22 Şubat 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r PEYMIR MAYALARI ALÂKADAR OLANLARA : ile Mandıracılara mahsus ekstra ŞARK markak 12 ve 24 şişelik sandık fiatı 65 T. L. küçük müstahsıllere mahsus ekstra ŞARK marka 48 şişelık sandık 48 T. L. ve her boydan Bekabet markalı mayaların sandığı 20 TL. toptan alanlara tenâlât yapıîır. ORTAKÖY MAYA FABEİKASI TELEFON: 84141 A4 23 UnCU VII S â y i I 8 0 8 8 * ıo u m h u r i yet . . . . Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yazı İşleri: 24299. Matbaa: 24290. Muazzez #Tahsin Berkant SAADET CÜNEŞİ Esetlçrtai zevkle okuduğunuz Muazzez Tahsin Berkandın en son yazdığı telif romanı çıktı. Fiatı 200 kuruştur. Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 2« KURUCUSU: YUNUS NADÎ CUITiartSSİ 2 2 SUİtilt 1947 , 1NKJLÂP KiTABEVİ Dün de birçok tartışmalar oldu, muhtelif önergeler verildi Sinan Tekelioğlv, Reşad Aydmlı, Salamon Adato kiracılar tarafım totan nütalealarda bulundular Kiralara zam tasarısı Mecliste kabul edildi Ankara 21 (Telefonla) Kiralara dair tesan üzerind<ıkl görüşmelere Meclisin bu sabahki toplantısında devam edlldl Her fıkra üzerinde söz açıldığından ve gene her fıkra dolayısile muhtellf önergeler verildlğinden gorüşmeler bugün de hayU uzadı. Komisyon soz. cüsü Sahir Kurutluoğlu da sık sık kursüye gelfrek dilekleri ve tenkidleri cevablandırdı. Bazı tekliner dolayısile Sınan Tekeüoğlu kiracılar üzerine fazla yuklenmenin dogru olmadığını ileri sürdü. Salanıon Aaato ve Reşad Aydınlı da bu görüşmelerde umumiyetle kiracılar tarafını tvtan mütaleaîarda bulundular. Reşad Aydınlı ezcümle dedi ki: «Bir tezad var» « Bütün kiralara T20 zam yapılması neticesinde bunu ödeyemıyecek vaziyeUekı bir çok vatandaş, bulundukları yeıden çıkanlacaktır. Böyle bir durumda şup'r.esiz ekserl kiracılar müşterek oturma şıkkmı tercih zorunda kalacaklardır. Halbu'sl kanun bu imkânı da ortadan kaldırma'ctadır. İkinci bir kiracı almak meneo'ıliyor. Borclar krçnunun'in 259 uncu maddesi ise fcira mukavelesi. Meclis tatile başladı Tatil kararı dün verildi İlk içtima 14 nisanda yapılacak Ankara 21 (Telefonla) Büyük Millet Meclisi bu sabah saat onda Feridun Fikri Düşunselin, öğleden sonra on beşte de Kâzım Kafabekirin başkanhğmda toplanarak, gundemindeki bütün tasarıları muzakere ve kabul ettikten sonra, 14 nisan 1947 tarihine kadar çahşmalarır.a ara vermek yolunda bir teklifi kabul ederek dağılch. Hılmi Uran (Seyhan), Şemseddin Günaltay (Sıvas) ve Saffet Arıkan (Erzincan) imzalarını taşıyan bu önergede Meclis gündeminde görüşülecek önemli konu kalmadığı belirtilerek milletvekillerinin, seçim bölgelerinde tetkik ve temaslarda bulunabilmeleri için çalışmalara ara verilmesi isteniyordu. /•• 1 ı • ı ^m Meclis (D. P.) nin itiraz ettiği Muğlaya aid seçim tutanaklarını görüştü • •ıııııiııııı ı n'"ı •• •ımıımnnnmımiinıımı • seçim davası a halledildi ııııııııııın • • • • • • ı ı ı ı , Işçi sendikaları ve grev hakkı şçi sendikaları mevzuu üzerinde konuşulurken Biiyük Millet Meclisinde çok ehemmijetli bir meselenin tartısması yapıldı: Işçilere grev hakkı tanıyalım mı, tammıyalım mı? Demokrat Parti adına soz alan milletvekilleri bu suali müsbet şekilde cevablandırarak iş verenle işçi ârasındaki münasebetlerin liberal metodla düzenlentnesi tezini müdafaa^a çahştılar. Halk Parlisi ve hükumet sözcüleri ise a j \ ı n tezin korrjtıculuğıımı japtılar. Çent'ikalar projesi de, tabiatilc, bu sonıncuların düsüncesine ujgun bir şekil alarak kanun halir.je Meclisten Dört Demokratın tutanakları tasdik edildi, komisyon, besinci milletvekilliği için ya C.H.P. nden Abidin Çakırın tutanağmın tasdikım, yahud yeniden seçim yapılmasım tavsiye. ediyordu, Meclis, tutanağı kabule karar verdi Ankara 21 (Telefonla) Muğla milletvekillerinin seçim tutanakları mere» lesi Meclisin bugunkü toplantısında kesin bir karara bağlandı. Muğlanın beş milletvekilinden dördunü Demokratlar kazanmış ve beşinci milletvekilliği da C. H, P. den Abidin Çakırla D. P. den Cemal Ünal arasmda münazaalı bir durumda kalmıştı. Pemokratlar Kesre kS yü sandığındaki oyların da kendi lelıİerinde olduğunu, fakat ikinci bir t u tanakla neticenin değiştirildiğini ilerl sürerek Abidin Çakırın değil, Cemal Ünalın kazanmış sayılacağmı iddia et« ArUast Sa. 4. Sü 2 de D * Denizli milletvekili Seylıan milletvekili Reşad Aydınlı Sinan Tekelioğlu Yirminci asnn çözemediği biiyük davaiardan bir tanesinin dc bu sendikalar meselcsi olduğuna şüphe yoktur. Sendika siyasî bir teşekkül nıüdür? sııalini hem evet, hem de hayir diye cevablandırmak mttmkündür. Iktisadi sınıfların resmen lâğvedildiği, yahud da <ic\lctin kontroiu altına ahndığı memle!;etlerde sendikalar siyasî bir hüvijrefe malik deRÜdirlfr. Almanyada, îtahada böyle idi; bugün de Sovyet Kusyada ve bir, iki memlekette gene bö\ledir. Liberal Burjuva rejiralerinde ise sendikalar, ya doğrudan doğruya ve>a dolayısile siyasî birer organdır!ar. Fransadaki C.G.T. teşkilâti âdeta komünist partisinin milis kuvvetleri Ea>ılacak derccede ona bağhdır. Harbden önce grevleri komünfct merkezi idare cderdi. Şimdiki disiplinll çalısma gayretini de gene aynı merkez kamçılajıp duruyor. Işçüere kendi menfaatlcrini sağ'ayabüccck yegâne silâh diye ele alınan grev hakkı, unutmıvMım ki: bütün sosyal hayatm düzeni ile ilsrilidir. Ve senriikaları ister istemez siyasî bir hüviyets büriijen başlıca un«ur da bu gTev hakkıdır. Liberal Burjuva rejimlerinde devletin elini, kolunu bağlayan müı'ahale yetersizliği veya müdahale aczi, muhtelif menfaatleri ayn ayrı istikametlerde birbirile mücadeleye sevkederken, işçilerin toplu olarak passif bir mukavemete cekilmeleri. yalnız patronları desjil, belki onlardan ziyade halk çoğunluğunu ve çiderek millî varIı5ı zarara sokan hâdiselere yol açıyor. Yüz binlerce, milyonlarca insanın birâen islerini yüziistü bıraklıgmı dü=ününüz. Trenler. vapıırlar isleyemiyor, i'iklar yanmıvor, bir anda felce uğrayan bir uzviyet gibi hayatm bütün carkları olduğn yerde durup kalıyor. Muayyen bir zünırenin menfaatleri pahasına koskora bir cemiyetin varlığı tehlikeye düsüyor. Büyls bir silâhı elinds tutan teşekkül politikndan uzak kalsın, buna imkân var mı? Hem ferde ve topluluğa aid hörri~ yetleri korumak, hem de bıı müthiş tehlikeyi önlemek i«t«yen LibeTal Burjuva sistemine başlı bir çok memleketler, bazan hiısnsî mahkemeler kurarak, bazan hakem usullerine basvurarak türlü çareler aradılar, fekat derde eseslı bir deva bulamadılar. Grev hakkının tarihine bir göz attığımız zanıan bunun en ibret verici misalini Rusyada görüyoruz. 1905 tenberi Çarlığa karşı komünistler tarafmdan tesirli bir sekilde tatbik edilen bn nsul. eski rejimin en sağlam dayanaklanm fcile kerairerek nihayet bir üfürükte onu yıkacak hale sjetirdi. Brest Litryjk'ıı yaratan ve çarları deviren, ne harVin uzamasıydı. ne de Alman orduİTinın baskısı. Bu. daha ziyade iceride kcpıünistlerin yıllardanberi metodla, sabırla ve inadla yürüttükleri sayısız g>ev!erin bir eseri idi. Fakat bîr defa ihtüâl muvaffak olup da yeni devlet kurulunca «arrtk lüzum kalmadı» divereli Bolsevikler grev hakkmı kaldırıiılar. Bugün RusyadaH meslekî tesekküller, kendi menfaatlcrini ilgilendiren mevzularda en kürük bîr dileği bile prığa vurmak bnkânından mahrumdurlar. Bıınnnla beraber, grev hakkım kabnl eden memleketlerde siyasî bir mahiyet aldıği zaman bu hakkın işçi menfaatlerini koruduğnnu da iddia etmek güçtür.. Bağlı oldukları merkeze uymak zorunda bnlunan sendikalar, kendilerine verilen «işi bırakmak» envini derhal yerine getirecekler ve yüz binlerce ingan haftalarca çalışmadan, hazır yiyerek oturacaklardır. Siya«îî ihtiraslanm tatmin uğruna her şeyi grize alan politikacıları, işçinin maddî durumu pek alâkadar etmez. Onlar daima kendi hedeflerini düşünürler. O yolda her hareketi mubah gördükleri için büyük işç: «Ruslar Bogazları değil, Türkiveyi istiyorlar» "NewYork Post99 gazetesinde çıkan sayanı dikkat bir makale Muharrir diyor kî: «Moskova radyosunun geçen iki yayınmı tetkik ettim ve bu yayınm komşu bir devlelin işlerine hayvanca ve haksız olarak karıştığı kanaatine vardım» ııln devrine mâni blr hükmü lhtiva etmemektedir. Şu halde bir tezad vardır. Bugünkü buhran mesken buhranı olduguna gore, bunu önlemeğe yardım edec?k bir hükmü sırf mal sahiblerinin mcnfaatini du«ünerek aksi lstikamette degîştlrmek ve kiracılan normal zaman. îzmir gazetesi neşriyat müdülaıdakıncJen daha müşkul dııruma sok Üstünrnas hîç bir umııml menfaat mülfthaza rü Bayan Mücteba silereah>edi!°mez. Denilecek ki «kiracıdağın cezası kaldırıldı !ar ri~,\ "îThibl»rinin sırtından fahiş ve bir k?r temin ediyor». Pakît Ankara 21 (TelefönTa) Meclis but Sa. 3, Sü. 2rf« gün kış tatiline karar vermeden önce, gundemindeki en son madoeyi ivedilikle muzakere ve kabul etü. Teklif «Nesebi gayrisahih» ibaresile «Izmir» gazetesinde çıkan yazıdan dolayı sekiz ay agır hapse ve iki ay yirmi giin Bandırmada ıkamete mahkum edilen Ba'» Sa. 3. Sü. 3 te ' J * NilletNeclisinin affettiği hapis cezası istanbul kazalarmda yapılan muhtar seçimlerinde bir nahiye müdürtt seçimden evvel halka izahat veriyor Muhtar seçimleri Yalova ve Kadıköyden maada dığeı kazalarda dün de muhtar seçimine deam edılmıştir. llgililerin soyledıklerine öre şimdiye kadar resmen Vılâyefc müracaatle seçimden şikâyet eden Silivrinin Akviran köyündea bir vatandaş olmuştur. Diğer taraftan geçenlerde D. P. Is:anbul başkanı Kenan Öner, Valiye hitaben neşrettiği bir beyannamede <bu da mı yalan diyerek Ömer admda biı ahsm Çatalcada tazyik gördüğünü be Meclis dün tasanyı kabu[ eHi Dün Vilâyete bağlı birfok köylerdeki seçimleri D.P. nin kazandığı haber veriliyor NevYorkta çıkan <New.York Post> bir hale getlrebileceğini söylemektedirazetesinin 7 ocak 1947 tarihli sayısında ter .Onlara göre, Rus niyetleri sanhtır: Thomas Healy imzasile Türk Rus mü Rusyanın Avrupa hududunda bulunan nasebetlerine dair bir yaa intişar et yegâne hür devleti bir Sovyet peyki hamiştir. Bu yazınm baza parçalarinı aşa line getirmek. ıya alıyonız: Türkiyenin, Rusyanın stratejik güney tRusyanın Boğazlarda üs istemesi hududlarında bulunması ve Kafkas petSovyetlerin hakikî gayesinl saklamakta rol kuyularına yakınolması Rusyayı endır. Bu gaye Bcğazlan kontrol etmek dişelendirmektedlr. Mosko7anm bütün UeğiL Türkıyeyi kontrol etnıektir. hilekârlığına ve tehdidlerine ratmen, Türk Rus münasebetlenne yakından Türkiyenin batı kuvvetlerile birleşmesi vâlaf bulunan mutehassıslar. iyl nişan bu endişeyi arttınnaktadır. ^lınarak atılan bir atom bombasmın, Türklye, Ingiltere ve Pransaya andBogazları harb zamanı için kullanümaz Arkan Sa. 4. Sü. 1 de Ankara, 21 (Telefonla) Temsil ödeneği kanun tasarısı da Meclisin bugünku oturumımda ivedilikle görüşüldü Tasan ile Danıjtay ve Sayıştay bır.>.ci başkanlarma, Cumhur Başkanlığı Ge nei K«tibme^ Başbaksnhk müîttşarın», genel müfettişlere, ordu müfettış» lerine, Dış Işleri Bakanhğı genel kâtibine, aylıklanndan başka ayda 250 şer" Bakanlık müsteşarlarma, Genelkurmay yan» etnaiştL Bu vatandaş dün Kenan ikinci başkanma, istanbul komutanı Önere gitmiş ve kendisinin kat'iyen bu dahil kolordu komutanlarma; hava Arkosı Sa. 3, Sü. 5 te şekilde bir şikâyette bulunmadığı halde isminın nedcn mevzuu bahsedildiğini sormuştur. Kenan Öner verdiği cevabda kendisine bu şekilde şikâyet vftki olduğunu bildirmiştir. Mumaileyh, ayni suretle resmî ma kamlara da müracaat etmiştir. Diğer taraftan Eyüb ve Kartal kazalarına bağlı köylerin çoğunda Demokrat Arkası Sa. 3, Sü. 5 «« Majeste Kral Abdullab. Türk sanatının ölmez eserleri Eminönü Halkevinde açılacak çinicilik sergisinde şaheserler teşhir ediliyor Türk Ürdün andlaşması Kral Abdullah ortaya atılan şayialan yalanlıyor Amman 21 (a.a.) Kral Abdullah, dun şerefin* tertib edilen »enliklerde söylediği bir nutukta Türkiyeye yapbğı son ziyaretten bahsederek, bu ziyareft1« büyük Suriye plânı arasmda bir münasflbet arayan çayialan yalanlamı? v« Suriye Cumhuriyeti için bbr junun Arka*\ Sa. 3, Sfl. 3 te Suriye Türklerine yapılan zulümler Hasan Sakanın beyanatı hakkında Suriye Başbakanınm sözleri Meclisin dünkü toplantısında Suriye Türklerine fena muameleler yapıldığma dair Seyhan milletvekilinin sözlü sorusu okundu Fakat soru sahibi toplantıda bulunmadığından baskan sorunun hükümden sakit olduğunu bildirdi Şam 21 (».a.) Suriye Başbakam ! lanüsmda hüücümden sakit oknuîtur. DJÇ l W<m. a™ Bey, TSlrHva Türkiye DM Dı? Isleri îşlert Baka Iîl«rl Bakanı Hasan Sakanın aynı konu nmın yaptığı beyanat hakkında çu yo üzerinde CSF. Meclia Grupunda geçenlerde lzahlarda bulunmuj olduğu rumda bulunmuçtur: « Türkiye Dış I&leri Bakanı Hasan malumdur. Fakat sözlü soru verilmif Sakanın beyanatını gazetelerde okudum. olduğundan Meclis gündemine de ahnBakanm nutkundan Suriyedeki Türklere mısb. Bugünku toplantıda soru okunsözde zulütnler yapıldığı hakkında çıka du. Ahmed Remzi Yüregirin topalntıda rılmış olup kat'iyetle tekzib fırsatını olmadığl görüldüğünden, Başkan: cSoru buldugum yalan haberlere dair en kü sahibi yoktur, soru düsmüstür dedi. çük bir tehdld eseri görmedim.> Hbad Lideri Pandit Nehrn Hindistanın tahliyesi işi Ingilterenin kararı tefsirlere yol açtı Thnes, Hindistanda ihtilâfm artacağını söylüyor Yeni DeHıi 21 (a^.) Hindistanda kongre siyasî mahfillerinde M. Attleenia nutkunun yaptığı tesir müsbettır Müslüman birliğinin organı olan <Dawn> Ingiliz beyanatını iyi karşılıyarak M AttleeJnin yetkilerin devrinden bahse' Arkan Sa. 3, Sü. 7 de Belediye memurlarına maas zammı Şehir Meclisi, dünkü toplan. tıda tasanyı kabul etti Şehir Meclisi dünkü toplantısında Elektrik Idaresinin barem dışı memurlarına hükumetin yaptığı son zam gibi zam yapılması için 790.000 lira tahsisat verilmesi hakkındaki Bütçe EncümeniSergide teşhir edilen 16 ncı asra aid çiniler nin teklifi geniş tartışmalara yol açEğer bir hamlede yedi. asır geriye lif isçiliklerimizin çeşidli örnekleri de mıştır. Bu konuda çok uzun münakagitmek, geçmiş devirlerin en güzel sa ilâve edilmijtir. şalar olduktan sonra Tramvay Umum r.at örnekleri arasmda birkaç dakıka Bu köşe ufacık bir odadır, fakat du Arkast Sa. 4, Su. 1 de geçirmek isterseniz, Eminönü Halke varlarmda taşıdığı bazı parçalarm bivinde hazırlanan küçük köş«ye gidiniz rer servet olduğunu liyaretçiler kısa farkedebiliyorlar. Kapının Bu köşe, esas itibarile Türk çinieiliği zamanda nin nefîs nümunelerini teşhir maksa yanında asılı duran şu büyük parça Bükreş 21 (a.a.) Anadolu ajansınm Arkast Sa. 4, Sü. 3 te özel muhabiri bildiriyor: dile kurulmuştur, fakat sergiye muhte• Mayii ayında eskı Pransiz .Başbakan' resmen ilân ettiği Leon Blum'Un yapacagı seyahat hakfeın. lerinde bir silâhtan ibaret farzederler. letçi olduğıımuTu Memleketimizdeki komünist propa m'ne ve iş verenle işçi arasındaki mü da veriîen malumata göre, eski Başbagandasına karşı fazla hassas davranan nasebetlerde devletin hakemliğini tanı kan evvelâ Avusturya. Macaristaru ziDemokrat arkadaşların o propagandaya dığımıza göre, meselenin çözülme yo yaret edecek, Rumanyada bir kaç gun en vcrimli bir şekilde çalısma imkâıum lunu herhalde grevlerden beklenıeme kaldıktan sonra deniz yolu ile Türkiyeye verecek bir düşünceyi müdafaa etm« liyiz. Bu mevza üzerinde ayrıca dura gidecektlr. Bu seyahatin tamamen hu Seyhan miUetveküinin sözlü sorasn Ankara 21 (Telefonla) Seyhan milletvekili Ahmed Remzi Güreyirkı, memleketimizle Suriye arasındaki münasebetlerin bugünku durumuna ve Suriyede Türklere fena muamele yapıldığma dair sözlü sorusu Meclisin bugünku top. ( Tiik • Macar Cemal Nadir Guler Hasta arkadaşımızın, Receb Peker, Şükrii Saracoğlu ve Hilmi Uran adına hatın soruldu Cumhuriyet Halk Partisi istanbul bölgesi müfettişi, Kocaeli milletvekili Dr Fazü Şerefeddin Bürge, uzun zamandanberi Alman hastanesinde tedavi edilmekte olan kıymetli karikatürist arkadaşımız Cemal Nadir Güler'i, Başbakan Receb Peker, Parti Başkan vekili Şükrü Saracoğlu ve Genel Sekreter Hümi Uran adına ziyaret etmiş ve hatırını Blum Türkiyeye geliyor küüeleruü de tapkı grev hakla leriai izab. etmelg doğrusu güçtür. Dev NADİ sormustur. ~ "^ Budapeşte Elçimiz Agâh Aksel şerehne Peştedeki TurkMacar Ticaret Odası tarafmdan bir ziyafet verildığini yazmış. tık. Ziyafette Bakanlar, banka mudürîeri, yüksek rütbeli memurıar da hazır bu Toplantınm ortalarına doğru Tıca.t Odası Reisi ve Elçimiz nutuklar söy'iyerek, TürkMacar dostluğunu tebarüz ettirmişler'dir. Resmimiz, Agâh Akseli, ziyafette autuk soylerken gosteımek İunmuşlardır. tedfe .