19 Ocak 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURİtfET 19 Ikindkânun 1944 Portrelet* Garbdan ve Şarktan I Said Köknar Kuvvetlî bir aktör, tiyatroya âşık bir san'atkâr? ağırbaşlı iyi bir insan İstanbulun imar plânı ve bugünkü harb Şehirdlik mütehassısı Prost neler söylüyor? San'atkâr Vasfi Rıza Zobu, arka lindeydi... Ona «£eçmlş oîsun dedaşı Said Köknar'ı şöyle anlatıyor: dim.. «Keçki ölseyiim. Bundan sonSoğukçeşmedeki «A'ayköşkü* r.ie ra yaşayıp ne yapaeağım, sahneye Siması masallı ricenglne karlşmama. kurulan «Sanr.yii Nefise Birliği» nin çıkamadıktan sonra...> diye cevab vayetlerle dumanlı. larini tenbih ettiktiyatro şubesine muhasebecı ciarait vermişti..... Ne zaman yaşadığı ten sonra, altlnlar intihab edilmi$tim. Saldi işte evBeş sene, sahneden uz3k kaldı. tam kestınlemed^ği ve z'yalarla parllyan velâ orada, Naşidin cavsiyesile tanı Fakat ayni zamanda tiyatrrdan ugibi nerede doğduğu bir şar içinde, cenkdım. Muhsin Ertuğruluu, onu nasıl 7ck kalmasma kimjcıin gönlü rszı da kafî olarak belli leçen iki orduyu da. görüp beğendiğini bilmiyorum ama; oLnıuyordu... O zamnnlar «Darülbeâeğil. En çok İzmirli olmaslna lhtimal den aylrmakla meşhur Boileau Ho ha yaklndan görebilmek İçin haşmetle bir gün: «Naşidin tavsiye ettiği Saidi day:», bugünlcü «Şehir Tiyatronj» veriliyor. Zaten rivay^te göre asıl İsmi mere'e karşl hayranlarln hayranıdlr. «Gargar» a İndi. TruvaSllarla Greklerin Darülbedayie almak istiyorum. Pek nun teşlıilâtı kadar geniş •değlldi. • Mcleziten» imiş. Meles çayl klyislnda 18 İr.ci aslr birinci yarıslııdaki İngiliz mukadderatmı tartacak altın terazi işimize yanyacak, lyi bir aktör o Sahne haricinde yapılacak şeyler doğcuğu için kendisine o İsmi vermiş klasik şairlerinden ve münekkidlerin elmde, ve kendi kalbi, İçin için, Truva. lacagını tahmln ediyorum.» deciği kıttı. Muhsin Ertuii'ul, sırf Saidin ler. Bu çay Izmirdedir. dea Pop dahi şöyle der: «Homere kenJİ lllar tarafindadlr. ni hatırlıyorum. şahsı irin rsohne müdüra'nib nü Horr.ere o çay a hep «Mukaddes Me. kaîiramanl Achille'e benzer, onun gibi Fakat ne o? Truvalllar mağlub oluİstidadı hakkmda hiebir fıkrim ihdas etti. Mu'omerl'ik, mubayaa Harbde tayyarelerin oynadığı mühim 55* dedi. Çünlcü onun kaynağl İlâhe mukavemet edilemez bir kudrettir. yor. Jupiter klzdl, bir yllduim, bir daolmadığı halde Said için böyle bir memuriujju yaptı... Bütün bu za rol sehırlerin injaatında da bir hayli Dlcna» nin hamamiydı. Homeife'in Öııünden herşey kaçar. Devireceçji ma. ha, üç defa daha; ylldlrim ki onun düşünceyi sevincle karşıladım. Bil man içinde onun gerîfieri kulis ara değ.şiklık husule getirmektedir. Bir şiıri şöyle diyor: «Ok atmayi çok seven nialar çoğaldlkça şerefinin parlaklığı alânıetiydi, Grekkr onun orada olduğu. miyorum, belki de bu sevinci ben smian ayrıldığını gdrmedim.. Çıka muharririmiz nu anladllar ve korkarak karargâhlarlşehircilik mütehassısı bakire Diana, kalm kamişlarla dolu artar.» (2) de doğurtan kuvvet onun fıtrî ler ma'ı&ı srhneyi hasretls; muvaîfa Prost ıle görüşerek istanbul şehir plânı. Mdes'in klyislnda atlarınl koşarak, Onun şiirindeki büyü nereden geli na çeklldiler. Diğer ilâhlar şaşirlyorlar, biyesi, saygüı hali idi... kıyrtle c&lışan arkadaşlaruu da nın bu noktadan tadıline lüzum olup altın arabasile İzmirden, bağlar arasmyor? Edremid körfezindeki Kazdağlnın baş tanrınln İşine de karlçamazlar. 1929 yılmın eylul ayı idi. «Meri yaşlı göz^r'e seyretti... olmadığını sormuştur. Prost bu hususta daki Klarosa doğru, orada kendini bek ezelî karîarla örtülü en yüksek zirvesi Ns yapmall? Kalbi Yunjn'.llar tarafmDugen davasıı isimli bir Amerikan liyen gümüş yayll Apollon'a kavuşmak ne «Sarıklz» denir. Hem 'sarl, hem ev. de olan Junon, Jupiter'in karisl. t e r . Allah, iyi kullarmı tahammül Im şu izahatı vermiştir: piyesini provaya koymuştuk... Bü tihanmdan geçirdikren sonra gönülçin hizla gidiyor.» liya klz. Görenler yeminle temin eder tibat aldl. Gargara g'dip işve ve füsun« El;mizde bir çok plânlar vardır. tün roller tevzi edilfniş: yalnız bir den isteğine, içten sevincine. kavuşIzmirde iki çay var: Biri «Kemerköp ler kl geceleri Sarıklza nur yağlp du~ la kocaslnl o kadar kendinden geçirecek BUhassa İstanbulun beş yüzüncü yılı irol, «Polis müfettişi Han> rolü aki Truvalılara yardıma imkân bulanıaturmaktan geri kalmıyor. Gecenin çin hazır bulunacak imar işlerine aid rüsü> lrmağı, ötek: «Halkaplnar» suyu. maktadlr. çıkta idi... Kimin oynıyacağmı düsln birinde temsil edilmekte oian «Ka plânları hazırlayıp Valıye tt)kdim edi Meles hangisi? İkinci asrln Yunan muYÜ7 elli yll önce, Birinci Hamid za. şünmek b ı n a düşen bir vazife deKudretli ilâhe bir buluta sarildl. til» piyesindeki «gardiyan» roMle yoruz. Bunların tatbikı emri bittabi harriı ve hatiblerinden Aristid bu çayl m;nmda, Fransanln İstanbul sefirliğini ğildi. Rejisörlük, o rol içln elbette şöyîe tarif eder: «Meles denize dökülürUykuyu da arkaslna taktl. O kadar ses. tekrar sahneye çıkma tecrübesini kendılerınce lüzum gcrüldükçe ve zayapan Choiseul Gouifier'nin üç büyük birini bulacaktı... yapan Saidi, halk beğenerek karşı man müsaid oldukça verilecektir. Şim ken çağlldamaz. Yazm da, kışm da ayni cilülik muhalled eserinde (3) şöyle deni siz gidiyor ki ayaklarl altlndaki ağac Bir gün çalışmak üzere tiyatroya ladı.. Ve böylece, bu kcca aktör ispat di bühassa İstanbul şehrine lüzumlu o vaziyettedir. Yağrnurlar onu bulandlra. ylğlnlarl ancak çiçek döşenmi? gibidir. yor: «Bu dağa dair garib bir tabiat hâgeMiğim zaman sahneds Saidr pro etti ki: San'at kudreti, aza eksikli lan tüneller bakkmda etüdlerde bulu rak tahkir etmez, slcaklar da cnu korNilıayet tepeye vardl. Jupiter sorar dise?: var, sonbaharln güzel gece'erin. va ederken buldum... Muhsin ona ğini belli etmeyîp seyh'cinin gözünü nuyorum. Bu tüneller bilhassa İstanbul kutmaz. Dcnmuş bir şeymiş gibi ayni «Neye geldin?. Neye gelecek, İşte ard^, Kazdağlnın üstünde, sabahm fecrinşekü muhafaza eder. Seıseri değil, yahaber yollamış, çagırtmış, gelir gelza dolu. Karıslnln halâvetile mestolan ile Beyoğlu arasında oİEicaktır, ve gönlünü büyüleyebiliyor den evvel, güneş gibi bir şeyin, ateşten t?ğinl hiç değiştirmlyor, VQ şehre âşık, mez de rolünii yazdırıp hemen sahJupher onu yanmda alakor ve... plrll #** flsklrlr gibi huzmeler serperek, ortaIkinci Dünya Harbinin verdiği ders şehlrden ayrllamlyor.» neye provaya göndernüş... plrlî altın bir bulut onîarln aşklnl örter. llğl aydlnlattlğl görülür.» Ve İlâve ediSald, 1317 senesinde Fatihte dojr ler şüphesiz şehircilik bakımından bir Bu vasiflar «Kemerköprü» suyuna Sarıklz tepesinde. zlya İnkisarları Bu münasebctle, tngiiterede alınaa Onun kıymetini pek çabuk anla muştur. Babası Maliye Nezareti ke takım değişiklikleri icab ettirmektedir. yor: «Bu garib hâdise için âlimler muhuyrraz. O slcakta kuruyan, mevsiminde oluyor öyle mi? Homere oraya zîfafların harb vergilerinden bahsetmek istiyorum. Sık. Tuluat kumpanyasmdan. Darül. tebesinden İzzet Efendizade Musta Bilhassa teîif tefsirlerde bulunduîar; fakat mefabrikalarm, müesseselerin en haşmetlisinl kurdu. İngilterede, harbin başındanberi, kimbedayiin Dram tiyatrosuna, oradan fa Bahaeddin Efendidir. Bahaeddin gizlenmesi; icabında halka E'ğmak ola ço.âslan, ya bitik, ya deli bir çay. Hal. sele tamamile halledilemedi.» buki Halkaplnar, bugün bile, Yunanll da eşsiz bir aktör olarak komediye. Efendl zamanının iyi bir saatçisi bilecek tünellerin açılması gibi zaıuret. Ismail Habib SEVÜK se, fazla kazano temin edememektedir. Charles Texie ise «Küçük Asya» esemuharririn anlattlğl glbi. Biliyonız ki Bütün fevkalâde harb kazanclan, yüzde büyük hamleler ve sağlam adım idi. Saidin ilk okuduğu mekteb Fa ler İlk bakımda göze çarpar. İstanbul Not: eski İzmir onun yanlndaydl. Aristidin rinde bu garib tabiat hâdisesinln doğyüz vergiye tâbidir. Yalnır harbden sonlarla öyle bir ilerledl ki: Cüsseri. iş tihte Pir Ahmed Çelebi mektebidir. şehrinin topografik vaziyeti buna pek mak üzere olan güneşin dağ zirvesinde«şehre âşık» demesi bundan. Hem eskiYazlda İsmi geçen mitolojik ilâhlardan ra, bu vergilerden bir kısmının kazanangal ettiği yerin yanında bücür kaldı Tiyatroya hevesini ilk tahrik eden çok müsaiddir. Yalnız bazı vesaitle den o suyun kaynağl bir mağaradan çl ki sislere aksetmiş ziya İnkisarlarlndan Dİana «Mehtab> İlâhesi, Apollon «Gü lara iade edileceğl vadolunmuştur. Sald, Dafülbedayie girdiği zaman de ağabeyisi musiki muaîlimi, Da alât ve edevatın tedarikine ihtiyac varkarmış. Bunu üç aslr evvelki Kâtib İlerl geldiğinl anlatlr. Peki bu hâdipe neş» ilâhl, Mercure de «Riizgâr» tanrlgenç, gürbüz, güzel bir adamdı... rülhanm Kazanc vergisi, en az yüzde 50 den müdür muavinlerinden dır. Harb sonunda şehir plânı tatbik Çelebi bile «Cihannüna» slnda söyler: Homere'in şiirlne nasll aksetti? Teophil sldlr. 1929 senesi 11 ikinciteşrin pazartesi Vasfi bey olmuştur. başhyarak senevî 20,000 İngiliz lirasını edılirken şüphesiz ki bu vaziyet gözö «Bir kemerden pek çok su nebean ederek Gautie «Homere bu tabiat hâdisesini (1) Bonaventur ve İkonomos'un «İzgünü; yani aramıza girdiğinin ikinSaid bu bahi&te şunları anlatmıç nünde bulundurulmalıdır.» bir göl halini allyor ve gölün sularl de kendi dehaslna lâyik bir surette çiire mir hakklnda tetkikat» kitabı. Eser geçen kazanclar için, mütezayid bir şed ayı başına gelen bir felâketle o tır: kilde artmak suretile yüzde 97 ye kadar geçlrdi» der. Yunanlllar o dağa «İda» ve nize aklyor.» Arsbzade Cevdet tarafından tercüme güzel adam bir harabeye döndü... çıkmaktidır. Geliri 800 tngilia lirası o o Sarıklz tepesine de «Gargar» derlprdi. « Mektebde arabca dersini pek edüerek 1932 de İzmirde bastırılmlştır. Şimdi o mağara yok. O göl de şimdi, O vakitler, <Darülbedayi> de prolan evli bir adam, 261 lira vergi vermekİlâhîar oraya İniyorlar. Onun için tepe severdim. Sınıfta da bu dersleri en İzmir Su Şirketinin bahçesinde berrak <Z) «Histoire les litteratures anvalar öğleden sonra yapılırdı... Öğ iyi takib eden bendim. Arabî hocatedir. 5000 Iira ge!ir sahibi olanlar, bumihrablarla bezendi. Sarıklz... 'Tanrılar bir havuzdur. Onyedinci aslrdanberi çej'nes et modernes» İ. m. İ. d. (3İyans leden evvel de, Muhsinin çevirdiği mızın gözleri bir karış ötesini göredurağl. nun 2807 lirasını hazlneye vermekle müşil çeşid seyyahlar İzmirde hep bu Meheyeti tarafından) 1900 Paris. «Kaçakçıîar> filmine çalışılıyordu... mezdi.. Kursüsünden sııal sorduğu kelleftirler. Şimdi Homere'İ dinllyelim: Baş tanrl les çaylnl aradllar ve hepçi onu Kemer. <3) Voiyage pittoresque de la Grece Said de bu filmde büyük rollerden arkadaşların yerine ben kalkar, Jupiter, diğer İlâhlara Truva ve Yunon 1782. Amerikada da, yılda, 25,000 dolardan Bakırköyünde Vasilyadis Leonid^ a köprü suyu sanarak aldjndllar. Lamarbirini oynuyordu... «Zincirlikuyu» da hepsinin ayrı ayrı taklidini yaparak fazla maaş ve gelir, milyarderlere bile, tine «Meles çayl olarak kabul ettiğim dında bir oduncu, karın yajmasırj bir otomobil içinde çalış'riarken, ne olcevablar verir, onlann hesabma iyi yasaktır. îusat büerek deposunda mevçud elli çe dcrenin klyislnda, şehrin kapısl rivarınmuş, nasıl olmuş; otomobil devri numaralar alırdım. Boylece başlada güzel bir manzara buldum: Kemer. ki odunu, çekisi 17,5 liradan satarken suç Bizde görülen lüks ve sefahet Iptilâsı, lip altmda kalmışlar... Yanmdaki dığım mukallidllği, hocaların, hatlstünde yakalanarak milll korunnıa köprüsü!» diye kendini avuttu. Chatcauyüksek kazanclardan yüksek verjfi alınarkadaşı ölmüş. Saidl de arabanın demelerin taklidlerinl yapmağa kabriand daha ihtiyatll: «Nerede olduğunu müddeiumumiliğine teslim edilmiştir. madığını göstermektedir. Geçen yıl bnaltından yüzü parcaîanmış bir hal dar Ilerlettlm..> günlerde, mükelleflere varhk vergisl Erenköyünde tstasyon caddesinde kö kimsenin bilmediği Meles» ded.'. Nihayet de çıkarmışlar... ÖŞIeden sonra titarhedilirken büyük kazanclar temin eSaid mektebden çıktıktan sonra müreü Yusuf Yalçıner ile Şaşkınbakkal bu mesele hakklnda kocaman bir iltab yatroya provaya geldifimiz zaman denlerden mühim bir kısmının, muhtellf (Seyrisefain) idaresina girmiş, bu caddesinde Mehmed Alp, Erenköy İs yszılarak Melesin Halkaplnar suyu oldubunu dııymuş; onun geçirditi bu çarelere başvurarak gayet aı, ancak yüzradan bir tuluat kumpanyasına in tasyon caddesinde kömürcü Celâl Yazar, ğu ispat edildi. (1) kaza hepimiz için bir felâket olde 5 nlsbetinde kazanc vergisi vermenin tisab etmiş, bir kaç plyes yazmı^, Kadıköy Mühürdar caddesinde Hasan İşte bu çayln adını alarak «Meleziten» YAZAN: NADİR NADİ muş aylarca ıztırabım cekmîştik... yoluna buldaklannın anlaşıldıguu sakendisi kumpanya kuvmuş, Anado Yalçınkaya, Pangaltıda Elmadağı cadde diye büyüyen şair «İlyada» slnl bitirdik. Bir sahne adamı için bu kaza ve (TasTİri Efkâr) da Peyami Safa lahlyelli ağızlardan durmuştnk. !u turneîerine çıkmıs, nihayet yuka sînde kömürcü Zeki Demirtaş da fatura ten sonra kör olunca, körlüğünden dolaneticesi san'atkârlığının sonu de rıda anlatılan şekilde Darülbedayie diyor ki: sız ve fahiş fiatla kömür sattıklanndan yl kendisine «Omiros» dedlle. MuhayŞimdi yapılacak iş, arkadaşımın da mekti... Tiyatro öyle bir san'attı ki: girmi.ştir. milll korunrna mahkemeslne verilmiş yilelerde o kadar büyüdd ki eski Yu«Muharririn tislubu insanı dinlendlteklif ettiği gibi, yüksek kaıanclardan San'atkârm bütün azasınm tam olnanlllar Homere'İ kendilerl gibi bir İnyüksek vergi ve reslm almanın eareslni riyor ve yormadan düşündürüyor. Evli ve lki çocuk babası olan ağır lerdir. masmı mecbur kılıyordu... Sakat, san göremiyerek onu llâhlara nisbet etve yolunn bulmaktır. İçtimai adalet, bn« Satırlann aîtında iddiasız bir füozof başlı san'atkâr, sahnede ve perdede Altın fiatı eksik azalı bir insanın sahne üstüntiler. Bazllarlnca Apollon'un, bazılarm. nu icab ettirir. ve sesll mısraları sevmiyen bir §air senelerdenbri seyirciîerinden alkış de çalışmasma imkân yoktu... Dün bir Reşad altını 3760, külçe altı ca Mercure'ün oğludur. Daha beşikteytopluyordu. Kuvvetli bir aktör, iyi var.» SaM, şimdi parçalanmış yüzü: bir insan olarak kendisini herkese nın gramı 504 kuruştan muamele gör ken dokuz güvercin llâhlar. tarafından (Son Telgraf) ta Nizameddin Naılf onu eğlendirmeğe memur edilmiş. Çoburnu, afzı ve gözile ne yapar. ne takdir ettirmiş ve sevdirmişti. müştür. cuk kuşlarm clvlltlslnl taklid ediyor. diyor ki: yapabilirdi... Bir aktör, san atini Bursa hastanesi başhekimliğî Mangalda yanarak ölen Kuslar ki kanadlanmlş şiirlerdir, dcğan «Çığırtkan kitabcüığın boyalarına seven, ondan başka hiç bir şey dübüvük şaîre İlk teraneyi onlar öğretti! 12 bin ton çimento bulruşmamak dikkatini gösteren sade şünmiyen böyle âşık bir aktör için Bir müddet evvel Bur S 3 hastanesi çocuk Horr.ere diye bir şahsiyet var ml, yok operstörlüğüne teyin edümiş olan dok. bir kapağın bu derece can ve dinabu ne büyük bir ıztırabdı... Hükumet 12,000 ton çimento ithallne Binbirdirekte Işik sokağlnda 13 numu? Ortada «İlyada» ve «Odise» diye tor İbrahim Ökteme, Slhhiye VekâletinSargılannı çözüp de hastaneden müsaade etmiş, bundan ilk parti olarak mizma vadedebileceğini kestiremenarall evde oturan Safer Çolağln 6 ya. dağ gibi İki eser var, Homöre nasll olce geçen hafta Bursa Memleket hastaneçıktıgı zaman içi boş bir kahp ha şehrimize 260 ton çimento verilmiştir. miştlk dotrusu.» şltıd&ki klzl Neriman evde oynarken, msz? Fakat onun zamanlnda yazl yoktu. si Başhekimliği vazifesi de llâveten vekazaen mangal çocuğun üzerine devril Yazı olmadan öyle azametli iki eseri (Vaklt) te Faal Ahmed diyor kl: lanndan her birinde cemiyetin, hatta rilrr.iştir. Yedl sene Zonguldak Bashemiştir. Vücudü yer yer yanıklar İçeri bir adam nasll vücude getirebllir? De«Eser ufak ufak mücevherlerle do tabiatin türlü safhalanna bakıyor. kirrlîğini muvaffaklyetla yapmlş clan sinde kalan küçük klz; kaldınldlğl Es mek ki o eserler bir şalüs tarafından lu bir mahfazaya benzlyor.» doktor İbrahime Bursada da başarllar onlardan bin bir hüküm çıkanyor. Lân;if hastanesinde ölmüştür; değil, çeşidli aslrlarda çeşidli şairler dileriz. (Akşam) da Vâlâ Nureddin diyor ki: kin nikbindir, yapıcıdır. Onda asıl bu taraflndan eklene eklene meydana gel«Müelllf, eserinin miniminl parça ümidli ve yaratıcı ruhu beğendik.» Münir Nureddin konseri di. İyi ama bir çok İnsanîar taraflndan Güzide sanatkârımız, Münir Nuıeddin, ineci suretile yazılmlş hiç bir şaheser mevsimin ikınci konserini bu akşam sa yoktur. Deha eserlerini ancak cna ge. at 9 da Saray slnemasmda veıecektır. be kalan dâhiler doğuruyor. Öyleyse... Nüshası 10 kumytar. Tevzi yeri: Curnhurlyet Matbaası ve Uğur Kitabavi Konser programmın birirrci kLsmmda, Bereket Girid adaslndaki son keşifler büyük Türk bestekârı Itrinin ölmez şahe. yrzlnln Homere'den çok önce de mevlcin için seri olan Nevakârı ile Sadeddin AŞa. Ta cud olduğunu meydana çlkardl. İnkâr Biı aylık 300 Kr. MOKr. hir Ağa, Rifat Beyin en güzel eserleri ecüen Homere yeniden dünyaya gelÜc ayhk 800 . 1S08 • iklnci ve üçüncü kısımlarında da beste miştir! Altı aylık 1500 . 2900 • kâr Lem'inin bir eserile balk türküleri Senelik Aristo «Şiir san'atı» kltabuıda Ho. 2800 . 540* • vardır. mere'l bütün kalemlerin üstünde tutuSesinin güzelliğine, sanatuun yüksck yor. Birinci aslr Lâtin belâgatçilerinden K O N S E R İ liğini de katan Münir Nureddinin bu Quintilen daha İleri glderek bütün feSemfiı Lutfl Kitabevi tarafından neşredilmckte olan, Diinya Şahe. Gazetemize eönderilen evrak ve vazıla» Itrî Sadullah Ağa. Tahir Ağa'nın es«rlerfle bazı yenî söyler. konseri, Türk müziğ'ni sevenler lcin bir sahatin Homere"den çAtlğlnı nevedilsin edümesin İade edümeı ve serlerinden Tercüme Serisinin 15 inci kitabı olarak intişar eden ve her Devrinin gerçek dehalarınl sahtelerin. şarkılar ve halk türküleri. musikl ziyafeti olacaktu". Hyaınrfan mes'ulivet kahnl nlnnmaz. sahifesinden aşk, heyecan ve niikte taşan bu büyük roman pek az «««««««««««•ı Kuşlar ve uçaklar zamanda emsalsiz bfr rağbet kazanmış. nüshası kalmamlştl. 2 nci bas. maddelerinden ge» len bu mikrobun kısı yeniden intişar etti, karilerimize samimiyetle tavsiye ederiz. Amerikalılar, ce. kökünü aramış, ni« nub Atlantıkteki AsRah 150 kuruş. hayet bulmus. T e . cension adasmı, Af. reyağında pek çok rikaya ve AyrupaSemih Lutfi Kitabevinde bulunan «Dünya Şaheserleri bulunuyormuş. ya gönderilecek uTereyağı, yayıkta Tercüme Serisi» ne dahil olan diğer tercüme romanları çaklar için, çok öveya makinede na nemli bir hava men. kadar döğülürse döfı şu ki, kuşlar, koca tayyarelere ger bundan üç çeyrek asır önce, Amerika. yoksul olmuş. Hukukunu devrettiği zili haline getirmişLa Dam O Kamelya .A. Dumas Fils Mithat Cemal 75 ğülsün, içinde. gene, çekten engel olmuşlar. da yaşıyan Cristobal Sholes isminde fabrika, cayır cayır para kazanırken, Nazan Danişmend 50 Mavisakalın Yedi lCarisl Antaiole France ler. Irili uıakh bü. mini mini su damlaları kalıyor; bu damHiç bir şey fayda vermemiş. Ascen bir mürettib ayni zamanda da şair. o, sefalet içinde, inliye inliye ö'müş. 50 Nazan Danişmend tün uçaklar, bu aAntatole France Tais lalar, zamanla, kültür haline geliyor, 75 Murad*Uraz da sayesinde, kendi vasıtalarıle, en u. sion kuşları, kışşt! demekle gider t a . miş . günün birinde, posta idaresine Geride, kalabalık ve sefil bir aile kal. mikrop yuvası oluyormuş. Abbe Prevost Manon Lesko kımdan olmadıklannı isbat edince, A müracaat ederek, icad ettiği bir maki mış. Onun da, neler çektığmi, efradızak bölgelere gidebilıyorlarmış. Faik Bercmen 50 Octave Feuillet Fakir Bir Gencin Boyle olduğuna gdre, tereyağı yememerikalılar, adaya kedi get:rip kuşları neyi gostermiş. Bu makine, döğmele. nın, birer birer, ne halde öldüklerini Yalnız, Amerikan istihkâm kuvvetRomanl mek lâzımmış. Amma, tazesinde mikyedırmeği düşünmüşler. fietirmişler, rine basmca, bir kar tahmin etmek kolaydır. leri, Ascension adasını, hava alam ha. Suad Derviş 125 Marcel Prevost Metresİ ve Bsn yedirmişler. Amma, kuşları kedilere bon kâğıdı vasıtaİşte, Milwaukee'de ölen, ihtiyar k a . rob bulunmaz, işte o su damlacıkların. line getirinciye kadar pek çok sıkıntı 100 Nasuhi Baydar Pierre Louis Afrodıt ötürü, bayatuıda bulunurmuş. değıl; tersine, kedileri kuşiara, Kedi süe, beyaz bir kâdın, bu mucidin kızı. öldüğü zaman, dan çekmışler. 150 Suad Derviş Bir Kadlnın Sonbahjr Marcel Prevost Harb zamamnda ise, tereyağı kıtlığı ziyafetinden sonra da, kanadlı sürü, babasından daha sefil ve perişanmış. ğıda hareketli harfBu sakmtınm sebebi, düşman tayyaKnııt Hamsun Nasuhi Baydar 50 Victoria malum. Şu halde, insaniar, tereyağı adaya büsbütün yan gelmiş. öyle birşey icad et ki, sayesinde, lerle yazı yazıyorreleri, denizaltıları, taarruzlar, baskm. 50 R. Cevad Ulunay Pierre Louis Kadln ve Oyuncağl bulamayınca yemiyorlar, Kolibasil Nıhayet, adaya, bir hayvanat müte. muş. Ancak, müretti yüzlerce fabrika milyonlara konsun, lar değil. Hiç akla gelmiyecek, ihtimal 150 İki Yeni Gelinin Nurullph Ataç Balzac mikrobu almıyorlarmış. Binaenaleyh, yakayı bin icad ettiği masayısız işçi ekmek yesin, aile beslesin, verilmiyecek bir şey. Kuşlar, ınşaata hassısı çağırılmış, kuşlardan harb felâketinin, bu hayırh tarafı imiş. Hatlralarl kurtarmamn çaresini de o bulmuş. yaşasın; ihtiram, koskoca bir sür'at mani oluyorlarmış! kinenin bu ilk nüKolibasil, cürmü kadar yer yakar. Kapalı Kapl Arkasında L. Fridland 75 Nadire Sadi «Yumurtalarını yok edin, giderler, dedevrini temsil eden cihazlardan biri munesi. bir tek harfSayın doktor, bir gümleyişte jüzlerce Portogalya İmparatoSclma Lasarlöf 50 Gülmeyin, ciddî söylüyorum. Daha miş. Safiye Erol haline gelsin; gene onun sayesinde büli imiş, sadece tecinsanı götüren bombalara ne buyurur, riçasl d,ogrusu, Amerika Harbiye Naznlığıtün dünyada, yüz binlerce kadın, e r . Şimdi, Amerikan askerleri, tecrübe rübe için yapılmışmış. Üzerindeki harf acaba? nın resmî dili bunu anlatıyor. Verter 50 R. Cevad Ulunay Göte kek daktilo hayatını kazansın, bütün neticesinde, pek nefis olduğu anlaşılan de bir <W» harfi. Merhamet Bu adacığı, dünya kuruldu kurulalı, bu yumurtaları yemckle meşgul. Doğrusu şu ki, insanlarm, yaşamak 200 Stefan Zwei? Hamdi Varoğlu bunlara vesjle olan sen, ailenle beraİşte, bugünkü yazı makinelerinin bir takım iri kuşlar mesken edinmiş. için yemek yemeleri mi lâzım, aç oturJerminal 1 Emile Zola » » 75 ber, ömrünüz oldukça sürünün! dedesi, mukavvadan oyma o \ harfi; V Gayet büyük sürülerle geürler, bura. Besle kargayı... maları mı, bunun içinden, hâlâ, ne F.mile Zo!a 75 * » n Karga besliyenl«ffe, ibret dersi olmucidi de, mürettib Cristobal Sholes. da yumurtlarlar, yavru çıkarırlar, badoktorlar çıkabiliyor, ne de... doktor Kim Derdl Ki Viki Baıım » » 125 sun, bu. Gözlerini oymaması için, kaMucid, alfabenin bütün harflerini ... gözünü oysun, ne güzel sözdür, rınırlarmış. Şimdiye kadar, Ascension olmıyanlar, Klrmızl Zambak 150 Anatole France Nasuhi Baydar feste sıkı sıkı muhafaza etmoği unutadası kuşlarının kimseye zararı dokun. yarabbi! Şu ölümlü dünyada, hayat ayni noktaya vurdurmak asu'ünü b u . Domates ye. vitamin vardır. Ekmek! Yoksul'ar Dostoyevskî 75 Hamdi Varoğlu masınlar! luncıya kadar tam dokuz sene geceli madığı için, onlara dokunan da olma dediğimiz, ölümle didişme bad'jresi, a. yeme, kum yapar. Peki. Et ye, kanlan, Meyhane 1 Emile Zola 100 » » mış. Rahat rahat üremi}, türem:şler. dım başında, bu vecizenin sayısız ör gündüzlil çahşmış. Sonra, bir teklifle Felâketin hayırhsı Olur. Yeme, damarın sertleşir. Başüs. İmparatoriçe Ellzabetin Emile Zola 100 Mithat Cemal açıkgöz, Zaten, harbden evvel, ada halkı, topu neklerini, önümüze serer, durur... da, karşılaşmış. Kimbilir hangi Hayatı Evet, felâketin de hayırlısı olurmuş. tüne! Zerzevattan şaşma, en sıhhî gı«icad ettiğin makinenin bütün hakkmı Belki amma, harb felâketinin hayırlı dadır. Hay hay! zerzevata pek kulak topu yüz elli kijiden ibaretmiş. Arazi, gene akhmızbaşımıza gelmez. Karanlıkta Bir Vals 100 Maria V. Kirchhalt Ertusrul Kavlhan ahaliye de yetiyormuş, kuşiara da, İşte, bir acı misal daha. Birleşik A bana devret, sana on iki buçuk dolar olacağına inananlardan değilim. B:r asma, kuvvetten düşersin. Pekâ'â! Kah. Anuşka 75 İvan S. Turereniev A. Cemil Miroflu Vakta ki, Amerika ordasu, Ascen. merikada, Milwaukee'de, Ethel Sholes vereyim!» demiş. Sholes, makinesinin Fransız doktoru bunun aksini iddia e valtıyı kes, fazla gıda muzırdır. Olur, Savaş riande Farrere 100 rhami Ppfa keseyim. Kahvaltıda kuvvetlice şeyler sion adasmı, uçaklar için bir atlama adında bir ihtiyar kadın, sünün birin nasıl bir inkişaf yoluna gireceğıni, 0 diyor. Öldüren Bahar Zilahy Laîos 50 A. Cemil MiroSlu tahtası yapmağı düşünmüş, işte o za de ölüvermiş. Insandır; elbette ölecek. tarihde nereden bılsin! Teküfi kabul Kolibasil denilen bir nıikrob var, ye, İngiliz usulünden ibret al. Başüstüman, tabiatin kanadlı mahluklarile, in. Amma, mesele, ne bu ihtiy3r kadının etmiş, bütün hukukunu satmış. malum. Fransanın bir bölgesinde, bir ne alayım! sanların kanatlı makine'ıcri arasında ölümünde. ne Amerikalı ol.ijunda, ne Işin acı tarafı burada başhyor. Sho aralık, bu mikrob pek türcmiş. De. Bu gidişle, yaşıyahm mı, ölelim mi, ' bır rekabettir başlamış. 15in garib tara de ihtiyarlığında. Mesele gurada ki, les, zaten fakir. Yaşlandıkça büsbütün diğim doktor, işi merak etmiş, gıda şaşırdık kaldık. H. V, ŞairJerin Ismait D E H A L A R A It A S I \ D A ı |HEM NALINA MIH1NA Yergi ve resimlere dair ahiliye Vckâleti, gelir k a y . naklarının masrafları karşılıyamadı^ını gorerek belediye vergi ve resimlerinin artırılmasına karar vermiş; hazırlanacak kanun lâyihası için belediyelerin fikirlerini sormuş. Gazeteci arkadaşlardan biri, böyle bir artırma yapıhrken geliri az halk tabakaIarını koruyarak çok kazanclıların kesesine el atılmasını lüksten, büyük sermaye ve servetten vergi alınmasım tavsiye ediyor. Bu fikir çok doğrudur. Fakat bu arada, arkadaşımızın bir misal olarak ileri sürdüğü «mağaza vitrinlerinden, t a belâ ve ışıklı ilânlardan alınacak rcsimlerin yüksek bir hadde çıkarılması» kanaatiruce yerinde değildir. Çünkn böyle bir zrtış, zaten çok ncnz olan ve belediye müsaade etmedikçe tarifelerini artıramıyan sinemalardan başka yerlerde, yani mağazalnrda, hemen fiatlar üzerine aksedecektir. Nitekim, varlık vergisinden sonra, böyle olmuştur. Fiatları artıran Ucaret erbabı, şikâyeUerimize karşı «ne yapalım efendim; varlık vergi. si verdik» mnkabelesinde bulunmuşlar. dır. Onun için, mağaza vitrinlerinden, tabeiâlanndan ve ışıklı ilânlardan alınacak resimlerin yükselüLmesi akıbinde, bu artış, fazlasile halkın cebinden çıkacaktır, Arkadaşın, çalgılı ve içkfli karinolardan, barlardan, kuyumculardan, şntikacılardan (dostunı Salâhaddin Refik duymasın), kürkçülerden satışları nisbetinde bir şehir harcı alınması teklifin* bir diyeceğim yoktur. Hususî otomobillerden, yatlardan, motörlerden, alınacak resimlerin bugünkü şartlar İçinde, fazla bir gelir temin edecefini ummam. Çünki^ bunlar, pek azalmıştır. Yazan: Hahib Sevük Mahkemeye verüen insafsız kömürcüler r Bütün muharrirlerin beğendikleri bir eser "MaktaGürültüVar!,, Balzac'ın saheseri mmm Nurullah Afacın Şaheser Tercümesi ^ » I İKİ YENİ GELİNİN HATIRÂLARI R O M A N Her kifabcıda bulunur. Fiatı I liradır. CÜMHÜRİYET Bu akşam SARAY Sinemasııtda flbone şeraili MÜNİR NUREDDİN Dİkkat Semih Lutfi Kitabevi