5 Mart 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Kanadanin Rus casus ispanyol milletine hitaben aid ifş neşredilen beyanname Kanada hükümeti dün resmî bir Amerika, tebliğ ile beklenen izahatı verdi müşterek caba Misler Byrncs Sovyet f/\^ Rusjaya çatan şiddetli nut/ A knnu 2 marttan sonra okusa idi daha rai i>i olurdu, dersiniı? O zaır>an herkes, Tahran anlaşmasına aykırı hareket eden bir dost devlete karşı o nutukta Birleşik Amerikanın bir tepkisini görmeğe çalışırdı. Halbuki şimdi zihinlere başka bir takım şüpheler takılıyor. 2 marttan once Rusya hakkında kesin sözler harcayan Byrnes, bu harekctile, sakın Rusları ikaz edip Azerbaycandan çekilmeye zorlamış olmasın? Eğer öyle ise, elde edilen netice tamamile ters çıkmış demektir ki üzerinde acı acı ne kadar düşünülse yeridir. Doğrusu, Almanya yenildiği çundenbrri AngloSaksonlarla Ruslar arasında devam eden politika maçı, şimdiye kadar ne ruh, ne de şekil bakımından bir değişikliğe uğradı. Her Sovyet hamlesine karşı İngilizlerle Amerikalılar ilkönce bir soz ve nutuk ateşile ayaklanıyorlar. Ruslar soğukkanlılıkla hareket ederek bu soz< \e nutuk ateşini hiçi dinlemeden kendi bildiklerini okuyorlar. Olup bitti, sona erip de vazıyete alışıldı mı kısa fakat tatlı bir arkadaşlık devri gene başlıyor. Arkacından bir hamle daha ve bu hamleye karşı yeni itiraz ateşi, bir olup bittf ve bir durgunluk. Polonya ve Baltık devletleri meselesi ilk defa ortaya atıldığı zamanı hatırlıyor musunuz? Ne idi, AngloSakson gazetelerindeki o gürültü, kıyamet? Hurrıvet uğruna demokrasilerle bir safta dövüşen Polonya nasıl parçalanılmış! Baltık devletleri bağımsız kalmah imiş! Falan, filân. Karşı taraf bunlara aldırış etmedi ve düşündüğünü yaptı. Sonra ne oldu? Bugün Polonyadan ve Baltık devletlerinden artık kim bahsediyor? Almanyada, Macarislanda ve Balkanlarda da aşağı yukarı ayni hâdiseler tekerrür etti durdu. Hani Almanyadaki işsal sistemi değismijecek. Müttefikler her jerde işbirliği yapacaklardı? Bugün doğu Almanyada sosyal demokratları ve komünistleri içine alan bir tek parti rejiminin kurulmak üzere olduğundan tahsolunuyor. Müttefiklerin beraberce yendikleri Mihver peyki memleketlerden bir kısmına muzaffer AngloSakson gazetecileri hâlâ serbestçe girip çıkamıyor. Amerika Dış İşleri Bakanının son nutku da te*.iıs;z kalınca simdi ne olacak? Kavamus Saltana bugiın yann Tahrana dönüyor. Sovyet kuvvetlerinin batı Azerbaycanda kalmalarına dair Iran hükümeti komşusundan ricada mı bulunacak? AngloSakson politikası sadece soz taktiğine dayanacaksa bu hususa yürekten temenni eden diplomatlara Londrada ve Washingion'da bol bol raslamak kabildir. Fakat ya Kavam hükümeti yeni baştan Güvenlik Konseyine müracaat ermek muzibliğinde bulunursa, o zaman ne olacak? Tıpkı 1936 ve 1939 yıllan aracında olduğu gibi şimdi de dünya efkârı, Londradan ve VVashinçton'dan enerjik kararlar duymamağa alışmıştır. Farzedelim ki, Güvenlik Konseyinde Iran meselesi ele alındı. Rusya veto hakkını kullanırsa buna karşı kim ne diyebilecek? O takdirde İran meselesinin ele alınmagile elden bırakılması bir olmıyacak mı? Kalıyor bundan' sonraki vaziyet Bazı müşahidlere göre harb sonu devrinin tugüne kadar ki safhasını bir tarafa bırakmak, üstüne bir bardak su içmek lânmchr. Anglo . Saksonlar bu devre zarfında gevşek davrandıkları için Sovyet Rusya karşısında bir takım gerilemeler kaydetmek zorunda kalmışlar, kendileri hesabına birinci derecede hayatî olmıyan menfaatlerinden bir kısmını karşı tarafa kaptırmışlardır. Fakat bundan sonrası öjle olmıyacaktır. Arük küçük büyük her hamle, Amerikanın ve Ingilterenin öz menfaatlerini doğrudan doğruya ilgilendirecek ve bit devletler bundan böyle hiç bir olup bittiye müsaade »tmiyeceklerdir. Bu bir iddiadır ki, hakikate ne dereceye kadar uyduğunu görebilmek için hâdiselerin gelişmesini beklemek lâzımdır. Bize kalırsa, böyle bir vaziyet eski tah* ıı: luiU.mı ¡Vna ptmek olur. Tebliğde Atom bombasına ve diğer silâhlara aid casusluk hareketlerinin Rusyamn emrile yapıldığına Üç devlet, Franco'nun sulhan çekilmesini ve dair deliller ele geçirildiği bildiriliyor memlekette demokratik hakları iade edecek bir araştırmalarile Ne politikası? Dün de Londrada Atom tevkif edildi "Sovyet Rusya hükümet kurulmasını telkin ediyorlar meşhur bir ingiliz âlimi felâketlere Í kapı açıyor •99 dair bazı resimler. Ottawa 4 iAP ) Başbakan Mackenae King, bugün 2 Amerikan bahriyesi bazı deUet sırlarının açığa tarafından kullanılan elektro vurulması ve casusluk hareteknik mermiler hakkında ketlen hakkında bir tebhğ tafsilât. , yayınlamıştır. Tebliğde bu 3 Atom bombası İmalinhareketlerin Ottawadaki &y, de kullanılan curanium 235>l yet buyuk elçil.ğine mensjb in numuneleri ve imal edilbazı kimseler tarafından Mos diği fabrika hakkında tafsikenadan doğrudan doğruya lât. alman talimat üzerine yaTebliğde ayrıca bildirildi1 pıldığını açığa vuran bir tağine göre, Pasifik harbinin, kım delillerin bulunmuş ol^ . „ . . . „ sonlarına doğru (1945 . ağusduğu bıldırilmektedr. Teb Kanada Başbakanı t o s l l n d a ) R u s ajanları, Aıner l k a n lığde ezcümle ffr.yet buyuk Mackenzie King ^ifalarının Avrupadan elçiliği asken ataşesi Albay Birleşik Amenkaya ve PasiNıkolai Zaboltm. aşağıdaki malumatı fiğe nakilleri hakkında malumat topelde etmiş olmakla itham edildiği zik lamak için Moskovadan talimat almışredilmektedirlardı. 1 Atom bombalarının imal edil Bunun üzerine Amerikan ordJsuna| dikleri bazı maddelere dair hususiyet merısub bir çok turnen ve kolorduların Arkas\ sahıte 3. Su. 2 de ler, imalın teknik usulleri ve bunlara İngiltere ve Fransa, dün gece bir demede, Franco hükümeti karşısında görüşlerini bildirdiler Amerikanın eski Moskova Elçisi radyoda konuştu NewYork 4 (a.a.) AmerikanRus münasebetleri hakknda konuşan ayan üyelerinden Tydings, kongre çoğunluğunun kanaatini ve efkârı umumıyenin arzusunu teşkil etmekte olduk'.arı için, Mr. Byrnes ve Vander.berg'ın azimli bir siyaset tavsiye eden beyanatını ta^vıb eylemiştir. Ayan üyesi sözlerine şöyle devam etmiştir: Arkası sahife 3. Sü. 7 de Londra 4 (a.a.) Büyük Britanyı Fransız ve Amerika hükümetleri İspany hakkında 5 martta (Türkiye saatile 1,3 da) müşterek bir tebliğ neşretmişlerdi tebliğin metni şudur: «ispanyada General Franco iktidard kaldığı müddetçe bu rejimin mülheı bulunduğu Alman nazıliğıni ve İtalya faşistliğini müşferek bir gayretle mağ lub eden milletlerin, ispanyol milletin güvenemiyeceğı hususunda Fransa, Bu yük Britanya ve Amerika hükümetle] müttefiktir. ispanyanın iç işlerine müdahale bah. mevzuu değildir. Nihayet, mukadderatı: tayin etmek ispanyol milletine aiddi Uç hükümet İspanyol milletinin yenide] bir dahilî harbin dehşetlerine maruz bı Takılmamasını arzu ederler. Bilâkis ü hükümet, Franco'nun sulhan çekilmes Arkası sahife S. Sü. 4 te Emir Abdullah Londraya muvasalatında tayyare meydanında ingiltere Iran hakkında TürkIrak görüşmeleri Sovyet Rusyaya nota verdi ve Emir Abdullah Mareşal Stalin dün İran Başbakanını kabul etti Londra 4 (a.a.) Bu sabah. Iran meselesi hakkında Bevin'in verdiği izahattan sonra İngiliz kabinesinin alınacak diplomatik tedbirler üzerinde karar vermiş olduğu bildirilmektedir. İngiliz Dış İşleri Bakanlığı sözcülerinden birisi, İngllterenin Sovyet hükümetine bir nota gönderdiğini ve Moskova maslahatgüzarı Mr. Roberts'in Sovyet hükümeti nezdmde izahat ta'eb etmeğe memur edildiğini söylemiştir. İngilterenin Tahran büyük elçisi de Iran hükümetinin noktai nazarını öğrenecektir. ingiliz Dış İşleri Bakanlığı, hafta sonunda Amerikan Dış İşleri Bakânlığıle daimî surette temasta kalmıştır Müşter ek bir notadan bahsetmek pek doğru Arkası sahife 3. Sü. S te Londra 4 (a.a.) Anadolu Ajansının özel muhabiri bildiriyor: Urdun Emiri ile yaptığım mülakatta kendisinin Ingiltereyi ziyareti, Arab emleketlerinin Türkiye ile olan münasebetleri ve daha bazı konular üzerindeki düşüncelerini şöyle izah etmiştir: « ingiltere hükümetinin arzusu üzerine Londraya geldim. Fakat h^staığım dolayısile bugüne kadar resmî makamlarla temas edemedim. IııgilteTeyi Arkası sahife 3. Sü. 3 te Mersinli Ahmedin hayatı tehlikede Maruf pehlivanımızı bir kahvede ağır surette yaraladılar Amerika ve İngiltere hükümetleri daimî temas halinde, ingiltere Irandan da noktai nazarını sordu Ürdün Emiri: "Bu görüşmeleri çok arzuhyordum. Bütün Arab âlemi Türkiye ile iş birliği yapmaya amadedir,, diyor Mrl. Mannerheim istifa etti Mareşal, sıhhatinin bozulduğunu, bu sebeble Cumhur Başkanlığından ayrıldığını bildirdi Suriyenin tahliyesi İngiltere ile Fransa mutabık kaldılar, tahliye 11 martta başlıyor Paris 4 (A P.) Fransız Dış işleri Bakanlığı, bugün önümüzdeki 30 nisan tarihine kadar Suriyedeki kıtalarını tamamen tahliye etmek üzere Fransa ve Büyük Britanyanın mutabık kaldıklarını bildirmiştir. Fransız ve ingiliz askerî teknisyenleri, kıtaların tahliyesine 11 mart tarih'nde başlamağı kararlaştırmışlardır. ingiltere Dış isleri Bakanlığı tarafından bugün Londrada neşredilen bir tebiğde, bu teknisyenlerin halen Lübnanı tahLye programını incledik'eri bildiı ilmektedir. Bu tebliğde şöyle denilmektedir: «Fransız ve ingiliz askerî murahhas heyetleri, Suriyedeki Fransız ve Ingihz kuvvetlerinin aynı zamanda tahliyesine Arkası sahife 3. Sü. 2 de Pehlivan Mersinli Ahmed Evvelki akşam, Taksimde Dolapdere de feci bir cinayet işlenmiş ve milli gü reş takımımızın kıymetli pehlıvanlaı m dan 87 kilo dünya üçüncüsü Mersin Ahmed, yok yere çıkan bir kavga so nunda bıçakla ağır surette yaralan mıştır. Arkası sahife 3. Sü. 5 te İran Başbakanı Gavamussaltana Mısırda yeniden kanlı nümayişler 21 şubatta ölenler için tertib edilen cenaze töreni ve milli matem munasebetile İskenderiyede çarpışmalar oldu 9 ölü ve 226 yaralı olduğu bildiriliyor Mareşal Mannerheim Stockholm 4 (A.P.) Bu akşam Finlandiya radyosunda konuşan Fin Başbakanı M. Paassıkivi, Cumhur Başkanı Mareşal Baron Kari Gustav Manner Arkası sahife 3. Sü. 1 de Adanada Tekel işlerinde yapıldığı söylenen yolsuzluk Seyhan bölgesi Başmüdürü bu hususta izahat veriyor Adana 4 (Telefonla) İstanbul gazete çilerinden bazılarının Adana Tekel idaresinde suiistimal yapıldığı ve bunun ü zerine bazı şahısların tevkif edilmiş olduk lan hakkında verdikleri haber üzerine, Mr. Churchill'in tın tir ıı