10 Nisan 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

22 inci yıl Sayı: 7775 umhurıyeı KURUCUSU: YUNUS NADİ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefonlar: Umumi Santral Numarası: 24298. Yazı İşleri: 24299. Matbaa: 24290. KEHIftflAlt ELDEKİ PARÇALAR f<ı SON ENİYOR tliyandaki fi? Yeri Çarşamba 10 Nisan 1946 Millî Şefin Başkan Trumana mesajı nt er ikalı misafirlerimiz dün sabah limanımızdan ayrıldılar istanbul halkı Amerikan filosunu büyük sevgi ve alâka tezahürleri içinde heyecanla uğurladı Yarına inanmak Dostlarımız bize bir cemile olmak üzere tahsillerini Amerikada tamamlayacak iki gencimizi de Missouri ile götürdüler Dünkü Parti Grupu toplantısında Başbakan ve Dış İşleri Bakanı izahat verdiler Milletvekilleri hükümetin geniş dünya politikası arasındaki tutumunu ve yürüyüşünü takdir ettiler Ankara 9 («.a.) C.H.P. Meclis Grupu Başkan vekilliğinden: C. H. P. Meclis Grupu Genel Kurulu 9TV/1946 salı günü Kütahya milletvekili Receb Pekerin Başkanlığında toplandı. Mümtaz Ökmenden açılan yer için gizli oyla seçim yapıldı ve Konya milletvekili Saffet Ankan oturumda bulunan üyelerin çokluğüe Grup Başkan vekilliğine seçildi Bundan sonra söz alan Dış işleri Bakanı Hasan Saka, Kamutayın çalışmasın» ar* verdiği günler süresinoe dış politika alanında g«çen olayların özetini yaparak akıp giden dünya işleri arasında yurdumuzu ilgilendiren noktalan açıkladı. Bir çok milletvekillerinin demeçleri ve Dış işleri Bakanına yönelttikleri »omlar üzerine Bakanm v« Başbakanın da «özleri dinlendikten ( sonra saat 18 de oturuma »on verildi. Konuşmalara, hükümetin geniş dünya politikası arasındaki tutumunu ve yürüyüşünü takdir eden duygular hâkimdi. 1 ütün dünyaca anlaşılan hakikat şudur: Sağlam bir barış kurabilmek için sağlam bir i yaratmak, o birliği sağlam bir teş. ı bağlamak lâzımdır. Birleşmiş tler teşkilâtı bu ihtiyacın ifadesidir, barton Oaks'ta temelleri atılan. San cisco'da ilk nefesim alan teşkilât bir yakın bir zamandır vakıa bir hayli tular geçirdi. Eski Milleîler Cemiin acı tecrübesi dün> a vicdanında i?ler bırakmıştı. Yeni münasebetleıkısan yeni şartların nasıl sağlaııa ' hemen kestirileni'> ordu. Tereddüd. ' çekinçcil.kler, iji ve kotıi niyetli | ¡malar içinde geçen ajlar, Birleşmiş I •tler terkilâtmın istikbali bakımın | tehlikeli va7;yetler doğuruyordu. En ' ık güçlük, teekılâdn henüz çocuk Missouri dün sabah Marmaraya doğru yollanırken... cek kadar gene olmasından ve ma. otoritesini destekleyecek maddî bir Washington 9 (a.a.) Beyaz de pek ta+lı hatıralar bırakan ziyaretete malik bulunmamasından ileri lerinden sonra, dost Amerikalı denizordu. Bu boşluğu doldurmanın pra Saray sözcüsü Mr. Ross, Başkan i l e r dül î/,abal!,.8aa* 1 0 d a l i m a ™ m «: ¡aresi, jarınki barış ülküsü prensip Tnıman'm Türkiye Cumhar Ba ? ' . > »....,, ,. . dan ayrıldılar. Güzel bir güneş ve msvı i yürekten benimsemiş bir büyük kan, i s m e t Inona den bir mesaj b i r g ó M n a I l m d a I s U n b u l j f e v k a l M e etin başa geçerek elindeki bütün almış bulunduğunu budtrn»$tnr. günlerinden birini daha yaşıyor. Gemiıret kaynaklarını teşkilât uğruna se Türkiye Cumhur Başkanı, bu me '"* **** ***" lerin geldiği cuma günündenberi adeta er etmeğe hazır bulundurması idi. s&jında, Türkiyenin Amerika bü bir bayram yerini andıran şehir, misagüzünde bu vazifeyi hakkile basan. Münir Erte firlerini ayni şevk ve heyecanla uğur:ek biricik devlet de Amerika idi. Bir yük elçisi Mehmed günün naşının Türkiyeye gönderil luyor. Amerika, milletler topluluğu fikrini mesi bahsinde Amerika Birleşik Beylerbeyinden Üsküdara, Beşiktaşya ilk koyan fikir ve devlet adamının Türk ve Irak hükümet, ..• • •• ı /.»..tan Sarayburnuna kadar butun Eahil•urdu idi. Cenevredeki milletler sa j ı «i • Lı * , j * ı iı ı, J , lun duvarında kazılı olarak durmak. devleuen hıikumetınm gosterdıg' i, leri kimsenin asla ha. . , • ler kadm, erkek, çoluk, çocukla dolu. basl:a yîrmi >ıldanlıeri hiç bir ise karsı Türk . B U ) y a ] n l 2 b i r d e v l e t m ) ^ ^ b i r d e v . berdar olamıyacağı gizli ımadığı söylenen Wodrow Wilson hürmet ve sempatiye milletinin takdir hislerini ifade et. lete karşı gösterdiği dostluk değil, büdünya tarihinde gelip geçici «ohretkararlar almışlar tün bir milletin diğer bir millete karsı en sayılamazdı. İnsanlığın önünde mektedir. duyduğu kardeşçe hislerin en samimî Misafirlerimizin hareket! mda tutmağa mecbur olduğu bHik , Kerkük (Irak) 9 (A.P.) Kuzey îra Arkası sahife 3. Sü. 5 te Dört gün süren ve halkımızın kalbin i beraberlik yolunu bundan tam otuz I kın bu petrol merkezindeki ileri gelen ince ilân eden o adam, her ne kadar Kür<J sözcülerinden biri, buraya bir iz alâkayı vaktile kendi yurdunda Birleşmiş Milletler tahkikat komisyonuliyse de hakikat güneşi parladığı nun gelmesini arzu ettiğini söylemiştir. a Wilson ülküsünün artık karanlıkta Sözcü, bugün Associated Press muhainmesine imkân yoktu. Sonra Birle. ¡ birine, bu bölge Irak hükümetinin konAmerika muazzam endüstrisile. sontrolü altında bulunduğundan, böyle bir tabiî kaynaklarile, reel nüfus potan, komisyonun tayinini istemek için hiç bîr •li ve coğrafi durumile yeryüzünde en vasıtaya malik olmadığını ve böyle bir Tetli bir devletti. Hiç hazırlıksız ol Arkast tafıtfe 3. Sü. 4 te • halde harb içinde harbe hazırlanan, u yandan düşman sillelerine dayanır. ı, bir yandan da kendi yumrusunu Büyük Türk mimarı Koca Sınanın öılestiren bu millet, kısa zamanda lümimün 3i8 inci yıldönümü münasebeinde durulmaz bir hale gelmiş. Müt tile dün Güzel Sanatlar Akademisinde kler safını ölçülemijecek derecede bir tören yapılmıştır. Akademi müdürü rvetlendirmisti. Nihayet bu devlet, Burhan Toprak kısa bir konuşma yapabir yerde sömürgesi olmıyan, her rak toplantıyı açmıştır. Akademi profelletle iyi geçinmek, hak, hürınet ve sörlerinden yüksek mimar Hâmid Ketlik prensiplerine taparcasına hürmet mali Söylemezoğlu Sir.anm eserleri hak;n bir devlet olmak itibarile her yerde kında projeksiyonlu bir konferans ver(ilen ve sayılan bir kuvvet kavnağt miştir. Bu konferansta kubbe mimarisiBirleşmiş M;lleüer teşkilâtı uğruna nin geçirdiği tekâmül belirtilmiş ve nioerikanm dediklerine ve yaptıklarına hayet Sirıanîa beraber bulduğu büyük nya efkârı kolavca ve yürekten ina mertebe tebarüz ettirilmiştir. Bundan bilirdi. sonra, açılan müsabakada birinciliği kaŞehirleri kül haline çevirecek zanan Akademi talebelerirden Hüseyin yangın bombalan yapıldı 5on ajlar boyunca gelişen politika Ankanm yaptığı Akademi bahçesindeki NADtR NADt Sinan büstünün açılışı. Vali ve Belediye Londra 9 (a.a.) General Eisen ArTcası sahife 3. Si. i te Re'si Doktor Lutfi Kırdar tarafından yahower, Washingtonda Amerikan millepılmıştır. Bilâhare Akademide kurulmuş tine hitaben yaptığı bir demecde sulhu olan Erzurumdaki eserlerin rölief sergisi korumak için büyük bir ordunun, lügerilmiştir. 1935 senesindenberi kabul edilmiş olan 9 nisan sanit ¿ününde g*ne Akademi bahçesinde dün açılma töreni zumlu bulunduğunu söylemiştir. «... İki binler, bir rivayete büyük mimar Koca Sinan anılmıştır. Arkası sahife 3. 5ü. 3 te yapılan Sinan büstü göre, Taksimden Şişliye ya Iraklı âsi Kürdlerin hezeyanları Mimar Sinan günü Dâhi sanatkârın ölüm yıldönümü münasebetile dün Akademide bir tören yapıldı NewYork 9 [K.) Güvenlik Konseyi bugün toplandığı zaman Rus murahhası Andrey Grcmvko. yerir.i tekrar işgal etmiş ve böylelikle Iran meselesi tetkik edildiği sırada Ruslar tarafından yapılan boykota son vermiştir. Gromiko, Konsey salonuna Amerikan murahhası Mr. Stettinıus ile birlikte girmiştir. Iran büyük elçisi Hüseyin Alâ. halka tahsis edilmiş olan ve bundan evvel kendi tarafından işjal edilmiş bulur.an yerinde bulunmuyordu. Gündeme tevfikan Konsey, yalnız usul nizamnames nde yapılması teklif edilen bazı derişiklikler hakkında müzalere . .1 toplanmıştır. Halen Baltimore'da hastanede tedavi edilmekte olan Meksika Dış islen Bakanı M. Franclsko Catt.ll Kajero hane olmak üzere, bütün murahhaslar hazır bulunuyorlardı. Usul mütehassısları komisyonunun başkanı olan Dr. Yuen Li Iiang, bu komisyonun çalışmalarını gözden geçirmiştir. Komisyon, ocak avında Londra toplantısında kabul edilmiş olan 15 usul nl Arkası saMfe 3. Sü. 2 de Başbakan vaziyete Konsey toplantısında • Gromyko yerini hâkim olduğunu bildiriyor tekrar işgal etti Iran meselesi Konseyin Tahran 9 (a.a.) Britanova: Hiber dünkü gündemine girmedi verildiğine göre. Iranda Rusların tarıli» ye ettikleri bölgelerde vukua gelen hükümet darbesi teşebbüsü Başbakan Gavam'usSaltana tarafından süratle bastırılmıştır. Gavam'usSaltananm Sovyeti«rl« akdetmiş olduğu petrol anlaşmasından infial duyan sağcı liderlerin btr îsyan hareketi çikarSiKlan soyTenîlmektfdir. Şimdi İrarlı kuvvetleri, kudoğuda Hazer denizi kıyılarında Mazenderan vilâyetinde müfritlerin tehdidi altında bulunan bütün şehirlere doğru cebri yürüyüşle ilerlemektedir. Sovyet askerleri ilk olarak bu bölgeyi tahliye etmişlerdi. Silâhlı üç polis birliği daha şimdiden Mazanderan'da bulunmaktadır. Ayrıca resmen bildlriMiğine göre. iki piyade ve motorlu birlik SarıŞahi ile Bebul şîhirlerin<îe karargâhlarını kurmuşlardır. Kuvvetler bu şehirlerde «büyük bir slvinçle karşılanmıştır» hükümet SarıŞahi'nin «asi» Arfeos» sahife 3. Sü. 1 de • Oeı Rusya Konseye karşı boykota son verdi bandaki isyan boş koltuğu ve İngiliz, Amerikan c n konsey temsilcileri toplantısında Gromyko i Amerikanın yeni silâhları Amerika kimya harbine karşı hazırlanıyor Yunanistanda Naiblik meselesi çıkmaza girdi Damaskinos istifasını geri almıyor, sol cenah partileri de Yunanistan meselesinin Güvenlik Konseyine sunulmasını istediler Atina 9 (a.a.) Naib Damaskinos, daha bir müddet vazifesine devam etmesi için Kral ve hükurnet tarafından yapılan teklifleri reddetmiştir. Zannedildiğine göre, Damaskinos'un istifası yarın filî mahiyet alacaktır. Zannedildiğine göre, Bakanlar, na'blik İçin mümkün olan beş îıal tarzı üzerinde görüşmüşlerdir; Damaskinos'un naibîikte kalması, kral taraftarı halkçı parti tarafından kabul edilebilir bir şahsiyetin naibliğe geçirilmesi, bütün kabinenin müştereken naiblik vazifesini deruhde et mesi, kabinenin üç kişilik bir naıbhk komitesi teşkil etmesi ve nihayet Kralın, haricden İcrayı hükümet etmesi. Hk hal tarzına taraftar olan halkçılar, seçimlerdeki durumlarından ayrılmış görünmektedirler. Bu arada sol cenah partileri ingiltere, Amerika, Rusya ve Fransaya telgraflar çekerek Yunanistan meselesinin, Yaltada derpiş edildiği veçhile üç büyüklere veya Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine sunulmasını istemişlerdir. Atina 9 (a.a..) İç İşleri Bakanlığı tarairnda nneşredilen resmî bir tebliğde Yunanistan^ aki seç;mlerin sayısı bir seçim dairesi hariç olmak üzere 1,117,379 oMuğu ve bunlardan 731,663 Mşinin seçimlere iştirak etmediği bildirilmektedir. Wasíhington 9 (a.a.) Byrnes, Birleşik Amerikanın Yunanistanda cak plebisiti talik edilmesi ve naibligin idame ettirilmesi lehinde olup olmadığı hususunda sorulan bir suale cevaben bu husustaki kararın Yunan hükümetine aid olduğunu söylemiştir. Nurnberg mahkemesi Von Papen istifa etmek fakat Hitler kabul etmemiş Kümberg 9 (a a.) Keltel vesair suçlular için lehte müşaJııd olarak dinlenan eski Alman Başbakanlık dairesi şefi doktor Lammers'in sorgusuna, saat 10,15 e kadar ilk oturumda devam edilmiştir. Amerikan savcısı Jackson, Yahudiler aleyhine adeta bir lddianama teşkil etmekte olan suç evrakının, kullanılmasını protesto etmiştir. Van Papen'in müdafaa avukatı, Ankara sefirinin Hitlerden istifa edebilmek için müsaade istemiş olduğunu, Führer'in buna müsaade eylememış bulunduğunu şahide söylemiştir. istemiş, Beş hal tara yılan; bir rivayete göre Kadıköy ve Adalar da dahil bütün Istanbula çalım satan milyonerlerin etiketidir. Hükümlerinde ilıtiyat ve itidal gösterenler arasında bir üçüncü rivayet daha dolaşır: İki binler bütün Türkiyedeki yeni milyonerlerin sayısıdır. Hulâsa bir adama yeni milyoner derlerse mutlak iki binlerdendir; iki binlerden derlerse mutlak yeni milyonerlerdendir. Acaba bu milyonerlerin hiç eskisi yok mudur1? Vardır. Fakat halk onlara İr arşı ha=ed. ve seialet günlerindeki lüks gösterilerine duyulan gayız ve garezi duymaz..» Dört Dış İşleri Bakanı Pariste toplanıyorlar Byrnes, Bevin, Molotov ve Bidault 15 gün sonraki konferansta Mihver peyklerile yapılacak sulh muahedeleri davasını görüşecekler Washington 9 (A.P.> Avrupanra bujiıfc bir kısmında sulhun yemden kurulmasını bir an evvel temin maksadile bütün Amerikan diplomasisi harekete geçmiş bulunuyor. Beklenmedik bir hâdise çıkmadığı takdirde. Amerika Diş işleri Bakara Mr. Byrnes, 23 nisanda Pariste Mr. Bevin, Molotov ve M. Bidault ile buluşacaktır. Bu görüşmede, belki 21 milletin davet edilmiş olduğu Avrupa sulh konferansının ne Samán başlıyatoilecegt k:\rarlasunla bılecâJctir.' Bu konferanstan matead, bundan evvel na2ilerin müttefiki olan İtalya, Bulgaristan. Kumanya,Macaristan ve FinlaiKLyanın tam hak¿miyetjler}i4a tçkrar Seçimlere iştirak etmiyenler FRAK L. EL ÖPM E îu satırlar Amerika karışmıyor Halide Edih Afhvar'tn Adlı eserinden bir parçadır. YÂRIN Cemal Nadirin büyük renkli karikatürü METRES I Pazar ş'unv başlıyoruz Müflis Avrupa sosyetesinden arda kalanlar!..