mnunyeı 22 inci yıi Sayı: 7784 KURUCUSU: YUNUS NADİ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu İstanbul No 246 Telefonlar; Umumi Santral Numarası: 24296. iazj İşlen; 24299. Matbaa 24¿90. GEOMEWPpOBLEMLERI Lise 1 ve F e n £ ! 5 | u Öğrencilerde Lise Bitirme ve Lise OİglHJİuk Sınavlarına ve Yüksek Oğrenın»»43ırme Sınavlarına hazırlananlara pıahsustur. 210 samfe,*!» kuruş BERKALP KFtABSâfl Ankara ÇÖZÜITJETODLARI »k/Ve Cuma 19 Nisan 1946 .J ı görüşülmesine salıya bassıslar raporunun n sonra devam edilecek York 19 (R) Güvenlik Konı bu akşam toplanması uzerme ilk an ingiltere murahhası Alexandr m, Ingılterenın noktaı nazarını tmış ve Polonvanın teklifim kabuı ^ecegını anlatmıştır Çunku Ispan. sulhu tehdıd ettiğine ve saldırgan ırum aldığına dair verilen maluanaat verecek mahiyette değildir y ispanya için g karar veremedi an işi için teşkil edilen mütehassıslar >misyonu meselenin gündemde kalmasını kararlaştırdı, Rusya davayı kaybetti Azerbaycan davası Başbakan Pişehveri meydan okuyor «Merkezî verirse hükümet bidövüşmeğe zimle mücadeleye karar hazırız» bugün Azerbavcan Başbakanı Cafe' Pışehverının bir nutkunu yaymıştır Başbakan bu nutkunda şöyle demektedir « Yeniden kan dökülmesine sebeb olmak iifemiyoruz. Fakat merkezî hüKonseyde İngiliz delegesi Cadogan kümet bizimle mücadeleye karar veririfade eden bir durum hasıl olduğu za> se son ferdimize kadar dövüşmeğe haman başvurulacak bir tedbirdir Ispan zır z Iran jandarmasının Azerbaycan Arkası sahıfe 3 Sü. 2 de halkına karşı yaptığı ruluraler ve merkezî hükümetin Azerbaycanm verimli topraklarına bazı zengin mülk sahıblerme vermek istemesi gibi memleketimizi hürriyete kavuşturmağa gayret etmek zorunda bırakmıştır Azerbavcanı, Azerbaycan milleti idare edecektir» Boludaki muhakemede dünkü müheyyiç duruşma Reşidin, mahkeme koridorlarında ((Cumhuriyet)) muharrirlerine yaptığı ifşaat mahkemeye aksetti Reşid Mercan, Haşmet Orbaym hapisaıtede evvelki gece kendisine katil olduğunda İsrarı mukabilinde 100,000 lira alacağını söylediğini bildirdi, ayrıca cinayeti muteakıb Ankara Valisile arasında geçen bir mülakatı haber verdi Mahkeme geceyarısına kadai çalıştıktan sonra 18 karaı vererek duruşmayı 15 mayısa bıraktı Bolu 18 (Ankaradan sureti mahsusadi giden arkadaşımız Mekkı Said telefonl, bildiriyor) Doktor Neşet Nacınıı katlı davasına bugün de Bolu Ağırcezî mahkemesinde muhtelif celselerde yapı lan ve geç vakte kadar suren açık duruş malarla devam edildi Reşıd Mercan dunku ilk celsede cDoktor Nacıyı oldur medım> demiş ve evvelki ikrarlarına doğru olmadığını ilen sürmüştü Reşıdu ifade tarzından, Haşmetin bulunmadığ bir celsede konuşmayı tercih ettiği se zıldıgınden Bolu Ağırcezası dunku mu Arkası Sa 4. d« Boludakı muhakemeden intibalar Reşıd Mercan, Haşmet Orbay ve dinleyiciler Mexandr Cadogan» Ingı tere hu tarafından Ispanva hakanda alalumatın, Polonya tarafından venalumata uv madiğim Polonyanın u bir havlı miıbalâgalandırdıgını iş ve ispanyada bu'unan Almanjavılarıle meşgul oldukları ı^ler ıda tafsilat vermiş Franco huku n bu gibi ı^erm Müttefikleri temn murakıb'ar tarafından kontrol sine karşı gelmediğim b ldkıs bu ışbır] gj japmaktan çek nmed g mış sonunda Alman ılım adam » tecrübeler yaptıklarını ispat ed»r debi bulunmadığını söylemiş ve ıı şöyle bitirmiştir Bu vuzden Polonya delegesi tarateklıf edilmiş olduğu veçhile I'ile siyasî münasebetlerin kesı1muvafakat edemıveceğim Bu barışı tehdıd v« saldırgan 1 ^ ispanyadaki Almanlar giliz murahhasının teklifi Yunan kabinesi kat'î şeklini aldı maskinos, İngilizlerin Yunanistanda güvenlik hissi yarattığını söylüyor ı 18 ( A P ) Yunan hükümeti îngılız kıt'alarmm Yunanistanda butun yemden kurulmuş \e «Halkçı» sınıflara vapmış oldukları yaıdimin bu ı şefi M Konstan*en Çaldarls memlekette bir güvenlik hissi jarattıan ve Dış işlen Bakanlığını de ğını söylemiştir etmıştır Yunanistanm arazi talebi n hükümetindeki yeni Bakanlar Londra 18 (a a ) Reuterın diplolir matik muhabiri yazıyor e Stratos iş Nıkolas Baltacıs Yunan hükümeti, Londrada Dış işSpıros Theotokıs Emmjeti U len Bakanları Kon^ejı umumî Kâtıbe Demetrıus Helmıs Maliye, lıgıne müracaat ederek Yunanistamn Mavromıhalıs Harbiye, Bahn kuzey Epır bölgesine ve Bulgar huduHav acılık, Jean Theotokıs iş duna aıd arazı mutalebatım bildirmişPanos Hacıpanos Adalet. tir ingiliz kıt'aları Bu haber Yunan resmî m«hafüı taı 18 (a a ) Naıb Damaskınos, rafından teyıd edilmiştir. Rusyadaki sansür İranda da tatbik olunuyor İngiltere ve Amerika İranı protesto ettiler Washington 18 (a a ) Dış işleri Bakanlığı sozcusu dun akşam Rusvadakı sansür hakkında aşağıdaki izahatı vermiştir: «19 marttanberi sansür dairesi ecnebi muhabirlere telgrafların n tamamen veya kısmen silindiğini fakat sansürde muamele gören bu telgrafların çekilmez den evvel birer kopv esini alabıleceklenrd bildirmiştir Sansür artık basın dairesinde değil, evvelce idare şen Glant'a bağlıdır Eski ve yeni usul arasındaki yegâne fark şundan ibarettir Muhabirler bundan böyle sansürle goruşerek münakaşa etmek imkânından mahrum bulunuvor'art Bu bevanat, bundan böyle sansürün İranda bulunan yabancı muhabirlerin telgraflarına da tatbik edileceği haberi iteerlne yapılmıştır tran hükümeti de bütün yabancı muhabirlerin telgraflarına sıkı bir sansür koymuştur. Bolu Ağırceza Başkanı Mustafa Pekıner Bolu Ağırceza Savcısı Zahıd Tor Muhakemeden intibalar Reşid Mercan, dünkü iddialarını mahkeme koridorlarında «Cumhuriyet» muharrirlerine nasıl bildirdi ? (Arkadaşımız Doğan Nadi Boludan telefonla bildiriyor) lısırda kargaşalık tıirede üniversiteliler arasında çarpışmalar oldu, 60 talebe yaralandı Reşıd Mercaran annesinden sonra bugün muhakemenin ikinci kadın şahidi Bolu Ağırcezası huzuruna çıktı Haşmet Orbayın nişanlısı Müşerref Gene bir kız Yirmi kusur yaşlarında Siyah, sade bir manto giymiş Saçları alelusul sarıya boyalı. Gene alelusul ayağında apartıman neVınden mantarlı pabuçlar Gözleri siyah bir gözlükle ortulu ıdı Kalabalıktan sıyrılıp hâkimlerin onune ilerlediği sı rada Haşmet etraftan da ısıtılır bir ses«Gozluğu sakın çıkarma'> dedi. Ve hakikaten Ağırceza salonunun hiç d« joz kamaştıracak bir aydınlıkta olma. masına rağmen celsenin sonuna kadar Müşerrefin gözlerinin rengini gormıyeÇekoslovakya'da «ansür kaldırıldı cegız. Prague 18 ( a a ) Memleketten çıBu kızcağızın esasen pek bir şey bil Arkası sahxfe 3. Su. 3 te diği de yok. Daha doğrusu evvelce verdıgı ifadesinde zapta geçen bildiklerini de şimdi tamamıle unutmuş Onu sorarlar bilmez, bunu sorarlar bilmez O halde nişanlı olmak sıfatıle kendisine kanu nen şahldlıkte bulunmamak hakkı verildiğine göre ne diye arzusıle oraya gelip oturdu, anlayamadık Derken ortaya pat diye yeni bir isim atıldı. Dunku muhakemede dinlenen Haşmetiı Arkasx sahıfe 3 Su 5 te sı> ah gözlüklü nişanlısı Müşerref Türkiye Amerika İki taraf ticaretinde yeni ve büyük inkişaflara doğru ilerlemeler Amerikada teşkil olunan ve 340 fabrikayı temsil eden «Ortaşark Anonim Şirketi» nin Turkiyedeki merkezinin kurulması için teşebbüse geçildi Merkezi Amerikada Ohıo'da bulunan ve Ortaşark memleketleri, bı hassa Türkiye ile Amerika arasındaki ticari ve sınai işbirliğini sağlamlaştırmak ve geliştirmek maksadıle kuru'an şirketin memleketimizdeki kolunu teşkil edecek şubesinin kurulması için Bakanlar kuruluna müracaat edilmiştir Memleketimizdeki bu teşekkül «Ortaşark Anonim Şirket » adını almaktadır Bakanlar kurulunun tasdıkından sonra şimdi ıhzarî mahiyette çalışan şirket hemen faahjete geçecektir Amerikanın en buyuk ve tanınmış 340 fabrikasının iştirakini temin eden «Orta sark Şirketi» Balkanlar üzerinden Dutun bu Amerikan müesseselerinin yapa. cağı ısı Turkıyede santralıze edecekt r Yunanistan da dahil olduğu halde butun Balkanlarla buyuk Ortaşark Şirketin n ticarî temaslarına Turkiyedeki teşkilât tavassut edecektir S mdıw kadar Orta Akseki Bankası Hissedarlar hesabların bir bitaraf heyet tarafından tetkikini istediler izmir 18 (Telefonla) Şehrimiz piyasasında 19 senelik bir mazısı olan Akseki Bankasının genel kurumunda bankanın sermijesinin üçte bır'ne yaın olan 162 bm lira zarar o¿dugu gorulmuş ve tasfiyeden başka çare olmadığı ihsas «dilmıştır Dikkate değer noktalar ve kuçuk tasarruf sahıo erini buuk zararlara uğratan bu durum dola•ısıle hıssedarhrdan bir kısmı B a l a tan ıga çektikleri telgrafta banka he=atolsrınm bitaraf bir hevet tarafından tetkikim ve idaresizlik yüzünden vâki >lacak bu tasfiyenin izmir banka idarecilerinden murekkeb bir heyet tarafından yapılmasını ve bueunku misraf Cinayette kullanılan tabancanın kılıfı Kılıf dün sinde Ankara Belediyesöylediği Haşmetin bulundu Ankara 18 (Telefonla) Haşmet Orbav Boluda evvelki gunktl muhakeme esnafında Reşide verdiği tabancanın kılıfının kendıs nde kaldığını bunu Ankara Beledıyesındeki odasında bir tablonun arkasına attığım söylemişti Tabanca kılıfı bugün belediye memurları tarafından Haşmetin so>!edı£i gibi tiblonun arkasında bulunmuş ve bir gibi bir tablonun arkasında Kahırede yapılan son nümayişlere aıd bir enstantane re 18 (a a ) Kah rede Fualel Un \ersıtesınde yapılan greva>ı=ıle vuku bulan kargaşahk ar da 60 tan fazla üniversite tadara anmıştır Çarpışmalar tMusKardeşljgı» teşkilâtına mensub ıtelılerle «Nasyonalist Vafd> paTyapılmıştır Mısır hıkumet mahfil en Sudan Umumî Valisi Sır HubeTt Huddlestcn un beyanatını hayret e karşılamıştır Bu mahfillerin fikrine göre Sudanın müstakbel statüsü ancak yakında yapı acak olan ingiliz Mısır müzakereleri neti Ortasark şirketi meclisi idare reisi, Riwiwi plt in pvici m»lî ınsavın