3 Mayıs 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

MÜ5AMEREŞİ EMINÖNÜ HALKEVİNOE J\ BEDIIRAKS" SOSYAt YARCIM ŞUIESİ MEfFAATİNE... »4 ;^ k ; 6 Mayıs Çumar\es'f>"">2\ 7 u Pazert> . Hn«t17 » ; •• «c •SWMI2I SA ,, r ,F • "BİIETLEH: SÂSAY 5İNEMASINDA « EAf.iNÖNÜ H*LKEVİ BÜRO5UNDA '5*TIL/*\\rADIR. . umhuriye 2 0 nCİ yi.' 7 0 8 2 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyrti: 24298 îdare ve Matbaa fcısmı: 24299.24290 T$OWL ALEBELERİNE Bekldiğiniz ETRİ II e çMlmiş problemîer İSTANBUL CAĞALOÛLU Telgrai ve mekrut adresi: CumhUiyet, Lrtanbul Posta tutusu: Istanbul No. 348 i çıktı ,, CârŞcMibcl 3 MflVIS 1944 Yazan: R. ÖZGÖREN Aydmlık Bas.evi Ankara Caddesi Başvekil Bursada Almanlar şarkta ve garbda taarruzun ayni zamanda başlamasını bekliyorlar 16 gündür süren büyük hava taarruzu isşal altındaki İtalyaya da teşmil edildi Dün Bursalılarla bir saat süren bir hasbıhal yaptı Bursa 2 (Telefonla) Başvekilimizle refıkalan ve Genelkıırmay ıkınci Baş kaıu Orgeneral Salih ümurtak bu sa. bah Savarona yatı ıle Derinceden Mudanyaya hareket etmijler ve öğleden eonra iskeleye motorlarîe ç:krmşlardır. Başvekilımizi burada Vali Fazlı Güleç, ; Bursa meb'usu Muh ddm Baha Psrs,' Parti ve Belediye reisieri ve Mudan. yalılar hararetle karşılamışlardır. Baj. vekllimiz saat 16,50 de Mudanyadan hareketle 17 de Çelikpalas oteline innuşler ve otelde kendüerini karşıhyan hükumet Parti. Belediya ve Halkevi erkânıru kabul ederak blr saat kadar Arkast Sahife 3, Sü. 2 de Şehrimizde umumi alârm fecrübesi yapılacak 41ınması icab eden tedbirler hakknda Vilâyette bir komisyon çahşmağa başhdı Hava tehlikesi hakkında Vali , B e . ledlye Reisi Lutfl Klrdann beya a ı l n l ve alinması icab eden tedblrlere ia;r lzahatlnl dünkü nüdıamızda yazmlşıi, Vllâyet, bu izahnamede yazllı husus. tln tetbiki İçin hazlrllklara başlamiştu Buna nazaran ilk olarak bir, iki güne kadBr İstanbulda umumî blr denema yapılacaktir. Bu denemenin cuma gecesi yapılmasl çok muhtemeldir. Maamafih yapılacak denemenin günü Vilâyet taraflndan ilân edilecektir. Yapılacak deneımeye aid bir program yapllmaktadır. Bununla bir komisyon meşgul olmaktadlr. İlk deneme haber verilmek suretlla yapıldlktan eonra müteakıb denemelet habersiz yapılacaktir. Evvelce ekiplcre ayrılmış olan pasif korunma grupıarınln yeni kadrolarl lkmal edilraiştir. Bunlar da denemede vazife alacaklardır. Vllâyet peyderpey noksanlarm ikmVlni halktan İstiyecek ve buna kontrol edocektir. Valinin beyanatında yapılmasl İstenilen hususat da ayrlca sıkl blr taMbe tâbi tutulacaktlr. İşgal altındaki memleketlerde Fransız çetelerine külliyetli miktarda silâh yollanıyor n harbin en kesin muharebelerine yoJ açacak olan iklnci cepheyi beklediğimiz bu sıralarda işgal altındaki garb Avrupa memleketlerini duşunmemek elden telmiyor. Tam dort yıl once, 1940 bahannda japılan ALman taarruzu, Danlmarkayı, Norveçi, Holandayı, Belçikayı ve Fransayı zaten kolayca altından kalkılamıyaeak derecede hırpalamıştı. Alman harb makinesinin kocaman ıllindiri altında birer iskambU kâ&ıdı gibi yere serllen bu milletlerin yegâne umidi, sulhun gtOeaajdr J (a.a.) ftalyada son 24 saat cikmemesinc baâh kalmıştı. Bununla beiçinde muharebelerin çiddetl artmıştır. raber, sulh ne kadar erken ojursa olsun, Almanlar köprübaşı hatlarında bir çıyaralannı sarabilmek için bunlar gene kıntı meydana getirmeğe muvaffak olydlarca müddet çalışmak zorunda kalamuşlardır. Beşinci ordu birlikleri de aeakJarıru biliyorlardı. ?agı Oarlgliano vadistade sahü yalonmŞimdi tse aradan dört yıl fecmis,tir. Arkast Sahife S, Sü. 2 de İşgal altındaki garb Avrupa milletlerinin bugun içinde yaşadıgi ıstırabU hayatı bümem olduğu gibi lihnimlzde canlandırabilir miyiz? Şaka dcğil, dört yıl Başkumandan General Aisenhower, istilâ lcnvvetlerini teftiş ediyor bu. Hiç bir yerden yardım gönneden dört yıl işgal altında. yaşamak, bütün ttmlBerlin 3 (EJ.) Berlin «alft.h'.yetll kanaate göre, böyte mflsterek bir dütl snlha bağlamak. Te elinl kıpırdataı X. . askert mahıillertnin fflcrlne göre, An harekete başlanması peüc mııhtetrıeîdlr. mıyarak beklemek; ne aeı şey yarabbtm! glo Amerikan kuvTetlerinin batıda ya Çünkü Soıyetler dogu cepheslnln c«nub Halbuki işgal altındaki menıleketlerin pacakları istuamn, doguda çereyan ede»cısı bu kadarla da kalmıyor. İkl sene cek taarruzl hareketlerle ayni zamana keslınirfdekl taarruzlanm, taarruzun yüdenbcri bu yerler blr nevi harb meydanı raslaması ihtimal dahllindedlr. Berlinde rümsfee başlamış olmasına raSmen dur On iki şehirde inşası karar Arkası Sahife 3. Su. 5 te iıaline gelmiştir. Son zamanlarda durlaştırılan meydanlardan madan devam eden hava akınlan endüstri merkezleri ve demiryol kavşak altısı peyderpey açılacak noktalarile birlikte memleket servetinln esaslı bir kısmmı da mahvetmektedir. Yerli ihtiyaclan laten yan yanya bile karşılayamıyan toprak Holanda ve Bolçikada eskisi kadar da işlenfmiyor. Buralardaki sefalete dair bir fikir edine. bilmek için İsviçre gazetelerine bir bakmak kâfi. Bnralarda çocuk hastalıkları ve çocuk ölumleri gunden güne artmaktadır. Haftada vesika ile Tgrilen bir kaç yüz gram sütle bir ım iyet ne kadar bcslenebilir? Ve bu hjfl dört yıldır böylece süriip gitmektcflir. Bu itibarla şimdl açılması beklenen ikhıci cephe şüphesiz herkestcn çok bu millctlcri alâkalandınyor. Dört sene evvel şarktan garba doğru her rasladığını bir silindir agırlıgîle ezip geçen harb maklLondra 2 (a a.) Reuter ajansınm M. Çurtin ve M .Fraser'in Pssıfik nesi, bu sefer belki dajıa yıkıcı darbelerle garbdan şarka uzanmak istiyecek. O oğrendığıne gore, domnyonlar Başve. hjrbi hakkında .nutaleaları almrnış, topraklar yeniden altust edilecek. Na kılleri Şımdılik butun mesaılermı har Japonyaya karşı yapılmakta cîan harb.n sılsa ayakta kalabilmiş olan millî serve bin se\k ve ıdaresı etrafında toplamEkta sevk ve idare.ı bahsınde ayni fıkirde ! İf tin bir kîsmı daha hirab olacak. Bıına ve kurmay b=şkanlarıauı yardımile Av. o'.dukları anlaş:lraıştır. rupa kıfasına kar^ı yapılacak büyük Konîeransm ilk celseleri hemen ta. rajmen harbden bunalan işgal altındaki hücuma başlanmak üz«re şimdiye ka. mamile askerî plânlann incelenme=ine Avrupa millcfleri, kesin neticeye vol a ! j dar yapılan işler ve ılınan tertıbat hsk hasred:lmiş olmakla osraber, harb son. çack her hreketi sabırsızhkla bjklemekkmda malurnat alarak daha açık bir fı. rası meselelerinin ve bılhasss Avrupa Devlet Havavollan uçaklarmdan biri te haklıdırlar. kir edınmektedirler. Arkast Sahife 3 Sü. 3 te Yazısi 3 üncu tahiiemlzde İkinci cephe açüdıgı takdirde bu milTetlerin oynıyabilece»1 rolu de ihmal etmemelidir. Müttefikler hesabma calışmak inkân:nı bu'abilirlerse bnnlann ba«aracagı iş, belki de parasiitlü Anglo Italyada muharebeler şiddetlendi Almanlar büyük bir Müttefik taarruzu bekliyorlar Bundan evvelki pas9 korunma tecrübeleri esnasmda İstanbulun ışıklan karartılan bir caddesi Türkiyenin karari v Devlet Ifoyayollarında Almaoya İspanya, ileri sürülen bütün gelışme talebleri kabul etti Portekizle müzakereler devam ediyor? Isveç Başvekili de bir nutuk söyledi Waahir«ton 2 (a.a.) tngiltere ve Amerika Hartclye Nezaretleri mügtereken Lonc^a ve Washin«tonda, İspanya ıle İngıltere vo Amerika toükumetieri arasında bir anlaşma imza olundugunu bugün blldirmişlerdir. Anlaşma geregince, Almanyanın harb Istdhsalatında pefc çok ihtıyacı olan wolfram madenlnl, bundan böyle tspanya, Almanyaya en asgarl haddlle satabilecektlr. Buna mukabll İngiltere ve Amerika hükumetlerl geçen şubattanberi durdurduklan petrol sevkıyatuıa yeniden baçhyacaklardır. Amerikan ve tnşiliz hükumetleri taraimdan tspanya ile vuku bulan cok uzun müzakerelerden sonra İspanya hükumeti sürüncemede kalmış bir çok ana meselelerin halline rıza göstermlştir. Tanca, tspanyol Pası ve Cebelitarık mıntakalannda bulunan Mihver ajanlanm memleket dışı etme§l kabul etmiş ve Tancadaki Alman konsoloshanesıni kapatmağa razı olmuştur .Haien İspanvol sularmda enterne edilmiş bulanan ttalyan ttcaret gemi'erinîn bir kısmmı serbest bırakmak ve çene İspanvol su Arkası Sahife 3 Su. 2 de Müttefikler İspanya hükumetile anlaştılar Londradaki konferans Domînyon Başvekillerine ikinci cephenin plânları anlatıldı Kanada Meb'usîar Meclisi, Pasifiğe asker yollama teklifini reddetmiş Alman Hariciye sözcüsünün yeni beyanatı Berlin 2 (TP.) Alman Harcıyeslnde, sorulan bir suale cevaben. sözcli şunlan söylemiştir: « Türkiye hükumetinin krom meseleslndekl karan dolayısile ortaya çikan meseleler manzumesi hakkında simdılik blr vaziyet alınamaz. Alman hükumetibu meselede vakit bırakt'Sına bska. rak, Almanyanın bu yüzden ortaya çıkan meselelerin heyeti umumiyesirj ne •kadar büyilk bir emniyetle, fakat avni zamanda ne kadar ciddiyetle te^kikten geçlrmekte olduŞu istidlâl edüebılir.» Arkast Sahife 3 Sü. 5 te NADÎR NADİ F^nerbahçenin Adalara bakan sahillerinde bir gazınonun hasır sandalyelerı üzerindeyız. Kenarda bir masada biri erkek, diğeri kadın iki kışi oturuyor. Kadın bu Kalamış gecesınin rutubet ve ycsun kokan karanlıgı içınde harika denecek kadar güzel. Dudaklanm arasıra d'şleri arasına ahyor, ısırıyor. Sinirli ve sarhoştur. Sana yalnız degıliz burada diyorum. Semra, yapma, beni rezil edeceksin Daima şöhretim, mevkiım, ismimle oynuvorsan Semra, beni tehlıke\e düsürüyorsun. Ne ganb, ne vahşi ze,klerin var. Bir yaz gecesı... tesirini gösterdi Kararnamenin bazı kısımlarına ilâveler yapılacak. Yiyecek ve giyecek fiatlarında düşüklük var, îıirçok mallarm tevzia tabi tutulması kararlastı İhtikân Tetkik Komisyonu dün öğleden sonra Vali ve Belediye Relsi DT. Lutfi Kırdarın baskanllğinda toplanmış, yenl kararnamenin tatbikatı üzerinde görü'en noktalar ve yapllan müracaatler üzerinde görüşülmüş ve bu mevzular tetkik edilmlştlr. Dün de sütçüler ve yoğurtçularla p'eynir imalcileri, madrabizlar ayrl ayrl müracaat ederek vaziyetlerinin tayinini istemislerdir. Dün şehrimize gelen malumata göre, bugün neşri beklenen imalât kârları cetvell durdurulmuştur. Cetvele bazı İlâveler yapıldlğı anlaşllmaktadlr. Yent imalât kârlarile beraber (510) sayllı kararname ve İzahnameye ek okrak ve tereddüde mahaL blrakan rr.addelerl izah eden bazl maddeler de neşrolurfacaktir. Öğrendiğimlze nazaran yeni şekilde, meselâ otomobil ve makine yedek aksan.lmn doğrudan doğruya İthalâtçltegk müstehUke inüiali çekü Mersin 2 Oîususî muhabırimızden) Mersin gümrüklermde mühım bir sırkat ve kaçakçıhk vak'ası meydana çıkaxıl* mıştır. Bu hâdise ile alâkası görülen baa memurlara işten el çektirilmiştir. Hâdise şudur: Haricden gelen ittıal ii^B mallannm tahmll ve tahlîyesi esnasında bir takım sandıklar kırümakta ve bu sandıklarm lçlnden kıymetll mallar aşınlmakCadır. Aşınlan bu mallarla doldurulmuş büyük bir sandik gümrükten çıkarılırken yakalanmışttr. Otuz bin lira kıymetinde olan bu eşya meyanmda derl, Iplik de vardır. Şimdi, gümrük «mİnhlsarlar Umum Müdüvü Hurrem halkuı bunun yerine muhtelif cins Is barlanndaki bütün mallar sayılmaktajŞeren dün sabah Ankaradan şehrimize pirto İçtikleri söylenmektedir. Eski dır. TahMkata müfettiş Reşad vaziysd ddnn;üş ve kendisile görüsen bir mu Arkast Sahife 3, Sü. 6 da etmiştir. hanirimize şunlan söylemiştlr: € İnhisarlarm bütçesi İçin Ankarada bu'.unuyordum. Bu arada Vekille beraber Kayseriye ve Ürgübe gittim. Geçen kampanyada faaliyete geçen beş şargb İmalâtanemizden en ehemmiyetlisi olan bu fabrika geçen kampanya scnuna kadar 40 bin l'.tre şarab lmal etmişti. Yeni yapllan inşaatla da üç mlsli büyütülmektedlr ve önümüzdeki İlk kampanyada faaliyete geçecek ve 300 400 bin litre iadar şarab imal edilebilecektir. Rakı fiatlarlnın artmlş olmasmdan içki ve sigara fiatları Nersin gümrüğunde büyük bir kaçakçıhk Dün Ankaradan gelen İnhisar Müdürü, fiatların ucuzlatılması hakkında bir karar verilmediğini söyledi Bu aküdHğtınuz satırlar Sokaktan Gelen Kadın 111 ilk tefrikasından gelişi güzel alman parçalardır Pazar giinii başlıyoruz. V :i liçaxet Vckili Ceiâl Said Siren mış, arada perakendeci blr el de kabul edilmiştr. Bunun glbl düzeltilen bazı noktalar da vardlr, Kâr hadleri tatbikatının tesirleri Kâr hadlerinin toptancl ve perekendeciier taraflndan da tatbiki dün piyasada bir hayli tesirli oliıuştur. BilhasEa yünlü ve ipekü kumaşıard^ kâr hadMoskova 2 (a.a.) Sovyet tebliğı: leri düsürülmüş olduğnndan bunlaıda 2 mayısta cephede mühim hiç bir deyeni fiatlarla yüzde 1015 bir duşükiük ğışıklik olmamıştır. hâill o'.muşÇur. Pamuklu mensucat esBütün cephede 20 düşman tankı tahkisi gibidir. rib edılmış veya kullanılmaz hale şetirilmiş ve 36 düşman uçagı da düşürü1Yiyecek maddeleri fiatian yiyecek maddeleri fiatlarınöa go'. a müştür. Uzun menzüli Sovyet uçaklan 1 2 len düşüklük son günlerde bariz bir şe^ kil almlştır. Fakat bu kâr hadlerinden mayıs gecseinde Lwow demryol kavşaz'yade piyasadaki kısmî durgunluktan ğma karşı ağır bir akın yaparak ask°rî doŞmaktadlr. tren topluluklannı bomb?lamışlardır. Bu Tesblt edildiğine göre, geçen sene nl bombirdıman neticesinde 30 kadar yansan aylnda vasatî olarak 162 kunış o gm çıkarılmıştır. lan pirinç fiatları bu sene nisanında Alman »ebiîği vasat! 129 bulgur 130 yerinp ')6 fr^u' Berlin 2 (a a.> Alman orclu'in baş» Arkast Sahlîe 3. SiL 2 te Arkast Sahlje 3. tiu. 5 te Şark cephesinde sükunet dün de devam etti ^ «Nîm sun peymaneyi sâkî tamam ettın bcnü»