14 Ağustos 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İKTISADÎ YÜRÜYÜŞ Üç dilde çıkmağa başlactı Son çıkan 135 inci sayısında: Orrnanlarm devletleştirilmesine aid kanun metinleri, orman yangınları, Türkiye Çekoslovakya ticaret anlaşmasının tahlili, Sümerbank devre toplantısı, Bakanlarımızın İstanbul tetkikleri, Ticaret Odaları kongresi, Türkiye Ziraî Donatım Kurumu ve bütün yazılarm ingiliz ve fransızca özeti. Yıllık abonesi: 10 lira. Adres: Cağaloğlu Türbedar sokak No. 16. Japon hükumeti hâlâ cevab vermedi Amerikalılar lokyoya son bir ültimatom yollıyacaklar Tokyo Müttefik notasının dün sabah alındığını söyliyor, fakat Bern notanın evvelki sabah tebliğ edildiğini bildirdi Japonya niçin yıkıldı? aponyanın bu muharebe içinde uğradığt kesin yenilti, bütün şark millellerinin en bcllibaşh ve cn önemli meseleMdir. Japonya, şarkm lam garbhlaşan bir Biilleri idi. Ruhumın garblılaşmasından bahsetmiyonu. Fakat dıs görünüşünün garb medeniyetini bütün katı yürekliğile ve bütün tccavüzile benimsediği mubakkakh. Bu yüzdcn Japonyanm »dı? yüzü iabrifealaıla. tezgâlılarla, limanlarla ve esir gibi çalışan işçilerie dolmuş; Japonlar tam garblılar gini nrhlılar, uçaklar, tanklar yapmağa »uvaffak olınıış; onlar gibi dünya piyasalarına çesid reşid mallar sürmeğe. sanayilcşmcnin hakkı olan ihracafcıJığl korumak için bir imparatorluk kurmağa ve bu imparatorluğu genişlefmeğc imkân bulmuşlardı. Onlar da tam garbhlar gibi. sanayilesmek bakımmdan geri kalan milletleri sömür.meğe baktyor. ve bu milletlerin boyunlarına esaret halkaları gcçiriyorlardı. Hulâsa, Japonlann hcrhanıri bir batı millrtinden farkları kalmanıış, onlar da milyoner ve milyarder millcti olmıışlar. onlar da konthı, baronlu ve lordlu bir millet tavfile dünya piyasnsına çıkmışlardı. İ«Ieri yolıındaynı ve lıer attıklan adım başarı ile taclanıyordıı. Menfaatlerinin hududu geni.şliyor ve bütün dünyayı kaplıyordu. Fakat bu menfaatler halkın yaşayış seviyesiııi yükselten, refahı hor sınıfa tcşmil eden hayırlı bir istikamet tuttnanuştı. Halk kütlcleri derin bir tcvckkül ve geniş bir yoksulluk içinde bu mcnfaafiere hizmet ediynr ve bu hizmetle bir davayı gerçekle^tirdiğini sanıyordu. GcrçekIeştirdiği mcnfaat bir takım hırslann doymak bilmez istihasını tatmin etmekten ibaretti. Bu yiizden Japon emperyalizmi temebizdi ve yalnız göı kamaştıran bir gösteristi. Halk kütleleri sefalet içinde yüzüyorken derebeyleri ve sanayi lordları fütuhat ve istilâ siyasetile halkı rcfaha kavuşturmayı vadediyor, fakat bu yolda atılan rouvaffakıyetli adımları da yalmz kendi ihtiraslarını tatmine basrederek zavalh halkı yalnız islismar elmeğe bakıyorlardı. Japonya garbin ilmini ve sanayileşme faaliyetini benimseraekle beraber, bunları kendi nıhunun siizgecinden geçirtnemiş ve kendi ruhu içinde yugurarak onlara yeni varhk vermemiş »Idnğu için, sonunda tarihinin en büyük felâketile karşılaşmış ve temeli olmıyan bir varlık olduğu için kolayhkla çökaıüştür. Japonya Amcıika ve İngiltere dereccsinde halkçı davranraış ve halkının refah seviycsini düşürnıüş oisaydı. zaten bu harbe girmez, Fcarl Harbour ihane«ini irtikâb etmez. ve Çine karşı en zalim tavrı takınmazdı. Fakat Japonya, garb medeniyetini kendi ruhunu tereddi ettirerek almış, ve kendi rubunu kaybetmek yüzünden maddeyc tapan bir hırsla hareket ederek sonunda taptığı maddeuin kesin bir darbesile ezilıni? ve yıkılnııştır. Japonya, şarkm garbdan hiç bir eksiği olmadıŞının timsali idi. Fakat onnn Ispat ettigi hakikat, daha büyük bir hakikati boğdu. O daha büyük hakikat, çarkın garbdan daha merhametli, daha temiz yürekli ve manevi medeniyet bakımmdan garba üstün olduğu idi. J a nonya ba yüzden siiratle çökmüş ve elli yıl gibi bir müddet içinde yükselnıiş ve nful etmiştir. Kendi ruhunu kurban etmck palıagına cihansirlik taslayan Japonya rnhunun laferi yüzünden yıkılıyor ve dış sösttrişlere tapmanın kurbanı olnyor. Zaman yeni bir Japonyanm dogmaaına miisaade edrrsf. her halde bu yeni Japonya daha saglam temelli. daha •ağlam adımlı bir varlık olacaktır. *** Londra 13 (B.B.C.) Sabah saat 2 Japonyanın teslim olmak kararına karsı Müttefiklerin tekJiflerini bildiren notaya beklenen kesln cevab hâlâ gelmemiîtir. Amerika Cumihur Başkanı Truman'm sözcüsünü ziyaret eden gazetecilerin en »on aldıklan cevab da <henüz bir şey> mealinde idi. Müttefik donanması Japon radyolarile lrtibat tesis ederek vaziyet hakkında malumat almak istemiş ise de buna imkân bulamamıştır. Japon eevabının geclkmesi, sabırsızlık ve sinirlilikle karşılanmakla Arkası sahife 3, Sü. 2 de J 11 inci yıl Sayı: 7540 umhuriyel İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgrai ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta Irutusu: İstanbul No. 248 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa b s n u : 2429924290 r Ankara konserlerinden büyük muvaffakıyetle dönen eşsiz sanatkâr Y Ü CE S E S Muazzam SAZ Ark daşlarile Ses krali HAM1YET S A FİY E ve bestekâr SAL Her A Salı 14 Agustos 1945 Kristajffle .J\ Washingtonda Sabırsızhk Japonyaya aid iki şayanı dikkat intıba: (solda) Japon lmparatoru. Çinde ölen askerler namına vücude getirilen Dİr^ tesisi ziyarerten çıkarken, (sağda) Tokyo sokaklarında Alman ve Japon beyraklan J Japonya teklifi reddedecek olursa Muazzam bir Amerikan ordusu, birkaç saat içinde Japonyaya çıkmaya hazırlahıyor Hava hücumları tekrar başladı, Tokyo 1500 Amerikan ve İngiliz oçağı tarafmdan bombalandı NewYork 13 CO.Wİ) Pastfiktekl Amerikan askerlerl savaşmağa devam ediyorlar. Onlar için harb sona ermemiştlr. Parifik re Uzakdoğudakl bütün harekât sahalannda bu gece, yeni askeri harekâta teşebbüs edildiğini bildiren haberler alınmıştır. En önemli haber Guam'dan gelmlştir. Pastflk denlz kuvvetleri Başkomutanı Amlral Nimltz umuml karargahı tarafmdan neşredilen tebliğde bildirildlğine göre, üçüncü Amerikan donanmasına mensub uçaklar, bugün şafakla beraber Tokyo bölgeslne karşı yeni ve büyük bir akına geçmişlerdlr. Cuma günündenberl yapılan bu ilk harekât hâlâ Arkası sahife 3, Sü. S da Japon İmparatorunun sarayı geccleyin Rus ordusuPekine 250 mil mesaîede Sovyet tebliği ordunun dün de muhtelif cephelerde 1540 Km. ilerlediğini bildiriyor mız, bir çok şehlr ve meskun yerler Moskova 13 fR..'» Sovypt tebliği: 13 ajujtos günü. Uzakdoğu ordulan almışlar ve 1 6 4 5 kilometre 1lerle' > 4 mız Mançuryada taarruzlanna devam mişlerdir. İkinci Uzakdo&u cephesi ordularımiB etmişlerdlr. ArkttM sahife 3, Sv. 5 te Birinci Uzakdoğu cephesi ordulari Japonyada intiharlar başladı Orduda büyük bir kargaşalık hüküm sürüyor Londra 13 (B.B.C.) Şimdi Japonyada intiharlar başlamıstır. Teslimi en büyük şerefsizlik telâkki eden kimseler ve bilhassa imparatorun ya'.îinlan harakiri yapmaktadırlar. Bazı müfritle Arkası tahife 3, Sü. 6 da Boğazlarııt istikbali ve Amerika ve Atom bombası Kiliselerde bombanın kullanılmaması istenirken gazeteler Kanadanın Uranium'u yalnız Amerikaya satmasını taleb ediyorlar Washington 13 (a. a.) Pazar günü, bir çok mabedîerde yapılan âyinlerde, atom bombasınm t ı r zulüm âleti olduğu ve insanlığın menfaatlerine aykırı bulunduğu belirtilmiştir. Metodist kilis3si ruhani reisi Morris Robinson demiştir ki: t Ilim terakki ettikçe insanın manevî evsafı zayıfıamaktadır. Harb« o kadar alıştık ki, ariık Amerikalılar bütün bir şehrin ortadan kalktığını duydukları zaman bıie dehşete düşmüyorlar.» Diğer taraftan katolik üniversitesi felsefe profesörü rahib John Ryah, şöyle demiştir: « Japon militaristlerinin kötü bir ruh taşımalan, Ja pon mületine karşı girişilen bu âmansız hücumları m«§ru gösterir mi?» Büyük Millet Meclisi yaz tatili yapıyor Ankara 13 (Ozel) San Francisco'da imzalanan Birleşmiş Milletler ana yasasının tasvibine dair kanun tasarısı bugün Meclise verildi ve Dış İşleri komisyonuna havale edildi. Dış îşleri korcisyonu tasarıjT görmek üzere yarın saat onda toplanacaktır. Birleşik Milletler anayasasuıın Meclısin çarşamba günkü toplantısmda müstaceliyetle görüşüleceği anlaşılıyor. Türkiye Truman'ın nutkunun Ankaradaki akislerine dair Times'in bir yazısı Son olarak çarşambaya Birleşmiş Milletler Anayasasının tasvibine dair olan kanun tasarısı görüşülecek Gcncral Eisenhovver Eisenhower'in Mareşal Stalin ile yaptığı görüşme General, Rusyanm en büyük arzusunun Amerika ile dost kalmak olduğuna kanaat getirdi Moskova 13(a.a.) Yüksek komutan Stalin, Mareşal Zukov, General Eisenhower ve Amerika Büyük Elçisi Harriman bugün Kızıl meydanda, Sovyet beden terbiyesl günü münasebetile yapılan geçid resminl se>Tetmişlerdir. Geçid resrr.i üç buçuk saat sürmüştUr. Yüksek Başkomutan Stalin ve General Eisenhower dostane görüşmelerde bulunmuşlardır. Londra 13 (B.B.C.) Times gazetesinin Ankara muhabiri, Potsdam'da Avrupadaki su yollarına ve boğazlara dair alınan kararlar hakkında iza'aat veren Başkan Truman'uı nutkunua Türkiye başkentinde büyük bir mem» nuniyet uyandırdığını bildirmektedir. Muhabir gazetesine gönderdiği mektubunda, bu mesele hakkında Başkaa Truman'ın verdiği haberleri tefsir ederek diySİ1 ki: «Başkan boğazların ve diğer su yolBüyük Millet Meclisi bundan sonra iarının hodbin şekilde kontrol edilmesinin, A\Trupada ekseriya bir harb aekime kadar yaz tatili yapacaktır. mili olduğunu hatırlatmıştır. Amerika Parti Grupunun bugiinkü hükumeti bu su yollarından her milîe; toplantısı tin müsavi haklar ve menfaatler daire; Ankara 13 (Özel) Meclis Parti Grupu umumî heyeti yarın saat 15 te sinde faydalarunası için yeni statüler • toplanacaktır. Yarmki toplantıda dünya hazırlanmasını konferansa teklif etmeseleleri ve bunlardan yurdumuzu miştir. Bu statüler milletlerarası heyetilgilendirenler üzerinde hükumet tara ler tarafmdan tesbit olunacaktır. BTI Arkası sahife 3, Sü. 2 de • fmdan grupa demeçte bulunulacaktır. r^^^ ^v Bir Amerikan gazetesi ne diyor ? Eisenhower'in gazetecilere demeci Moskova 13 (O.Wİ.) Kremlin'in Washinaton 13 (a. Atom bombasına aid ilk resim: Hiroşima üzerine atılan misafirl sıfatile Moskovada bulunan <Wash:ngton ilk Atom bombasının dumanları 6000 metreye yiikselmiş General Eisenhower, bugün basın mena^ Times Herald» gaze ve duman sütununun kaidesi 3000 metreyi kaplamıştır. sublarile yaptığı bir görüşme esnasmda tesi, atom bombası Bu resim bombayı atan tayyareden alınmıştır. Marc^ıl Stalin'in kendisine bazı şeyler hakkında şunları (Radyo Foto) söylediğini ve bu sözlerden Sovyetler niumunu ona satmak zorundadır.» Birliğinin en büyük arzusunun Birleşlk yazmaktadır. Bu gazete. askeri sahada olduğu gibi, Amerika halkı ile dost kalmak olduğuna <Kanada Amerikayı tek müttefiki ve Arkası sahije 3, Sü. 4 te Arkası sahife 3, Sü. 3 te ' müşterlsi telâkki etmek ve bütün ura \tomdan önce.. Atomdan sonraL»