9 Nisan 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

4 Vitaminli Yegâne kuvvef gıdası nover Müttefikler şehrine girdiler Bir çok Alman şehirlerinin de düşmeleri bekfeniyor General Eisenhower, Mr. Roosevelte gönderdiği bir mektubda, Alman kuvvetlerinin tamamen teslim olmıyacaklarını, bunlarla çete harbi yapmak icab edeceğini bildirdi J 21 jnci yıl Sayı: 7413 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Teigraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: îstanbul No 246 Telefon: Ba=muharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 K A D I N T E R Z t S t MODEL • MEVSİM i modeller fiatlar Pazartes: 9 Nisan 1945 Königsberg'deki Alman garnizonu gevrildi Sovyet komutanlığı, Viyana halkına şehirden kaçmamalarını, tarihî başkendi harb sahası yapmamalarını bildirdi Moskova 8 ıRı Sovyet tebhâ.. 8 nLsaıı gunu, oıJularımız Konıg=bcrg şehrıle kalesıne hucuma balamışlaıdır. Şiddetli muhaıtb3İerden sonra, şehrin kuzey baüMnJan taarruz eden jçuncu Beyaz Eıısya ordusu şehre aıd b.r çok boltcierı ısgal eünıslerdır. Guney istıkarnelınden şehse saldıran orüdlarımız bır çok bolgelerle, başlıca demıryolu ıstasyonunu ve şehrin limanmı jşgal ettıkten sonra, Preg£İ nehrmı geçerek, şehrin kuzey ba'tısından ıleıhyen kuvvetlerle birlesmısler, bu srretle şehri mudafaa eden Alman garnizonunu bır çember içine s'mıslardır. Dujmandan bir gunde 15 bınden fazla esır ahnmıştır. Breslau bolgesinde çe\Till düşmanın tmhasına devam olunnıııştur. Bratiîla\a'nın kuzev ve kuzey batısmda taarruzlanna devam eden ordularımız 60 tan îazla meskun yer almışlar, Morava ve Tuna nehırlerınl geçerek b'.ırada bir koprüba.51 kurmuşlardır. Vı>ana bolgesinde .taarruzlanna devam eden ııçuncu TJkrayna cephesi kuvi'e>Uerımİ7, Puln, Nelengback şehirlerıni almışlar ve Vıyanamn guney ve guney Seçme Alman kıt'aları Bavyera dağlarına çekiliyor Türk Sovyet dosthıgumın yarını u son haftalar içinde TiiıkSo\>et rmınasebetlenne daS ir dun\a basınmda bir hajli yanlar yazıldığını, bir hayü fikirler ileri sürıildüğunu gorujoruz. Dıiııja mııkadderatı tehlikeli donemeoler asıp uhıkta sağlam bir barıs duzeninin ısıkları gorundiığu bir sırada, her dcjîi'iklikte karartıcı bir bulut kokusu >c7en tefsirrilerden bazıları, Turk Sov\et dostluğumın \arınına dair 7aman 7?man şiiphe ile bakmağa kadar varıyorJ«. . Halbuki olajların ö/ü, bıı süpheleri h?klı çıkaracak bir manzara çostermekten uzaktır. Içinde buluııduğıımuz harb dünjayı, diıma ile beraber milletleri ve o milletler arasındaki karsılıklı munasebetleri de çetin bir imtihana sckmuştur. Bu arada çeyrek \iızyıllık bir tarihe dajanan Türk So\>et dostl"ğu, harbin bugıine kadarki bıitün denemelerini basan ile atlatnus, jarınki barış dııtiAasında iki millcV de. harbden once oldıığu gibi tam hir anlaşma \e işbirliği ha\a>ı icinde >asamağa devara etmek imkâıılarııu saglamıîtır. Harb, yıprandıtıcı. âsab bozııcn bir ka>na";madır. En sarmas dolas »eoiuen milletlerin birbirlerine kaısı sık sık alındıklarını, hiç yoklan aralarında anlasmazlıklara saplandıklarını hergıın görujoruz. Bununla beraber. ııfaktefek basın tartısmalan bir tarafa, TürkSovjet do^tlıığu bııçüne kadar. o dostluğa bağlılık du>anları ünıidsi/liğe düşurecek derecede bulanmamıs, lekelenmemistir. Bujuk kıuey komsıımuz tarafından deUetimİ7e karsı gudulen politikanın temel çizgileri içinde kbtü bir ni>et arama>a yer yoktıır. Altı >ıldır. dun\anln go7ii dnıiııde gelisen Türk politikaEi he. Sovjct dostluğıınu, sasmaz prensiplerinden biri olaıak ilk gıinündenberi açıkça ilân ettnistir. Yirmi jıl müddelle Tıirk Sovyet trunasebetlerine çerçe\elik eden 102) anlasmasının dostlarımız tarafından kaldırılması uzerine şimdiden yabancı basmında yapılan jorumlamaları biz heniiz erken buluyoruz. Sovjet hiıkumeti, 1945 e>lulıınde müddeti bitecek bu anlaşmayı, son altı a\lık devıeje Londra 8 (a a ) Birinci Amerikan ordusu kıt'aları Weserı Hammeiin ile Ka^sel arasında dort noktadan fçeç'ıiislerdır. Amerikah kıt'alar Brunnswick'e 30 kilometıe yaklasmışlardır. Başka Amerikan bırhkleri Magdeburg üzerine yurüyor. Muttcfıkler Hannover'in dış mahallelerine girmişlerdir. Rulır ceblnde dokıızuncu . Amerikan ordusunun bir tumeni Dortmund un ku7,ey batı dolavlarına •varmıslaıclır. Avni ordunun dığor bir tumeni de, Essen'den 8 kilometre uzakta buhınuyor. San Francisco konferansı Amerika Hariciye Bakatıı tnühim bir demeçte bulundu Vijanaya giren S o ^ e t ordusunun komutanı Maresal Tolbukin batısında mu\ affak yetle sokak muharebelerine devam etmişlerdir, NewYork 8 (a B..~> Hariciye Bakanl Wıener Neustadt'ın batısında taarruz eden ordularımiî, 60 tan fazla mesküE Mr. Stettinıus. NewYorkta dış muasc» Arkası sahife 3, Sü. 2 de betler meclısınde radyo ile verilen bir nutuk sovlemıştır. Mr. Stettmlııs, San Francisco'da Blr« leşmiş rmlletlerden her hangı bırini tamamıle memnun edecek bir anayasa tızennde uyuşmanm belki de mUmkün olamıvacagını kaydettıkten sonra demıştır ki: *Mılll birlik muvakkat Polonya hükumetmin kurulmasma aıd teferruatta çıkan göruş farklan veya Sovyet cum r Arkatı aaHift3, Sii. 5 te Cephedeki genel durum Washmgton 8 (a a l 21 incı or.lular gıupu kesimınde, Brenıen limanı ve buyuk sanayi meıkezi olan Hanrover, Mareşal Montgnmery zırhlı kuvveüerinın tehdidi altmda bulunmaktadır. Son lıabeıierden oprenıldığine eu' e . bu kuvvetler Bıerrfiı'e 22 Km. ve Hannoveı'e 22 Km mesafede bulunmaktadırlar. Emdeıı ü^erıne yiıriiven Ingilı? tankları Mfppen bolge^ınde şiddetli bir dıışman mukavemetile karşılaşmaktadırlar. Holandada Goevordcn'in ku T cvinde ılerlıyen Kanadalı kuvvet'.T Gronın'en'e ancak 50 Km. mesafede bulunmaktadırlar. Dığer Kanadalı kıtalar Zuiderzce istıkametınde yeni te Ar^afi saM/e S, 5îi. 5 tg Türkiyedeki Almanlar İsveç vapuru ile geJen tebaamızla mübadele edilecek İsviçrenin Ankara elçişi bu iş için şehrimiz* geliyor Ankara 8 (Telefonl«> Altnanya4a.ki vatandaslarımızı getirmekte olan Î3\eç \apuru salı guna Istanbulda olacaktır. Memleketimlzde gözaltı edılmlş olan Alman dlplomatları bu geml ile menıleketlerine doneceklerlnden gelen Türk tebaasile mübadele edileceklerdir. Bu lşle il<?lll olarak İsviçrenin Ankara elçlsl yarın Lstanbula hareket edecekt'.r. Gemıde, Ingiliz işgali altındaki baa limanlardan biiKîırilmiş Alman dlplomatları \arriır. Bıınlar da mübadele suretlle gönderılecektır. «Küçük, büyük milletle. rin yegâne ümidi sulh için teşkilâtlandırılmış bir âlem kurmaktır» Parls 8 fa a ) Ye^inci Ingıliz zırhlı tunıeni Brenıeııden ancak 11 kilometre mesafede bulunmaktadır. Birmci Amerikan ordusu bııgiin 18 kilometıe ıleılıverek Gotlingen i zaptetmıştir. Bu şehır Kassel'ın 35 kilometre kuzey doğusuntiaciır. Yechnci AmeriKaıı ordtısunun sağ kanadıiKÎa harokâtta bulıınan 12 ncı Amenk'n zühlı tumeni, Almanyanin bılyalı rıılmanlsnnı imal eden ve çok ehe'nmı\efli bir merkcz olan Schweinfurt'un 10 kilometre guney batısında Bir çok miihim Alman fehirleri düsmek üzere Plasliras isliia etti Yunanistanda yeni kabineyi Voulgharis kurdu. Bazı gazeteler, Kralın memlekete gelmesini istiyorlar Kendisi geçen sene Yunan harb gemılerinde çıkan isyanı bastıımıştı. Japonyada ümidsizlik Yeni Başbakan Uzakdojpıdan resimler: Filipinlerde ileıliyen Amerikan tankları Voulgharis yeni kabineyi kurdu Atına 8 (a.a ) Amiral Voulghaın yeni kabineyi teşkil etmistir. Naib, General Plastuas'a çekılmesi Hizunvınu bıldıren mektubu feondermeden dnce, yeni kabinenin liste'.ini bizzat kendı^ı tesbıt etmistir. Dun aksam Eam partısi Naıbe bir muhtıra vererek Plastırasa kaışı şjkâyetlerini bildınnı;, fakat miıfrid sn'ıcuları da ihtiva adecek geniş bir jnillî hııkumet kurulması mümkiın olamadığı takdirde, Plastiras'ın iktidarda kalmasını tercih eylediğini belirtraı>tır. Fasıst alejhtarı i«cıler birlıJ'inın merkez komitesi Plastiras'a ve liberal şpflere bir heyet yöndererek sa§ diktatörluğunü yeniden kurmak teşe'obusunü protesto etmhlerdir. Acı bir kayıb Dr. Osman Şerefeddin vefat etti Japon sularındaki büyük deniz savaşı İmparatorluk (ilosunun iftiharı olan 45 bitı toıtluk Yamato zırhhsı 3 dakikada batırıldı Washington 8 (a.a.) Amerikan de Mindanao adasınm bütün güney kısmıniz piyade erleri Okinawa adasmn gu m isgal etmektedirler. Negros ada'mney ve kuzeyinde ılerleıken, diğer ta daki bütün hava meydanları^ da Ameriraftan Pasıfik deniz kuvvetleri B.ısko kahların kontrolu altmda bulunınaklamutanı Amiral Nımitz de gemılprinin dır. Luzon'da adanm butun kesimlfrinzaferler kazandığını açığa vurmaktadır. de General Mac Artbur kıt'alarınm ilerAmiral Nimıtz tarafından bildır.ldi ledıkleri bi'.dirilmektedir. ğine gore Japon imparatorluk filosunun Birmanyadaki muharebeler iftiharı olan 45 bın tonluk «Yamato, j zırhhsı Japon sahilleri açıklarmda batı | Kandv 8 <&.a ) On besinci Japon rılmıstır. Yamato zırhhsı, Amerikan tor ordusumm mağlubij eti, Birmanya sapido ve muhribleri tarafından fhlan va=ında ilk safhanm sona erdığini gös3 torpil ve uçak gemilerinden havalanan teriyor. General Leese komutasında Ka Arkas\ sahife 3, Sü. 6 da Amerikan ucakjarının attıkları 8 bombanın isabeti neticesinde batmıştır. Iki hafif kruvazör ve üç Japon torpıdo muhribi de batırılmı^tır. Diğer üç Japon torpido muhrıbı alevler içinde bırakılmıştır. Bir Amerı'îan ağır zjrhlısı ciddî hasara uğramıssa da Guam'a bildırildiğıne gore kullanılmaz hale »irmsmiştir. Uç Amerikan torpidosu batmış ve dığer üçu de hafif hasara uğramıştır. Okinava adasınm kaybedilmesini utandırıcı bir hâdise olarak tavsif ediyor Londra 8 (B B C.) Yeni Japon Bafbakanı S'.ızııkl bugün demeçte bulunarak, harb durumunda Japonya lehına en ufak bir mkbmlik bile bahis mevzuu olmadıgını so^lemiştir. Suzuki, Amerikaüların Okinava adasına çıkışlanmn Japonlar için «bilhassa utandıncı» bir hftdıse oldugıma isaret etmiş ve «Oklnava, Jppon ana. adalannın bir parçasldır> demiştlr. Japon buhranı ve Sovyetlerin kararı Amerikan radvosu 8 (BY.TJ.M.) So\>et karannı incehi.en Daily Telegraph gazetesi de şunları yazıyor: «Son So\Tet karanndan sonra Japonya, anavatanm muhafazası için elzem olan kuvvetleri, Sovyet hududunda bulundurmak mecburiyettnde kalacaktır. Sovyet hükumetinin kararı, Japon kabine buhranının meydana çıktığı bir sırada vuku bulmaktadır ki, bu son derece mulıun bır hâdisedır. Yeni Japon Baş» bakanı, bundan 40 sene evvel cereyan e Arkası iahife 3, Sü. 3 de Yunan Kral Naibi Damaskinos Atina 8 (a a.) 1945 ocak ayındanberi iktidar mevkiinde bulunan General Kralın dönmesi isteniyor! Plastıras hükumcti i=tıfa etmişhr. Atina 8 (a.a ) Plastiras'm i^tıfa^ı Yunanistan Naibi Damaskinos, Yunan ve yeni kabineyi kurmağa Voulghırs'.n donanması Başkomutanı Amiral Voulg memur edilmesi üzerine, bu sabahki haris yi. yeni hükumeti kurmağa me bazı kralcı gazeteler, Kralın hemen NADİR NADt mur etmistir. Am ral Voulghari1?, Veni Yunanistana doımesıni istemeğe başla Arkaiı sahife 3, Sü. 4 te zelos partisinin eskı üyelerındendir. mı^lardır. Merhıım Osman Screfeddin Uzun zamandanberi rahatsız bulunan ıjmerli doktorlanmızdan Osnıan Şeıefe<ldin Çelık e\\elkı gece vefat etmıştır Merhumun hastauğı bir ara ijılesir gıbi olmu?, fakat üç ay evvel jenklen kendini goster^rek oh'.me sebeb olmuştur. Merhum 1326 da TıbbiyeJen mezun ulmuştur. DahiİAecihk ve bakterıyoloji ıhtısası yapmış, Universitede muaîlim'.ik ederek sayısız telebe yenjtirmıştır. Kendısinin tıbba oldııSu kadar. basına da unutulmaz hizmetleri vardır. Son resmf vazife3İ Gureba hastanesi intanî hastalıklar seıvisi şefliği idi. Cenazesi bugün saat 12 de Nurosmanivedeki 5 numarah apartımanından kaldırıiacak, öele ezanmı mutpakıb namazı Beyazıd camiinde kılındıktan sonra Edirnekapı Şehi'ilığıne defnedilecektir. Merhuma Tanrıdan rahmet diler. aile^ine taziyetleıimizi sunarız. Gaîaîasaray Feııer dün 1 1 berabere kaldı Maarıf mükâfah futbol ma:larının en muhımlerınden bıri olan Fener Galatasaray karsılaşması dun yapılmıştır. Maç, son dakikaya kadar 10 Fenerın galıbıyetile devam ederken, Galatasars\ hlar, oyunun bitmssine 40 saniye varken. bir frikik atışır.dan berabarlık golunü yapmışlardır. Dunkü Bc?ıktas da BeykoT.\I 52 yenmıştir. Yukarıki resim. Galataspray kalecisini, bir gol kurtarırken gostermektedır Bu maçlara aid Eşıef Şefifiin yazısı 2 ncı sahıfemizdedir. i $ Filipinlerde Amerikan ilerî hareketi devam ediyor Washington 8 'a a ) Amerikalılar Alman Bankasınıtt altın ihtiyatları Müttefikler, kaya tuzu mağaralarında 100 ton altını ele geçirdiler Londra 8 (a a.) Uçüncü Amerikan ordusu nezdmdekzi Reuter'ın husu=î muhabiri bıldirivor" Alman Devlet Bankasının son altm ihtiyatları ele gpçırılmiştir. Bu altınlar, Mulhausen'in günevindeki kayatuzu mağaıaları i s ''rde saklanmıstı. Alman müzelerinden getLrılmiş kıynıetli Sanat eş\ası da bulunmustur. Kulçe halinde olan altımn ağırlığı 100 tondur. Arkası sahıfe 3, Sü. 2 de Necib Selâm da vefat etti Anadolu Ajansı Iftanbul şu'ııesi müdür muavıni Gelıbnlu mutasarrıflığmdan emekli, çok ince nukteli yazılarıle tanmrmş ve sevilmis olan Necıb Selâm evvelkı akşam vefat etmistir. Cenazesi bugün Istmyede Iskele caddesi 11 numaralı evır.den saat 11.30 da kaldırılarak namazı, öğle namazını muteakıb Eumehhısarı camiinde kıhnacak ve oıadaki aile rnezarhğına defnedılecektır. Vapur: Koprüden sabah saat 10 da kalkar. tnsanlar hiç ihtiyarlamamak için çare arıyorlarmış... Şu çareyi bulsalar da evvelâ milletlerarası andlaşmalara tatbik etseler!.. J