4 Nisan 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r GOZEN Miistahzaratına güveniniz ve güzelliğinizi kendiniz G Ö Z E N Müessesosi Bujukpostane caddesı No 5. YARATINIZ 21 inc: yıl Sayı: 7408 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Teîgraf ve mektub adresı: Cumhuriyet, İstaabul Posta kutusu lstanbul No 246 Telefon Basmuharrır. 22366 Tahnr heyeti 24298 İdare ve Matbaa kısmı" 2429924290 İKTISADİ YÜRÜYÜŞ 127 ncı sayısında: Tıcaret Od; ve motor fabnkası hakkmda lumat Polıtıka ekonomının'ı Ş BABAN) Yem sanayıle mız (A«4an TUFAN) Gay kulâtvonları (Dr I POST Kooperahtçılık sektoıu (Prof Endustrıve scrmaye temmı SOMUNCUOĞLU) Musta landırma. Çanakkale Inhıs Adres: Cağaloğlu Turbeda I S T ANB V Çarşamba 4 Nisan 1945 KonSeransın tehiri kat'î olarak Ankara 3 (R ) Bugun Beyaz Saraydan bır teblığ neşreoılmış+ır Bu tebhğde Cumhıırbaşkanı Roosevelt, Amerıkanın San Francısco'da uç o>a sahıb olması hakkındaki teklıfını gerı aU dıgını bıldırmektedır. Khin vadisinde bir Alman şehri fosforlm mermilerle dovulurken Sovyet Çin Bügük üttefikler batıda Amerika Hariciye Bakanı dünElçisile ikivedefa görüştü EIçiIeHle birer, Ingiliz Biiyiik dün 4 şehregirdiler Yeni Uçler Amerika hükumeti konseyde üç oy istemekten resmen vazgeçti Altt Alman şehri de tamamen temizlendi Konf eransı Mr. Stettinius'un demeci Washıngton 3 (a a ) Harıcıva Bakanı Mr Stettınıus, gazetecıler toplantısında Bırlpşık Amerıkanın San Fraaciaco konferansınm umumî heyetınds munzam oy taleb etmıyecefını soylemı c tır Hariciye Bakanı demıştır kı « Mr Roosevelt'ın bu teklıfı gerı alması So\'j'etler Bınğının Amerıkayı 3 sahıfe 3, Su. 5 te Alman denizcileri Eisenhowerin günlük emri nin isyan ettikleri Almanlar Müttetiklerin Berlinden 200 Km. nesafede bulundaklarını itiraf ediyorlar haberi karsısında •Itıktaki Alman denizcilerinin ls\an ettıklerınc dair bazı haberler dolası\or 31 mart taritd ile Mnsko\adan bıldııildıguıe gcre şiradıve kariar hiç bır ise jarnc'ığım dujmadığımız, hattâ ısmini bılc isitrnrdifimiz için Jıizmetc girdiğınden dahi •sphe «ttiğtmn J9250 ionluk Alman u çak gemisi Graf Zcppclin'in nıur<utı<batı, gemilerini tahrıb etmeği reddetmislerdlr. Bumın uzerine Gestapo ise karısmn . ve gemi Kıel'c getiıılcrek murettebatın bu.iuk kısmı pıangaja vuıulmııstur. Alman donanması Başkomutanı büyük Amiral Donitz, Baltıktaki butun \\man harb gernılerınin murcttebatına limanlan RuMar tarafından tchdid edildıği zaman. dcni/e açılamıvacak halde degıllerse. gemilcrını tahrib etm°lerını emretmiştir. Amiral gemılerde bulunan S S kıt'alarmı isvan eden gemilcTin smarilerinı iş başırn'an uzaklastırarak kumandavı ele almağa mezun kılmıştır. Alman deni/cılerinın ıtaatsizlik \e ısyan ettıklcıı hakkındaki haberler, j a l ni7 jukarıdaki son Mosko\a telgıafından ibaret depldir Geçenlerde de. tarafsız ve Muttefık kavnaklarından buna benıer haberler gelmısti Eger, Alman donanmasıtun murettebah isvan ederse, Nazi sefleıinın bır daha tekerrur etmijecegıni sovledikleri 1918, onlara inn'i, bîr daha tekerrur etmıs olacaktır. Alrnanva 1918 de Biıınci Dunva Harbını, sava? mejdanlarında ka^bettıği zaman, ekımin son ve ka«ımm ılk gunterinde. Alman açık deniz donanması murettebah i«jan ederek gemilerıne Kızıl bavrak çekmHer ve 1917 de Bus donanmasında olduğıı gıbi erlerle erbaslardan hejetler teskil ederek gemılerin idaresini ellerıne alnıı^lar, subavlarını oldurmuslerdi. O zaman, Alman amhallıği donanrnamn denızustu ve denızaltı gemılerınden muıekkeb butun kuvveti ıle Kale bojazma doğru iııerek Ingıliz donanması ile kesın bir sa\asa tııtusmak ısteımstı. 29 ekım guııu donanma hareket emrıni alarak demır kaldırmış; fakat murettebat arasında, için için \anan ıs>an ate<ı birdenbıre paılamıstı. Denizcıleri tahrik edenler onlar arasında su fikri yajmıslardr Deniz subajlaıı barış japmağa çahsan hukunıete ale>htarlardır; bunlar barış tesebbusleıini akamete uğratmak, seref \e namusu kurtarnıak dusuneesi ile eemıleri \e miıret'cbatı feda etmek ısi>oılar Donanma hareket ettıkten biraz sonra denize nıçin çıkıldığı gizli tutıılmuş olmasına rağmen, japılan bujük ha/ırbklardan ve subavların kcndi aralarmdaki goruşmelerden isi anlıvan iki 7irhlının murettebatı «stemeznk» u bas^urai'lardı. Donanma kumandanı Amiral Hipper «sabaj lanmınn kcyfi için boş yere olı r ' k istemejiz» dıje ajak direyen âsi nıuıette^atla harbetmek mumkıın olmfjacağıu gorerek geri dondu Amiral eİ5b.aşüarı karaja çıkaııp hapishaneje gundermek suretile once iki zırhh ıle bir kaç muharebe kruvazoıune mıinhasır kalan isjanı hastnacrğını sanmıstı. Fakat, donanma \Vilhelmsbaven harb limanına donunce is busbutun alevlendi. Çıınkü isjanın asıl merkez ve mihıakı bu haıb lımanı idi. Donanma komııtanı rmrmdeki birliklerı mtıhtelif limaıuara dağıttı 1 kasımda 3 uncu nrhlı tumenın Kıcl'e vaıması U7eıine o rada da isvan çıktı Tuıki>eji harbe sokan nıeshur Amıral Snuchon AlmanTa\a ılonmns oliıp o taıihte Kıel komutanı idı: once isranı > atıstıı mağa muvaffak oldu\sa da sonra vazıvete hâkim olamadı. Koniğ nrhlısının kumandanı ıle ikiııcisi ve bır »uba> murettebatın kı?ıl bavıak «,»>UıncLondra 3 (B B C ) General Eıs<»nhower kaıargâhı bugun, Munster, Kassel, Fulda, Sıegen Ketlnghanseu \e A^chaffenburg sehırlerının tamamıle duşmandan temızlendiKinı bıldirmıştk Ilerı hareketleı ıne devam eden Muitcfık kıl'aları kuz*y kesmıınde Hanrn, O«nabrııck, Gotha, Wurzourg şehırleme gumışleı<hr Padeboın doğu^unoa Amerıkan kıfaları We«er nehrıne vaıınık iızeredîrler. Kuzey kesîminâe hava3an indırılen kuvvetler Mınden uzeııne yuruvorlar Butun cephe boyunca Muttefık ılerı harekâti sura^e ınkışaf etmektedır. Kanadalı kıt'alar Holandanın yarısını ışgal etmı^lerdır. Londrada, Roosevelt, Churchill v t StalinMn tekrar toplanacakları söyleıiyor ((Halkevliler, Türk milletinin vatan vazifesinde sarsılmaz iradesini göstermiş oluyorlar)) Millî Şefin Ankara Halkevine cevabları Ankara, 3 fa a 1 Inonü zafennın vırmı dorduncu > ıldonumu dolayısıle Ankara Halkevınde yapılan torende, halke\lıler taıafından Mılli Şefımıze çekılen baghlık ve tazım telgrafına, Mıllî Şefımız, Ankara Halkevlılerıne aşağıdakı değerlı telgraflarıle ıltıfat buyurmuşlardır. «Ferid' Celâl Guven, Içel mılletvekıh Ankara Halke\ı Başkam (Ankara) Hılkevınde toplanan vatandaşlar, alıcenab sozlerıle benı bahtnar ettıler Halkevlıler \atana karşı vazıfe duygularını ıftıhar olunacak co^kunlukla so\lerlerken, Turk milletinin sarsılmaz ıradesuıı de gostermış oluyorlar Sıze \e arkadaşlarınıza candan teşekkurler » ınonu zaıerı ve ınonu • ıı • • f • Londra 3 (a a ) + Londrada dolaian şayıalara gore, M »Churchıll, Mareşal Stahn ve Baskan Roosevelt arasında jenı bır ıstısare yspllacaktır Ayrıca Mr. Eden'ın San Fıafccısco'dakı ikameEisenhovver'in günlük emri tını kısaltacağı mut&leası da ılerı suLondra 3 (a a > General Eı^enhorulmektedır. Haııcıyc Bakanlıt;\nın bır »er, neşrettıgı bır çunluk emude şunsu7cusu, M. Molotofım San Franeı«coları 'bıldıımcktAlır" ya gıtmeyıcıne esef edılmekte olduğutRhur'un sırılması bu parHk a^Veıî nu sovîemıstir. başarı, harbın sonunu çıb ı'tlTiti'acaıtLonUrada zannedtldiğıne g5re, San tır Rhur savısı larıhte u7iın ?nman en dıVkate deıjer bır a^keıî ba>au oWıak Fıancısco konfeıansı tehir edilrn \eyer alacaktır Bu savaş netıce^ınde bır cektır. oıdular grupu |a ııpnule^dıC^r bır ordular grt'ıpu 31a*Çi^men"tecîıd ed'irmTve 'tekzib ediyor bu suretle tamamıle imha edılmcije LonUra 3 (Ridvo} Amerika Harimahkum duşman k'talaıından buv.ık cı\e Bıkanı busunku denıecınde, buyuk bır eeb te^kıl ptmı.tır Alman y»a, sr>\abeslerln San Fıancısco konferaıısından sabılmek ıçın kendı ıne en luzun u o'an evvel ıh7an mahı>ette toplanırtalannm Aikası <sah\fe 3, Su. 3 oV bihis me\zuu olmadığım ve niç bir hukum°tın konferansı geciktırmek l";ln bir muracaitte bulunmadıftını, bllâkls bıtII II tıln milleltertn Dumbarton Oaks plânı daıresınde bir anlasmava varılmasını aıvu ettlğlnl Mr. Eden, Yalta'dt M. Molotof ıle gorusuvor PasiHkte yetıi çıkarma hazırlıkları Okinavva adasına 100,000 Amerikan irdiği yeni çıkmaz Yetıi hükumet için Moskovada yapılan Nüttefiklerarast müzakerelerde hiç bir karara varılamadı Amerikan Ayan azası: «Bu harbde karşılık beklemeden muazzam fedakârlıklar yaptık. Harb sonrası dünyası için görüş ve kararlarımızm tam bir saygı ile karşılanmağa lâyık olduğunu söylemek zamanı artık gelmiştir» diyorlar. VVa'.hıngton 3 (a a > Varşovadakı rafından reddedılmesı Amerikan avanı mu\ akkat Polonva hukumetının San ara=ında çok musaıd bır sekılde yorumFrancısco konferansına çagnlması hak lanmaktadır kındaki Sovjet talebımn AmcriA.a ta Arkası sahıje 3. Su. 2 da J siriaai . Yataklı Vagonlar Şirketinde tahkik edilen yolsuzluk Selim Sarper Ankara 3 (Teîefonla) Yapılai bır ihbar uzerıne Devlet Demınollaıı mufettisleri tarafından Yataklı Vagon sırketl lstanbul merkezınde tetkıkleıe başhnmı^nr Oğı pndığımıze gore bu ıhbarda Yataklı VagorLir şı.ketı tarafıi'dan oılhassa grup bıletleı ınden fa'la hsilât japhdığı ılerı surulmektedır Bu tahkıkı Biiyiik Elçi Erzurumdan hususunhe=abları ic'n sırketln son senelerdeki go7den geçırılmekteJır Gene bu ıhbardikl ıddıava gore 1939 Ankaraya emrine verilen r danbe i bu suretle vapılan lada tahsıtayyare ile geldi lat iki tuçuk mılvon hra tutmaktadır Ihbarm aslı olup olmadığı bittabı ınceAnkara 3 f a a ) Hukumetle temas lemeler sonunda anlasıiacaktır. etmek uzere mezunen Moskovaaan ayrılmış olan Moskova bujuk elçımız Selım Sarper, Erzurumdan emrine tah^ıs edılen bır tayyare ıle bugun, Ankaraya m ıvasalat etmıstır. Ankara 3 (Telefonla) Moskova buyuk elçimlzl getiren uçak bugun on besi kırk beş geçe Ankara hava me\dinına Ankara 3 (a a ) C H P M'flıs ınmıştir Moskova elçıhği basm atasesı Gıııpu Ba>kan vekıllıgınden MemJuh Tezel de ajnı uçakla gelmistır C H P Meclis Grupu genel kurutnu, 3 nısan 1945 salı gunu Başkan vpkı'ı Tekırdag mılletvpkılı Faık Oztrakın baskanlıâında toplandı Oturum açıldıktan ve geçen toplantı zabıt hulâ=ası okunduktan sonra Bur=a mılleUekıb Muhıddın Baha Par^ın Meclis foru»Ankara 3 (Telefonla) Her »un ılk melerınden ve grup muzakerelerr.ıden haftasında Başbrkanımızla ı;aze(2Liler nesıınde mahzur olmnanlarınm yaarasında yapılması kaıarlaşan konfe vınlanması hakkındaki takrınnın goransların ılkı yarın (bugun) raat on >e ru'uİTiesıne başlandı Takrır sahıiMTin dıde Anadolu kulubunde vapı'acak'.r ızahlarını muteakıb cbu konuda soz al?n Bu toplantıda bulunacak olan gazetecı bır çok hatıbler du uncelerını so>ledıMeclis zabıtlarının daha ı'abu t arkadaşlaumızın bır kısmı bugun An ler karaya gelmışlerdır Dıgerler nıı de nesrı \e basına dab<> s genıs olçude ıntıvarınkı trenlerle eelmesı beklenmekie kalı ve gmpta goru ulmekte olan ış Okinana adasının Japon ana .«dala ;.ıa naznran mevkiıni gosterir harıta Washmgton 3 (a a ) Onunru A nerıkai o'dusu komutanı General Bucknet ın denız pı\adeleıı, surath bır ıl=r ejışten sonra, Okınawa'nın doğu sahı ı~e varmışlar ve bu çok onemlı ussu mudafaaya memur Japon garruzoıunu )kıV« avırmışlardır Buradakı Japon gariı,""nunun me\cudu 30 bm kışı ola'ai tahm»n edılmektedır Fakat, denız. kara Arkası sahıfe 3, Su. 5 ta Ruslar, Viyanaya 17 Km. mesaf ede! Wiener Neustadt şehri düştü, Viyana çevresindeki Alman müdafaasının kaleleri birer birer Sovyetlere geçiyor Moskova Biiyiik Elçimiz Selim Sarper Ankarada Şirket 1938 denberi iki buçuk milyon lira fazla tahsilât yapmış 1963 Meclis ve Parti müzakereleri Başbakan bugiin basm miimessillerile konuşacak I /^5X.' işgal edllen bolgelerden goç eden Mmanlar Moskova 3 (a a ) Mareşal Btalln, Mareşal Tolbııkin'e hitaben neşıettığı bir gıınluk emırde ikmci UVrayna cepve zırhh teşhesi ku\\etlerınin killerle giııştıkleri bir taaııuz neticesı ABtDİN DAV'LR ehemnüi etll bir sanayl Arîw«ı sahıfe 3, Su. 4 t« merkezl ve denıiryolu kavsagı olan Wıener N^ustadt şehnnı ele geçırnuş ol luklannı tıldırmistır Bu kuvveüer, a>nı zamanda, EL"«nst.idt Neunkııchen ve GlojgnlU şehirlerıni ele geçırıhlşlerdir sahıje 3, Su 4 te dır. Arkası sahıje 3, Su 6 da tstanbulun 500 iıncü fetih yılına hazırlık!..