3 Haziran 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r BÂĞDADLI HASAN •Hassaa of B a | d a d > Piyes 3 Perde JAMES ERBAY FLECKER Dilimize çeviren: Afif OBAY Bütün İnsan bahtını, ask, kin. yeis, üraid, rillet ve ihrişamiyle kavrayan bu eser hakkında münekkidlerin kanaati çudur: «Ylrmi yıllık İngiliz sahne edebiyatının en kuvvetll ve en orijinal eseri» Büyük kitabcılarda arayınız. 23 ünrll vıl Savı • 7A9P £.0 linCU yll OSyi • lÖLu umhu r iyet *, , «... , KURUCUSU r Enver Behnan y Şapolyo PERİ ve DEV NASALLARI en" güzel halk masallarıdır. / masal ? bir arada 50 kuru». * ' ;'YUN^^^ lelgrai n Telefonlan mektub adresü Cumhurlyet, tstanbulYaaaPoata kutusu: Istanbul No. 248 ünrumJ Santral Numaran: 24288. İateri: 24299. Matbaa: 24290. . . .K M PazartesrS Haziran 1946 I 940 HALİD^KITABEVİ I dXal lCoı s w n a ^ l l a l l Amşrika ingiltere Rusya münasebatında gerginlik Rus gazeteleri, İngiliz Âmerikan dış siyasetine hücum ediyorlar Londra, Miittefikler arasında gittikçe açılan bir rahne olduğıınıı, gelecek haftalar zarfında alınacak kararların ya ittifakı muhafaza, yahııd da bozacağını ileri sürüyor Millî Şef CumhurBaşkanımızlKayslerîdeng^çerkeıı yurd seyahatinden çok|memnun olarak avdet ettiklerini Ankara, 2 (Telefonla) CumJrur Başkanımız InSnfl, bu geceyansı yurd gezisinden Ankaraya avdet etmişlerdir. Cumhur Başkanımız, garda, hararetîe karşılanmışlardır. KayseTİ, 2 (Telefonla) Yurd seyahatinden dönmekte olan CumTıur Başkanımız İnörtü, bugün 15,20 de hususî trenlerile Kayseriden geçmiştir. Millî Şef,, istasyonda Vaii, Korrruten, Belediye Reisi ve şehrin,'erkânı tarafından karşalanmıştır. Cumhur Başkarjjmız, Kayseride 20 dakika kadar kalmış, bu müddet zarfmda Vali ve Belediye Reisile şehir işleri etrafında görüşmüştür. Millî Şef, belediye seçimlerine iştirak nisbetini ^ormuş, bfiyük bir ekseriyetin seçimeUştirak ettiğini jöğrenmış ^ve memnun olmuştur. Belediye|Reisliğine tekjrar seçilen Said Koçağı da tebrik etmiştir. Cıanhur Başkanımız, maarif meselclerl üzerinT jde de djurmuş ve Kayserive gelirken, artık koyîerde ^ilkokul görmekten duyduğu memnuniyeüni belirtmiştir. Millî Ş^ımiz, trenin istasyondaki. kısa tevakkufu eanasında, Kayseride bulunmakta olan ^azetecileri ve bu meyanda beni kabul ederek itlifatta bulunmuşlardır Cumhur Başkanımızışunları sojlediler: ı « Ne kadar neşe.ile konuştuğumu görüyorsunuz. Seyahalinıden çok memımnum. Zaten muhtelif yerlerde ı Arlco^t sahife 3. Sü. 7 de < Cumhur Başkanımız Kayseriden greçerken Ortaşarkı müdafaa meselesi O ngiltere ile Mısır arasında yeni bir | j andlasma viicude getirmek için yaU pılan konıışmaların bir duraklama devresi geciraıekte olduğu bn sırada tki taraf arasında bir takıra gerginliklerin de bas gösterebileceğini ifade eden belirtilere de rastgelinmektedir. Bunlann en mühimmi,, Mısırın Güvenlik Konseyi nezdine gönderdiği doktor Pata Afifi Pasarun Mısıra donmiyerek bir nuddet daha Amerikada kalmak için Mısır hükâmetinden talimat almış olduğuna dair intisar eden haberlerdir. Bu haberler özerine yüriirulen mütalealara göre ingiltere ile Mısır arasında bir anla*raa\a vanlmadığı takdirde, Mınnn kendi davasını Güvenlik KonseylM (akdim etmest ve Güvenlik Konseyinden Mısırı boşaltmak için bir karar is(emesi beklenebilir. Halbold Ingiltere hiikumeti, Mısm boşaltmak ve Mısınn mndafaasuu ta' mamile Mısıra devretmek azminde olduğunu evvelce bildirmiş ve ilri taraf arasındaki konuşmaların, bu esasa göre iyi bir nericeye varmak üzer» ilerlenekte olduğu göre çarpar gibi olmuşiu. Acaba durumun bu iyimserligmi değiştiren âmiller nedir? Her şeyden önce goze çarpan bir nokla. Ingilterenin Mısır müdafaasıru hem bırakmağa, hem de bırakmamağa karar vermiş oldnğudur. Yani ingiltere Mısırı boşaltmakla ve bütün Mısır topraklarından çekilmekle Mısınn ve bilhass» Suveys Kanalının müdafaasını Mısırlılara devretmi? olnyor. Fakat İngiltere bunu yapmakla beraber Mısın ve Siiveys Kw"»'"" Mısır topraklarının dıiindan, Filistin, Urdün, Kıbns, Sudan ve Bingazi gibi Mısın çepçevre kuşatan iilkelerden ve üslerdcn müdaiaayı tasaılnarak Mısın boşaltmayı kararlaştırmıştır. Çünkü Ingilterenin, Süveyş Kanalı gibi, Imparatorluk muvasalası , nın en mühim noktasını ihmal etmesine imkân yokro. ingiltere Mısın boşalttnak kararını verdiği sırada Mısın ve Süveyş Kanalmı ayni kolajlıkla müdafaa imkânlannı araştırmıs ve plânını ona göre hazırlamıshr. Bu plân içinde Mısınn menfaarlerile çaUsan noktalar bulunduğu şüphe göturmez. Bir kere, Sudan meselesi, Mısınn bu defa halline mcebur olduğu iki meselenin biridir. Bu meselelerin biri RIısırın tara bosaltılması, ikincisi Mısırın Sudandaki haklarının tanınması ve Nil vaılisi birliğinin kurulmasıdır. Ingilterenin Mısırı müdafaa için Sudanda yerleşmeyi tasarlamas'ı, bu yüzden MıBinn menfaatlerde çatışmaktadır. Filistin ve Bingari meselelerine gelince, bunlar yalnu Mısırın değil, butun Arab âleminin benimsemis olduğu iki dava teskil ediyor ve Arab âlemi, bu iki Arab memleketinin esaretten kurrulmasını. en belli başU hedefleri ara6inda sayıyor. Onun için Sudan meselesi jüzünden ingiltere ile Mısır arasında en bararetli tartışmalann vukun sırasında butün Arab hükümdarlan Mısırda toplanarak Filistin ve Bingari mcseleleri karsısında tutacaklan siyaset ve bu iki ülkenin hürriyet ve istiklâlini sağlayacak tedbirler üzerinde anla«mışlardır. Fakat Filistin ile Bingari meselelerlnin de Arab Birliği tarafından ar/u olunduğu şekilde halledildiği farz olunsa dahi, Ingilterenin Doğu AkdenizdeH durumunu sağlayacak üsler bulmaktan ficiz kalnuyacağı şüphe gotürmez. Onun Urdün ile yaptığı anlasma, bıınıın en açık delilidir. Bundan baska Inçilterenin de icabında Mısırı ve Sıiveys Kanalını müHafan için e«aslı tedlıirler almaktan ve elverişli ülkelerde yerleşmekten kolay kolay vazgeçmiypceği de goze çarpıyor. Onun için iki taraf arasıııdaki çatışmalar, müzakereleri bir duraklamağa uğratmış ve iki tarafın durumlarım ve isteklerini bir kere daba incelemelerine imkân elvermistir. Bu duraklama sırasında alâkalı tarafların en çok hesablı> acakları nnktalar. umumijetle Ortaşarkı ve Mısın tehdid edebilecek tehlikeler ve bu tehlikeleri * * * Londra 2 (a a.) İngiltere, Birleşik Amerika v« Rusya arasında bugonkü ve istikbaldcki münasebetier haftahk Londra gazetelerinin başmakalelerinin konusunu teşkil etmektedir. cEconomist» dergisi şnnlan yazmaktadır: .ingiliz . Sovyet ittifakmın dördüncü yıldonıjmünün çıkmaza giren bir pc'itıka devresıle zuhur etmesi hak.lcaten gülünçtur, Bırleşmiş milletler genel kuruîu ve İngıüz Scnvet ittifakı vei'a başka «e killerd* tezahür ed«m Müttefik işbirllğinin altında gizli bir cıhet vardır. Bu da infırata doğru kayan bir gidi} ve Müttefikler arasında gıtgide açılan rahnelerdir. Geleeek haftalar zarfmda ittihaz edüecek bir sürü kararlar vardır. Bu kararlar üç büyüklerin ittifak çerçevesini muhafazaya hizmet edecek v«ya bozacaktır. Birleşmiş milletler derneğin* başvurulması, batı devletlerıle Sovyetlsr Birliği arasında bir «anlaşma politikas:> na varmak için yapılmakta olan bütün te şebbüslere son verccek ve bu da yenl bir devrenin başlangıcı olacaktır. Bu deirede taraflâr kendi politika.ann>. güdecekler ve bu siyaseti karşı taraftan mustakil olarak kontrolları altında bulunan bölgeleTde tatbik edeceklerdir.» Spectator dergisi M. Molotov'un nutkuna ve Rus aleyhtan koalisyona dair beslediği sabit fikrine imada bulunarak şunları yazmaktadır: «Doğu Avrupada kendi nüfuzu a!tm Arkas\ tahije 3. Sü. 2 de Lübnan Cumhur Beisi ve Başbakanı bir toplanü esnasında ,;Fransa ve Italyanın mukadderatı Fransadaki seçimde kafolikler başla gelyior İtalyada ise seçim sükunetle devam ediyor Paris 2 (a.a.) Seçimln icra edileceği yerler bu sabah butün Panste saat 8 de kapılarını açmışlardır. Sağanak halinde yağan yağmur, seçmenlfria sandık başına gitmelerine mâni olmuşsa da saat 11 t doğru hava açıldığmdan kadın ve erkek bütün seçmenler kütle halinde sandıklara koşmuflardır. X«Nikkiparv«rler başta geliyor Londra 2 (BJ.C.) Paristen alınaa en son haberlere gCre, seçlmlerin İlk ne» ticeleri M R P. (Terakkiperver kato Liibnan Cumhur Reisinin memleketiınizi ziyareti Beşare ElHurinin, { doğruca " şehrimize 1 geleceği ve Millî Şefimizle burada görüşeceği haber veriliyor Ankara 2 (Telefonla) Lübnan Cumhur Başkanı Beşare el Huri, Dış İşlerl Bakanı Hâmld Kazancı ile bırlıkte. bu ay İçinde memlöketimize gelecektlr. Bu hususta verilen malumata, gore, Lübnan Cırmhur Başkanı. Bevruttaki elçlmtel kabul ederek Türkiye riyaretl hakkında görüsmtiştür. Beşare el Huri dogruca tstanbula gelecek ve Cumhur Başkammıa İsmet tnönü de kendilertae orada mülâkl olarak görüşeceklerdir. Doğu vilâyetlerindeld zelzele sahasından acıklı bir görünüs Doğu vilâyetlerindeki zelzele devam ediyor Varto ilçesi hemen tamamen yıkıldı, kasabadaki ölülerden başka mülhakatta da 219 ölü ve 123 yaralı daha tesbit edildi Muş 2 (a a ) Evvelki gün vuku bulan depremın Varto ilçesinde sebep olduğu zarar etrafındaki son malumata gore, kasabada mevcud 145 ev ile 15 dükkândan yüz yirml biri tamamen yıkılmış ve iskân kabiliyetleri kalmamıstır. Kasabada 47 ölfl, 22 yaralı, merkez bucağma bağh on bir köyde 219 ölü ve 123 yaralı vardır. Üstkran bucağına bağlı yirmi tiç ko'yd'e mubJm hasar ve zaj'iat olduğn haber almmışsa da derece ve miktarları henüz tesbit edilmemiştir. Bitlis, Van, Erzurum ve Bingöl illerinden ilk yardım olarak lllmize çadır, ilâç, sıhhî malzeme ve ylyecek yardımları yapılmıştır. îlk olarak altmıs bes çadır, sıhhl ekip ve malzeme ile ekmek gelmiştir. Deprem, fasılalarla devam ediyor. Bulgar istekleri Yunan Başbakanı şiddetli bir nutuk söyledi Bulgarların, cezasız kalamıyacaklarını anlamaları lâzımdır» AÜna R. 2 (BYSJM,) Dördüncfl Kurucu Meclisinin toplantısmda Bulgaristanın Batı Trakya üzerindeki isteği etraftnda hararetli tartışmalar cereyan etmiştir. Bu konu etrafında «öz alan birçok hatipler Bulgarisjanın bu küstah hareketinden dolayı Yunan milletinin derin infîalini belirtmişler T« hükumetin bu hususta dddî bir surette harekete geçmesini istemişlerdir. Başbakan Çaldaris Bulgaristanuı küatah ve mütecaviz hareketine fazla önem verilmeslnin doğru olmıyacağını söylemi? ve şunları ilâve etmiştlr: «Güttükleri emperyallst emellerile çlmdiye kadar Balkan memlektelerinin rahatını bozan, Balkan yarımadasında mzam ve asayişin istikrarma imkân vermemiş olan Bulgarlar, çimdd de mağ Arkast sahife 3. Sü. 6 da Süveyş kanalmı kim müdafaa edecek? Mısır hükumetile müzakerede bulunan İngiliz heyeti başkanı Londraya gitti Londr» 2 (BJS.C.) Kahirede Mısır hükum,etüe gorüşmelerfe bulunan İnglllz heyetlnin başkanı Lord Stansgate Londraya' gelmiştir. Kendlsinin yalonda tekrar Kahlreye donmesl beklenmektedlr. Dlger taraft«n, İngiliz tsxsa müzakereleri kati safhaya glrdigl saman Dış Işleri Bakanı Mr. Bevın'ın d« Kahireye giderek anlaşmayı bizzat Imza etmesl daha e'vvel kararlaştırılmıştı. .Bu bakımdan Lord, Stansgate Qe beraber Dıs tşlerl Bakanmin da Kahireye gıtmesl lhthnallnden bansedllmekle beraber şlmdikl halde müzakerelerin durmuş olduğu ve kat'l safhadan uzak bulundugu hatrrlatümaktadır. İngiliz askerleri Mısırdan çıktıktan sonra... Londm 2 (a a.) İngiliz kıt'alannın Mısırdan ftynlmalan, Hindlstandan da muhtemel olaraJc çekilmelerl haseblle Londrada askerl blr merkea oünak itlbarlls doğu Afrika topraklanna büyüfc blr eJıemmlyet atfedilmekt« oldugunu Sunday Ilmes gazetesi haber vermektedlr. Bu gazet«nin yazanna g6re, bu bolgenln askerileştlrilmesl, İngiliz hava kuvvetleri İçin talim merkezleri tesis edllmlş olmasından üerl gelmistlr. Muharrirln ilâve ettlgine göre, oenub Afrlka topraklan atom bombası tecrübelerlnde kullanılacak en güzel blr yerdir. fflnın haber verdlğtne göre, Arafc Blrllğlnln gelecek toplantısı 8 hazıranda yapüacaktır. Kahlre 2 (a.a.) PUlstindekl Arab llderl Cemaleddin el Hüseyni, «İhvanül Mıllimin> gazetesln,e yaptığı beyanatta şdyle demlştlr: cAıab ytiksek komltesl Mlistin mcselesinl Blrlesmiş Milletler teşküâtıaa tevdi etmeg» karar veraılj ve bu karan 8 hazlracda toplanacak olan Arab BirllŞina blldlrmege benl memur etmiştir.> Filistin meselesi Birleşmiş MHletlere havale edilecek Müzakereler niçin kesildi? Kahir» 2 (a.a.) Ayan meclisi Dış İşleri Komisyonu, Başbakan Sıtkı Paşa tarafından 17 mayısta verilen izahat Arkas\ tahije 3. Sü. 4 te Mukadderatı hakkında Italyan milletinin karar vennekte olrtuğu ttalja Krall Umbarto, o|In ile beraber İlk) partlslnin ba?ta g.eldiğlnl blldlnnektpdır. İkincllik komünlstlerde, üçüncülük de sosyalistlerdedir. Komünlst partlsl umum kâtiM Thorea ^le radlkal sosyallstlerden M. Daladler seçilen meb'uslar arasındadır. Romada seçim siikun içinde geçiyor Roma 2 (a.a) Romada seçimler Arhası sahife 3. Sü. 7 de Kırkpınar güreşleri can sıkıcı bir şekilde bitti Başa güreşecek pehlivanlârdan 6 güreşten Şerif Sındırgılı tanesi hakem kararını dinlemeyerek çekildiler. kazandı Başpehliyanhğı Iranda çarpışmalar tekrar başladı Arab Birliği cumartesiye tekrar toplanacak Çam 2 (a.a.) Suriye Cumhur Başka Kırkpınarda j basa gureşen 3, gfi. i f ~J Londra, 2 (BB.C.) Tahrandan blldirildiğine göre, fimal, >atı Iranda Kürd kuvvetierile İran askerleri arasında tekrar çarpışmalar başlamıştır. Kürdler Iran kuvvetlerıne taarruz etmişler, İran askerleri de müdafaaya geçmişlerdir. Dtin havanın gKlzelliğlnden Istlfade Dığer taraftan îran Başbakanı buşün ederek Boğaza gldenlerden 300 kadar gazetecilere beyanatta bultınarak, Iran İstanbullu, son otobüs saat 22,10 da Sada aeçimlerin yakında başlayacağım ve nyerden kalktıktan sonra Sanyerde Azerbaycanla yapılan göruşmelerin kalmıstır. Bu saatte vapur ve başka otomemnuniyet verıcı bir, jekilde devam büs olmadıgı İçin, İstanbula gelebllm^k maksadlle mUteaddid makamlara müettiğıni söylemiştir. racaat ederek vasıta lsteml|lerdtr. GeTahran, Az«rbaycanın şartlannı cenin geç vaktine kadar bu yolculan takabul etmezse harb başlayacak pyacak vasıta bulunamamıjtır. Tahran 2 (a a ) Dad şazetes:ne Saat birden sonra, polis tramvay îdagöre, GavamusSaltana, A7erbaycan'.ıla resile teması temin etmiş. üç ddrt otol.üs rın 12 şartını kabul etmedıği takdırde sevkedileceği hakkında söz almıştır. pehlivanlarfaı» bir kısnu harbin başlayacağıru Tebriz radyosu Ayrıca Büyiıkdere ve Sarıyere taksıler ^ YozMt 3 üncü sahifed* yayaiışür. 'de sevkolunmuştur, ' Diin gece Sarıyer ve Büyükderede kalan yolcular İnsan, birisi hakkında uydurma sözler .'$ söyleıse iflira olur çocuğum! Yazarsa?~ O başka!.. O zaman muhalefet makalesi olur!..