16 Şubat 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMKURîıti r Şu Gârib Dünya: 7 Sehîr ^ş aîlesının kuçuk haberleri ^ 16 Şubat 1944 ÜNÜN MEVZULARI i HFM NAÜNA MIH1IMA! Niçin beklediler? üttefikler, ikincikânunun 22 nci giinü, İtalyada Nettmıo ' böl^esine yeni bir çıkarma yaptılar. Ba hareket, tam bir baskın şckünde oldn ve Almanlan gafil avladı. Anglo . Saksonlar, «bir çıkarma manevrası yapar gibi, tek kurşun atroadan karaya çıktık, yalnız deniz kıyısınd^ kumsallara gömülmüş olan mayinlerden pek az «ayiat verdik» diyorlardı. Blüttefikler. Romadan 50 kiloroetre ve cepheden de takriben 85 kilometre mesafede kulunan Nettuno'da, sür'atle bir koprübaşı viicude eetirdiler. Baskma ugramış olan A'manlar, bir hafta, on ?ün kadar, hiçbir ciddî harekette bn. hınaıradılar. Talna hav» knvvetlerilg müdatale etmeğe çalı?t>.lsr. Fakat Mütlefik hava tnvvetlerinin büyük üstün. liijü, Alman nçaklannın mühim bir iş fförme'erine mâni oldn. Bnna karşı An^lo.Sakson uçaklan, Almanlarm muva. sala yoUarım dnrmadan bombalıvor ve onlarm köprübaşına taarrnz için eetirmeğe çalıştıklan kuvvetleri hırpahyor. Iardı. Bn yiizden Almanlann yeni könrü basma karşı bir harekette bnlunmalan gccikiyordn. ferdlerinden Utarid Yazan: Prof. Salih Murad Uzdilek Beykozda yakalanan idam mahkumu Ev\eki yazllarimizda gürıej ve leke. İkincİ terbi, mihak hali dedlğimiz muhlerLiden bahsetmişt k. Şimdl slra gür.eş tcüf Eafhala.'dan geçiyorja Utaridle ailesinin ferdlerine geldl. Bu rmsusta en Zührp de böyie ssfna;.ırda;ı geçerlcr. yeui bilgilerı klsaca siralaj acağlz. Bun Gerç< Schisperelli Utaridin eksenı etlar arasında güneşe en yakın cian Uta raflndaki dev.r müddetinin gezegenin riddir; bunun peşindeıı Zühre (Vcnus) senesi olan 88 güne rşld olduğunu ve gelir. Arzla güneş arasmdîSİ bu ıki ge fainsenaleyh Utaridin l<3İma yeryüzünün zegene (seyyare) İç gezegeıı.ere ve arzin güreşe çevrilmiş olduğunu iddia etmişdışlndakilere dlş gezegen'.er denlr. se de bunun eksenl ctı anndaki dör.me Gerçl Lescarbault adlı b!r Frp.nsiz he rrüddeti henüz rrünazaal'.dlr. kır.j 1859 senesinde çünese Utarldden \Vlison, Mount rasadhanes'nde gezedaha yakm bir gezegeni gdrdüğünü İd, genîn slcsk yüzünün neşrettiŞl dla eîmiş ve buna Vulkan r.dım da ver you üzerinde yapılan uıüşahedeler dön. ınişse de o gündenberi böyis bir cismi me nıüddetinin bundan pek klsa olduğugoren olrramlştlr. HerhaHe bu görüş bir nu bildiriyor. (galatl rüyet) olsa gerak. Cis.rclerin Utarid yüzünden fırlsylp Güneşe en yakln gezegen oîan Utaıid kaçror hlzl aydakine nazarm pek farkll pek kaçlcl bir clsim olup, ele avuca slğ olrr;ıylp arzdakinin üçte blri kadardlr. maz. Süratle hareket eder ve daima Yrr< ürür.de b'r cismln h'zı san:yede r güneşe yakin bulunur. Sırati'ıden dola. 11.2 kilometreyi buluısa i'lrla gider. yl kendisine hız iilhl olan Î.Terkür den (Tjbi5 bu hesabda hava direnci hesaba miş ve ayni isim clvaya verilnistir. Onu kntlimaz; çünkü böyle b:r hlzda hava görmek için hava şarllarl raüsail olma dircncinin ne oîacağl tecrübo İle tayin : ll ve sabahleyin erken uyar.na.l. elhmiş değildir). B naenaleyh Utarid Her İki gezegen ya güneşten sonra ba. yü'unde bir vakitler atrcrsfer varsa Lile tar veya ondan biraz evvel doğarlar. bugün yok olmuştur. 3 u 5tibaı\a Utar.Bu yarlşta Utarid daima Zühreye gaLb dia yüzündeki şartlar ay yüzündeki dir. Bu İtibarla Zühreye nazaran Utaıld şr.rtîara benzer; yani ne hava ve ne de daha zor görünür. su var. Utarid şimal yarlm kiirasinde mart ve Ay yüzünün albedo (***) su. safhaslnis«n ayîarlnda akşamlarl ve eyJui, bl r.a göre değişmekte ise de. takr.bî o'arak rinciteşrin aylarlnda sabahları görü 0 07 dir. Yeni ayda (yani hllâl halinde) nür. Şimal arzlara gidildikçe görünmesi ki albedo miktarlnin nıüsellâ bir kürezorlsşlr. Maamafih, müsad şsrtlar al ye göre hesab edilen miktarda.i az clmatlnda, her uzanraaslnda (*), bu geze sl py yüzünün pürüzlü olmasından İleri geni iki üç hafta görınek mümkünriur. Rektör Ankaraya gitti j,s'.lr. Utaridin vasatî alberlosunun takZor görünmesine rağmea Utarid pek r.bî olarak 0.07 olmasına ve bu miktaÜniversite Rektörü Tevtık Sağlam, eski zamanlardanberi bUİnmekte olup rln az olduğu Utarid safhslarlna göre muhtelif üniversite i$leri etrafında keşfı tarihi belli değildir. Es<d insrnlar değismesine baklllrsa Ay ve Uterid yüz Maarif Vekâleti üe temaslarda bulunbıınu, akşam ve sabah ylldlzl gibi görün leıir.in f ziksel şartlarlnln benzediğini msk üzere Ankaraya gıtmiştir. mesine göre, muhtelif adlarla anmişlar bildiren ipotize hak veriyor. Konservatuvar talimatnamesi dlr. Meselâ Grekler ak^arn ylldlzl gibi Albedonun pek düşük o'mcsl seyyaregöründüğüne göre Merkür ve sabah yılmünakaşaları mucib oldu nin bulutla kapall olmadğlra bir delil' dlzl gibi göründüğüne gdra Apollo edmı olduğu g.bi şayed atmasferi varsa buŞehir Meolisinin dünkü toplantısmda vermişlerdi. nun yoğunluğu atmosferimiz yoğunluğU Konservatuvar talimatnamesinln müzaUtaridm güneşten olan vasatî uzakhğl na nazaran pek düşük olma':d!r. Maa57.5 milyon kilometre olup mnhrekinin m;.fiS bütün müşahedeler Utaridde bir keresine devam olunmuş, talimatnamenin 15 incı maddesinde, Konservatuvaeksentrisite (**) sinin (pluto ile astroatmosfer bulunmasına pek ihtimal ver rın reisliğinde bulunacak zatın Türk İdler İstisna edilmek üzere} diğer gezemusikisinde mütehassıs olması lâzım genlerinkine nazaran büyük olmasındsn do!ayl güneşten bi.fiil uzakl.'ğl 45.5 İle Binaenaleyh bütün müşahedeler Uta geldıği şeklinde bir mana çıktığı niK69.5 milyon kilometre aras'ndadır. Mah. r.d yüzünün Ay yüzürie benzediğini tasmda da müteaddid aza arasında mürekinin güneşe en yakln ol.Tı noktasm gösteriyor. Utaridin tam bedir halindeki nakaşalar cereyan etmiştir. Bu huîusta da (yan: perihelion'da) ki hlzl saniyede yürünün vasatî radyasyonunun 400 dere söz alan Vali ve Belediye reisi Dr. Lutfi ı56 kilometre ve en uzak ncktasmda cel'.k sîcakllğa tekabül ettiği görülü. Kırdar: Maddede reisin rr.utlaka Türk (yar.İ afelion'da) M hlzl saniyede 37 k> yiT. Güneş tepes nde İken gazegen yü musıkisi profesorü olacağınm tasrih elcınetre kadardlr. Utaridin s^rıesi 88 zünün slcakllğl çinkonun erime nokta dilmesini dogru buimadı|ını, reis, bugün 5i olan 440 derece civarındadır. Gezege Türk musıkisi mütehassısı iken, yarın da güidür. nin kara yüzünden çlkan radyasyonun B:ze en yakln ve en uzakta bulun p=k küçük olmasl iç isslsmîn hemen hiç garb musikısı mütehasşısı olabjleceğini, binaenaleyh maddej'i tnıuhakkak suretmasina göre gözümüzde hasll ettiği aç' mesabesinde olduğunu göçterîyor. te musikiden anlıyan bir 2atm reis ya13 ve 5 derece saniyesidir. Fn İlimada Salih Murad UZDİLEK pılabileceği> şeklıne koymanın yerinde şayan ölçülere göre Utaridin çapl 5100 olacağını söylemiştir. kilometre. yani arz çapinln bests ikisi (*) Gezegen Arz . güneş açlslna kadardlr. Yüzünün alani yeryüzlinün Bu fı.cayı formüle etmek üzere madaltlda blri ve hacmi arz hscm'jıin nn beş uzanma (veya açlkllk) denlr. Bu açl diş denin tekrar muhtelit encümene iadegezegenler için 0 ile 180 derece arasında sine karar verümiştir. te biri kadardlr. Utaridin peyki yoktur. tşte frjndan ve iç gezegenler İçin 0 Jle 90 dereceden Bisküvi imalâtı başhyor dolr.yl kütlesini heseb etmek zordur. En küçük bir makslmun aras'.ndadır. Ekmeğln karneye raptındarbe.i imal (*•) Gezegenlerin bir foküsünde gümuhtemel rakaml, gür.eş kütlesinin 7 5 milyonda biri yahud arz kiit'.eslnin 23 te neşlmiz bulunan Eüpsîer üzericde ha edilmiyen bisküvi imalâhna tekrar "OEŞbiridiı. Buna göre yoğunl".ğu arz yoreket ettlğini biliyoruz. Bu foküs ile lar.ması takarrür etmijtir. Ticaret Veaçlkllğln kâleti, Bölge Sanayi Birliğinden iitaa. ğun'.uğunun üçte İkisi ve yüzündek: mabrek merkezi araslndaki çekme kuvveti arzin çekme kuvvetir'n mahrekin büyük ekseni yarlsl araslnda buldaki bisküvi fabrikalarımn uııal kapasıtesini sormuştur. 0.27 si kadardlr. Yani yeryüzünda 100 ki orana eksentmenstiye denlr. (***) Bir cisimden jo.isiyon (İnikâs Romanyadan gelecek buğdaylardan da kilogram gelen bir clsin Utarid yü?ün. radyasyona istifade edilerek bisküvi iır.al edıiecek de 27 kilogram geîir. Yeryüzünde İki e<ien) radyasyonun gelon albedosu denir. ve bunlar 10 yaşma kadar çocuk'arla, metreye slçnyan bir sporcu orada 7.5 orarlna (nisbetine) Tam beyazln albedosu yiizde 100 ve tam hastanelere ve doktor raporile hattalametrc slçrar. ra verilecektir. Kasil ayimiz hilâl, blrlncı terbi, bedlr, siyahm 5 slfırdlr. Ankaradan gelen san'atkârların verdikleri konserler Evvelki gün Ankaradan şehrlmize gelmiş ol^ı Devlet Konservatuvan öğretmenlerinden Bedîa Dolener'le pro(esör Walter Gehardt dün 19.45 te îstanbul radyosunda bir kcnser veımişlerdir. Her iki san'atkâr aynı akjam Eminönü Halkevi sosyal yardım kolu menfaatine Saray sinemasında çok muvaffakiyetli bir konser daha vermijler ve hararetle alkjşlanmışlardır. Neyyire Ertuğrulun ölümünün birinci yıldönümü Güzide sahne sanatkârı ve büyük Türk kadlnl Neyyire Ertuğrj'un ölürr.ünün birinci ylldönümü münasebetile dün Öğleden sonra İkide Teşvikiye camiinde ruhuna mevlui okumr.uştur. Mevlud, merhumenin sanat ve faziletine hpyıan olanlarl bir arava toplayarak çok kalabalık oimUştur. Bunn müte?kıb ark?daşlarl sanatkârln Asrî mezarllktaki kabrini z.yaret etmişler ve sönmeı hatlmslnl taziz eylemişlerdir. Geçen aîtl ay İçinde imalât servis^nin demir îş'iyen atelyelerine yeniden 24 toma, 4 freze, 1 planya, 1 makkap tezgâhı verilmiştir. İngilizlerle Amerikahlann, bu secik9 Harurt muamele atelyesi mükem. mcden İstifade ederek sür'atle Romayı mel bir hale getirilmiş. dökürhar.e, uçak ele geçirmelerl. yahnd da Cassino önün. istedi^i derecede :yi işler çi de 5 inci Amerikan ordusüe muharebe karmak kabiıiyetine ulaştnlştlr. edcn Alman birliklerini serilerinden vnr10 Fabrlkada yeniden vücude ge maları beklenirken on'ar, köprühaşım tirürr.ış olan hesab ve ticaret İşlerİ ser. biraz fenlşiettntten sonra, b!r Alman t a . vis'eri yeni ana talimatnrme esas'arlna arnızOTin bekleme|e başladılar. Karaya göıe çp.lışmağa başlamlştlr. Hesab İşleri pıktıkları raman VP ondan sonra bfr nia bir şubesi halinde kurulmuş olan hafta Trtiddetle 8nteri bomboş denilecek Malîyet Bürosu, fabr'kadaM imalâtın Wr hnMc oMnÇn ha'de. Müttpfik!*r, n e . maüyetini tesbit edeb.letck bir derecede d<*n ınrln bir taarrnz yapmadılar da okuvvetlenmiştir. tnmp AİTran taannrunn bpkledfler? Bn, anlaşılmaz bir şeydlr. Herhalde 11 Fabrikanln genişleMlmesi İçin girişilen inçaata gelince: 1943 yazînda Anglo . Saksorlar, kendilerinln de k a . bit.rilmelerine imkân hasll olmlyan ye bnl r e telâş ettikleri gibi az çok bnhni bîr.alarln önümüzdeki İnşaat mevsi ranlı bir vaziyete düşmek için, kollarmı İçin fedakârllktan kaçlnrnadlğlnl gösminde tamamlanmalarl için lüzumlu kaTnştnrnp Almanlann taarrnnınu bek. terir. Hatirlmda yanhş kalm&djysa, pitedbirler allnmlştlr. Çoğu lemmuz ayın lememişlerdir. yangp hasllatlnln hazıneye devrindenda b.tiri'.ecek bu binalarda teknik serVettuno çıkarmasından sonra, askerl berl Kurumun %raridatl azalmıyarak artvis, Itimya ve mekanik lâboratuvarlarl, muharrir arkadaşlardan birinin bu hamlş ve 1943 ylll bu bakımdan bLr rökor kadrolarlnı genişleterek jcrleşmek reketi Anafartalar çıkarmasına benzet. teşkil etmiştlr. imkânlnl bulacak, tayyare ve plânör t a . mesi üzerine bir jazı yazmıştun. Bu son Milletin bu dar ve sücmtıll zamanlarra\r ve revizyonlarınln müstikil tesisler Anglo Sakson çıkarması da, 1915 ni. dî yaptlğl fedakârlığa mukabil Kurum de yapılmasl kabil olacaktlr. sanındaki Anglo . Sakson çıkarmasına 3 Fabrüa teknik servlsinln persoçalısmalarlnln verimi ne olmuştur? BuB nalar tamamlanlnca motöi" ately;.'. benzcmiştir. O zaman, karaya cıkarılan neîi geçen altı ay içinde küçük bir tanu da şöyle hulâsa ecebilir;z: de yeni makine vasltalad'e müstakil bir tngriliz kuvretlerini bir avnç Türk askerl kım değişîklikler gösterdikten sonra 14 a Yüksek Mühendis okulunu biti yüksek mühendis, 4 mülıendis, 15 tek servis halinde Işe başllyabilecekt.r. karşılamıştı. tngilizler, donanma toplaren ilk altı hava mühendisi, ihtlsaslarinl nisjenden, 10 memur 23 ustabaşl ve işçi 1944 yilmda yeni binalarda çahşrralar nnm müthiş ateşi altında. sayıca üstün. yükseltmek iç ! n yakinda Amerika ve olrrak üzere 66 kişiden ibaret kalmlş baş^Eylnca, fabrika kurulu?unu ikmal lüklerinden de istifade ederek şiddet ve İngiltereye gönderileceklerdir. etrriş vo memleket hav3cılli>l için verim sür'atle llerliyeceklerine sahilde oyalantlr. li bir müessese vaziy^'ine girmiş ola mışTar; hattâ deniz banyosn bile yap. b Beden terbiyesi öğretmenlerüe ] 4 Etüd Bürosu geçen a tl ny içinde mışlardı. Sonra, sagdan soldan ceb. G.ızi Terbiye Enstitüsü beden terbiyesi caktır. M?gister tayyarelerilo THK 1, THK 2, TÎ yürüyüşlerle yetişen Türk kuv. şubesini bitiren genclerl İnönü kanapin*** THK 3, THK 4. prototiplerimiz üzerinveöerinin başına seçen Atatiirk, da yetiştirerek bu elemanları bazı v:lâde (20714) saat çallşiılş. İngilız, Havaclllğin, savaş ve bar'.ş zamanlafngiliz kuvvetlerinl denis kenarı. yet ırerkezlerinde açilaoak plânör ku^s. Leh normalarlle birlikte fabrikanm rlndöki hayatî ehem.niyet: üzerinde, iarlnı çallştlrmak ve okul gencleri içinna kadar sürmüş, Seddilbahir ve Annormaüzasyon İşlerinin tanzimine de fazla durmağa artlk lüzıım ka'mamlştır. den en iyi plânörcüleri scçerek İnönü bnrnu bölgelerindeki Türk kuvvetle. vam etmiştir. Uçak henüz 40 yaşlnda bir icad olmssıkamplnda toplamak programlnln tetbirini arkadan çevirerek Boğazı ele geçirna rağrren, göklere, kara'.ava ve deniz. 5 Teknik servisin tecrübe ve protoklna başlanmlş ve ilk parti clarak brömek makşadile yapılan çıkarma hareke. lere hâkim olnr,\ştur. 1100 kilcmetre hızva alan gencler paraşütçü olarak da ye t p klsmlnda prötotip imalâtlna devam tini akamete uğratmıştı. la uçan pervanesiz uçaklar yaplidlğl bir tişlirilmişlerdir. Bu yll Adı ve Samsun eai'erek (12855) saat çalışllmlştlr. 6 Kimya ve mekanlk lâboratuvarla. de';irdey.z. Amerikan sanayü geçen seNettnno da böyle oldn. Tam bir basda p ânör kurslon açllmasl kararlaştu ne 87,000 uçsk yapmlştlr. Bu yl". 100,000 kınla yapılan çıkarma üzerine, Romayı rllmiş ve yüzlerce gencin slhhî muayene rlna ayrllan teknoloji klsmlnda mesai müsbet neticeler vermiştir. Kimya lâbo uçak yepscaktlr. Yarm, fc,ırb bittiği za. ele geçirmek veya Cassino cephesinde L lerir.e baslanmlştır. ratuvarl Küçükyozgad ko'lodycnunu Is man, binlerle ve binler'.e boır.ba uçsğl nad ve şiddetle çarpışan Alman tümenc Etimesud uçak fabrikaslnın ça lah ederek millî malzeme ile tayyareci yolcu ve eşya naklinde kullanllacaktır. lerinin gerisine düşmek kabil olduğil Lşmnlarl gelismektedir. Amerika ve İn likte kullanllan vernik ve l.ıkların ima Hava postaları görülmemiş bir hlz'a inhalde, hiçbiri yapılmadı. Hattâ bn mn. giltereye lsmarlanan malzeTienin mühi^ line imkân hazirlamlştır. Sa'ln alman kişaf edecektir. Demiryollarl ve şoseleri bir klsml gelmiştir. 1944 i!k istihsal se makineler yenl binalara ycrleştirildik malıdud olan yurdumuzun, hava nekli kemmel baskını yapan birlikler sonnesi olacaktlr. Burada Mag'ster mekteb teıı sonra lâboratuvar istihsa's geçecek. yptırdan baska anemleketlerden istifa. radan buhranlı «amanlar geçirdjler. Nedcn? İlkönce »«şırtma maksadUe ve talim uçaklarile büyük taşlt plânör tir. d3si daha büyük olacaktlr. TekerlpŞİn yeıine kanadl İkame etmek için hava az kuvvetle bir çıkarma yaptılar da son. leri akrobasi tekâmül uçaklan inşa Lâboratuvar bu işlerden başka fabrlcl'.lğa. çok daha fazlâ önem vermemİ2 ra kolayca muvaffak olunca mı isi büedilmektedir. kaııln gündelik çallşmalarınin l'izum yüttüler? Fırtınalar, büyük kuvvetlerle d Havaclllğln en önem.i ilıtiyscla gösterd'ği araştlrmalanna da deva;.i p* lâzlrrdır. bunlann mnhtao oldnklan bol malteme. rlndan biri olan aeroJinamİk enstitü miş ve fabrikanln (Heratoi) uasfiye Tü:k Hava Kurumur.un başarılarınl yi hele Anglo.Sakson ordularında nün İnailtere ve İsviçreden gelen pro maddesi ihtiyaclnı da temin eylemiştir. telrik ve takdirle karşllarken Türk bu malzeme liizcjnundan faria boldnr. jelerinden birinin seçilmesi için yapılan 7 Tecrübe makineieri iht'yacl ta karttllarmi ve kanadlarlnl artirmak çıkarmaga mâni ml oldu? Yoksa, görüşmeier yakmda bir neticeye bağ rnamîanmlş halde bulunan rrekanik lâİçin, Kuruma maddî ve manevî her yar «yüzdejüz emniyet» prensipile mi ba lenacaktlr. boratuvar ırillî malzeme ii'.erindeki tet dıml yapmak millî vazifemiz olduğunu kadar afır davrandılar? *** kiklerine devam etmlş ve ağacîarlmlz bir daha tekrarlarîz. Bljittefiklerin karaya çıktıktan aon. Etimesud uçak fabrikası Türk Hava etraflndaki çallşmaları kat'î Altın f iatı ABÎDtN DAV'ER ra, günlerce oturup Alman taarrnzn müsbet neticelere varmıştır. Mekanık lâKurumunun en büyük, en klymstli ve beklemelerinin hikmet ve sırnnı, lamanDün bir Reşad altını 37f.î. külçe sl. la öjjreneceğiz. Fakat, bn harckâtı İdare tınm gramı 498 kuruştan rr.uamele görÜlkelere zafer taşlvan çelik kanadlar... San'attan şeref kazandıran büyük kudretler fllml eden fngiliz generallannm, tngilfa sevk müştür. ve muharebe talimatnameslnln «ordnnna Zelzele felâketzedelerine harbde ilk hedefi donanma ve hava kuvvetlerinin yardımile diişman silâh!ı teberru kuvretîerinin mukavemetinl kırmak» ol. OLÎVİA DE HAVtLLAND GEORGE BRENT JOHN PAYNE'in Zelzele felâketzedelerine dün de 1120 dufnnu söyliyen maddesindekl «donanl.ra teberru edilmiş, bu suret'a şınıdiHakikî hayattan yarattıklarl bir kahramanlık destanl, Ame rika hava donanmaslnl seferber eden bir heyecan dünyasldır. ma» kelimesinden ilham alarak sahne ye kadar toplanan para yekunu 77428 yakın kalmak istemiş olmalarma da lirayı bulmuştur. hiikmolunabUir. Ayrıca, Eır.nıyet Sand.gı tarafından Trak fsciası kurbanları ailesina 300 iira DİKKAT: tlk gece İçin numaralı yerler şimdiden satllmaktadlr. verilmiştir. Seri hallnde imaline bEşlanan Maglster tayyare'.erine aid malzeme Umemile gelmlş, THK. 1 büyük taşlt plâoörüniin seri İnşaatl sona erecek vaziyete getlril. miş. bir kişilik THK. 2. ekrobasi tekâmül tayyareslnin İlk savı!arır»m inşaslna h ü ' vcr.lmiştir. THK. ? ile birlikte 1944 te seri halinde İnşa edilecek olan THK. 3. ve THK. 4. protoMrjIerinin resimleri tamamlanmak üzefcdir. Jk. motörlü olan THK. 5. prototİDİn,in 1944 t e İkmal edilebibnesi Jçin de tedbir allnmlştır. 2 Fabrikada müstakil bir servis halinde kurulmasina başlan&n Motör Atelyesi için lüzumlu makineler lsmarlanmıştlr. Binalar tamamlandlğl slrada bu makineler gelm'ş ve atelye arzu edilen sekllde İşe başlaraış olacaktır. Motör atelyesi için insaslna başlanan hususî motör tecriibe b.naslnin havalarln birdenbire soğumasl yüzür.dcn bıtirilmesine İmkân hasli olnBmışsa da merrleketimizde ilk defa vücude jetiril. mekte olan böyle bir te^übe dairesinin aceie tamamlanması için her flrsattan ist.fade edllmektedir. Türk Hava Kunı. mu, 16 şubat 1925 Te kurulmuş olduğuna göre. bugün 19 yaşma girmiş bulunu. Beykozda Taş ocaklannda Eyüb is yor. Nizamnamesİmile çaJLjşan biri, hakikatte Mehmed nm 2 ncl maddesi Kururaun gayesiai adlı bır idam mahkumu olduğu ve onşöyle t a r J eder: •Kurumun gayesi, Türklyede, havaclsenedir firar halinde bulundu'^ı zarmile geçen iıafta yaialanmışU. Bu adam llgln hayatî ehemmiyetin: tanltreak, bakkında yapılan tahükat yeriuin Bur Türk gencliğini havacl olarak yetiştir. sa olduğu öğrenilerek, vaziyet, oradan msk, bu maksad.a lüzumlu gorü.ecvjk «orulmuştu. Bursadan geien cevaba go teslsleri kurrr.ak ve genc nesllde havacl' ık aşkml uyandlrnoak için tedbirler re, yakalacan adam, Rizenin Karadere almaktlr.» nahjyesiııin Selimiye köyü ahalisinden Kurum, gayesine varmak için muhtac aslen İstanbullu Mus^fadır ve hakkmolduğu parayl, halktan toplamaktadlr. da, 1933 senesinde Bursa sorgu hâkimOnun bugüne gelinciye kadar, kaç milliğince ilk tankütat açılmiştır. Tahkika: yon İira topladlğlnl bimiyorum. Fdkat mevzuu, suçlu, Nuri adlı birinl taam13 ü.r.cikânunda genel merkez heyetln. müden öldürmek, yol kesmek, Osmanlı de okunan merkezi idare heyeti raporunBankası şubesini soymak, eşkiyalık suç dan şu satlrlarl alıyoruın: larıdır. Ancak, o zaman kaçan Mustafa «194S bütçe yllml, iyi verimü bir çallşhakkmda gıyabî tevkif müzekkeresi ke ma devresi olarak kapatlyoruz. Çeş.dli silerek, takibat, ele geçirjoe tekrar yü ge'ur kaynaklarimizdan bu yll Içinde, rütülmek üzere muvakkaten durdurul vilâvet ve kaza şTjbelerirruzin masrafları muştur. Gıyaben idama mahkum olduğu çlktlktan sonra aitl milyon liıallk bır haberi, İdam cezası yazılı maddeye uy gelir eld« edilmesi, millî goyrctin geüş. gun takibat yapılmasınm yanlış akset merir.de övülecek bir hlz başlamış oldumesinden dolayı ortaya çıkmıştır. Gı ğunun beürtisidir. Yurdda kcklü bir hayabî olarak da verilmiş mahkumiyet ka veclllğln kurulmasl için, en ücra köyran yoktar. den en büyük şehirdeki vatandaşa kaMustafanın tahkikat yerine gönderl dar, bütün Türk çocuklarmin verdiği mesi lsteniMiğinden, kendisi, Bursaya emeğe karşl yüreklerimlz şükran'a doluyollanmak üzere dün jandarmaya teslim dur.> olunmu?tur. Bu sözler, Türk milletinin havacilık Mehrned hakikatin anlaşîlması için Bursaya gönderiliyor Türk Hava Kurnmunun öıtümü 19 utıcu * Yazan: ' " ^ * ^ * ABIDIN DAV'ER en faydall eseri olduğu için, anvn çaiıçmalcrlnl daha yakmdan ve daha mufasJ sal olarai tetkik etrr.ek g?rekt r. Fabrikanln son altı aylık çailşmalarlnl söyle hulâsa etmek kabildin 1 Geçen altı ay İçlade malzear.e, mr;klne gibi ihtiyaclarinl tem'n etmeğa ve te?kilâtml tamamlamdga çabşrr.lş olan Etimesud Tayyare Fabrikasl için 1944 ylh ilk istihsal senesi olacaktlr. boratuvar, geçen altı ay İçinde, ağac, çclîk ve tayyare parçasl olmak üzere (9000) tecrübe yap. mlştlr. 8 Fabrikanln imalât servisı Hava okulumuzun tayyare ve pl^nörlerinin tamir ve revizyonu işlcrine ve yeni tayyare inşaatlna devam ctaıiş. H?va Müsteşarllğmin ayda 2261 saati bulan muhte'if cinste bir çok işlerlııi yapmlş ve fabrlksya ald ve dlşarıdan getirilmesi güçeşrniş bazı makineler ve kontrol aletini İmal etmiştir. •ÜÇ A N D O N A N M A L  L E Sinemasında Bu şaheser Yarın Akşam Kumkapı nahiyesi halk dağ:tma birHariciye Vekâletl umumî kâtibi bü liği reislerinden Hulusi Atamer'in ekelçi Cevad Açıkalın Ankaradan mek kartı zimmetine geçirmek sure. îtanbula gelmiştir. tile vazifesini suiistimalden muhakemesi; istanbul birinci Millî Korunma Karadenizde fırtına var mahkemesinde neticelenmiştir. Ke>ndiBir müddettir güzel gide.i hsvalar bozsinin altı ay ağır hapse konulması, alü Duş ve yıldız lırünası Karadenizde ay da memurluk hakkmdan mahrum tupddetle hissedilmeğe başlarr.ıştır. Dün tulması karar altna almmıştır. abah Bcğazdan çıkan motorler Karade. nizdeki fırtmann şiddetinden geri donKocasını öldüren kadın müşler ve Büyükderede demirlem:5İermahkum oldu <3ir. Bir müddet evvel Beyazıdda kocası Eğlence san'atkârları Rıdvam tabanca kurşun.le ağır surette yaralıyan ve bu sırada kendisi de işçi değildir kazsen gene ağır surette yaralanan Beyoğlundaki Londra. tirahanesinin sahlbi; İstanbul milll korunma müddei Leylânm muhakenıesi; istanbul ikmci bitmijtir. umumiliğine müracaatle. Evangeliva ve ağır ceza mahkem«mde llahkeme: Rıdvanın başka bir kadmla Lea adlarında iki kadının mazeretsiz birlikte yâşamasndan müteessir olan işlerini bıraktıklarmı, bu lıareketlerinin Leylâmn. kocasını tehevvüren öldürme. iş kanununa muiıalif bulunduğun'i ileri ğe teşebbüs ettiği neticesine varmıştır. sürmüştü. Buna tarsı, bu iki kadın. Ve bu vaziyeti tahrık mahıyetinde sakendüerinin birahar.ede işçi olmayıp yıb, mevkuf olmıyarak muhakeme ediartist olduklan müdafaasında bu'unien Leylânra Cç buçuk sene ağır hap. duklanndan, müdâeiuınumiHk. Ticarst sine karar vermiştir. Vekâleti Mmtaka Sanayi Odasmdan vaziyeti sonr.uştu. Gelen cevabda. Londra İhtikâr yapan bir tacir birahanesi iş yeri olmakla beraber, eğtevkif edildi lence san'atkârlarmın işçi sayılamıyaKanaviçe satışında iht:k5r yapmakcaklan İktısad Veitâleti İş dairesi reisliğinin yazıana atfen b;!d;rilmistir ve tan İstanbul birinci Millî Korunma başlabunun üzerine, müddehımumilikce. bu mahkemesince muhakemesine İki kadın hakkmda cezal takibat yaDila nan Sultanhamamuıda kanaviçeci Es k.nazi; tevkif edilmiştir. mıyacağı yolur.ria b n r helirtHmiştir. Hariciye Umumî Kâtibi »ehrimizde Bir birlik reisi mahkum oldu Tepeden inme Fıkra meşhurdur. eibette bilusınlz, ama, eitekrari ahsen! Balık, yavrularmj etralına topjam^ş; ağzı var, dili yok. geçiriyorlar. kablonun kanadı var, eli yok kepçeye kablo deniz mahirLklannın ucunu, katıca bir dinamoya bağlıyor. Insan denilen gözü !ar, dinamo işlemeâe başlıyor, oradan doymaz canavardan neler çektiklerin: çıkan elektrik, kablo vasıtasile kepçeye. anlaür: balık milletinin, çeşid çeşid ö kepçeden suya geçiyor. Civarda ne kalüm âletlerine yakalanmamak için na dar balık varsa, elektrik cereyanına tusıl harsket e'rnes: gercktiğins dair ders tulup, muvakkaten kötüıüm hale geliverirmiş. Oltayı tarıf etmiş; zolıanm. jor, balıkçmm elindeki kepçeye doluinsan için bile. ne yenmez yutulmaz yor. Ondan sonraki seyahat malum. şey olduğunu anlatmış. dalj'ana dalma Kepçedan kayığa, kayıktan tepsiye. tayın yanarsmız, adı üstiinde demiş; se va^'a, mideye!. ğirtmenin önüne düşmemeŞe, arkasınBu usUİ sayesinde, bol, çeşidli, diri dan koşmağa gayret edin, fırdondü ile diri balık tutuluyormuş. dalaşmayın, ağa sataşnıaym, çökertmeye Derj'a İçre olup deryayı bilmiyen yanaşmaym. kıyı kıyı koşmay'ın, doğru m'ahiler imdi artık asrîleşti. E'.ektrıği yoldan şaşmaym.... derken, maaile, baş bile öğreniyorlar. Ana balıklar, bundan larından aşağl bir serpmedir inmi^. E sonra, çocuklarma bir de eîektrik ders: tekleri kurşım dolu bu delik dcşik tu verecekler. cAman çocuklar, dikkat zağın altında ne yapacaklarır.ı şrşrrıp diyecekler; kulaŞmızda küps oîsun. yüzüne melul melul bakmağa bcşiıyan EU>TI den:zde, elektriği karada görün yavrulara, anaları, şu mersiyeyi ofcuDağ ve fare muş: La Fontaine masa'larmm başlığına benzedi. Fakat, masal anlatacak değilim. Gene müstakbel dünyadsn bahsedeceğim. Son zamanlarda, bu lâfı pek dilime doladım gibi eeîiyor ama, kabahat bende değil. Eskiye rağbet gitçide azalıyor. Bir yandan bombala/ gümbür gümbür patlar, mamureler cayır cayır yanarken, öte tarafta. sünnet ço. cuğUna acısmı unutturmak için çalınan hokkabaz düdüğü ne/inden sulh lâfları ku'sklan çıni.tıyor: konservc kutusu vapmak için teneke, krem tüibü yapacak kalay bulamıyan. dünya, \am harbden sonraki endıistrinin gelişimini anlata anlata bitiremiyor. Evet, eskiden herkes bıktı, hele böyle küflenip koktuktan sonra. Onun için, ben de. yedi İklim dört bucaktan gelen lâflara kulak misafirl olup, ayni telden çahyorum. Mesele bundan ibaret. Gene şu mahud otomobu nikâyesi Harb, hele bir bitsin, bakın, piyasaya ne otomobiller çıkacjknuş! Fren terdbatı enstantane Sür'at tertibatı, yıldırım gibi. Çamur. lukları kauçuktsn KonforunUn yanm. da, en rahat ve süslü salon haltetmif. Şaslleri mağnezyumdan. Tavanı vc vanları şeffaf, için. de oruranlar dışanyı mükemmelen sey redecek, dışandan bakan ieeriyi eöremiyecek. Otomobilln İçinde bir Friji. der bulunacak, hararet derecesini hiç değismeden muhafaza edecek, vesaire. vesalre..Hani, yobazın, duvarlan mahallebiden, tavanı kadayıftai, camları güllâçtan, döşemesi baklavadan filân diye. cenneti, mldesile bir tarif edişi vardır. Harbden sonraki dünyayı ballandıra ballandıra anlatanlan da. ben, bir parça o yobaza benzetiyorum. Nasıl benzetm:yeyım ki, blzzat otomobiî fab. rikatorlsrı bile, harbden sonra, mağnezyum fiatının ne olacağını, kauçuğun, Doğum Maruf sporcu'.arımızdan Gaiatpsaray birinci futbol takımınm ve millî takımm eskl kalecisi Avni Kur^.in ar::adaçımızın ve Nihal Turgan'ın dün gece I bir kız çocuklan dür.vnva tje!m'=;f.r Genc aileyı tebrife eder vt vavruya umes"ud bir hayat dileriz. «Buna, tepeden inme dsrler, bundan kurtuluş yoktur, çocukıaı\» Açıkgözün biri, yeni bir balık avlama usulü keşfetmlş. Bizde de keşfetmiş'erdi. Düşman memleketine hava akını ycpar gibi. daid:%ı s'uda bahk Ekmek kalitesi nesünin kökünü kllnı'n'.ı d'namit usuBazı gazeteler ekmek çesnisinin dün lü, bümem hâ'â var mı. Araştırmadım, deıı itibaren değiştirildiğini yazmışlar. bümemeği tercih edivorum. Bu, öylesi dır. Çeşni değişmiş değildir. Belki gele. değil. Dünyaya yayılırsa, kimbilir hancek hafta sonunda değiştirilerek ekmek gl tarihte, hangi balığın verdigi yukaiçindeki yüzde 15 çavdar miktarı yüzde nki nasihatl. denizlerin dibinde hükümona indırilecek ve yüzde bej ınısır ko^ den düşürecek kadar mühim bir usul, nulacaktır. Ağı demlp tellerden yapılma bir benzinin kaça alınıp satılacağmı bihnlyorlar. «Hele bir su!h olsun» dan sonra, üâve edilecek söz, bence şu olmah: «Görürsünüz siz, ham maddelere nasıl saldıran saldırana!» Hâsılı, yanru bugünden sezmeğe kalkışanlar, akıntıya kürek çekiyorlar gibi geliyor. Dünya, muhakkak ki ge Bu bedava ssyircılarin sayısı yirml be. Bir şeyler doğur.\cak, şüphe yok kadarmış. Günün birinda yskayı ele ama, bu kadar ağn çektikten sonra. vermişler. Umumî âdaba ayklrı har e ket. korkanm, yavrusu, dağm doğurduğu ten dolayı, soluğu mahkemeds almışlar. Hâklmle bu yirmi maznun arasında fareye dönmesin!. neler konuşulduğumı bilmiyorum. BelGöze yasak olmaz ki de «kadın erkek karmakanşık, çırçıplak yemedikleri herze kalmadığı Göze yasak olmaz, derler. Evet ama. halde, onların bu hali umumî âdaba ufacık bir farkla, gözetleme yasaktır. aykırı sayılmıyor da, bizim seyıetmePlâjda, bütün mayolular, birbirini, göz. miz neden ahlâksızhk oluyor? Barlar. lerile didik. didık edebilirler. Ama, bir daki yan çıplak, haHâ cascavlak danskabinenin budak deliğine gözünü uydu lann seyircilerini de mahkemeye verrup, velev mayolu da olsa, içerisindeki deniz kızını gözetleyenin gözünü oyar senize! Bizim gözetlediğimiz çıplaklar. urr.umî âdaba uygun ış görüyorlarsa, o lar. Amerikada böyle bir vak'a olmuş kllîkta sokağa çıksalar ye, bakalım!» gibi lâflar olmuştur. bir gözetleme vak'asl. Bu yirmi maznunun, mahkemede foBir çıplaklar cemiyeti, etrafını duvarla çevirdifi boş bir sahayı, kendisine toğrafı çekilmiş. Hepslnin. yüzü, şapmalikâne edinmiş. Amerika kanunian kalarile örtülü. Yalnız bir tanesi, hiç kadın erkek bir sürü insanm, bir ara oralı değil. Ya bekâr. ya çok kurnaz da, çırçıplak yaşamasına zâhir müsaid bir adam. Karlm yok ki snkmayira, yaBunu mustehcen ahvalden saymıyor. ram yok kl gocunayım demsk istiyor Belkl de. bu gidlşle, bütün dünysnm, gibi bir kalender hall var. Ötekl on ylyecek ve siyecekten yana. Adem Baba dokuzun hareketi mânall. «Biz, çlpdevrine döneceğinl hesab ederek. o ha. lalJarl seyreyleriz ama, umllm! â d a . yata şimdiden alışımk İstiyenlerl ma ba 5y!e rlayetkârız kJ, vüzümüz bi'e örtülü gezeriz, diyorlar» sanki! zur, hattâ hakîı gördüğü içindir. Neyse, orası lâzım değil, gelelim bi 2im çıplaklara. Evet, anadan doğma gezenleria bu ma. hkâtıesinı keşfeden bazı meraklılar baş kaıarınm vücudü *, bakalım bizp benziyor mu diye olacakbahçenin bir tarafın da, kendilerine, bir gözetîeme yeri açrnuşîar. Oraya rahatça kurulup, bahçede kendilerini yalnız zanneden, genc ve güzel, çırçıplak k a . dınlann güle oynıya, koşa zıpbya eğ. lencelerlni seyreder dururlarmış. H. V. zun, İ