1 Nisan 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Büyük Şair TEVFIK FİKRET in ölmez eserleri yeni harflerle basılmıştır. Rubab.ı Şikeste Fi. 500 Krş. Rubabın Cevabı Fi. 30 Krş. Halukun Defteri Fi. 100 Krş. HALİD FAHRİ OZANSOY tarafından hazırlanmıştır. Satış merkezi : ARICAN KİTABEYİ Ankara caddesi No. 121/1, İstanbul J 22 inci yıl Sayı: 7766 umnurıyeı KURUCUSU .'YUNUS NADÎ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefonlar: Umum! Santral Numarası: 24298. Yan İşleri: 24299. Matbaa: 24290. ŞARKLI F£HŞE On yedinci asırda Cinde gececi aşk maceraları, türlü çapkınlıklar, mübarek Nilüfer manastırı rahiblerinin akla gelmedik kepazelikleri, insanı güldüren ve ağlatan türlü hâdiseler. Tanesi 100 kuruştur. A H M E D H A L İ D Kitabevi Pazar'esi I Nisan 1946 Güvenlik Konseyi Rusya ve Türkiye Irak muahedesi imzalanırken Ankara 31 ( a a l Cumhur Başkanı ismet inönü, temsili birlikte seyretve yanlarında bulunmuşlar bu akşam Halkevi sahnesinde Goethe'nın Faust piyesinin mislerdir. Devlet Konservatuarı öğrencileri tarafından ilk temsilini Misafirler bugün Ankaradan ayrılıyor huzurlarıle şerefler.dırrnışlerdir. Dost ve komşu Irakm Ankara, 31 (Telefunia) Türkiye Irak arasınbaşta Ayan Meclisi Başkanı Ekselans Nuri Said Paşa da aktedılen muahede görüşmeleri için memleketimize Jİduğu halde şehrimizde bulunan murahhas heyeti üyelege'lmiş olan Nuri Saıd Paşanın riyasetindeki Irak heyeti ri le Irak elçisi Ekselans Ata Emin ve ayni zamanda Büyarın Ankaradan ayrılacaktır. Heyet, Bağdada vardıkyük Millet Meclisi Başkanı Abdulhahk Renda, Başbakan tan sonra, imzalanan muahede, tasdik için Irak Mecl.sme Şukru Saraçoğlu ve Dış işleri Bakanı Hasan Saka da sunulacak, ayni zamanda Türkiye Büyük Millet MecliCumhur Başkanının davetlisi olarak kendi localarında sinde de müzakere edilecektir. Yunan seçimi dün sabah başladı Komünistlerin müdahalesine rağmen halkın dörtte üçü her tarafta reylerini kullanıyor Seçimin Kralcılar tarafından kazanılacağı anlaşılmaktadır, Atina ve Selânikte dün bazı çarpışmalar oldu İrandan cevab bekliyor Rusların çekilişi durdu, Amerika Azerbaycandaki (tebaasını geri alıyor Ankara 31 (B.) Güvenlik konseyinin İran ve Rusyaya göndermiş olduğu notaların metni bugün İranlılar tarafmaan açıklanmıştır. Konseyin notasında, İran hükümetinden, memleketin tahliyesinin Sovyetlerle yapılan konuşmalar sonunda bir şarta bağlanıp bağlanmadığı sorulmakta ve konseyin çarşamba günkü toplantısına kadar cevab verilmesi istenmektedir. Londra 31 (a a.) News of the World gazetesi, Kızılordunun Irandan çekiliş hareketinin durdurulmuş olduğunu haber vermektedir. Ankara 31 (R.) Londra radyosunun bildirdiğine göre, Tahrandakı Amerikan konsolosu, Azerbaycandaki Amerikan makamlarına emir vererek, bu bölgede bulunan Amerikan uyruklarının (tebaasının) tahliye edilmesini bildirmiştir. Diğer taraftan Rusların henüz Azerbaycandan çekilmemiş oldukları bil dirilmektedir. Konseyde son durum menlik Konsejinin bu seferki toplantısında, Iran isinin konuşulmasına karsı, So\et delegelerinin baş vurdukları boykot olitıkası, son haftalarda aydınlanma ¡sdadı gösteren sijaset ufkunu, yeniden aranlığa boğmuş bulunuyor. Gerçi lareşal Stalin'in son demedie her tarafa u> andırdığı ümidler. daha büsbüıın kalblerden silinmiş değildir. Ancak ırası var ki, So\\et temsilcilerinin son omısmalarda tuttukları yol, bu demeçe beliren ülkücü ve samimi işbirliği ııhuna uymamaktadır. Mareşal Stalin'in en yetkili bir devlet lamı olarak açıkladığı gibi. dün\a baıs ve güvenliğinin sağlam temelleri, ncak üçüncü bir cihan harbi felâketine jrüklenmevi asla istemiyen milletlerin >it hak ve işbirliği esası üzerine kuntıbillr. Böyle bir işbirliğinin sağlanmanda ilk merhale. Birleşmiş Milletler A. ayasası gaye ve prensiplerinin her devtce içten benimsenmesidir. Ancak bu jldan. dünya barışını daimi surette •hdid eden pürüzlü islerin askıda veya ırüncemede bırakıl mi} arak açık >ü"k ve iyi niyetle kesin prensip kararlana bağlanmaları mümkün olur. Doğruluğunda kimsenin şüphe etmedibu esaslara, zaman zaman su veya bu ;vlet tarafından^ herhangi bir^maksad ; bahane ile riayetsizlik gösterilmesi, irlesmiş Milletler Teşkilâtının akıbeti ıkkında şüpheler uyanmasına sebeb oluktadır. Hattâ bir çok lininlerde dünının içinde bocaladığı kararsızlık ve kar ısalık havasını düzeltemiyen. haksız ve gın ihtirasların yarattığı olupbittileri imanında önleyemiyen böyle bir tenkitin neye yaradığı, ne için kurulduğu rulan yerleşmeğe başlamıştır. Dünya s medeniyetimizin kaderi, Birleşmiş illetler Teşkilâtının basarı İle islemene bağlı olduğu düşünülür ve Birinci han Harbinin sonunda girişilen Mil. tler Cemiyeti teşebbüsünün uğradığı ıhtsızlık gözönünde bulundurulursa bu ru ve endişelere hak vermemek imınsızdır. Bununla beraber, Birleşmiş Mîlletler •skilâtının bugünkü eksik ve kusurlu ılile daha harb bitmeden önce hayata ıvuşmus bulunmasını da. insanlık hebına bir kazanç saymak gerektir, inkü böylece bütün barışsever milletri ayni maksad etrafında birleştiren ensipler, bir anayasa halinde çerçevenmiş bulunuyor. «Bütün milletler için iisavi adalet temini maksadile» tecaiz ve haksızlığa karşı koyma kararını siyan bütün kuvvetlerin yer alacaklahak ve adalet cephesi, bu çerçeve ile •lirtilmiş bulunuyor. Bu cephede yer alanlara bundan sondüsen vazife, uğrunda söz ve iş birri ettikleri ülküyü gerçekleştirmek için lerinden geleni yapmaktır. Gerek kuv• kullanma, gerek baskı veya hile ile t ıskalarının haklarına yapılacak tecaizü önlemedir. Barısı ve güvenliği koımadır. Bütün bu işlerin yapılmasında • büyük sorum . Mr. Byrnes'ün 25 n art tarihli demecinde belirttiği gibi üvenlik Konseyine düşmektedir.» Acaba konsey, bu sorumun altından işarı ile kalkabilecek midir? Bazı yarlarca, «Yakmdoğunun Çekoslovakısı» olarak vasıflandırılan Iran işinin •niden bir çıkmaza sapmış görünmesi, itün zihinlerde bu soruyu tazelemiş ılunayor. Öyle görünüyor ki Iran işin bu defa ulaşacağı hal şekli. Güvent Konseyile beraber bütün Birleşmiş illetler Teşkilâtının ve bununla birlikinsanlık ve medeniyetin akıbetini tan edecektir. Güvenlik Konseyinin büik çoğunluğu, bunu lâyıkile kanamış ırünüyor. Başta Amerikan diplomatları mak üzere çeşidli milletler temsilciletıin tuttukları, azimli, kararlı hareket rzı bunu gösteriyor. Mr. Byrnes"ün teklifile, İran anlaşmazfi hakkındaki konuşmaların, Tahran i Moskovadan alınacak cevabları Dekmek üzere, 3 nisana bırakılmış olma. bu sefer de işi pamuk ipliğine bağma dileğine yorulmamalıdır. Amerikan ktiğinin hedefi. Mareşal Stalin'in deecindeki işaretlere aykırı bir yol tutuş görünen Rus temsilcilerine, yol ya. n iken ahenkli bir işbirliğine dönme •satım hazırlamaktan ibaret grirünü>r. Mr. Byrnes, ikinci Cihan Harbini ığuran acı tecrübelerin, «bize zaafın teıvüzü teşvik ettiğini göstermiş> olduına işaret ediyor. ikinci Cihan Harbinin sona ermesin•nberi karşılaştığımız meseleleri, bu acı crübelerden her yerde yeter derecede :rs alınmadığını göstermektedir. Olupttiler önünde boyun cismenin, tehdid arsısında >ılman»n, prensipleri feda esrek geçici uzlaşmalarla kompromilere Missouri zırhlısı dün Cebelitarıktan geçerek Akdenize girdi Dost memleketin harb gemileri cuma sabahı limanımızda bulunacaklar ve Dolmabahçe önünde demirliyecekler Amerikalı misafirler Ruslar çekilişi durdurdular Azerbaycandaki Amerikan tebaası tahliye ediliyor Missouri zırhlısile gelenler: Sağdan sola: Zırhlının süvarisi kaptan Roscoe H. Hillenkoetter, Amerika Hükümeti Teşrifat Umum Müdür Muavini ve Başkan Truman'ın mümessili Alexander Weddell, merhum Münir Ertegünüıı refikası Bayan Hayriye Ertegün ve Mrs. Alexander Weddell zırhlının güvertesinde (Foto: A. P.) Washington Büyük Elçimiz merhum gayet sıkı bir surette takıb edecekVrMünir Ertegünün cenazesini getirmekte dir. olan Missouri zırhlısı cuma sabahı liAmerikalı misafirlerimizin emrine manımıza gelmiş olacaktır. Amerikan Tramvay idaresi tarafından müteaddid harb gemileri dün Cebeiitarıktan ge otobüsler tahsis edilmiştir. Misafirleriçerek Akdenize girmişlerdir. mizin, tramvayların on sahanlıklarına Gerek Amerikalı misafirlerimizin binmelerine de müsaade edilecektir. karşılanması ve izaz edilmesi, gerekse Dünkü nüshamızda da yazdığımız giMünir Ertegünün cenazesinin kaldırılbi, Amerikan harb gemikTİnin halk 1aması için icab eden hazırlıklar sona rafmdan gezilebılmesi için hazırlanan ermek üzeredir. Cenazenin defnedilecehususi kartların tevziine başlanacaktır. ği Üsküdardaki Özbekler kabristanı da Missouri zırhlısı mürettebatile yapıintizama sokulmaktadır. Amerikalı misafirlerimizin, şehrimiz lacak spor müsabakaları hazırlık'arı da de yapacaklara alışverişlerde herhangi bitmek üzeredir. Boks maçları, Taksjn surette mutazarrır olmamaları için ga Belediye gazinosunda yapılacakhr. Evvelki akşam yapılan boks maçlarınyet ciddî tedbirler alınmıştır. Emniyet karşılaşacak Müdürlüğü, bu hususta kendi teşkilâtı da, misafir boksörlerle boksörlerimiz tesbit edilmiştir. sıkı emirler vermiş, misafirlerimize, Misafirlerimizin kendi aralarında yahakikî kıymetinden fazla bedelle mal satmak istiyen olursa bunların en şid pacak arı Amerikan futbolu Fenerbahçe detli cezaya çarpılmalarını büdirmi;tir. stadında ojr.anacaktır. Misafı: sporcuSivil ve resmî zabıta memurları, hiçbir lar şerefine de müteaddid ziyafetler müsamahaya meydan vermeden bu işi verilecektir. G. SarayFener berabere kaldı, Vefa Beşiktaşı yendi Yunanistanda bundan evvel yapılan seçimde halk rejlerini kullanmak üzere sandık basma gidiyor Ankara, 31 (R.) Mr. Bevin'in ( A t i n a hususî muhabirimiz I komünistler tarafından öldürüldüğünü Amerikan Dış İşleri Bakanı Mr. bıldirmıştır. Byrnes'e bir telgraf gönderdiği bildi bildiriyor ) Bu hâdiseler İstisna edilecek olursa, Atina 31 Bütün Yunanistanda gerilmektedir. Mr. Bevin, bu telgrafta seçimler beklenildiğinden daha az gü Arkast sahile 3. Sü. * te nel seçimlere bu sabah erkenden baş rültülü geçmiştir, denebilir. Buradaki lanmıştır. Alman haberlere göre, memleketin hemen her taralında seçimler yabancı müşahidlerin bildirdiğine göre, büyük bu intizam içinde geçmiş, yalnız bugün' 1936 daki seçımlerdekınden aaîıa bir İki ufak hâdise olmuştur. Atinada sakin bir hava hüküm sürmüş ve herkes müfrit solculardan beş kışı, halkın rey büyük bir ciddiyet içinde reyini kullanvermesine mâni olmak, istedikleri için mıştır. Komünistlerin seçime İştirak etmetevkif edilmiştir. netice üzerinde büyük Olimpus dağı eteklerindeki bir kasa melerinin bada so'rulardan silâhlı yüz kişi seçimin bir tesiri olmıyacağı kanaati kuv% etlidir. Solcuların, seçimlere gir Ege bölgesindeki idare g~n bırakılması için müdahalede bu memekle buyok bir siyasî hata işledik lumuışlardır. Polis ve askeri kuvvetleri v e âmirleri, Partinin faali le.le yaptıktan çarpışmada bir kaç kişi ¡ S i m d i tm karardan dolayı pişman ölmüştür Selanik cevarmda da komu oldukları bildirilmektedir, yetine mâni oluyorlarmış nıstler bir karakola hücum ederek ateş Son gelen haberlere göre, Yunanistaİzmir 31 (Telefonla) Şehrimizde etmişler, vuku bulan çarpışmada 6 po nm her tarafında seçimler sona ermişbulunan Demokrat Parti meıkez heye lis, 1 sivil olmuştur Kralcı halk par tir ve memleketin muhım bir kısTimda Arkası sahife 3. Sü. 3 t* Frankfurt 31 (A P.) İngiliz ve Aazasmdan Adnan Menderes şu beya tisi, uç namzedinin Flonne civarında merıkalılar pazar günü 200 Alman ve natta bulunmuştur: Avusturya şehrinde evleri arayarak hiç « Partimiz, çalışırken her yerde olbir kazaya meydan vermeden 1000 naduğu gibi Ege çevresinde de Halk Parziyi toplamağa muvaffak olmuşlardır. tisinin olağanüstü gayret ve faaliyetleAmerikan istihbarat subayları bu rıle karşılaşmaktadır. Herhangi bir harekete iştirak eden 70O0 Müttefik aspaıtinin, karşısında baş'<a partileri bul Arkası sahife 3. Sü. 2 de ması gayet tab.idır. Fakat bazı mahallî idare âmirlerinin ve devlet memurlarının taşıdıkları memuriyet sıfatının kendilerine yüklediği kayıdlara hiç hemmiyet vermnerek tıpkı bir partili imişler gibi bu gayret ve faaliyetlere bütün hızlarile kapıldıklarını ve kendilerini kaptırdıklarını görmekle teessür duymaktayız. Bilhassa tek parbli renin baskısı altında yaşamış birden fazla partilerle idareye henüz Lonıra 31 (a.a.) Britanova ajan luncıya kadar askerleri disipline riayete intibak edememiş bir memlekette tek davet etmek zorunda kalmışlardır. Cinparti idaresinin kökleştirdıği bir çok sının diplomatik muhabiri bildiriyor: Devlet Havayolları işletmesinin 15 Hınd:stanın mukadderatı Muhammed nah İse Hind ordusunun en güzide kıt'ahakikat ve itıyadlarla mücadele gibi zor şartlar altında bulunan partimizin, Ali Cinnah'ya bağlı bulunmaktadır. îarmı teşkil eden müsluman askerlere nisandan itibaren başlıyacagı yurd hava güvenmektedir. Bu duruma nazaran, iç seferleri ana programı hazırlanmıştır. bir de hu':umet teşkilâtını karşısında Cmnah Hindli müslümanlar tam bir bulması durumu bir kat daha güçleş İstiklâle malik olmadıkları takdirde, iç harbi tehlikeli bir hakikat şeklini al Bu seneki programla yeni bazı hava tirmektedir. Partilerin eşit hak ve şart harbin korkunç seslerinin duyulacağını maktadır. Cinnah. müslümanların bu hatları ve hava istasyonları açılırken yapmıya diğer taraftan geçen yıllar haftanın Arkan sahife 3, Sü. 3 te bildirmiştir. Bugün Hindistanda herke mesele hakkında fedakârlık sin birbirine sormakta olduğu sual, caklarını bildirmektedir. Şu halde feda muayyen günlerinde yapılan hava sekârlık yapmak Hmdulara düşecektir. Arkası salufe 3. Sü. 6 da «kan dökülüp dokülmiyeceği ve 100 milyon müslümanın 300 milyon Hınduya karşı harb edip etmiyeceği» sualidir. İngiliz Bakanlar komisyonunun cevab vermeğe çalıştıkları sual de gene budur. Hindistandaki 400 milyonluk halk kütlesi ıçm bugünkü durum cidden gayritabLdir. Terhis edilmiş olan 2 miljon Hindu askeri işsizlik ve açlıkla karşılaşmak tehlikesi karşısındadır. Harb ndüitriîirde çalışan 7 milyon işçi, iş aramak zorundadır. Genel durum ise vahimdir. Askeri hizmetlere mensub çahıslar arasındaki baş kaldırmalar, açıkça komünistler tarafından tertib edılmektedir. Son hafta zarfında yüksek rütbeli subaylar, yeni hükümet kuru Bevin, icab ederse NewYork'a gidecek ALMAMAM İSYAN Demokrat Partinin iddiaları Nazilerin ayaklanmasını 7000 Müttefik askeri tenkil etti Hindistanda iç harb tehlikesi başgösterdi Hindli Müslümanlar tam bir istiklâle kavuşmazlarsa kanlı bir harbin önüne 15 nisanda memlekegeçilemiyeceği söyleniyor tin her bölgesine seferler başlıyor Hava seferleri Bulgar kabinesi nihayet kuruldu Yeni kabineye muhalefet liderlerinden kimse alınmadı Sofya 31 (a.a.) Anadolu Ajansının jzel muhabiri bildiriyor: İkinci vatan cephesi hükümeti, muhalefetin iştiraki olmadan gene M. Kimon Georgiefin başkanlığında bu sabah kurulmuştur. Vatan cephesine mensub partilerin hükümetteki temsil nisbetleri eskisi gi