19 Mayıs 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

VHât VITAMINLI yegâne kuvvet 23 •70 14 llnCÜ yil Ofljfl I 7 8 I 4 GIDASI KLTCUCUSU.'YlimiSKAD! Telgra! re mektub adtesl: Cumhurlyet, ktanbul Posta kutusu: îstenSu! ITo. 248 h u riyet Pazar 19 Mayıs 1946 Cönüt Bir Su Cibidir ^ ç ö r , bu romanında açk «ğruaa Tçtenmif büyük bir günah.ın «tır^bını ^nlatmaktadır. FL 100 Krş. Dağıtan: ÇEŞİD ROBBUI Yaym Odaaı Hau No. 11. Ç«mberlttaf, Yenl MillıSefin Kurtuluş Savaşımızın hitabesi "Rusyanın siyaseti kabadayılık ise 19 MAYIS başlangıç günü Telefonlar; Umuml Bantral Numarasu 24298. Yan tşleri: 24299. Matbaa: 24290. Amerikadan yukselen ses Moskova, İngilteneyi ric'at ettirmek için bir sinir savaşına girmişî Sovyet liderleri, Rusyanın stratejik ve diplomatik mevkiler elde ederek dünya hâkimiyetini temin için uzun bir harbe hazırlanmağa karar vermişler CamhurBaşkanımız bogün gencliğe bir hitabede bulunacak biz, daha fazla kabadayı olahiliriz,, 25 yıllık hayatımızda en büyük kuvvetimiz sarsılmaz millî birliğimizdi. Bu millî birlik bilhassa İkinci Dünya Harbi içinde büyük bir imtihanı sapasağlam geçirdi. Şimdi önümüzde yeni bir imtihan devresi açılıyor. Daha ileri demokrasiye giderken de millî birliği korumak hedefimiz olmalı... Ankarm 18 (Telefonla) Oendik bayramı yann (bugün) Ondokuz Mayıs stadınd» yapılacak merasımla kutla. nacalrtır. Tören* «aat 10 da Istiklftl marşil» başlanaeak, Mllll Eğitiın Bakam Hasan Âli Yüoel, bir #byl«vl« b«yramı açacaktır. Cumhur Başka.nıma Millî Şef Ismet İnörü'ntin yarınki tö rende gencliğ» bir hitabede bulunacaklan enlaşıhyor. Millî Şefin hitabelerl ve Ankaradakl törentn safahatı radyo ile yayılacaktır. * * * Bu mutlu gun vesılesıle bugün şehriyapılacak törene vılâyet adına Fenerbahçe stadında başlanacaktır. Vah ve tstanbul Komutanı sporculan teftis ettikten sonra çeref balkonuna gelecek, Atatürk büstıine çelenk koyacaktır. Bundan sonra mızıkanm çaldığı Istık'âl marşından eonra sporcular ve jimnastık yapacak talebeler ağızdan i^tirsık ederken şeref direğine sanh sancağımız çeki. lecektir. Bundan sonra sporcular geçld resml yapacaklar ve ondan sonra da jimnastık gosterileri başlayacaktır. Şeref stadıle diğer stadlarda da mahalll spor hareketleri yapılacağı gıbı Haf<evlerlnde de ayrıca gösterıler yaDilacaktır. Bugün eski sporcular zjyaret edılccek ve »ehıdliklere bir heyet giderek çelenk koyacaktır. Bugün fehrimizde yapılacak törenler Londra 18 (a a ) Muhatazakir blr gazete olan cYorkshire Post», Ingillz aleyhtarı Moskova propagandasmuı s«beblerini tahlıl ettıği «Rusya nıçin bu kadar şüpHe edıyor?» ba^bklı başmakalesınde şunîarı yazıyor; <Bu propagandanm Orta Doğuda ve baçka yerlerde cereyan eden son hâdjelerin temm ettıği delıl'erle desteklenen izahlarmdan bıri de şudur. Eusya, empcr yallzral takbıh etmesıne rağmen bizzat kendısl emperyal^t ıhtıraslardan mul. hemdir ve Ingıltereyi ürkutmek, bir çok noktalarda ricat ettirmek için Ingıltereye karşı bir sinir savaşna gırışmektedır Eğer bu nazanye hakikate uygun Lse, Rremlindeki musahidler. Süveyş kanalı bolgesmdeki Ingılız kıtalarının yakında gerı almacağma daır demecl bu tabiyenin blr muvaffakıyetl gibi telâkki e^mektedirler. Hattâ bu rmisahldler bir parça daha tazjık ıcra etrr.ek sure*ıle Ingıltenln Orta Doğudan tamamile çekıleceğinı I ümid etmeğe kadar gıtmektedır. I Rus polıtıkasının mumkun olan başka Mısırın, Ingiltere tarafından tahîiye ı bir izah tarzı vard'r. Bu izah da şudur: edileceğine inanmadıtını söyliyen M. Sovyet liderleri batı demokrasılerıle de Gromyko, Inua meraklılanna Imu Arkast «aht/e 3. Sü. i de reriyor Aclık tehlikesi Amerika ve İngiltere aç insanlara yardım yaparken Nareşal Stalin, bn hususiaki işbirliği teklifini reddetmiş Chicago 18 ( a a ) Başkan Tnımaa tarafından dünya laşe durumunu incelemeğe memur edilen eski Cumhur Ba$kanı Hoover, gezdlgl memleketlerin yiyecek durumu halckında Amerisan mılletine dtbı a.kşam radyo ile lzahat verdlfTsırada şCylg aemiştir: c üünya nüfusımun Uçte biri, yanî 800 milyon erkek, kadın ve çocuk bugün açlık tehdldl karşısındadır. Muhtellf vasıtalarla 50 bin kllometre yol yaparak Arkatı tahıfe 3. Sfl. 7 d c İ Atatflrkün Samsunda kurtulus sava«ına baslamak fizere karaya çıktığı nokta ve Samsunda Atatürk anıtı umburiyet çocuklan olan jenc ratandaşlarla 19 mayıs 1919 günunü, akülan hersey« areeek bir yaşta idrak etmemiş olanlar, bu bayranun manasuu kltablardan »knyarak, büyüklerinden dinleyerek öğr*nmişlcrdtr. Biîim gibi, o bir kâbuslu geee gibi karanlık ve ıstırabh gnnleri yasann» olanlar Ise, 19 mayısı çok daha iyi an. larlar. Bn latolan yazanın, gene bn gazetede îlcri ftfirdıiğii bür teklif Uzerine, resıui bajram giinlerimlz arasına gırmıs olan 19 mayısı, kaç yıldır, bir genclik ve spor bayramı olarak kutluyornz. Bugünün, Atatürkttn «Ey Tfirk gencllği! Birinri vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini ilelebed mııhafaza ve mfidafaa etmektir» hitabesile vaTİfelendirdiğı Türk gencliğinin bayramı olması çok yerindedir. Çunkü genclik istikbaldir. Her 19 mayıs bayramında bu kutsal hitabe, stadyomlarda toplanan gencliğe okun. malıdır. Ne yazık kl bu hitabe Atatürkün sesile diske abnmamıştır. Fakat, Ebed! Atatürkün bu ebedî öfüdlerini vatanın fimidi ve railletin istiVbali olan çenclifin gür sesi, her 19 mayısta tekrarlayabilir. Millî Eğitim Bakanuıa tevcih ettiçitnu bn dilekten sonra. 19 mayu 1919 gününe geliyoruz Atatürkün vatani kurtarmak azmile Samsunda Anadoln toprağına ayak bastığı gün. millet ve mem. leket ne haldeydi9 Bunu Atatürkhn su tesviri kadar belâgatle anlatmak mümkun değildir: «Osmanlı devlettnln dahil bulundufu grup, Harbl Umum'de ınağlub olmuş, Osmanh ordusu h«r tarafta zedelennvş; şera.ti ağır bir mütareke imzalanmıç Buyuk Harbin uzun seneleri zarfında, millet yorgun ve faklr bir halde. Millet ve memleketi Harbı Umumiye sevkeden. ler, kendi hayatları endişesine düşerek, memleketten firar etmlşler. Saltanat ve Hılâfet mevkuni işgal eden Vahideddin, mutereddl, şahsını ve yalnız tahtııu te. min edebileceğınl tahayyül ettlği denl tedbirler araştırmakia Damad Ferid Paçanın rıyasetindeki kabine, Scız, haysl. yetsiz, cebln, yalnız Padısahm iradesıne tâbi ve onunla beraber şahıslarmı vikaye ede^ilecek herhangi blr vaziyete razı. «Ordunun elinden eslâha ve cepanesl almmış ve alınmakta... <İtilâf devletleri, mütareke ahkâmına riayete lüzum görmüyorlar. BLrer vesile lle, Itılâf donanmaları ve askerleri Istan. bulda, Adana vilâyetl, Fransızlar; Urfa, Maraş, Anteb, Ingillzler tarafmdan işgal edılmış Antalya ve Konyada, Italyan kıtaatı askeriyes1; llerzıfon ve Samsunda IngıÜz askerleri bulunuyor. Her tarafta, ecııebi zabıt ve memurları ve hususî adamları faalıjette. Nihayet mebdei kelâm kabul ettığımiz tarıhten dört gün ev. vel, 15 mayıs 335 te îtilâf devletlerinm muvafakaüle Yunan ordusu da Izmire ihrac edıhyor. «Bundan başka, memleketin her tarafır.da. anasırı hırıs+ıyaniye hafl, oelî, hususî emel ve maksadlarınm temini istıhsalHe devletin bir?n evvel, çökmesıne earfı mesaı ed'yorlar » Bu, öyle bir cehennem! manzaradır ki bugun hatırası bile her Türkün yüreğini tıtretıncğc kâfidir. Iste Atatürk bojle feci bir hengânıe icinde, 19 mayıs gunü Sanısnna çıkrnıştı Türkün en kııt'al sa. vaşı, Kurtıılus MucadeleM. Lstıklâl Harbi o gün baMamıstır. 19 mavısfa vatanın kapkarnnlık nfuklannda bir ümiılin şafaği belirmliti. Bu ilk ısıktan, uc b«çuk ııl sonra. parlak bir zafer guneçi doğd'i. Bu güneş. o vakıttenberi Turkun tarihini ve mukaddeTatım ajdınlatmak Belediye seçimi için tesbit edilen adaylar Halk Partisi, adayları cumaya ilân edecek, Millî Kalkınma Partîsi iki gazete aleyhine dava açtı Hindulann lideri Gandı, tornnlarile beraber îstanbulun 10 senelik su ihtiyab temln ediliyor Sular Idaresi. 9*5 milyon liralık tahsisatla derhal faaliyete geçti İ Hindistaıtııt istiklâli Gandi. Ingilterenin kararından rnemnun Terkos golunden »ehre relen sular Kâğidhanedcki ba havuzlardan geçijor îstanbul suyunun ıslahı İçin tahsisat verilmesine aid kanun tasarıaının Büyuk Millet Meclisinc» kabul «dllmesi üzerine Sular İdaresi evvelc» haarladığı projeyi tatbik için hemea faallyet» geçmiştir. Bu kanun lâyihasile çiındUlk Beledlye emrlne 9,5 milyon llralık bir tahsisat verllmektedır. Bu para evvele» başka sarf mahalleri için tahsU •dilmiş olup Beledıyenin emrind* duran bir para oL. duğundan hemen icraata girismek imkânı vardır. Istanbula aı s* gehnesin» »ebeb bendlerden Kâğıdhanedekl teşrih havuzuna gelen «uyun geçtıği galerinin eskilıği dolayulle yolda farla su ka^bet. mesidir. Bu falennin eaaslı bır çekilde tamlri lse iklnoi bir galeriye ihtlyae hiısettlnnektedir. tküvci bir galerinin insaaı da 6070 mÜyon liraya ma]ola«aktır. Şu halde Belediye Sular îdaresi daha lasa yoldan harekett karar vermiçtir. Bend. larden Kâğıdhane te^rih havuzlarına kadar bir metre kutrunda borular döşaneoektir. Amerikada »ureti mahsusada imal ettlrilecek bu bonılar gelip d3şendlği takdird* KâğıdhanedeH tesrih havu. zuna çimdi gelmekte olan suyun iki mlsU fazlaaı gelmiş olacaktır. Bu fazla suyu sehre taksim edebilmek için çehir dahl Rus askerleri İrandan hâlâ çıkmamış! Pişevari de, sonıma kadar mücadele edileceğini söylüyor NewYork 18 (a a ) tanm Washlng ton buyuk elcısi Hüseyin Âlâ, Guvenlık Konseyının, Iran meselesıni gündemdea çıkarmak teklıfınl reddedeceğı kanaat'nde bulundugunu ve Iranın şıkâyet ettiği sebeblerin halen mevcud olduğunu söylemiştir. Büyük elçl, Rus katalannm henüz A. «erbaycandan çıkmadiklarını da hatırlatmıstır. Londra 18 (a a ) Gandl, Hind Kongresınin icra komitesi üyelerıne dun şunları sdylemiştir: cVerilecek kararlar için benl hakem tayln etmlş olsalardı, îngiliz kabinesinin yapmıs olduğundan daha iyi blrşey yapamazdım. İngıliz kabine üyeleri, bu «efalet memleketini, mesud ve müreffeh bir ulkeye çevirebılecek blr tohum atmış bulunmaktadır > Yapılan teklıfler, umumlyetle Hlndlstanda iyi tepkiler uyandırmııtır. Müslüman Birliği şefl Ctnna'nın bir netıceye Belediye seçimi münasebetile fehrimizde asılan afıjleri halk okuyor varmadan evvel kongrenin kararını bekCumhurlyet Halk Partisi kara merkes kaybetmiş, y«rlerin« yeni adaylar tesbit llyeceğl lannedihnektedir. Bununla b«lerinde adayların tesbiti için yapılan edilmlş bulunmaktadır. Cumhuriyet Halk raber, bazı muhabirlerin kanaatlerine toplantılara dün de devam «dılnılştir. Partlai butün bu hstelerl inceledıkten gOre, müsluman fefinin, Hind Birliği Dun Bakırköy, Ada ve Sarıyer kaza sonra cumı günu adaylannı İlân edeeek hakkındakl teklfft «lstemiyerek> kabul merkezlerinde toplantılar yapılmıç, rey tlr. Belediye bir taraftan Belediy* üye edilmemesi muhtemel bulunmaktadır. 1 ler tesbit edilmlştlr. Bugün de Eyüble lerinın geçimi işile meçgul olurken diğer Umumiyet » mevcud olan kanaat, yakın Kadıköy ve Eminönü kazalarında toplan taraftan milletvekıll seçimi İçin de ha iatıkbalin anahtarı Cinna'nın elinde butılar yapılacaktır v« bu toplantılar bu. cırlıklarda bulunmaktadır. Mılletveklli lunmaktadır. Tekllfi kabul etmeğe kagün gona ermis bultınacaktır. Bu toplan. »eçim tasarlsı hakkında Ankaradan ma rar verdiği takdirde durumun büyük Arkat\ »ahije 3. Sü. 5 l« Arkan lahift 3. Sfl. 4 U tılarda eski üyelerden bir kısmı rey ündekl bazı ana boruların da genişletil. mesi iktıza edeeektır. Bakurkoyunde açılacak artezlyen kuyulan da sehrln Fatih« kadar olan ihtiyacnn temln edeceğin. den on sene çehirde «u sıkıntısı çekilmiyecektır. Hukumet lklnci bir kanunla «Kanımızın «on damla^ma kedar şehırlenn sularmı ıslah için varıdat bulmücadele edeceğiz» makta olduğundan bundan elde edılecek Tebriz 18 (a a ) Azerbaycan Başbaw para ile de ıkuıd galerinin ınsasına baş. kanı Pısevari, France Press Ajansı mu".anacaktır. Arkaaı sahife 3. Sü. 5 te C Harbiye ile Dolmabahşe arasında yapıSacak aşık hava tiyatrosg N ABİDİN DAV'ER plân ve projeleri için açılan müsabakada birincliığı kazanan projeyi gosteriyor. Proje sahıbleri mimar Nahid Uysal ve "|fc. Arkut tahije 3. Sfl. i U vt EÜKid Yüçeldir. , T » • Harbiye ile 'üolmabahçe arasındaki sahada b"ir açık hava tiyatrosu yapılacağı malumdur. Resim bu tiyatronun, m AÖna 18 (a a.) Başbakan Çaldaria, dün parlamentodaki beyanatında bllhas. sa şunlan söylemiştir: < Yunanıstamn blnîero* yıldanberi öz toprağı olan ve kuzey Epir adı verılen bu bölgedeki inkâr kabul etmiyen haklannı bütiın kuvvetimlzle müdafaa edeoeğız. On iki adanın anavatana iadesini istıyeceğiz. Yunanistanın anî blr Bulgar taarruzuna bir daha uğramamasını sağlamak üzere Yunan Bulgar hududunun tashlhlnl ısrarla taleb edeceğiz. Vstüste toprakiarımızı istı'â eden üç saldırganm sebeb olduldarı paha bıçılmez zararlan jalnız kendl kuv\et ve kaynaklarımızla telâh edem^yeceğimız i^m tamırat ve tazminat bedellermin öcenmesı uzerınde mutlak surette duracağiî. Butun bu meselelerin ha^inden sonra ı Arkcst sahift 3. Sü. 3 t ı Ynnanistan neler istiyor? Nedir bugün komsu?.. Türkiycnin kssfedildiğl gön!.,