30 Temmuz 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURIYET 1S45 YOLLAR DURAKLAR DENIZCILIK BAHISLERI Amerlka'da Türkiye Bugün ortada bir hakikat var: Amerikada biz Türkleri tanımıyorlar. Kendimizi onlara tanıtmak en esaslı millî vazîfelerimizden biri olsa gerektir. «Atlantik meyeden 100 harb gemldan muharebesi» bu si denizde bulunuharbde Atlas Okyordu. yanusunda ve bu Atlantikte »eferler Okyanusa komşu yapan ticaret gemiM3nş denizi, Şileri, kafile halinde Bayındırlık Bakanınm nutku mal denizi, gibi iç denizlerde Alman | nizde, Hind Okyanusunda çahşıyorlar topyekun 200 milyon milden fazla mesaSırıı Day, «Bugün yurdumuzun ea fe katelmişlerdir. Refakat gemileri ise önemli davalarından, birinin, liman dadcnizaltılarına karşı açılan savaşa ve dı. rilen isimdir. Birinci Dünya Harbinde Böylece 1940 yazından itibaren vazi bunları himaye için 13^00 sefer yap vaır,ızın gerçekleşmesi yolunda en esas«denizaltı harbi» denilen çetin savaşı yet tersine dönmüştü. O vakte kadar mışlardır. Kafileler, Ingiltere ve Kana lı adım; teşkil eden büyük Ereğli liclduğu gibi, ikinci Dünya Harbinde de Almanya, İnjiltere i!e Fransa karşı dada üslenen İngiliz ve Kanada hava snauuiın temel taşmı atma törenini yapLokanta garsonundan bahriye nefe kendıırizi anlatmahyız fikrindedirler. «Attantiic meydan muharebesi» adı ve sınd.; yalnız ve Alman kıyıları abluka kuvvetleri tarr.fmdan da himaye edil mak üzere burada toplanmış bulunuTatbik imkânı varsa ikinci fikir elrine, üniversite talebesinden daktüo Floryada üniversiteli altı gencin ölüm ri'en uzun mücadeleyi de Mütteükler da iken bu tarihten sonra, Ingiltere Al mişür. Bu uçaklar 43.800 uçuş yapmış yoruz.» demiş ve sözlerine şöyle devam kıza, zend oda hizmetçisinden otel mü bett> memleket için çok daha faydab tehlıkesi st'.atüğı bir hâdise ohnuştur. Icnzanmıştır. Atiantlk meydan muhare manyi. ile Italya karşısmda, yalnız kal lar ve bu uçuşlarda topyekun 150 mil etraiştir; dürüne kadar, hiç bir resmî sıfatı, un olur. Een bu hususta sarfolunacak büBahaeddin, Ahrned, Ziya, Sabahadyon k; \ netre mesafe katetmişlerdir. « Yurdumuz güneyden, batıdan ve vanı, iddiası olmıyan Amerikalılar tün emeklerin, girişüeeek bütün mas din, Ahmed ve Fuad isminde 6 ;;enc bir besi 3 eylul 1D39 dan 5 mayıs 1945 ftü :mş ve Almanlarla Italyanlar, Ingiltenüne, yani Amiral Dünitz tarafmdan reyi abluka altına almışlardı. Sovytt Rusyaya gidip gelen kaü'.efcr kuzeyden çevrili olduğu demzlerle yaTürkiye hakkmda ne düşünüyorİEr? raflarm asla fuzuli olmadığına bu son sandalla gezrnek için sahilden bıraz Işin fenr.sı, yapyalnız ka'an Ingilte 1500 den fazladır. Ingiliz karasulannda kın kcmşularımız, ve bütün medeniyet Amerika derken, kendisile muhtelif seyahatte bir defa daha kanaat getir açılmış, fakat rüzgâr ve şiddetli deniz A'man denizaltılarına «Atcş kes!> emri veriüncıye kadar devam etmiş ve muh ren.n elinde çoğalan düşman denizaltı ki vspurlar da 173,000 scfer yapmışlar dünyas ; le en iyi münasebetler kurmavesileierle sık sık temas ettiğimiz bu dim Ksriedeki propagandamızı temin yüzünden açıklara sürüklenmışlerdir. ssfhalar ve devıcler geçirmiştir. laıına karşı koyacak sayıda refakat ge dır. mıza elverişli bir durumdadır. sınıfı, yani alelâde halkı kasdediyorum. için iğrıeden ipliğe kadar düşünen bir Gencler, açık denizde, su alan ve batAtlaııtik meydan muharebesi, bu misi ve uçak yoktu. Akdenizde ve Hind Okyanusunda da Bu münasebetlerin hususî ve ekonoBir defa bunların büyük bir kısmı hak teşkilât kurmahyız. Bu teşkilât en iyi mak üzere bulunan sandalda dalgiıirla Amerika, Insjilterenin imdadına ye ka'i'.e scferleri yapılmıştır ki bunlar mik alanda gereği gibi gelişme ve gekımızda hiç bir şey düşünmüyor, di Türk ahçısına büyük Amerikan şehir bir saatten fazla mücadele etmiîlerılir. harbın f,idişi ve son zafeıi üzerinde en tesiri olan bir savaştır. Bu, ti=tt. Amerikalılar Ineilizlerden daha yukarıki hesabda dahil dcğildir. niiiojnesı gene deniz yollarından en çok ğerleri de tamamile yanlış şeyler bili lcrinde lokanta açtıımaktan, ingilizce Nihayet sahilde vaziyetten şüphele Müttefikierin denizüslü hakimiyetıne tedbirli davranmış ve geçen hacbde ve en iyi şekilde faydalanmamıza bağ*** biien değerli Tıirk münevverlerini ora nenler o gün tesadü/en Floryaya gelyoriar. Atlantik meydan muharebesinde, hdır. Kıyılarımız arasında Karadeniz Inra gönderip konferanslar verdirmeğc miş bulunan, Anadoluhitarındaki ha karjı Almanlarla Italyanlarm denizaltı yapfık^rı muhribleıi, hizmetten çıkarŞu hikâyeciği dinleyiniz: ablukasıdır. Eğer, Müttcfikler, bu sava mıs clmakla beraber, hcr ihtima!e kar LtüUf;'. hava ve deniz kuvvetleri 460 kıyı'arı tabiî limandan mahrum olması kadar, derece derece, propagandanın San Francisco konferansmın durgun bütün inceliklerini kavramah ve ona lat fabrikasına aid Mustafa ve Haran şı kazanmasaydılar, ikinci Cihan Har şı harb limanlarında saklamışîardı. I n Alman ve 65 İtalyan denizaltısım batir ve büvük fırtmalara açık bulunması l&ştığı günlerde gazcteci arkadaşlarla göre çahşmahdır. Mademki onlar bizim idaresindeki motörün yardıma gönderil bini de knzanamazb.rdı. Atlantik mey .Cİli.'İPr ise, hizmetten oıkardıkları bu nnjlardır. Ele gcçen Alman dosyalan bakımır.dan, birinci derecede ele alınLos Angeles'e gitmeği, sinema dünyası eserleri okuyamıyorlar biz, değeri olan mesini temin etmişler ve motör, de dan muharebcsini Almanlar kazansay gibi gcmilerin lıcpsini hurda demir ola na vf esir edilen Alman deniz subayla ması gereken bir konudur. Uzunluğu Holliwood'da bir kaç gün geçirmeği eser!er : ingilizceye tercüme ettirip bas nizde epeyce dolaştıktan sonra batmak dı, Ikınci Cihan Harbinin mu?after rat ç;.tmı?lardı. Amerikalılar, İnjilizlere rjndan alınan malumata göre 120 Al 600 ırile varan Karadeniz kıyımızda kararlaştırmıştık. Bir arkadaçımız biz tırmalıyız; mademki onlar gelip bura üzere bulunan sandaldaki çocukların bayrakları Alman başkentinde değil, S muhrib verdiler. 1020 tonluk olan man denizaltısı da, muhtelif ve henüz Sinobdan başka, gemilerin barınabüeO den bir gün evvel trenle gitti, biz de da fiiim çevirmiyorlar biz onları ça asiığı beyaz havluyu görmüş ve oraya Ilüttcfik başkentlerinde dalgalanırdı. bu g.cmilcr 3033 mil süratü olarak yn anlaşılnmıyan meçhul sebeblerle bat cet'i esaslı sığınak yoktur. Bu bakımdan ertesi gün tayyare ile. Evvel giden ğırmalı fılim çektirip Amerika jsinema giderek kendlerini motöre almıştır. Atiantik meydan muhaıebesinin zaferi, r.ılm;Mardı. 4 taııe 102 lik top, 1 tr.ne mıştır Şimnl denizinde de 81 küçük bu kıyjmızda, herşeyden önce gelen, Daima vukuu muhtemel olan bu gibi önce Inpiiizlerin, çonra da MüttefikİPrin 7,6 lık uçaksavar top, 12 tane 533'liık Aîman denizaltısı ele gcçirilmiş veya d«"niz gcliş ve gidiş emniyetini sağlamak dosttan otelde bize de birer oda ayırt larında göstermeliyiz, mademki onlar znasım rica etmiştik, Halbuki Holll bize dair konferan* vermiyorlar biz kazalarda plâjlarda imdad teşkilâtı bu clerziıstü kuvvetleri, yani donanmaları kmv.n taşıyorlardı. Mürettebleri 322 ki batırılmıştır. 8 mayıstanberi teslim olan için ilk büyük iş Ereğlid* ve Trabzonwood'a vardığımızda, muayyen otelde, adam gönderip konferan» verdirme lundurulmasınm ne kadar zaıurî ol t;:refından ele geçirilnıiş olan deniz =iydı. Inçilizler, bu gemilerin silâhları Alman denizaltıları bu yekunlardan da o.'mak üzere iki limanin inşasını ele duğunu bu hâdise, bir defa 4İaha n;ey hakir.Jİyetinin zaferidir. Tabiî, bu za m, yeni vazlfeleri olan kafilelere refa hruirdir. kendı isimlerimize aynlmış oda bula liyiz. aliıış bulunuyoruz. dana çıkarmıştır. Bir tesadüf eseıi o!a ferdo Müttefik donanmalarına Mütte k muhribliğine göre tadil ettiler; tortnadık. Sonradan bizim arkadaşı görüp muharebesinde, Atlantik me^dnn Büyük Millet Meclisince verilen yetAnadoluhisarmdan bir motör, fik hava kuvvetleri de yardım etmişler p de bu Ihmalinden dolayı sitem ettiğikovanlarına lüzum k.'m3mı^t!. IJUticfiklenn nekadar harb gemisile Bıırada bizim işimizi kolaylaştıracak, rak, ki ile, bir müddettenberi hazırlıkları miz zaman vaziyeti izah etti: Otelci, hiıtâ cesaret verecek bir nokta var: Floryaya gelmemiş olsaydı, bugün bu Aınerika, harbe girmeden bu 50 gemi nekadar uçak kaybettiklerl ve nekadar Alman dcnizaltılvına da Alman yapılan Ereğli limanı bugün inşa safomm bütün ıararlarına rağmen bos o Amerîkah esas itibarile fevkalâde mü 6 genci ebediyen kaybetmiş olacaktık. ha\a kuvvetleri yardım ettiği gibi. den başka, Amerikan donanmcsında A'nıan uçağı düşürdüklerl bu Ingiliz hasına gelmiş bulunuyor. Yedi milyon dası oJmadığını, binaenaleyh bize oda teeessiçtir. Ellerine fırsat geçtiği zakıvı mulıafızlıîı vazifcsi gören gnmbot rar>.>rT.'nda yoktur. Fakat Ingiliz donan:•: * * «yıramıyacağını söylemiş; fakat şunu man b^im memleketle hakikaten son Genc bir kadına tecavüz etmek lardan bir miktarını da Ingiltereye dev nn«iirın uğradığı kayıbların çoğu bu lira tutarında olan birinci kısım inşaat, Gecen harbde, denizaltı silâlnna kartürlü bayındırlık işlerini başarı ile bida ilâve etmiş €Ancak millî kıyafetlerile dereoî ve samimiyetle alâkadar olduistiyen ahlâksızlar Atlortik muharebesinde vukua gclmişşı buiunan. en tesirli çare konvoy yani retnu=ti. tiren, ve mühendis arkadaşlarımız tageMrlerse bW şey yapabilirim.» Yani hr. Meselâ delegasyonumuzun değerli BakırkbyUade Zeytınükte Pancar «oka himayeli kafi^ usalü idi. Ticaret gemiAlman denizaltılarmın durmadan tir. rafından kurulan «An» şirketine ihalt adam bizleri entarili, cübbeli, takkeli, azalarmdan biri olan Hazım Atıf Ku ğında oturan ve o clvar fabrlkalarında ça leri, bizim «Sürüdcn ayrılan kuzuyu sr!m:sı ve Atlantik meydan muhareAtîanfik savaşırıda Atlantiğl geçen künbilir belkl de, saldırmalı, yatağanh yucak, muhtelif vesileierle, üç dört l:(au Şad.ye aülı geuc bir kadln, akşaın kurd kapar» sözünden ilham alarak sü l>esii)in Ingiltere aleylüne bir şekil al bütün kafilclerle buna iştirak eden In edilmi» bulunmaktadır. filân bir şeyler zannediyor, böylece ote konferans verdi. Bütün bu konfe Uzerl lçlnclen çıkıp evlne döuerken Dutluk rüler halinde seyıetmeğe Şirketin Bakanlığımız teşkilâü Ua başladıktan man üzerine Roosevelt, Amerika kıyı giüz, ve Britanya dominyonlan, Amerimevilıade Kâmıl, Azaroz, Hüseyın ve Kelindc görünürsek kendisine büyük rek ans'fcrında pek büyük kalabalıklar aan adlarıncia dort kijl l.t> karsüasınıştır. ki ağır kayıblar vermekten IsrmJan itibaren doğuya doğru Atİ3s kan ve diğer küçük milletlerin ticaret ve mühendislerimizle tam ve feragatli lâtn vesilesi olacağrmızı ümid ediyordu. kendijini candan dinlediler ve bir sürü Durt erkei kacüna lâf atnrak kcudllerıle kurtulınuşlardı. Gerçi, kafile usulünün Okvanusunun yarısını Amerikan harb ve harb gemileri hep Ingiliı Atlantik bir işbirliği yaparak bu büyük 1si d« Entarili adamlar hiç şüphesiz bütün sualler sorarak, ihtimal o ana kadar, beraber gelmeslut töylemlglerdlr. Şadlye, bir takım mahzurları vardı. Bunların en gemî'erine kontrol ettirmeğe başlamış komutanlığı tarafmdan sevk ve idarc başaracaklarına eminim. Los Angeles ahalisini oteîe celbedecek, tahteşşuurJarında mevcud, meraklarını bu telıllil reddedince Kamllle arkadaslan başında, kafileyi tcşkil için gemileri tı. Amerikan gemileri, gördükleri Al eJilrnişlerdir. Trabzon limanına gelince, pek yakınkadımn uzeıiue çullanmışlar ve onu teııha gazeteler resimler basacak ve, reklâmın tatmin ettiler. da hazırlıkları bitecek olan bu limana muayyen limanlarda bekletmek ve man denizaltılarını İngilizlere haber 1941 aonundan itibaren, ticaret geyerlere süruklcmeğe kalkışmışlardır, Şacemiyel hayatında en esaslı bir rol oye uaiîıusuııu nıuda/uaya çalışmca CT toplamak, seferde, en yolsuz gemiye veriyorlardı. Bu kontrol tedricen arttı milerinl Alman uzak mesafe uçakları da gene Büyük Millet Meclisinden venadığı, Amerika gibi bir yerde de bi Amerikaiı meraksız ve lâkayd değil kekler oııur.la bir müddrt boguşmuşlar, ayak uydurmak yüzünden gemilerin ve gittikçe doğuya doğru yayıldı. Nirilen yetkiye dayanarak bir «n evvel nm hücumlarına karsı korumak İÇİn dır. Fskat onun merakını doyurmak nihayet başa çıkamıyacaklarım anlayınci zim otejcinin işi iş olacaktı. münferid ta^ıma veriminin yüzde 2530 hayet Alman denizaltıları, bir iki Ame bu gcmilere katapült ile atılan av u başlamak kararmdayız.. bizim vazifemiz o!sa gerek. Oyle ki, kadını ü>; yerlnden bıçakla yaralamışlarBir taraftan da diğer büyük ticaret Bu vfacık hâdise lhtimal bizim için kadar azalması geliyordu. Ayrıca ka ıikan muhribine hücum edince; Roose çakl«rı verilmiştir. Sonra, Ingiliz domeselâ gec« yatağmda aklına Türkiye dır. Yara!Bnma.«ıaa rujmen mücaüeley3 slmacak bazı derslerle doludur. Esasen filelere refakat için pek çok harb ge ve't, Amprikan harb gemilerine kontrol r.anmasının uçak gemilerile Ingiltere limanlarımızm yeniden yapılması ve j e dair herhangi bir sual gelen Ameri devam eden kaclının fslne etraftan zabıta eri Atlantik sularmda rastjelecek ve Amerikada yapılan refhkat uçok düzenlenmesi işini de önemle ele almış konferansm bilhassa ilk haftelarmda, misine ilıtiyac vardı. Fakat, buna mukalıya bile o anda cevabını bulacak memurlan yetlçmlş \e dört mütecavlzi bir çok diğer delegasyonlarla beraber yâkalamiitır. ça'ilye hastaneye kaldırıl kabil, gemi kayıbları ve tabiatile bun ieri Alman denizaltılarını vurmalarını n^.ni'eri de kafileleri himaye etmişler bulunuyoruz. Bu arada genis bir deeserler ve kitablar vermeliyiz. Bunların ruıştır. bizim â? kaldığımız Saint Francis oteli ların taşıdığı malzeme ile insan kayıbJir. Aynı zamanda Kanada, Ingiltere, miryolu şebekesinin ucımda bulunan her bakımdan bizim pek kıymetli birer BJr müddet sonra, 7 aıalık 1941 de, Izlanda ve Groenland'da üslenmi» çok Samsunun, lâyık bulunduğu büyük Uyüzlerce. binlerce mütecessis Amerikalı ları çok azn'miftı. Birinci Dünya HarM. Zarifis Ankaradan geldi millî müdafaa silâhırnız olacağım daile dcluyor ve ihtiyar kadınlardan aayiat, Japonyanuı himmetile Amerika harbe uzun menzilli kara ve deniz uçakları mana kavuşması lçin, gerekll lncelemeYunan Basıu Blrllğl rclsl M. Zarlfls dün birde, kafilelcrin uğradıkları ima düşünmeli ve ona göre hareket Amerikalılar bütün kudrrtlerile R genclere, hattâ küçük çocuklara kadar tckbaşına sefcr eden gemilerin kayıblankaradan selırlmlze gehnlştir, kafilelerini, Atlantik ortalarında ler devam etmektedir.> ctmehyiz. Doğrusunu isterst:i'z bunda, hemen herkes elindeki küçük bir defSını Day sözlerini şöyle bitirmiştir: rına nlsbetle döıtte bir ile onda bir İnplliziere yardıma başladılar. Ameri Ahnan denizaltılarile uçaklarma karşı D. D. T. İmalâtı biz Türkleri, küçük düşürecek bir şey teri deiegelere imzalattırıyordu. Ken« Hergün yeni ilerlemelerine şahld arasına dü.'jmüştü. Kafilelerde gemi kan tezgâhlarında yapılan ve korvot, korumuslardır. HaşaraJarm oldurulmcslnde nıu.sbet tegörmek tamamile yersiz bir düşünce firkateyn gibi eski isimler takılan refadi hesabıma ben kime imza verdimse olduğumuz Ereğli kömürleri lşletmesil» lılerl görulen D.D.T. nlu rncmlea^tıuılzde ka>ı))iarı yüz gemide 1 ile 2,5 gemi araBu hava v« deniz hlmayesi, yalnız olur. Zıra bu harb senelerinde biz pekâismirmn yambaşma usulen hangi memsında dolaşıyordu. Birinci Dünya Har kat muhriblerinin bir kısmı Ingiltere düşman denizaltılarına ve uçaklanna bu limanm çok yakın ilgisi olduğu bellâ gördük ki koskoca Amerika Türki 9 kUlllyetlt nılktarda yapılması İçin faaleketten geldiğimi yazdığım anda, imbinda kafile usulü 20 mayu 1917 de ye verilmeğe başladı. Biz, 1912 ekimin karşı değildl; aynı zamanda Alman de iidir. Zonguldak limanında yapılacak lyete geçllmlştl. Bu maddenln lmallnl Sılyeye kendini tanıtmak için ne muaz raerbank uzerlue almış, Defterdarüa tec. zaryı isttyen; baçlamıştı. 1917 nisan ayında Alman de, Amerikanın batı yani Paîifik kıyı nizustli gemilerine karşı da yapıhyor tcsisltr bu kömür İşini tamamlayacakzam masraflara, ne muazzam fedakâr rtlbelepe glrlçmlştl, Haik tarafmdan da (îenizalüİErının batırdıkları gemiler, ları ndp Mare Island harb linıanmdaki du. 1941 mayısında, kafilelere hücum tır. Türk milîetinin medenî lhtiyacları, Ooooooü. Ooooooohü. Türkiye, hklara katlandı. Bir de şu var: Nasıl büyük bir 6abırsızlıkla beklenen bu madS28.000 tonluk 391 gemiyi bulmuştu. tez?ahlarda Ingiltere hesabına yapılmış etmek için denize açılmış olan Bismark çok v» biran evvel gerçekleşmesl gereTürkiye! ceniyet hayatında fakir zengine, zayıf denln lnıal. ve satışa ç'.karüıuası lç!n barMayısta da kayıblar, bir miktar eksil ve haıckete hazır yeni korvcller gör zırhlısı ile Prince Eugen ağır kruvazö ken önemdedirler. Aziz milletimiz bu Diye ağzım bir karış açıp bağırmak' kuvvetliye yanaşırsa milletlerarası fedllen gajretler netlceslnde ancak 2'2 ^"° kadar l&tltısal olunabllmlşse de kllo&u IIKI mekle beraber gene ağır olarak devam rr.ü'.+ük. rü uçaklar tarafmdan kovalanmış ve nimptlere ulaşmak için bunun külfettan kendini alamıyor, nasıl olup da bir âîemde de aynen küçük milletler büIr.giltere İle Amerika, küçük mütte birincısı torpido uçaklarile zırhhlar ta lerint de seve seve yüklenmektedir.» llraya mal olmuşlur. Bu durum kaijisın ediyordu. Bu sırada bir tecrübe kabiTü: kün ayağma pantalon, sırtına ce yuklere kendilerini tanıtmak mevkiin da halkıa kullanınasına lmkân görulmclindcn hazırlanan ilk kafile 20 mayısta fik!er:nin gemilerile beraber Atlantik rafmdan batırılmıştı. Soharnhorst muTemelatma töreni ket ve başma şapka geçirebileceğine dedırıer. Hakikatlerl olduğu gibi kabul üiğlndon mallystln lııdlrllraesl İçin tekrar Cebelitarıktan Ingiltereye sağ ve salim me>cir.n muharebesini niha\'et kazan hnrebe kruvazörü de 1943 aralık ayı Bundan sonra Vali Halid Aksoy, 11bir türlü akıl erdiremiyordu. Açıkça etmek lâzım. Hiç bir maddî menfaati çalışmalara başlanmıştır, gelmişti. Ingiliz • Amiralhğı 21 mayıs dılar. Bu raferde, hava kuvvetlerinin sonlannda, Rusyaya giden bir kafileyi manm kıymetinl belirten değerli bir söyhyeyim ki üç aybk Amerika ika olmamakla beraber Amerikahların küŞehirde kadastro faaliyeti 1917 den itibaren kafile usulünü kabul de büyük yardımı görüldü. vurmak için denize çıktığı halde bir söylev vermiştir. rnelı sırasında bizim delegasyon azası, çücük Finlandiyaya besledikleri tevgi Istanbulda kadastro fanllyetlne devam o etmiş ve gittikçe artan bir tarzda tat*•* Ingi'ız fi'osu tarafmdan yakalanıp bayclu nasılsa San Francisco'ya düşmüş, bundan Ueri geliyor. Bayındırlık Bakanınm isteği özerine, uumaktadır, Şehrın lmarı bakımuıclau da Jngili^ Amirallıuının son yaptığı yanemll olduğundan kadastro l$lerlne hlz bika baslamıştı. 1 ağustos 1917 de 10,000 yınlara göre, 5 yıl 8 ay süren Atlantik tırılmıştı. bir takım acayib Merih seyyahlan gibi Bayındırlık Bakanlığı Liman Fen HeyeTürkiyenin bilinmemesl, tanmma verllmesl gereknıektedlr. Tapu ve Kadastro şerri kafile halinde eefer ediyordu; Iîte Atlantik meydan muharebeslnin tinden mühendis Rıza Beke limanin birşey oldv Mütemadiyen şu sualler: ması, Amerika günlerimlzin, zannede umuııı müaürü Halld Ziya Oürkau çalış hari i.ı sonunda bütün Müttefik gemi meydan muharebesi sırasında 2200 .ka bilânço^u budur; fakat bu bilânçonun teknik yapısı hakkında izahat vermiştir. Sizin memlekette de dans edilir rim bütün delegasyon azası için, en maları tetklk etnüştlr. scfer'^rinin yüzde 9192 si kafile usu fite Okyanusu geçmiştlr. Bunlar 75.000 bir «kfik tarafı kalmıştır ki o da, MütMüteakıben sandallarla inşaat mam:? Bostancı Yenlkoyü, Mala^pe, Cevlzll ve üle yapıhyordu. gemiden teşekkül etmiştir. En büyük tefikierin Atlantik savaşmda nekadar azablı tarafı olmuştur. Bu satırlarda Sizde de stnema var mı? kafüe 167 gemiden müreU:ebdi. Ayrıca harb gemisi kaybettikleridir. Ileride halline gidilmlş ve denize bırakılacak diğer b a a meslektaşlarda gördüğümüz Orhantepenln kadastroları lkmal edllmlş* * * taşların üzerinde kurban kesilmiç v« Sizde kadın para ile satılıyor mu? gibi müfrit ve lüzumsuı bir Amerikan tlr, Kartal llçesl nıerkezlnln de kadastrosu Dcnizaltılara kar.şı en iyi tedbir ve 1250 kafileye de kıyı uçakları refakat beîkl bunu da öğreniriz. bltmek tlzeredlr. Kartal Beledlyesl, lmar Ekonomi Bakanı Fuad Sirmen tarafm Bir adam kaç kadın alabilir? hayranhğı var zannetmeyinis. Bu hay l{lna önem verdlğlnden, bazırlanan pl&n çarerin kafile usulü olduğu geçen ve himaye vazifesini Rörmüşlerdir. Bu Denîzaltı harbinin ve Atlantik sava dan ilk taş bırakılmıştır. ikinci taşı da Ve hep buna benzer lâflar. Anlaşı ranlık sadece Türkiyenin müstakbel dalıvslnde evvelâ Istasyon eaddesl aafalt haıbdeki tccrübe ile sabit olduğundan kaıilplerden yalnız 571 gemi batmı=tır. şının başka bir cephesi de vardır ki lıyor ki siyasetim'zi, iktisadımızı, ce iyili|in«. müstakbel inkişafmadır. Eöylece 131 gemide bir gemi kaybedil o da bu harbde kaybedilen tlcaret ge Bayındırlık Bakanı Sırn Day koyarken •larak yapılacaktır. Caddelerln kanaüzas. bu hnrbde de aynı usul başarı ile tatjniyet kuruluşumuzu kendisine benyon lslne baslanmıştır, Yakacıktan Kartala bik edlldi. nıiştir ki geren harbdekinden daha ez misi tonajıdır. Bunu, başka bir yazıda seyirciler tarafmdan taşlar arasına madenî paralar aülmıı ve bu suretle tören ru da getlrllecektlr, zetmek istediğimiz Amerikaya kendidır. Halbuki bu harbde Aîman deniz gözdeT geçlreceğiz. Almanya, 70 kadar denizaltı İle daha Y A R I N: sona ermiştir. mizi tanıtmak için biç bir çey yapmaTuz ihracı Ingiltere ile Fransanın kendisine harb Eİtıları daha çoktu. Baa günler, 700 şimışız. ABİDÎN DAVER Bakanlar, Zonşuldağa dönerken, yolda Tekel ldaresl 19)0 seneslnde dıs mem ilân ettiği 3 eylul 1939 gününden itiba lep v« nakliye gemisile bunlan himaye leketlere tu« lhrac etmeğe karar Termlştır. Kandilli ve Armudcuk tesislerini gezBu hususta iki görös noktası var ki ren denizaltı harbine girişmişti. İngilizŞlmdlden Çamaltı tuzlalarında bazı demişlerdir. Misafir Bakanlar yarın ak» münevverlerimiz arasında ötedenberi DÜNYA EDEBİYATINA TOPLU BAKIŞLAR: 6 ğl$ikllkler yapılarak azaml randıman elde lerie Fransızlar da, hemen akabinde şamki trenle Ankaraya döneceklırdir. münaksşa edilir durur. Birinciler; Biz kafile usulünün tatbikına başladılar. edllmega çalifilmaktadır. Ziya Işık kendimizi künseye tanıtmak mecburiIlkönce işler yolunda gidiyordu. Çünkü Şije fabrikası yetmde değiliz, merak eden kitab bulTekel ldaresl, çl?e ye Iıçı sıkıntısmı ön Ingiliz Fransız donanmaları, ihtiyaca Ermeni meselesinin sun, okusun, yahud, gelsln, görsün ve Van deprem bölgesine giden lemek lçln, telırimlzde bir jlşe fabrikası kâfı ır.iklarda refakat gemisi çıkardıköğrensin diyorlar. Ddnciler: I>ünya kurdurmaya karar vermlştlr. Kurulacak ları gibi Alrr.an denizaltılarmm da saDoç. Dr. BÜRHANEDDÎN BATIMAN :::::::r: içytizu ~~£~j~ heyet geldi fabrlka senede elll milyon «lşe yapablle yısı azdı ve bunların üsleri yalnız Albizi bümese, hattâ bilmek istemesa blle, Memleketimizde ilk defı basılan bu eserde başlangıçtan zamanımıza cektlr. bi» kitablarla, filimlerle, radyolarla maın adı idi. Denizaltıların Şimal deAnkara 29 (Telefonla) Bayındırlık kadar Alman halk efsanelerile klâsik, romantik, realist, natüralist, semtki yangın nizine çıkan yolları üzerinde havadan Bakanhğuıın emrile Van deprem bölbolist ve ekspresyonlst sanatkârların eser ve çahsiyetleri incelenmistir. Bumellhlsarında Mezarlık Uzerlnde mer vs denizden sıkı bir karakol yapmak gesınde incelemeler yapmak üzere VaFiatı 200 Kuruştur. «D» grupu resim sergisi Tâlebelerine tecavüz eden bir hum Dr. Fuada ald köekten yangın çıfcmi}, kabil oluyordu. na gitmiş olan uzmanlar heyeti uçakia blua yandıktan sonra ateg söndürulebtlaçılıyor REMZİ KİTABEVt ogretmen Fakat Almanlar, 1940 nlsanındâ, Daşchrimıze dönmüştür. Heyet üyelerinmlştlr, Yangının koruluga atılan atejten «D» grupu reslm eergisl bugttn saat 16 Adan&da çıSan «Türk SözQ» g&Eeteelntn nîmf.rka ve Norveç kıyılarma, mayısden profesör Hâmid Pamir şu Izahaü çıktığı anlajıimıjtır. da Güzel Banatlar ASademlslnde M11U E yazdığıaa göre, Diyarbakır ö^retmenlerlııvermektedir; gltlm Bakanı Hasan All Yücel tarafmdan den 40 yaşında Mardlnll Beslm Çelebl ls Büyükada Hücra »okağında Dlmltrlye tan hsziran sonuna kadar da bütün € Son yıllarda memleketimizde sık açılacaktır. Berglde cD> grupuna mensub laınde birl3l kendı oSulu dgrencllerlndbn, ald olup Avramm klracı bulunduğu ilcl Hok'nda, Belçika ve Fransız kıyılarına on dört »anatk&nn eaerlerl teşlılr edllmek. en kUçügü 7, en büyügü 9 y««mda bulu katlı ahşab evde yangın çıkmış, kısa ra hâkim oldular. 10 haziranda Italya harsık görülen şiddetli yer depremlerinin tedlr. Sergl on bee gün müddetla halka nan yedl öğrenclye tecarUs etmekt«n A manda blna tamamile yanmıştır. Yapılan be girdi, buna mukabil Fransa harbden teslriie olacak halkımız orada biraz açık bulundurulaoaktır. Birinci forması çıktı. Bayilerinizden isteyiiniz. I heyecan duymuştur. Bütün incelemeieğırceza ıcahkemeslne Terllmlf •n 8 ıcne, tahklk*tta atesln mangaldan sıçrıyan bir çekııdi. Alman denizaltılarmm sayısı 11 *y, 7 rün ağır hapse, 750 Hra para'ce kıvılcımdaD çıktığı ftrüaşılmıştır, tedtieen artmakta olduğu gibi Nor v «rimiz tsnasında halka kabil olduğu kaFiat! 25 Kr. NET KİTABEVİ mmm Sipahi Ocağınm balosu zasma ve müebbeden hldematı ammeden Teşekkür çin Şımal Burnundan Fransız Ispandar açık bir lisanla dunımu anlatmamahrumiyete mahkum olmuçtur, 4 »gustos 19 lö cumartesl akşamı »aat Genc yaîmda hayata gözlerlni kapayan ğa çalıştık. Memnunlukla söyliyebilirla 22.30 da Yenlköydekl bluad» verilecek yol hududuna kadar takriben 20000 ki»lbay Ahmed Bayfeutua oğlu. yeğenlm lometre imtidadındaki bütün batı Avki deprem bölgesinde tek can kaybı olNecmeddln Eaykutua cenazd meraslmlndö Üniversitelilerin askerlik kampı olan eipah! Ocağının yaz balosu hazırlıkmamıştır. Tahribat daha çok köylerde TİÎATROSO bulunan. elem ve ıstırablanmıza lştirak Ünlverslte ve yüksek okullann lklncl iarı Uzermde çalışan komlte dün son bir rupa kıyılar. ve limanları Almanlarm olmuşfa da hemen hiçbir binantn damı eden aKraba TS dontlara teşefekürlertml devre askerllk kampları bugün başlıya toplantı yaparak balo münasebetlle 0enl3 eline geçmişti. Denizaltılarla bunlara B ü GE C B üzerinde yapılacak eğlencelerln programı yardım edn uçaklar, bütün bu kıyıEunarım. çökmemiştir. Şüphesiz duvarlar yıkılcaktır. Bu devreye; Hukuk, İktısad ve B m tesblt etmlştlr. Dayısı Jandarma usteğmen Cemll Acar d?blyat Fakültelerlle YUksek tktısad Te larciar ve limanlardan faydalanıyordu. m, ? ve çatlaklar olmuştur Fakat hiçbir Kasımpaça « Ü N A L » Bahçesinde * *• Tlcaret okulu öğrencllerl lçtirak edecektlr. Siyasal Bilgiler okuluna 102 tanesi hizmette olmak üzere 131 ev oturummaz halde değildir. En fazla trzun zamandanberl çektlğlm mesane Ögrenciler bu sabah saat onda Şlşlide topH A M L E T 7 perde Italyan denizaltısı da Alman denizaltıalınacak talebo tahribat Vanın güneydoğusunda Perhastalığından, yaptığı muvaffakıyetll ame anacaklar ve 10.30 da Avazagadakl iamp Ankara Sıyasal Bllgller okuluna bu yıl laru:£ yardıma başlamıştı. Bunlar, AtYarın gece Gedikpaşa « A Z A K » da t:k köyündedir. Bundan başka sırasile liyat netlceslnde benl kurtaran Çanakkale yerine hareket edcceklerdlr. alınacak oğrencüerlu kabul saıtfErı l!ân las Okyanusunda, Akdenizde, Kızüdeen fa?.la zarar Yedikilise, Kurubaş, hastanesl doktoru ürolog pro'esör yüzbaşı edllmlştlr. Okula almao»* gerek yatılı, Projeksiyonla reklâm Keşişoğlu, Siverek köylerindedir. BizMehmed Earutçu İle aslstanma çeftat ve rekse yatısız ogrencller lmtlhan» tabl yardımlanm gördüğüm başhekim albay zat Van şehrinde ise zarar gayetle azŞehrlmlzde İlk defa olarak projeksiyonla tutulacaklardır. Adaylar kazandıkları *•BEŞİKTAŞ BAHÇESİNDE Çarşamba günü akşamı Muzaffer Tokatlıgll'e, muavinl Dr. albay reklâm yapılmağa başlanmıştır, Tak3İm r*cei«r« göre, parasız yatılı ve yatısız od'.r. Halkert, Doğumevi ve bazı resm! Hamza Ayberk'e, hemşlrelere teçekkürleri meydamnda yapılan teslsatla tlcaret flr larak kabul ' edlleceklerdlr. bir.alsrın damları çatlamıştır. Bu h u mln ulaştırılmasma sayın gazetenlzln de. malarının reklâmlari projeksiyonla «l»kay^ Okula glrebilmek İçin 25 yaşından bOsusta gereken emirler heyetimizdeU lâletlnl rlca ederlm. çekecek bir şekllde gösterllmektedlr. Mey S"ük olmp.mak ve llse olgunluk lmtlrıamnl yetkili arkadaşlar tarafmdan verilmis Komedi Danslar Ebedî Parçalar Çanakkale müstahkem mevkl mühlmmat danda gösterilen bu flllmler gellp geçen vermek gerekmekt«dlr. Aday yazımı iîrî vo hemen tamirata geçilmiştir. Bunundeposunda emekll blnbaşı All Rıza Kırgıa lerl yolundan alıkoyarak reklftmlan taklb aguatosta başlıyacak Te 1 eklme Kadar de. ettlrmektcdlr. la bnraber heyetimiz incelemeleri sovam edecektlr, Adaylar Ankaraıla otula. Dünyaca tanırian bu muazzara şaheseri nıında Van depreminin şiddetli bir Istanbulda Yüksek Öğretmen okuluna mü| Çok zengin bir program. Biletlerinizi kişeden evvelden aldırmız. okumamak cihan edebiyatının en müKongre SUAD AKGÜN racaat edeceklerdlr. Imtlbanlara 3 eklmde deprem olmadığı kanaaüne varmıştır. kemmel eserinden habersiz kalmaktır. ^^••••••^•••••••••••••Hsl^HsMBBİHHMinHHB ba;lanacaktır. Kasımpaşa Gencllk kulübündenKsasen Van bölgesinde diğer bölgelerile 4S945 e raslayan cumarteal gücü Baat Tamamı 6 LJra. de!d kadar şiddetli bir deprem olabileKuyuya düşerek boğuldu ÜMİD ULUSOY 17.30 da kulübumüzün yülık kongresı yaceğini kabul etmiyoruz, Van tarihinde Ortaköyde Portakal yokuşunda 50 nnARİF BOLAT KİTABEVt pılacafından rey hakkına sahlb azalanmıNişanlandılar. siddetii bir deprem görülmemiştir Bu sın belJl gun ve saatte kultib blnatmda maralı eıde oturan ,j^ yaşlarında PtLrseh, 29/7/945 evlnln bahçeslndekl kuyudan su çekerken böîçe ıkincî hattâ üçüncü derecede bir bulunmaları rlca olunıır ayagı kaymış ve kuyuya düşmüştür. Etraf30,000 keUmeUk tzahlı ve mlsalU deprem bolçesi kabul olunmaktadır,> tan yetlşlllncıye kadar boğulan kadının cesedl çıkanlmış, tahkikata baslanmıştır. •• Sinclair Lewis'in i*l V VEY BA BA M Komedi 3 Perde Surdan düştü (19ro Nobel mükâfatı kazanan) Şehrlmtzde Odalar sokRğında 15 numaralı evde oturan Eatlb, Samatyada surlar B U G Ü N Niishası 10 kuruştur. üzerlnden denlzl seyrederken düşmüş ve Kadın Terzisi IürKlye Harlo yaralanmıştır. Ratlb tedavl altma alınAbone Şeraiti için Beyoğlunda tekrar bir salon ıcın mı^tır. Ayrıca: Her ilme aid teknik terimaçmıştır. Sayın müşterilerini 1/8/45 Bir aylı* 3O() Kr. 8Oı Si. Romam Çıktı. Bir gemici denizde boğuldu lerle Hukuk ve Ekonomi terimleri Öç ayıık »TMl • 16t)O » ten itibaren İstiklâl Cad. 417 No. Dilimize çe\nren: Vahdet Gültekin OrtakSy önlerlnde damlrll hulunan Şlle Altı ayllk 15(X) » 29(10 » üstü Meymenet apartımanmda kailâve edilmJştir. Imatıına kayıdlı Görüş motörü tajfala | 268 sahife, 2 lira. Senellic 2b"OO » 6400 • bul eder. ından 22 ysşlarmda Muatafa o dvardn Cildli olarak 850 kuru?tur. DOROTnY LEW1S JAMES ELLÎSON denize glrmlş. akmtıya k^pılarak bo.|ulB A T I Y A Y I NI D ikkat Ankara: Atatürk Bulvarı 161 ^tıır. Mu6taf«nın cesedl henüz bulunaSeanslar: 2,30 4,35 6,45 9,15 , Oazetemlze gonderllen evraS wt razııu AH^IED HALİD KİTABEVİ P. K. 18 Şişli mamıştır. ^^ nesredllsln edllmeslo lade olunmaa. Üniversiteli altı genc Atlaıttik meydan savaşı nasıl kazamldı? Yazan : Ereğlide yapıfaoak limanin temsii atıSdı Baştarajı 1 ind sahi/«de renciler ve askerî kıt'a Bakanlar tarafından tefıiş edilnüş, bu suretle haik tezahürlerde bulunmuştur. Törene istiklâl marşile başlanmış, Ereğli genclerinden Ibrahim Azak misafirlere thoş geldiniz> demiş ve Baymdırlık Bakanı Sırrı Day söyievini vermiştir. Yazan: Doğan Kadi Floryada muhakkak bir ölümden kurtarıîdı ABID1N DAV'ER r Amerikada Turk düşmanları ALMÂN EDEBİYATI MONTE KRİSTO SADI TEK I Jl VE SiYAH BURHANEODİN SEKİYE TEPSİ SKEÇIERİ MÜNİR N U R E D D l N Bu aksam: Arnavadköy Ç İ G E K U S J ^ RASİD RIZA TİYATROSU MUZAFFER ADAM FRANSIZCA TÜRKÇE VAHŞÎ AŞK SÖZLÜK CUMHURIYST A R Sinemasında PÂTİNÂJ KRALİÇESİ