19 Mart 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

4 Vitaminli Yegâne kuvvet gıdası umhuri 21 inci yıl Sayı: 7392 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgrai ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 Ilk basımı 1 ayda t CİNSİ HA BOZUKL Pazartesi 19 Mart 1945 T E D A V İ Ç ^ LERI Ademi ıktidar ve bel gavşe. ınin bütün sebebleri ve en yen usulleri. (İkinci basılısı Ç I 125 Krş.) İ N K I L  P Kİ A B E V İ J Rumanyada durum Almanya Vichinsky, Bükreşten ayrıhrken kalabalık bir halk kütlesine dedi ki: "Sovyet Rusya, küçük Rumanyaya dost elini uzatmıştır ve uzatmakta devam edecektir,, Bir Ingiliz gazetesi, yeni Rumen hükumeti hakkında Amerika ile Rusya arasında bir anlaşmazlık olduğunu yazıyor Kayıdsız ve şartsız teslim olsa bile: Müttefîk ordular Almanyanın ortasında buluşmadıkça bu teklif kabnl edilmiyecek • Washington 18 (a.a.) Buradaki as• kerî mütehassısların belirttiğıne gore, Almanya bu hafta kayıtsız, şartsu teslim olmağı kabul etmeğe hazır olduğunu bildirecek olsa bile Ingiliz, Amerikan ve Rus kıt'aları Almanyanın ortasında buluşmadıkça Muttefikler bu teklıfi kabul etmiyeceklerdır. Doğu Prusyada itnha savaşı devam ediyor, 40 dan fazla meskun yer ve S00 esir alındı zaptettiler Alman dayanısının son demleri azi Alman\ası için, askrrî ve siyasî durutnun gerçekten kar»nlık ve ümitsiz olduğıınu fcelirtmeğe bilmem lüzum var mı? Eğer Almanya için oliim mukadderse. şeflerın tnillete onrıi olmakta duraksamıjacaklarını sojlijen propagandacı doktor Goebbels ile Alman Ba?kumandanli<ının ne batida, ne doğuda henüz istikrar bulmnş bir cephe hattı kuramadığını belirten General Dittmar. dolayısile bunu İtiraf etmis bulunuvorlar, Son günlcrde Almanyanın mütareke jahud barış Istediğine dair çesidli ka>naklardan sı«an haberlcrrie, Baskan Rnose\elfin, «Washinçton'da bu hususta hiç bir sey biiinmediğini» sdjlemesine rağmen Alman da\anı*;ımn artık son demleri yaklaşmış haltâ gclmiş bıılundııguıuı gö.sterivor. Bu aratia Mr. Chıırcbill gibi, jersiz e\imserlikten daima karınmı? çok ihthath bir de\let adamının, muhafazakârlar partisinin >ıllık kongresinde, .Alnıanyaya karşı harbin, yax stminin sonundan .evvel, battfi daha once bitmesi beklenebilcceğini» soylemesi gerçekten manalıdır. Müttefiklerin, Nazi şeflerile «kayjtsız, şartsız teslim» işini bile konuşmaya yanaşmadıklarına gore, bugün Alman) ada erki ellerinde tutanlann en ağır şartlarla da bir mutarfke elde edebilmeleri imkânsızdır. Almanjayı teslim ettnek için bile, herhansrt bir generalin, bir hükumet darbesile iktidarı ele geçirmesi gcreknıektedir. Halbuki N'azi şefleri sonıına kadar dayanmağ'i; sağ bir Alman. sağlam bir ev kalma\ıncı\a kadar gııney Almanjada ve Tirol'larda çete harbi japmağa karar vermiş görünuj orlar. Bn çete harbiııin ne kadar süreceği kestirilemezse de Alman milletine hiç de hayrı dokunmıyacağı, harablik ve felaketten gajri yeni bir şey getirmiyeceği muhakkaktir. Almanya gibi büjük, niıfusu kalabalık, şehirleri maraıvr bir tnemleketin kurrulusunu çete harbinde aramak hem tarihî bem mantıkî bir gaflet eseridir. Nazi şefleri, Almanyayı bu turlu gafletlere kurban ettiler. Alman harb makinesinin korkunç bir çığ gibi onüne çıkanı e?me kudretine sabib göründuğü günlerde de, kısa görüşlü bir politika ile stıursuz bir sevk ve idarenin sağladığı başarılar, geçici taktik ka*ançlardan ileri geçemedi. Amiral Mahan. pek haklı olarak sağlam stratejiye sahib bir basbuğun taktik hatalarından bü>ük zararlar doğmıyac^ğını: fakat en jüksek taktik meharetlcrin de stratejisi bozuk olanı felâketten kurtaramıyacağım söyler. Amirale gore strateji. harbin mevznuna bir bütün olarak daima göz önünde bulundurmajı emreder. Bu mev7iı ise daima siyasidir. Bu sebeble bir bütün halinde goz onünde turulması, >üksek basiret ve kiyasete ihtiyaç gösterir. Bize o;.le gelir ki bir milletin yaşama ve yükselmesini sağla>acak hcr çeşid savaşın, bir bütün olarak göz önünde tutulması gereken esas konıısu, siyasî olduğu kadar ahlâkidir de... Bu ahlâkî karakter, bir milletin ancak varlığını, haklaunı korumak için bir harbi göze alma fedakârhğına katlanmasını gerektirir. Baska milletlerin haklarını çiğnemek için girişilen her savas, ahlâkî ternelden mahrum olduğundan er veya geç husranla sona ermck mukadderdir. Na?i şefleri. Amiral Mahan'm belirtti<fi maııada sağlam bir strateji gorüşıinden mahrum oldukları için saldırganlıkia içerisine yuvarlandıklan sivasf ve ahlâkî uçurumun kendilerile beraber Alman milletini de felâkete sürüklijeceğini kavrayamadılar. Geçici kazar.'ların çekiciliğine kapılarak pervasızlıklarile bütün dünyanın zulme karşı ajaklannıasııu kola>lastırdılar. Komşıılarının haklarını çiğneyen, dünyada gü\enliği bozan bir milletin eninde, sonunda kendi emniyetinin dayandığı temelleri jıkmıs olacağmı duşüneraediler. Hplhuki bu esas, devletlerarası miinascbetlerin değismez düsturu halinde 17 nci asrın basındanberi yerleşmiş ve sistcnılesmiş bulunuyordu. Alman nıilleti. simdi basiretsiz şefle•rin tukennıez ihtiraslarına körü köriine âlet olmanın cczasım çekiyor. Başkalanna ilk saldıran kendi olduğu için, yurdunu ve istiklâlini korııma gibi şerefli bir ödevi yerine getirmek hakkmı da ka^b"lnı<stir. Çünkiı, ne alılâk. ne hukuk miıtecavizin meşru bir müdafaa Bukreş 18 (a.a) Anadolu Ajansınm özel muhabiri bildiriyor: M. Vlchinsky Bükreşten hareketlnden evvel, Sovyet elçılıği önünde toplanan halka hitaben şoyle demiştir: « Muşteıek düşman henüz ayakta olduğundan. bu şenlik gününde sızlere şunu söyliyebilirım: Yurdunuzun en mükemmel evlâdlanndan bıri tarafından idare edilen ve milletin arzusuna mtibak eden Kralınız tarafından işbaşına getırılen hükumetlııizin etrafında taplanın ve uyanık bulunun Demokrat ve sosyallst bir ınemleket olması bakimından Sovyet Rusya, bundan evvel olduğu gibi şimdi de küçuk Rumanyaya dost elini uzatmıştır ve uzatmakta de\am edecektlr.> Bu münasebetle söz alan Başbakan muaunl M. Tatarescu da şu sözleri söylemiştir: « Bu İki şenhk günü için yapılacak en iyl dılek, millete >eni bir yol açan yukarıkl tahminlerdir. Yaşasin ebedl Sovyet Rumanya dostluğu > Kuzey Tranjlhanyanm ana yurda domişiınün minnpttarlık ifadesı olarak Bukreç belediyesl, başkentının buyuk meydanlanndan birine mareşalın ie ana cacklelerden birine de M. Vıchinskynın Isimlerini koj'mak tRsa\Tiırunda ol Paris 18 (a.a) France Presse ajansınin zannettlğine gore, Mareşal Von Rundstedt'in Muttefık Başkomutanı General Eisenhower"e yaptığı barış tekllfi »şağıdakl noktalan ihtiva ediyordu: 1 Batı cephesindekl Alman orduları derhal sllâhsızlandırılacaktır. 2 Do£u cephesindeki Alman orduları da, batı Müttefit orduları Stettin İle Bresîau arasında bir hudud hattına vardığı zarnan silâhaızlandırılacaktır. 3 Hltler, Göring ve Himmler dahil, bütün hsrb suçlulan Muttefiklere teslim edi'.ecektir. Almanlarm elinde bulunan belll başlı rehineler, bu arada Belçika Krah Leopold ile bazı Fransız liderlerl serbest bırakılacaktır. 4 Müttefîk komltefille sulh şartlarını görüsmek Uzere bir Alman barı^ komitesi kurulacaktır. 5 Alman ordusu subaylanndan teskil eoilecek olan Alman sulh komltesıne Mareşal RunUstedt başkanlık edeViclıinsky'nin sözleıine cevab veren cektir. Başbakan Muavini M. Tataresca «FTance Presse» ln llave ettlğlne göre, Macaristanda Balaton golü civarında çarpısan Sovyet kıt'alarına takviyeler gönderiliyor duğunu ve şehrin başlıca sokaklarmdan bılmdığl gibi. Rundstedfln teklinerl. AlMoskova 18 (a a ) Mareşal Stalinin yada, Baltık denizi sahilindedir. manyanın kavısdız şarUlz teslimıni istlikisine de a'.ni isımler verılecektır. Sovyet tebliği yen General Kısenhower tarafından der bir günlîık emrinde bildirildiŞine gdre, Başbakanın beyanatı birincı beyaz Rusya cephesi kıt'a'an, Mo=kova 18 (a.a.) Sov^et tebliği: hal reddedılmistir. Bukıeş 18 (a.a.) Başbaknn M Kolberg'de çevrilmiş Alman garnizonu18 mart günü, Königsberg'ın güneyRibbentrop nerede? Gıoza, Mo^kovadan Bükıeşe ge'.cn yaCenevre 18 (a a.) Anadolu Ajansı nun mukavemetmi kırdıktan sonra şeh batısında kıtalarımız, doğu Prusyadakl ri işgal etmişlerdir. Kolberg Poraeran Arfcost sahijt 3, Sü. 5 te nın özel muhabiri bildiriyor: Arhast sahife 3, Sii. 2 dt Alman Hariciye Bakanı M. Ribbentrop'un Isviçreye geldığine dair söylentiler dolaşmaktadır. Fakat inanıhr Isviçre kaynakları bunu kesin olarak yalanlamaktadır. Rundstedt'in teklifleri Beş yıl önce Perapalasta patlıyan bombanın esrarı çözüldü Türkiye ile İngilfere arasındaki münasebeileri bozmak için bombanın, Alman ajanları tarafından İngiliz Sefirinin çantasına konulduğu anlaşıldı İdam edilen generaller Sofyada 9 general ve 10 subay kurşuna dizildi Haber nereden çıkmış? Londra 18 l a a ) Dally Mail ga«tesl, nazi Hariciye Bakanı Von Ribbentrop İle Alman Baskomutanlıgı Genelkurmav Ba'kanı Marpşal Keitcl'in diln Isveç başkendinde beklendiklerl hakkın Arkan sahife 3. Sü. 1 de Kadınkılığına giren Ingiliz ajanları Parasütle Almanyaya indirüiyormuş.. Siegfried hattını delen Amerikan makineli tüfek askerleri Alman mevıilerine ates ediyorlar Sofya 18 (**.) Anadolu Ajansımn özel muhabiri bildiriyor: Sofy* halk mahkemesi dördüncü çubesınce, faşlst Bulgar general ve subaylan hakkmda verilen ölum oezalarının derhal yerine getirildiği öğrenllmi$ür. Sofya 18 (a.a.) Dokuz Bulgar generahle daha küçük rütbede on subay hakkında verilen hukmü gerektiren sebep bunların ocak ayından 1944 eylul ayına kadar eski hükumetlerin Alman taraftarı politikasına asker sıfatile ve Bulgar milletinin menfaatlerine aykın olarak hizmet etmiş olmalarıdır. Bunlar: 1 Bulgar askerlerini millî kurtuluj ordusu ile mücadele etmek üzers Yugoslavya ve Yunanistana göndermişlerdir. 2 Bulgaristandaki millî mukivpmet^ üyelerinin esu edilen Ingıliz, Amerikan ve dığer hava kuvvetleri mensublannın öldurulmesine ve cezalandınlmasına karar vermişler ve bu kararları ya bizzat kendıleri veya emir vermek suretile infaz etmişlerdir. Kararın esbabı mucibesi Berne 18 (a.a.) Constance'dan alınan haberlerden anla^ıldığına görp, bu bölgedeki nari makamları, kadm kıvafetine girmiş Inçiliz ajanlarının günpy Almanya üzerinde uçan uçakîard<m paraşütle indirildiği hakkındaki şayialardaiı büyük bir kaygıya dü=müşlerdir. Söylendiğine göre, Almanyaya her gece bu şekilde Müttefik ajanlan Indirilmektedir. Londra radyosunun bu ajanlara şifre ile talimat verdiği ds ilâve edılmektedir. S.S. kıtalarına mensub müfre'e 1 er bu hafta Constance'da ve şehir dolavlnrında sıkı araştırmalar vapmıstır. Sokakt?. raslanan herkes durdıırulmu's ve huviyet varakası göstenneğe mecbur tuyıl once Perapalas otelinde patlnan bomba üzerinde zabıta memurlarımızın tulmustur. orada ilk tahkikatı yaparken alınmış resim Sofya 18 (a a.) Anadolu Ajansının dzel muhabiri büdiriyor: Zemedelsho Znane'nüı yazdığına göre, 120 Gestapo ajanınm muhakemtsine pazartesi günü başlanacaktır. Bu davanın sanıkları arasında, Sofyadoki Ingiltere orta elçisi M. Rendel'e kar^ı yapılan suika.sdın suçluları da bıüunmak tadır. Cîazete Bulgaristanla İngilt^re ara sındaki münasebetîeri inceledık+en sonra, Turkiyej'e gitmek iizere Sofyadan ayrılan Ingiltere orta elcisile elçılik memurlarının hareketleri sırasmda, bagajları aras>ına yerltştırilen bombanın Istanbulda Perapalas otelinde patlsdığını yazmaktadır. Bu gazete, genel savcmın elindeki malumata gıiıe, suikasdin Bulgar topraklarındaki Alman Gestapo ajanları tarafından tertiblendiğini ve Tıırkiye ile Ingiltere ara^ındaki müna«ebetlere tesir etmesi için Türk topnklarmda pntlamak Ü7ere vazedılmis b'ilundıığunu teyid eylemektedir. BATI CEPHESİNDE Alman tümenleri intizamsızlık içinde ricat ediyor Washington 18 (a a ) General Pattoh'un elindeki 90 mılimetrelık top!arİ3 mücehhez son model «Pershinçs» tankları o kadar büyük bir suratîe ilerlemektedir ki, duşman bu siirat karsısında ne yapacağını şaşırmış vaziyettedir Muttefiklerarası genel kararaâm düşmana malumat veı*memek için bu kesimdeki harekât hakkmda haber yayınlanmasını yenıden menetiıiştir. General Eisenhoower tarafından neşr.re miisaade edilen haberlerden anlişıldığma gdre, General Patton emrindeki dört zırhlı tümen ricat halinde bulunan ve tamamile imhası hedefini guden düşmanı takib ederek Saar püitinasmda bir çığ gibi ilerleTiektedırler. Bu tümenlerden ikisi Bingen'in güne^inde Nahe'ye varmıştır. Bu iki tümen 4S =aatten az bir zaman içinde 50 kilometre KütübhanEmden ilhamlar • ilerlemiştir. General Patton emrindeki Diğer mahkemelerın verdiği karar Sofya 18 (a.a.) Anadolu Ajansmm diğer zırhlı tümenler halen Saarbrug'un doğusunda ilerlemektedir. Bu ku\"vetleı özel muhabiri bildırıyor: Arkası tahift 3, Sü. 2 de ^ Arkas* sahife 3. Sü. 3 t» Dünkü maçlar Galatasaray, Fener galib Beşiktaş berabere Beykoz mağlub Izmir 18 (Telefonla) Bugün Alsancak stadını ümidın ü c tünde dolduran bir kalabalık karsısında maarif mükâfatı maçlarma devam edılmistır Bu maçlarda Istanbulım iki takımı da takdir edilecek bir oyunla üstunlüklerini gostermeğe muvaffak olmuşlardır. Ilk; maç Galatasarayla, Karşıyaka takımlan arasında yapıldı. Ilk devreyi Muzafferın penaltıdan yaptığı bir gol ile Galat.ısaray 10 bitirdi. Ikmci de\Tede Karşıyaka kalesini büyük bir baskı altrna alan Galatasaray muhacimleri Günduz ve Muzafferin yaptığı iki golden sonra bu maçı 30 kazandılar. ikinci karşılasma Fenerbahçe ile Altınordu arasında idı. Büyuk bir heyecana sebeb olan bu maçın ilk devresi Adnanm yaptığı bir gol ile 10 Fenerbahçe lehinde bitti. ikinci devrenin ortalarında Fenerbahçeden Samim ve Naci iki gol yapmış, Altınordunun son dakikalarda penaltıdan yaptığı bir gol ile YENİ ROMANIMIZ Papanın tavsiyeleri Vatikan 18 <& a ) Bj£<ıin St, Pierre meydanmda yapılan büyük dinî törende buyük bir kalabalık hazır bulunmuştur. Papa on ikinci Pie St. Pierre kılisesinin dış locasmda gorunmüş ve kısa bir hıtabede bulunmuştur. Papa, kendılerim dünyava hâkimiyet hayalıne ve cebir ve şıddet siyasetıne kaptıranlara hıtab ederek onları tek selâmet yolu olan kardeşlık zihniyetme donmeğe davet etmıstir. Bundan sonra yarının gahblerine sıılh teşkilâtından kendi lehlorine faydalanmak hevesinden sakınmağı tavsiye eden Papa sozlerini bitirirken bütün hiristivanlan yenı bir dünvanın ve hakikî bir sulhün doğması için duaya çağır Yazan: VEDAD TANCA Bir iki güne kadar Prof Dr. Yavuz ABADAN Arkasi Şahıje 2. 5ü 7 da «Dar kaoı!..»