11 Ağustos 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Paul Reynaud' Hatıralarr WeygâhcPın plânı da nihayet akim kaldı 19 mayiîta, öglsden sonra saat 7 de, teşebbflsler yapıbmştı. Anvers'in bah lstanbulun sağlık işlerinde nalen Amerika Dıs/ Weygand, Gamelin'in yerini almağa smda ihtiyat olarak kalan ve ban kıt'aİşleri mUstesan oyapılan ve yapılacak • lan Joseph G. Grcw davet edildi 20 mayısta, öğlsden evvel, ları Hollandaya giren Giraud ordusu yalnız sözüme lti Gamelin, Montry general karargâhına yarılmıştl. uzun bir harieiye mad ettiler, fciden yenilikler mensub Genera! Doumenc'i, FertS'de General Weygand, Abnan orıiusunun, mesleğinden sonra, baska radyom bulun General Georges'un emrine vermişti. bilinmeyen silâhlarla yeni şekilde bir madığına inandılar. lstanbulun sağlık işlerini düzenli bir Amerikanın AnkaGeneral Georges'un kurmay başkanı, •hücuma kalktığmı söyledi. Bu ilk hü kontrola tâbi tutmak ve mevcud sağlık ra elçiliğini yapmış, oradan, Tokyo elBoyle bir durumun devamı imkânsız Radyoları aldılar, evimizde başka araşeephenin beklenmedik bir şekilde ya cumu daha »onra, büyük topçu kuvvet kurullarım daha yararlı bir hale getir çiliğine tayin edilmiştL Grew, 1932 se olduğu meydandadır. tırma yapmadılar, hepsi gayet nazik "rılması neticesi olara2c sinirleri bozul lerile desteklenmi?, malum tlpte bir mek üzere, Ssğlık ve Sosyal Yardım nesinden Pearl Harbour baskınına kaYukarıda isimlerini saydığım millet dnvrandılar; bizi rahatsız ettikleri için duğundan, vazifesine devam edemiye taarruzun takib «deceği mütaleasında Müdürlüğü tarafından yapılan te'jvlifler dar, on sene mii'idetle Japonyada A lerden higbirisi, bir dinamit fıçısı üze özür dilediler. Muhasamatm başladığıcek haldeydi. Gamelin'in ifadesine göre, bulundu. Bakar.hkça incelenmektedir. Bu tek'if merikayı tcmsil ermi«<ir. .Japonyada rinde, ilânîhaye, yahud devamlı şekilde nı teyid eden haberi ahr almaz; bütün General Georges, aşırı yorgundu. Genel Weygand'ın planı tasvib edildl. Yal lerd«n bazılan şimdiden tatbik mevki on sene» ismile neşreftiği eserde, Ame oturamaz. şifrelerimizin ve mahrem bütün muhakarargâhı iyi düzenlenmiş değildi. Kur nız, iki zayıf noktamız vardı. Mod»rn ine konmaktadır. rikanın Japonya elçisi olarak yola çıkHinçiniden, bütün Japon askerleri ve beratımızın yakılması için emirler vermay heyetinin vazifelerinden bir kıs harbin başlıca iki silâhı olan tankımız Bunlar arasmda, muhtelif semtlerde tığı giinden, eslr diplomat olarak raii bahriyelileri çekilse dahi, Birleşik A dim. mını kendisi yapıyordu. Muntazam uy ve uçağımız yoktu. 1940 mayısında «scele olaylar merkezi» adile müess« badele edHdiği güne kadarki sha«iî ve nıerikanın, orayı lstilS ermeğe asla niEu arada; herkesin; şahsî emnlyeti ku uyuyamıyor, başkomutanlık vazife memleketime, zarurî olan hava kuvveti seler kurulması da bulunmaktadır. Gü husust hayatını günü gtinüne, bütün yetl yoktur. bakımından elçilik binası içinde kalmaleri, bu yüzden zarar görüyordu. yardımını sağîamak için hiç bir şey ya nün 24 jaatinde de çalışacak olan bu teferrüatile kaydermiştir. Şarkl Hindistan hükumetlerinden, sı lüzumu bildirilmişti. 19 mayısta, sabaha karşı saat ikide, pamadım. Fakat, îngiliz hava kuvvotle merkezler her türlü ihtısas lümre'ini Japonyamn Amerikaya naMİ harb Malezya hükumetlerinden ye Taylan Hâdiselerin, târih «ıraeile cereyan Doumenc, Gamelin'e telefon etmiş, ha rinin esaslı bir yardımını temin etmesi ihtiva edecekür. Ancak pek mürtacel ilân ettîğini anlatan aşağıki yazıyı o hükumeünden de, ayni teminatı alacatarzını, tam olarak şu 5irada bilemiyorekete geçmek zamanmın geldiğini ha için, 11 haziranda, Churchül'i sıkıştır durumlarda ğımızı umuyorum. Hattâ, ajiıi teminatı hu merkezlere miiracaat escrden iktibas ediyoruz. rum. Fakat öyle sanıyorum ki, Haval ber vermişti. General Georges'un bir dım. Çünkü, Weygand da bizzat beni edilecektir. Şimdilik Istanbul, Beyoçlu 7 «ralık 10 !1 Çin hükumetlnden istemeği de kabul bombalaıımadan ve harb patlamadan karar veremediğini, Gamelin'in gelme sıkıştuıyordu. ve Üsküdarda olmak üzere üç semlte Cumhur Başkamnın; Japon Impara ediyorum. Böylece, Hindiçir.iden Japon önce, Amiral Nomiro'nun müzakerelerin sini istediğini sdylüyordu. 24 mayısta, Weygand, îngiliz Başko bu müesseseler kurulmaktadir. Bu toruna bir mesaj gönderdiğini, radyo kıl'alarırun geri çekilmesi, bütün ce ke=ıldiğini Mr. Huli'e haber verecek Sabahan sekizinde, Gamelin, Georges rnutanlığının, plânmm tatbikını gecik nunla beraber, ileride ihtiyac nl^bctin bugün haber verdi, fakat; mesajın me nub Paslfiğe, barıj garantlleri vermekle vakti olamamıştır. Eğer Japonlar, U ve karargâiu civarda bulunan hava tirdiğini sezer gibl olmuştu. Bunun ü de merkezlerin sayısı artınlacaktır. ali hakkında da; imparatnra teUiği n<tice!enecektir. zakdo^uda kalmakla ve yalnız Filipin Bo, haklkaten pok parlak zaferl kaıakuvvetleri başkomutam Vuillemin, Ge zerine, Churehill'e bir telgraf çektim, Majestelerine »ahfean yaptığım bu adalarına taldırmakla iktifa etselerdi, Sağlık Müdütlüğıünün bu teşebbii^ü tarzı hakkında da hiç malumat i!â.e neral Georges'un, Ferte'deH genel ka vaziyeti anlattım, yegâne selâmet çare takdirle karşılanmış ve ilk olarak O r etmodi. Lâkin, o günün akşamı, Mr. miiracaatin selwbi, bu çok vthim Amerikada, bizim Uzakdoğuda ne isi nan Japon filosundan lse yalnrj S torrargâhında bulustular. Gamelin, saat j sinin, Belçika, Fransız ve İngiliz ordu rahpaşa ha«tanesind« 12 yataklı bir Hull'den bir yıldırını teli aldım. Cum buhranda, etrafımızı kuşatan, kalın bu miz var diyecek, barıj taraftarları ve pldobot batrruj ve 8 muhrlble torpido9,45 te bir emirname imzaladı. I lannın düşman saflannı yarmak hu acele olay merkezi acılmı^tır. hur Bnjkanının mesajını ihtiva eden lutlan dağıtmak için ne gibi çareler infıradcîlar çıkabilirdi. Fakat, Japon bot da yaralanarak mnvakkaten Ravaa O sırada, Belçikayı ve şimalî Fran susunda a\iıl azme sahib bulunmalabir telgrafm jifrelenmekte olduğunu, tatbık edilebileceğini, benim çibi, ma lar, Havai'ye taarruz ettikleri andan iti dısı olmuîtu. Japon donannjasındaki 117 dlüye mnkabil, RosUr 4830 613, sayı boşaltacağını her halde asla aklı rında olduğunu söyledim. Mösyö Churbu mesajı, en kısa zamanda impaıatora je^telerinin de diisünmfsi içindir. baren, Amerika milletinin bir tek ın na getirmiyordu. Gamelin, hakikatte, bu chill, ayni gün, Weygand'a hitaben çekYalnız, iki büyük memleketimiz mll san gibi ayaklanacağı ve öfkeden deil 5917 esir Termişler; 1862 Ros denlıclsl tevdi etnıekliğim lüzurounu bildirıyor de tarafsız memleketlerde fözaltı edilemirnameyi çıkarmak suretile, salâhi tiği bir telgrafta, Gort'un, şimalde ve letinin hayrı için değil, ayni zamanda ye donecegi muhakkaktı. du. Ayandan yetlerini aşmı? oluyordu. Çünkü, 12 cenubda muharebeye girmlş bulundukomyu topraklar milletinin d« lyiliçi Wheeler"in, cBirleşik Amerika, Japon mlsti. Tarihln kaydettifl bürük denti Yıldırım telgrafile çekilmesine rağsaraşlar7ndan hiç blri böyle blr netlce mayıstanberi Georges, doğuşimal cep ğunu, diğer taraftan, muvasala hatları men, ancak, gece saat 22.30 da elçiliğe için, ikinıizin de yerine getirileopk m ı ların pastırmasını çıkarmalıdır> dedlhesindeki bütün müttefik orduların tehdid altmda olduğu için, istenilen elEmniyst Kaçakçıllk (Ubesl mcmurlaTl gelen bu mesaj şöyle dıyordu: kaddes bir vazifemiz bulundujhma e ğini radyo söyledi. Bu, güphe yax. ki Tennlş dffildir. başkomutanı idi. Gamelin'in yaptığı bu birliği yapamadığmı bildiriyor, bunun büytılc bir kaçakçılıfc şebekfsl ynkalamı?O laman, japonya .tnpilterenin mttt«Haşmetlu Japon Imparatoru Haz minim. Bu vazife, Japonya ile Birleşik uile kolay, herhalde, tamam kudretihareketlertn sebebi General Georges'un la beraber, kendisine, Weygand'm l»rdtr. Amerika arasındaki an'anevî do^tluğu nıizi kullanabileceğinıiz zamana kadar, tofikl ldl. Londrada harb hakkında neşretleri; OnzlantPbden Istanbula Relerek ÇaUlca faaliyetsizlifi idi. Bununla beraber Ge plânma sıkı surette uyması için talimat rediien blr eeere tngillzler «Japonyamn «Bundan takriben bir asır Bnce, Bir ihya etmek, dünyada, yenl ölilmler, ye çok vakit geçecektir, galiba, pek çetin otellne m'.jafır Inpn Sunye t»baa«ın<lan neral Georges, emrin tatbik edileceğini verileceğini söylüyordu. hürriyet harbl» admı rermlşlerdl. Abdüllatir çııml adıuda bir adam, kaçak leşik: Amerika Cumhur Başkanı, Japon ni harabiler vukua gelmeslne mani ol darbeler de yiyeceğiz. Fakat, eöyledi. Ben, o Taklt Galataaaray Snltanlstnde Fakat, General Gort'un bu plâna uy olarak "ı, Mn çakmak taşım memlrtetlml İmparatoruna gönderdiği blr mesajda, maktır. Japonyamn yenileceği muhakkaktır, 19 mayıs gflnü Sgleden gonra, General maması Weygand'ı güç bir durumda 7e »oitmujtur. Abdüllatlf bllahare bu t»9 Japon milietine, Biplejik Amerika milFranklin D. Roosevelt çünkü Amerikan milleti, bir kere uyan oknr.in blr çocnktnm ve yenl başlamı^ olan den)7cilik merakımı ba harb çok Gamelin, General Georges'un genel ka bırakmış, Belçika ve şünal orduları ları sabıkalılardan Mu'tafa Afiangll Tftaı letinin dostluğunu sunuyordu. Teküf yolda durmıyacaktır. kamçılamıçtı. Çnsima savaşmdan son8 aralık 1911 dı mıydı, yarı rargâhında bulunduğu sırada, Vincen grupu General Blanchard'a bildiği gibi t«=lle plydsaya sürmüştılr. Bu »ebekeye kabul edildi, onu takib eden fasılasız Saat yedide, bir telefon sesile uyan Birle?ık Amerika, Büyük Britanya, A ra, hayatıram Uk konferansını, mektenes'den telefonla bir haber aldı. Gene harekette tamamile serbest olduğu yo sonralan 6ald, Tahlr> SukrU, Hayrl, M<h barı§ ve dostluk devresi esnasında, «imed Alt t e Ahmed a'dında altı kişl daha dıra; Kase, mümkün mertebe türatle vustaıya, Holanda, belki de Sovyet bln bahçplerlnden btrinln blr köşesinde ral Weygand'm orada kendisinl bekle lunda bir telgraf çekmek mecburiyetiıy" katılmıatır. Kaçakçılar, memurlann yapuM zin ve bizim milletlerimiz, kendi mezlRusya birle$ince, Çini de bu arada u Termlf re bn deniz cenfinl aklnnın erdiği bildiriliyordu. yüklemişti. Weygand plânı böylece akim sıkı bir taXlb sonuuda yakalanmı»lar ve yctleri ve ldare adamlarının kiyasetle gelip nazırı görmeml söyledi. Saat beştenberi telefonda beni arıyor, bulamı nutaıamak jartıie, Japonya, çok geçdlği, dilimln döndüjü kadar arkadaşjaüzerlerlnd» 3 0113 tan« ta« çıkmıstır, Gamelin, Weygand'ı içinde cephenin kaldı. ri sayesinde, inkişaf ettiler, ve bejeriyormuş. Alelâcele giyindim, saat 7,30 da meden kiminle uğraşacağmı saşınr. nma anlatrnıştım. Bu konferansı, mnharitası bulunan bir odada oturuyor 20 mayıs günü, sabaha karşı iki suDoğu Akdeniz »eferleri jete, pek değerli yardımlarda bulun Yakmda, çektığim bir telgrafta, Ja bas«rların;ızdan M. Mosko da, o hiç nazırm makamına ulaştım. Kase, beni bulmuştu. Weygand, yanmdakl birkaç larında, Belçika Başvekili ile arkada?AK!"U \npuru dof'n Ak<J.'n!z srfcrİTİnln dular. dostça karşıladı; Togo, ciddî v» tojri ponyamn, velev millf bir harakiri yap rülümsemez yiizü He dinlemlştL Adamsubayla ^örüşüyordu. Gamelin, onu larından bir kaçı ziyaretime geldiler, iklnclslnl yapmafc ıl?ere hazırlanmaktadır. Benim, majestenize, devlet işlerine fatlı davrandı. Bana kısa bir demeçte mak pahasına da olsa, her tür.ü ya ca(h«, bir köşeye toplanmıs çocukların kendi çalışma odasına götiirdü, Wey Rralm, Belçika ordusunu teslim kararı Ayın i>I lııde llmanımızdan hareket edpmütealhk olarak mesajlar »unmaklıJım, bulundu, sonra, 8 aralık tarihli, on üç bancı iktisadî tazyıkından sıyrılıp babir mnziblik veya arasıra yaptıgıtnız gibi gar.d, orada, duram hakkında malumat verdiğini söyledüer Benim ve Mösyö cek olan AXsu vapurlle e\velce Oüneysuda yer altp da pa?aport Te vbe mıiMnelclerl ancak, her iki memleketimlı için, müs salıifehk bir mııhtıra »erdi, bu mııhtı şına buyruk kalacak sekilde, ya gale blr itaatslzilk lıazırlamakta olmalannalmak üzere benim tarafımdan gönde Pierlot'nun, radyoda söz söyliyerek, lkmal edilmedlglnden hareket edemlyentesna vahamette hâdiseler dolayısile ranın, müzakerelere »on verdıgini ve be, ya ölüm dıyerek herşeyi göze al dan korkmus, benim Rns Japon harrildiğini ona haber verdi. Fransız ve Belçika milletlerini bu yeni d« gldeceklcrdlr. At<u Iria s;m<lld«n yer vâki olmaktadır. Pek muhtemel olarak ayni giin, Arr.iral Nomura tarafmdan maya savaşmak kabiliyetinde oldugunu, bindrn bahsettigiml Korünce mosterib Gamelin: fe'.âketten haberdar etmemiz kararlaş lerln âRtılmafina baîlanmıjtır, karşılaşmaklığımız gerekecek nazik ve Amerika Harieiye Nazırına tebliğ edil sonra da tehlikeli ve facialı herhangi olarak haflfçe tcbessüm etmlştl. Os Subaylarım. durumu size izah et tırıldı. Et vaziyeti neticesi vahim bir ihtimal dolaynile, çu dıçini söyledi. Muhtıranın «on fıkra bir ağır hareketin Japonyadan bekıemanlı tmparatorlnğııııa düşman olan mişlerdir, dedl. Bu sabah verdiğim Dün de Mfzbahada 1."ıK> koyunla m« anda, size müracaat lüzumunu hlssediBenim görüşüme göre, haberler, Belsında şöyle deniliyordu: <Japon hüku nebileceğini ya7.mi5tım. Bu mütaıeamı Çarlık Rnsyanın maJlubİTptl mcmlekehlm mlktarda ııtır kesllmlstlr. PaKat ka yorum. emri gösterdiniz mi? çika Nazırîarmm bilmedikleri çok tehll »ablar bu etl«rl saklamakta v» 17.S yerine meti, Amerika hükumeti tarafmdan bildirmeğe muvaffak olduğum için pek tlmlzde de memnunlııkla kar?ılanmış Te Evet. keli bir mahİ3'et almakta idi. Bunlar, o^o kuruça kadar el altıntian kendl mUşBir Paslfik bö!ge3İnde, sizin ve blzîm alınan vaziyetten dolayı, müzakeıe>ri, memnunum. Tam da dediğim gibi oldu. barı klmsrler yrnl do^an çocuklanna Mutabıi mısınız? Petain'le Weygand'm da, Fransa harbl terli«ln« satmakta'lırlar. BugOrı d« Mez millptimlzi de, bütün beşeriycti de, uzatmak suretile bir anlaşmaya varmayı Ayın «ekizinci günü sabahı erken Tofo adın; Termlslerdi Elbette. Başka yapacak iş yoktu., kaybedilecek olursa, Fransayı Mütte bahada bir mlktar hayvan kesllecektlr, jimdiye kadar İki memleket arasmda İmkân5iz telâkkl etmek zorunda bu don Togo'yu gördüğüm zaman, muha Georges'u ziyaret etmem zarurî fıklerden ayırmağa hazır buîunduklasurüp gitmiş olan uzun barış devresi lunduğunu, Amerika hükumetine, • samatm başlcdığını kendisl her halde Yol parası Çimdl 4fl yıl gonra, Iklnrl blr Rna « değil miydi? rmdan haberdar değillerdi. Bu tebebbiliyordu, fakat bana kat'iyyen bir şey Japon harbi ba^Umi; bnlunnyor. Fakat TPI parası 11e dlğer bazı vergllerin Iklçer nin mes'ud tesirinden mahrum etmek sefle bildirir.> Elbette. le, bu teslim teşebbüsü etrafında, Fran taksltte tah^li edllmelert Çfhlr Mecllsl kaTogo, imparatoru gördüğünü, jlmdi söylemedi. Vukua gelmekte olan hâdi o saman hemen hpmen biitiin dünyanm Siz Georges'in samiiT.î dostusunuz, sada derin bir hoşnudsuzluk uyandır rarı lktlıasından lken bazı tahslldariarın tehdidi gösteren bazı gelişmeler olmaktadır. Bu gelişmeler, haile dolu ıhti bana tevdi ettiği muhtıranın impara seyi bana sezdırecek çekılde bir hare haTTanIı|ını ve nempatlslnl kazanmış sizin yardımınıza mazhar olduğum Için mak benim vazifemdi. kernillerlnc kolaylık olmak üaere bunları mallerin tohumunu taşıyor. torun; Başkamn mesajına cevafaını teş ket yapıp yapmadığmı hafızamda ara olan Japonyaya, şimdl bütün dünra çok memrıunum. Teşkilâtı gayet bozuk, O sabah saat 8 de nutkumu söyledim, mükelleflerden toptan Utemekt* olduklan Milletlerin yajama ve başkalannı kil ettiğini «öyledi. Sonra, bana kısa bir dım. vakl Bikiyetlerdcn anlaîüniLS TS bu sekllde rlilşmandır. Kendi yarattıtı, fakat Hmtam bir kargaşalık içinde, her işi bizzat bu nutuk, sonradsn, gerek, Alman baOdaya glrdiği sırada, son teklifimize seye tasdik ettlremedl&l sozde müstakll görmeğe uğraşıyor, bende, son derece sını gerek Vichy basını tarafmdan hü harekıet edenlerln cezalandınlacakları llgl yaşatma hakkıle barışın nimetlerin« lııtabda bulundu, müzakereler «sna«ınlllcre blldlrllmlitlr. inanmıj olan Birleşik Amerika milleti, dakl yardımımdan dolayı teşekkür et Japonyamn verdiği ce\ abı masanın ü Manrnko'dan ve bn harb İçinde işgal eyıpranmış bir insan tesiri bıraktı. cnma uğramak şereflni bana kazandırdı. Seçen aylar zarfında hükumetlerimiı li, merdivenden inip beni kapıya ka zerine fırlatııken, bu cevab kat'î ve derrk znrla miittpfik yaptifı eski adile Weygand, ayrılırken, Gamelin'e «siParti kurmak üzere yapılan Mareşal P^tain, Bordeaux'da mütaarasında cereyan eden gönişmelerl çok dar götürdü. Pearl Harbour'a dair t«k son cevabdır demek istiyen el hareketi, Slam, yent lsmi İ e Thalland'dan başka T ze söylemek istediğim bir şey var;reke istedık*en sonra, Belçika ordusumüracaatler belkl d« aradığım manayı taşıyordu. yanmda kimse yoktnr. O «amankl mütMösyö Paul Raynaud sizin dostunuz nu tenkid ettl. Donanmasil* ve lmpaOe>r»k b\mdau ev\el, gerek'» «on gün büyuk bir nlâka ile takib etmiştir. Ja kelime konujulmadı. Elçilığ» döndükten lonra traş oldum, Lâkin, vaziyeti, her zamanki gibi gayet tefikl tnjriltere, ylmrli Japonyamn başlerde Halkın se«l, Ergeııekon vcsalre glbl ponya ile Çin arasında bugün m«vcud değil» demişti. ratorluâile beraber bütün Franaanın »dlarla partl t^îkll etmek Uzere yapılan bulunan anlaşmazhğın iona erece§:ini kahvaltımı yedim, »onra hariciyey« ra soğukkanlı idi, beni selâmetlcmek üzere düsmanlarından biridir. Gamelfn, General Gaorges'a telafon. teslimi ile biten bir matareke Istemek müracaatler eemlyetler konununa uygun ummuştuk. Pasjfikte blr barış yapıla porumu gönderdim, fâkat bu raporun, ayağa kalktığı zaman söylediği kısa hiNihayft, Sovypt Rn«a da, 40 yıl önce edip o sabahki emrin nasıl yerine ge =ureti!e Belçika Kralından da ileri gi gorülmiyerck kftmllen rec".c!olunmıı«tur. cağını, böjlece, nıuhtelif tabüyetler» VVashington'a kat'iyen ulaşmamış cl tabe, pek zarifti. Harieiye Nazırınm ya Çarlık Rcsranin blrincl Rus Japon tirildiğini sordu. Cevab şu oldu: «Her den P6tain'in, bu tenkide hiç hakkı olmensub mılletlfrin, hiç bir istilâ kor ması ıhtimall vardır. Az fonra, impa nından ayrıldığım ıırada, Washington harbindfi rjğTadıtı maflublvetln lntftaMısırdaki mallarınuz iş yolundadrr. Gereken talimat veril mamak gerekti. Muht^lıf Amerlka Te Munr llnıaıılarında kusu olmadan bir arada ya?ıvabilecek ratoıluk genel karargâhının, Japanva daki müzakerelerin kesildiğinden başka mını almak Te acısını çıkarmak üzere, miştir. Billotte'a telefon ettim.> Hakikat adma açığa vurmaîa mec bulunan memleketlnılze ald lthal malları lerini, hepylnin, tahamnıül edilmez îi nın Bırleçik Amerika ve Büyük Bri hiç bir şey bilmiyordum, münasebatm ikincl Kııs Japon harblnl acmışür. 20 mayısta, sabahın dokuzunda, Wey burum ki, teslim şartlarını sormak ü nm letlrtllmesl lçlu yapılan tejebbüslîi lâhlanma yüklerinden kurtulsbilecekle tanya ile resmen harb halinde bulun inkıtaını zerre kadar sezinlememiştim. O laman Japonyara rnuzahir olan gand, vaziyeti ele almak için Vincen zere bir murahhas göndermek kararı müsbet netlce rermeğe b»îlamıstır, rinl, hepsinin, istisnasız, herhangi bir ıluğunu ilân ettiğini öğrendık. Once Amerika Harieiye Nazırlığmın Cum Çlnliler Ht çlmdl Japonlarla harb edlnes'e geldi. Gamelin'e: <Belçika Kralına Fransız ve îngiliz heyetlerine, bu teslim Bunlardan Portsalde kadar gelenlerl Kecat tllepl yuklemeğe bM'anı^tır. Meoat |l milletin lehinda veya aleyhind* en buna inanamadım; fakat öğleden ev hur Reisinin Imparatora hitab««den m« yorlar. «DünTaTa hâkim olmak lçhı telefon edebilir miyim? diye sordu. olup bittikten sonra bildirilmişti. Itpl tarafmdan alınamıyan toamuleyl de kiiçük avTijjayn gözetmeden, yeniden vel. Haricly« Nezaretl, harb hahnin sajını havi 818 numaraiı telgrafı, Wa Çine hâklm olmak lânmdır» prenslpl Şimdiye kadar hiç tecrübe etmedim aTeslim faciasınm asıl »ebebinl. Ge Güneysu alâcaktır. ticarî alışverişler yapabileceklerîni timid başlamıj bulunduğunu resmen tebhg shingtondan, 6 aralık tarihinde, saat 21 ile yola cıkan Japon cihanrirlik hırsını, ma bir bakalım.» neral Gamelin'in dediği gibi «BelıSfr taraftau FortaldM Hlndlstandau etmiştik. etti. Az sonra, elçilik binasının dış de çekilmiş, Tokyo telgrafhanesine, 7 Çlnliler 8 yılrtır rinrmadan tSrpüleyerek Kralla doğrudan doğruya temas et rikanın, 14 ekim 1936 da Almanya le gelml» bulunan 78 bln baly» çuval vt parmaklıklan kapatıldı, binadan hlç aralık tarihinde, öğle üsKi gelmişti; zayıf dhsıirmüslerdir. Bu, asîl gayeler* ulaşmağa gayret mek imkânı bulunamadı. O sırada, Ga hine Fransa ile münasebetl bormuş» ol kan»Tlçe, pamuk lpllgi, beyaı dokutna varkimsenin çıkamıyacağı, hiç kimsenin de fakat, bize, aksamüstü gaat 22,30 da veHer taraftan kuvvefn dfismanlarla melin: «Umarım ki muvaffak olacak ması gibi uzak bir hadisede aramak 3â dır. Bunlardan da bir kısmını Güneyıu m ederken, gerek Japonj'anın gerek Birlçeri giremiyeceği ihtar edildi. Ihtiya rildi. Telgrafm üzerindeki japonc* kapuru yOkleyecektlr. çevrilmi^ olan Japonya, bn korknnç duleşik Amerikamn, ve türlü harb tehsınız, dedi. Eğer kazanorsanız, isminiz zımdır. cımız olursa Harieiye Nazırlığile tema» yıdlar, bu ciheti, münakaşa kabul etrtıma krndl hatasi yüzünden dUşmflfdldini uzaklajtırmak üzer« anlaşmalatarihte büyük bir yer tutacaktır. Al1940 Ocak aymda, Gamelln, Müttefik Kaybolan muhtelis Belediye etmekliğimiz için, Masno isimll bir ka mez şekilde göstermektedir. tür. 78 aralık 1941 peceslndekl Pearl n gerektigin*, benim gibi, majesteleman ordusunun dinamik kuvveti, bü orduların Belçika hududundan geçmeleri tib, lrtıbat memurluğuna taym edildi ınemurları 8 aralık gabahı, Japon Harieiye Na Harbonr baslnnı. 89 şnbat 1904 peceslnlerinin de açıkça kanaat getlreceğine tun tasavvurlarımızın üstündedir, hal için orada bulundu. Kral, Amiral KeŞifreli tel'rafjara artık müsaade edıl yırlı^ı Amerikan bürosu ikincl jube?i Beyoğlu Tebhlrhanesl ldare memuru dekl Port Arthur baskınma benzemebuki bizim tarafımızdan çok büyük yes'in müdahalesi üzerine bunu kabul Ahmed Şaylan hakkıııda yapılan tahklkat eminim. Dedigim hedeflere ulagmak ismiyeceğini, bütün telaraf muhaheratı şefı tarafından elçiliğimize, son derece miş ve Amprikan nrhlılannı batıran zaaflar gösterildi, generallerimizden etti. nthayet bulnıu», eTrakı mllll korunma tiyorsak, bu aon nokta, bana zarurî gö mi7in, izin ahnmak üzere, önce Harimahrem kaydile | u tebliğ tevdi edi'.di. bombalar, Japonyamn "mprannı ka»bazüarının da salâhiyetsiz oldukları hkrmeslne Tprllmlçtlr. Flrar hallnd» rünmektedir. eiye Nazırlığma gösterilmesi icab ettlO ayın 13 ünde, Daladier Gamelin'e Tokyo 8 aralık 1941 mıstır. Japonya, o miithlş gafletlnln bulunan bu mfmur Etmmetlns 743 metre anlaşıldı. Tek ümid dünkü emrimin telefon ederek kıt'alarımızm Belçika Amerlkan bezl, 1SOO kllo aabun, 237 45 Bir teneden fazla oluyor ki, majes gi bildirildi. Ekselinc, dehhaş cesasmı çekiyor. tatbik edilmesindedir. telerinin hükumeti, Vichy hükumetile hududundan geçebileceklerinl. blldir kllo maden kömürü 11» bir cok yatakt yor. *** Eksclânsmızın memleketile Japonya Sonra, Japon radyo mutehassıslarınWeygand, elini, bir nevi hatıra defteri mişti. Kıt'alar, gece vakti hududa ge gan bakır kaplar Slnger dlklı maklnelerl bir anlaşma imzalamıştır; bu aniajma t gereğince, bej »Itı bin Japon «skeri, dan mürekkeb bir heyet geldi; bütun arasında, bugOnkü tarihte, bir harb hali olan ^ büyük bir san defterin üzerme tirildi, fakat ayın on dördünda, Belçika, geçlrmlşttr. Bn ranyı yazdıktan sonra alman telSanyer Beledly» mutemfdl Cfmü Oktay Fransız Hindiçinisinin jimal kısmından kançlarlık dairesini, hususi daireleri zu' ı r ettijini ekselânsmıza arzederim. graflar JaponTanın teslirn oldnja habekoydu: «Ben Foch'un « m n l biliyo hâlâ hududu geçme müsaadesini verda sahte çek tanelml 11» «lmmetlne 183fl ütede, Çine karjı gavaşan, Japon kıt inceden inceye araştırdılar, kısa da! Bu vesile ile, ekselânsmıza derin hür rinl getirdiler. Bandan Japonlann nlrum» dedi. miş değildi. Hra geçlrmekten iuçlu olarak aranmakta alarının himayesinl sa^lamak üzere, o gah bütün radyolarımızi alıp çötıi.dü metleıimi tekrarlarım. >ıaT»t «ararm nerp*lnden dönülürse kârBu görüşmenin sonunda Gamslin, Nihayet, Belçika kablnesinln, o gün dır. Gene bu 15ten dolayı Banyer Belfdly» Harieiye Nazırı fakat dır diişüncesile akh sellme döndükleri General Weygand'ın vaziyeti knrtarabi ve bir gün evvel yedi defa toplantı yap tubesl muhmsebeclsl Muftafa, kAtlb Kamll kısma girmek «alâhiyeün« sahibdir. Bu ler. Çok terbiyeli davrandılar, Şigenori Togo manası anlasılır ki tek çıkar yol da «aleceğine ve yeni Marne zaferleri kaza tığı, Amiral Keyes'e verilen kat'î söze ve Mkpr allelerln» yardım katltrl Ferllıa sene ilkbaharı ile yaz mevsimi zarfında, vazifelerini titizlikle yaptılar. Lâkin, t«n bandan başkan nacağma emin olduğu kanaatine var rağmen, Krahn hududu geçm« müsaa Denlrolpın da Tazlfelerlna nihayet Terll Vichy hükumeti, Fransız Hindiçinisinin rnuşterek miidafaasmı sağhmak mljtlr. roış bulunuyordu. desini redde karar verdiği öğrenildi. BEŞIKTAŞ BAHÇESINDE gayesile, Hindiçininin cenub kıanına Daha sonra, 11 haziranda, mütareke Bunun üzerine, Müttefik ordulan *olIstanbul atletizm bîrincüikleri yeni Japon kuvvetlerinin girmesin* hin Y A R I N G Ü N D Ü Z talebinin arifesinde, Weygand, yuksek dan geri edip eski mevzilerine çekilmek bugiin başlıyor vermiştir. Hindiçiniye karşı hiobir taşurada şöyle demişti: «Ati, Allaha kal zorunda kaldılar. 30İO16 mevslml Istanbul atletizm bl arruzda bulunulmadığını ve hiçbir taMÜZEYYEN Senar Işıl nuştır, vaziyet çok naziktir, zafer her rlıifillklfrt fcugtln Te yarm Fenerbahçe eta{ArUasx var) ve Arkadaşlan Halk Sanatkân arruzun da tasarlanmadığını, yalanlaniki taraftan da kazanılabılir.» dında yapılacaktır. BelllbaşU atletlerln Is. Şehrin kalabalıgmdan, gurültüsünmaktan korkmadan, kafiyctie ifadc e. İSMA1L DÜMBÜLLÜ tlrak edecegl bu müsabakalarda gftzel deWeygand'ın muharebe plânı Churden uzak, sakin ve gölgeli bir köşede, recfler e!de «dllecp^l tlmld olunmaktadır. debilirl zannediyorum. SABRİYE Tokse«ı. Arab rakkasesi S1DIKA chill'e ve bana, 22 mayısta izah edildi. tabiatin sinesine da'mak. bütün güzelBugUn mUubakalara eaat 15,30 da baj Son birkaç hafta zarhnda, HindiçiniŞAMİYE birlikte. ÇİFTÇİ DÜĞÜNÜ Ingiliz Başvekili, Parise o sabah gelliklerini doya doya tatmak Istiyenler lanaeaktır, nin cenub kısmına, Japonya tarafındtn, komedi 3 perde. Zengin V A R Y E T E. Tel: 82900 mişti. için, Yıldız parkı tepesinde&i gazino Lidoda yiizme ihtısası kulübünün deniz v« hava askert kuvvetleri eön Yarın akşam A Z A K Balıçeslnde aynı program. Evvelâ şu ciheti gözönünde bulundurideal bir mevkidir. toplantısı derildiğinl, bütün dünya, açıkça görÜstad Saüh Muradm atom bombası mak gerektir ki, Ssdan'ın batısmda bir Oğle v« akşam yemekleri, çay. pasta, Istanbul TUraıe Ihtısns kulflbO tıırafın dü: bu kuvvetler o kadar önemli sayıesaslarını anlatan şayanı dikkat nokta ile Anvers'in batısmda bir nokta kusursıız servis Markiz tarafmdan tedan bu akşam Lldo garinosunda saat p Taksimde İnönü Gezisi yanmda yazılanndan sonuneusunu yarınki arasmda bulunan üç Fransız ordusundan »abaha kadar yemekll ve danslı bir da idi ki; başka milletler, Hindiçin'de, min edilmektedir. Cumartesi ve pazar toplantı tertlb edllmlştlr. Mlsaflrlerln ge. devamlı olarak yapılan bu şekiide müdan ikisi ortadan kaybolmuştu. Corap sajimızda okuyaeaksmız. matinelerde müzik ve dans. rek sehre, gerek Boğaza naklllerl İçin hu. dafaa tahşidlerlnin mahiyeti hakkında, ordusu dağılmıştı, artıklarmı Compi»usl otobüs temln edllmlştlr, hakh »urette şüphey* düştüler. egne civarmda bir araya getirmek için EFŞAN ERGÜVEN Niifus sayınu için bütün evler «Bu tahşidler bu derec* muazzan\ H E R A K Ş A M numaralanacak nisbetlere yükB«lince, jimdi de Hindiile 2 nci forması çıktı Bgsbakanhk Istatlstlk Genel mOdürlü çini yanmadasının doğu cenub ve bstı Dr. ALAEDDİN OĞUZ NET KİTABEVİ ğünden; lf)15 paear günü memleketl. cenub önlerin« yayıhnca, Filipinleıde, 21 eklm Evlendiler. mlzde yapılacak olan genel nüfus eayımı. şirkî Hmdistanı teşkil eden yüzlerce Izmir: U/S/945 nın esasın^ İçlnde lnsan oturan Teym İn adada, Malezyada ve T»yland'da yaşıB U A K ŞAM Operet 3 perde san oturma»ı lhtlmall olan bütün yerlerln yan halkın, bu Japon kuvvetlerinin numaralanması teşkll eaecektlr. Bayım yö hazırlıkla mı meşgul olduklarını, yokYazan: Ekretn Reşid Müzdk: Cemal Reşid netmenllklerlne göre,. numaraıız yerferde sa bu muhtelif lstikametl«rin» birine " Bir izah oturanlar htlkftmete haber Termek »onın•Büyük blr gürpriz: Uzun bir zamandanberi »ahneden ayrrian kıymetli ve 10/8/945 günkü gazetenizin 4 tmcü veya birkaçma doğru taarruza geçmek B Ü Y Ü K K O N S E R dadırlar. Bu mecburlyet» «ymıyanlar para sahifesinin 3 üncü sütunundaki Samiha ceyasına çarptırılaeaklardır, Sehlrlerde. nu niyetinde mi bulunduklannı soruşUır«evimli sanatkâr T E V H İ D B İ L G E yl gene Deli Doludaki JOZEF Tenor TİTO AXGELO Meçhur gitarist PARODİ Sevimli komik Tanyeri ile Salih Ekrem Pekinel evlenmara levhası takılmamıs Tpya »onradan masını hakh ve makul bulmak lâzımMARCO Meshur DUO SONYA ROBEItT ve başka sürprizler. rolünde g5rüp alkışlayaoaksınız. Yarm matüıe saat 17 de mımara levhası konulmak üzere geçîcl o dır. j diler ilânile bir' aiâkam bulunmadığılarafc fırça İle numarası lşaret edllmemlş nı ve bunun bir isim benzerliğinden bfnalarda oturanlann sösle Teya yazı İle en Memleketl srinin barısı ve milH varileri geldiğini gördüğüm lüzum üzerine BU AKŞAM: ÜSKÜDARDA (Yerli Mallar Pazan yanmda) yakın Beledlye dalreslne hal«er vermelerl hğı tehlikede olduğu için, bütün bu KADIKÖY •••»"• ilân ederim. lU7iımu blldlrlllr. insanların endişesi ne kadsr haklı olSalih Ekrem Pekinel duğunu, majestenizin anlayacağma Omer Abid han birinci kat No. 23 eminim. Birleşik Amerika halkından, Ramazan 3 Cumartesf îluzyon Üstadı gitgide daha fazla kimsenin, »ilâhh kuvvetlerin taarruz hareketlerine giriş«ŞERMtN SUNOL | \ bi'.melerlne bu derece mü?aid feki'.de ile müdafaa tertibatmı haiz ve o şekilde Fevkalâde temsilloıine devam ediyor. BURIIANEODİN ATAGÜN 4 1! riha7İandırılmı? d^niz ve hava askerî Vasatî 1 l ' t 17 1! 20 14 •21 Kemanî NOBAB TEKYAY ve arkadasları BU AKŞAM yeni oyunlar arasmda bit üsleri tesis edılmesini endişe ile görmeNikâhlandılar. 5 05 8 56. 12 00 l 44 7 56 lerinl de, majestslerinin makul bulacayumurtadan bir çok inpanlar çıkaracaktır. B E N İ Ö P Ü N Ü Z Komedi 3 Perde Ezanî İstanbul: 9/8 945 ğma eminim. Harbin Tarihine Aid İfşaat Sehir haberleri Japonya harbe Acele olaylar nasıl girmişti? merkezleri CUMHURÎYET II Âgustos 1943 HEM NAL1NA M1H1NA 40 yıl ara ile... ; Hnci Rnj • Japon harbi 9 ağustoa [1 pintt başladı. Garib btr tesadüflo U 'blrincl Ruı Japon harbini bitiren Te Ikt deTİetl banştıran snlh lert de, dünkü yanruda bellrttigim 9 a£usto« 1905 te Amerikanın Portamoutb. |ehrinde b»şlami9tı. i eylulde biteu bu «ılh konferansında Japonya »aferin yemlşlerinl tatedlH gibl bol bol toplayamamıştı ımmi, Portsmouth ban? andlaçmasUe nmazzam Çarhk BMyası, küçük Japony» karîisındjjd maflublyetini resmen ka.bnl ve taadlk rtmiş; Rns emperyalUml T7xakdo|nda dinamlk ve tecavüzkâr siyasettnden vaıpecerek pasif ve tedaftil blr polltika Ukib etmek xorunda kalmı?, meyd&nı Japon emperyalizmine bırakmıştı. O zaman, bSr anıç adalar üzerine ferpllmis küçük re AsyaU » r i Japonun Baltık T« Raradenl» kıyılanndan Bertnf denizl ve Pasiflk Okyannsn kryüanna kadar nzanan büyük ATnıpa Asya devleti, Iriyan beyaa Rnso, denlzde TB karada yere sennesl bUtün dünyad» Japonlar lehine blr hayranlık Te sempatl nyandırmıştı. Hele Çu?ima laferl ba dnygnları biisbütün artırnuştı. Çnslma denh gavaşında Amtral Togo, Sfl eernlden mürekkeb B°s Baltık ffioennn yok etmişti. Bo fllonnn bütün jemüerl batmiî, teslim olmoa Teya tarafsu H < manlırda gözaltı edilmlş; yalnız btr tek grmi Rnsyava dönebllmiştl. r Yazan: Amerikanın son Tokyo Büyük Elçîsi **j JOSEPH C. CREW J Büyük bir kaçakçı şebekesi yakalandı r Tabiafi Sevenlerin Kösesi Atom bombası J OPERET BAHÇESİ NONTE KRİSTO ı\ DELİ DOLU SUADİYE O I N A R D İ B İ BAHÇESINDE YENI SıNEMADA RAŞÎD RIZA TİYATROSU ZEHRA BILIR Süreyya Paşa Sinemasında ZATİ SUNGUR