15 Şubat 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURÎYET 15 Sofoert 1»45 vvelki gün, Cumhııriyet'iı baş sütununda yazriığLı «Sıtmsyı yenmek zorumbyız ve yeneceğiz» başhkb yazım üzerine İstaribul Üniversitesi Hıfzıssıhha O, ! dinaryüs Profesörü Dr. Julius Hirscr' ten bir mektub »ldım. Sayu» profc.sbr, [ böcek öldürücü D.D.T. üâcının bir ABu sıra yazılara başlarken söylediği terdiction» da gene bu anlamdadır. ; merikan keşfi değil, Isviçreü arastırıtniz gibi, Anayasanın türkçeleştirüme Ilkin bunlara bakarak «yasaklama» dej cılann senelerce süren ilmî çalışmasinin asıl büyük önemi, hukuk terimle mek düşünülmüştü. Ancak «yasaklama» Balkan harbinde arruz yapmakta bir ! lan sonunda elde ettiklerl çok yüksck karşıhğı rinin türkçe olarak kurulrrıası yolunu daha genel olan «menetme» kahramanlığı ve fayda görüyor de î tesirli bir madde olduğunu bildirdiği olabiliyor. «Kısmak» sözü bizde • uzun açrrnş olmasındadır. yararhğı görülmüş mektir. Batıda Sıeg gibi mektubuna ek olarak «tabiî ve Bir çok bilimlerin dilleri türkçeleşti olan şeyi daraltmak, çok olanı azaltve takdir edilmiş fried müstahkem sentetik böcek öldürücü temas zehirrilmiş iken, yıllardanberi hukuk cilin mak anlamındadir. «Hacir» işinde de kıymetli eski bir hattı bulundığuna lerinin tesirinin ilmî esaslan» adile ya^ ^ ^ j de terimleri değil, alışılmış deyişieri bi haklar daraltüıyor diye buna «kısmak» subay arkadaşımız, ve bugün Alman zıp neşrettiği etüdiin bir sayısmı da le değiştiremecik. Hatırlardadır ki ge tan «kısıt» denilmiştir. îşte böylelikle Hocapaşa Maliye Tahsil şubesi kasa yolladağı bir mektubda Avrupa ve Pa veyahud büyük bir karşı taarruzla bir yayı İngiliz Amerikan Fransız or bana jöndermek lutfunda bnlunmuşçen yaz sonunda mahkemelerin yeniden kelimenin anlamı soyutlasarak terim orduları, da tur. Muhterem profesör Julius Hirsch'e smdan 105.700 lira aşırmaktan sanık sifik harblerine dair bana yerinde ve muvaffhkıyet elde etmek imkânları o dularından ziyade işe başlaması dolayısile Yargıtay Baş kılığını almıştır. Ömer Timinci ile suç ortakhğından sa faydah bir çok su&ller sormakta ve lup olmadığını ölçüp biçtim. Eminim ki ha tehlikeli bir surette tehdid etmekte alâkasmdan dola>ı teşekkür ederim. Terim yaparken, keümenin dildeki kanı ca açma söylevinde bundan acı acı 16 bü>Tİk sahife tutan bu ilmî tetkiki nık Ismet ve Tahirin yargılanmalarma; dikkatimi bazı ciddî ve ehem'miyetli bir çok meslektaşlarım ayni şeyi yap olduğuna göre bu karşı taamız ağîebi anîamını biraz daha geniş, yahud biraz yanıp yakılmıştı. Istanbul ikinci asliye ceza mahkame ihtimaller üzerine çekmektedir. Bun makta ve sivil bir çok kimseler de, ihtimal doğuda olacaktır. Bu taarruzun • okuyarak bu sahadaki mahdud bilgir.ıi Bunun en büyük sebebi, hukuk terim daha dar olarak almak da bu yokiaki since dün devam olunmuştur. Dünkü larm hepsi üzerinde durmak ve türlü «Almanlann acaba artık hiç bir çareleri bugünlerde olabilmesi için Almanlarm, ' genişletmek imkânmı buldum. Biraz da lerinin ve bir takım hukuk anlatışla araçlardandır. oturumda; Ömer Timincinin kendi türlü savaş sorularını çözmeğe çalışmak kalmadı mi?! sualini merakla sormak şimdiden Berlinde, 6tettin'de ve Dres i sizlere faydah olmak isterim. Meselâ «suç» sözü dilde her hangi bir | resmini yapıştırıp üzerine bir mühür isterdim ve isterim. Fakat bugünlük tadırlar. Çünkü herkes, Almanlann den'de büyük ku\rvetler toplamak im j Profesörün yazısına göre, Isviçrcli rının kanunlarda yaıılı olan şekillerini değiştirmeğe kimsenin kendisinde hak kusur, yanlışlık, kabahat gibi anlamlar basmak suretile kullandığı başkasma yalnız en gündelik olanıru ele alacağım: göstermekte oldukları son şiddetli mu kânmı bulmus olmalan lânmdır. Üç araştırıcılar tarafından bulunan D.D.T. da iken bunu daraltarak ceza verilecek aid nüfus cüzdanımn, mütehassıslan bulamamasıdır. « Bazı yazarlarımız Almanyanm kavemet ve büyük fedakârhklann as yerde en az 100 tümen toplanmak is nin bocekler üzerindeki öldürücü tesiri Anayasada yapılan ve bundan önceki cinsten olanlara «suç» sözünü terim kolayca aldatıcı şekilde değiştirilebil zafer kazanmak ihtimaünden bahsedi kerî bir değer ve neticesi olup olmadı ter. Rus orduları bu üç yığınağın han hiç bir sentetik nıaddede görülmemiş yazılarımızda madde madde, kelime ke yaparız; «cürüm» karşılanmış olur. miş sayılamıyacağı, mütehassıs olmıyan yorıar. Bundan böyle bu harbi gabili ğını anlamak istiyor. Çünkü Almanla gisine merkezle veya bir kanadla dsha derecede yüksektir. Ve bu madde, lime incelenen türkçeleştirme, işte bu • Konutj. kelimesi «konulacak yer» deiann da bilâkis kolayca aldanabilecek yetle sona erdirecek bir zafer bekle rın bu* korkunc harbi tutuşturmalan çok yaklaşırsa oradan karşı ve diğer diğer bazı benzerlerinin aksine olakapalı kapıyı açmış bulunuyor. Bir ke mek iken anîamını özelleştirerek «mes leri, şahid olarak çağırılan bir müte nir mi? Herhangi bir ordu üzerinde kadar uzatmalan da askerî bakımdan lerinden yan taarruzlara uğratılarak rak ışığa ve biyolojik oksidasyonlara re bundan sonra çıkacak kanunlarda ken» karşılığı yaparız. f hassısm ağzından dinlenilmiştir. Yar kazanacağı bir rneydan muharebesi şayed gene manasız ve maksadsızsa ef onu sendeletmek maksadı güdülebüir. karşı dayanıklıdır. Ilâç, böcekleri m u hep Anayasamn gösterddği yol üzerinde Bu yollar bütün bilim terimlerinde gılanmanm soruşturma safhası tamam harbin genel durumunu ve neticesini kârı umumiye on'ları bir kat daha mah Fakat bunun için onun hatalı, destek hakkak ölümle neticelenen bir felce yürünecektir. Anayasada kullaaılan tutulan ve her dilde yürüyen yollardır. landığından, savcı; esastan mütaleasını değiştirebilir mi?!» kum etmek arzu edıyor: < Mademki siz ve ölçüsüz hareket etmesi lâzımdıı uğratmaktadır. Ziraate zararlı böcekletürkçe terimler ve sözler olduğu gibi Karşılamak istediğimiz terim için dil söyliyerek, her üç sanığın ortaklaşa Birkaç gün evvelki gazeteler, Üçlü askerî bir maksad ve muvaffakıyet ki Almanlar, bundan faydalanarak ta re karşı kullanıldıği zaman, ehlî hayalınmakla kalmıyacak, bunlar başka de hazır bir karşıhk bulamadığımız za suç işlemekten cezalandınlmalarını is konferansmda görüşülmesi muhtemei ihtimali yokmuş, o halde harbi neden arruzu ona göre yöneltebilsinler. vanlara hiç bir zaran dokunmaraaktasözleri de türkçe olarak yazmak gerek man, türetme yoluna gireriz. temiştir. görünen askerî düzen ve önlemler ara uzatıyorlar, ncden bu kadar insan r a Ruçların e&er hata etmeleri ihtimali dır. liğird doğuracak ve duyuracakîır. Dilimizin en geniş, en verimli türetKarasineklere karşı bir inek ahınBundan sonra müdafaalar yapıîmış smda Almanlann niuhtemel bir karşı nına, kanuıa ve malma kıyıyorlar?! Bu yoksa Almanlann da, bundan böyle ve Bundan başka, Meclis Içtüzüğünden me aracı eklerdir. Türkçede ekler, hem niçin?!» bu kadar yıpranıp kuvvetlerini orada nın tavanına ve duvarlarına püskürtır. Ömer; müdafaasmda, dieer iki sa taarruzunu önlemeğe aid olanların da bu cinayetler ve harabiyetler fcaşlanarak gerekli görülen kanunlarda çoktur, hem de çok anlamlıdır. Bir nığın kendi yaptığı işie hiç bir ileileri lunduğunu yazıyorlardı. Demek oluyor Filvaki Alman mıüetinde son bir iz'an burada harcadıktan sonra, herhar."îi bü tülen bu maddenin 5 hafta tesirini muda türkçeleştirme çalışmaları yürüye • cU ile, bir «lik» ile ne kadar çok vebulunmadığını, kasaya uyan nnahteîn ki son bir Alman büyük karşı taarru artığı kalmışsa onun harbin gidiş ve yük ve önemli bir askerî muvaffakıyet hafaza ettiği görülmüştür. Sıtmalı yercektir. Dilciler ve hukukçular, elele ve rimli türetmeler yapıyoruz; «1» gibi, kendisinin Tevfik isimli birisinden ala zunun gelmesi ihtimali vardır. O halde şonucunu değiştirebilecek herhangi bir kazanmaları ihtimali yoktur. O halde lerde, sivrisineklerle sürfelerine, tarerek yakın bir gelecekte hukuk dilini *t» gibi, «v» gibi ekler ne kadar işe yarak işi tek başma başardığmı, yalnız Almanîar için henüz herşey bitmiş de askerî muvaffakıyet elde etmesi ihti Ruslann hata etmeleri ihtimali ne ka tarcıklara karşı da gayet tesirlidir. özleştirici çahşrr.alan geliştireceklerdir. rıyor; Anayasa incelemelerinde gördük. karşı, püskürtülbu Tevfiğin kim olduğunu, şimdi ne ğildir, denilebilir. Fakat acaba öyle mali yüzde büyücek bir nisbetle mev dar az olursa Almanlann büyük bir as Ilâç, sivrisineklere Anayasa hakkındaki incelemeîeri sona cud olmadığına göre harbi derhal kes fcer! muva.ffakıyet kazanmaları Imkânı dükten bir kaç saat sonra tesirini belli Türkçede önek eksikliği terim yapar rede bulunduğunu bilmediğini ortaya midir?!. erdirirken bu gelişmeyi en kolay ve en mesi icab eder. Askerî, siyasî ve her çe o derece azalır. Almanlann yüzde pek etmektedir ve bu ilâcın kullanıldı^ı ken kendini pek duyurmaktadır. Ancak atmıştır. Ismet ve Tahir de; suçla ilFilvaki bu sütunlarda, türlü askerî güvenilir yoldan sağhyacak esaslar ü az bir Ihtimalle kazanab'Jeceklerl bir odalarda 34 hafta müddetle sivrisinek gileri bulunmadığır.da ısrarla durmuş olayları tetkik ederken nekadar çetin şid akıl ve mantık bunu emrediyor. bunun yerine bileşik sözler kurmak yozerinde birkaç düşünceyi belirtmek isMademki bu böyledir ve Almanya da muvaifakıyetin harbin cereyanına az bulunmamaktadu. lu açıktır. Bu bileşik sözlerin başlarına lardır. Çalman paradan bir kısmımn ve karışık olursa olsun. her askerî dutiyoruz. Sis halinde kullanılan D.D.T^ o melgeîen kelimeler, gittikce çoğalarak ya evlerindeki aramada ele geçmesine kar rumun. dsima bir çözüm çaresi oldu hâlâ mukavemet etmektedir. O halde çok tesir etmesi. yanl harbi ırzatması Hukuk dilini türkçeleştirmekte iki vaş yavaş önek değeri bile alır. Oteden şı, Ismet; tömer, parayı bana âdeta ğunu ileri sürüp durmuş ve bu çare>i onun bir bildiği, un tahtakurularile sürfelerini saklantasarı, bir ümidi, için ciddî ve önemli olması gerekir. ayn çahşma alanı vardır: Harbin neticesini deftiştlrebilecek bir dıklan ve üredikleri yerlerde 48 saat beri kullandığımız «^başkâtib, başçavuş, zorla sokuşrurdu. Hattâ, tehdid yollu, göstermeğe çalışmıçızdır. Bu arada do hem de kuvvetli bir ümidi olmak gereAlman askerî zaferine ise ben bur.dan içinde öldürür ve tesirini günlerce ve 1) Hukuk terimlerini türkçeleşürmek, başmuharrir, başmüdür,...» gibi sözlerin 0 sırada bir cebinden tabanca çıkarıp ğuda. Karpatlarla Baltık denizi ara kir. Bu ümid acaba nedir?.. Müttefikler, son Yalla konferansın böyle inanamıyorum. Çünkü. buna mâ haftalarca muhafaza eder. Sayın pro2) Sözleri, anlatışları, cumleleri türk başlarındaki «baş» kelimeleri şimdi bi öteki cebine koydu. Ben de almazlık smdaki Alman ordularının, birdenbire çeleşürmek. ze bayağı birer önek gibi görünmüyor edemedim» demiştir. Talıir de; «Omer yedikieri iyi hazırlanmış, iyi ve yerinde da hiç bir siyasî ve hiç bir askerî me ni bir çok sebeb ve âmillerden başka, fesörün yazısından isviçrede dahi tahAnayasada ilke olarak terimler üze mu? «On, son, ara, ilk...» gibi Denzer paraları bana emanet olarak bıraktı» vurulmuş müthiş Sovyet sillesile tâ sele dolayısile biribirlerinden ayrılmı Almanlann buna yetebilecek kadar kuv takurusu olduğunu ve binlerce evin bu müdafaasını ileri sürmüştür. •. Silezya içerilerine ve Brandenburg'a yacaklarmı bir daha gösterdiler. On vetleri kalmamıştır ve bu kuvvetleri • ilâç vasıtasile bu pis kokulu ve sinsi rinde durulmuş, bayağı anlatış sözle leri de arkadan gelmiyor mu? Yargılanmanın devamı; mahkemenin yani Berlin vilâyetinin köprü ve kapı lar, yalnız Almanya>n tamamile mağlub ratmak onlar için artık lmkânsızdır. O böcekten knrtarıldığını ögreniyoruz. rinin bir kısmı olduğu gibi bırakılmışAvrupa diUerindeki öneklerin de Tifüs hastalığı nakletmcsi itibarile tır. Böyle iken gene bir takım yerlerde böyle önce kurulmuş bileşik sözlerin vereceği yargı bildirilmek üzere, 21 larına kadar ricate mecbur olma'.armı olarak kayıdjız ve şartsız teslim olun halde Almanya, harbin cereyanı üzerinmeslek icabı, günü gününe tetkik ve cıya kadar değiî, or.dan sonra da birde tesiri olabilecek bir askerî muvaffa artık hiç bir yiğitte de bulunmaması türkçe terimler ister istemez yanmdaki başlarmdaki kelimeler aşınıp ekleşerek şubat saat 10 a kalmıştır. takib ederek. Rus sellerini durdutmak îeşmiş olarak kalacaklardır. Eğer ba kıyet kazansa da kazanmasa da, Mütte lâ/ım gelen bite karşı da bir D.D.T. •nlatış sözünün de türkçeleştirilmesini ortaya çıktığını dil tarihleri anlatıp gösonlara pudrası icad edilmiştir. yoldaki beyanat Almanyanm içten çö fllder birleşik kaldıkça ergeç Döviz kaçakçılığı hakkındaki gerektirmiştir. Bütün hukuk dili Ü7.e termektcdir. Bu işin bizim dilimizde de kerek teslim olmasmı neticel^ndirmi kat'î surette mağlub olmaktan kurtulaNapolide bir tek günde 73,000 kişiye rinde çalışırken bu gereklik daha çok bu yolda gelişeceğine güvenebiliriz. Otahkikat yecekse o halde o bütün yedek kuv mıyacaktır. tatbik edilen bu pudra sayesinde, tiMaurois'mn /f* Andre kendini gösterecektir. Yarim milyon Hra tutarındakl döviz kanun için bu yolda kelimeler kurmakvetlerini toplıyarak büyük bir karşı taAnlatış sözlerini ve cumleleri türkçe tan da çekinmemek gerektir. çakçılığı tahKlkatma Emniyet lklncl şube H. E. ERKİLET füs salgınile mükemmel ve seri' bir surette mücadele edilmiştir. Elbiseleri müdürlüğünde dün de devam edilmiştir. leştirmekte en çok şöz önünde iutulaZaman ile önek değeri alabilecek bive iç çamaşırlarını yalnız zamanla decak esas şudur: Türkçe düşünüp türkçe, leşmelerden başka dilimizin söz bileş Samklartian Doyçe Bank muhasebe şefl Iv&nço, vezncdar Kamarotldls, GroJ, Adağil, yıkamakla da tesirini kaybertniyeT U R A N AZİZ BELER'in yaümak. tirme yolunda başka yaratışları da var let, Dlmltrt ve Yuhan ögleden sonra tekrar cek suretle ilâçla işba etmek imkâru Dil çahştnalarınm en güzel verim dır. «Ağaçkakan, hanımeli İngilizce. Almanca. Fransızca ve İtalyancadan derlediği: altıpatlar, sorguya çekilmîşlerdir. bulunmuştur. Bitin atlet arkadaşı olan lerini gülünçleştirmek ister misiniz? örtbas, dedikodu, kaptıkaçtı,, ırkayak, Bu cracia btr bar «ahibl olan Mazharın pireden bahis yoksa da, onun da, ne Orüarı osmanlıca düşünülmüş bir cüm onbaşı, açıkgöz...» gibi türlü türlü da malumatma mliraefiat edllmiştir MazEşsiz romanı çıktı kadar çevik bir uzun ve. yüksek atlalede kelime kelime yerlerine koyjnuz. biieşik sözlerimiz terim kurmada pek hann lm l^te alakam olmad'.âı ve sadece sanıklar hakkında malunıatına mürac&at ma şampiyonu olursa olsun, D.D.T. nin Bütün dünya dillerine çevrilen ve Meselâ radyomuzda çok söylenen şu işe yarar değerdedir. »düdlÇi anlaşüm'.ştır tesirinden kurtulamıyacağı muhakkakFransa^a müteaddid defalar basılan söz: Tah'slkatın bugün • f • yhrvn • tamamlaw\B Türkçeîeşfîrme işinde ötederıberi en tır. bu kıymetli aşk ve his romanmı okunarak sanıklarm asilve ." İnci ceza savcılı• Filân, bu hususta demeçte bulunarak çok güçlük duyplan bir nokta da biy Bütün yünlüleri, bilhassa nadir buyucularımıza tavsiye ederiz. 100 Kr. ^ınn veri'melerl kuvvetle muhtfmeldlr, kelimeden onunla ilgili ve bağlantılı dcmiştir ki...» lundukları ve pek pahah oldukları şu Beyoğlu kaymakam muavini 3M SAHİFE YAZI ^TE BİR ÇOK NEFİS TABLOLAR Şimdi burada •demeçte bulunarak> nitelilîleri anlatmak için eskiden cnissırada delik desik eden güveler de Beyoğlu kaynîakaır. muavini Ahmed BlUĞUR KİTABEVİ BUGÜNE KADAR: demenin yeri var tnı? Filân bu hususta bet» denilen türemeyi yapmaktaaır. can Kasaboğtunun Belcdlye tefttş heyeti yeni ilâcın yok ettiği muzır haşereler demiştir ki... «desek ne eksik kalacak? Meselâ «millet» gibi herkesin bildiği ve Emniyet müdürlüjü tarafmdan yapılan . . . . Yunanhlarda. Romalılarda, Şarkta. Afrikada. Amerikada. Mekarasındadır. Meselâ «nutuk söylemek» yerine >söy bir kelime dilde bırakıldığı halde bun tahkikat r.cticesinde 1vazlfesine son verllsikada, Uzakşarkta, Çinde, Japonyada, Taitide, Havayda, Siamda, D.D.T. fareler de dahil olmak iizere mlşf.r Beledlye ımlf< ttişlerl vakt çlkâyet1111 lev söylemek'» baysğı bir tekerleme olu dan « 1 1 1 » ve •milliyet» gibi yabancı A\Tupada: Iralyada, Papalık Romada. Venedikte. Almanyada, İsviçrede, sıcak kanlı hayvanlara tesir etmemeklerl ir.celemege devam. etmektedirler. yor. Söylev» dedikten sonra ertık türemeler almaktan kurtulamamak gibi Rusyada. İngilterede, Fransada: Franklarda. Golualılarda, Krallık zamatcdir. Bu yüzden tifüs mücadelesinde, Birer maaş yardım görecek «söylemek» değil, cvermek» demeliyiz. büyük ve ağır bir yükün altında kalınında, ihtilâl devrinde, Direktuarda, Imparatorluk rejiminde, Macariscephelerde yapılan kütlevî tatbikatta, memurlar Gcne meselâ «topîantı on beş gün yoruz. Otedenberi alıştığımız Arab ve tanda, Avusturjada, İsveçte, İspanyada: . . . . in?anlar üzerinde sıhhî zararları görülMemur!ara nakdi yaröînı hakkındaki karr.üddetle devam edecektir» yerine Fars dillerinde bir tek «i» ile nisbet memiştir. «topîantı on beş gün süre ile sürecek yapıldığıru görerek gene bir tek türkçe nuna ?öre doğıını ve ölümü clan memur• Sıtma yüzünden dünya senede 2 millara blrer meaş mlktannda yardını edllmesi tir» demek ne kadar gülünçtür. Türkçe ekle bu anlamı kurmak isteği icafa lâzım gelmekte lcli Evvelce tahsisats'.zlık yon kurban vermektedir ve yalnız Bri• . AYLIK * « mızı şaşırtmaktadır. Halbuki başka ileri kesin bir dildir. «On beş gün sürecekdolayısile bu yardımı yapamıyan Belediye. tanya Imparatorluğu sıtma savaşı için İmparatorluklar, krallar, prensler, dükler, kontlar, dillerde bu anlam öyle bir tek ekle gös Malive Bakaıılı^ından tahsisat aldı^'.ncan tir» demek yeter. yılda 5060 milyon ingiliz lirası harterilmez. Türkçede dahi böyledir. Bizim bu durumda olan memuçiara haklannı Terbaronlar, marküer ve lordların.... Şu bir kaç örneğin bafka benzerlerini camaktadır. bir çok nisbet gösterir eklerimiz vardır. r.ıeğe başlamıştır. de her gün işitip okuyoruz. Bunlardan «Amerikah böcek mütehassıslarınm Meselâ «milletçe işlerde kendimizi düŞoförler Cemiyeti kongresi kaçınmak, dil devrimi ve öz dil sevgisi tahminlerine göre, Birleşik Amerikada şünmeğe hakk:mız yoktur»; «bu iş sennihayet toplanıyor ö<ievleridir. 6000 kadar böcek nevinin bir senede Imparatoriçeler, Kraliçeler, Prensesler, Düşcsler, Koııtesler, Broneslik benlik değil, milletük bir iştir»; yaptığı zararlar, 3 buçuk milyar dolarHer hangi bir kanun tasarısmı. her «millet davası önünde başka düşünceOtomobilciler ve ŞoTorler kurıımu Oyeler. Markizler, Leydiler.™ DOKIZL'NCU SAY1 ÇIKTI. dır. Yalruz pirinç böceğinin mısırlarda hangi bir devlet isi yazısını yazarken lerin yeri yoktur» gibi sözlerde <ce» ve lorl> 'Yönetlm kurulu ara?mda bir anlaşamamazlık çıkf.îmı ve lşln Adliyeye lntlkal Profesör ve mütehassıslar tarayaptığı zarar, senede 28 milyar dolar de yeni terimleri kullanmakta en çok • lik» ekleriyle ve isim takımı yapmak ettl&lnl yazmıstık. Yönetim kurulundan çlfmdan yazılmış olan mühim yirtutmaktadır. Patates böceği, gene Araebu Osmanlıcadan teroüme kokusundan k&yet eden şoföner bu ödevl tizerlerine ami beş bend vardır. TARİH YAPRAKLARINDA AŞK RFSMİGEÇİnİ. Yakında çıkıyor. Fi: 4 L. rikada tatbik edilen geniş mücadeleye kaçmmahyız. Çünkü bir dilin gücü la pek iyi nisbet anlatmış oluyoruz. lan üyelerin kendilerlne gereken yardımı Cıldin tamamlanması yaklaştı. rağmen, senede 10 milyon hektolitre kuvveti, kendi öz anlaüşındadır. O di Bir çok güçîükleri bu yollarla ortadan göstermediklerini topîantıda oy vermeleriIhrr.al etmevip a'ınız. patatesin harab oimastna sebebiyet verne e n « l o'.mak lçlr. de 9 14 aldatmı almalin sözlerini başka bir dilin anlatış yo knldırmak kolaydır. 1 mektedir. Elbise güvesi dünyanm yün Bununla beraber, bilim terimlerinde dık'arını lddla etın'şlerdiT . lunda Ituüanmak kuvvetten düşürür. Yönetim kırulu da, olP.Janüstü toplnnmensucat fabrikalarmda senede 100 TerLmlere gelince. terimler her bili bu yollann yetmsdiğı gereklikler önün t:yı istlyenlerîn aî^atîarını ödememlş olmilyon dolar kıymetinde zaran mucib min kendi öz kavramlarımn adlarıdrr. de de kalmmaktadır. Bunun için de di maları dolavıslle üye olreadık'.arını. bu ltiolmaktadır. Güvenin evlerde ve kumaş bunları seçerken çok özenle davranma limizde bir takım araçlar vardır. Mese barla lsteklerinln yerine getlrilemiyeepjin'. T h AS ÜUSC OFERETİ depolarında yaphğı zarar'arın ise tahlıdır. Elden geldiği kadar tek kelime lâ «güzel (aslı bugün de Anadolunun bir İleri sürmektedir. Anlaşmazîık dim kı?men haUed'.lmlç ve mini bile kabil değildir.» 20 Şubat 945 Salı ile terim kurmağa çauşmahdır. Bunun çok yerinde söylendiği gibi gözel), çacemlyet, üyelerln aldatını kabul etmeŞo D.D.T. nin insanlığı ve medeniyeti sila beraber, türkçe terimin kuruUtşile de tal. yeşil (aslı yaşıl), kızıl» kelimele başlamıştır Önümürdekl cumarte?l gürri G A L A Gecesi anîamını az çok sezdirmesine çalışma rimizde görülen «1» eki pek iyi nisbet cemlyetln yıllık kongresi toplanacaç'.ndan Pek mahdud miktarda atik Sovyet pulları serilerini Moskovadan getirtnıiş nek, böcek, hasere belâsından ve onlarolünü de yapabilir. Gene bunun başka ayrıca olağanüftü topîantı yapıîmas:îia lühdır. olduğunu, koleksiyonunu tamamlamak arzusunda bulunan sa'ym müşterilerine rın seheb olduğu sıtma, tifiis gibi müthiş hastalıklardan kurtaracak tılsımh , rnüjdeler. Bütün terimlerde olduğu gibi, hukuk bir türlüsü olan ve «uysal, kumsal. yok zum görülmemlştlr Bilctîer gişerîe saf.lmaktadır. Taln'.z triıto e yakîn üye oMuğundan t"u bir madde, bir panzehir olduğu anlaterimlerinde de dilin bütün iaynakla sul» kelimelerinde görülen «sel, sil» eki Ayni zamanda 369A (2\ 371A (block) ve 373A <^6). kongrede çokluk olamıyaceğı ve kongrer.in şılıyor. SÖN rına baş vurarak, pek zengin olan ka de bu işe yarar. Füllerde «k» ile yapılan 1 marta kalacağı umulrr.akta ve kongrede Yeni üç kısım pulların da geldiğini bildirir. Hafta nun, devlet, yönetim, işlem dilimizi «kırık. kesik» gibi olmuşluk anlatzn şe heyecanlı konuşmalar olacağt anlaşılmakkillerde de gene bu anlam vardır. tadır. türkçeleştireceğiz. Beyoğlu, Istiklâl Çaddesi No. 67. Telefon : 44054. Terim bulmada da iki çalışma alanı Görülüyor ki nispet kurmak işinde birbirini tamamlar: Bunlarm birincisi Türkçenin aracları pek çoktur ve bunla Salmastra hikâyesi: yahud erkek, mutdoğrudan doğruya terim olacak keli rın gereğine göre birini veya ötekini laka bu kafesin içinmeyi bulmak, ikincisi de ekleme ve bi kullanmak eümizdedir. Bir yerde okudum. de oturacak. Ne ikileştirme yollariyle bir kelimeden başka Cenub denizine daTek bir şeki! Ü7erinde durmak nasıl niz birden içeride, ne ir bir havadis. kelimeler türetmektir. doğru değibe, eidekl şekillerden birini ikinizden biri dışaBaşlığa baktım: Dilimiz, nice yüzyıUardanberi terim hoşumuza gitmiyor diye büsbütün kulrıda.» Cenub denizindeki lerini yabancı dil sözlerinden ve söz lanmadan kaldırmak istemek de Öyle Dişi ile erkek, içeyerliler, ip hilelekurma yollarmdan yaptığı için öz türk doğru değildir. Dîl işi gibi ulusal X'e gerideki içeride, dırinden hoşlanıyorçe kelimeler ve SÖE türetme yollan iş niş bir işte. kendi zevkimizi değil, ka!ar.» Bir şey anhya çarpılan ağzıru düzeltmeğe uğraşarak rengi vizon kürkleri piyasaya sürüle J Hayvanın alacası dışmda. letilmemiş kalmıştır. Şimdi bunları iş munun ibtiyacmı gözönünde tutmak 5insanmki şarıdaki dışarıda ka! madım. Haterin met cevab vermiş: devindeyiz. leteceğiz. cekmiş. içindedir. derler. Bu atalar sözünü, A icîesine uymağa bir Efendim, salmastra meselesi... . nini okudum: .ÇölBilim terimleri, genel olarak, soyut Olmıyacsk şey değil. Mavi ülki oluyor merika vizonları bir kere iaha isbat türlü razı olamamışlar. Once düşünmüşGazete, roman. tiyatro, şiir yazıların O da nesi? de yollarmı kaybeda, portakal rengi vizon neden o'.masm? edeceğe benziyor. (mücerret) anlamlardır. Dil kelimeleri da zevke daha bo! yer verilir. Bu gibi ler, sonra münakaşa etmişler, arkasın Yani, kavga, salmastra yüzünden ise, her dilde iikin somut anlamlar için yazılarda yazıcı, kendi duyuş ve tadı den Amerikan silâhendazları. ip hileleBu işin asıl değerli tarafı şu ki. kürkAçık leylâk, gök mavi, toz pembe ve dan kavga başlarrnş. Nihayet uzlaşamaleri renklendiren boyacı değil. tabiakurulmuş. sonra ilerledikçe soyut an şına cöre beğendiği yolda yazar. Fakat rine baş vurmak suretile yerlilerin alâ çıktı... açık portakal, altın sarısının da yardı yınca, Cennetten kovulmuşlar. Sa'mastra nedir diyorum sana? tin ta kendisi. Hayvan yetiştirenler, lama geçmiştir. Meselâ «icra» ke'.ime bilim yazılannda öuygu değil. düşünüş kalarını celbetmektedirler. İp hilelerini Kovulmuşlar ama. kafes de peşleri sıra mile, bir limonî renk yaratacak galiba. Kızma be ağabey! Anlatıyorum işte. muhtelif cins hayvan'.arı çifleştirmek sinin aslı «suyu akıtma» anlammadır; en başta gelir. Onun için gereğine göre öğrenen yerliler. kaybolan erlere bir atılmış. Kurtuluş yok, mutlaka birinden «idare» nin aslı cbir şeyi çevirme» dir; •fbilimseî. dudak=!İ. kamul...» gibi nispet çok kolaylıklar göstermekten geri kal Akşamüstü, bizim Pandeliye bir uğrı suretile bu rengârenk kürkleri elde edi Kafes felsefesi: biri kafese girecek. yayım dedinı. Baktım bu çakaralmaz yorlarmış. bunlar sonra bilim dilinde yürütme ve sözlerini de kulUnmakta hiç bir engel mamaktadırlar.» Cennet sımrmdan çıktıkan sonra, kaIcad eden ahbab, buna felsefe adım yonetme gibi ince anlaınlara yayılmış yoktur. Bakındı hele! Aferin şu cenub denizi orada. Benim eîimde salmastra vardı... Hiç şüphe yok.renkli kürk'er, Ametaktı. • Kafes meselesi» yahud • kafes chnın akhna bir k'irnazlık gelmiş. «A Bana bak.kafamı kızdırıyörsun. Şu rika çiftliklerinden çıkıp da dünya pilardır. yerlilerine. neler de yapıyorlarmış! yol. demiş. geçim dünyası bu. Kıyamete Hei? terim ktıran gibi eok geniş ve çok nazariyesi» de diyebiliriz. A devletlu. şu haberi, ağzı burnu ye salmastranm ne o'.duğunu söyle, yoksa. yasalarma dağılmaTürkçe sözlerde bu soyutlaşma işi az da!lı budakh bir irte dilin hiç bir aracıYeni bir şey değil. tâ Hazreti Âdsm kadar böyle kavgayla. somurtmakla ya Hey Yarabbi sen bilirsin, anlatı ğa başladı mıydı, evrinde bir lâf gibi yazıp anlatsaydın da olmuşrur. Terim kurarken, somut an nı işlerlikt^n aiıkoymamahyız. den kalma, eski, köhne bir şey. Ama,«ıyacak değiliz ya. Ben bir sey düşünühep alâkalansaydık, ip hilesinin ne ol yorum' ya kumser bey... Demindenberi velâ Amerikada, arlamdaki sözleri böylelikle terimleştiryorum. Şu kafese nöbetleşe girelim. ortaya konuluşu hoş bir biçimde. sustuğum var mı? Salmastrayı görünce.. kasından yedi ıklim tbrahim Necmi DlLMEN duğunu öğrenseydik olmaz mıydı? Bak. rcek yolu çok verimli olur. Kâh sen kafeste otur, ben dışarıda ka«Kafes felsefesi» nin mucidi diyor ki: «Kumser bey». salmastranm ne oldu dört bucakta, aile Meselâ «haeir» kelimesinin arapçada(') Bundan e%\elki vazılar 14, 15,karakış bastırdı. Otobüslerle otomobilŞu Âdemle Havva efsanesi var ya, iayım: kâh sen dışarida kal, ben kafese ki asıl anlamı .bir şeyi yasak etrr.e» 19. 23, 27. 29 ocak ve 10 şubat tarihli leri garajlarına tıkan kar yüzünden, ğunu .anlıyamamış, işi kısa kesmek için, kavgaları, derken külliyen yalan. Allah, Âdemle Havvayı gireyim.» caddelerde bile yolumuzu kaybettişimiz ifadeyi «... merkumun, Hüseyin nam boşanma davaları çodir. Bunun fransızca karşıhğı olan «In sayılarımızdadır. yarattığı vakit onlara, .şunu yiyeceksiBu çareyi, Cennette iken tatbik etdiğer Çakaralmaza salmnstra diye küf ğalacak, renkli küroluyor. Böyle bir durumda kalınca, biz niz, bunu ağzmıza koymıyacaksmız gi mediklerine bin pişman olarak, mükemde hemen ip hilesine baş vurur, yolu rettiği...> tarzmda bir derkenarla ba kün, insan vücudbi bir şey söylemedi. Ne elma yediler, mel bulmuşlar. Günü ikiye ayırıp, yaşmdan savrruş. LOUİS BROMFİELD muzu bulurduk. lerini ısıtmaktan evne yılana kandılar, ne buğdaya el sür rım gün biri. yarım şüv öteki kafeste vel, karı kocaları birbirinden soğutaBu ipe sapa gelmez ip hilesi havadi Renkli kürkler: düler, ne de memnu rneyva diye bir ye oturmak şartile, gül gibi geçinip gitmişcağına zerre kadar şüpheniz olmasın. sini okuyunca. bir hikâye hatırladım. miş gördüler. ler. İki münasebetsiz, kavgaya tutuşmuş. Amerikadan bir haber var. Bütün Renksizleri bile, evelallah, bu hususta Dünya kurulduktan sonra varatılan işte o tarihtenberl diyor bizim felGaliba, bir iki tek de atmışlarmış, ka kadınları, yalnız kadmları mı ya, erkek kusur etmiyorlar. nerede kaldı ki renklicanlı şeyler arasında biri dişi, biri er seieci ahbab kâh kadm erkeği, kâh er(The Man Who Had Everything) falar dumanlı. Sensin, bensin derken, leri de birinci derecede ilgilendirecek leri. Dîrken, renkli kürklerin taklidi alıp TÜRKIYE YAYINEVI'nin neşrettiği «Evin romanlan» serisinin 5 inci kavga dövüşe dönmüş; yaka paça, ka bir haber. yürüyecek, bu sayede boya fabrikala kek olmak üzere iki insan; cansız şey kek kadını kafese koyar durur. ler arasında da bir kafes vardı. Ama, Âdemle Havvadanberi geçen akitabı olan MAZIDEKI AŞK, memleketimizde HIND RÜYASI filminin aluıdı rakolu boylamışlar. Ifadelerini alacak rile kürk boyacıları para kıracak. Ameıikadaki Hayvan Yetiştirme CeTanrı bu dişi ile erkeğe, kafesi gös sırlar zarfında, kafes nöbeti müddetind<| ğı «Rains Came» adlı eserile tanınan, bugünkü Amerikan edebiyatının en meş olan komiser, birisine sormuş: miyeti. yakın bir gelecekte, piyasaya Hasıh, Amerikada bir takım hayvan terdi ve dedi ki: «Sizi bir şartla ya | bir takım karışıklıklar o'nıvış. Çogu zahur romsrcsı L^.üs Bromîieldin en güzel romanıdır. Çeviren: Vahdet Gültekin. Anlat bakalım, kavga nereden altın sarısı vizon kürkleri çıkarılacağmı cıkların pöstekisi renk değiştirdi diye, rattım. Şu kafesi görüyorsunuz ya.' İşte \man, erkçğin kafes nöbeti, kadınınkin Fiatı 100 kuru§. çıktı? ilân etmiş. Bunun peşisıra, açık leylâk, insanlar arasında da. bir hayli renk debu kafes, sizin ikinizden birine mahsus den fazla oluveriyor. TÜRKİYE YAYIXEVİ Istanbul Beriki, yuttuğu ispirtonun tesirile gök mavi, toz pembe ve açık portakal ğiştirenlere tesadüf edüecek. olan yerdir. Aranızda anlaşın. Ya dişi, [ M. V. Sehir Bundan sonra yapmamız haberleri gereken işîer hakkında,. \[ Türkçe Ânayasaya dair«* Askerî vaziyet Yazan; İbrahim Necmi OİLH9EN Kasa hırsızlarının yargılanması Savcı. hırsızların cezalandırılmasmı istedi Almany a, artık karşı taarruzlarla netkeyi değiştiremez! Tazan: Emekli General M1HINA Tılsımlı bir madde: D, D. T. HEM NALINA H. EMİR ERKİLET SAADET UĞRUNA TARİH BOYUNCA CİNSİ CAZİBE &NSIKLOPEDI Kim Kiminle ve Nasıl Sevişti? Hangi Kadın Karsısında Gözleri Kamaşfı ? . . Hangi Erkek Karşssında Ksndüerinden Geotiler? SEMİH LÛTFİ KİTABEVİ S ES PUL MERAKLILÂRINA: BERRAK (L 9. Beresiiîer) Müessesesi MODERN KIZLAR YALPA AZİDÜKİ AŞK