20 Ağustos 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Albayrak Pirinç ve Hububal UNLARI BAHARATI Vüksek cins, saf, temiz ve sıhhl ambalâjlarda. Bakkalınızdan Isteyiniz. TOPTAN SATIŞLARDA TENZİLÂT Deposu: Tahmis caddesi 74 Telefon: 20947 Telgraf: ALBAYRAK İ S T A NB ü L 23 üncfl yıl Sayı: 7907 umhuriyet KURUCUSU :\TINUS NADÎ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstacbul Posta kutusu: tstantnıl No. 2*46 Telefonlar: Umuml Santral Numarası: 24298. Yazı İşleri: 24299. Matbaa: 24290. Hazreti Muhammed Mustafa Mısır Âyan Reisl Heykel Paşanın eseri olup Omer Rıza Doğrul tarafından birçok haşiyelerle tercüme edibniştir. Cildli 6 Salı 20 Agustos 1946 AHMED HALİD Ruslara Cevab Çarşambaya Verilelek Millet Meclisinin de kapalı bir oturumda Bu Bakanlıkların kurulması cevaba muttali olması ve Dış Bakanının hakkındaki tasarı dün vereceği izahatı dinlemesi bekleniyor Devletçiliğîmîz ükumet programının yiirür. lüğe girmesi etrahndaki haberlerden bir tanesl devlctçilik prensipimizin de hızlandırılacağım bıldiriyor. Devlet, kendi teşebbüsile hangi iktisadi sahalarda is görecek' hu. susî sermaye nerelerde çahşabilecek? yakında bunu dğrenecekmisiz. MilK kalkınma harekerimize istika. met vermesi bakımından haber miihira. »rmr& ,*r Kabine diin iki defa içtinıa ederek notayı gözden geçirdi Pevlet Bakanları Kurulacak Devlet Bakanlıklarına geürılmeleri muhtemel olanlardan Saffet Arıkan . ^ ^ Abdülhalik Renda Hamdullah Suphi Tanrıöver Halk Partisi Meclis Grupu bugün cevabı görüşecek H Nota metninin cuma günü ilan olunmast muhtemel görülüyor Ankara 19 (Telefonla) Dün pazar olmasma rağmsn toplantı halinde bulu. nan Bakanlar Kurulu bugün d« sabakleyin ve gece olmak üzere iki defa içtima etıniştır. Toplantıda Dış işleri Bakanlı. ğınca hazırlarum cevabî nota üzermde görüşrr.eler olmuçtur. C. H. P. Meclis grupu vunumt heyeti < Bakatıı Hasan Sak»nm mılletlerarftsı meseleler üzerinie son gelismeler« dair Izahları dinlenecektir. Sovyetlere verilecek oevabî notaraız d» gnıpa bildırılecektir. B:r habere ^öre Hasan Saka, Meclıs'n onümüzdeki topla.Vısınd» aynı konular uzerinde izahlarda bulunacak v« nota dzerinde gdriişül?c;ktır. Bu takdırde Millet Meclisinde kapalı bir oturum akdedilecek ve sonunda bir teblığ yaym. anacaktır. Notanm çarsamba, olmadığı akdirde perşembe günü Sovyetlere tevdı edı'ecpği anlaşılmaktadır. Ceva^ımızın hazırianışı sirasmda Dış îşleri Bakanlığı raüttefıkimiz tng:ltere ile Amerika ve Montreux anlaşmasile ilgıli diğer devletlerle tcmaslarda bulanmuş. tur. büyük elçılerimizden bazılarından raporlar ısetnmiş olmakla beraber Sov. yet notası dolayısile temaslar alâkalı , devletlerin büy.ik elçilerile Anknrada yapılmıştır. ', beklenmektedir. Ancak, metne hâkinı olan ruh ve notantn esası bilinmektedir. Bu nota ile, Sovyet notasmın baş kıs. * ramdaki tsnadlara esash oevablar verı'ı mekt<» ve geçtiği ilsri sürülen harb gen'. . lerinin ticaret gemıleri oldukları, sonradan Köstencede s.lâhlandirılabilecfk. lerl ve bundan Türkiyenin sorumlu tutulamnacağı belirtilmektedir. Ankara 19 (Telefonla> Bakanlar kurulu bu akşam 21,30 da tekrar toplanmışhr. Eakanlar Kurulundakı çalışmalar geoeyarısından sonra saat bire kadar devam etmiştir. Millet Meclisine verildi Geçen harb sonundanberl dünya mil. lederinin nmumiretle devletçiliğe doğru kaydıklarına süphe joktur. Sosyal olsun, ekonomik olsun biitıin şartlar bunn böv!e gerektiriyor. Kapital dediğimiz birik. miş enerji, yavaş yavaş husu^î ellerden alımyor, toplu olarak cemiyete maledilU yor. Bu hâdise, kimi yerde bir ihtilâl hareketi, kimi yerde plânlı bir inkılâb hareketi. kimi yerde de zarurî bir kalkınma gayreti olarak baslamıştir. Sovyet Rnsya. yarı feodal bir rejimden biıdenbire silkinip ileri kollekrivist bir rejime gegmeğe da\ranarak 1917 ihtilâlini yasadı. Orada koskoca bir >eni nrsil yeriştiği halde ihtilâlin kesin peticcleri tam manasile henüz ortaya çıknııs sa.Mİamaz. Bir sosyolog gözile bakıldiçı zaman bu hususta bir hüküm ileri sür. mek hâlâ güçtür. Fransa, Ingiltere, Isveç, Norveç gibi hstı A\rııpa demokrasileri, devlctçiliğe doğru adım adnn ve şuurlu parlamcnto mücadeleleri savesinde varmağa calısıyorlar. 1939 harbinden cnnra işba?ına gclen daha sol temayüllü hükumetler bu hareketi biraz daha hızlandırdılar. Millî bir kalkınma gayreti olarak devlctçihk prcnsipini beniımiyen en canlı misal bizizdir. Asırlık ihmallerden, nzun, yıpratıcı ve kanlı harblerden sonra vatanı kurtaran Atatürk nesli ortada b:r harabe bııldu. Bu harabeyl en kısa bir zamanda düzeltmek. Tıirk milletinin jaralarmı sarmak, inkisaf inıkânlarını temin etmek lâzımdı. Bunun için de «bıısusî sermavcnin başaramıyacağı» sahalara devletin geniş imkânlarile el •tmayı bir prensip olarak ilân ett'k. Ha. kikarte bu harckot, sosyalist batı mem. leketlerinin devletçi'ik prensipine taban tabana nddı. Çiin'tü oralarda hususî sernıajcnin altmıian kalkamadığı hîç bir İs joktu. Zaten geçen asrın ortalamıda doğan Marksizm eereyam da husıısî ser. maye tarafından ezilen, sömiirülen emekçi halk tanakalarının bir tcpkisinden baska bir sey değildi. Bir yanda bir kaç jüz a'leyi aiilmner ederken öte yanda mibonlarca isçi>e esir hajatı yasatan bir reiim Avrupada yeni cemiyet telâkkilerine uyşun gorülmüvordu. Icti. maî seviyenia gerektirdıji nyarhk sartlarına malik olan mületler türlii vollardan yürüyerek devlctcilik prensipine doğru yaklaşnnğa başladılar. Şinıdi millî ekonomiyi çok yakıtıdan ilgilendiren demiryollarını, büjük madenleri, hüyük kredi müesseselerıni hıısusî ellerde bir kazanc vasıtası olmakian çıkararaTt doğrudan doğruya halkm emrinde çal.itır. mayı daha fayıiah buluyorlar. Fakat hu. gusî sermayeyi ban kazanc sahalavından uzaklaşhrırken omın yerine aynı kazanc hırslle devleti geçirmeyi hiç bir Avrupa milleri düşünmüyor. Sosyalist devletçiliğin temel kaidesi herşeyden önce hal. kın sömürfilmesine engel olmaktır. Devlet, kendi vasıtalarile ba<5ardığı iş'eri an. cak umümî hlzmet düşüncesile ele ala. bilir. İkrisad ve sanayi tesekkülleri tıpkı hususî sermayenin islettiği müesseseler gibi tasarruf zihniyetine nygun olarak jiiriitülpcek, faicat buniar bir gelir knynağı haline çetiriİTiiyecektir. «Hususi sermayenin yapamıyacagı» lsleri devlete maWerken şiiphesiz biz de •ynı ılhniyetle hareket ediyorduk. De. miryollarına, limanlara, bü>iik f«brika. lara ayırdığımıı muazzam kapitalleri devlet karansm diye değil, memleketimiz yükselsin, halkımi7 refaha kavuisun diye göze aldık. Başka türlii düsiinmcmîze elbette imkân yokhı. Fakat bir çok T^WT~ *s^, »» . * s» Ankara, 19 (Telefonla) Devlet dairelerinin Bakanhklara ayrılması hakkındaki kanunu değiştiren taiarı bugun Meclise verilmış ve alâkalı komisyona gönderılmiştir. Tasarı, 1 maddeliktır ve Başbakana devlet bakanhkları kurma yetkısi vennektedir. Bu tasarı, kabineye devlet bakanlarının dahil olması ve bir Başbakan yardımcılığı ihdası uygun görüldüğü yolundaki haberleri teyid etmektedir. Devlet bakanlarından biri Başbakan yardımcısı olarak vazife görecektir. Tasarının Mecüse sevki Devlet Bakanlıklarına tajan olunacaklar hakkındaki tahminlerin ve şayialarm tazelenm«ıne se>beb olmuş, ileri sürülen isimler arasmda Abdülhalik Renda ile Saffet Arıkan ve Hamdulıah Suphi Tanrıo\eraeıı uugut. Ûf La!.St.HıiîTJÎu. bayram içln bir tatil yapacağı, bayramdan sonra da top. lantılarma tekrar başlıyacağı anlaşılmaktadır. Çıkarılacak kanunlar ve diğer bazı işler olduğundau Büyük Millet Meclisinin bu yıl yaz tatiline karar vernıemesi d« ihtimal dahilındedir. Diinkii Meclis içtimaı Ankara, 19 (a.a.) Büyük Millet Meclisi bugün, Şemseddin Günaltaym başkanlığında toplanmış, Hakkâri mil<«tvekili Selira Seven ile Kocaeli millet\'ekili Ismail Hüştü' Aksal and içmişlerdir. Bunu nriiteakıb Meclis, gündemde komisyonlardan oönd«rılrasq tBsarılar bulumnadığı için toplantısuıa son vermiştir. Meelisin fel«c«* toplantısı çarş&mba günü yapılacakkır. Meclis yaz taüli yapmıyacak Ankara, 19 (Telefonla) MecHsin hafta sonunda Son dakika Ankaranın dağ mahalleleri Bu mahallelerde inşaat durduruldu, inzibatî tedbîrler artınldı, buralarda yerleşen issiz güçsüzler geldikleri yerlere yollanıyorlar Ankara 19 (Te'.efonla) S?kenesl gunden güne kalabalıklaşan Ankararm dağ mahalleleri hakkında ciddî tortb'rler almmasına lüziı.n görülmüş ve burada her türlü inşaat yapı'ması cumartesi gününden itibaren Jı.'durulmuşrut. Es^pn şimdiye kadar 3 spılmış ohn eks'risi teneke evlerin hiç bir' izinli ve îapuiu deÜidir, Ankaraya çirkin bir manzara ve. ren bu semtlerdeki inzıbat tp4birleri de artırılmıştır. Buralarda birbırlerine adeSa. 3, SiL 5 te • Dıs İ«1erl Bakanımız Hasan Saka Boğazlar meselesi ve Sovyet Rusya Sovyet gazetelerinin budalaca neşriyatı Anglo Saksonların Boğazlara dair görüşleri Sovyet Ermenistanına gitmek üzere evvelce şehrhnizdeki Sovyet makamlarma kayıdlarını yaptıran Ermeniler konsoloshane önünde bekleşirlerkcn Bir lngiliz gazetesine göre Türkiye, Blrleşmiş Milletlere müracaat edebilecek Londra 19 (a.ft.) «Dally Telegraph» gaaetesi son geUşmeyl hulâsa edip, Boğazlar haikındaM Amerikan ve Rus tfkliflerinl mukayese ettilrten ve ortaya atılabilecek çeşldn hal tarzlarını beUrttıfet«n sonra şu nrticeye vannalctadır: <Eger Rusyanın, Işl tftcll için Türkiye Uzerin« yaptığı baskı blr haddi aşacak olursa, Türkiye Birleşmiş Milletlere müracaat edebilecefctir. Amerikan ve tnglHz görüşü, Botazlar meseleslntn, sulh andlaşmaJannm kaleme alınjnasmdan hasü olan heyeca.n yatıştıktan sonra Arkan Sa. 3, Su. 6 da Sovyet Rusyaya giden Ermenilerin leryadı PflBflfl P M K ,4 3 Pravda gazetesinin baslığı Moskova 19 (Tass Ajansı bildırıyor) Pravda gaze'esının sıyas! muharrıri Sergucev Türkiyeye verilen So^'et no. tası hakkında şunları yazıyor: cSovyet teklıfinın esas prensipl, Boğazlar rejiminin, Karadeniz devletleri tarafından tesisi keyfiyetidır. SOHfâ» Suriyeden yola çıkmak üzere hazırlanan Ermeniler: "Buraya gelmektense bulunduğunuz yerde ölün !„ haberini alınca hareketten vazgeçtiler Ankara 19 (Telefonla) Buraya gelen haberler, Rusların, Sovj'et Ermenlatanına Türkij'eden muhacir nakli teşebbüsuntt son giınlerde tazeletneleri Uzprine yentaen hemen hetnen hiç blr müra«aat yapilmadığım gostermektedir. Sadeca eskiden kaydedilmi$ olan 700 kadar Ermenl ktmsojoshaneye başvurmus ve tendilerlnden bazı evrafc lstenmiştir. Suriyeden alınan haberler, yola çikırals üzere bulunan, hatta eşyalannı da satmıs olan Ermenllerin Rusyaya g6çmekten vazgeotnclerini bildirmektedir. tlk kaJilelerle Ermenistana gidenlerden bazilannin Suriyedeki akraba ve tanidıklarına İran yolile göndermeğe muraffak olduklan mektublarda: «Propa Arkası Sa. 3, Sü. I de Orman İşleri Genel Müdürü istifa etti Ankara 19 (Telefonla) Orman fşleri Genel Mıldürü Nazım Batur vazifesindeu lstifa etmiştir. Yerine vekil olarak Yuksek Ziraat Enstitusti Orman Pakültesi profesörlerinden Mazhar Dılcer tayin olunmtıştur. a Tt*5*V roçftppn 4 Bu teklıfin cekadar haklı ve makul olduğu açıkça görülroektedır. Karadenız Boğazları, Süveyş ve Panama kanaliarınm tâbi olduğu ayru prensiple ,idare edilmelidirlef. Bu kanaliar, mılletlerara. sı seyrü sefer için, Karadeniz devletleri. Arkası Sa. 3, Sil. 3 te Hindistanda müthiş karışıkhklar üç bine yakın insan öldü ve üç bin yangın çıktı Kalkuta 19 (A.P.) Kalküta sokaklaruıda hâlâ ce&edler görülmekted'r. En büyük kargasalık nsıntakası olan Harrison yolunda. 3 araba dolusu cesed olduğu gibi bırakılmıştır. Bir sokakta 23 metrelik bir mesafede 25 ölfl sayJmışUr. Karışıkhğın ne vakit biteceği belll Arktm Sa. 3, Sü. 2 d» Ixmir Fuart bu ahsam açıhyor Ordn terfi listesi Bu yıl terfilerin ayın 28 inde ilân edilmeıi muhtemel NADtR NADI mArhın go. 3, gü. i t* » • Ankara 19 (Telefonla) 30 afnıtotta ilân edilmekte ojan ordu mensublan a. rasmdaki terfilere dair listeie ve dcfterler Mılli Savunma Bakanlığıtıca nazırlanmaktadır. Bu yıl da 2 bin kadar Ankara 19 tTelefonla) Bayraro subayımızın bir tu>t dereceye yukselenvınavb°t;l° a'hklarm ay başmdan ev cekleri anlaşılmaktadır. Araya bıvramın vel verılmesi İçin Mallye BalcacJığmca girmesi dolayısı e lerfılerm avı»ı 2£ :nde ilânı kuvvetle muiiemeldir. ÇYazvsı 3 üncü sahijcınizde) I aazırlıklar yapümalttadıı. Maaşlar bayramdan evvel verilecek