5 Şubat 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r P İ T İ G R İ L L İ BENİ İYİ ALDÂT PERŞEMBE günü çıkıyor. BEKÂRET KFMERİ nden sonra italyanca aslından Yaşar Çimen tarafmdan dilimize çevrilmiş olan bu ikinci eseri bayilerinize biran evvel sipariş ediniz. Fiatı: 100 kuruştur. A P A YAYIN'EVİ : Ankara Cad. No. 37 umhuri CI ! f uüU İSTANBUL CAĞALOĞLU TelaTal ve mektub adresl: Cumhurlyet, tstanbul Posta kutusu: Istaabul No. 2 « Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrlr hevetl: 24238 îdare ve Matbaa fclsml: 2429921290 r PARDAYYANLAR Meşhur Fransız muh^rirlerinden Mişel Zevako'Jpfca^^ün diirry^^iü^lemjgrevrilmiş K HLnrnını^tse|i. ÂY&Ü .cıktı. "^"^atı* 250 " Kr. V4*• Kızılordu dün de 6 şehir zaptetti, şimalde Danzig kapılarına dayandı Oder nehri üzerinde muharebeler Moskova 4 (R.> Sovyet tebiiei: 4 şubat günü Üçüncü Beyaz Rusya cephesi ordularımız Königsberg'in kuZ3y ve kuzej^ batısında Samland yanmadasını düşmandan temizlemeğe deva.n etmişler ve Kranz kendile diğer 30 rreskun yer a!ır.ışlardır. Ordularmıız Kurisches Haff kıyılarım lamamcn düşmandan tcmizlemişlerdir. Ayni orduya mensub diğer kıt'alarımız doğu Prusya orta bölgesinin en 6nemli müdafaa noktalarından Lanclsberg kendile Bartenstein kendini zaptetmişlerdir. Ayrıca 40 meskun yer de almışlardır. Birinci Beyaz Rusya cephesi ordula Pazartesi 5 Şubat 1945 GÜVEN Yayınevi Sıegfrıed hatlından bir gorunuş: Almanlarm hücunı edecek tankları dıırdurmak için yaptıkları beton maniler Milli sağlığın korunması eııi Sağlık Bakanımız Dr. Sadi Konuk, Devletin bu ooru mu ağır işini yüklenir yiıklenn:ez. millî sağlığın korunması davasına güvenle sarılmasını sağlıyan bir bahtlılığa kavuştıı. DehaMnın ışığı titiz ve duygıılu dikkalılc her millî nesclemizde tııtıılacak cn doğrıı yolu aydınlatan Millî Şefimiz, 24 ocakta Sağlık 8akanhğını şereflpndircrek; «Millî sağlığnı korunması ve kökleşmesi yolunda yapılacak geniş çalışma plânının an* hn*lsnnı emir» buyurdular. En Büyüğiınüzün, «En nıuvaffak yolrta isabctle hareketi temin edecek direktifler» inin, Dr. Sadi Knnuk gibi değerli bir halk çocuğunnn vicdanında bütiin güçlükleri yenmeğe yetecek murizcli bir kudrci kaynağı etkisi (tesiri) yarattığına şüphe yokt'tr. Millî saclıjın korunması ve kökleşmesi tâ başlaneıccîanberi Tiirk drvriminin ana davasıdır. Millî ııyanış, millî sağlığın. varlığınıızın temoli olduğunu kavramakla baMar. Kurtulıışumıi7iın tam olabilmesi için, bu dava uğrundafci jrayretlerinıİ7İn son amacına ulaşnıası gerektiğini bileıilerdeniz. Vaktile «O'ü'ua devlet cilıanda bir nefes sıbhat gibi» sorü. sağlığın bir tek için değerini be,^ürtmek üzere söylcnmişti. Jîugün ise •devlet varlığını, halk ve topluhık sağlığından ayrı olarak kavramakta çerçekten güçlüğe ıığruyorıız. Halkçjlık ve devletcüik anlayışımızın özü, bu ılüşün cede toplanıyor. Artık çok iyi anlamış huhımıyoruz ki, O^manlı İmparatorluğıı, her şeyden önce. sağlık konusundaki anlayışsızlıU ve kayıdsızlığın kurbanıdır. Son yüz yılların felâketli çökiintüleri, hep sajilığın. ferd için olduğu gibi millet için de^aşamanın esas prensipi olduğunu ke*tiremej işlen doğmuştıır. Osmanlıhğm i?tinıaî varlısınma aşıladığı en büyiik lîötıilük, ncsilden nefle millî bir mıısibet halinde uzayıp giden bir siirü bulışık hastalıklar oltnııştur. Imparatorluk, tlıştan gelen saldırışlardan ziyade içten. Anadolunun bağrında tutuşan sıtnn yangınının ve türlü hastalıkların millî bünyeyi merhanıetsizce kemirmesindeıı çoktiı. Millî kurtuluş savaşının verimi olan Türk denıokraİM, bu tarihî gerreii daima gözönüııde lulan aydın ve üstiin bir anlayışın ifadesidir. Vatanınıız'n. özlediğimiz yiiksek refah ve medeniyet seviyesirıe en kısa yoldan ulaşab'lmcsi jçin, bütün gayrctlcrimizi millî varlıçımızın temellerini gittikçe kuvvetlendirme mak?a^ına harcamak zorımdoyız. Bunıı gerçekleştirmenin tek çarcsi, sağlığrmızı korııyacak, doğanları yaşatacak bir kelime ile niifusumuzu çoğaltacak bütiin şartları yaratmak, gerekli tedbirleri almaktır. Cumhuriyct Idaresi, başlangıcdanbp/ı millî sağlığın konınması ve köklcvv.esi işini, lâyık olduğu ciddiyetle ele aldı ve bu uğurda harcanması gerekcn encrjinin büyükliiğiinii bilerek çalıştı. Rahmetli Refik Saydanıın kuıduğu sağl/k teşlilâtı, başarıh hizmetlerile halkırnızm içten takdirlerini üzerinde top'adı. Bunıınla beraber, büyiik dünya bubranının yarattığı sıkmtılardan doğan aksaklıkların, bu nlandaki çalışmalara da bıılaşması mukaddcrdi. Yalnız şurasını övünçle belirtelim ki, elimizi, kolunmzu bağlıyan büyük engeller karşısında da millî sağlık davasına bağhlıüınuz gevşememiş. yarınların büyük ba^arılarınî inanımız sarsılmamışlır. Sağlık Bakanlığı, bu inandan ve Cumhur Başkanınıızuı yüksek irşadlarından topladığı taze ve yenilmez kudretle, önümüzdeki barış jıllarının geniş çalışma plânını hazırlanıağa çalışıyor. Günlük işler ve olağanüstü hallerin perektirdiği sıkı önleyici tedbirler dışında yeni Erjlık Bakanına ı!ü?en asıl büyük vazife, bütiin milletin ilgi ve ümidini üzerinde t"plıyan bu geniş çalışma plânını tam ohrak hazırlamak, metodlu bir şekilde uygulayıp gerçekleştirmektir. Bunu başardığı gün Dr. Sadi Konuk. memlekete büyük bizmet etnıiş insanların huzuri'na kavuşacaktır. Ancak bir cümle içinde özetlenen flnılâsa edilen) bu dileği yerine cetirrronin nasıl feraşatli. bilgili bir çalısjnaya, ne kadar nüyük bir enerji sarfına b»çlı olduğunu düşünmck, ona göre bu tiinrHaki gayrolleri iyi niyetle desfekmek gerektir. Milli sağlık savaşmm kazanılması amacını. millctinıİ7İıı şrrcf borcu olarak kab'illenince. hepimize düçen en kutsal millî ödev. bu dava uârunda bir misyoner ruhile çalısnrak olanlara elimizden gelen yardımı yapmaktır. rımız Alman topraklarında ileri hareketlerine devam etmişlerâir. Bu kuvvetlerimiz FrankfurtamOder'in kuzey ve kuzey doğusunda Beerwald, Neuendorf ve Ziebingen kenclerile diğer 40 meskun yer almışlardır. «Sovyet taarruzu hızını kaybetti» Londra 4 (a.a.ı Ne.vs Chronicle'in Mc?ko'*a muhabiri bildiriyor: Doğu cephesinin bazı keaimlerinde ve bilhassa Oder dirseğinde çok çetin muharebeler devam etmekte ise de Sovyet taarruzunun hızmı kaybettiği meydandadır. 2 şubat günü yapüan ınuharebelerde Kızılordu ancak 200 şehir ve Arkası sahi/e 3, Sü. 2 de Uç büyükler konferansı Londra, müzakerelerin devam ettiğini bildiriyor •• Siegfriedhattına karşı yapdacak büyük hücum Bir Ingiliz ajansı «Siegfried hattını müdafaa eden kuvvetler imha edilmedikçe ve ihtiyaçları olan mühimmattan mahrum bırakılmadıkça bu hattın yıkılmasına imkân yoktur!» diyor Almanlar gerilla lıarbine hazırlanıyor! Berchtesgaden bölgesi müsfahkem bir kale haline getirilmiş Hitlerin evi, Nazi mukavemetinin idare merkezi olacak ve Almanya yıkılınca çete lıarbi buradan idare edilecekmiş 1 Uç şef, cephelerdeki kumandanlarla sıkı bir temas halinde bulunuyorlar Londra 4 (a.a.) Britanova ajsnsının sijasî muharriri yazıyor: Bu sabah Londradaki umumî kanaate göre, Üçler arasındaki konferans devam etmektedir. Ancak bu hususta hiçb'ir ses ve müt.ılea yoktur. Üç şef. hiç olmazsa programlarının belli b??'ı kısmını bitirmeden herhanei bir tefcliü neşredilmesi bekleniltnemektedir. Zannedildiğine göre, üç çef bütün crphclerdeki askerî şeflerle sıkı bir temas muhafaza etmektedirler. Yayılacak tcb» H.İJde günün ehemmiyetli bazı hâdifeLondra 4 (a.a.) Ingilterede buluJejinin .ji Tiitk DeonLjtaLUri heyclL 4tMirahtemeldir. hasları İnç;iliz dcmiryolları merkezlerinde yaptıkları tetkik gezisinin büyük Maruf bir Amerikan gazetesi kismını bitirmiştir. Murahhaslar şinıdi diyor ki.. malzeme ve teçhizata aid siparişferi veıWashington 4 (a.a.) «Arme^ iırd mek ve bu iıusustaki mukavele'.eri tanNavy gazetesi başyazısmda diyor ki: zim etmekİ3 meşgul bulunuyoıiar. Bu«Diplomatlar ve bizzat kendi uzman radaki Türk heyct: iki gaye 'akib etlarımız için şurası açık bir hakikattir ki mektrdiı: Mareşal Stalin, Üçler toplantısının ari1 1938 Türk Ingiliz anlaşma=ır.m fesinde düşmana bu derece şiddetli bir daha iyi işlemesini temine çatışnıak. Arkası sahife 3. Sü 4 tc 2 Demiyoüarı n:alzemesi sipar;1; etmek. Heyetin başkanı Britanova a.iar.sına busün yaptığı bir demeçte ken^isiie arkada?!arının buradaki çalışmalirını cpev ileri götürdükleriııi ve tetkik ^ezüeri sırasmda mümkün olan bütün ko:ay i lıkları gördüklerini söylemiştir. Malzemenin Türkiyeye rr.kline hiç bir güdük tasavvur etmediğini ilâve eden b^'.anm Arkası sahife 3. Sii. 3 te İıtgiltereden alacağımız malzeme Londradaki heyetimiz mühim siparisler verdi Londra 4 (a.a.) Britanova ajansının askerî muharriri yazıyor: Müttefiklerin batıdaki büyük taamızu başlamamıştır. Son günlerde bu cephede görülen faaliyet, esas hücumu hazırlamak için girişilen temizleme hareketlerinden başka bir şey değildir. Siegfried hattı fennî bir şekilde hücum edilmesi icab eden büyük bir engeldir. Siegfried hattını müdafaa eden kuvvetler imha edilmedikçe veya ihtiyaçları olan mühimmattan mahrum hnrakılmadıkça bu hattın yıkılmasına imkân yoktur. Siegfried hattında en fazla müdifaa edilen noktalar Saar, Aachen, ve Venlo'nun karşısma isabet eden bölgelerdir. Bu noktalarda sanıldığır.a göre, her küometre kare başma 300 den 400 e kadar münferid istihkâm vardjr. Maamafih Siegfried hattında Müttefik topçusunun tahrib edemiyeceği bıj bir istihkâm yoktur. Cephedeki umumî durum Washington 4 (a.a.) Birinci Amerikan ordusu kuvvetleri Siegfried hattl müdafaalarında gittikçe ilerlemektedirler. Bu hattın ilk müdafaa çemberini 8 kilometre aşan Amerikahlar, dün, 3 Arkas\ sahile 3, Sii. 2 de Amerikan ordusu Manillayı zaptctti Mac Arthur kıt'alan. bir çevirme hareketinden sonra şehre girdiler i Arab birligi Almanların çete harbini idare etmek üzere müstahkem bir kale haline getirdikleri söylenen Berchtesgaden'deki Hitlerin evi Londra 4 (a.a.) Daily Exı:ress ga tlr. Berchtesgaden'dekl terkedllmiş eski kaya tuzu ocaklan, senelerce yetecek zeî«sinln Berne muhabiri bildiriyor: Berchtesgaden bölgesinl müsUhkem muazzam silâh ve cepane depolan habölge haline getirmek için lâzım gelen line getirilmiştir. Aralarmda Messerstedbirler alınmıştır. Harb bittikten son schmidt uçak yapım atölyelerile sun'i ra kalan naziler Müttefik işgal ordu'.a petrol lesisleri bıılunan bir çok önemli rile burada savaşa devam etmek Kiye silah fabrikaları, en ağ:r bombalardan tindedirler. Hitlerin B?rrhtesgaden"cleki bile müteessir olmıyacak şekilde dağlarikametgâhı nazi mukavemetinin idare daki kayalar içine yerleştirilmiştir. Yemerkezi olacaktır. Fiihrerin evi, strate raltı hangarları, otoınobil tamir atülyejik ileri karakollara yeraltı labirentlerile leri ve daha bir çok önemli tesisîer hep bağlı küçük bir müstahkem şehir lıalini son aylar içinde meydana getirilmiştir. almaktadır. Kale itina ile seçilen S.S. Nazi şefleri bu bölgenin ötesinde bulu Arkas\ sahife 3, Sü. 5 te kıt'alan tarafmdan muhafaza edilecek Yeidi Arab devleti arasında bir konferans toplanıyor HararetU bir basketbot mact Kahire 4 (a.a.) Arab mem!?k;tleri Dış Biıkanları, Arab Birliğinin teşkilini incelemek üzere 14 şubatta bir konferans yapacaklardır. Bu konfer.ınsa 7 Atin^f 4 (n.r..| Yunan hükunıctila devlet iştirak edecektir. Bu dev'latlsr, Eam arasynda cereyan eden sulh kon'işMısır, Irak, Suudî Arabistan, Yemen, maları, dün 4 saatlik bir otunımdan Maverayi Erdün, Suriye ve Lübnandır. sonra talik edilmi=tir. Mısır Başbakanı korferansa baskanlık Inkıtaın sebebi edecektir. Filistin bu konferansta müşahid sıfatile hazır bulunacaktır. Ankara 4 ''R.) Eam ile Yunan hüKral Faruk'la İbnissuud arasında kumeti arasmdaki görüşmelerde, umumî af meselesinde ihtilâf çıkmış ve bu teati olunan telgraflar yüzden bu görüşmeler tekrar inkıtaa Kalıire 4 (a.a.* ibnissuud, Krıl Fauğramıştır. Hükumet âdi sayılacak ciruğa hitaben giinderdiği bir telgrafta, nayetler işlemiş olanların. Eam polisi Arhası sahife 3. Sü. 4 te nin ve bilhassa idam mangasınm umumî aftan istifade edemiyeceklerini ve bunlarm serbest bırakılamıyacaklarını ileri sürmektedir. Maamafih Eam murahhas heyetinin başkanı olan Siantos nutkunda, çetelerin silâhlarını bırakacaklarını söylemiştir. Siantos'un nutkunda hiçbir taleb yoktur ve Eam'ın anlaşma imkânlan Arkas* sahife 3, Sü. 2 de Yunaıtistanda ıtıüzakereler gene kesildi Amerikan kuvvetleri tarafmdan dün Japonlardan kurtarılan Manilla şehrinden bir görünüş Londra, 4 fB.B.C.) General Mac lerden pilipinlerin başkendine girmişArthur'ıın bu geceki tebllğinde, Ameri ler ve ayrıca güney Istikametinde de kan kuvvetlerinin Manilla'ya girdikleri paraşüt kıtaları indirmişlerdir. Şehrin büdirilmektedir. Dört koldan ilerliyen dışındaki resmî idare binalan da Ameve geniş bir kuşatma manevrası yapan rikan kuvvetlerinin eline geçmiştir. Bu Amerikan kıt'aları, ayrı ayrı istikamet Arkası sahife 3, Sii. 4 te Kendi kendimizi tenkid: Vecizeler Vecize güzel şeydir. Umumlyetle kendi küçük, mânası büyük olduğu için kolay akıîda kahr. Binaenaleyh bu yolla yapılacak propaganda faydasız değildir. Fakat anlıyamadığımız bir nokta var: Bizde bu vecizeler zaman zaman ortaya çıkıyor ve kaybohıyor. Vsteiik altlannda ekseriya kendilerindin büyük bir de imza. Böylece «Tutum ve Arttırma* hajtasında. tasarrufa, «Yejiîcy» haftaaında rakı içmemeğe, tÇocuk» hajtastnda çocuklara yardrma ve ilâh... davet olunuyonız. Kâh gazete sütunlarında, kâh duvar ajişlerinde daveüye vazijesini gören «fecize» lerin altında da bir takım cemiyetlerin kalabalık imzaları. E'n'eîâ bıt vecizeli propagardaîarın faydası varaa senevin vç yüz n'fmış ! beş gününde devam etıv.eli; sonra da, maksad reklâm olmadığına göre, im?adan vazgeçmeli. Halk hizmetiv.de fayda tem^n etmek için devamlt çahşmak ı»e. imkân varsa, biraz da mütevazı olmak lâzımrîtr. Prof Dr. Yavuz ABADAN r Arhf4i taM* h Şü. i t» Birkaç gün evvel yağan ve hâlâ şehrin muhtelif yerlerinden kalkmıyan kar, stadları da, fııthol oynanamıyacak bir hale getirdiği için dün havanuı çok güzel olmasına rağmen lik maçları yapılamamıştır. Buna mukabil İstanbul basketbol şampiyonasının dömifinali dört kulüb arasında oynanmış, bu müsabakalar heyecanla takib edilmiştir. Beyoğluspor Taksimi, Galatasaray da Kurtuluşu yenmişlerdir. Yukarıki resimde, Galatasaray Kurtuluş maçından en heyecanh bir an görulmektedir. Dün yapılan müsabakalaıın taisilâtı ikinci sahifeınizdedir. Allahın ayazında ne yapıyorsun orada yahu?.. Karaborsanın eline düşmeden biraz haya alayım dedimj..