29 Ağustos 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Sultan Hantidin Son Günleri (Anadolu Türk Kitab Deposu) sahibi Muallim F u a i Gücüyener tarafından yaylnlanan Tarihî Eserler Serisinin 14 üncüsü olan bu çok şayanı dlkkat eser, cumartesi günü satişa arzedilmiştir. Flatı: 250 kuruştur. Kitabclnlzdan ısrarla isteyiniz. Yazan: ZİYA ŞAKİR s 20 nci yıl sayf: 6839 um r JOHN KNİrTEL RİKKAT S. KUBAN { TEREZ ETİYE^ İSTANBUL CAÛALOGLU î Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posrta kutusu: İstanbul No. 246 Teîefon: Başmtiharrir: 22366. Tahrir heyati: 24298 İdare ve Matbaa klsml: 2İ259 24290 Pazar 29 Ağustos 1943 Bu hejrecan dolu mallslnız. (BL Edlb Adlva AHMED mutiaka okuıclmlz Halide vardlr.) Krah Dün Akşam (Kralımızın yolunda yürüyeceğiz)) diyor j Boris'in suikasde uğradığına veya Hitler'in karargâhından hasta geldiğine dair haberler yalanlanıyor Sofya 28 (T.P.) Bulgar Kralı Majeste Üçüncti Boris bugüa saat 17,22 de vefat etmiştir. 6 yaşındaki veliahd Simeon Kral ilân edildi, bir Niyabet Meclisi kuruluyor Başvekil Filof l Bulgarlarm 6 yaşındaki yeni Krallan Majeste Simeon Mütoveffa Kral Boris'in son senelerdeki siyasî hayatından bir sahne: Başvekil Filof ve sablk Hariciye Vekili Popofla bir mülâkat esnasında Bulgar Ba^vekilinin Bulgar milletine hitabesi Başvekil İzmirde Fuardaki konserde hazır bulunan Şükrü Saracoğlu halka hitaben dedi kî: "Size Devlet Reisimiz İsmet İnöıtünüıt selâmlarını getirdiıtı. Gttzel İzmir yakın âtide Akdenizin en güzel, büyük ve moderıt şehri olacaktır,, Korkune bir mnamma Jj| talyada faşizm yıkıldıktau sonra II bu memleketin olsun harbden bâ!â U kurtulamamış olması bu harbin sulhu nasıl yapılabileceği meselesini daha zivade katmerleşen bir muamma haline koymuştur. Faşizmi devirçn İtalyanın bu hareketile artık harbe nihayct vennek istemiş olduğunda ?üphe edilemese ge. rektir. Bununla beraber İtalya şimdiye kadar musalâha şöylc dursun, âlenî olarak hattâ bir mütaıeke dahi taleb edemedi. Çunkü daha ilk adımından itiba. ren kayıdsız şartsız teslim şartile karşılaşmış bulunuyordu. El altmdan bir takım tekliflerin ve müzakerelerin yapıl. makta olduğu seziliyorsa da galiba Müttefiklerin kayıdsız şartsız teslim esasından ayrılmamalan Badoglio hükumeti. nin ciddiyetle gönnek istediği ağır vazifeyi güçleştirmekte ve böylece İtalyanin harb hareketlerine sahne olması siirüp gitmektedir. İhtiyar bir asker olan Mareşal Badoglio, Mussolini'nin istifası Uzerine hükumet rcisliğini denıhde ettiğini bildiren ilk beyannamesinde İtalyan milletine harbin devam eylemekte bulunduğunu ihtar etmişti. Bunun mânası sadece İtalyan millctinin şercfile ınütenasib bir mütareke ve musalâha anyacağını haber vermekten ibaretti, ki ihtiyar Mare. şal işte bu araştırmalarında içinden çıkılmaz zorluklara uğramıştır. Gerek Vatikan merkezinden, gerek diğer yollarda el altından ileri götürüîmeğe çakşıldığı sezilen gayretler hiç şüphesiz kayıd. sız şartsız teslim cephesinin arkasında bir takım kayıdları ve şartları kabul et. tirebilmek, başka türlü ifade ile kayıdsız ve şartsız teslimin tatbikatta alacağı şekiller hakkında anlaşnıak rpaksa. dını gütmekte olacaktır. Mussolini'nin istifasmdan bugüne kadar İtalyada cereyan eden fcâdiseler, faşizmin yıkılısında hiçbir oyun olmadı. ğında ve bu rejimin İtalyada hakikaten yıkılarak hattâ az çok şiddetle tasfiye ed'lmekte bulunduğunda şüphe bırakmamıs'ır, İtalyayı sıılh\ sürüMiyen bu akıbetin, şimdiye kadar İtalyaya nisbetle hedefleri faşizmi bertiraf etmekten i . baret gb'riinen Müttefiklerce de bövle takdir edilmekte olacaçıııa inanılabilir. Onun icin İtalya hesabma harbin hâlâ sona ermek imkânma bir türlü kavusanıaması az çok parib görünmekten kurtulamıyor ve daha fcnası. bu ha? yeni Yumıs Nadi A B A L I O Ğ L U (Arkası sabife 3, sütun 4 te) İzmir 28 (Telefonla) Başvekil Şükriı Saracoğlu bu akşam şehrimize gelmiş, vilâyet hududunda Vali ve İzmirde Belediye reısi, meb'uslar, kumaudanlar ve büyük bir halk kutlesi tarafmdan karşılanmıştır. Başvekilimiz, geçtiği istasyonlarda bazı heyetleri kabul etmiş, mahallî işler üzennde kendüerıle fconuşmuş, malumat almış ve halk tarafmdan alkışlanmıştır. Başvekil, Manisada bir heyetin muhtellf mevzulardaki dileklerini dinledıkten sonra İzmire gelmiştir. Puarda Adapazan felâketzedeleri men faatine Başvekilin himayesinde verilecek konseri dinlemek üzere kazinonun içinde, önünde 5000 kadar vatandaş bekfiyordu. Şehrimizdeki ecnebi misafiıler de bu arada hazır bulunuyorlardı. Program mucibince 9,30 da Kınlay adına bir nutukla müsamsre başladı. Ev. (Arkası sahife 3. süfon 3 te) Başvekilimiz Şükrü Saracoğlu Sofya 28 (TP.) Bugiin saat 17,30 da Kral sarayının üzerindekl bayrak yanya lndirilmlştir. Bulgar BaşvekiU Profesör Filof bu akşam saat 20,15 te radyoda söyledlğı bir hitabe ile Bulgar Kralının vefatı habennl Bulgar milletine bildirmiştir. Profesör Filof, bu haberi veıdikten sonra Nazırlar meclisinin mlllete hitaben neşrettiği beyannameyl okumuştur. Bütün nazırlann Imzasını taşıyan beyarmamede, kanunu esasinin 34 üncü maddesi mucibince Prens Simeon'un İkinci Stmeon namile Bulgaristan tahtına iclas edikfıgl ve kanunu esasinin 151 inci maddesi mucibince niyabet meclisinin kurulmasına kadar nazırlar meclisinin devletin ldaresini elle aldığı Bîldirilnîiştir. (Arkası sahife 3, sütinı Z de) Birer derece yükselen subaylara tebligat yapıldı Isimlerin neşrine devam ediyoruz Ankara 28 (Telefonl») Yeni askerî terfi listesile bir üst dereceye yükselen subaylarlmıza bugün telgrafla tebligat yapıldı. Listeyi bildiriyorum: Bükey (fen, sana't), Abdülkadir Noyan (tabib, dahiliyeci), H. Kâzım Akdoğan (tabıb), Cemal Buka (veterlner). Askerı terfi lislesi 30 ağustos Bayramı Dumlupınarda yapılacak töretı için büyük bir program hazırlandı 30 ağustos zafer bayramnın 21 nci yıldönümü munasebetile Dum^pmarda yapılacak merasim içln büj'ük bir program hazırlanmıştır. Merasim komutanllğını Ai>'on askerî mıntaka komutanı yapa. cak, merasimden evvel meçhul asker abidesine Buyük Millet Meclisi, Başvekâ. let, Vekâletler, Ordu, Cumhuriyet Halk Partisi, Beden Terbiyesi Umum müdür. lüğü, Kızılay, Çocuk Esirgeme, Türk Hava Kurumlarl, Harb malulleri, Şehid. likleri imar cemiyeti, Tarıh . Coğrafya Kurumu. ve Türk Basın Birliği adlanna birer çelenk konacaktîr. 28 vilâyetimizl biri Parti ve Halkevleri, diğeri vilâyet umumî meclisleri adma ikişer mümes(Arkası sabife 3, sütun 4 te) AlbayIığa terfi eden kurmay yarbaylar A. Hilmi Erbu, A. Canib İskilipliğn, Korgeneralliğe terfi eden Bâki Vandemir. Barem ikinci dereceye terfi eden Kemal Erman, rümgeneralliğe terfi eden tüggeneraller Tahsin Erselım, Şukrü Kanadh, M. Salih Erkuş. Hulusi Alpagct, M. Fazıl Aygut, A. Besim Besin, H. Hüsnü Ertaş. Aziz İlter, İsmail Hakkı Tekçe, M. Selim Aydın, M. Ce.âl Yakal (hava), Zeki Doğan (hava), Şefik Çakmak (hava), Yahya Razi Bıltan (hava), Cemal Hüseyln Sepen, Raif Argun, Refik tasü, Behçet Türkmen, Bozkurd KapDıizgören, Kâmil Başakçıoğlu, Mustafa langı, Ragıb Gümüşpjla. Uludağ, Rasim Altug, Sırrı Ensayım, Yarbaylığa terfi eden kurmay A. Veclhi Zorlutuna, Sami Orberk, Hüsbinbaşılar nü Odabaşoğlu, Ali Rıza Kazankaya, Fikri Oğuz, Ahmed Selim Sun, Rıza Kâzım Dudaş, Fahri Ateşalp, Nacl Al(Arkası Sahife 2 sütun 4 te) tug, Omer Kadri Koray (yüksek mühendis), Emin Eşit, Z«ki Doğuştan, Fİkret Karabudak, Necati Altıntaş (tabib), Fikri Altan (tabib), Suphi Aygün (ecracl) Refet Türün (vetarıner), İhsan Özel (deniz), Mustafa Sağlam (deniz.) Tuggeneralliğe terfi eden tuğbay Reşad Başkaya, Şevket Kırgun, Halıs Çelcirgen, S. Fahri Günay, A. Remzi Ave albaylar Stalin Müttefikler ile konferansa nihayet razı oldu! Almaıt Başkumandanlıgı büyük bir taarruz hazırlıyor! Moskova; Kızılordunun Poltava kesiminde bir çevirme hareketi yaptığını söylüyor Berhn 28 (a.a.) Alman ordulan başkumandanlığının tebliği: Alman kıt'alan dün de Mius oephesinde, Harkof kesiminde ve Orel'in cenub batısında düşmamn adedce faik pıyade ve zırhlı kuvvetlerine karjı çetin savaşîar yapmışlardır. Düşman çok ağır zayiata uğramış ve 161 tanka tahrıb eiümiştir. Kıt'alarunızın içine dogru sarkmağa muvaffak olmuş olan düşman teşkılleri yaptığımız şiddetli mukabil hücumlarla çember içine alınmışlardır. Alman hava kuvvetleri Mius cephesinin cenubunda, Harkofun batı tarafında ve Orelin cenub batısında düşmanın zırhlı, piyade ve iaşe teşkillerine hücum etmişlerdir. 26 ve 27 ağustosta avcılanmız 104 Sovyet uça|ını düşürmtişlerdir. Tümgenerallige terfi edenlerden Hulusi Alpagnt Berline göre... Pasifikte Berlin Ruslarla mfizakereye girîşîldiğîni JaponlaryeniGeortekzib ediyor Bir İtalyan beyeti İngi gia adasını nihayet tahliye ettiler lizlerle snlh konuşmaları yapıyormuş? Hava taarruzları Almanyada Salerno'ya Nürnberg, italyada ağır akınlar yapıldı Stalinin, Mr. Churcbiine bir arada Moskovada alınmıs fotofraflarmdan , <Telgraflar 3 üncü sahitemizdedirj Sıdney 28 (B.O.W.) General Mac Arthur'un bugünkü tebliğıne nazaran, Yeru Georgia'daki teşkılâtlandırılmi5 olan mukavemet bugün sona etmiştir. Tebliğde, «kara kuvvetlerüniz Bairo'io mevziınin tasfıyesini fazla mukavenıete maruz kalmadan tamamlamışlardır. MüRuslar büyük bir çevirme teaddid teçhizat ve malzeme depalan hareketi yapmak istiyorlar zaptedilmiştir. Kuvvetlerimiz şimdi Baanga'mn garbındaki küçuk adalaıı 'şMoskova 28 (a.a.) Reuter: Rus orgal etmişlerdir. Bongainville adası aç'k dulan şiddetli muharebeler neticesînde larmda ağır bombacı uçaklarımız (3ı Alman mudafaa hatlannda kendüerine Japon muhribine hücum etmişler ve yol açarak Harkoftan 160 kılometıe 250 kiloluk bir bomba bir tanesine tatn kadar ılerlemışlerdir. Şımdi bir taraıtan isabet kaydetmiştır» denilmektedir. Poltava ve dığer taraftan KrasnogradSalamaua kalesi de düşmek üzere dan olmak üzere bır çevirme hareketi yapmakla Almanlan tehdid etmektedirSıdney 28 (a.a.) Mattefik kuvvetler ler. Ruslar halen Dnieperden 80 ila S6 Yeni Guinee'de mühim bir Japon üssü kilometre uzakta bulunmaktadırlar. olan Salamaua'yı çember içine alrna'îtaBerline göre vaziyet dırlar. Kat'î muharebe her an beklenmektedir. Berlin 28 (T.P.) Berlin askerî mahSalamaua'daki Japon hava meydanı, fıllennde beyan edildiğine göre, Har*ur kaç gündenberi civar srrtlan ve seh kofun cenubunda ve batısında Sovyetrin bazı müdafaa mevzllerini işgal eden lerın yaptıkları yarma teşebbüsleri muAmerıkan topçusunun ateşi altmdadir. vaffak olamamıştır. Almanlann muvafJapon mukavemetinin bir kaç günden fakıyetli mukabil taarruzlarile Sovyet beri bütün adada zayfladığı bildirilmek kıt'alanuin büyük kısımlan irtibatlatedir, (Arkası sabife 3, sütun 3 te) İngilizler tarafından ağır snrette bomb&rdtman edilen Nürnberg şehrinden bir manzara Londra 28 (B.B.C.) Dün gece İngiltere hava kuvvetleri bombaıdıman servisine mensub uçak teşkilleri Bavyerada mühim bir münakale ve sanayi merkezi olan Nürenbergl bombardımaa etmışlerdir. 410,000 nufuslu olan bu çehir son olarak 10 ağustosta hucuma ugramış ve 1500 ton bomba atılmışt;. Ba akın esnasında 18 düşman uçağı tahrib (Arkası sahife 3, sütun 6 daj]
