21 Temmuz 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bostancı AİLE Gazinosu Kamınî Ahmed Yatman ıdaresinde mehtab âlemi haftasına bashyor. B U A K Ş AM ve tanınmış sanatkârlardan muhteşem SAZ CAZ VARYETE Parar gündıiz H A C E B BULUŞ. Gece dönüş için vesait temin edilmiştir. SAFİYE AYLÂ 00 umhuri İflCi r 30.000 kelimelik tzahlı ve misalli FRMSIZ TÜRKÇE SÖ 21 T8miî1UZ 1945 Aynca: Her Hukuk ve Ekonoı miştir. Cildli AHMED H Ih terimlerle ilâve edil,850 kurustur. D KİTABEVÎ J İL .' 7516 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgrai ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu: Istanbul No. 248 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 Churchill ile Sta üç görüştü Bir habere göre herşey Uçlerin memnun edici gelişmelere vardıkları hissini veriyor İıtgiliz Başbakanı, Amerikan Dış İşleri Bakanile de görüştü, ikisi başbaşa yemek yediler ChurchillStalin mülakatında yalnız tercümanlar bulundular Berlin 20 (a.a.) Her »ey, Üç M yüğün memnunlyet verici gelişmelere vardıklan hissini verraektedir. Berline geldıği gün birar duşünceli görünen Mr. Churchill, şimdi bütiin eskl faaliyet v« canlılığını elde etmiştir. Başkan Truman'ın emniyet veren tavn da i?lerin yolunda gittiğini göstermektedir. Stalin'in tepkilerini seçebilıcek o kadar kolay değildir. Sta'ıln konferang «alonu dışmda ender olarak görünmekte v« göründüğü zamanlar da dataıa muhahrlaril* çevrilmi» bulunmaktadır. Dün, Staltn, Churchill Tt Truman'm bulundukları akşam yemeğinde, Ingillz Başbakanı, Başkan Tnımandan piyano çalnıasını rica etmiş ve Ba?kan Truman da Vemali memnunlyetle piyanonvn bajma g*çerek B««thov«a!in <M»met> ini çalnuçtjr. Bundan «onra. Ame Arkatt tahij* J, Sfl. 2 d» Rus radyosu, Amerikadaki Ermenilerin ağzile konuşan meçhul bir Amerikan gazetesînin garib makalesini nakletti Büyük bir İngiliz mecmuası"Montreux ipka edilmelidir,,diyor Moskova 20 (R.) Amerikada çıkmakta olan Evening Star gazetesi, Rusların Kars ve Ardahanla Ğoğazlar Uzcrindeki isteklerine tahsis ettiği bir yazıda hulâsa olarak şunları söylemektedir: «Ruslar henüz kuvvetii olmadıkları zaman k«ndilerinden cebren alman Kars ve Ardahanın geri verilmesini isterken, Ermeniligin haklı taleblerini de tatmin etmıj olmaktadırlar. Bugün buralarda yaşıyan ahali tamamen Ermeni değilse bu, bura halkının geçen Dünya Harbuıde Türkler tarafından öldürülmesinden ileri gelmektedir. Rusların bu isteği bütün Enneniler tarafından lyi karşılanacaktır. Ermenilerin Türklerle Ruslardan blrlni t«rdh etmeleri bahia mevzuu olduğu zaman Rusları tercifa edecekleri gayet ajikârdır.» Gazete, Rusların Boğazlar Czerindeki teteğini de haklı bulmaktadır. Gazetenin yazdığına göre, Türklerin harbe geç girmeleri Alman gemilerinin serbestçe Boğazlardan geçmelerini mümkün kılmış ve Montreux mukavelesini bozmuştur. Türklerin Ingilizlerin yardınuna dayanacak olan bir (Türk Yunan) Sovyet aleyhtan Arkast sahif» 3, Sü. 6 da Uzakdoğııda mühim hadiseler bekleniyor İstilâya tekaddüm eden deniz ve hava harekâtı hâlâ bütün şiddetile devam ediyor Çin Başkomutan ve Dış Ifleri B*kam»m d«m«çl*ri Londra 20 (a.a.) Japonyamn tetllisına takaddvim eden hava hucumları bugün de üstiıste beşinci gün olmak Uzere devam etmijtir. Büyük bir üstün uçarkale teşkill Japonyamn 5 sanayi jekri üzerine binlerce infiiâV ve yangm bombası atmıştır. Düne kadar Japon deniz hedeflerini hemen hiç durmadan bombardıman eden Ingilız ve Amerikan deniz kuv vetlerinin harekâtı neticesi henüz gizli tutulmaktadır. Guam'da bulunan Reuter muhabinne göre, Tokyo radyosu Japon halkına Japon deniz ve hava kuvvetlerinin şimdilık savaşmayıp müsaid fırsat bekle diklerini bildinni|tir. Müttefik komu tanlar yeni bir hücum için müşterek Arkan tahije 3, Sü. 3 d* Mr. Chnrchill ve levcesl Londra gokaklarıcda Baskan Truman ve Mr. Churchill Potsdam'da bir Ingiliz kıt'asmı teftiş ediyorlar Sovyet siyaseti ve İngilizlerle Amerikalılar üyük Üçlerin her gün toplanıp hiç olmazsa esas bakımından işleri ilerlettikleri bu sırada, Potsdatn konferansınm büyük bir muvsffakıyet kazanarak son bulup bulmıyacağı meselesi hâlâ zihinleri kurcalamakta ve bu noktayı aydmlatan arasbrmalar geniş bir alâka u j Endırmaktadır. Gecenlcrde gene bu sütuna nakiettiğimiz bir sbz, bu bahsin temelini teskil edecek mahiyettedir. Deniliyordu ki: «Injfiliz ve Amerikalılann, Sovyetlerle aralarını bozacak bir şey varsa o da Sovyetlerin geni«lemek istiyerek toprafclarına toprak katmak arzusile hareket ehneleri. bir de ihtilâlci komüniztni bütün dünvaya yaymak gayesi peşinde kosmalarıdır.» Sovyetlerle Amerikahlar ve lerin arasmı bozacak ve iki tarafı çatışreağa süriıMiyecek en belli başlı sebefclerin bunlar olduğu kabul olunursa, Sovyet siyasetini bu hakrmdan tahlil ederek bn hedcfler pesinde kosup koşmao'up hakkında ne düsiinüldüğünü belirtmek ve ana göre bir hüküm vermek mümkün olur. Sovyet siyasetinin yeniden toprak alm?k pesinde kosup kosmadığını anlamak için onıın Avrupada takib ettiği hareket tarzını incelemek icab eder. Sovyetler Birliâi, bn harb sırasmda kendi ana yıırdunnn topraklarını düşman ifti'â^ından kurtarmak işini tamanıbdıktan baska Almanya tarahndan işgal \eya i'tilâ edilen bir çok mctnleketleri kvırtarmağa yardım etmiştir. Rumanya. Bnlgaristan, Macaristan, (hsmen) Avusrurya, Yugoslavya, Çekoslnvakya ve Polonya bu memleketlerdendir. Bütün bu metnleketlerin kurtarılması iein toprakları iberinde d«snı»nla doviısmek icab ettniş ve bu yüzden bu memleketler So\yet orduları tarafından işçal edilmistir. Acaba Sovyet Busya bütün bu menılcketlerde ne yapınıstır? Ve yaptıklarile ne gibi maksad güttüğünii göstermistir?. Bu bahls üzerinde Amfrikalı m'isahidlfrin neler dediklerini sbvlece hnlâsa cdcbiliriz: «Sovyctler bu memleketlerî Sovyetleştirmeğe teşchbüs etmemişlerdir. Buna mi'kabil Sovyetler girdikleri her yerde derebejlikle (feudalism) savasmışlar ve onıı yıkarak toprağın, toprak M7 ciftçiler ara^mda paylasılmasını sPSflavan jasaiarın çıkmasını ve tatl'ik edilmesini tesvik etmişlerdir. Bu hareket neticcsinde bu mfmleket Almanyaya verilecek şekil meselesi Sovyetlerle Ânglo Saksonlar arasmdaki noktai nazar farkları hakkında iki taraf basını ne söylüyor? Potsdam 20 (a a.) Reuter ajansının ozel mııhabiri bildiriyer: «Almanyaya aid meselelar o derece geniştir ki. Kuüordu bölgssinde Alman siyasî partileri, üç büyüklerin siyaset/arini ilânda gecikmlyecekleri mütaleasmdadırlar. Mareşal \ Zukov, MecklenbourgMa Saksonya'da Brandenbourg'da ve Thuriııgen'de bir çok ehem.mıyetli idarî mevkilere Almanlar tayin etmiştir. Mr. Churchill ile Başkan Truman'ın, Alman siyas! partüerımn tokrar doğuşlarına musaade edilip edilmenıet'i hususunda bir karar vermeleri icao edeceği bedihidir. Rus işgali altmdaki Buslarla beraber çalışmakta olan partilîrin rosmî memurları tarafından yapıİ3n beyanat, bu partılerin nüfuz ve salâlıiyetlerim Ingiliz ve Amerikan bölgelerınde faaliyette bulunan üyelerine ve teşkilâta da teşmil îfin büyük gayretler sarfetmekte olduklan intibaını nyandırmaktadır.» Londra 20 (a.a.) Moskova radyosu, <yeni zamanlar» adlı Sovvet mecmuasında çıkan bir makaleyi neşretmiştir Bu makalede şoyle denılijor: «Yabancı ba^ında çıkan •nuh.telif haberlere bakılacak olursa, baü Almanyadaki isgal makamları farafmdan alınan tedbirler Kırım kararları bakımm Arkasi tahije 3. Sü. 5 te Truman'ın nutku Berlin üzerine Amerikan bayrağı çekîlirken Başkanın söyledikleri «Istilâ maksadile değil sulh için savaştığımızı ( unutmamalıyız» i Berlin 20 (O.W.I.) Bugün Berlinde Muttefık kontrol konseyi Amerikan grupunun umumî karargâhı üzerine Amerıkan bayrağı çekılirken baş^an Truman, şu sözleri söylemiştir: «Birleşik Amerika bütün dünyanm sulh ve refahı için çarpişmaktadır. Bu bayrağı, sabırsızlıkla daha iyi, daha rahat ve insanların sulh içinde yaşıya Arkas\ Sa. 3, Sü. 4 te >fare?al Çan Kay Şek Mıtı. Churchill, Rusyayı anlatıyor Staliıj kendisine: «Güçlükîer geçecek ve dostluk bâki kalacaktır» demiş Loıldra 20 (a!a.) Madam ChurcMll, Sovyetler Bırliğine yaptığı son âyaret hakkında, ingiliz Rus «adın kom.tesi önünde söz söylemiştir. Madaca Churchill, bu münasebetle bilhassa çAinları söylemiştir: c Umumiyetle, şöyle denildiğınl duyarız: Rusyada, sadsce sizo gösteriimek istenileni görebilirsinız. Bu tamamile gülünç bir iddiadır. Bu, hayranlık değen millet şimdiye kadar giriştiği tmtihanların en korkuncunun henüz ortasmda bulunmaktadır. Bütün bu meseleler içinde Sovystler Birliği sadece barış içinde bıratolcıasmı istedi, Fakat harb her şeyi değiştirmıştir. Rusların cesareü herkes tarafından kabul edilmiş ve alkışlanmıştır.» Belgrad ve Sofya basmmâa Yunanistana hücmnlar Makedonyada Bulgar çeteleri bir ingiliz askerî otomobiline hücum ettiler Belgrad radyosu 20 (B.Y.TT.M.) Balkanlılar şimdiye kadar hiç bir zaman hakikl seslerinl duyuramadılar ve Balkanlar daima zıd menfaatlerin çwpıştıfı salon olmuştur. Fakat şundi Balbanlüar, Yunanistan müstesna, hakiki yollannı bulmuşlardır. Yunanistan m'lthiş bir hercümerç içindedir. Yunanis'anı bu vaziyetinden ancak bir halJc demokrasisi kurtarabilir. Balkan bansını bozmak İçin sırtlanna koyun postunu geçirmiş olan ^rtlar. son günler zarfmda etrafa «jaldırmağa başlamışlardjr. Balkanlarda suüıu Sovyet matbuatında tffsirler Tektıik öğrefIme karşı rağbet gittikçe artıyor Yeni açılacak enstitülere binalar bulundu Millî Eğitim Bakanlığı Meslekl ve Teknık Öğretim Müsteşarı ve Bakanlık mimarlan teknik öğretim müessesele rinde tetkiklerine devam etmektedirler. Bu yıl şehrimizde yeniden yedi sanat enstıtüsü ve okulu açılacaktır. Istanbul Sanat Enstıtüsünün öğrencisi 1300 ü bulmuştur. Teknik öğretime karşı rağbet, gittikçe fazlalaştığmdan, dün ak jama kadar bu enstitüye ginnek üzere Ak sahije 3. Sö. 7 de Madam Churchill sözlerine söyle devam etmiştir: bozmak istiyen bu kurtlann gayesi ke< Anlaşmazlıklar çıkmamasmı bekmik kapmaktır. leyemeyiz. Fakat, zannedlyorum ki 9 mayıs 1945 te bir nutuk vermiş olan Sovyetler Birliğini hissî bir zaviyedfin büyük komutan Mareşal Stalin söyle değil, doğru ve iyimser bir görüşle demlştir: mütalea etmek herkesin vazifesidir.> Arkası sahiie 3, Sü. 2 da Arkast »ahife 3, Sü. 1 de Rusya ve Polonya Amerika Dış Bakanlığına âyatt azası tarafından sorulan sualler Yeni bir orman yangııtı daha Beykozla Usküdar arasmda başlıyan ve gene geniş bir sahayı kül eden yangın dün gece hâlâ devam ediyordu Evvslki gün Beykozla Üsküdar arasında bir kaç ağac ve küçük bir fundalık sahası yandıktan sonra söndürülen yangın dün saat on ikide yeniden başgastermışti. şiddetle büyüyen alevler Polonezköyü ile Çelemeköy arasmdageniş sahadan büyük bir hızla Alemdağına doğru ilerlemeğe başlamıştır. Jandarma. halk ve ltfaiye grupları büyuk bir gayretle yangının daha fazla buyümesine mânl olmaya çalışmışlardır. Dün gece geç vaklt aldığımız malumata göre, yangın Beykuz taraflannda sönmüştür. Yalnız, Usküdar mıntakasında Balta«ı ve Sultan çiîtliklerine kadar uzanan kolunu söndurmek için topçu ve kimya alaylannm yardımile halk, jandarma ve itfaiye büvük bir gayreJe çauşmaktadırlar. Ateşin bu taraflırda da sonmeğe yüztuttuğu görülmüştir. Wa3hington 20 (O.W.I.) Amerikan senatorlarmdan Mr. Vandenberg, Amerikan Dış işleri Bakan vekili Mr. Grew'e bir mektub göndererek, BirleSik Amerikanın Polonyaya karşı mesuliyeti hakkında bazı sualler sormu} ve Mr. Grew de bu sualleri bir mektu bunda cevablandırmıştır. Vandenberg. mektubunda şunları sormaktadır: D15 işleri Bakanının gaybubetinde size şu sualleri sormak istiyorum: Polonya meselesinin şimdiki şekilde hallinin, kendim de dahil olmak üzere milyonlarca vatandaşımız için hatalı ve az tatminkâr oluşu aşikârdır. Polonya milletinin, Büyük Britanya, Sovyetler Birliği ve Birleşik Amerika tarafm dan empoze edilen bu yeni muvakkat hükumet idaresinde ve bu yabancı devletler tarafından dikte edilen Polonya hududları içinde, hiç kimsenin müdahalesi olmadan kendi kendini idare edebılmek fırsatını bulacağı hakkında hiç bir sarih teminat mevcud olmadığı an*** tahif, 3, Sü. i t* Arkan Şa, 3, Su. < t« Sağlık Bakanı ve sıtma savaşı Dr. Sadi Konuk: «Dava on seneden evvel halledilmiş olacaktır» diyor Bursa 20 (özel) Sağlık Bakanı Dr. Sadi Konuk bugün Bursaya gelmiştir, Bakan vilâyetimiz bölgesinde Eitma mücadele işlerini gözden geçirecektü, Kendisi öğleden sonra Orhaneliye gitmek üzere buradan ayrılmıştır. Sıhhat Bakanı sıtma mücadelesi hakkınds sorduğum suale şu cevabı verdi; « Guney Anadolu ımntakalarını „ ^/cdim. Yaptığım tetkikat neticesini ayrıca bildıreceğim, fakat şunu anlıyonım kı sıtma, on seneden evvel hallebir mevzu olacaktır.> Mr. Vandenberg tspanya «Kelle sağ olsun cihanda bir külâh sksflc değil!..»