25 Mayıs 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

/ • GENERAL » ELECTRIC EDISON AMPULLERI TEKRAR SATIŞA ARZEDİLMİŞTİR. Türkdye için umuml mümssil: KOÇ TİCARET T. A. Ş. Seçim Yarın J 23 UncU yıl Sayı: 7820 mhuriyet KURUCUSUîYUNUS NADÎ Teîgraf v» mektub »drest Cumnuriyet, tstanbul Posta kutusu: tstanbul No. 246 Telefonlar: Umuml Santral Numaraau 24298. 7 a a Ulerii 24299. Matbaa: 24290. r Enver Behı PERİ MASAtJtARI > I u Çocuklara en^ şüael ıhalk masallarıdtr. * 12 masalflnr arada. 50 kuruş. ' Cumartesi 25 Mayıs 1946 AHMEDJ HALÎD^KİTABEVl/ • Üç şehir de Halk Partisi mensubları arasında ihtilâf çıktı ve ikişer ayrı liste tanzim edildi Adanadaki ihtilâf Merkezin tavassutile halledildi, Antakya ve İzmitteki ihtilâflann halline çalışılıyor Ortadogu, İngiltere ve Türkiye O ngiltere, Ortadoğu} a her zaman f| olduğu gibi, bugun de bü.vuk ehem| l miyet vennektedir. Bunun en esaslı sebebi, Ingiltereden Britanya lmparatorluğuna giden yollann Ortadoğudan geçmesidir. Ingilterede, hangi parti iktidar mevkiine gelirse gelsüı, devletin Ortadoğu siyaseti esas itibanle değişinez. Bn esas, Ortadoğuda baska bü>ük bir devletin Britanya Imparatorluğuna giden vollan kesmemesidir. ingiltere, 1704 de Cebelitank kayasını ele geçırip orada Akdenizin batı kapısıua hâkim bir kale kurduğu tarihtenberi bu siyasete sadık kalmıstır. Ayni maksadla 1800 de Maltayı da almı; olan ingiltere. nin yaptığı harblerin ve siyasî mticadelelerin çoğunda Ortadoğu meseleleri en biivük rolü oynamıştır. Ingilterenin milletlerarası dostlukları ve düşmanlıklan da hemen daima Ortadoğu mın durnmundan ilham almıştır. Birinci Dunya Harbinde olduğu gtbi Udncisinde de Ortadoğu, Ingiltere için tll.Vltt MP~tttttmry«t kazanmışfar. Birinci Dunya Harbinin barışında ingiltere Ortadoğu ya çok önem vermifti. tkinci Dunya Harbinin barışında da vaziyet aynı olacaktır. Ingiliı hükumetiıün Iran, Suriye, Lübnan, lrak, Filistin. Mısır, Libya, Onikiada, Yunanistan, Boğazlar, hattâ bir dreceye kadar Trieste meselelerinde tuttuğu yol ve lngiliz fcasınının Ortadoğu bakkındaki yazılan bunun en büyük delilidir. Londrada çikan haftalık Pictnre Post gazetesL de, Ortadoğudaki Ingiliz siyaseti hakkında yazdığı bir jazıda, Ingiliz ordusunun Mısırdan çtkilmesi nıükemmel bir bareket olduğunu söyledikten sonra. şbjle diyor: «Bizim stratejık menfaatlerimizin sağlanacağından şuphe edılemez. Dünyanın diğer hiçbir bölgesi buyuk devletleri bu derece ilgilerKİirmez. Balkanlar, Avrupanın harb sahası ise, Ortadoğu bütiın dunyanm harb sahasıdır. Imparatorluk stratejisi bakımından Basra körfezd ve Hind deniznun kontrolü, Süveyş kanaiının hımayesinden daha mühimdir. Bu,.düşman, veya bılicuvve duşman herhangi bir devletin Ortadoğuya hâkim olmasına asla müeaade edemiyeceğimiz sebebleraen birıdır. Bizim Ortadoğudaki askerî siyasetımız her zaman olduğu gıbi bugün de, bu bölgenın bağımsızhğım ldame ettirmektir. Ruslar, bizim Ortadoğuyu güney den yapacağımız hücumlar için bir köprü olarak kullanmak istediğimizi zannettıklerini ıhsas etmişlerdir. Rusların Ortadoğuyu bizzat istdâ için, bunu, yeter derecede ciddî bir sebeb addetmeleri ihtimali azdır, Rusların, Doğu Akdenız ve Boğazlar dahil, Ortadoğuda kendileıı için, emin durum yaratmak siyasetim gutmeleri çok daha muhtemsldir. Bu hal, Rusların da iştırak ettiği büyük devletlerden müteşekkil bir grup tarafmdan temin edüecek ve hiç bir devletin bu bolgeyi kendilerine karçı kullanmayı imkânsız bir hale koyacaktır. Ne yazık ki, Rusların telâş ve heyecan uyandıran akm ve istilâ siyaseti, Ortadoğu memleketlerınde bajışsever bir his yaratmamaktadır. Türkıyemn ısükbalde oynıyacağı rol, Boğazların muhafızı olarak sakin bir hayat surmek olacağa benzemektedır > Ankara, İzmir, Bursa, Edirne, Antalya ve diğer şehirlerimizde dünkii faaliyet Ankara, 24 (Telefonla) Ge'en haberler birçok şehirlerde pazar ?uniü belediye seçimı için C. H. Partıd adaylarının ilân edildığini göster:nektedır. Gene bir habere göre Aötnada seçimler için bugun ilân ed.len adaylar C. H. P. mensublart arasında memnuniyetsiz'ık uyanâırnuşsa da, öğrendiğim* göre (nıgün, merkezın tavassutu ile, bu Jıtilâf hallcdilmiştir. Antakyada ve Izmitte de C. H. P. adma ıki liste çıkarılmışsa da bu ıhtilâfın da halline çalışılmaktadır. sandıklarm nerelerde bulurtduğumı bıldirmişlerdir. C. H. Partililerin bu ziyaretlerde Parti listesi dağıtmadıKları gıbi Partıye oy verilmesi hususunda da hiçbir telkinde bulunmadıkları, sadece hemşerilerine bir kolaylık göstermek ödevini ifa ettıkleri görülmüş ve beğenilmiştir. Izmîrde Iç Işleri Bakanının İnönü, Erzincandaki hitabesinde vatantebliği daşlara devletin emniyret ve kudreti üzerinde tafsilât, verdiler Vatatıdaşlan seçimde vazifeye davet eden Cumhur Başkanı coşkun gösteriler arasında Erzincandan ayrıldı Erzinean, 24 (a.a.) Cumhur Başkanı İnönü saat 10 da Erzincana gelmiş ve halk tarafmdan muhabbetle karşılanmıştır. Ir.bnü, şehirde dolaşarak yapılmakta olan mektebleTİ, evleri, resml ve askerî tesisleri görmüştür. Sonra şehir gazinosunda ilçelerden gelen vatandaşlarla beraber kadın erkek büyük bir topluluk önünd« memleketin iç ve dış durum .ınu anlatmıştır. Cumhur Başkanı, devletimizin emniyeti ve kudreti Üzerinde vatandaj.arı memnun eden tafsılât vermiştır. Vatandaç vazıfelerini anlatırlren tek derecch seçimde kaduı erkek hrrkesin vazifeye ehemmiyet vermelerini bildirmiî, cojkun seygi gösterıleri arasında Erzincandan ayrılmıştır. Milli Şef dogu illerinde haziranda feshediliyor Neclis 12 Millî Şef Ankaradan Sıvasa hareketleri esnasında kendilerini teşyie geAenlerln ellertnl »ıkıyorlar Izmir, 24 (Telefonla) Eski Izmir Millî Emlâk Müdürü muharr*r Süleyman Turker Izmir Belediye mechsı üyelığine müstakılen namzedHğLni koymuş ve bir beyanname ne§retmiştir. Bunda ezcümle: €Ruhumu Ankarada Ankara 24 (Telefonîa) Ankara başıb*oş bırakmak için'şimdiye kadar Şehir Meclisi üyeliklerı için C. H. hiçbir fırkaya gırmedim ve girmıyeP. adayları bugün ilân edılmış'ır. ceğim> demekte'dir. Millî Kalkmma Partisi Tirede namSeçim dolayısile C. H. P. ne mensub üyeıler bugiın Ankarada bu zcdlerini ilân etmıştır. Bunların içinde tün evleri dolaşarak vatandaşlara, bulunan C. H. P. mensubu ikı zat adoy verecekleri sandık numaralarını, Arkast S a . 2, S ü . l d e Iç Işleri Bakanı Hiltni L'ran y<3,ztsı 2 n d Istanbulda durum Oylar atıldıktan sonra sandıklar belediye şubelerindeki seçim kurullarına götürülecek Sandıklar kurul başkanlaraıa teslim edildi, sandık nahalleri bayraklarla siiskniyor Halk Partisinin âdaylarından aslî ve yedek olanlar arasında gizli bir mücadele başladı Belediye seçiml yarın yapılacaktır. Sandık yerlerlnln bayraklarla donatıltnasına başlanmıştır. t Belediye seçim bürosu îlçelerdeld hararlıklan takHj etmektedir. Oy sandıkları seçim gunü bulunacaklan mahallere konulnıak üzere Uçelerde 6eçim komisyonlan başkanlanna teslim edllmış, seçim komisyonlarından sandıklann ilçe belediye şubelerinin seçim kurullanna nakll için 30 kamyon taiısls olunmuştur. Seçim blt«r bltmea sandıklar oy atmağa mahsus olan deükleri kanunun tarifi veçhüe sefim komisyonlan tarafmdan kapatılıp mühürlendlkten sonra emnlyet teşkilâtının nezaretl altında belediye şubelerindeki seçim tmrııllanna getirüeceklerdlr. Büyükadada dün akşam 7 ev yandı ^ Yanguı dört saat sürdu, zararın 200,000 lira olduğu tahmin edilîyor Dün akşam Büyükadada, yedi evin ranmasile neticelenen, sebeb olduğu araruı 200 bin lirayı bulduğu tahmin edilen büyük bir yangm Ada halkma ört saat heyecan çektirmiştir. Yapığımız tehkikata göre yangının ccrean tarzı şbyledir: Yangın nasıl çıktı? Yangm, saat tam 16.25 te Kumsal caddesinin, Topus sokağında Ktinaya aid 30 numaralı evin oluklarını lehimleyen sobacı Dimitrinin yaktığı alev lâmbasınm esasen ahşab olan binanm dış tarafındaki tahtaların tutuşması ile baslamıştır. Bir çu^ halini almıj bulunan yağlıboyalı tahtalar hemen alevlenmi? ve ateş suratle bütün bınayı Arkas\ sahife 3. Sü. 6 d* Yeni tasarılar Meclisin feshinden evvel kanunlasacak Ankara 24 (Telefonla) Haber verildiğıne gor« Basın Kanununun hü. kumete gazete kapatma salâhiyeti veren 50 ncl maddesinin değistirilmesin» dair yeni kanun tasamı nihayet hazır. lanmrştır. Tasarıya göre, gazeteleri ka Arkan sahife 3. Sü. 2 d* Imparatoıiuk konferansı kapandı Avrupa barışı Üç Şehrimize gelen Demokrat Farti kuruculanndan Refik Koraltan Belediyenin tamimi Dfln Belediye başkanlığından yapılan bir tamimde seçlmlerde gerek mevcudiyet iktlsab etmlş parti adajlannin re gerekse müstAkll olarak adayügını koyacak kimselerin seçim bürolarında seçmerJerin kolaylıkla görebıleceklerl ayn ayrı yerlere adlan, soy adlan ve Mısırın tahliye işi alevlendi Napoleon'un Mısın ele geçirmeğe kalkışması. o zaman Ingilterenin Fransa ile japtığı harbin âmillerinden biri olmustu.. Sonra, Kırım Harbinde, ingiltere Fransa ile beraber, Çarlık Rusyasının Akdenize doğru ilerlemesini onledi. Ingiliz politikasının (1293 1877) harbinde Osmanlı Imparatorluğuna muzahereti de ayni sebeble obnustur. Birinci Dünja Harbinde, Almanyanın o meshur <Şarka doğrır» si>aseri ve Almanlar tarafmdan >apılan Bağdad denıirNolunun bu siyasetin bir oncusu olması da, Ingiltereji Almanyaya karşı cephe almağa sevkeden âmıllerden birini teşkil etmiştu:. Ikinci Dunya Har ' blnden evvel Habesistan meselesinde ve bu harb içinde, Italya Ortadoğuyu tehdid edi>ordu. Onun içindir ki karşısında Ingiltereyi bulmuştur.. Mihver haıbi kazansaydı, hiç şuphe yok ki Hitler, Mussolini>i bertaraf edecek ve Italyanın yerine Almanya Ortadoj^ıya hâkim olacaktı. Şimdi Italva da, Almanya da yere serilmiştir. Fakat Ortadoğu, Başka bir devlet tarafmdan tehdid edilmckte Dün Avam Kamarasında Bevin ile Churchill arasmda sert sözler teati edildi NewYork 24 (a.a.) TrumMj, Stan ve Attlee arasnda temmua ayında Londrada bir toplantı yapılacaktır. Bu haber blraa iyimser görünmekle beraber, haziranda toplanacak olan Dış tş Arkasi sahije 3. Sü. 5 t* erl Bakanlan konferansı aklm kaldığı takdirde, üç büyüklertn buluşması jnu«Sandıklarm tekrar seçim hakkak garülmektedir. Fransia Başbakani Goulnin de, Avrupa banşı meseleleri müzakerelerine davet editaıesl kurullarına götürülmesi muhtemeldir. Bununla beraber, barış doğru değildir» andlaşmalan üzerindöki görüşmeler de bir netloe vermezse, Amertkanın meseDemokrat Parti yannki seçiml konleyl Birleşmlş Mületler genel kurulutrol için hazylıklarmı tamamlamıştır. nun eylulde yapacagı toplantıya sunDemokrat Parti her sandılt başında bir ması tahmin edümektecîri. mümessil bulundunıuyacak sncak »e Arkast Sahije S. S i . 2 de Demokrat Parti itiraz ediyor büyüklerin buluşması muhakkak görülüyor Mr. Attlee Telgraflç.r uçüneii sahifemizde Aday gösterildiği için partiden cekilen adam Kalkmma Partisinin başına gelen garib hâdise [ran meselesiıtin yeni safhası Azerbaycanın merkezi Tebrizdeki tngiliz ve Amerikan konsoloslanna şehri terketmek müsaadesi veritmedi ABIDİN DAV'ER r Arkan tahif* 3. Sü. 4 U Ingiliz ve Mısır murahhaslan masa basmda konuşurlarken Telyra/lar üjiincü «ahi/emizdc Newyork 24 (a.a.) Resmen haber erlldiğine göre, Azerbaycanın merkezi Tebrizdeki İngiliz ve Amenkan konsoloslanna şehri terketmek müsaadesi verilm^tir. Tahmin edıldiğlne göre, tnglHere, Gtivenlık konseylnin gelecek toplantısı arasında, Tahranda, memLiberal Demokrat Partisi unlyet veriol gelişmelere dair haberler lınıp alınmadığı hakknda İranm şimaadaylan da adaylığı kabul in<ie öahkikat yapılması hususundaki Amerikan tekllfini destekliyecekUr. etmiyorlar Tebriz 24 (a.a.) Bir Kurd kaynaMillî Kalkınma Partisi seçim için ha. ğından bıldırıldığine göre, demokrat zırlıklarını ikmal etraiştir. Tayyareler mevzllennl merkezl hukumet kıt'alaripropaganda beyannameleri atmaya dem me. zılerinden ayıran hat ttzerinde Arkan tahife 3. Sü. 4 f U Kılrd kıfalan takviye Particilik bunlar olmau gerek!..