28 Mayıs 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Günün En Kıymetli Kitabı YÜKSELEN HİLAL Yazan: Çeviren: Dr. Ernest Jackh P. Kuturman Her Türk münevverinin okuması lâzım 320 sahifelik bu kıymetli eser Türk milleti hakkında şimdıye kadar yazılan eserlerin en mükemmeli olmuştur. Başhca kitabcılarda bulunur. Fiatı 4 liradır. UĞUR KİTABEVİ 9Q l l n A n ,»l Com . 7 0 0 0 CO UnCU yil ö a j l . lOCO u m h u r iyet KURÜCUSUrYUNUSNADİ Telgrai ve mektub adresü Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusus tstanbul No. 246 Telefonlar: Umuml Santral Numarasu 24298. Yas tsleri: 24299. Matbaa: 24290. Major Wren Mjıcaffer Nayır. G 0 N ü L LU KAHRANAN Afrika çöllerinde geçen 4 hşetli maceralar. Hissî, ahlâfcî, nefîs ve heyecan dolu romajfe 4 e Salı 28 Mayıs 1946 AHMED HALİD KtTABEVt. 150 korut T' Yurdda seçime iştirak nisbe v 1/ Halk Partisine göre seçime girenlerin vasatisi yüzde elli Demokrat Partiye göre ise muhtelif yerlerde % 8 ile % 40 arasında değişiyor İstanbulda oy tasnifi hâlâ devam ediyor Eyüb, Adalar, Sarıyer, Beykoz, /Bakırköy kazaiarına aid tasnif bitti, kimlerin seçildiği belli oldu/ Kalkınma Partisi seçimlerin muteber olmadığiykanaatinde, bunları yenileyib yenilememek hususunda Istanbul halkı arasında plebisit istiyor Demokrat Partinin de seçimler hakkında bir beyanname neşretmesi bekleniyor Ojların tasnifine aid blr görünüş: Beyoğlunda Ankarada seçim gününün intıbaları: Ba j an Mevhibe Inonü ve Başbakan Şükrü Saracoğlu oj larını sandığa atarlarken Barışın gecikmesine karşı Demokrat Partiye göre Konyada durum karışık İzmirde rey vermiyenlerin nisbeti % 71 Osmaniyede Kalkınma Parfisi adayları seçildi Ankara, 27 (Telefonla) Beledı 50 ile 60 arasmdadır. Denılebılir ki ye seçimkri hakkında peyderpey ha şehırlerarası hareketlerin çokluğu, bcTİer gelmektc ve bu arada seçime kanunun ve usullerin yenilığı jıbı iştirak nisbetleri de büdırilmektedır. âmiller de gozonünde tutulursa ve Bittahi, kesin rakamlar h«nuz g«imi} hele eski ««çımlere Jcıyas edıitrse , değıldir. Ancak, C. H. P. mahfıle netlcfTim memnunluk verici olduğu karşt partilerin seçimlere dair görulür. iddialarınm öncedeu kararlaştmlmış Karşı partilerin ağız birliğile iler: ' hissmi uyandırdığı beliriılmektedır. sürdukleri iddialara rağmen be'ediye Bu iddıalarda seçimlere katüan \a seçimleri her \erde beklemn ılgıyi tandaşlann nisbetlnl az gösterme gay görmuştür. reti de sezılmektedır. Mese'â AnkaDemokrat Partiye göre ra kazalarında iştirak nisbeti on'arDemokrat Parti mahfiüerıne ge'inca % 8 e kadar indirilmişse de C. H. ce; seçımlerdeki uygur.Euz harekrtP. mahfılleri bunun hiçbir zaman % lere daır bugün de bazı raporlann 50 den aşağı düşmediğıni tasrıh et ve tamamlayıcı mEİumatm alındıgı mektedirltT. haber venlmektedir. Cide belediys ünyayı en çok meşgul eden I meseie, barış meseleVıdir ve en tnühim tartışmalar bu roeaele nzerinde vnkn bulmaktadır. Dort büyuk devletin Dış Bakanları e\velâ Londrada, sonra Pariste toplanmışlar ve ayrıldıklan zaman ümid verecek bir neticeye varamadıklarını gösterrnişlerdi. Gerçi dört Dı? Bakanı gelecek haziranın on beşinde tekrar toplanmak için fcarar vermiş bulunuyorlar, fakat toplandıklan ve gene anlaşamadıkları lakdirde ne olacak? Dünya barışsızlık buhranlan içinde kıvranıp v duracak ve Halk Partisine göre dortlerin anlaşacakları zamanı bekleC H. P. rrahfillerine gore, memlemek yıuünden yeni yeni derdlere mi kette seçime girenlerin vasatuı % Uğrayıp duracak? Bu durumu takdir eden ve banşsızIık buhranınuı doğuracağı gaıleleri, tehlikeleri gözönünde tutan devlet adarnlan, Dortler arasında anlaşma imkânlan bertaraf olduğu takdirde barış konferansını toplanmağa davet ederek meBeleleri ve davaları ona sunmak gerekleştiğini sdylemişlerdir. Amerika Dış Bakanı Mr. Byrnes, geçenlerde soylediği nutukta Dortler arasında jeniden anlaşmazlık belirdiği takdirde barış işini Birleşmiş Milletler derneğine sunrnaktan ba?ka çare kalnuyacağım, Ingiltere Dış Bakanı Mr. Bevin de, anlaşinazlık sürüp gittiği takdirde barış konParls 27 (a.a.) Haftalık Carrefour feransını toplantıya çağırmaktan başka dergisl eskl Amerikan Dış İşleri müsçare bulunmıyacağım anlarmıstı. trçarı Sumner Welles'in devamlı bir baFakat Sovyetler Birliği Dış Bakanı nşın kırrulması yolunda düşüncelerınl M. Molotov'un Ingiltere ve Amerika Dış ceşretmistlr. Amerikan devlet adamı bu Bakanlanna bu hususta muhalefet et makalesinde ezcümle şunlan yazmaktatiği Sovyet gazetelerine verdiği demeç dır: ten belirmektedir. M. Molotov'a gore ber şeyden dnce Dortlerin mutlaka anlaşmaları lâzımdır. Yoksa Dörtlerin aulaşmalarından once sulh konferaıısı davet edilecek olursa, bir değil, iki konferans tertiblemek icab edecektir. Gene M. Molotov'a göre Dortler arasnıdaki anlaşmazhklar sulh konferansında da ister istemez kendini gösterecek ve bu jüzden sulh konferansımn da toplantıya çağırılması, Dortler anlaşmadıkça, bir netUe venniyecekrir. O halde şu neticeye varıyoruz: Dörtler anlaşmadıkça dunyanın sulh yuzü gormesine imkân jok! Dortlerin bir an evvel anlaşarak dünyayı sulha kavuşturmalarını istemiyecek bir kimse tasavvur olunamaz. Şu var ki evvelâ Londrada, sonra Pariste toplanan Dortler anlaşamamışlardır ve 15 hazi. randa toplandıkları zaman da anlaşabilecekleri şüphelidir. Nitekim Ingiltere ile Ankara, 27 (Telefonla) Bolu AğırAmerika Dış Bakanları tarafmdan sd> oeza mahkemesinin Ankarada birinci lenen sdzler bu şüpheji teyid etmekte, asliye ceza yargıçlığında dinlenmesine onların şimdiden çare aramak zorunda karar verdiği sanıklardan dokuzunun kahnaları bu şüphenin bir hajli kbklü ifadeleri bugün alındı. olduğunu gdstermektedir. Yargıç Bekir Kayrandı. Savcıhk maFakai acaba bahis mevzuu olan çare, kamında Savcı yardımcısı Mehmed M. Molotov'un dediği gibi, tesirsiz mi Yaycıoğlu bulunuyordu. Dava onemli, dir? ve Dörtlerin anlaşmasından evvel =;alon pek küçük ve meraklılar da hayli davet olunacak sulh konferansı, ikilık kalabahk olmasına rağmen, ahn?n teryüzünden akamete uğramağa mahkum tibatla gazeteci arkadaşlarımız Bolu Amudur? ğırcezasında gördükleri rahatlıkla bu Herşeyden önce gö/e çarpan nokta, davayı takib etmek imkânını buidular gprek Mr. Bjrnes'ün, gerek Mr. Bevinin, ve yargıç Bekir Kayranm bu husustasulh konfersnsı toplanmağa davet etmeki alâkasına müteşekkir kaldılar. yHltizam etmekle, ihtilâflı meselcleri Salona önee gazeteciler alındı. Sonra apaçık ortaya dökmek ve bürün dünva efkârı umumiyesinin bu meselelerle müdahil vekilleri Hâmid Ince, Rauf alâkalanarak neden anlaşmaya varılma Sevin, Reşid Mercanm müdafaa vekUi dığmı herkesin anlamnsını terain e\le. Celâl Yardımcı ve Haşmet Orbayın mümek istediklcridir. Bu hareket tar7i ilti dafaa avukatı Feridun Söğüdluf»il ge'lam olunduğu takdirde hallolunamıyan diler. Bundan sonra dinleyiciler içeri bir çok mesplelerin içinden daha fazla almdılar. kolayhkla çıkmak imkânı hasıl olacagı Bugun dinlenecek 10 sanıktan 8 i şüphe götürmez, Cezae\inden getırılmıştı. Tahliye edil*** miş olan şoför Kemalle Binniyet âmiri Arkan $ahij* 3. Sü. 4 U Ejref de buldurularak geUıildi. Önco Evveîki günkü seçimde atılan ve cvvelkı akşam saat 19 dan itibaren tasrîî!Tri« başlanıTan by püsulalarmm tetkıkıne dun de gundüz ve gece bılâfasıla devam edılmijtir. Bazı kazaıarda tasnilın bugün, hattâ bu g«ce de bitmesine ihtimal verümemektedır. Dun jehir hududları dahilinde yalnız Eyüb, Adalar, Sarıyer ve Bakırköy kazaiarına aid oyların tasnifi ikmal edılmiştir. Şehir harieindeki kazaiardan bir ikisi müstesna. dığerîermin h«men hppsının mahallî beledıye'.erı içın yaptıklan seçimler neticelenmıştir. Seçim bürosile kazalarda işleTİ bit seıçımınde sandıktan çıkarıldığı :dmemiş tâdad komisyonlan çalışmağa dia edılen serbest adaylara aid rey devara etmektedirler. Her ne kadar bu sahıfe 3. Su. 5 te işle meşgul olanlardan iıçer kişi müna Arkasx Sa. 2, Sü. 1 de Rusya, Amerika ile anlaşmak * ' istiyor • Staltn, Byrnes'e gönderdiği telgrafta bir dostluk andlaçması için müzakerelere başlanmasını istedi Istanbul sanayi heyeti Atatiıtkün muvakkat kabri oniınde Washington, 27 (a.a.) Tamnmıs Amerıkalı gazeteci Drew Pearson, düa akşam radyoda yorumlarda bulunarak Stalin'in Amerikan Dış işleri Bakanı Mr. Byrnes'e bir telgraf çekerek R'isyanın, Amerika ile Rusya arasında bir dostiuk andlaşmasınm imzası yolunda müzakere teklifinde bulunduğunu bildirmi} olduğunu söylemistir. Arkası sahife 3. Sü. 1 âe Sovyet siyaseti «En lyl duygularla m»şbu her hangi bir Amerikan müşarıidi bıle şunda karar kılmağa mecburdur ki, Rusyanm bugün yalnız galvenliğıni temine çalıştığı soylense dahi bunu Çarlığa mahsııs emperyalıst bir gelişme usulile yerine Arkası sahife 3. Sü. 7 de Turkiye îsveç hava seferleri Arıkara, 27 (Telefonla) Isveç ile Turkiye arasmda açılacak olan hava yolunun ilk büyuk tayyaı^si Ankaraya vâsıl olmuştur. Bu tayyare, İsveç hükumeti tarafından Amerıkadan satın aîınmış ve yolcu tayyaresi haline getirilmiş bir «Uçan kale> dir. Tayyare. 44 yolcu taşıyabilecek bir kabıüyettedir. Fakat tecrübe uçuşu mahiyetınde olduğundan bu defa yalnız dort kışi i]« gelmiştir. Isveç tayyaresi Stockholmdan hareketle Romada bir gece ve Atinada bir saat kalmış ve yola çıktığınkas\ sahife Welles: «Dünyada şüphe ve gerginliği çoğaltan Rus siyaseti dikkati çeken bir mahiyettedir» diyor Başbakan ve Bakanlar Ankaraya giden tstanbul sanayi heyetile neler konuştular? Sanayiimiz hakkında müİTİm kararlar UNRRA heyeti Ankarada Ankara cinayeti Haşmetie Reşidin hapishane arhadaşları ve Haşmetin ev sahibesi neler söylediler? Istanbul ve Ankarada dinlenilmeleri kararlasan sahidlerin ifadeleri dün alındı Ankarada bulunan sanayi heyetinin bir kısım azası daha şehrımize dönmüştür. Başbakanımız nezdinde bir toplantı yapan, Ekonomi, Ticaret, Çalışma ve Baymdırhk Bakanlarınm başkanlığı altında da toplaaan sanayiciler bu temaslarından iyi netioeler almıştır. 3. Sü. l d e Dün bir muharririmize h«y*t namma, Ankara temasları etrafmda şu izahat verihniştir: < Heyetimizin Ankaraya yaptığı seyahatte aldığl neticelerden ve büyüklerimizin sanayi davasmın çeşidli mesele. lerine karşı gösterdikleri kuvvetli alâka. dan fevkalâde memnun ve minnettarıı. Heyetimiz geçen pazartesi günü evvelâ Ekonomi Bakanunız Fuad Sirmen tarafından kabul edildi ve Bekamn nezdind« Müsteşar, Sanayi Tetkik Heyeti Başkanı ve Sanayi Umum Müdürünün d« iştirakile dört saat devam eden bir toplantı yapıldı. Ertesi salı günü, bir gün evvel «UNRRA'nın faaliyet görüşülmüş olan muhtelif meseleleri iru sahasında Turkiye celemek üzere teşekkiıl etmiş olan inceleme komitesi Müsteşar Nihad Odabaşu önemli bir unsurdur» nm reisliğinde toplanarak bütün mevzuları ayrı ayrı tetkik etti. Heaıen bütün Ankara, 27 (AP.) Açlok çeke» meselelerimizin Bakanhk taraundan iyi karşılandığmı gördük ve karşılıklı mu milletlere yardım rnaksadile Türkiyetabakat hasıl oldu. den gıda maddeleri elde etmek üztT« Çarsamba günü Bakanhk aynı işleri bir UNRRA heyeti bugün, Kahijede» Arkast sahif» 3. Sü. 4 te Arkast sahife 3. Sü. 1 âe Dün İstanbulda dinlenen Haşmetin Ev sahibesi Sıdıka mahkumlardan Miranoviç çağırıldı. Usulen hüviyeti tesbit «dildL Adı Viyaçislav, soy adı Miranoviç, babası Mihail, Kiyevli ve 1886 doğumlu olduğunu Babası Istanbulda ölen söyledi ve: «Bir "siyasî suçtan iki bu. kızı hakkında tahkikat çuk senedir yatıyorum. Daha iki "buçuk sen«m kaldı> dedi. Mahkumiveti sebeyapılmasını istedi bilff yeminsiz dinlendi. Sadece, doğruyu "övlemesi kendisine ihtar olundu. Istanbul savcluğuıa dün akşam telBu sanık Reşid Mercanla Haşmet Orbayı Cezaevinden değil, daha önceden, grafla Izmirden bir ihbarda bulunulmuştur. Telgrafı gönderen de Izmirin çocukluklarından tanıdığını söyledi ve: Güzelyurd mahallesinde Afiyet sokasRobert Kollejde on dört sene çahşğmda oturduğunu ve isminin Avram tım» dedi. Danyal olduğunu bildiren birisidir. Yargıç Reşid Mercan iddia ediyor: Ihbara göre; kendisinin kızj Luna, Haşmet, Cezaevinde «doktoru ben öl15 mayısta, David Habip adında biri tadürdüm> demiş. Doğru mu?. rafından Izmirden istanbula kaçırılmış Haşmetin böyle bir şey söyledi. tır. Bu adam, Sirkecide «Yeni Otel» e ğinden malumatım yok. inmiştir. Ve istanbulda rahatsızlanan Sen kaçmcı kovuştaydın? • kız, yatırildığı Sen Jorj hastanesınde Dört ay Haşmetie bir kovuşta yat ölmüştür. Dıbarda bulunan kimse, ölüm tım. Sonra altıncı kovuşa geçtim, Re sebebine dair tahkikat yapılmasını, Luş*di orada gördüm. nanın cesedinin muayenesini, bakire Reşıd sana bir şev söylemedi mi? bulunup bulunmadığuıın da belirtılme Hayır, konuşmadık. sıni istemektedir. Bu mevzuda savcı Arkası Sn. i, Sü. 4 te lıkça hemen tahkıkata başlanmıştır. Izmirden İstanbula kaçırılan kız Etmeyin ağalar... Eylemeyin baylar... Korkma yahu, biz dövüşmüyoruz, siyasî ediyoruz!.. rüştümüzü