25 Şubat 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BU AKŞAM Balk turkülerl yegâne okuyucusu SUZAN YAKAR ve Saz arkadaşları TOTO sma REVÜSÜ Ralk sanatkârlan Ahroed Güldürür, Eyüb Sabri Hakkı Buşen temsilleri. Yaruı akşam Bakırköy Beşiktaı S U A D P A R K ' t a Y E N 1 ' de 23 üncü yıl Sayı: 8091 umhuriyet Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 248 Telefonlar: Umumi Santral Numarası: 24298. Yazx İşleri: 24299. Matbaa: 24290. KÂ MEDEHftgET Amerikan çocuk edebiy; meşhur on kitabından biridir. faziîet telkin eden, insanlık du du^ğulann^: şıhyan ıruştur. resimli çocuk romanıdjjHv^l^^ı: KURUCUSU: YUNUS NADÎ Salı 25 Şubat 1947 ÂHMED HALİD Kitabevi Almanyadaki Nazi ayaklanma hareketi İngiliz ve Amerikan işgal bölgelerinde tevkifat hâlâ devam ediyor Veba mikroplarile Ingiltere ve Amerika halkını imha etmek için plânlar yapılmış, ele geçenler heyecan verid ifsaatta bulundular Tatile başlarken üyük Millet Meclisi iki aylık kıs Utiline girdi. ?arlamento hayatımızın boj lece geyici bır sessızliğe kavuşması, partiler arasındaki mücadeleye de acaba bir ara vcrecek miöir? Henüı yeni başladığımız ileri demokrasi rejimi, şimdiye kadar Meclisten znade Meclis dışında akisler uyandırı'ığına gore bu snale cvet demek kolay âeğildir. Gerçekten, 21 temmtız seçimlerile ortaya çıkan muhalefeti, memleketin bugunku leşriî hayatmda ağır basacak bir kuvvet saymamıza imkan yoktur. Dört yüz şu kadar kişilik Halk Partisi ekipine karşı, Denıokratlar Mecliste ancak altmış milletvekilile tenvsil edilebili) orlar. Halbuki pratik değerini kolayca azifnsayacağımız bu azınlık, çimdiye kadar Halk Partisi tarafından fazlaca mühimsenmiştir; hâlâ da mühimseni.vor. Hukumet yazarları, karsılannda Halfi Yvflsfhffffkmflatt tehlikeye duşürecek köklii ve memleket japında yaygın bir muhalefet vartniş gibi davranıvor, büiiin gayretlerile onu zayıf fîusdrmeğe çalısıyorlar. Demokratların Meclisteki fili durumuna bakarak Halk Partili yazarların bu gayretini izah etmek güçtür. Ileri demokrasi rejimine geçmek fikrini ilk olarak sajın Cumhur Eaşkanı 1945 yılmda ortaya atmış, Balk Partisi de bu fikri yürekten benimsemişti. Bu raziyette bir karsı partinin teşkilât hurabilip Meclise eHi altmıs kadar millet\ ekili gönderebilmesi, herkesten ıiy«de Halk Partisini sevindirmeli değil miydi? Batı demokrasilerinde, rakiblerine nazaran bes. on fazla mebus çıkarabilen partiler. hâdiseyi büyük bir seoim zaferi diye ilân ederken, bfrina Halk Partisinin, altmışa karşı dört yüzle Mec\U çoğunlnğunu ele geçirdiği halde bunu bir başarısızlık sayarak sinirlilik alâtBetleri göstermesi. doğrusu oldukça <uhaftı. Geçenlerde yapılan Uşak Belediye seçimlerinde Halk Partisinin kazandığı haşanyı ele alan Ulus gazetesi «Partimiein itiban mem'ekette artıyor» tarzında bir mütalea yürüttiiydü. Halk Partisi adına kalem oynatan arkadasların zihniyıtini açığa vurması itibarile bu da hayret ediiecek bir mütaleadır. Sayın Halkçı mnharrirlerin özlediği acaba nedir? Mpmlekette bir tane muhalif kalmasın, milletvekilinden köy muhtarma kadar her yerde yalnız Halk Partisinden adamlan bulunsun? Fakat o halde geçen seneye kadar ıslahma lüzum bile görmedi&imİ7 geri demokrasinin ne kabahati vardı? Ne demeğe heyecanlı nutuklar, tumhıraklı fazılarla ortahği gürültüye boğup siyasî hayatımızda bir ileri adım atmak karannı verdik? Karsı partinin Mcclise altmış adam gönderebiimesi Halk Partisini bu kadar üzecek îdiyse, .Vavılan değisikliğe ne lüznm vardı? B ((Halk Partisi eline geçen derlenip toplanma fırsatını yeni parti ile didişip boğuşarak kaçirırsa netice kötü olur» Eski Izmir milletvekili: «cÇoğunluğun iimidi halen de şahsınızda toplanmıştır. İki muntazam parti samimî dayanışma ve zaman zaman mevki değistirme suretinde yüksek muzaharetinizle teessüs edebilirse teminath bir hürriyet sistemi, emniyetli ve müstakar bir demokrasi kurülmuş olur» diyor rurken zatı d«vletlerlnizde de EsM îzmir milletvekili, Haaynl ruhî hâletln me^ud ol111 Menteşeden, Cumhur Başdugunu gormüştüm. Hele sekam İsmet tnöntiye hltab eden çlml müteakib evlme gelip de bir açık mektub aldık. Aynen bendıen «Halk Partisini bu koyuvoruz: vaziyetten kurtarmak İçin ne Cumhnr Baskanı sayın ^apmalıdır> sualini soran «Ye Inönüye açık mektub nl Asır> ın muharrirlne «EvPartınin tüzuğünde ve progvelemlrde parti tüzugunü deramında günün lcablanna gömokratik inzibat esasma göre re tadılât lcrası mutasavver ıslah etmelidır. Zira kışla inolduğ^ı Divanın tebliginden zibatı orduda bir zaruretUr; anlaşılmaktadır. İzmlr lisesin, fakat siyasette bir afet oluyor. de liselilerln senei devriye topİşte Ibret misalleri bir facia lantısında İlk defa bu fikri halinde önümlizde s°rili duru. ortaya attığım zaman partinin Halil Menteşe yor» dediğim zaman bu lnyüksek mehafılinde Demokrat Partiyi ve bilhassa Celâl Beyi destekle fial husumet derecesine varmışür. lîasmek istediğlm aehabı hasıl obnuş ve talığın tam teşhisi olduğu için fikrin yavaş yavaş yer alacağından, nihayet ha. şiddeüi bir lnfial gostenlmiştl. Geçen mart ziyafetinde yanınızda otu Arkas% Sa. 3, Sü. 4 te Menteşenin Cumhur Başkanına açık mektubu Avrupa ve Amerikadaki müthiş kış Berlinde donanlar 225 i buldu, Amerikada kar fırtmasmdan elli iki kisi öldü Londra 24 (A.P.) Berlinde soğuklar el'an devam etmekte ve Berlinli'er titreşmektedir. Polisin haber verdiğine göre aralık aymdanberi şehirde 225 kı« şi soğufctan ve açlıktan ölmüş bulun» maktadjr. Avrupanm diğer bölgelerinde soğuk Arkas\ Sa. 3, Sü. 6 da Cumhurbaşkanınm son resmi: Inönü Ankarada kabul etükleri İstanbul Üniversitesi genclerinin arasında Berlinde dinamitle talırib edilen bir sığınağın Müttefik askerleri tarafından tetkiki Hamburg 24 (a.a.) cUnited Presss: Eisemann ve sağ kolu Karl Rosenberg cDaily Mail» gazetesinin Hamburg tarafından yapılraıştır. Bu iki uzman muhabjrinin bildirdiğine göre, son gün hakn mevkuf bulunmaktadır. Eisemann ve Rosenberg, ingiliz hükulerde meydana çıkanlan gızlı bır teşkilâtın gayesi, Rusyaya karşı bir batı tnetine mektubflar göndererek Ingiltere bloku kurulması hususundaki teklıf askerî bir Almanyayı hcdef tutan bir kabul edilmediği takdirde, Anthrax ve barış and'aşması imzalamadığı takdirde veba mikrobları vasıtasile Ingilız hal bu korkunç mikrobları Rusyaya verekım imha etmektl. Bu açıklamalar nazi ceklerini bildirmişlerdir. Rosenberg i ArJcast Sa. 3. Sü. 2 de bakteriyolojt mütehassısianndan Hans Papen sekiz sene hapse mahkum oldu Eski Alman Büyük EIçisi hasta, bu hapiş müddettni sağ olarak bitiremiyeceği sanılıyor Muhtar seçimleri Birçok yerlerde kavgalar, gürültüler oldu. Adanada bir cinayet işlendi Çorum Demokrafları Valiyi protesto ederek Adliyeye başvurdular Ankara 24 (Telefonla) Muhtar seçimlerin* dair şimdiye kadar gelen habeılere göre şu neticeler aluımışür: Odemişte C. H. P. 95, D J . 7, Tirede C. H. P. 33, D. P. 4, Baymdarda C. H. P. 27, D.P. 0, Bigada C.H.P. 65, D. P. 8. bahçe, eski ismile Klnizman bucağında bu sabah muhtar seçilirken kaymakam ve diğer ilgililer hazır bulunmuşlardır. Bildirildiğine göre muhtarlık odası önünde toplanan köylüler« seçimin gizli mi, açık mı yapılması sorulmuş, ekseriyetle açık reye karar verümiştir. Seçim Izmirde Arkası Sa. 3, Sü. 5 te tzmir 24 (Hususî) Urlanın Kızıl Hasan Âli Yücelin Kenan Önere cevabı Eski Millî Eğitim Bakanı: «Kenan Onerin ifşa edecegini söylediği hususlara muntazırım» diyor Yeni bir basın tartışması «Ankara» gazetesi, yeni çıkan «24 Saat». gazetesini komünistlikle itham ediyor ' Tek dereceli seçimle kurulan Meclisfe, partilerin ilk bir kaç aylık mücadeleleri de zaten fazla heyecanlı olmadı. Rakiblerinin erici çoğunluğu altında güç bir dunıma giren Demokratlar, zaman za* man passif bir mukavejneti tercîh ederek Meclisten çekilme temayiilleri gösterdiler. Hattâ bir defasında Demokrat Parti azkalsın Meclisten bütün bütün aytılıyordu. Bu gibi hislere dayanan bir iki |i3hi<! dı<inda, dünya parlamento rejimkrini bastanbasa kaplayan prensip sava'ÎErı bizim Meclisin kapısmdan pek pîrf.cdi. «Hürriyet Misakı» adı alhnda trpladıklan isteklerini, Demokratlar. kentli kongrelerinde ilân ettiler. Bunlardan eğer aldanmıyorsam yalnız serim kanumtnu ilgilendiren kısım, bir tasan halinde Meclise snnulmuş. o da Adalet Komisyonu tarafından reddedilmistir. Demokratlar 1947 bütçesini reddettnekle vakıâ Receb Pekere güven beslemediklerini açığa vurdular; fakat devlet idaresine yakından bağlı bir çok bahislerde hükumeti desteklemekten de eekinmediler; bu hususta bazan bir takım Htılk Partili saylavlara karsı hükumeti tuttukları bile görüldü (hâkimlere ödenek kanununda oidıığn gibi}. Oyle görünüyor H Önümüzdeki tatil de^Tesi boyunca siyasl mücadeleler gene gazete sahifelerinde devam edecek, rejimin Anayasayı ilgilendiren temel katdeleri iizeriııde tartısırken, iki taraf da, birbirini bırpebma ftayrotinie gevseklik göstermiyecektir. Memleket hesabına bunun müspet bir tcsiri olacak rcı, deıSİniz? Gayri orasını Tann bilir. Moskova konferansı Amerika ve İngilterenin bedbinliğine mukabil Rusya ânidvar VOB Papen, Nanlikten Temizleme mahkemesi hnzurunda Nümberg 24 (a.a.) Nürnberg nazlÜtten temizleme mahkemesi, bu sabah Pranz Von Papen haktandaM karannı vermlştir. Reich'in esM büyük devlet Arkası Sa. 3, Sü. 3 te ŞHtçiye miktarda ziraat aleti verilecek Ingiltere ve Amerikaya mühim siparişler yapıldı Ankara 24 (a.a.) Haber aldığtmıza öw. Türklye Ziral Donatım Kurumu Genel Mudürlügü, yurdun çeşidli bölgelerlndekı çiftçl ve köyliinün mübrem lh tivaçlan olan ziraî âlet ve makmelpri bol mıktarda sağlamak ve bımlan miis1943 teki Moskova konferansından bir intıba tahsile te\zl etmek İçin baza kararlar almıştır. Bu maksadla ilk parti olarak Moskova 24 (A.P.) Dış işleri Ba caktır. Büyük otellerden bazıları ve b kanlarınm Moskova toplantısı muhtemel hassa cMetropol» oteli yeni baştan tamir Ingiltere ve Amerikaya iki ırilyon lıralık olarak evvelce iki konferansın cereyan edilmektedir. Tamir faaliyeti bütün şeh ziraat malzeme ve maldnelert slpariş e Arkatt Sa. 3, Sü. 1 de Arkas\ Sa, 3, Sü. 2 dı ettiği <Speridonifka> sarayında yapıla Ankara, 24 (Telefonla) «Ankara» gazetesinde «Genc Etemokratlann dık Ankara 24 (Telefonla) Hasan Âli ler varsa hâkim huzurunda kendilerini katine> başlıklı bir yazıda <Istanbulda Yücelin istanbul D. P. başkanı Kenan bekliyorum. Avukat Kenan Onerin, if Türk gencliğinm taşa tuttuğu <Tan> Arkan Sa. 3, Sü. 5 te Öneri dava eylemesi üzerine avukat Sa. 3, Sü. 5 te Kenan Öner bazı istanbul gazetelerine bix beyanat vermişti. Bu beyanat dolayısile Hasan Âli Yücel yarrnki (bugünkü) «Ulus» gazetesinde çıkacak olan çu demecde bulunmuştur: c Bugün bazı gazetelerde avukat Kenan Önerto, hakkında dava açmam dolayısile yaptığı beyanatı gördüm. Aylardanberi Ankaradan aynlmadığtma göre, dediği gibi «tstanbula gelip gittiğim ve <hakkımda bir dava ikamesini temine uğraştığun ve muvaffak olamayınca îstanbuldan Ankaraya dönmü? olduğum> külliyen yalandır. Namuslu bir adamsa iddiasuu ispat etsin. Ben hakkın ve hakikatin meydana çıkması içta kendisini mahkemeye verdim ve Büyük Millet Meclisi kapanmadan önce verdim. Eğer Büyük Millet Meclisinde hakkımda bir hareket yapmayı düşünen Başbakan diin akşam Ankaraya gitti Receb Peker dün Valile uzun bir görüşme yaptı. şehir işleri hakkında malumat istedi ülus meydamndaki asılstz kavga Falih Rıfkı üe Naşid Uluğ «Yeni Türkiyes aleyhinde açtıklan davayı kazandılar Ankara 24 Cltelefonla) cYeni Türklye» gazetesinde neşrolunan bır haberden dolajn gazetenin Neşrıyat Müduru M Ali Gökberk ile haberi veren Yalçm Uraz hakkında Falih Rıfkı acay ve Naşid Hakkı Ulug tarafından açılan da^anm duruşmasma bugün saat Arkası Sa. 3, Sü. 2 de NADİR NADİ flaşbakan diin ak$am Ankaraya hareket ederken Haydarpaşa garmda