16 Temmuz 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

KUyyETGIDASI İL 0 0 • um c Ankaradan avdet etmis olan Halk Türküleri sevimli okuyucusu . inCl y i l S a y i . ' 7 7511 C ı i İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgral ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu: fstanbul No. 248 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, tdare ve Matbaa kısau: 2429924290 PaZâFtöSİ 16 TeiTJmUZ 1 9 4 5 V. Ç A K Gazinosunda dinliyebi Uçler Konferaıtsı Amerika dün Koıtferansta bir harbîn sarahatle çılıyor Cumhur Başkanı Iruman ve Mr. Churchill öğleden sonra Potsdam'a vardılar alınacak kararlar, yeni çıkıp cıkmıyacağını meydana koyacaktır Potsdanfda neler görüşfllecek ? Almanyanın gelecekteki durumu, güney doğu Avrupanın istikbalı, Boğazlar ve Karadeniz meselesi, Italya ve Iran işleri ilk plânda geliyor Uç bfiyüklerin bugün ilk topUntıyı yapacaklan tarihi bina: Potsdam'daki Kral sarayı Avrupanın barometresi /n\ vrupadaki hava tazyikını if T \ olçmeğe yarayacak en ?as£f< j , maz olçu Balkan baıometresidir. Büjuk devlctler arasmda açığa vurulamıyan menfaat veya ihtiras çataşmaları orada patlak vcrir; jarına aid gizli pazarlıklarm açık arttırması orada yapılır. Kı/ri jobaz Enver Hocatııu, yahtıd mübtedi demokrat Bulgar çetelcrinin girişmekten çekinmediği hareketlerde ne Arnavudluğa, ne Bulgaristana, ne de hattâ Balkanlara aid bir emel ve gaje aramak doğru olur. Buradaki kimıldamalar, doğrudan dojruya Avrupanuı politik hava baskısını gosteren baromctre iniş çıkışlarından başka bir şey değildir. Eskidcn Balkanlan. Avrnpaya sık sık rabatsızlık vercn bir barut fıçısına benzetirlcrdi. Gcçmi? tecrübelere bakarak bu hükmü tersine çevirmek de mümkündür. Büyük devletler arasında sakin bir banş bavası estiği müddetçe Balkanlarda gürültü koptuğn hiç bir zaman gorülmemiştir. Avrupa rahat yaşadığı zamanlar Balkan yarımadasında oruran milletler de birbirlerine karsı bıçak çekmeji akılfarına getirmemislerdir. Bulgar Yunanlıyı kardeş bilmiş, Arııavud Sırbı ortak saymıştır. Ekmeıjini taştan çıkaran bu fakir halk, kendi haline bırakılırsa, zatcn giirültüJen hoşlanmaz. On'in istediği sıcak çorbasını gönül rahatlıfile içmek, güniin yorgunltığumı en basit konior şartları içinde gidermeğe çalısmaktır. Başka baska milletlere bağlı olan, başka başka diller konuşan, baska başka tamısal inartclan benimsiyen bu halk, genel Avrupa şartları uygun dü.ştüğü müddetçe dünyanın en uslu halkı sayılır; kin ve ihtiras politikalarına yüa vermez. Bdyle devirlerde bir Balkanlı devletin komşusuna goz diktiği, yarımadayı ateşe verecek harekctlere giriştiği gorülınüş şey değildir. Fakat Balkanlriann iki talihsizliği vardır. Bir defa, oturduklan yer, her bakımdan son derece ehemrniyetli bir kilid noktasıdır. Buraya hâkim olan bir büyük devlet, ilk adımda orta Avrupaya. Akdenize ve Yakmsarka. hâkim demektir. Onun için Avusturya, Rusya, Almanya gibi devletler buralara sarkmak maksadile, Fransa ve İngiltere gibi devletler de bu harekcte engel oltnak gajretile zaman zaman Balkanlan karıştırmaktan çekinmemişlerdir. Eğer Balkanlı milletler, aralarındaki mukadderat benzerliğini yakmdan kavramıç ve birleşmiş olsalnrdı, bu talihslzliği yenmek hiç de güç olnıazdı. Çünkü Balkanlarda dbrt asır boyunca kayıdsrz, şartsız bir hakimiyet kuran Osmanlı imparatorhığu dağıldıktan sonra, hiçbir büyük devlet burada devatnh söz sahibi olamamış ve biitiin çahsraalar, her defasıııda Balkan yarımadasının bir no tnan's land halini almasına sebeb olmu^tur. Balkanlılar bu fırsatlardan fajdalarup aralarında kuvvetli bir birlik kurabilir ve yarımadayı büyük devletlerin elinden ve dilinden ebediyen kurtarabilirlerdi. Fakat bu milletlerin ikinei bir talihsizliği de, içlerhıde, siyasî bir olgunluğa ulaşamamıs, yabancı menfaatlerine alet olmağa çok müsaid, tahrik edilmck için adeta bahane aravan bir takım unsurlar bulunmasıdır. Bu i Lomdra 15 (B.B.O Ba?kan Truman ve Bajbakan Churchill bugun oğleden sonra Potsdam'a varmıslardır. Konferans yarın, Potsdam'daki Kral sarayında (Stadtschloss) açılacaktır. Konuşulacak nıejfrTeler Londra 15 (a.a.) Bugünkü pazar gazete'erinin hepsi Potsdam'da üç büyükler arasında yapılacak ?örüşmelere aid yorumlarla sütımlarım doldurmu§ bulunmaktadırlar. Observer'in siyasî muhabiri, konferans gundemin de aşağıdaki noktalarm yer alacağını yazmaktaiır. 1 Almanyanın gelecekteki durumu, 2 Güneydoğu Avrupanın istıkbali, 3 Boğazlar ve Karadeniz meselesi, 4 îtaW ' •">•! 5 Iran işleri. Boğazlar meselesinde muhabir, Mr. Eden'in geçen h»fta Tdrkjye Dış işleri Bakanı Hasan Saka ile görüstuğunü ve Türkıyenin bu husustaki görüş tarzını öğ Arkas\ sahije 3. SiL 2 de Açıga vurulan Yunan hududlarını Ingiliz endişeler ınnhafaza edîyor Yunanistana yapılacak bir tecaviize karşı harekete geçmeleri için Ingiliz kıt'aîarma emir verildi Atina 15 (a a ) Anadolu Ajansının özel muhabiri bildiriyor: Başbakan Vulgarisin nutku, Yunanistan aleyhıne yapılan sistemli hucurrların ve Yunan hududu boyunca Yugoslav ve Rus kuvvetlerinin tahşid edildığine dair yayınlanan haber ve rivayetlerin tahammül edilmez bir hsie getirmiş olduğu havayı sakinleştirmi;tir. Başbakanın Yunanistanm büyük dostlarınm muzaheretine güven.diği mealindeki sozleri umumî efkârda çok ferahlık verici bir tesir uyandırmıştır. Yetkili mahfillerde, Churchill tarafm I dan Yunanistanın toprak tamamiyeti hakkmda kral naıbine yapılan Ingiliz taahhiıdunun el'an carî olduğu belirtilmektedir. Hestia gazetesi, Yunanistanın, Balkan hududları meselesinde mütekabil ga ranti ile bağlı bulunduğu Türkiyenin kuvvetli dostluğuna da güverıebüeoeğini yazmaktadır. Başbakan bugün Ingiliz v e Amerikan maslahatgüzarlarını kabul etmiştir. Konuşmalar BelgTad, Sofya ve Tiranaıun Yunanistana karşı yaptıkları hücumlar Arkası Sa. 3, Sü. 4 te BALKANLARDA Mrl. Smuts diyor ki. Bundan sonra harb olmıyacağma inanan) lardan değüim» Japon anavatam Amerikanın Pasifik filosu tarafından mütemadiyen dövülüyor !arını soylemi^ ve İtalyanm Pasifik hateketlerine iştirsk için bir gonüllü kıtası teşkil etmek uzere oldugunu ılâvs eylemiştir. Çin Rus görüşmeleri niçin kesildi? Ortaya çıkan müşküllerin Çungking'ten geldiği söyleniyor Londra 15 (a.a.) P.euter'in siyasi muharririne göre, Ingiliz mahfilleri, Moskovada yapılan Sovyet Çın gorüşmelerinin kesılmesinde euçlüklerin Moskovadan değil, Çungking'den geldiği kanaatini taşımaktadırlar. Mançurya ile Mogoiistan ve Koranın Arkast sahije 3, Sii. 6 da Londra 15 (a a ) Amerikanın Pasifik fılosuna mensub 15 harb gemisı Japon anavatan adalarını bugün de topa tutmağa devam etmişlerdır. Sekiz Japon tıcaret gerr.iile iki muhrib hasara uğratılmıştır. Amiral Nimitz, üçüncü Amerikan filosu birlıklerinin dün iki saat müddetle Kamaistç çelık fabrikaJarına taarruz ettikleıini bildırmıştır. Fabrikalarda çıkan yangınlar liman bölgesine de sirayet etmiştir. Büyük hava akınlan Lo:ıdra 15 (BB.C.) Tokyo radyosutıun bugun bildirdığine göre, Okinawa adasından kalkan Amerikan uçakları genel Japon adalannı 6 saat muddetie bombalanuşlardır. Bu akınlara 1000 den fazla uçak iftirak etmiştir. Washington 15 (a.a.) Italyanın Wasbington büyuk elçisı Tarciani, buLondıa 15 (BB.C.) Çungking'den grun basma, Italyanın Japonyaya harb gelcn haberlere gore, bir Muttefik çıilân ettiğıni bildirerek, Italyan filosu karmasından korkın Şanghay halkı şenun ve çok sayıda Italyan pilotlarının hirden ayrılmaktadırlar. Şehırde yiyeMuttefiklerin emrine amade bulunduk cek durumu da fenadır. Italyamn Uzakdoğu harbine iytiraki Şanghay boşaltılıyor Yunanistanın arazi istekleri Kuzey Epir, Bulgar hududunda stratejik değişiklik, 12 adalar ve Kıbrıs adası Yunan Basın Birliği Başkanı, Yunan istekleri hakkmda dikkafe değer malumat verdi M. Zarifis Yunanistanın iç durumunu anlattıktan sonra kendisinden Elen arazi istekleri hakkında malumat rıca ettim. Yunanlı meslekdaşımız dedi ki: « Elen arazi istekleri 18 ekımde Atinaya yerleşen ve komünist partısile Eam mümessiUerinin de ıştirak ettiği 'apandreu hükumeti tarafından ortaya tılmıştır. M. Papandreu programmda Yunanistanın evvelâ kuzey Epıri, sonra eni duşman istilâlarının tekrarlanmaması için Bulgar hududunda stratejik j değişiklik yapılmasını, Bonomi tarafmdan Elenlere terkinde Italyanlarca mahzur bulunmadığı beyan edilen Onıki adayı ve Ingilizlerlc vapılacak dostaue gdrüşmeler sonunda sulh yohle Kıbrısı istedığmi biHirmiştir. 3u programı komünist partisi ve Eam da tasvib etmiş, her M grupun da şefl«ri yabancı ba Arkası sahife 2. Sü 7 de Ceaubf Afrika Başbakanı Mareşal Smuts Londra 15 (BB.C.) Güney Afrika Başbakanı Mareşal Smuts dün Misırdaki süney Afrikah kat'alan teftiş etmış ve bunlara hitaben bir nutuk söylemiş Arkası sahife 3, Sü. 3 de Düııkü macta Beşiktaş 40 galib geldi Hind Müslümanları niçin kabul efmediler ? Londra 15 (a.a.) Bu sabah burada elırtildiğine göre, 250 mılyon kişiyi temsıl eden Hind millî kongre partisi, Ingiliz hükumetinin ileri sürdüğu son teklifieri kabul etmeğe hazır olduğu gii, 90 milyon insanı temsil eden Muslüman birliği de aynı fikirde idi. Teküflerin heyeti umumiyesi üzerinde ittiFak olmuştu. Ancak icra konseyinin Mısafir Yunan takımı dün ikinci maçı Be=ıktaşla yapmıştır. Bu karşılaşmada misafirlerımız, 4 0 yenılmışlerdır. cimlerden ve hangı nisbetler dahilinde " Yukarıki resimde, Başbakanımız Şükrü Saracoğlu, Ingıliz Buyük Elçisi. Valı Lutfi Kırdar ve dığer davetliler, maçı takıb te?ekkül "edeceği hususunda ihtilâf çıkederlerken, aşağıda, iki takım oyuncuları bir arada gorulmektedir. Dünkü maçın arkadaşımız Esref Şcfık tarafından yazılan mıştır. NADİR NADİ Arkası sahije 3, Sü. 6 da i » Arkası Sa, 3, Sü, 4 tt Ufsilâtı 3 üacii sahifemizdedir. Pazar gezme^inden dönin bir ailenin evlerinin eşığiıu öptüğünün resmidir !