16 Haziran 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

oğu ile batı arasında büyük ve derin bSr uçurum vardtr. Bu uçurum yeni degildir; hayli eskidir. AJmanlar, Birinci Dünya Hvbi içinde, Lenin vc arkadaşlarını kapab ve kurşun mühürlü bir vagonla Isviçreden abp Rnsyaya f.ütünaek ve or.lara Tardım etmek «uretile 191718 de 1 bolşe\ik ihtilâlinîn RusyBya hâkim olDiyarbakın çevreleyen o kalelsr ba ; terip onu nımetlere garkettiği zaman buğu surlar aynı zamanda şehir tarihi Diyarbakırlı Şeyh Tebriz ve Kahire zinBlr muhalifin nasıl masım temin ettikleri zamandanberi bu Memleket basmın >••^•ı*n Y a z a n uçuruın mevcuddur. O zaman yıllarca nirı hacimlenmiş bir destaru gibidir. A.. danlarmın bütün öcünü de almn oldu. vatan haini ola müddet doğu ile batı birbirinden uzak da hürriyet havası sırlar boyur.ca Bizans kuvvetlerile Ha;ll Işte Gülşeni çapmdakl büyük şeyhle. bileoeğini gösteren kalmışlardı. Komüniım ile demokrasi, esmeğe, partiler çoorduları kaç defa ve kaç defa o duvar. rin hazırladığı keramet postu Üstünde, bu vesikaya bir şey (yahnd bolşeviklerin söylediklen gibi ların dibinde yenildiklerinden yalnız ka Dördüncü Murad Bağdad seferine gi Maliye Bakanhği ile Denîz ğalmata, partt müca ilâvesine lüzum yok kapitalizm) birbirlerine ısınmak şöyle dele'«rl H3ra^etlenleler kaiesi değil gazi'.er gazisi de olan cîerken, Anadolu şeylıi manasına, Şeyh tur. rm?ğe, rıele âeçim'.er dursun, çetin mücadelelere tuhışHiuşlar. o surlar 16 ncı asvın birinci çeyreğir.de Rumî oturmaktadır. Iç kaledeki «Sarayi yolları arasındaki ihtilâf sahici olmağa başlayınca, vatandaşlar da ölçüsüz unsurlann eseri olduğunu takBir muvafık nasıl vatan halnl olabl dı. Nthayet zamanla doğu ile batı araYavuzun vezir: Serdar B'ıyıkh Mehmed Âmire> ye inen Suitan Muradda hıızur donıo':rasi yoîundskl emiklemelerin dir ederek ona göre hükmünü verir. lir? Yu&arıda cbilerek veya bilmlyerek sındaki zıddiyet ve münaleret czaldıysa kısmen halledildi Paş? tarafcrıdan fethedıünce dört asır yok. Çadır kurrauş ordugâha gelen bütürlü tezahürlerine şahid olmağa başla. Temenni edilecek ve gerek muvafakat vatan hainliglne dOşmemek> Iâ2am gel da uçurum büsbütün dolmadı. Siyasî ve rianberi tarıhini de, gr.2ıliğini de kapadı tün saf ve cahil ziyaretçiler hep «Azizin dılar. Muvafık bir milletvekili, muhaîif ğı *için ondan sonra bütün imparatorluk çadırı nerede?» diye çeyhi somyorlar. Devlet Denizyolları ile Maliye Ba bir partinin başkanını demagoji ile veve gerek muhalefet içindeki makul va diğinî belirttim. Bilrhiyerek vatan hain iktisad! menfaatler, lıer iki tarafı c'a birtandaşların üzerine titriyecekleri nokta. ]'4ine nasıl düşületoilir? Muvafık, kendl bhkıe bir dereceye kadqr yaklaştırmıştı. hayatmda sadece iç kalenin maceralun Sultan dediğin kim, asıl sultan o. KLi kanlığı arasında Akdeniz seferîerinin düımanlara fırsat vermekle itham etti. Komünizm ile demokrtısi arasındaki başl?dı. fuzu o derece büyuk ki bir parmağını navlunlan için kambiyo idaresir!den Arkasuıdan muhalif bir mebus bugünkü memleket idare ediyorum veya muhale şahsi meafaatl üe rrülletin menfaatini fet yapıyorum derken bilerek. bilmiye kanştırdıtı ve her şeye rağmen iktidar tnünaferet hafiflerken komiinizmle naBıyıklı Mehmed Paşa tarafmdan iç kalırsa bütün bu ülke ayaklanıverecck. permi almak mocburiyetinden dolayı idarenin en koyu bir Istibdad rejimi ol rek vatan hainliğine düşmemek ve kir da kalmasının mlllet menlaati icabin zizm ve faşizm arasında açık bir dü?Feçevi ile Ebülfaruk tarihleri etrafile bir ihtilâf vardı. AylardaVıberi 3üren bu duğunu, telefon muhaberelerinin bile lenmemektir. kaîenin dcğu cephesinde yapfcrılan Dicdan olduğuna inandığı gün vatan haln manhk başgöstcrdi. Sonra, günün birinleye nazır konak gittikçe büyümüş olms anlatır: A?i Muanoğlu tenkil edildiği za. ihtilâf nihayet bir uzlaşmaya varı!mak kontrol edildiğini Amerikan gazetelerine Geçen Dünya Harbi esnasmda da Tür liği uçurumuna'dogm yürümeğe başlamış de, 23 ağustog 1939 da birdenbire bava lı ki imparatorluk ilminin en müsbeV man kızı erkek kıyafetme girerek Diyar. suretile yarıyanya halledilmiştir. Ma bildirmekte gacikmedi. Daha arkasmdan kij'ede bir muhalefet vardı. Sonra bu, olur ve bu uçurum onu lktidar hrrsı değişti. Hitler ile Staln anlaştılv. Bi. kafah bilgini Kâtib Çelebi «Cihannü. bakıra kaçrnış. Çok güzel, çok kurnaz, liye Bakanlıeı yalnız gidiş biletleri için memleketin. şurasında burasmda muva takibata uğradı ve azasmdan bir kısmı uğruna vatan hainliği çirkefine yuvar rincisi silâhla, ikincisi de s;izle demokna> sında «iç krlede sarayi sultanî var» aynı zamsnda hafifmeşreb kız şeyhe çat Türk vatandaşlarmın kambiyo idare fık parti başkanlarmdan veya mensub Avrupaya kaçtı. Türkiye bir ölümdirim lar. Mussolinl'nin harbe girmçsi, gerek rasi ile çarpışmağa başlaıhlar. Fakat der ve ilâve eder: «Nice defa müluk ve manm yolunu buluyor. Şeyhin nüiuzu sinden permi aknalarma lüzum olma larından bazıları muhalif partileri ya mücadelesi yaparken bu muhalif efen Hitler'iıı. gerek Mussollnl'nin, bütün ü 1941 de haAfl'"tekrar deçişti. Bu defa naserdarlar anda kışlamışlardır.> Kâtib sonsuz, şeyh de kazın bir dediğini iki dığını kabul etmiştir. Fakat dönüş bi bancı bir memlekett.en para almakla dilerden bazılan, fktidardaki Ittihad ve mldler tamamen kırüdıktao sonra dahl ziler ve faşıştler komunistUre hücum et. Çelebi ile asırdaş olan Evliya Çelebi de yapmaz, kız Diyarbakıra fermanferma letleri için gene permi almak lüzumun itham edcrek kendi. partilerinin haki'.â Ternkki Fırkasını devirebilmek için o îktidardan çBkilmiyerek daha milyon tiler. Komünizm ile demokrr.si de mii>bu sarayi ballandıra ballandıra anlat oldu. Hâdi'e padişaha kadar intikal edin. da ısrar etmiftir. vatan partisi olduğurru belirtmeğe ça zamanki düşmanlarımrala temasa aeçelarca gene vatandaşlarınm lüzumsuz terek düşman karşısmda tekrar barışıp ce Murad huzuruna çağlrdığı şeyhten bu maktadır. O ne manzaraymış, ve o ne Bu ihtilâfın yüzde elli nisbetinde baî hştılar. Kimbilir gazete sütunlarına ak. rek yardım istediler. Yani muhalefetl va. yere hetier olup gltmesine ve vatanlan elbirliği ettiler. Fakat sralarrada gbniilealtanatnıış. Yalnız ol saltanaün değil o kızı neye tuttuğunu sorar. Şeyh cevab eermiyen d?ha neler, neler oîdu ve olaveriyor: «Nasıl tutmıyayım, bu kız kim. ledi'miş olmasına memnun olmakla be cak. Asırlardanberi yukarıdan gelme e tan ihanetine kadar götürdüler. Bunu, nın hsrab olmasına sebeto olmaları bu ve inan birliği yoktu. Voktu ama bunu ssrayın da yerinde yeller esiyor. Rus ihtilâlinden sonra bolşeviklerin n«şaçığa vurmuyorlariı. Demokrasi. başka ya kuvvetile sun'î aftm yapmaktadır!> raber, yüzde yüz halMni de dileriz. mirlerle idare olunmağa alışmış, birinci rettikleri gizli vesıkalardan an'.ıyoruz. nun son misallerindendir. İç kaleye batı tarafındaki cümle kaoıMevzuumuzla münasebetl olmamakla fikirlere ve akidelere karşı hosgörürlük Altın kl padişahtan da kuvvetli, sal ve ikinci meşrutiyet devirlerinde ancak Çarlık Rusyasının Bern'deki elçisi W. smdan girilince sol tarafta Kanunî Sü Murad işl ciddiye alarak, kıza bir çok beraber, burada lktidarin kimfieye balü de demek olduğu komünizm? karşı ^ok leymanın yapt'.rdığı sun'î tepe görülür. ihsanlarda bulunur. Bağdadın fethini Toprak kanununun yıldönümü' aylarla ö.çülebilen kısa bir zaman içinde B. Bacheracht'tan o zamanki Çarhk olmadığım gösteren çok ibretli bir nok dostça davranıyorda. Fakat komünizm teneffüs ett.ği hürriyet havası pek ça Başvekil ve Hariciye Nazırı Stürner'e bugün kutlamyor Vaktile, üstüae yerleştirilmiş toplar sa bitirip döndüğü zaman kızın yaptığı altayı zikretmek isterlm: Son flus Çarı kendisinden başka herkesi, her fikri düşBugün saat dörtte glşll Halkevlnde, Ye buk elinden alınmış ve nihayet yirm! iki gönderilmlş olan 26 ağustos 1916 tarihli yesinde bu tepe bütün şehre hâkimmi». tınları görecek. Aylarca sonra dönüşte tkincl Nikola, yukarıya aynen aldığımız man saydığı için, bu dostluğa karşı tam mukabelede bulunmuyordu. Tepenin altmdaki dehlizden «Kalesu» yu gördü ki kız sun'î altın yerine kendine çilltoy Tohura Islalı lstasyonunda Haliall I yıldanberi de kısa bir zaman müstesna bir telgrafta bakmız ne'er yazılıyor: telgTafname aslınin altına kendl el Gcbzî Bahclvaniık oçıkıyor. İçkalenin su zenginliği güney verilen sahici alünları har vurup har Zlraat okulurda ve törenlerle topralc ka , bir tek parti tarafmdan idare olunmuş i'ilunda yapHacalt «Türk muhalefet fırkasının îsviçrede yazısile şu meşruhatı vermiş: «Türkiye Nihayet demokrasi ve komünizm müş. tarafmdan girilince daha iyi belli olmak. man savurmuştur. Aldananın hiddeti el nununun yr.dönümtl ku*la7iaeak. Şlşli Hal bir memlekette derackrasi rejiminin, AngloSakson memleketlerinde veya İs ki azaları Kemal Mithat ve Ali Galib ile işi bitirmek lâzimdir. Her halde ar tetek düsmana karşı müsterek zaferi kafadır. Küpeli bahçîsini sulayan Küpeli bet yaman olur, kızı boğdurtup Dicleye kevİDdekl soylevlerd?n mtnl Te mahmil tı's Türkiyeye Avrupada yer yartur. Bu zaudılar. fakat, çok geçraeueıı gene ara. suyu değirmen döndürecek kadar boL attırdı, böyle bir kızı himayesine aldiğı halk oyunlanndan sonra Talcs'.m abldeslne viçrede olduğu gibl mükemmel işliyece gene Türk hükumetini (yani îttihadcı: ğini beklemek. hayal derecesine varan ları) devirmek hususunda buradski in sebebden biz« muhalefet fukasile mii ları açıldı. Çünkü doğu '!e batı hirbhin. çelcnk konacastır Zaten alt taraflarda döndürdüğü değir. için şeyhi de idam ettirir. saf bir iyimserlik olurdu. giliz ve Fransız heyetlerine bir muhtıra nasebet tesisi lâzım degildir. 20 agustos den ayrı iki âlemdi. Siyasî emelleri, menlerin gürültüsünü işitmekteyiz. Peynir mayası ve haşerat j Şurası muhEkkak ki muvafakaH de, takdim eylediler. Bu plânda muhalefet 1916» (2). Lktisadî düşünceleri ^e içtimaî mezheb18 inci asır, İkinci Mustafa zamanı, iç kalenin en şanlı macerası 16 ncı ' muhalefeti de yapanlar insandan başka fırkasının yeniden teskili ve Pariste teöldüren üâçlar Rusyanın hâklml mutîaîu cuan ve leri birbirine zıddı. Şimdi bu zıddiyet Halkın «Paşakapısı> dediği İçkale saraBsır üçüncü çeyreği sonlarında, 1574 te, GOmrük tarlfeslnin 21 İnci maddeslne t bir mahluk olmadığı ve beşer içinde iyi şekkül edecek muvakkât bir komitenin gün geçtikçe daha kuv\etle kendini ^t's. Özdemiroğlu Osman Paşayla başlar. La. yında Daltaban Mustafa Paşa valilik ya. glren peynir mayasının 3 0 bln küoluk ve si de fer.ası da buiunduğu için, gerek riyaseti altına verilmesi düşünülmekte «Türkiyenln işinl bitirmek 16ztmdır»' termektedir ve aradaki uçurum gitiikce la Mustafa Paşanuı İran serdarlığı za pıyor. «Tarihi Raşid» anlatır: Halkı o 7P,0 ıncı mrddçye glren haşerat öldürOcü • muvafıkların, gerek muhaliflerin safları dir. Cenevrede bir istihbarat şubesi bı diyen koca Rus Çan, iki yıl geçmeden büyümektedir. Bunnn son bir drlilini .n manında, ayrıca kuminda ettiği kuvvet kadar soymuş, hapis ve tehdidle o ka llâcların İçin tln klloluk Ithalât plâtonları arasında elbctte kl iyi insan da, fena in. rakılacak ve bu şube hususî gizli kur Iktidardajı yuvarlanmış ve kendi va İngiliz İşçi partisinin, jani sosyalistleridclduSu lthal&tçı blrllklerln^e eipari;san da yer alacak ve bu gibilerin müca yeler vasıtnsile Türkiye ile mütemadiyen tandaşlar. onun lşini bitirmlşlerdir. Bu nin gazetesi olan Daily Herald'ın yazdığı lerle o kadar yararlıklar gösterdi ki Ka dar servet toplamış ki şehrin şikâyeti leri durdurulmuştur, üzerine İstanbulda şcyhülislâm ve üci dele usulleri de kendilerine göre olacak. irtibatta bulunacaktır. Selânikte sırf tah na mukabll Türkiye yaşıyor ve yaşaya bir yazının hulâsabinda bulabiliriz. Bu rabağ ve Dağıstan taraflarında ülkeler ] Kepek 6 kuruş tır. Bunlardan umumî neticeler çıkara rikât işlerile meşgul ohnak üzere ayrıca cak. fethedip on yedi kale zapteden bu ba kazaskerin huzurlarmda müteaddid degazete, Toprak Mahsulleri Ofl"!l tepcŞi eerbeet j rak memleket hesabma bedbinliğe düş bir şube açılacaktır. Hulâsa plânın başMuüak adaletln ne gtoel blr tecelll hadıra halk arasmda bir masal kahrama. falar murafaa meclisleri kuruldu. Bütün «Sosyalizm İçin yeni bir savaş» mek doğru değıldir. lıca gayesi, Türkiye de guya gene Türk tümunesl; değil mi?U nı gibi bakılmağa başlanmıştı. Padişah şikâyetler sabit. Paşanın halktan aldıgı olarak f, kuruştan scttmağa başlamıjtır. başlığı altında isçi mebuslardan Michael boyunduruğunu atmak için fırsat bekletarafmdan davet edilince Kıpçak ve Kı ser\'etlerin iadesine karar verilir. Halk «Ince» motörü memnu mıntakadan (1) Anadolumm taksiml rım üzerinden dolud'.zgin îstanbula var. memnun. Yalnız ha'k değil asıl adalet Muvafık olmak, lktidar mevktinde yen halk ve ordu arasmda açıktan açığa 1924). tercüme, erk&nıharblye kayma Foot'un bir makalesini neşretmiştır. mı geçmiş? Michael Foot, komünistlerin totaliter umemnun. müseHâh bir kıyam vücude geürmektir. dığı vakit uhdesine sadrıazamlık verilip Dünkü sayımttda bir ajans habert ola bulunmak ve iktidardakileri desteklekamı Hüseyin Rahml (tstanbul 1927), sullerini şiddetle tenkid etmektedir. îran üzerine serdar tayin edilidiğîndsn rak, Türk bandıralı ficee) motdrünün Ar mtl:. ber.imsediği prensipleri memlekette Bu maksadla Ingiltere ve Fransada buImparatorkığun bu Ribi yüksek tara«Muharrir, tartışmaların gerçekten de. daha terl kurumadan sefere çıkaTak fına karşıhk bir de msdalyanın tersine navudluk sahHlerınde top ateşlne tutuluu tatb'ka ve bunlardan iyi ve hayırlı ne lunan Türk muhacir ve esirlerinden bir 3. 247 248. (2) Aynl eser, S. 248. mokratik usullerle cereyan ettiği iş^i Iran ordusunu mağlub ve Tebrizi fethc bakın: Güçbelâ asılmaktan kurtularak ğunu bildlrmiştik. Dün şehrlmlzdp alâka ticeler almaŞa çahşmak muhakkak ki kuvvei seferiye teşkili tasavvur ve tekdarlar nezdmüe yapUğımız tahklkata göre, konferansmdan bahsettikten ve sosyadiyîr. Bosnada bir kaleye nefyedilen Daltaban <İnce) 2^0 tonluk yelircnll bir motorüür. çok güzel bir şeydir. Elverir ki böyle hf ediliyor. Eğer bu kuvvei seferiye lizmin ancak bu şekilde sağlam ve de2 0 sene sonra Fatihpaşa camii yanındaki türbesi cok Mustafa Paşanın altı sene geçmeden bü Karaden'.z llmanlanndan blrlne kayıd'ıdır. bir insanm icinde memleket sevgisl ve Türkiyeye ihrac edilecek olursa Osmanlı Tahmlnen ylrml eene eTvel Denlzllda ljgiizel. Sekiz cepheli mermer bir yapı üs tün yaptıkları unutuldu. Bagdada vali Barl İçin tasuly» • yükiem!ştlr Tip ateşl vatan aşkı hâkim ohun; elverir ki bu hanedanından bir prensin riyaseti al lenen blr dnayctln falll kaçmlş ve kayböî. vamh bir temel üzerine kuıulabile:e§Hi belirttikten sonra. sunları yazmaktadır: tında bir hükumeti muvakkate teşkil ile türe oturtulmuş kurşun bir kubbe, met oldu. Oradan da, Şeyhülislâm Feyrullah hakfnnda llmanırc.za resmt bir nıalumat insanın söylediği ile yaptığı veya yazdığı maÇa muvaffak olmuştu. O zamandanb°rl «So\"jret Rusyadaki derr.okrasi blz'm ha'den sonra mescid, içerdeki lâhid miis Efendmin himmetile, npansız sadrıazam gplmemlştlr. Alftkadarlar, İnce motörünün arasında fark bulunmasm; elverir ki bu hükumete bazı muvafık valiler der lzlnl kaybetmeğl başaran Ali Sürelc adın. hal iltihak edecekleriir. dakl bu katl^ üün Eabahm erken »aatle. bildığimiz demofaasi degildir. Rusya; tati' üsMideki sanduka rnudevver, he'p olmasın mı? Hem ^addar, hem kindar memnu mmtakadan uyguıiBUz olariK Ff'' memleket idaresinde riyakârlık, ikiyüz; Vf Usul rlnde şehrlmtz'de yaltalanarak savcüıg» ie» sansür, kuvvet ve lıattâ tethiş aletlerile si, sadelikle vakarı birleştiren, taştan olan Paşa Bsğdaddan İstanbula dojru tlSlnl verlımlş olarcS kuru «ıkı torj BtfMle lülük, şahsî menfaat entrikaları hâV m Bu hükumeti muvakkate teşekkül ve lhtar olma=ı muhtemel buHınduEİlâhlıdır. So\yet Ruîyanın gayeleri şüpolmasm; elverir ki rr.uvafığm da, muha teeyyüd eder etm?z ltilâf hükumetlerile Um edllmlçtlr. başa mermer bir hünerle işlenrniş. Beş menzil menzil giderken hmcı olan kim ğunu soylemlçlerdlr. hesiz nazilerinkinden çok farklıdır. Falifin de bir türlü paylaşamadığı mıllet derhal sulh akdedecektir. Böyle bir kuvbeyi'lik kitabede burada yatanm destanı selere tehdidler savurup durduğu sırada kat vasıtaları bazan birbirinin ajTiıdır: Çürüyen fasulyeler iradesi hakikî tecellisini bulsun. Elverir Diyarbakrr çıkâyctine önayak olanlardan kojEuyo: ölüm Toprak Mahsullerl Oflilnln eUnde mcv ki hak, vazife ve mesuliyet şuuru her vei seferiyenin teşkili ve kezalli İyi ve Bu vasıt3İar, Avrupada kullanılacak oMilli îsmail Bey korkudan çat diye cııi fa^ıılya stoklarınriau muh!m bir kısnıl Budur bil teıki taht \H\ elinden doğru bir surette çalışacak lstüıbarat Buaçuk eeraımdan ve Izmlrln tanınmıs lursa, bunu yapan. ister sağcılar, ister şeyin üstünde yer tutsun! Hudâbende Meheınrr.cd şahı İran düşüp ölüyor. çürümti? v» bozulmuştur. Toprak Mahsulteşîdlâtınin ve propaganda cihazlarınin manlfatura tüccanndan merhum Neclb solcular olsun, eEki dünya. atom boTibalerı Otlı brnları ayıklatacaktır Bu ayık• • ••/ Muhalif olmak, iktidardakilçri kontrol ^ücu<ie getlrilmesi tabll masarif taleb zade Hasan Bey relikası ve Fahrl Dlrikerlrı sı dahi kullanmağa h?eet kalmadan, pa. 19 uncu asrm birinci çeyreği, vilâyet larr.a İç! münakasaya konmuştur, Münahaetmek, mlllet bir gün iktidarı kendisine eylemekte ve muhalefet fırkası kendl kayınvalldesl ramparça olur. İşte o zaman, ar.ladığırrnj teşkilâtı yerine 0ene mütesellimliğin sa bugürt İstaubul şube merkezlnde yaDöniip Tebrizi aldı oldu tnrih texdi ettiği takdirde, tatbik edeceşi plânmm husnü kabulü balinde bu ma Bayan Mükerrem Hasan Dirlksori'nn manada bir sosyalizmi g^rçekleştirmek Gene o asırda Sokulluoğlu Hasan Pa ka!masmı istiyen Şeyhzade Mehmed pılacaktır, prensipleri şimdiden bilmek ve olgunvefat şa. kendi adım taşıyan haru yaptırmakla Beyle Müftl Mesud Efendilerin önavak Miyamiparktaki ölüm hâdisestnin laştırmak da güzel bir şeydir. Elverir ki sarifi dalıi müttefık hükumetlerp yük rahmetettlftı teessıirle 6grenllaıl§tlr, Mevia gayemizi, yani kadın ve erkeklerin fakır eyleye lemokıecir. Fransız ve İngiliz heyetlerile hkten korkmadan, '.mtiyaz önünde eğilDiyarbakıra en büyiik iyiliği gcstermiş olması yüzunden kışkırtılan halkm Vzli mes'ulü muhalif münhasıran şahsî menfaaü ihlâl derhal görüşereic muhalefet fırkasının med«n, kapi^allsttn vejahud da komisaoldu. Ulucamiin do|u cephesi sur için Hacı Mehmed Behram Paşayl Içkalede B'Jvükderede «tMIyamipark» otollnde kı edildiği için muhalefote geçmiş olmasın; • S. KUĞU rLn insafına kalmadan yaşıyabi'.ecekleri deki şehrin tek meydanı olan Belediye muhasara edişleri, kapüarı kapatan va. 5111 bir gece mlsaıir g?len artlst Güzln, o elverir ki o da millet iradesine boyun teklifatı hakkında onların noktal nazarve hayatlarmı kontrol edebiiecekleri bir linln muharebe vaziyeti alışı, Adana va ECCP yattıgı odaya konulan mancaldakl lyl egsin ve sözlerile de, hareketlerile de larını öğrenip arziedeceglm. Maamafih bahçesine bakar. Han camiin tam karşıkömürden zehlrlenlp ölmüşdünya yaratrr.ak ümidimizi bir tarafa bu 6ina rashyor, Geniş bir avluyu çevre lisinin imdada yetişmesile kurruluşu... CÎ yanmamiB lklncl asllye ceza rcahkeme millet ujrunda çahştığmı ispat etsin; muhalefet Iırkasmdan hiç olmazsa istu, Istanbul BÜROSU lşlerinizi ciddiyet VB I rakmamız gerekecektir. Bizce, esaret liyen iki katlı, kemerli, ve her kemer İçkalenîn maceraları biter mi? Son ma aince, diln sabah bu ölüm hâdlseslnden elverir ki iktidar sandalyesine geçrr.ek tihbarat hususunda lstlfade edilmek içinde emniyet yoktur.> kavsinin üstünde bir odayla onun arka. cera: Cumhuriyetin henüz körpe olduğu mes'ul görülen otel mensııblanndan blr için yabancı memleketlerin kapısını çal İçin lşbu meseleye atfı ehemmiyet edllçabuklukla yapar. I 6inda ayrıca diğer bir oda bulunan ha ilk yıllarda Şoyh Saidin Diyarbakırı kısmmın muhakcmeslne devam olunmuş masın; önündeki "üçlüklcre rağmen mll mesl hususunda Hariciye Nezaretinin Muharrir, yazısınin sonunda, çen* nazarı dikkatinl cçlbederim. Pek az zanın cenub tarafındaki cümle kapısı geniş zapta kalkmssı. Son macera Şeyhin idam tur. Savcılık esastan mütaleasını söyllye lete inansın ve güvensin! Sovyet Rusya ile anlasmağa gayret ettedblrman ewel Türk hUkumetinin Isviçreden ketneri ve üstüvanî tavanile bir abide senpasında boynuna geçirilen ipin ilmi rek, otel garsonlanndan Yusulunolmaktan mek lürumundan bahsediyor. slzllk, dlkkatslzllkle ölüme sebeb Eminönü meydanı 10, Kemally* I Bunlar olduktan sonra, biri diğerıni Türkiyeye seyahat edocek hususî eşhas edasma malik. Kapıdaki kitabede «Bu ğile düğümlenip bitti. İşte. şimdi bu birbirinden ayn iki düncezalscdmlmasını, dlgsrlerlnln beraetlnl yabancı ajan'.ığile, bir başkası bugünkü | han kat 1, Telefon: 22208 m l ya arasındaki uçurumu kapatmak için haktanda pek sıkı tedabiri takayyüdiye dergâh daima şevk ve şetaretle açık ulİEtemlstlr, Oelecek eelsede müdafaalar yaidarecileri istibdadla itham etmiş; bun vazeyiemes'. Türkiyedeki işler hakkında Dahillye Mütehassısı puscaktır^ sun> manasına farsça bir mısra var: son bir gayret sarfedilivor. Fakat bu ba. Ekmek fiata ların ehcmmiyeti yok. Bunlar tek tekmalumal elde edilmesini pek ziyade güçtı ile doğu birbirinden nıhan nekadar Küşade bâd beşfidi hemişe in dergâh Ecmek flatmm a o kuruştan 27 kiırus» Börekçi fınnında yansın uzak, ne kadar «yndır. Mısradaki duanın kabul edildiği dört lntUrllmesl hakkındakl karar dün Belediye j DOn 8abah saat scklzde Küçükpazarda vakalar halinde kaimağa mahkumdur. leştirmlçtir. Binaenaleyh Türkiyeye gizli Maçka, TEŞVİKtYE. Bayrj sokak asra rağmen hanın hâlâ mamur ve işlek y» bıldlrllmlştlr, Tarm toplanacak Dalml İhrahlmo »ld börekçl fırınında yangm çıS. Vatandaş işin hakikatini bilir. Iyiyi kö kiıryeler lzam edebilmek üz«re heyetin nm gelen para ile süratle teçhiz edil44. Telefon: 85012 oluşundan belli. Yalnız hanın kuyumcu EncUmende lcab eden kararlar »erllerek J mı; çatı tamamen yandıktan aonra Eon tüden ayırd eder. Bu gibi vakaların mudüıkmüîtür ' vafıkların 'veya muhaliflerin İçındeki tnesine lüzum vaxdir.> (1). lar kısmı şimd^ sebze hâli yapılmış. Bu. tatbit keyfly»U U»n edllecektlr. rası örtülü, kârgir, adamakıllı, dipdinc bir çarşı. 1660 ta Uiyarbakırı ziyaret Geçen sonbahardı metresile posta olacağız, kırk yıllık arŞöyle bir düşüneden Poullet'nin İran, Mısır, Kafkasya, galiba! Öyle ya biz kadaşımm düşmanlığını kazanacağım. düm. Gerçekten rfza Polonya ve Rusyadan gelen tüccarların yazlıktan henüz inGülümseyerek: let. Evli, terfclı aburadan ipekli, pamukiu, tiftikll dokamiştik. Daha kış Olmaaaz, Madmazel, olmaz, Erkek dam. Bir meçhul katnalar ve renkli sahtiyanlar alarak dönlığa alısacak kadar kiM üle öyle çaka etmemeli. dırıla, bir meçhul evdükleri zengin pazar dıye anlattığı ha. Ben şaka etmooıum Mösyö.. Siz zaman geçmeden bir de yakalanmış. Kareketli çarşınm bir k:îmı burası olacak. beni beğenmoorsunuz? gün Muhsin ve ten davacı. Ama ne17 nci asır, Dördüncü Muradla Şevh Ne demek?. Ha?a! Çok güzel ama ferrüatına rastiadım. den gelmiş? Orac.mı Rumi'nin macerası: Fakat oralarda şeyhben dost malına göz koymam.. AnladıMihsini bilirsiniz. aalatıncaya kadar iş liğin ne demek oldugundaki heybeti an. nız mı?. Ağlarken güler, güpatlar ya!. Sonra Yook, 5yl« değil!. Sen herkesl kenlamak için gene 16 ncı asrm başlarma Altı lira yetmiş iki kuruş. Adam, nereden hab«r alacak.. Geva fetilıten bir kaç yıl önceye dönelim. lerken ağlar bir adamdır. Rindmeş din gibi sanma! Ben vereyim de bari.. dedim cüz lin r'acık» Derken kadın yannna so artık sen bigünah olduğunu anlat dur. reb bir çocuktur. Harıl harü hovarda Amaan.. bıktım be! Gelmem ben Diyartakırh Şeyh İbrahim Gülşeni'nin darumı çıkardım. Bir onluk kâğıd ver kuldu. Ben çekildim, o aokuldu. Elini Bak inanan olursa. şeyhliği artık bütün kalbierin vecdi üs lık ettiğinden bahseder. Günahına gir vesselâm.. dim. Tahsildar makbuzu imzaladı.' Pa boynuma sarar gibl olurken kaçayım Çocuklar, karıyı e!li üraya razı edin Eve de gelmez misin? Hususî ev.. tüne kurulmuş bir saltanattı. Mürşidi miyeyim ama galiba kuvveti dilinderanın üstile beraber verdi. Çıktı gitti. dedim. Nasıl oldu bilmem. Ağzıma a§ ceye kadar göbeğım çatladı.. Gözü kor. Ömer Dede Ruşeninin rihletinden sonra dlr. Faiıri. Hulki falan fllân. Hepsi ol Bırak şakayı! Ciddi söylüyorum. Y&rm şey. Benyuvarı yok. Dufiı var. Bidesi Böyle münasebetsiz çeylert aevmem, zını sürmesile kalkıp karşıma dlkilmesi olası parayı aldı, gitti.. Ben de yüzümü, onun yerine Tebrizda «postnişin» iken gun delikanhlar.. tşte Muhfiln ve tefer akşam bir toplantımrz var. var. Oturağı var. Lavabosu var. Bide amma çaresiz verdim. Parayı vermezse bir oldu. gözümü yıkamaya koştum.. Daha henüz Şah İsmai'.i Safevinin meydana çıkmasi ruatı dediğim bunlar.. Nerede? işliyor mu diye açar açmaz, göbeghıden makbuzu vennem. Vermem de se 0 Şaka etmeyin canım. Ben fena temizlenmeden kapı çalmdı. Bu sefer le Ş:iler Sünnî Türkleri katle başlaymca Bekâr soikağında benim garsoni fışkıran cinstenmiş köpek soyu, yü lur? Lâf iştel Muhsin adama para mı olurum! diye guya İşi lâtifeye vurmak bizimkiler. Muhsin, Hulki falan geldiVe bir sonbahar günü bunlara rastHalvetiye tarikatinin Gülşeniye şubesi iadım. yerde. züme bir püskürdü. Dar kaçtım.. Kra verir, diye düşündüm. Kapı tekrar ç:ı isterken beriki kaşları çattı. Sigarayı ler., İşi anlattım.. Muhsin önce inanmak kurucufu olan bizirn şcyh de idam edil Vay senin garsoniyer mi var? Hah! Biz de senin gibi blrlni anvat, gömlek, yüzüm gözüm sırsıkîana., lındı. Oğlan gelmiştir açahm!. Açtık. tablada ezdi ve iki elini beline koyup: istemedi.. Yemin, kasem Kadıru tarif mek üzere kapse atudı.ğı halde keranet yorduk. Görâün mü? Ha, ne dersin Uzattın, geliyor musun?. Aptallığıma küfür etükten sonra eümi Vayyy. Plâtine saçlar, yazma kaşlı, sık Alçak herif seni! Zorulan beni ettim. kuvvetile zindancıyı kendine bağladığı Hulki?.. Felek tam aradığımız adam. On para masTaia girmemek, iste yüzümü kurularken kapı çalmdı. Koş lamen dudaklı bir dilber. Ermeni ?i öpmek istedin he, şu ruratına bak.. Anîadıum. Mar,an gelmiş. Belâlı ioin memlekEt' olan Diyarbgkıra se'ir. Ne oluyor? Yalana şahid mi ola diğim vakit çıkıp gitmek, Içmek husu tum, açtım. Şişmanca bir hcrif. Ku'.a vesile: Maymun şebeğine döndün! karıdır. Beni kıskanır. Hızmı ser.den alOrada bütün kütleyi kendine râmederek cağız?. sunda bir guna tazyika maruz kalma ğında bir kalem. Elinde bir çanta: Ne diyorsun Madmazel! mış.. Geçmiş olsun.. Ben onu görür, se Pardon.. dedi, içeri girdl ve kaj,,j.^e,.; j , r s u ltan gibi yasıyor. Yok, yok. Başka blr ?ey. Hayırlı mak »artile vallahi mi!. Ne diyeceğim. Sen benim namu nin elli kâğıdı kurtarırım. Aldırma.. Gel Bay Muhsin? pıyı kapadı. Vallahi.. Biraz dışan çıktı. Ben afalladım. O benim bu geçici EUma göz koymuşsun. Şimdi bağıraca şimdi eğlenoemize bakalım. Fakat Şah îsm^ıiîin orduları Diyar bir iş. Geldim 8yle Ise.. Ne vakit?. Elektrik parası... Ne zaman gelsen yok. Bayım sandığım lalakhğımdan istifade e ğım, Polis isteyeceğim. Şimdi.. Uzatma da söyle! bakır üzerine de yürüvünce Gülşenî fi Yârın akşam saat yedide ben seni elektrik parası veril Bırak şakayı kuzum. Öteki kiracıderek: Yüreğin oynamasın. Canım uzun etme! Bu kadar yırara mecbur olup Sah ordulannın ge. lar lşhecek. memiş. Cereyanı ke Müfsut nerede? Oynamaz.. söyliyecek misin, çe nerede bulayım?. yip içeceksin. Er kabında îenirı de palemiyece.Şi kadar uzaklara gitmek içın Löbon'da^ İşitsinler! Ne östüme atıldın?. ran olsun yahu! Sen elliiıği kurtar da. seceğim. Müfaid kim madmazel? Mıs'.ra iltica ecler. Bu ünlü seyhin kera. keyim mi?.. Canım Müfsüt tür, Müsindir n« Kurtarm beni.. Bu heriften. Neredesin O da benim komisyonum olsun! Duuur, acele etme! Efendim, biz, meti var arna kurnazlısı yok. O sıralar. Kuzum ben miMüfsün?. Ertesi gün L&bon'dan ka'.kıp eve gitdir? Bu e\in sahibisi.. Çaresiz sustuk. Ama o akşam çok e'îda Osrrar.lı satvetine Vsışı M'Sirla Iran bize bu akşam bir ziyafet verecek adam safirim. Biraz bekAy karı bağurıyor yahu!. Deli mi lendik. Yarabbi ne maskaralıklar yaptiğimizi anlatmayâ lüzum yok. Müsin olduğunu bilmem ama Muhittif?k halir.dedir ve MISJT hükümdarı arıyoruz. Bekâr sokağmdaki garsonyer iki oda, leyin! Şimdi gelir. eln biraz dışan çıktı. Şimdi gelir. Bu nedir?. tılar. Bilmezsiniz.. Gec« saat üçte sve Ka.ısj Gavr' Sah İsnaaile sıkı fıkı dost Eyyy? Üçtür geîiyo Kunım ne oldu?. Ben ne yaptım. döndüm. Sabahleyin bir baş ağrısile bir banyo, bir küçük mu*iak, bir hcl. yursanıza.. jdiye dillendim. Demek ki bulonuyor. Hü'kü'T'.dar İbrahirn Gülşeniİşte bulduk dediğim adatn bu Güzel bir daire.. Temiz de döşeli.. Oda rum. İdare, bizi sı Daha ne yapacaksm. Daha ne o kalktım ki sormaym. Bana böyle şeyler yosma bu akşamın davetlllerinden kayi idam ed^rpsk üzsre hapse atar. Şevhi adam.. Parayı 1 nm biri stüdyo yani hem okuma, hem kıştırıyor. dm divana oturdu, çantastndan bir Bİ lacak.. Her tarafım cımcik içinde.. Su gelmiyor. O gün gszetede Muhsinden TehrizSe Tin^ar.c kıırtarmıştı. Kahire Hangi adam? oturma, hem yatma. Öteki yemek oflası. vermezlerse cereyanı gara çikardı, bir güzel inhisar çakma ratma bak da öyle söyle.. bir mektub aldım. Içirde iki buçuk dekî ziırîar.dar ria Konyadaki Mevîevî Sen!.. Bir de aynaya baktım ki.. Ne göre kâğıd vardı. Moktubu aşağıya derceBüfeler falan da var. İçeri girince Muh kes dediler bayım. Ben bekliyemem... ğile yaktıktan sonra afili afili içmeye çp'ii kurtaracaV Yahu, siK deli misiniı be!. Daha sin hemen büfeye gitü. Birkaç şişe çı dedi ve içeri girdi. Kapmın arkasmda başladı. Ben de . hani gözünün içine yim?. Ağzımın etrafı kıpkırmızı dudak diyorum: Car.kü Mevlin?"n «Divar.ı Şems» in. doğrusu ben deli miyim?. ki saate bakmaya başladı.. boyası.. Vay gözü körolası. kardı. Baktj. bakıyordum. Sordu: «Felek! c«ki bir fceytin ılk mısraı «Gül?eninln Neden? Beğcndiniz mi yaphğmızı?. Ra!tı var ama.. Votka bitmiş.. Gi Ne olacak gimdi! Siz Müsünün kamaradı sınız?. «Bütün arkadaşlar dün akşamki z;gü'r' vü7İinü gö:Tİm» manasmadır: Neden olacak, durdum da sizinle dip almalı. Ay fena oloorum. Hem yapuor, Ne olacak, vazifemizi yapacağız. Evet.. yafetten dolayı sana teşekkür ediyonar. Didem rtih.u hubu Gülsenirâ ciddi ciddi kbnuşuyorum. Haydi işinize hem de iftira atoor. Canım ne yapacaksm?. îşte rakı Parayı alamazsam cereyanı keserim. Siz de onun gibi galan sınız?. Bu mı«ra bütün ariflerce Mevlânanın kurum. Alayın da sırası var. Ben saKuzum sus ol! Şimdi bağıracağım. Elektrik parasile birlikte senden tahsil var ya! Bu zıkkımın hepsi ispirto de Beş dakika dr.ha bekliyemez misi Hayır, ben galan malan değilim üç asır evvel Gülseninin zuhurunu işaret çımı kestirmeğe gidiyorum, Bağırırsan ne olur sanki.. Deme ettiğimiz 56 lira 72 kuruştan saıfedd niz? Ben de onu bekliyorum. Bakkala Madmazel.. ğü mi? miyerek geri kalan iki buçuk kâçıdı huvurduğu manasına kabul edilmişti. me kalmadı.. Demek ki İş yok ha?. Sen anlamazsm. Votka îçen rakı kadar gitti. Ne için ayakta duroorsunuz? Şöyle leffen iade edıysrum. Bak biz ne naYanı işte hem Meviânaya .hem Gü^eni Ne işi? Bekliyelim.... dodi. Oturdu, bir buyurun, diye yanında yer gösterdi.. Asfâs.. Mafoldum, bu heriften kur muslu adamlarız. Senden tahsildar roiçemez ki.. Ben şimdi şuradan alır geve a'd iki taraîlı bir keramet vardı. Zasigarga yaktı. Gözü kör olası Muhsin de Onümü ilikîeyip oturdum.. Eteklerini tarm beni.. lirim.. lünde elektrik parasını alan benim kâten GüNerü. Mevlânanın «'Mesnevî» si Olmadı ha? Diye bağırmaya başlamaz mı?. Olmadı. Ben de geleyim Yalnız eanım sı gelmez. Herifin de hakkı var. Biraz dizkapaklarından yukarı çekmiş, ayakne nazire olmak üzere «Mar.evîj i=mile Elimle ağzmı dar tuttum.. Deprendl.. tib ile Ermeni aşifte rolünde elli ii; Gel öyie ise biz sana bir ziyafet kılır. bekledikten sonra: larını üstüste atmış, başını eğmlş, jene Ve sustu. Taşmasın diye yavaş yavaş rayı sızdıran Hulkinin do5tu Nermin kırk b n beyit'Jk bir kitab yazmıştı. Gel! Ama olmaz. Ya Hulki falan Bayım, artık ben bekliyemem. Mü sinl bana doğru çevirmiş, aşağıdan yu açılan gazoz şişesi gibi ağzını bıraktlm. özürlerini bildirirler. Sana tekrar teşekKonvadaki Mevlevî beyhi. yanına birçok verelim de utan e mi? gelirlerse tersyüzü dönerler.. Sen kal! saadenizle şu cereyanı bir keselirn. Di karıya doğru yüzüme bakarak: Nereye?. roevlevileri alarsk omı kurtarmak için kür ederek gözlerinden öpen: Konuştu: yince düşündüm. O akşam toplantı var. Bilirsiniz, Müfsiin beni çok kıskaMısıra kadar eitti. Devlet, çpyhi serbest Nene lâzım!. Bir yere.. hep bera Ben şimdi gelirim» Yüz kâğıd vermezsen sıkandal çıMuhsin Hındım Bu evde yalnız kalınca car.ım sıkıl Karanlıkta saklambaç mı oynıv ac.ıjız?. r.ırn Deşctli bir amandır. bırakmağa mecbur kf.lır. Bir kaç vıl ber eğleneceğiz. karırım... Mektubu aldım. Zarfıle beraber yırtsonra hem Çaldır'înı kazanıp Tebrize. Ben mantîra basmam yavrum. dı. Şöyle bir dolaşayım dedim. Neder. Muhsin de beni beceriksizlikle ithsm Dehşetli bir hamal mıdır?. " Neeee?. Yüz kâğıdım olsa ber. t>çı. Parça parça ettim, sepete attım.. hem Iılerc'i Dab.k'ı kazanıp Kahirevi a Yarı yolda hepiniz kirişi kırm! Para bilmem bir eve girince hep banyo dai edecek. Çok şarman adama benzooorsunuz. burada durur muyum?. N göreyim, hiddetle iki buçuklııgu da lan Yav^ız Sultan Se'ıim Mısırın payitah lan ben vereyün.. Biz o dalaverelerin resi, tuvalet gibi yer.eri ararım. Bu Borç kaç kuruş? Biraz yanıma gelmezsırıiz. On para aşağıya. vazgeçmem.. Yıl yırtmamıs mıyım? tında Gülşeniye SOIÎUZ V.ürmctler g F dr.niskasını biliriz. Ö rada da banyoya girdim. Küjücük bİT Çantadan bir makbu2 jıkardı bciltı Hay körolası şeyian, ulan çocuğur dırım mehkemesine gideriz,. , B. FELEK Sehir YAKIN TARÎHTEN BİR YAPRAK TANIVALin haberleri Mııvafakat, muhalefet Iç kalenin maceraları Akdeıtiz &OGUYU ::IItıilIM II111IIII1IIIIIIIIIIII111!! I ılf IIIIIIIIIT11I1III1IIII1II rfTi iiı M I I U CUMHURÎYET 16 Haziran 1943 NALINA M1HINA İki ayrı dünya Yazan: İsmail Habib Seviik seferlerinin navlunlan ve vatan hainliği Hüseyin Erdoğan > g j [ EMLÂKSİGORTA I > Dr. RIZA SAĞLAR Yazan: Burhan Felek