21 Haziran 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

f İngilterenin en büyük fabrikalarmdan « The Unit Marine Prodııcts Co » fabrikasınm uzun tecrübeler neticesinde elde ettiği THE UNİT Antı Incrusfafîon Brick her nevi kara ve deniz buhar kazanlarmda husule gelen kazan tuzlarmı izale etmekte ve daima emsalinden üstün kalmaktadır. Türkiye Umum Vekili ENKA Kol. Şti. 22 inc yıl Sayı: 7486 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgrai ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: tstanbul No 246 Telefon: Başmuiıarrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 r da için sofralarınızı temin ettiniz mi? Hemen &4446 No.ya telefon ediniz, sonra serbest yer bulamazsımz. Bu AkşâmlSaiyük Gala Persembe 21 Haziran 1945 , Meclis gündemine alınan Savcı hiçbir sanık hakkında idant istemediğini zira tasarının esasları kabahatin Londradaki hükumette olduğunu söyledi Soldangeri! Sayanı dikkat iddialar •" ~*^ ir fikir miınakaşasında, ele "^jv1 alınan mevzuu (sen, ben) İ•t*j kavgasına çcvirmeği lüzumsuz. manasız bulurum vc scvmem. Beniın bir faşist olduğumu iddia eden Sabiha Scrtelin bir knr yazısına bunun için cevab verınenıiştim. O. hep benden Londra 20 (B.B.C.) Moskovadaki bah^etmektc devam ctseydi, gcne de muhakemede bugün iddianîmenin okun ccvab vcrmiyeccktim. Fakat faşistliği ortaya konan yurdd^îann sayısı Tan ması bitmiş ve sanıklar müdafac'arını da günden güne artmağa haşladı. Basın , yapmıva başlamışlardır. İddianame. sanıklardan "7ç kişi hakkanununa faşist dendi, Mccliste sö? alan milletvekillerinden bir kısrnına fa kında berae: hükmü verilmesini ve dişist dendi. Toprak kanıınunu hazırladıjı ' ğer 12 kişi hakkında bazılan kısa olmak İçin Tarım Bakanı faşist oldu. (Also Sparch Zaratustra) yı türkçeye çevirdigi için Çalışma Bakanı da faşist sayılriı. İşe knrışmasam, bir kaç hafta içinde. tekmil Bakanlar kurulunun bir façist koııscyi oldusıı ilcri sürülccek ve netice itibaıile Kemali7.nıle Faşizmin aynı şey nldıığıı iddia cdilebilecckti. "Siildiicanhk zihniyctinin ycryüzünden kalnınlması uğrunda hütiin dünya milleîlcıinin gayrct harcadığı bir sırada, saldırçanhkla; cmpcıyaliznıle hiç bir ilgisi olnııyan millî Tıiık rejinıi hakkında böyle bir hava yaıatılnıasını doğru bulamazdım. Bir ya/ı yazarak Sabiha Sertelin dikkatini çckmek istcdim. Sabiha Sertel. nıüli rejimimizc kaışı bağlılık derecesini yirmi yildanbcri hir tiirlü arıja vııranıanıış hir ya/ardır. Alalürkü sevdişjini. Atatürkün kıırdıığıı San Francîsco 20 (a.a.) Be"? böyük prrnsiplerı ncrı'rnsedî^iııi ondan bîr devlefin mürahhas heyeti başkanları ıiefa işitmernişİ7dir. N'e olduğumı. neye dün beklenmedik bir toplantıya davet oinandısjını da hiç hir zaman açıkça soy lunrriuşlardır. Bu toplan'tının gayesi alememiştir. Inancını gizli bir silâh gibi çıklanmamı;tır. Bunurıla beraber bazı icinde ?aklar. Fırsat bııldukça taarrıı/a murahhaslar bu yeni toplantmm gcnrl jreçer: başaramadığını gorürse çok defa' kurula verilecek yetki meselesindeki (sen. ben) kavgacına kalkışır. bazan da müzakerelerle ilgili old'jğunu zannetmahkomeye koşar. mektedirler. Iddianame okundu, 16 Polonyal1 lider müdafaalarmı yapıyorlar Noskova muhakemesi Çalışma Bakanlıpın • " ^ ^ • ^ v J kuruluş ve görevleri [ Polonya gizll kurtuluş ordusu Almanlarla müzakereler yapntış üzere hapis cezası istemektsdir.. Sanıklardan General Okuliçki bir SBat kadar süren müdafaanaımesincle, beş sene müşterek düşmanla harb ettiğini anlatarak Sov^yet Birliği aleyhinde yapılan hareketlerin Sovyetler iie Londra Arkası sahije 3, Sü. 2 de «Ulus» ta çıkan bir başyazıda işçiyi yalnız içtimaî tehlikelere karşı korumanm yetmiyeceği anlatılarak meslekî sendikalar kurulması isetniyor Ankara, 20 (Te'.efonla) Çalışma Bakanlığının kuruluş ve görevleri hakkındaki tasarı Meclis gâindemine ahndı. Bu Bakanhğm kurulması bir yandan da Mecliste iş kazalsn, meslek hastalıkları ve analık sigortalan gibi işçilerimizi alâkalandıran önemli konuları taşıyan bir tasarının görüşmelerine devam edilmesi bu raevTU üzerinde birçok dilek ve mütaleaların ileri sürülmesine vesile olmaktadır. Bu arada mesleki sendikalar kurulması da vardır. Bugünkü cUlus» un «Çalışma Bakanhğı teşkilâtı» başlıklı ba?makalesinde E^ad Tekeli de bu konuya dofaınarak ezcüml« diyor ki: «Bugünkü anlayışlara göre işçinin htmayesinin çeşidli yönleri vardır. işçiyi yalnız içtimaî tehlikelere karşı koıumak yetmer. Kuvvetli patronlara karşı zayıf durumda bulunan işçileri çalışma jartlarını serbesçe görüşebilecek hale getirmek için meslek! sendikalar vücude getirilmesini, kollektif çalışma mukaveleleri yapılabilmesinl kolaylaştırmak ve çahşmaya aid bir sıra Arkas\ sahije 3, Sü. 3 de Amcrika konçrrsi başkanı Sam Raybrun Konferansta Beşlerin âni toplantısı Genel Kurulöi verilecek yetki işinin görüşüldüğü samlıyor Mr. Truman başkanlıktan ayrılıyor mu? Anayasada ladil teklifi etrafında lefsirler Anlcara 30 (R.) Kahlre radyosu blldiriyor: Amerika Cumhur Başkanı Mr. Harr>S. Truman'ın kongreye verdlğl bildlrllen ve anayasada degrişikltk yapılmasını istiyen kanun tasansı münasebetile, kendisinin Cumhur Ba^kanlığından ayrılacagını bildiren haJDerler gelmektedir. Amerikada hâlft mer't olan kanuna göre. Cumhur Başkanı ve Cumhur Başkan muavlnliği makamı her hangl bir suretle lnhilâl ettlgl takdirde Dış tşleri Bakanı bu makamı lşgal edecektlr. Halbtıki Truman'ın yaptığı teklifte Dış İşlerl Bakanlıgına tahsls edilen yerin kongre ba.şkanı İçin aynlması llerl sürülmekt«dir. Kanun kabul edlldiği takdirde, Başkan Trumanın San Franclsco konferansının nihayet bulmasından sonra kongre başkanı Sam Raybrun lehine başkanlığından ayrılacagı tahmln edilmektedir. Ankara Tıb Fakültesi Millet Meclisi dün kanun tasarısını kabul etti Millî Eğitim Bakanı demeçte bulunarak fakültenin bu sene nasıl faaliyete geçeceğini anlatti Ankara 20 (Özel) Büyük Millet Meclisinin bugünkü otunımunda AnkaUiaştırma Bakanı General rada açılacak Tıb fakültesi hakkındaki Ali Fuad Cebesoy kanun tasarısının tercihan ve müstacelen görüşülme^ine başlanmış ve bu nıünasebetle Millî Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel demecde bulunmuştur. Hasan ÂH Yücel demiştir ki: < Ankarada bir Tıb fakültesi kurolması 1937 de çıkarılmış olan 3228 numaralı kanunla emrolunmuştu. Buna aid bütün hazırlıkları rahmetli Refik Saydam yaptırmışttr. Yalnız, içine girdiğimiz harb devresi büyük inşaat yapmağa imkân venrıediği için, başhyan bu teşebbüs 19401941 yılından itibaren durmuştur. Ankarada bir Tıb fakültesi kurulması zaruretini, türlü bakımlardan hisseden, hükumetiniz, her şeyini ikmal eyledikten sonra bu fakültenin açılmasına İmAnkara 20 (Telefonla) TJlaştırmarJ kân görülmediği için mevcuddan istifade ederek derhal bu teşebbüsü gerçek Bakanı AU Fuad Cebesoy, Bakanlığınlf Arkası Sa. 3, Sü. 4 te Ugilendlren meseleler hakkında demeç te bulunmuş r e satın alınacak gemile İçin yapılan müzakereler hakkında de1 mlştir ki: J < Dış memleketlerden Bakanlığımi| za., kullamlmış gemller teklif edllmİJ Arkas\ sahife 3, Sü. 2 de i Sabiha Sertel bu scfer de aynı ynlu <akib etmek istiyor. Hcrkcsin sırtına fafist Hamsası vıırmaktan menılekete bir fayda gelmiyeceğini kendisine hatırIptmam üzerine, o. ya bana hak vermeli. yahud da kendisinin haklı oldıığumı Hdia etmeliydi. Sabiba Scrtcl böylc yapınıynr. Rejime karM cl kaldıramıyacaçını anladıçı için. clcabııkluğıı marifet, işi (sen. ben) kav™asına dökerek sanki ben bütün ömriimii Almanya aleyhine ya^ı yazmakla scçirdijjimi iddia eimisim gibi. e^ki yazılaıımdan seçilmiş. bası yok, sonu yok bir takım satırlar makaslayıp hunları gazetesindc tefrikaya başlıynr. Böylrlikle de asıl hı»'<?adım guliyeccgini umuyor. Kapanma ı;ünü San Francisco 20 (a.a.) 50 milletin murahhası, Birleşmiş M:iletler konleransınm son günü ıki aylık hararetli bir çalışmanm mahsuiü olan birbirine ekli Iki vesikayı imzalıyacaklardır. Bu vesika'.ardan birincisi, Birleşmiş Milletler anayasasmın ve yeni milletlerarası adalet divanınm satüsünü iktiva edecek ve her iki metin de konferansın beş resmî lisanında. yani ingilizce, fransızca, rusça. Konferansta bir teklifi ittifakla kabul çinoe ve ispanyolca yazılmış oîacaktır. edilen Cemil Bilsel Dcinci vesika, konferansın nihayet bulmasmdan, anayasamn yeter sayıda üye karar altma alınmamıştır. Bu vesika da devlet tarafından tasidikile yürürlüğe beş resmî dilde yazılmış olacaktır. girip teşkilâtın faaiiyete geçmesine kaBeklenildiği gibi Başkan Truman'ın dsr olan devrede çahşacak vekâlet ko nutkunu söy'.iyecek olduğu cumartesi misyonuna müte?!iik oîacaktır. Bu ko günkü genel toplantı Birleşmiş Milletler Ben gcçen yazımda Almanya lehinde tnisyonun resmî adı ve vazifeleri henüz Arkas\ sahije 3, Sii. 5 te hiç yazı yazmadığınıı iddia etmedim ki. Saclece faşist olnıadığnnı ve Sabihanın «lenıek istediği gibi her davada faşist tezlerini korııduğıım iddiasını reddettim. Habeş meselesinde Italya haksızdı, yazdım. Çckoslovakya meselesinde büyük Avrupalı devletler haksızdı. yazdım. Polonya meselesinde Almanya hakMzdı. yazdım. Aldığım terbiye gereği. biitiin milletlere karşı sempatim, hattâ sevgim vardır. Avrııpada çok dolaştığım için her memlekette Alman, Fransız. înçilir, Italyan. Sırb. Bıılgar, Yıınanlı bir çok tanıdıklarım. ahpablarım, dostlarım tvılıınur. Fakat dış politikaya aid yazılarda her şeyden önce devlctimin menfaatlenni düşüniir. ona göre yazarım. E | e r Sabiha Sertelin mantığına göre hüküm vermek icab etseydi, Beıchtesgaden'de, Godesberg'de ve Münich'le iiç defa Hitleri riyaret eden Ch?r"berlain'e de bir faşist mi diyecektik? Haıbden önce Hitler'e ve Musfolini'ye şah*î miinıcssiller ve dnstça mesaiiar göndrrcn Roosevelt de bir faşist mi sayılacaktı? Vaktile Sovyei Mcnsucat fabrikalarımızdan birindc hir faaliyet sahneçi R'isya alcylıine yazdığı yıj'n yığın makaleler ve söylediği koca koca nutuklardan ötiirü Churchill de şimdi bir faşi^t midir? 1940 yılında Berlinde Riblientıop'la kııcaklaştığı için MolotoFa da acaba bir faşirm kokusıı sinmiş rdidir? Bir yıl miiddetle Nazi Almanyasını metheder yazılar yazan Sovyet gazel^leri başyazarlanna ne buytınılıır? Ulaştırma Bakanııun demeci Atıkara garında f eci bir kaza tki lokomotif çarpıştı, üç kişi öldü Gemi i n ş a s ı içîn muhtelif firmalarla temaslara geçildi Millî Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel Ankara 20 (Telefonla) Bu sabah Ankara garında îecl bir kaza olmuştur. Kömür deposu clvarındaki hatta bulunan ve 7,20 de îstanbula kalkacak olan sabah katannin manevrası sırasında lokomotif diger blr manevra maklnesile çarpışmış, makinist Emln Koç'la atesçl, Şaban derhal ölmüşlerdir. Ağır surette yaralanan manevracı İsmail de hastaLondra 20 (a.a.) Reuter'in siyasî neye Kaldırılmışsa da kurtarılamamıştır. Kazaya, manevracının, kimseye haber muharriri yazıyor: 1919 sulh konferansında ve Munich vermeden manevra tertibatmı degiştlranlaşmasmdan sonra bir çok kanşıklıkmesi sebeb olmuştur. Lehlerle Çekler arasmda ihtitaf Sovyetler davanın Moskovada hallini teklif ettiler, iki taraf da razı oldular •i B U G Ü N ÜÇTU.. UÇTU! Cemal Nadir'in büyük renkli karikatürü Dördüncü sahifemizde I lara sebeb olan Teschen bölgesi hakkm| da muvakkat Polonya hükumetile Çekos I lovak makamları arasmda bir ihtüâf | A r k a s ı sahife 3, S ü . l d e Müttefik Başkomutanının vatamna dönüşü Ucuzluk meselesinde halli güç bir muarnma Ben sistematik bir şekilde ne Alman aleyhtarlığı, ne de Alman lehtarlığı yaptım. Ku\"vetli ve sihhatli bir Almanyanın dünya barışı için faydah olacağına inandığım, Versailles muahedesini haksız bulduğum için Alman kalkınma hareketini ij'i karşıladım. Benim gibi düşünenler, bnrada, Fransada, Ingiltercde. Amerikada. her yeıde varŞehrİTTnzde bulunan Sümerbank Udı. Almanyayı idare edenler hesabı mum müdürü Hulki Alisbah kendisik şaşırıp da işi azıfınca ben de duy görüşen bir muharririmize şunları söyduğumu ve düşündiiğümü yazdım. lemiştir: < Isparta, Nazilli ve İzmirdeki tetAvnıpaya hâkim ve Sovyet Rusya ile dost bi. Almanyaya karşı memleketimi kik gezisinden sonra Istanbula geîdim. rin vakitsiz ve lüzumsuz bir şekilde har Bugün de Hereke fabıikasmda incelebe süraklenmesini doğru bulmadığım laman da. yazılarımda, bn düşünceyi bastınp halka da dağitabilir. Türk müdîfaaya çalıçtım. okuyııcusu, bir Türk vazarını tanımak Şimdiye kadar hiç bir makalemden için. baska bir yazarın hele Sabiha ötiirü nedamet duymuş değiUmdir. Sa Sertel gibi bir yazann komisyonculubiha Sertel, eski yazılarımı gelişigüzel |una ihtiyac duymıyacajını iyi bilir. Miinakaşayı (sen * ben) kavgasına tefrika edebilir. Isterse kltab halinde Sümerbank Müdürü. ucuzluğun şimdilik kabil olmadığını söylerken piyasada bariz bir düşükliik jBföze çarpıyor meler yaptım. Bu inCelemelerimden, eldeki prograrnın tamamen tatbik edildiöini görerek memnun ksldım. Bugün sabah gazetclerinden birinde, Sümerbank ve Yerli Maüar için bir isnad vardır. Bu yazıda, bir firmanın getirttiği Arkası sahtfe 3. Sii. 7 de Müttefik ordular Başkomutanı General Dwigt Eisenhower Amerikada büyük »ötürınek istediği müddetçe Sabiha şenlikler ve coşkun bir sevgi ile karşıSertel'e cevab vermiyeoeğim. Fakat mil lanmıştır. Eisenhower evvelâ Washingtoletimize ve cemiyetimiîc aid kıymetlere na gitmiş, burada Amerikan kongresinde dil uzaüığı gün elim gene ete&ine ya tir nutuk söylemiştir. Amerikan Cumhur Başkanı ona Beyaz Sarayda «KahNADtR NADİ ramanhk madalyası» nı vermiştir. Bun dan sonra muzaffer kumandan NewYor ku ziyaret etmiş ve dünyanuı bu en büyük şehrinde caddeleri dolduran iki milyon Amerikalı kendisini alkışlamıştır. General Eisenhower dün de, 33 sene evvel mezun olduğu Wst Point askerlik akademisini ziyaret etmiş ve buradan ujakla Kansas'a gitmiştir. Kansas Eisen hower'in doğum yeridir. Yukarıdaki resimlerden biri Başkan Truman tarafından Başkomutana madalya verilişlni göstermektedir. Resimde Bayan E:senhower de görülüyor. Diğer resim ise, Eisenhower, NewYork caddelşrinden geçerken alınmış bir intıbadır. Caddeye gerilen afişte «\Velcon İke Hoş geldin İke> cümleslni ok yoruz. İke, Eisenhower'e Amerikan erleri rafmdan verllen addır kı, bunlar başkomutanlannı at€ş hatlannda her zaman bu sevgi Ismile anmışlardır.