11 Ağustos 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

4 VİTAMİNLİ yegâne kuvvet GIDASI J umhuriyet 23 üncü yıl Sayı: 7898 KURUCUSU.'YUNUS NADİ Telgraf ve tnektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu: îstanbul No. 246 Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yazı İsleri: 24299. Matbaa: 24290. Şeyh Sâdi.i Şirazî GÜLİSTAM Şarkın en meşhur ve bu kitabın dörd Yedi yaşından herkes okuya' eseri olan çıkmıştır. kadar kuruş. Yeni kanunlar ve milletvekillennin seçim mazbatalaGeç vakte kadar devam eden bu içtimada, rına karşı yapılacak itirazlar dinlenmezse D. P. Meclise sunulacak yeni kanun tasarıları milletvekillerinin toptan istîfa edecekleri söyleniyor üzerinde görüşüldüğü anlaşılıyor İstifa kararı veritirse bunun, Parti için bir Ankara 10 (Telefonla) Demokrat Partilı mületvekilleri iki gündenberi geceli gündüzlü toplanarak., Büyük Millet Meclisınde takib edecekleri hareket tarn ve hükumetin çıkaracağı yeni kanunlara karşı şimdiden tedbirli bulunmak üzere aralarında hararetli konuşmalarda bulunmaktadırlar. Çıkarılacak olan yeni kanunlar aşağı yukarı belli oldu^undan D. P. liler bılhassa matbuatı sıkacağı tahmm edilen projeler üzerinde durmaktadırlar. D. P. li milletvekilleri bugün de Millet Mech<;ınde kendilerine ayrılan îalonda, gece de D. P. bınasında çahşmalanna devam etmişlerdir. Umumî kanaate göre D. P. yeni hükumetin çıkaracağı kanunların bazüarını ve bılhassa Türk ceza kanununda yapılacak tadıller \e ilâvelerle «içtımaatı umumiye» kanu Arkas\ Sa. 3, Sü, 7 de Bakanlar Kurulu dün Demokrat Parti Meclhte itirazlara uzun bir loplanlı yaptı çöküntü olmtyacağı ve iieridehi seçimlere daha kuvvetle girileceği belirtilmehtedir Pazar 11 Agustos 1946 AHMED HAL İTABEVt Bakanlar Kurulu toplantı haliıııle muhteüf mevıul^r üzorinde bazırlıklar yapmaktadırlar. Ekonomi Bakanı Taiı. sin Bekir Balta, baKanhk ileri gelenlerinın hazır bulundvıgu bir toplantıya bu. gün de baskanak etm;?, bakanlı°ını a'.âkadar eden Işler üaerimle gönlşmüştur. Dığer bakanlıkİRida da buna ben7er toplantılar yapılmaktadır. Baymdır tk Bakanı Cevdet Kerim Incedayı bugun, Su, Yapı ve Imar Işlerı müdürluğünde ;n clemetar yapmı;, a'âkadarlardan malumat almıştır. " Halk Partisinin kuvveti ve zâfı iyasi hayatında istikrar isiiyen bir tnillct, belli bir ceım. >et nizamma alışmalıdır. Her sistemin kendine gore iayda ve mah7.ur. ları vardır. Kalıb halinde tatbikına çalışılan sistenılere korukorüne bağlanmak çok defa ters neticeler doğurur. Büyük Vunan fılozofu Aristoteles bnndan yir. vtü su kadar >iız>!İ dnce siyasî rejimler hakkında fikir yiirütırrken, her?eydcn önce rejıınleri tatbik eden insan ve milletleri gozönunde bulundurmak luıu. nuna i?aret ediyordu. Zaten bir adamın veya bir rümreııin herhangi siyasî bir tıizamı bir cemiyete lorla kabul ettirme. sine imkân yoktur. Biıtün iyi ve kötıi taraflarile her rejim mua>yen tarihî ve içtimaî şartlardan dopar. O şartlan iyi kavrajan. iyi ifade eden de\let adamla. rına malik bulunursa millet rahata karuşur. Tarihi yanlış anlayan, içtimaî çaıtları ters ifade eden devlet adamları. kendilerini de, idareye çalıstıklan milleti de daima felâkete ve ıstıraba sii. rüklemişlerdir. Son yirmi beş yıllık millî tarihimizi gözden geçirecek olui'ak, bu devTeye hâkim olan Cumhuriyet Halk Partisinin hangi şartlar aUrada hayata doğduğtıtıu, nasıl kuvvetlendığini, niçin zayıfla. dığını yakından göırürtiz. Cumhnriyet Halk Partisi bir ferdin hayalinde vncud bulmus, onun isteğile ortaya çıkmıs. bir tesekkül değildir. Bu parti, kumlu<îunda. tâ Namık Kemale ka<lar biitiin hürriyet âşıklarının payı olan bir fikir zaferidir. tstibdadı jıkmak. içeriye ve dışanya karsl Tiirk halkmın egemenligini tanıt. tnak uğruna yarım asırdan fazla mücadele edilmiş, bazan Sarayın dipeiği altında. bazan harb meydanlarında acı mağlubiyetlere uğramlmıs. nibayet en uygunsuz sartlar altında kendini toparlajan Tiirk milleti, kendi içinden yetis. tirdiği kahraman e\ladı blmez Atatürkün idaresi altında her engeli yıkarak susadığı zaferlere kavufmuştnr. Halk Partisinin büyıik kuvveti, Türk milleti. ne aid jiıksek ve temiz emelleri ger. çekleştiren ideali<t fch teşekkul olarak hayata doğmasmdadır. Bu ideal, Halk Partisinin varlığinda ba>raklasmadan çok önceleri bir çok düsmanlarla çaıpışmıstı. Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti. daha önce İttiiıad ve T>rakki Cemiyeti, başka isimler aîbnda aynı ülkıiyü tasıyan birer kahraman ordusu idi. Bueiin siyasî hayatm.ua is. tikamet veren poluika adamları içinde hâlâ raklile bn teşekkülİErde vazife görmüs şahsiyetler tardır. Halk Partisinin rayıf tarafı bizce «ene kendi zaferidir. Her sabada biiyük başarılar elde eden. diismanlarını raanen ve maddeten ezen bu parti. tek basma hüküm süımenin yarattığı boşluk havası içinde zamanla gevşemis, millî bir tehlike ânında kendi iradesile ortaya (ikardığı komuta nizamını normal 2amanlarda da yürüterek o nizam içinde nyuşmaya yüz tutmustur. Devlet idaresinin sorumlulnğunu iyi kavrayamıyan bazı parti büjıikleri, kendi fikirleıinc karşı japılan itirazlara talıamnriil edememeğe baslamı^lar ve bir başçavuş rihniyetile hareket ederek sağa sola cetalar yağdırmaktan zevk almıslardır. Böylece parti içinde bir (menkub olma) modası kurulmuş. parti prcnsiplerine ajkırı olduğu için değil fakat bir kodamanın hoşuna gitmiyen dıişüncelerden ötıirii ağzını açanlar dışarı atılmıslardır. Şimdl ikinci partide yer aian politikacıların mühim bir kısmı, iste bn şekilde partiden çıkarılan p;.rtililerdir. Bu itibarla iki partının programları arasın. da büjiık farklar görülmemesine pek saşmamahyız. Bugunluk, Meclise ikiye bolünmuş bir Halk Partisi manzarası hâDaha doğrusu partinin eski Ankara 10 (Telefonla) Bakan ar Kurulu bugun sa^t on beşte Başbakan Receb Pekenn bat,kanlıgmda toplan. mıştır. Geç vakitleıe kadar devam eden bu toplantıda kabinenin yeni kanunîar uzerınde gorüşHığiı t?hmm edılmekte. dır. Diğer taraftan, yeni kabine Büyük Mıllet Meclısmin çarşarrba gunü yapacağı toplantıda pıogramını okuyacağı için bütun bakanlıkîarda huomalı oır faaliyet göze çarpmaktadtr. , Bakanlıklar kendılerinı ilgil«ndiren Demokrat Parti milletvekilleri Meclise geli>orlar Barış konferansmda gürültülü bir celse Yunan Başbakam komışurkeıt Molotov salonu terketti Italyan Başbakam da Italyaya zorla kabul ettirilecek andlaşmanın tatbik olunamıyacağını söyledi 30 ağustosta Dumlupınarda büyük tören yapılacak Zaf er İngiltere Filistiıt tzmiryangınını bayramı mandasım bırakmıyor örtenjsrar Londra hükumeti. yakında bir beyanname neşrederek Filistin hakkındaki tasavvurlarım ilân edecek Tevkif edilenler ihtilâttan menolundular Yangın hakkında kat't raporun almması 6 ay sonra ksbil oiabilecek tzmir 10 (Telefonla) Toprak 0Ü3 deposu yangınmdan sarık depo şefı K«mal, vagon meTiuru Mustafa Orey \ e gece bekçisi Ah Şen rrevkuf bulunduk. ları Cezae\mde ıhtılâttan menedilroi?lerdir. Ali Şen yangından sonra depa penceresinden atlayıp kaçtığmı evvVılrf îfadesinde kabul ettiei halde bu defa reddetmistir. Yansndakı esrar perdest henüz kalkmıs dsğ^dir Her=eyden ev. vel ehlıvukuf rapor'jna ihtiyac gcirul. mektedır. Aralarında iki k'rayagerin de bulun» duğu ehlıvukuf 'ki güıı süren tetkikatl netıcesınde bugiin savcılığa ancak mu« vakkat bır rapor verebilmistir. Ranor. da, bina dahılinde yangmın için için cle« vam ettiğinl, duvarlar ıraili inhidam o!« duğundan bina dahıiinde tetk'kat yapılamadığını, duvarîarın yıktırılması ve yanguıın hangi maddeöen çıktığı veya hangi madd« ile cıkarıldığının anlasılabihnesi için rnkazrn kaldırılması lüzu Arkasx Sa. 3, Sü. 4 te M Ankara 10 (a a ) Baskomutanlık tneydan muharebeslnin 24 üncü yıldöaumü dolayısile, her yıl olduğu glbi bu yıl da 3n aînstos gunü yapılacak olan torene a«J program. Cumhuriyet Halk Partısi Genel Sekreterlıgonce hazırlanmış bulunmaktadır. Atatüriun toprağımıza ve varlığımıza saldıran duşmanı, Turk ordusunun ayakları altma serdlgl 30 atusbos guniinün büyük manasinı en İyi anlayan ve bımn gonlünün İçinde bütün sıcaklıgı ve kıskarclığile saklayan Turk ulusu temsilcılennın Dumlupınarda bir araya gelerek bu mutlu gunü kutlamalarını sa%l&yan bu programın ana ha.tlanna göre, Inı törene katüacaklar için tstanbul. Ankara, tzmir ve Hataydan btrer hususl tren kaldırılacaktır. Arfcaat Sa. 3, Sü. 3 te i Bogazlar ,, andlaşmasıî Muayyen müddet zarfında itiraz eden olmadığmdan beş sene daha mer'iyette kalacak îstanbul 10 Associated Press muhabiri Edwın B. Greenwald bıldiriyor: Harb v« sulh zamanlarmda Boğazlarm kontrolunu Türkiyeye veren Montreux andlaşrnası görünilşe göre, beş sene da'Ha mevkii meriyette kalacaktır. Andlaşmanın feshi hakkındaki ihbar müdd«ti dün s?eceyarısı bitmiştır ve Herhangi bir müracaatin yapıldığına dair hiç bir emare mevcud değildir. Geçen bir sene zarfında, bu andlaşmanın d^İiştirilmesi Isteneceğine dalr bir sürü rivayetler dola'smışsa da, siyasî mahfiller hiç bir müracaatin vaki olmamasmdan hayret duymamaktadırlar. Arkası Sa. 3, Sü. 5 te TelAvivde kaçak silâhlann bulunduğu mahal muhafaza altında Londra 10 (a.a.) Daily Herald gazetesinin siyasî muharrırinin yazdığma göre, Ingiliz hükumeti Filistin hakkında şu iki kararı vermi} bulunmakta dır: 1 Ingiliz hükumeti Filistin üzerindeki mandasından mütevellid mes'uliyetlerini terketmiyece'ktir. 2 Amerikan hükumeti hiçbir yardımda bulunmasa dahi, ingiltere, İrgiliz Amerikan Filistin uzman komitesinin tavsiyelerinden mümkun olduğu kadar çoğunu yerine getirm«k üzere elinden geleni yapacaktır. Ingiliz hükumeti birkaç güne kadar, FiTistinin isükbali hakkındaki tasavvurlarım ihtiva ed«n bir beyanname ya yınlıyacaktır. Ingiliz hükumeti federal usTjlü tavsıye eden şekli, en doğru hal suretine doğru atılan bir adım telâkki etmekte ve Yahudi idaresinin itirazla. rına rağmen, bu usulü tecrübe etmeğ« hazır bulunmaktadır. Truman ne diyor? •VVashington, 10 (a a.) Başkan Arkas\ Sa. 3, Sü. 2 de Çaldarts Paris 10 (AP.) Konferansm bugün. kii oturumun<la Yjran Başbakam M. Çaldaris konuş.ırken. M Molotov salonu terkederek, bazı kargaşalıklara sebeKyet vermiştir. Başkanm ızın vermemesme rağmen Sovyet delegeîerinden. Vichmsky BOZ almağa kalkı?tnıştır. Çaldan<;, Arnavudluğun ttalyanlara yaıdım ettığini ve bu yiızden konferansa ıstırak cdemiyeceğ'.ni soylemiş ve elınki kâğıdı Moloıov'a doğru çevirip, M. Mololov'dan bahîederken, Sovyet Dış İşleri Bakanı salonu terketmıştır. Molotov, Çaldarısin demeci devam et. tiği müddetçe dışarıda kalmıştır. D*m«c ingılizee ve nısçava çevirihnceye kadar salona girmıypn Mclotov, Yugoslav de. legelerinden Moşa Piyade'nin demecni dinlemek uzere konfeıans salonuna gır. Ktir. Kargaşalıklar bilbpssa, konferan^m so. nuna doğru Avustralva delege^i Dr. E\att şunları söyle^ğ' zaman vukubulmuştur: « Arnavudl'ik me^elesi hakkmda M. Vichınsky'ye sö verilmesi konferans kaıdelerine uy?un değıldır. M. VichinsMeclis grupu toplantıları simdi daha atpMi bir ınunakaşa havası içinde Bu>iık Millet Meclisine çolecek gibi goıüııuyor. Bu vazi>ct bi'de sıstemli ve programh bir politika hajatım mujdeleyen bir baslangıç savılabilir. Fakat Halk Parlisinin. tfnkidine çeki dü«en vererek tabur ve komuta usulunü bir Molotor ky konferansı susturmağa çalışmaktadır.> Dr. Evatt'a eevab vermek için M. Vichınsky ayağa kalktığı zaman, konferans başkam M. Bidault da konuşmağa baş'3mıştır. Fakat M. Vichinsky, «Konuşma hakkı bendedir> diye bağırnııs ve M. B'dault'nıın, ilıtarlarna, zile basmalarîna rağmen konuşma^ına devam etmis» r. Bunun üzerine söz a!an M. Bidault şöyle demiştir: < M. Vichînçky, yakmda Sovyet delegesl taraimdan işgal edılecek c)an taskanlık sandalyası için, sizi saygıya davet etmek mecbıyrıyeündeyim > İran petrolları Ingilterenin kuvvete müracaat edip etmemesi iranın hattı hareketine bağlı Londra 10 (a a.) Sağcı «Time and Tıde» gazetesi şunları yazmaktadır: «Ta^arlanmış bir hareket teşkil eden ve siyasî bir mahıyet gosteren Iran petrol kuvularındaki karışıklıklar, Ingiliz donanma ve kara kuvvetlerinin Basraya gitmelerıle netıcelenmiştir. Ingiliz hükumeti tarafmdan bu kuvvetlerin kullanılıp kullanılmamaları, Iran hukumetinin hattı hareketine bağlıdır.> Paris 10 (A.P.) I'aris konferan"inm bugunkij oturumunda Italyan Başbakam Alcide de Gasped, İt'ilya için kararla^tı, rılan sulh andlasaıasırHn çok ağır oHuğunu soylem'ş ve son derece kansık olan Tııeste ve VeneziaGiulia meseleWrınin ballınin bir sene geri bırakılma. tını istemiştir. Arlmsi Sa 3. Sü S tt tarafa bırakmasi sartile. Yoksa, kendinden U7aklas(ırdıklarının plindeki fikir ve du^ünce hüıri\ctini Halk Partisi onlarta bcrabcr pa>lasmağa kalkmazsa bu hurrijet Dcmokratların elinde en canlı bir politika sistemi olarak asırlarca işe yarsyabilir. ttalyan Başbakam soğuk bir hava içinde aynldı Yavuz'» blTa<Jerl Korkut'un Id&m edilmeden bir uat ervel yaadıgl bir şllrl takaim ettller. Vezlrler, Yaruz'u bu kadar müteessir görır.fralslerdt, Dunyava hukmetmelc İçin yaralılmış olan Sııltan Sellm: Bcnl yalnı? hırakın! diyor ve hıçkıra hıçkıra a£]ıyordu. Bu satırlar yeni tefrikamız "Yavuz Sultan Selira Ağlıyor!,, tsimli eserden bir parçadır Yazan: iranın Ingiltereye verdiği nota Feridun Fazıl Tülbenfçi Yakında başlıyoruz NADlR NADİ Londra 10 (ft.a.) Daily Telegraph gazetesinın s.yasi muharrirtaln ogrendığine göre, 2 ağustosta Basraya çıkarılan H.nd kıf aları hakkanda İngıhz hü kumet^ne vrüen Iran protesto notası aostça btr ifade lle kaleme alınmı?tır. Bu notay bır ültimatom rr.ahıyetmde bücırcn gazete haberleri esassızdır. tngıliz notası haarlanrraktadır ve « Arhasx g n 3, gü, g da , Şu yasaklara saygı ettiğimiz gün pislikten kurtulacağız gibi geliyor bana!.. Onu bilrrura ama t orroanlarımız yanmaktan kurtulaçaktır!.,