6 Şubat 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURÎYET Subat SÂN'AT BÂHISLERI oskova radyosunun dün bn suhınHa bahsetliğim iftiralan ve hezeyanlan sonunda şu sahrlar da vardı: «Millî Cumhuriyet Partisi (C. H. P. olacak) memleketin askerileştirilmesini, sulh çartları içinde bir milyon kişilik bir Garbm tefekkür jinal olan, edebl • o r ( ^ u tijtuLmasını ve antidemo'kratik potarıhi vakit vakit HarekeUi ve canlı bir şekilde doğnıdan I memleketin tabiî güzellikîeri bakımmve felsofl türkçjnin!' İ3 tedbirlerinin ahnmasmı haklı gösterEski Umum Müdür aleyhine şelâieler teşkil eden 'bir sıra j m e ^ iÇ in dı? tehlikenin mevcudiyetini doğruya gozlere ve kulaklara hitab eden dan içende ve dışanda bireT propaganer bir nehrin akışına filmin, ne yaman bir propaganda, bir da ve terbiye vasıtası teşkdl ederler. da nefis bir cade ^ ' sürmektedir. Halbuki buna inanan açılan davaya dün başland benzetilirse bazı pek EZ Türk vardır.» öğretim ve eğitim vasıtası olduğunu, bil*** ttlrkçe ile blze telsemütefekklrler, nehmem uzun uzadıya izaha lÜTum var mı? Kızıl radyonun bn sözleri çok manahTicaret Ofisinin eski umum müdürii îl bir ziyafet veren Bu propagandanın ehemmiyetini anBen çocuğumu, okulunun tatilinde Is latmak için inı i|e bizden sonra başla ve şimdiki NewYork ticaret ataşesi rin kendi halindeki cereyanına benzeti kir Pa^adan sonra yirminci asrın binn tercümenin sahibini kaybetmek, Türk dır ve apaçık sirıtan hedefi, Türkiyeyi lecok ikinci veya üçüncü dereccd*ki fi ci yarısmda âlimin en mühim kitabmı tanbuldan Londraya kadar otomobill felsefe dünyası için doldurulmaz bir bo» zayıf düşürmektir. Moskova radyosu, iığı halde bugün Amerikayı bile endi Ahmed Cemil Conkla ofis şeflerinden kir adamjarına nisbetle bu cereyanın dilimize çeviren ikinci bir tanıtıcıyı götürüp getirdiğim zaman, onun Peşte, şunlan söylemek istiyor: Türkiye için şeya düşürecek surette ' gelişmiş olan Nusret Küyme'n aleyhlerine memuriye âdeta şelâleleştiği noktaiara karşılık sa bugünlerde kaybettik. Bazı memleket luk tf>kil ediyor. Hele tercümenin CevViyana, Berlin, Paris, Londra gibi büyük bir dış tehlike yoktur; bir milyon askeÎJısır filmciliğini misal gösterebiliriz. vazifelerinde ihmal ve terahi göster yılabilirler. On dokuzuncu asrın büyük lerin bazı tarihî anlarmda ise tercüme det Paşalarla, Emrullah Efendilerle başşehirlerde, hiç bir hayrete kapümadığını rin silâh aîtmda rurulması lüzumsiızdur; layıp Ziya Gökalp ve M. İzzetlerle iç teŞimal Afrikadan Hindistana kadar u mekten açılan bir davada muhakemeye tıb âlimi Claude Bernard işte bu birin oereyanı ibda ve te'lif cereyanları kadar görerek sebebini anlamağa çalışmıştıtm. ordu "terhis edilmelidir; antidemokratik tstanbul 5 inci millî korunma mahke ci tip mütefekkirlerden birldir. Felsef' mühimdir. Nasıl Incil ve Kur'an tercü kumülünü tabiî surette takib eden felsezanan geniş gaaa, Mısır filmlerinin piOndan aldığım cevab şu olmuştu: fe türkçesinin abidelerinden biri olması emniyet tedbirleri, yani Sıkı Yönetim jrasası olmuştur. Memleketimiz dahi, mesince dün sabah başîanrrıştır. ve sosjoloji mensubları onu kendi çı meleri başhbaşına bir hâdise v e bir (Örfl tdsre) kaldınlmalıdır. < Hiç bir şeye şaşmıyorum. Çünkü maalesef bu saha içindedir. Mısıra filmCemil Conkun Amerikada bulundu ğırlarınm aydtnlatıcılarmdan biri say baslangıç ise bazı ebedî ve felsefî eser bu boşlugun derinliğinl türkoenin yehepsini sinema filmlerinde gördüm. Film Böylece Türkive, dışandan yapılacak ler sayesinde giren döviz miktarı yııda ğu, bu sebeble kendisine tebîigat yapı makla biyoloji ve tıb erbabmın kanaat lerin tercümeleri de ayni ölçüde bir timlestiği bir zamanda bir kat daha artsayesinde büyük şehirleri değil, kutubtazyika mukavemet edemiyocek bir hale UrmaVtadır. lamadığı öğrenildikten ve mahkemeye lerini desteklemektedirler. problem oimak vasfını taşırlar. He: ları bile rahat bir koltukta görüyoruz ve 40 milyon lirayı bulmuştur. gehneli ve içeride de beşinci kol rahat Filhakika Galib Ata'nuı yaptığı, bir f?Mısırhlar bu hızlı gelijmeyi jöyle gelen Nusret Köymenin hüviyeti belir15 dakika içinde, 350 sahifelik bir kitabClaude Bernard, Türkiyede ne zaman çeşid kültür feab«nerinin vukubuldu rahat çalışmolı. komünist tahriklerl alatildikten »onra; dava evrakı okunmus tanmdı ve kkn taratından tanıtıldı? ğu zamanlarda tercümelerin, tercüme ni ömrünü ebedileştirmek için kâfi d bildlğino genişlemeli; kale içinden de dan alacağunız kadar bilgi ediniyoruz.> temin etmişlerdir? 1 Mısırda devlet, yerli film yapan rur. Bu suretle, bir müddet evve Mevcud kaynaklara göre büyük âlimin edildiği dillerin irfan çevresl için bü gelen tercümenin fikr! değeri yanında fethedilecek bir duruma düşmelidir. Harb içinde, İngiltere veAmerikada üsanî kıymeti dikkati celbediyor. Kenyüz binlerden milyonlara çıkan kara, de müesses€'leri vergi bakımından isüsnaî Ticaret Ofisinin fabrikatör Rüştü Dik 1854 . ' 1878 arasınd«5J üniversite ted yük bir değeri vardır. Hele tercümeye Moskova radyosunun yonımcusn, herdisini 1923 te Yüksek Muallim mektebingirişenlerin salâhiyetleri de tercüme türk* tamir ettirdiği otomobil lâstiklerJ bir «urette himaye etmektedir. risatı esnasındabir Türk genci kendi^iniz ve hava . ordulannın yetişmesinde, kesi kör, âlemj sersem sanırken kendisideki talebelik hayatımda mektebin dokedllen eserin bilgi disiplininde söz ve 2 Mısırda, her sinema, senede bir Işinde, mukavele hükümlerine göre ic ne talebelik etmiştir. Türkiyeye dönüfilmler birer gedikli çavuş, birer mualtoru sıfatile tanıdığım muhterem tıb nin bir kör ve sersem olduğunu ispat lim subay, birer aoemi er okulu vazife ay, mutlaka yeTİi filmler göstermeğe rası icab eden murakabenin yapılma şünde Askerî Tıbbiyenin fiziyoloji pro su götürmez mahiyette ise bu tercümeadamımızın ötedenberi takib ettiti güze' edij'or. dığı, tahkikat'.a her iki dava edılenin fesörlüğünü yapan bu talebe meşhur ler, asıHaımın te'lifi kadar mühim saeini görmüşlerdi. îngilizlerin Portsmouth mecburdur. Bn kızıl yoldaşa göre, Türkiyede hariv? sade türkçe siyaseti her türlü resmî yılır. taK deniz topçuluk okulunda, gemilerin 3 Mısırda yerli film' gSsteren sine d« bu noktadan memuriyet vazife'erin tabibimiz Şakir Paîadır. Şu halde Pacî bir tehlike olduğıına inanan pek az telkinlerin di;inda bir siyasettir. MuUçaksavar bataryalarını kullanacak erler, malarda temaja vergileri asgarî hadde de ihmal ve terahi gösterdikleri netice riste Auguste Comte'un ve L« Play* ın lşte 1934 te Claude Bernard'ın «Tecrü harrir Ediboğlu bu noktayı hayatında Türk varmış. Filvaki ortada bir azlık tosiri altında düşünmeğe abşlayan AhJilmle tavana aksettirilen ve serçe uiak üıdirilııüştir. Ayrıca yerli filmler gös sine varıldığı anlaşılmıştır. bî tababetin tetkikine giriş» inin türk iken merak edip kendisine sormuş. Alı \ardır, hem de pek küçük bir azlık. Bu lığında uçaklara ateş ettirilmek turetile terilirken dühuliye fiatlan da müessese Sorguya çekilen Ofis şeflerinden Nus med Rıza ve Sabahaddin Beyler serisi çeye tercümesi, bu neviden tercümeler nan cevaba bakınız: «Öğrenme çağında küçük azlık. sadece, sayılı Moskova benyetiştiriliyordu. lehine yüzde 2 5 4 0 nisbetinde arttı ret Kdymen, o zaman, umum müdür ne bir üçüncü misal daha ilâve etmek arasmdadır. Bu yüzden 1878 de Claııde Avrupada bulunuyordum. Arabcayı, a delerinden mürekksbdir ki ağızlan kalâzımdır. Bundan sonra yazılan bütün olan Ahmed Cemil Conka aid bazı Filmin propaganda bakımmdan fay rıhr. Bernard'ın ölümü o devrin Fransası için cemceyi bu yüzden öğrenemedim. Onun patılmadan, kalemleri kırılmadan önce *•* lere kendisi tarafından bakıldığını, bu fiziyoloji ve mantık kltablannda fu ve nasıl acı olduysa 1947 de Claude Ber ioin Osmanlıcayı kavrıyamam. Yazı yaz Moskovanın borusumı çalıp dnnıyorlarmetine gelinee, bundan daha kuvvetll ya bu vesile ile feylesof hayatiyat âlibir propaganda vasıtast olamaz. Belki Bize gelinee, Türk filmleri, Mısırdak itibnrla Rilştü Diktürke tamir ettirilen minin adından, teorilerinden, usul kai nard'm Türk mütereinıinin ölümü de mrŞı halkm diline göre öğrendim. Sade, dı. Tiirk milletinin hüyük ve kahir çokluğu, bir harict tehlike mevcud olduguna yaküı bir geleeekte film ile radyonun gibi bir himayeye mazhar olmak şöyl' lâstik işile, bu arada mukavelenamerıin delerinden sık sık bahsedilmiştir (1). Türk tıb ve felsefe dünyası için o ka nçık türkçe ile yazmamm sebebi budur.. ve bu tehlikenin de Moskovadan geldilzdivacından doğmuş bir fen harikası dursun, bilâkis yabancı fÜmlere nisbet hazırlanması ve hükümlerine riayel Maamafih şunu da söylivelim ki gayet Bu arada felsefe ve sosyoloji meruub dar hüzün vericidir. olan televizyon, propaganda batamından le daha ağır jartlara, vergilere tâbidir edilmesi hususlarile de alâkadar olduaydm ve açık bir üslub sahibl olan ğine inanmıs ve iman etmiştir. Nasıl larınuı alâkası, tıb ve biyoloji mensubBizde nümunesine pek az rastlanan türai geçecektir. Amerikan filmlerinin ler: laude Bernard mötercimi, muhterem inanmasın ve iman etmesin ki Sovyet ğunu, fakat murakabe yolunda şahsan tarınınki yanuıda ayn bir yer tutar. münevver bir aile mensubu, Hammer ta Dr. Adnan Beyin tabirile «Maarif Vekâ Rusya, resmî notalar vererek Türkiyeden Amerikayı tanıtmak, Amerikahlara sev1 Bizde, bir film 4060 bin liraya hiçbir ihmal ve terahi göstermediği ka Neden? Zira feylesofun meşhur ve ana rihinin değerli mütercirni Ata Beyin !eti türkçesi> deren ve bir çok klasik Boçazlarda üs istemiştir. Üs istemenin dinn«k, Amerikan kültürünü yaymak mal olur. Bu filmin Türkiye dahilinde naatinde bulunduğunu söykmrçtir. kitabı olan «Giriş», rehber fikirlerile oğlu olan Dr. Galib Ata, bugünkü tercü tercümelerinl değerden düşüren uydur manasını bilraiyen Türk de kalmamışhr. tnsanlan adeta yarı Amerikalılaşttırmak Neticede; Ahmed Cemil Conkun A bugün daha ziyade fel&efî ve içtima! getireceği azam! hasüât da gene 4060 me Türkiyesinin en şuurlu bir kültür ma lisandan daima uzak kalmış, M. Tz Türk istiklâline ve hükümranlığına yüzjrolunda ne büyük rol oynadığı meydanrrverikadan buraya ne zaman dönece bilgilere mensub olanlan düşündürtâadır. Daha yeni bir misal olarak da şu bin lira arasmdadır ve bu da ancak 2 amelesi idi. Bundan ötürüdür ki kıymetli zetle M. Şekib neslinin güzelleştirdiği de yüz aykın olan bu ham teklif yetls ' ğinin alâkalı yerden sorulmasına ve e mektedir. Daha doğrusu müsbet ilimleri türkçe sözlü ve arabca şarküı Mısır yıl içinde elde edilebilir. Fakat dah mütercim, inkılâbcı Türkiyenin maalesef felsefe türkçesine hizmet etmiştir. Baş mijormuş gibi Ermenileri de, Kars ve ğer $u sirada dönerse gelecek celse için yetesiye feyizlendiren ilml usulün kulfilmlerinin memleketimizde bir kısım film imal halinde iken sarfedilen paçok şarkh kalan ilun hayatının ne gibi ta kendim olduğu halde orta ve yüksek Ardaham istemeğe teşvik etmiş; Gürcü halk kütleleri üzerindeki büyük tesirlnl ranın dörtte biri film kazansm veya kendisine teibligat yapılmasma, fabri anıhşını, sosyal şe'niyete de tatbik et eserlere muhtac olduğunu idrak etmişti. tedrisattaki talebelerimin tercümeden profesörü denilen adamlara da tâ Girede görüyoruz. kaybetsin, bu cihet hiç hesaba katılma katör Rüştü Diktürkle Ticaret Ofisi mek devrine girmi? bulunuyoruz. Röne^ansm düşünüş usullerini anlatan dmdikleri edebî ve felsefî faydayı mer snna kadar Türk topraklarmın Gürci»dan, vergi olarak ödenir. Ham filmin hukuk müşavirinin şahid olarak mahîlim lihniyetinin XVm ind ve XIX Usul hakkmda nutuk>, kendisi gibi şu humun büyük bir ziya' olan ölümünü ha tana aid olduğu yolunda bir takım hezeFilmin bu çeşidli hlzroeüeri karşısıngumrük resmi, artistlerin, memurlarm kemeye çağırılmalarına, muhakemenin uncu asırlarâa tanrüaştırıldığı malum rlu bir mütercim tarafından yarım asır ırlarken burada yâdetmeğl bir çükran yanlar söyletmiştir. da, memleketimizde de filmciliğe kıymet işçüerin ve müstahdemlerin kazane ver şubat sonuna bırakılmssına karar vedur. Sosyal ilimler sahasuıda positivizm evvel türkçeye nakledilmiş bulunuyor borcu sayıyorum. Büyök Fransız biyoMoskova. harbin sonundanberi TürHve ehemmlyet vermek, her.üz filizlen gileri bütiin nakliye veTgileri, elektrik rilmiştir. bu tanrılaçmayı manevî meselelere nak du (2). Geri, ne kalıyor? Garb tefekkü loji âlimini felsefî fikirlerile tanrma ve e aleyhinde radyolan, gazeteleri, dergimeğa baslanus bir çskirdek tohum ha vergisi, lâtihlâk, muvazene gibi vergiletmeğe çalıştı. Hakiki ilmin yolcusu rünün metodoloji sahasında yarattığı tanıtma işine devam etmek, Dr. Galib erile muntazaman düşmanca neşriyat lind« olan Türk filmciliğini himaye ve 1er, hep filmin maliyeti üzerine biner. Millî Eğitîm Bakam, sanat olan Claude Bernard'ın bellibaîh husu ikinci fikir şelâlesinl «Tecrübt tıbbın Atayı sevenler için de «hemmiyetll bir aptırmaktadrr. Bütün bu yayınlan ve inkişaf ettirmek lüzumu kendiliğinden enstitütünü gezdi siyetlerinden biri başta Comte olduğu etkikine girij, in sahifelerinde temaşa vazifedir. 2 Bir yerli filmin ödediği bu verkışkırtmalan gören Türk milleti nasıl ortaya çıkar. Türkiyede ilk yerli film gilere mukabil, ecnebi filmleri, memleMlllt Eğltlm Baicanı Reş»d genuedd'.u halde bütün bu positivistlere karşı çıkolur da haricî bir tehlikenin varhğına ve 1910 da çevrilmiş olmasına rağmen, gü ketimize ithal edilirken yalnız gümrük Slrer düa eabah İ4UU Egltlm müdürlüğılne masıdır. Yalnız feLsefe değil, din bile etmiyor tnujuz? Küçük kardeşi saym bunun 4a Sovyet Rusyadan gelmekte eel sanatlarla sanayiin birleşmesinden resmini verir ve kontrol edildikten son giderclt ç»H}maları haltkında Murad Uraz bu kahraman illm adammın sistemlndo azar Nurullah Atayı dinleyiniz: «Galib (1) Bu nokta ile alâkalı olan tıb ve dan lzohat alraıştır. Baican, dlğfr taraftan Ata blr hekimdi, bir muharrirdl. Tatlı olduinna inanmaz. En safdil ve en iyimdoğan bu i» bizde, ne yazik ki ilerliye ra, hemen gösterilmeğe başlar. Yerl Sultana&med feîsefe mensubian yeni neşredilen ?Meto Erkelc Sanat EastltUsüne gl mühim bir yer tutuyor. Feylesoftan memig ve nihayet daha sonra, filmciliğe filmler İmal edilirken alman yukarıda derek atelyel«ri gezml^ ve talebe ile ü«sbı. bahseden bir eserden aldığım şu satır tatlı konuşmayı bilen bir insandı, temiz doloji» isimli kitabda tarihl malumat er Tiirkler bile bu kınl husumetin tehyürekü idi. Ama o hekim, o muharrir, o idkâr nâralanndan vatanın ve isriklâlin başlryan Mısırlılar dahi bizi geçmişler Td vergilerin hiç blrini ödemez. Yani hal yaptıktan sonra dlleSlertnl dlrüenujtlr. lara bakınız: «Tecrübe, akü ve histen bulabilirler. tehlikeye maruz bulunduğunu anlamışRoşa'l Ştmseddln Blrer, bugün de çehrlmlz. ibaret üç melekemiz, ilicn, felsefe ve tatlı tatlı konuşan temiz yürekli insan dir. yerli film gümrük bimayesinden mah deil sanat okullarını gezmeğe devam ede. için bir şey söylemek bana düşmez. Yal(2) tbrahim Etem Bey tarafından 1895 :ır. Onun için muyafık ve mubalif her 1942 sonbahannda müteveffa Mr. rumdur. oektlr Bakanın, evvelkl günkü Partl kon. dinden ibaret üç disiplinle alâkalıdır.. şunu söyliyebilirim: Bütün yaptık te Descartes'tan yapılan tercümeyi kas »arti ve her Türk, ordunun kuvvetli bir Roosevelt, benim de dahil bulunduğum HUsin karşdığı olan din disiplinindeki 3 Yerli füm, rinetnalarda gSsterl greslnde yaptıgı konuşmanın «on kısmınd» durumda tutulmasına taraftar bnlunTıirk gazetecüer heyetini kabul ettiğl lirken, yabancı fllmlerden alman ver b!r terttb hatası olmuştur, Baltan, konu» sonsuzluk fikri, bunun tarih bojunca arı içinde en ehemmiyetlisi diye baktığı dediyorum. .Tercüme ve mütercim hakkmda «îs Mecmuasit nın 55 inci nüsha maktadır. ""laude Bernard'ın «Tıbda tecrübe usuzaman, Türkiyeye giden bir Amerikan gilerin de hepsini aynen 5der. Mem masım »öyle b'.tlrmlştlr; mevcudiyeti bir vâkıadır. O halde sonüne giri?> i idi (3).» Bu sağlam «ahldlik, ına bakınız, Bütçe müzakereleri sırasmda, Demokfilmcisine, Atatürke hitab eden bir tav leketimizin bugünkü vergi sistemine c Slzln kacşmızda, tıpkl Mlllet Meoll Buzluk fikri de lecrübt bir fikir sayıl(3) Bk. N. A.: Hatıralar, 611947 ta at Partinin gözcUsü iktidar partisini ve Biye mektubu verdiğini bu film operat8 göre, 6inemalarda duhuliyelerden mü »luda oldugu gibi mes'ullyet hlslerile ko tpahdır. Bu tecrübeyi positivizm namma izce esasen sağlam bir hükmü kuvvetıükumeti tenkid ederek orduya daha rünün sldığı güzel filmleri görerek Tür esseseye kalan miktarın yüzde 75 nis nujuycrum., In^âr etmek imkânsızdır.» Demek ki endiriyor. Bir ibda, bir telif kadar ori ihli «Ulus> gazetesi. azla tahsisat verUmesl lflzumunn miiAmerikan uçağı bugün geliyor Eelsefe ilim gibi bir mevcudiyete makiyeyi tanıdığını söylemişti. Demek kl betinde vergi alınır. Bu nisbet tiyatrolalaa etmiftir. Türk milleti, ordusunnn Blr haftadanberl Ank&rada beklene^ fa iktir. Bu mevcudiyeti ilim namma inkuvvetli bir Türk filmciliği mevcud olsa larda ve konserlerde yüzrte yirmidir ıarbden evvelki hazarl kadrosuna indive kıymetli eserler vücude getirebilse, Ecnebi artistler ve müzisyenler de, kat Avrupa üzerindeki hava eartlarının kâr edenler, ancak ilrnî usulii anlamıbozukluAundan blr türlü Londradan hare. anlardır. Feylesofun meşhur «Giriş» rlldiği takdirde, tehdidin artacağuıı ve bunların başta ingilizce olmak üzere yüzde yirml vergiye tSbi oldukları Jıal k»t «demlyen Panamerlkanm büyüS yolcu ehlikenin büyüyeceğini pek iyi bildiği HER AKŞAM saat 7 den itibaren: yabancı dillerle yapılmış "baskılarını bü de, Türk filmleri, en ağır şartbr jçinde uçagının bugün Yeşüköye geltnesl belken îitabında şu fiklrlere rasthyoruz: «Feliçindir ki iktisadî kalkınmasını giiçleştiKanunl AHMED YATMAN, Keman tün dünyaya göstermek ve memlekeümil daha yapılırken bir çok vergi ödemi mekt*dlr. Ankarada geae kar yağmağa baj. iefeyi ilme bağlayan bağ koparsa felseren ve hayat pahalılığinda âmil olan ağn* SAİM, Klarnet ŞEREF birlikte 15 lehinde büyük ve tesirli bir propaganda olmalanna rağmen, yüade 75 vergi ve ladığıcdan vt temlzlenmlf olan Etlmes'ud ;e ilmin yardımmdan yahud denk teşvergilere fedakârane tahammül etmekteya meydanı geua eski hallnl aldığından kil etmek üzere ilmin ağırlığmdan mahkişilik SAZ HEYETİ yapmak kabildir. Kendimizi tanıtmak rirler. Demek kl yeTll film gösterilirdir. Çünkü bn vergilerle orduya temin biraz da Ankara meydanmm temlzlenmesl. rum kalacağı için güzel göremiyeceği Scin böyle bir propagandaya ne kadar ken de, ecnebi fîlmlerden ayn blr hinl bekllyen uçağa Yeşllköye gelmesi t«l kadar yükselerek buluÜar arasında edilen milyonların, istiklâl, hükümranhk, muhtac olduğumuzu da, başka memls maye görmemektedir. slzle bl!dlrllml5tlrı Ucak bugün errela Ho kaybolur. Bu sirada ilim de yolunu toprak bütünlüğü gibi mukaddesaün siketlere gidenteTİmiz pek iyi bllirler. maya v« öğleden sonra Teşllköye gelecektlr, gorta bedeli olduğunu biliyor. kaybetmi», yüksek temayülden mahrum *** Sabahleyln saat dokuzda Slrkeclden kalMoskova radyosunun, Türkiye için bir Şimdi Türk film sanayiinln lnil?afı kacak b!r otobüı, tayyareyl karjüıyaesJt kalmış olacağı için düşer, yahud suvun AYDA SÖNMEZ ve arkada^lan Kuvvetli bir Türk filmciîiği yaratmak nı temin etmek için neler yapılması lâdış tehlike mevcud olmadıjjını söyliyerek alftkalıları v» basın mensublaruu Yeştlköy* üzerinde rastgele yüzüyorcnu? gibi giÎ S M A 1 L D Ü M B U L L Ü (Azeri seansından sonra) lürumu arük bir bedahet olmuştur. Bu zım geldiğine bakalım: ordumuzu terhls ettirmek ynlunda pek götüreoektlr decektir.> bedahatin emrini yerine getirmek lâŞEVKI ŞAKRAK birlikte. Raks kraliçesi KAMURAN ve ŞUULE kaba propaganda yapması bile, bn ba1 Yerli film müessetelerînl ve buOrd. Prof Şükrö Babanın Fakat yetml» sene evvel lnsanbğm zımdır. Bu da filmciîiği esask surette ralarda çalifanlan asgari 5 1 0 yıl kahiste doğru yolda yürüdüğümiizün en bii HER PAZAR 14,36 da BÜYÜK MATİNE. Tel: 82699. konferansı korumakla kabildir; tıpkı millî sanayii zanç vergisinden muaf tutmak. Te^viki yük ve en kat'î delilidir. Moskova radBmtn8ntt Ha'kevl 6 ncı yıl mttstakU kaybettlği bu büyük insandan bugün koruduğumuz ve teçvik ettiğiîniz gibi. Sanayi Kanunu, cnemleketimİ7jie sara konferaaslarının beşlnelsl bugün yosunun aklınca Türk milletini aldatmak saat bahsetmek için ne sebeb var? Şunun Halbuki Türk filmciîiği jimdiya kadar yii geliştirmek Içln böyle muafiyetler 13,15 te Iktısad Fakültesl Ord. Profesörle. için ki geçen asrın ikinci yarısmda Paiçin söylediği bu yavelere, çocuklar bila İstanbulun bo yıl en çok beğendiği müstesna film rlnden Şükrü Baban tarafından ftktıaad •iste Fransız âlimine talebelik eden Şabu himayeyi görememiştir ve onun için kabul etmiştL güler. Umlne güvenlleblllr ml?) mevzuund» Te. de inkisaf edemeraistir. Onun yerini 2 Yapılan yetll filmler slnemalarda rlleoektlr, Konfaransa glrlş Berbesttlr^ meralekette Mısır filmleri almijtır. Şim[osterilirken, alman yüzde 75 vergiyi Şehir Tiyatrosu artistlerinin istikdiye kadar, her yıl, bir iki müteşebbikonserler ve tiyatrolarla ecnebi sanat balini temin edecek talimatname N0W VOYAGER » sin gayretile ancak bir iki film çevrikârlarm tâbl olduklan verjiler deroceBir müsamers Ş^hlr Mecllsl dün Abdülkadlr Karamür. lirken 1946 da, 14 mütöşebbia genc Sİne, yanl ytizde ylrmiye indirmek. MUll Mücadele kahnunanı Kara Sallhln srtln başkanlığında top!anmiîı rrtsı top. fılmd birleşerek tYerli Film Yapanlar menfaatlne Iktıs&d Fakültesl öğrencllerl 3 Yerli film gösteren ginemalarda, »ntı müddgtlnln az oldugundan evvelce Cemiyeti» adile bir teşekkül kurmu} yalnız bu filmlerin gösterildiği müddete tejkll edllmlş olan komlsyonlann ellerlnde. 9 »ubat pazar gecesl blr mOsamere tertlb Kalbin istediği, cemiyetin yasak ettiği bir aşktan alınan etrnl^lerdlr iardır. Bu cemiyet, aşağı yukarı 14 film münhasır olmak üzere, duhuliye fiatla kl mazbat«lan umumt heyete tevdl etme. cilik müessesesini temsil ediyor, de rının da verginin lndiği nlsbette, yahud erlnl l»teml«tlr. Bunlardan »kmek, eüt ko. Avni Inselin yazdığı ve tefrikası fedakarlığın süslcdiği, şefkatin mucize yarattığı film mektir. 1947 de 12 yerli film çıkaracak da münasib g5rülec«k bir mfkterda art mlıyonları tetSiklerlnl bltlrmlelprdlr şe esnasmda büyük bir alâka görmüş ve hlr Tlvstoreu 1« tallmatnameslnl yapacak clan bu müteşebbislerin birer atanlıi tınlmasına müsaade etmek. komlsyon da konuşmalarına başlamıştır. edebl bir hârlise yaratmış olan bu eser üçüncü hafta alkışlanacak barutları vardır. Bugünkü jartlar al nefis bir baskı ile satısa çıktu Vergi sisteminde biraz kolavlık göste EkmeS febrlkası Içtn ekmekclterln d» lştltmda, onlarin daha fazlasmı yapmalalprll» blr elrket kurulması düşünulmekİNSEL KİTABEVt rildiği ve himaye usulü tatbik edildiği tedlr, Süt fabrlkası İçin blr banka Ue müşrına, hattâ belki de ileride bu işe detakdirde, memleketimizde, senede şim terek hartket edllecektlr. vam etmelerme pek de inıkân yok gididen 30 film yapılabileceği hesablanŞehlr Tlyatrosunda artlstlerln ljtllcbııllebidir. maktadır. Bu himayeden faydalanarak rtnl temln edecek blr tallmatname hazırBACHEL F İ E L D'in kaleminden çıkan bir edebiyat harikasu lanmaktadır. Bunların müütahdemln klKalbden kalbe akan hazin bir ask mucizesi^ Şimdi Türk filmlerinin temin ettiği sermayelerini arttıracak, sayılan çoğa sımları la kanunun* göre nareket edecekTahrik neye derler? acak olan mütesebbisler, ileride daha Dünyanın göz yaşile alkışladığı bir hayat faciası olan filnL. ve edeceği faydalan sıralıyalım: erdlr. fazla film yapacaklardır. 1 Her yerli film, asgarî iki ecnebi ATATÜRK'e Mektnb Geveze Son söz olarak küçük bir hesab: Yılfilmin memkkete girmesine mâni olur Adanada. gazetecl arkodaslarımızdan 238 milyonluk avana ve böylece her film 40 bin liralık dö da 30 film yapar ve kopyelerinl de ih Hemzl Gürran tarafından Geveze lsmlle rae edersek, evvelâ 1 milyon 200 bin !inasıl kayboldu? vizin memleket dışma çıkmamaSıru tebaftalık slyasl blr nüzah gazetesl çtkarılralık döviz tasarruf edeceğiz; »onra da ra«ga baş'anmıjtır Tenl arkadajımıza mutnin eder. Bugün bir: 2 1yi bir yerli film, başka memle 450 600 bin liralık döviz ithal edece Taffaklyetler ve uzun ömürler dllena, «And Now Tomorrow» Hukuk TaVsbe Cemiyetinin ketiere gönderilmekle yaptığı propaABtDİN DAVER kongresi gandadan başka memlekete 1 5 2 0 Hukuk Fakültest Talebe cemiyetinin fev. bin iiralık döviz girmesmi sağlar. kalâde kongresl dün saat lft,3O d» MarSinema için hakiki bir seref olan yılın en güzel filmi. 3 H«T yerli film, muharrir, rejiALINIZ ırmrs Lokıllnde yapılmıçtır. Oündemde ya«ör, teknisyen: sanatkâr; işçi vesaire Bitı olan tüzüktekl değlşlklik tefellflerl mü. nakaşft ve tenkldlere yol ftçmış. netlcecle oıarak vasatf 100 kişinin geçim vasıtaŞahst gayelerinlz sizi bedbin mi kıh kabul oluurnuştur. Idare heyetl Oye adedl ıı olur. yor? Çared kolay... Hemen Beyoğlundj de 7 den 11 e çıkarılmıjtır. 6*çllenler fun4 Yerli filmlerin mevzulan devic Şark sinemasında gösterilen büyük ardırAylardanberl sabırsızlıkla bcklenen tin muhtelif murakabe süzgeçİ€Tİnd«n Türk filmi (Yantfe Kaval) ı görmeğe Aydm Bolak Burhan OOngör, Turgud ve pek çok emeklerle meydana gelen ?ec{ı6i ıçm bunlar, kültür, ahlâk, ve gidiniz. Sinemadan nikbin çıkarsmız. SOgüdlü. llhan' Yantıra, Metln Bürmell, Orhan Apaydın, Erdoğan Adalı. Bellğ BeOLACAK! *r Erdem Gürsay, Kemal Karpat Kemal James Hilton Vahdet Gültekin Küçüka, Et meselesi ARİF BOLAT KİTABEVİ, 3 lira ün, Mezbahada 2ÛOO küçOk baş, 305 de btıyük baj havvan kesllralçtlr. Ticaret Hiç bir kitab Amerikada i çıktığı Bakanı tit> temas eden kasablar bııgün Bsyıl bu kitab kadar satmadı. ledlyeya gelerek bu temaslan etrafmda 11gililerle görtlşeceklerdlr Bundan sonra Beste ve Şarkılan: Beledlye lüzum görürse yenl blr karar» gl 4 yıldır hergünku ciddf neşriyatile fleccktlr. Herkes bu romanda kendi hayatından t.caret âleminm takdirini kazanmıştır. Yakalanan hırsızlar (4 ve 6) sahifelik şeklile tam bir ış bir parça bulacaktır. Ferldun Aytur ve HUsevln admda lkl adamı gazetesidir. Günlük fiatiar: Bühırsız Oalatada, TokAt »okagında bulunan Eyüb LOtflye âld madenl eşya fabrlkasınOkuyanlar: Ses yıldızlarımız: tün memlekette ilân edilen eksiltme ve dan muhtelll ejya Ç^'P kaçarlarken yaka, arttırmalarm tam listesi, en yenl haanmı;lardır, Y1LDIZ ROMANLAR'm beşinci kitabı berkr. Abone olunuz. İstanbul posta Bir köpek yiizünden olarak çıkh. 470 sahife 350 kunıs. kutusu 29. Telefon: 20720. Tahtakalede Mısırcılor caddeslnde 22 numaralı dUk'kftnda satıcilık yapan Ahmedle arkadaaı Burhan blr köpek meselesi Çıkaran : TÜRKİYE YAYINEVİ, yüzunden kavgaya tutuşmuşlar knvga eo. nunda Burban, Ahmed! keserl» Dajmdan Ankara caddesi 36. Nüshası 10 kuruştur aralamıstır, aarle Yarın matinelerden itibaren Abone Şerri'i ıçln Adanada iki arnele yandı lctn Adacadan blldlrlldlğine göref Mlllt MenOlr syıık 6i X. K :)(n > K ucat fabrlkasında pamuk ambarlannda üç aylık ınt olarak çıkan blr yangın netlceslnde Altı aylık SAblTTİH KAfNAK 15(X) ' 29a) • abrlka amelelerlnden Abdurrahman Taşçı Serjeıtk ŞarkıleO» 2800 ı 54ÜU > e Hüseyln Büre fad blr »ekUde yanarak D i k k a t lmüşlerdlr. Abdurrahman Taççı Adana SİNEMASINDA karma takımmın en tanınmış bir futbolcjOazetemlze gönderllen evrak ve yazılaı* u Idl ncsredüslD edı.m23iD ızie oıucmaz. Türk filmciîiği himaye edilmelidir Yazan: fihidin Dav'er Ticaref Ofisinin tamir eftirdiği lâstikler haberleri Hâdiseler Düşünceler \ IHEM [INALINA MIHINA Bu yavelere çocııklar bile güîer! felsefesi ve tesirleri Prof. Fsndskoğtu Yazan: Taksim KRİSTAL Salonunda HACER BULUŞ MENŞURE TUNAY YANIK KALBLER Hâdise ASK VOLCULARI Belfe DAVIS Paul HENREID'in L A L E ' de Bu Akşam A R ' da YARIN BİZİMDİR TELAŞA LÜZUM YOK! NİLLET l Alan LADD Loretta YOUNG'un TIPKI • « ANA5! GİBİ BİR TÜRK FİLMİ Ekonomi Gazetesi Üstad SADEDDİN KAYNAK SAFİYE AYL SADİ HOŞSES CUMHURİYET TAKSİM