Emnlyet gerek son eserinde blzlm neslimize, yanl ıstırabları hikâye eder. Pek muhtemeldir büyiik Tomanları'nî mldüıU All Clvl Gölpmann lk". »enedenberl Cumhuriyetin ilk senierinde yetişmiş ki bu romanlarda bazan cesaretle, ba eden kısımlardrki özlü dil ve ahen".di ve brlki de muvaffik olacaldı. Bu itialtmcı şubf müdtırlüğünda muvaffailyet olan istihale nesline aid olan problem zan çe'dne çekine ortaya atlmış o!an bu tsMb o'.oıyucuya gerçsk bir bediî zevk barla Dönkrr'.i'in tahliycsi, Müttcîik 7adan biridir. MüthişV le lfayı vazlfe etnıekte lken bu kere Juar lerdir. n:hî problemler, bügünkü köpıü bat vermektedir. ferinin ve Frr.nsu kurtuîuşumın başlanbir kadmın hayatı dln Emclyet müdLİrlügüne tayln edlldtlinl nın içtimal sahaya dahi kuvvetle akse«.„ Ey benîm Ciğordelen palankam. gıcı olır.uştur. Bir neslin 3mrü ortalama otuz sene oöğreudlk. Işlnde ciddt ve çalışian olan All den mühim problemlerindendir. Olabilir sen tütün ömrümün hasretiydin. Sana crnlandınlmıştır. Ulvl aölpmara yenl vaslfeslnde de bajan larak hesab edilir. Buna göre Iklnci ŞirncH, yeni InsilizFransu Htif..kınm ki bunlar daha blr kaç neslin problemi kavuçmak için yedi iklim dort bucaVlar di:erl2 Cumhuriyet rteslinin çocuklan ancak \merikada bu kı? olacakttr. Çünkü Türk kadmı erkefcten ta asırlarca çalkandım, dalga vurdum Dönkerk'te imzalanması ve 1940 ta boKahve fiah 20 kuraş ucuzlatıldı 1953 te doğacaklardrr. Bugün yirmi beş nılan nikâhın taıelenmesi tamamile ye«üratli bir surette tekâmül efaneken çok okunan roPlyaeada çly çakirdek kahvenln toptan ile otuz be? arasmda bulunanlar eskiyi tedir... Herhalde Safiye Erolun roman duruldum, gene coştum, gene duruldum, rindetHr. Avrupa vc dünya barısı i(;in nihayet süzme bir nur olarak geldim manlann en başin«at:şlarında son gttruerde g&rulen temey yenlye, çarkı garba, «altanatı cumhuriçok faydah olan bu yeni ittifak ve izTü; Uzerlne Tekel ldareel çly cfcklrdelî; kah yete bağhyan bir 5ptt nesildir. Bu larmdan çıkan mana ve alınan intıba senin ayaklarma döküldüm. Sem de klm f<ivac kar'iMnda. «Allp1! iki tarafa dirda bu roman VSTvevl toptan küosunu 550 kuruataa 630 neslin mümeyyiz vasıflan, hususiyetleri budt». bilir ne lamandanberi beni, bu en vur\Wi c'iiîenlik versin!» diyerek saadeiler kuru^a lndlrnılş vt bu flattan aatısa bas. dır. Birkaç güne ffun asıkını beklerdin. Seni bulunea * .. ve kendine mahsus meseleleri vardır. dileriz. Lftkin her şeyden evvel bahsettiğim kavusma sevincile ayrılık korkusu baBunlann arasında en nazik, en cazlb kadar çıkıyor. 3 Sümerbank müesseselerinde olanlar şüphe yok ki, ruhl ve hissl ma kitabm isrnini, <Ciğerdelen> kelimesini çımda birlikte çakrı. Bildim ki vur:acild bir arada .520 istifalar izah etmeliydim. Kitabm içindeki roman tın, erc lerin çile doldura doldura b:r hiyette olanlardır. Sumnbank IplJc ve Dokuma MQ«esese«d ile HkâyeVr arasındaki en kuv\etli bağ an için ulaştıkİarı Tar.n yakınlıfı gisahife, 400 kırruş. Türk tarihinin en mflhlm devirlerinmüdürü Fazlı Turga Tazlfeslnden lstlfa etbu isimdir. Romancı eserinin ismine o bk'. r....> rrJ^tır, Fazlı rurganın yerine muessesenln den birini yfamaktayı Çiinku garba, «C:ğerde!en>, en pratik ve dinamik T;"tm» mfidttrU Şevket tayln olunmuftur. gsırblılasnıaŞa doğru miihim ve cesur kadar çok manalar lrafe etmis, bu ismin Fazlı Turga da Sümerbank müjavlrllgln» bir viraj yaptık. GarbMasmanuı, Avru üzertee ve etrafma o kadar çeşîdli gem bir zihniyeti en mistik bir ruhJa birleştayln edtlmlşttr. Dlger taraftan Yerll Mal palılaymanın çekillerl çeçid çeşiddir. Gi bolîer isleınis ve 5rmüçtür ki, bunlann tiren bir eser olduğu gibi kahramanlar Pazarlan MUessese müdür mu»Ttnl 8adl yiniş bakımından Avrupalılaçmak, ya hangisinden başlryacağmı insan çasın larım emeli olan sarkla garbı terkib KBdıMyür.de, Altav Beykoz Derl Te Kurıdur» fabrlkası çayıs ve içtimal âdetler bakımından Av yor. «Ciğerdelen> TürklUğün en »anlı etne teşebbüsünün de muvaffakıyotli lkametlne dofru lnmehte olan Hî5 numüdür nıuavlnuSlne getlrllnüBtlr. maraJı vetır.an Raç'.c.in ldare^lr.defel O s İSTANBUL~ rupalılaşmak var. Garbm fikri külrü günlerinde Vlyananın raptı yolunda Mahkemeye verilecek idare heyeti rflnu benimsemek sureHnde tecelll eden «San Sipahiler» hikâyesindeki Mustafa bir c ılidir. «Ciğerdelen» e bilhassa çek 11 KadıtOy . Osküdar tramvayı Haı'd"4a II \ kompczisyonu bakımırıdan bir kaf ,un çıkan sirücü M; ^ ' j ı , 'i 'cısu. Istanbul madenl esya ıao.atkarlan e?mlDurakça gibi kahraman cedlerimizin ele yetlnde bundan bir müddrt erral b&a yol. blr garblılasma da vardır. Bütün bunlar geçirmek veya geri vertnemek için uğ şahe~er demek mümkün ve caiz değil indekl 3fi2 sayılı tek atlı ar«bi Ue çnrpıssuzluiuara tesadüf edllml» Te tahkliata ba« !a birllVte garbm kendine mahsus bir se de, oesaret'e söylenebilir ki, sanat mıçlardır Musadcme eonunda araha pcrr runa oanlarını feda ettikleri mühim lanmıştı. Bu tahldJcat sonunda, kooperatlf kârlığın bir takım sırlarını; ıstırabı çalaurr.ıç at hemen ö;t\ştr ASır «n ""9 ••• Edirne Lisesfaıdeo Yetişenler Cemlyetinîn Tertibiediğî •H.BI bir ksledk; Osmanlı devletinin «seryaralanan araoacı AH de kald'r.ldıŞı Nüİdare bey etl. eakl İdare heyetlnl yaptıgı yaratıcılık enerjisme tahvil etmenin re mune ha^tacesicde ölmüştür. haddlnden de 8te, Frengistan îçine muamel&ttan dolayı »1(111 görm'Jj Te ken. dllerlnln Cumnurlyet Savcılıgına Terumeal. uzanan en teblikeli, en çok ölünvs ya çete ve usullerini if?a eden bu kuvvetne karar •eımlftlr, Ancak bunun İçin kokın ve bfiyleoe en kıymetli ve Jtutsal li eserin harr.urunda edebiyatm en yük j Mevlud TOKATLIYAN Salonîannda opfratlf umiımt beyetlnln de kar&naın anoktası...>, diğer tabirle Osmanlı fütu sek şaheserlerinin mayasır.dan bir mik ' ScvfciH ağateyitn M>*med lınmaM uygun görülmü}tür. hatuım «en atılgan hamlesi> dlr; aynı tar mevcuddur. 8 Mart Cumartesi saat 22 den sabaha kadar fatının kırkıacı gOnüce tpsadüf ed?n Esasen, kooperatU nmumt b*T«tt, eakl zamttnda a?t, saadetin remzi, ve «bu Safiye Eroidan yapısı daha müva 73!i 17 ciima günü Yentcamü şerllta Kıymetli sanatkâr İdare neyeUnln 945946 yülan aeeablazını En büyük slyesl mtzah gazetesi alancı dunyada çok Sdendiğl için nk zeneli ve ahenkli. «cbsdî beşerî» mo cumi naır.azını n.utea'.uo ruh ma Kur'anı ve raporunu ta»vlb ve İdare uereUcl Abra oiunacîğınsık elden kayan» »eylerin rimsaiidir. nası daha kuvvetli yeni eserler; sahe K !m ve Mprlldi Nebevî ttıraet 1T daı\ keadislnl ven dn*tîT'm"' ı vç fn«Cigerdelen> bir de «Yedi Peçeli> hi serler bekliyoruz! Gümüf ithali vanı dlnin te?rlflerlnı rica ed^rlro ' ve ARKADAŞLARI Oumüj lalert Te lslemelezl yapar sanatkâyesindeki anne gibi yavrusuna tutr Adıle AYDA Ker'leş! Cemll Btn^öl k&rlann iht'.yaclanm karçılamak Ozere Şehrimizin tarunmış ses ve saz sanatkârlan memleketlmlze bir nüktar gümOf ltball tarafmdan Rumeli farkılan ve turkülerl tetklk edllmeJctedir. Memleket d«hlllndekl Do um Husust surette getirtilen ekipler tarafından gUmüs ttolüan tükendlSlnden, büyUk kisou eadrazam. Sçyid ve Kutt'üfifln Tîh3"> lnrao mettu olan bu la TB lAlemelerl yazurna (Emin Tanmmîş) ve Nakkare refakatile I h«zretl?rıclıj hındıermdea. erhum eskl panlano çaiifm&lannı temln İçin boyle bir Bugun matinelerden itibaren iki güzel film birden mahalll Rumeli oyunlan. E:âzığ vaılsı ve Istanbul müısıye tcü tlışt tedblre lüzum görüimektedlr. , 5?.et Bevln fcerîrnesl Mebrure Ozbev ı'e CAZ ve S Ü B P E İ Z L E B Oümus t&kımlar Te l#lemelet y*p«mlar ! orduya blr çok topçula: yetlş'îren tcy"'netll Davetiyeler: 1 Sirkecl Rıdvan Umay, 2 Pangaltı İnd Sineması, yılda 2O25 ton gümuf latUU&k etmekte. tıpçclanmırdan rrerhurn »nnpSM albay Ec3 Millî Eğitim Derneği Beyazıd Erkek Talebe Yurdu, 4 Kadıköy dahtçı Mahmiid OzhevlD mahdjmu Hay Muazzam saltanat ve ihtişam, saray entrikaları ve kahranıaniık destanı Rifat Muhtar Ek:zanesi, 5 Hasan Beşer Mücevheratçı Kapalıçarşıdan darpaşa AfiKfrî bastuesi doitorlcrırdan Eyübde yaptınlacak çocuk Müzik: Bestekâr ŞEKİF İÇLFnin bu film için besteledigi aüzel eserleri •^•••^••^••••H temin edilebilir. önruzbiş] Huryln Oz^îvln : < m'tt 'iı~ pabakımevi sevimli sea Banatkârımız MÜZEYYEN SENAR i ş n . terepııüm etmiştir. zarte=ı günıt blr erkek cooufelsrı dünrava Çoouk Sslrgeme Kurumunun Ey&bde gelnlştlr Ma'I're ııznn flrulnrr. hayBtta yaptıracagı çocuk b*kım yuvamnm suratle saadet ve mjvaffa. v»t teitıennl «Jerken Injaeı İçin şehrtıclüdekl aanarlcUer btr mes'ucî anne ve babayı tebrik ederlz İlk sayısı 9 mart PAZAB türlü yardımda bulunmayı kabul etenlşler. Baştan başa kahkaha tufanı, gayet nsfis bir komedi dlr. Dün Bölge Sanayl Blrllğlnde toplanan günii çıkıyor. Baş rolde: ROBERT PAİGE LOl'ISE ALI BUITON bir komuyon, Xyüb bölgeolnde mevcud fabr.kada çalLjan amelelerln oakıma znunPek yakında akrobatik dans üstadları tao çocuklarınm mlktannı tesblt etmiştlr. ml Ocağı haüne gstirüen diikkân ADİLE AYDA V Et meseSesi gene çıkmaza giriyor NEBİOĞLU YAYINEVİ 1 Kadıkciviinde' öSüm!& bifon fe.i blr kaza TRAKYA MERİÇ GECESİ OUCUK MÜZEYYENSENAR IŞIL r ÇEMBERLİTAŞ SİNEMASIHKâ 1 CENK KIZI HALfME 2 KOCASIZ TAKSIM BELEDİYE GAZİNOSU GELİN TRİO GYPSİS K O C A M U S T A F A P A Ş A İSTANBUL SİNEMASI LH7B0N MATAHARISİ TÜRKÇE Büyük bir aşkın fümi. SAVAŞ! Taıihe mal olan bu harbin kahramanlık destanı. Erich Von Stroheim Rrrol Flynn I Her mevfim verraekte oldnğu reslta:ier.!e j tanınmıj olau dpğerll plyaiîlstlmlz Omeri Ref'.k TraJtkava bu m°vslm içlp hazırlamış I 'olduğu konserinl ix mart perf»mbe gflnü j saat İS de Sarayda verecektlr Pıogramda Beetboven, Debussy Llszt ve Chopln 24 preKW varSır 1 Ömer Refik YpItkayPnın konseri Kontlya konser ve tlyatro tertlb lşlert bürosu, Ar.Iıara Devlet Konsematuarı öğretmen'lerinden viyolonlst Orban Borar.a plyanlst Mlthat Fenmenin blrer resltal ve orkestra refakatlnde de birer konser vermek üzere Atlna ve Selonlk İçin bir tume tertlb etmıjtlr. Sanatkârlanmız pek yakmda çıkacakları bu turneye hazırlaıu. ı yorlar, Mhhat Fenmen ve Orhan Borar Atinaya gidiyorlar ŞÂRK Kalblere konuşan hissî m w u ve mul,'si)e her sahnesi çılgırr: alkışlanan emsalsiz içtlmaî bir dram Gerçek Müsliimanlarm Mecmuası Aşk İhanet Doğruîuğun Oviîyanlar: S A B A H H Ü S E Y İ N Okuyanlar: Zaferi A 1 CUMHURİYET Nü^hası I» knruştnı r. . . TOrklye BU ayıık Uc ayıu Aitı aylUt S?nBil S 1 T R I B I Ş 4 R E V A K 1 M • . o n e ^ e r a ı t ı uaat J500 2S00 > Harlc ** Kr. 64(HJ 1ÇİD MUSTAFA LEZIZ ÇAĞLVR ÖKTE Oasrtnrnn «ecderlieD srrak *• yazıiat edumesls d« D i k k a t