1 Eylül 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Türklyenin en yüksek Saı Heyetini yalnız KRİSTAL'da dinlijebilirsiniz. HER AKŞA . M SAFİYE NECATİ Scdâhaddin PINAR Yakmda eşi görülmemış bir yıldız HAMİYET r Ü C E S E S 22 inci yıl Sayı: 7558 u m h uri yet ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgral ve mektub adred: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu: lstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, Idare ve Matbaa kismı: 2429924290 r Tam H0LLYW00D DÜNYASI Ç I K T I bir sinema, olan nefis bir değışıklik' moda mecmuası inde büyük ıştır. sinema haberleri, Idızların bütün kuşe tablolar. 25 kuruş. Cumartesi I Eylul 1945 Bn niishada: En yabancı ve yerli me hususiyetleri, aşklar: ve bütün bunlara r; Başkan Truman'ın raporu Gün konmadan geri bırakıldı Amerikanın İkiıtci Dünya Harbindeki masrafı 2S0 milyar doları aşıyor Sovyet bastm İngilix hükumetine tarixterte dolu yaxtlar yaxmaya elan devam ediyor Biz ve dünya İngilterenin vaziyeti hakkında ız «hurrijet nedır? Demokrasi nasıl olur?> diyerek boş \e dibi gelmez konular üzerinde nefes tukete durahm, dun.\a, müyar dolardan fazlaya mal olmuştur. kendi oluş çizgisi etrafında korkunç Amerikan kongresimn Odunç Verme ve bir hi7İa durmadan donüjor. Kıra'.ama kanununun yürürlüğe gırmeBu goze gorunmez çizgiyi rnodana sını tasvib ettjği 11 mart 1941 tarihinçıkarmak, climizle değilse bile akhmızden 30 hazıran 1945 tarıhıne kadar, la olsun onn yakalamak uğnında bir Bır'eşik Amerika tarafından Müttefıkgayret ettiğimiz var mı? Demokrasi de, lerine ödunç verme ve kiralama gerehürriyet de ekmeğini topraktan çıkağince yapılan yardım, 40 029 000 009 dorabilpn milletlerin hakkıdır. Dün>ayı lara baliğ olmuştur. bekleyen karanlık fırtına bulutlaruu Odunç verme ve kiralama gereğinee ufukta farkedemi>or mıı>uz? Küçük, yapılan sevkıyatın % 42 si Büyuk Bribüyük bir çok mılletler, doğrudan doğtanyaya gonderilmiştir. Sovyetler Bırruya bir açlık, sefalet \e ıstırab tehliliğme yapılan sevkiyat is« % 28 niskesile bugün karşı karşıyadırlar. Ba betindedır. tehlike gerçeklestiği nispctte barıs ve Buna mukaOıl Birleşik Amerika, müdüzen imkânları da >eryüzünde azatekabil fadunç verme ve kiralama usulacaktır. lünden geniş blçüde istifade etmiştır. 1940 jılında yürürlüğc giren KiraljAmerika, muttefıklerınden mütekabil ma \e Odıinç Verme Kamınıımı Ameodunç verme ve kıralama gereğ'nce rika hiikumeti bir kaç gun önce kaltakrıben 5 600 000 000 dolar kıymetind* dırdıktan sonra ilk si'iltı Ingiltereden bir yardım gormüştür. duiııldu. Şimdiye kadar müttefikinden Odunç verme ve kualama usulünün mil>arlarca dolarlık yardım goren In Amerikan Dış İktısad dairesi mudurü yürürluğe girdiği tarihten 30 haziran Mr. Cro«ley giHere. dıısmanlan Mkıldığı ve harb 1945 tanhine kadar Birleşık Amerika sona erdıği haldc. yalnız bırakılmaktan Washıngton 31 (OW.I) Baçkan tarafından Büviık Britanyaya yapı'an hâlâ siddetle çekinmektedir. Halbnki Truman, harb esnasmda yapılan odunç yardım, topyekun 13.499 000 000 dolsra bu millot simdıki halde Avrııpanın cn verme ve kiralama ışleri hakkında bahğ olmuştur. Buna karşılık Buyuk kıivretli milletidir. Bir >ıl müddetle kongreye raporunu vermıştir. Brıtanya, 1945 martınm sonuna kadar Alman ordusuna Jtarsı tek başyıa saBü rapörttn esasinOSîmTaı1! şuniar mvıVStSTÎ" ödünç vefme ve~lciralama g«vaşmrş, schirlcri. fabrikaları yanmıs, dıı: reğ nce Birleşik Amerıkaya topyekun yıkılmıs. harb bo\unca her cephede Almanya ve Japonyaya karşı kaza 3.796.883 000 dolar kıymetınde bir yarmilvonlarra c\lâdı can ventıiş olmakla nılan zafer, Bırleşık Amerıkaya 280 Arkası sahift 3, Sü. 4 te heraber, Ingiltere i'tilâva ugramamış, harb tazminatt adı altında nesi var. nesi yok Almanvaya vermemis. borçla da olsa bütçesinin ipini kendi elinde tııfabilmiçrir. Gcri kalan butün A\mpa milletleri. hiricik kurtulus ümidi nlarak. Amerıkadan gelecek \ardimi haçretle bck!ı\orlar. Bes >ıllık isgal felâketi sırasında bir >andan Alman hıikumctine baç vcrirken. bir jandan Alman ordusunıt bcsle\en, sağdan, soldan yağtnaya uğrajan. üstelik kendi toprakları tizerinde ikinci defa olarak şiddetli me'sdan muharebelerine sahid olan 7avallı Fransa ne vapsın? Bir kalkınnıa ve kendini iopaılama hamlesini basarabilmek icin bu memlcket de her şejden önce Amerıkaja bel bağlamıstır. En \erimli jerlerini dü<=man çizm»"=i Bİtmda bırakmak zorunda kalan. yırmi <ullık payıetler sonunda kurduğu enBugun, bundan alU yıl önce İkindüstri mcrkezlerinin bastanbaşa >ıkılci Diırıya Harbımn başl/ıcUğ\ gunriığını poren. hâlâ mihnnlarca jıırddadnr. Çok şııkür ki biıtim dunya, bu sını mağaralarda. «ığınaklarda barınharb felnkedıran Sm\et Rus\a da Fran^adan daAnkara 31 Ticaret Bakanltğmdan kanlar Kurulu kararile Bakaniığın üç meşıım. yilâoniimunde tinın devammdan kurtnlmu} buha eherUli bir durumda forunmıiynr. teblığ edılmistir: teblığı yavınlanmıştır. lunmaktadır. O da şiddplle kredhe muhtacdır. o da Bugun Resmî Gazetede zey+inyağı ve 1945 46 mahsul senesinde alınacak butun umidıni Amerıkaya bağlamıstır. dığer nebatî yağlar uzerinde hukumet t«dbirlerle, Tıcaret Bakanlığınca müm : Gerçi harbln altr y\l snrmes\, Belcika gibi, Holanda gibi, Danimar çe alman tedbirleri ıhtiva eden bir Bamannreleri Arkası sahije 3, Sü. 2 de î dunyayt altust etmış, ka. Nor\eç ve YıınanHan gibi (iteki İharabeye çevirmiş, beşenrfeti e$i küçük Avnıpa milletlerinden ajrıra İ igflrıdm/emij tstırablara •uğratmıştır, bahsetmeğe bilmem liizum *ar mı? : tfakat her jeye rağmen harb fcitmij Hepsi gadre ıışrayan. ıslırab icinde iıı'• re d'inya tçtn yenitfen kalkvımak, le>e inleye hasta dusen bu milleller. | ıy»ni bir tiyusî nizom ve yeni bif jrni<len kalkmabilmek için Amerika• iktısa&i istikrar kurmak imkâru eldan imdad bekliyorlar. Asıl miıhim olan. siındi maglublann Geçen altı yilhk jadalann ve tsda bunlara katıldığıdır. Bashca harn <Urab\ar\n öğrettiği bir biıj/uk hakiBorumlusu bildiğimiz Almanja dısarıkat var: Tecavüz, mutecavızlere bir dan jardım gbrenıediği takdirde kor$ey kazandtrmadıktan haşka butün kunç bir ufunet yu\ası haline gelecek•dünyayı en ağır darbelere uğratıtir. Bu gorçeği gaübler kendi gozlerile \yor re sonunda bütım dii.nyc.nin elgördüler ve acıkça söylediler. Almanıbir/iği sayesinde mutlaka yiMüvjor yanın imdadına kosulınazsa Alman halte mutlaka yeniliyor. kı aç kalarak, Alman halkı aç kaldığı ' Btı büyük hakikati öğreitjrf? olan zaman da Avrııpanın politik ve sosjal ] ıbeşenyetm bir daha ayni tecrvbelerbıinjciini sıhhate ka\nıştıırmak imkân: le fcaryıla?mamas'n4 temenni edersızlasacaktır. j ıfccn haytrh bir bori^ın da dunyny\ Fakat Amerika. <ek ba«ma bütün | tyen'den taadete kavutturmasım tederdlere de\a bulabilecek midir? • tnenni ederiz. Ev\elki gün verdiei bir demeçle Ba?kan Truman, yürürlükten kaldırılan kiralama ve odi'nç verme kanuna yerine başka bir plân hazırlandığını gazetecilere sovledi. Londrada taararetü alkışlarla karşılanan bu demeoin tafsilâtını henvız bi!m;ilTorsak da, gerek Roosevelt'ln vakiile bzerinde ısrarla durdula noktaları hı<ırtı>arak, gerek şimdi Truman'm Taksimde Ihlamurpalas apartımanmm guttugu politika prensiplerine bakarak, sahibi Eşref Uygur'la Havapalas apartıdünya barısı re dünya kalkınmast xx%manı sahibinin vekili Pıyer Nalband. runda Washington hükumeti tarafınapartıman kiracılarından biner lira hava dan anUvıch ve takdire doğer blr grayrct parası almak iddiasile, lstanbul üçüncü harcandıgma enıin olabiliriz. Roosevelt: Millî Korunma mahkemesine verümiş« Komşumuzda yangın olursa. evllerdi. Dava; dün sona erdirilmiştir. nizdeki hortumu derhal onıın bahçesine Her iki<;inin de suçları sabit görülerek, tasırız. Hortuma kar^ılık ondan parS üçer ay ağır hapse konulmaîarı ve ikilstem»vi duşünmevlz!» şer bin lira ağır para cezası ödemeleri, Demi'ti. Truman da bugiin şöyle ditemyizi kabıl olmak üzere, karar altıyor: na almmıştır. « Müttefiklere yaptıfımiz yardımı nakden ödrmplerini istersek milletler Japon temsikileri, Missouri Amerikan zırhlısında Amiıal Halsey ile görüşüjorlar arasında mıithiş bir ticaret rekabeti Telgraflar 3 i'tncü sahifede başlıyarak, bn rekabet dünyada siyasî Şam 31 (a a.) Suriyenin Moskova IsHkrarı bozarak ve yeni bir dunya har stın business zihniyeti artık bir kenara lara scbpb olmaktadır. Kapılan birer "lçisi FarL= elHurl, ansızın Şama donbfnin tohnmlarını atacaktır.» bırakılmıştır. ikişer kapanan fabrikalar, dışarıda ytiz müştıir. Resml mahfillerde beyan edilBn sörlprden anladıjımız şudur: AFak?t ne yaparsinız kl, bütün millet binlerce işsü bırakırfcen, prevler, ml diğine göre, elçl sıhhl sebebler yüzüntnerika, kendi menfaatlprile oteki mil Ierin kendine ünıld bağladıgı ba millet tingler de bir yandan alıp yürumek den memlekete donmuştür. Faris el letlerin menfaatlerinin aereJe U7laşa de imrpnilpcek bir duruma kavuşrauş tedir. Htıri, gelır gelmez Cumhur Başkanı taBiz hâlâ türedi hürriyet kalıramanla rafmdan kabul edılmıs'lr. Elçl Başkana bileee&inl bn harb sonu devrinde iyl gö olmaktan henüz nzaktır. Harb ekonorebilrcektedir. Her ne pahasına olursa misinden barı? ekonomislne geçiş devri rımırın demokrasi kasidelerini dinleye Moskovada görduğü lşlaır hAkiinda lzapara, îıer ne pahayna OIOTH 9Î nin turlu fu$l]ijüeti ora^a da tıkıntıNAOİR NADİ hat Müttefikler, bu harb içinde Amerika hükumetine ne Macaristanda da secimler müddet kadar borclandılar ? davası inkişaf Amerikada hazırlanan rapor Moskova 31 (a.a.) Tass ajansî bıldiriyor: Izvestia gazetesınin siyasî muharriri şunları yazmaktadır: Biten hafta zarfında, dünya halk efkârı kurtarılan Avrupaya, bilhassa gühey doğu Avrupaya karşı büyük bir dikkat ve ilgi gösterdi. IngiUz Avam Kamarasmdaki gorüjmeler, güney do ğu Avrupa memleketlerinin durumu üzerinde tartışmalara yol açtı. Dünya basını bilhassa Bulgaristan, Rusıany» ve Macaristan hukumetlerinin, halkm çoğunluğunu temsil etmçdıği yolundaki bazı demeçler üzerinde uzun uzua yorumlarda bulundu. Arkas\ sahije 3 , S ü . 1de arasında hâlâ ölümlere sebeb oluvormus Japon iddialarmı Amerikalılar kabul etmek istemiy orlar Londra 31 (a a.) Tokyoda dolaşan bir söylentiye gore, atom bombasınm hasıl ettiğl radyo aktıvıte yüzünden. İBfılâ,k esnasmda en küçük bir yara alnu* olanlarm arasında bile ölümler devam ediyor. Tokyo tlniversiteslnin operatSrlerinden Dr. Masso Suzuki, atom bombası a Arkası sahije 3, Sü. 6 da Atom bombası Zeytinyağı ve diğer nebatî yağlar orduları^ ve Cumhuriyet hükumeti Ankara 31 fa a.) 30 ağustos Zafer Bayramı munasebetıle sa>m Cumhur Başkanımızla Başbakammız arasmda aşağıdaki tebnk telgrafları teati edılmistir «Şükrü Saracoğlu Yüksek Başbakan Zafer Bayrammı size ve yuksek Başba kanlığınızdaki Cumhuriyet hükumetine yurekten tebrik ederım. Şanlı ordumuzun kudretini arttıımak ! için Cumhuriyet hukumetının sarfett ği gayretleri şükranla yad ederım. Ismet Inönü> «Sayın Cumhur Başkanı Ismei Inönünün j üksek katlarına Her yü artan heyecnla kutladığımız buyük zaferımızin 23 üncu yıldonjmü munasebetıle Cumhuriyet hükumeti ve Cumhuriyet ordularınuı yrirekten ve tazımkâr tebrıklerini kahraman baçbuğlan siz Cumhur Başkammıza arza müsaraat eylerim. Cumhuriyet hükumetinin, kahraman ordumuzu asil milletımizin ve onun e?siz Şefinin güven ve sevaısın« lâyık sevıyede tutmağa azamî dıkkat ve Itd Arkası sah\je 3. Sü. 3 te Millı Şef ile Başbakan arasında teati edilen telgraflar Yeni bir kararname ile Ticaret Bakanlığııtın üç tebliği Nebatî yağlardan alınan devlet hissesi yüzde 15 den yüzde 25 e çıkarıldı İkinci Dünya Harbinin yıldönümü Almanyanın mukadderatı General Ayzenhover «Kendi kendinizi idareye alışınız. İşgal kuvvetlerini azaltu yoruz » dedi Ja ronyaya 36 saat içinde 5 )000 asker çıkarıldı Son teslim töreni yarın Missouri zırhlısında yapılacak Sebze ve meyva pahalılığı Atı alan Üsküdarı geçtikden sonra derdin sebebi bulundu ve yeni tedbirler aranmaya başlandı Bu yıl meyva ve sebzenin olağanüstü bostan, bağı kiralayan bir kısırn kabzıpahahlığı karşısmda bunu dnleyecck mallara geçen sene diğerleri de ıltihak yeni tedbirler aluımssı düşünulmekte etmış ve kabzımaüar ayni zamanda bidir. Şimdiye kadar Belediyenin bu yol rer mustahsil olarak meydana çıkmışda almağa savastığı tedbirler müsbet lardır. Bu vaziyette kabzımallardan getirttikleri melın maliyetini sormak, faentice vermemiştir. Yaptığımız tahkikata göre meselenin tura aramak imkânı ortadan kalkmıştır. General Eisenhower Ancak sebze veya meyva kabzımaldsn esası ?undan doğmak^adır: Berlin 31 (a.a.) General Eisen510 sayılı kararname müstshsile fa çıktıktan sonra fatura aranmağa baştura mecburiyeti yüktememektedır. Bu lanmaktadır ki bu 6 a bir fayda temin hower bugün yaptığı bir basın toplantısında şunları soylemiötir: nun için esasen btecenberi mahsul za etmemektedir. « Almanyanın müttefikler tarafınBu durumu, bir kısım kabamallar manından evvel, ya müstahsile avans vererek ortak yahud doğrudan doâruya dahi gajTİ tab'î bulmakta ve durumla dan işgali o kadar iyi şartlar içinde ge Arkasx sahije 3. Sü. 5 ta o mevsime mahsus olmak üzere bahçe rınm aydınlanmasmı istemektedirler. m Kiraları arttıran ev sahibleri Suriyenin Moskova elçisi