13 Ağustos 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURIYET 13 Ağustos 1943 p I Matbuata daiv hatıraîar I Iktısadî Et fiaîfarı niçin pahalı? Fikirler c IHEM NALINA MIHINAİ 8 ağustoslar Ebüzziya Tevfik'i nası! tanımıstım? r Yazan: Fajizmin ikusadi yordum. Ne sipsivri Ebüzzıya Tevfiği baiimdan muvafîai. ""v bir frenk, ne tostcfakından tanimışUm. oiup olmadığı hakparlak =oftavari bir îendisi sürgün iken kında bugün kafi tski Tarih Encümesakalı vardı. ikisi bir hüküm. vermek ü azasından Tar.zi. ortası bir şeydi. Eeımkânı nıaat:eessüf nat ricalinden Said yazları oldukça fazyoktur. Çünsü hâdiseys çok yakın oulu. Ifendizade amcam Mehmsd Galibi tesa lalaşmıs. olmasma rağmen yaşmm ilerle. nuioruz. Fa.şız;ni diğer rejimierle muka. cof karşısma çıkanyordu. Biri rejimin a mesinden ziyade mihnetten bu hale gelyese edebilmik için onu, dünyayı bu damı, diğeri rejimin muhalifı olan bu iki miş hissini veriyordu. Heie lâkırdı söyaarbe sürükliyen iktısadî hâdiseler içın zat o kadar anlaşmış, o kadar anlasmış. leyişi çok tatlı idi. AZman habnlere göre Marmara hav. de görmek lâzımdlr. Bunun için de mu Hrdı ki birbirinden hiç ayrılrmyan iki Yazıyl masanın üzerme bıraktlktan zasında et fiatları 120130 kuruş arasmda ayyen bir tarıh. devıeslni beklemek :âdost oluvermişlerdi. llehmed Galib üs sonra: olduğu halde, ş?hrimizde hâlâ 220.230 zım gelecektir. Aksi takdirde vereceğitunde sürgün damgası bulunan bu dosSöyle bakalım evlad, hangi mektebe kuruşa satılmastadır. Halbuki hiç bir miz hükümler dün ve bugün Rusya hak. "tuna bir çok hizmetler yaptığı gibi vaı devam ediyorsunuz? mevsimde e: fiatları bu kadar yükssk kmda verilen ve birbirine lamamiie zld Ziesi başka yerlere nakledildiğı vakitte olmamıştır. Caka satmak hevesile: olan hükümlere benziyecektir. Her mu. de mektublarını eksik etmemisü. Hattâ Mezbaha Müdürlüğü tarafmdan yapi. harrir, iktısadcı veya içtimaiyatçı Hus Par:sten avdetimden sonra şimdi bin bir vesileden istifade ederek tarafınl lan terkiklere gbre İstanbulun bir gün. yayı tetkik ederken bu memleketi ken. Frer mektebine gidiycTum efendim. bulup ezdirmemeğe çalışmıştı. Maşallah bu yaşta Parisi görnıek lük sarfiyatı 3000 koyun olduju halde. di gözlüğü çer^evesiaden görmüş, kan. Ikinci Hamidin istibdadı devrilerek [her kula müyesser olmaz, dedi ve içini hergün 5 bin keslm hayvam gelmekte. di kanaatlenne göre ııükÜT^ vermiştir. meşrutiyet rejimi kuruldugu vakit de bu ç e k ü G e n c : i ğ i n i P a r İ 5 t e ^eçird.ği günler; dir. Bu s:ne bol o: bulıındugundan hay Bazıları nize bu memleketi bir cennet iki dost biri bür, digeri menkub olarak hatırlamıştı mutlaka. Ve sonra devam vanlar da gayet beslidir. Şahrinıizde et olarak tavsif ederken bazıları da bu fiatlarmm bu kadar yükssk bir seviye memltkette yaşamak nakânının obnadlIstanbulda gene buluşuyorlardı. etti: yi muhafaza e:mesine. müteahhidlerin ğını ileri sürmüşlerdîr. Faşizoı de buMeşnıtiyet başlangıcında çıkan çeşid Peki söyle bakalım, babar.ın mesleği çeşid gazeteler arasmda da 31 mayiâ 1909 olan adliyeciliğe mi intisab edeceksiniz? ilezbahadan îazla miktırda et tlaraît gün ayni vaziyutîedir. harice göturmel;ri sebeb olarak gcsteril. pazartesi günü Ebüzzıya Tevfigin «Yer.i Biz bu yazmnzda 20 sene devam eden Fırsat ele geçmişli. mektedir. Tasviri Efkâr» ı çıkıycrdu. <.Bu tarıh gabu rejimin, sadece iktısudî calıada eıde Zaüâliniz gibi ben de gazeteei olyet dcğrudur. Bende kcleksiyonu bulu. Mezb3ha Müdürlüğü. Belsdiyp Riya. ettiği neticeleri EOT eîirrjze ge^en aded. mak istiyorum efendim. nan Ebüzzıya Tevfiğüı bu gazetesinin bisetine müracaat ederek kesimlik hay. lere istinad ederek göstermekle iktifa Bir kahkaha attı: rinci sayısmdan alıyorum.) vanlann bol ve çok verimli olduğu bir edeceğiz Fakat gazeteciliğin mihneti çoktur nrada, h?!kın daha f?zla etsiz kalma. Faşİz.T.İn son seneleri İtalyayı iktl. Gazete çıkar çıkmaz da Ebüzzıya Tev evlâd! ması için bu vaz:y;te bir çare bu'.unma. sadi baklmdan lıar'cin tesırmdtn kurfik bu düşkün dostuna derhal: Ben cevaba hazırlanlrken oda kapısı sını. hiç oltnazsa İstanbula ayrılan hay. tarmak, bu meraleks'i ikusaden kendi Mehmed, senin kaleznin kuvvetlidir. açıldı. Orta boylu etine dolg'inca, bıyıklı vanlann müteahhidier tarafmdan tekr^r kendine yeter b'.r devlet ha'ine gctir. Benim gazetem senin demektir. Binaena kelebek gözlüklü bir şenc içeri girci. harice çıkarılmasınm menedilmesini is. mek endi^esi ıçinde geçmiştir. Faşizm leyh y a a yazabilirsin, demişti. Ha, ben de seni ş'mdi çağırtacak. temiştir. de nasyonal sosyalizm gibi askerî düMehmed Galib bu kardeşLği, bu vefa tlm Yunus Nadi Bey, Mehmed Galib Vaziyet tavazzuh ettiğine söre beledL şüncelerin tesirinia Itaiyanın miiii mü. kârlığı tabiî minnetle karsılıjarak derhal Bey makalesini göndermiş. Aman dikka? yenin sür'atle icab edîn tedbirleri ala dafaa imkânlarmı hazırlamak için iktı. kabul etmi§ ve taribi makaleler yazmağa edin, geçen seferkinde kslan mürettib cağı beklenmektedir. sadî bir ısüklâlıyet ve ikiıs»dî bir bü. başlamıştı. hatalarından şikâyet edij. duruyor.. Ma tünlük yaratmak gayesile Rusya ve Uzunçayırdaki kaleyi uzatırken de: Oturmakta olduğu Almanyada olduğu gıbı ikbsadî plân Hindistana gidecek heyet köşkten hemen hemen hiç inmıyen amtarzma müraca=U etmişti. Bu.ıdan ev. Bak bizim Mehmed Galibin yeğeni cara yazılaruu matbaaya benimle gön bu küçük bey de gazeteci olmak istiyor. Manifatura. çuval ve kanaviçe nıuba velki makale.nizde üzerinde durduğu. Ne dersin? derirdi. yaatı için Hindistana gidscek hejetin muz korporaiyon'ara devletin tespit etKitab okumağa, bilhassa matbuatı takadrosu taayyün etmiştir. Heyete r a n i . tiği plânlarln tahakkuku vazifesi verilSonra bana dönerek: kibe merakım o zamandan vardı. An Bizim heyeti tahririye müdürü Yu fatura ithalât birliği unıumi kâtibi Hak mişti. Faşizmin iktlsadî bilânçosucu veriı. garya diye venlen bu yazı götürme işi&i nus Nadj Bey diye de takdim ediyordu. kı Manço riyaset edecek ve İs:aabuldan bilseniz nasıl bir istekle, ne büyük bir 4 tacir bulunacaktır. İzmir ithalâtçıları ken mevzuumuzu zıraî, sınai ve malî İkinci bir gazeteciye tamtllmaklığıra gevkle yapardım. Çünkü şaka değil, içine sevinci beni büsbütün rileden çıkarmış namına Izmir ve İstanbuldan manifatura olmak üzere aş£.ğıdaki üç ana nokta etgirmeyi çok istediğim matbuatın piri olacak, bütün kuvvctimle yanmden fır. ve çuval ithalâtçılarindan Nevzp.d Şum rafında toplaoıak nıecourıyeündeyiz I Ziraî sahada: Z ; raî sahada faşizEbüzziya Tevfigin yanına gıdiyor, elini larken Iskemle devrildi, nunun iştiraki muvafık görülmüştür. öpüyor, masasının karşısına oturuyor, Mersinden bir tacir de heyete iltihak e min bütün gayesi İtalvanm gıda ihti. **• yaclarmı kendi ana toprakları uzerinde «Nasılsınız, Reşid Bey oğlum?. hitabına decektir. Tabiî bu yazı kötür.ne işi arttıkça s r . temin etmektı. Bu maîcadia faşızm gibile nail oluyordum. Posta, Telgraf ve Telefon riştiği işlere mücadele ismi ver.Tekte tlyor ve Yunus Nadi Beyle de tanışmaYazıları götürmek için gittiğim ilk mız göz aşinalığından çlkıp arada sırada idi. IMeselâ Muüiolini'n:n bizzat başında idaresinde tayinler gün, hafızamda o kadar canlı ki saııki iltifatlarma mazhar olabilecek bir merYeni posta, telgraf ve telefon teşkilât bulunarak yaptığl bağd^y mücadeleüi dün olmuş gibi! tebeye çıkıyordu. Artık Ebüzziya matkanununun taubikı münasebetile tayin İlalyada muvafıak olmuştur dor.ilcbiAkşam yemeğinden sanra amcam: baasma ca sorgu sualle karşilaşmadan lir. İtalyada yeni arazi açlUnış, gübre Reşid, yarın yazı gitmejt lâzım. Er şimdiki bütün matbaalara gU'ip çıktığlm ler yapılmıştır. Bu meyanda İstanbulda yeni ihdas meselesiie yakından meşgul olunmuş, ken kalk da Ebüzziyaya (amcam kendi gibi elimi kolumu sallaya sallaya girip olunan Telefon Ba.şaaüdürlüğüne ter korporasyonlar zıraî makinelerle techiz sine daima böyle hitab ederdi) bir maka çıkıyordum. fian evvelce Ankara ve İstanbuldaSi edilmiş ve mahsulün iyi clduğu sene. le var, onu götiir. şirketin devietce satın alındığı günden lerde İtalyanm bu§day ihtiyacüu kendi Dedi ve matbaayı uzun uzun tarif etti. Bu tanışmalardan sonra bir Kaylşdağı beri İstanbul Telefon müdürlüğünü 11 toprakları üzerinde temin etmesi imki Sakın başka kimâeye verme, bizzat yalcatle ifa edsn Niyazi Tezer, İstanbul ru temin olunııuştu. Ebüzziyaya ver. Sayed o ycksa heyeti gezmesi yapmıştık ki sırası gelmiçken Buğday srirnati sahasmda ttsadüf Posta Başmüdürlüğüne müfettişlerden anlatmadan geçemiyeceğirn. tahririye ır.üdürü Yunus Nadi Boy varedilen bu hu.nmalı faa!:yete aynen di. Kayışdağı gezm«!erinin en civcivli za. Tevfik Dincel tayin edilmişlir. İstanbul dır, ona ver, dedi. edilmiştir. manı olan bir agus".os nıehtabı idi. Aıle Posta ve Telgraf Başmüdürü Mazhar ğer ziraatlerde de tesadüf Artık o gece uyuyup uyandıkça kaMeselâ pamuk ziraati de fevkalâde in. ce iki öküz arabasl hazır'.atmlştık O za. Dirimer, Posta ve Telgraf fen hey3ti ıefamda hep Ebüzziya kelimesi, rüyamkişaf etmiştir. 1929 senesinde ttalyada manm meşhur okuyucusu Nasib Hanım isliğine tayin olunmuştur. da ise Ebüzziyamn hep kendisi vardı. 5500 hektar olan pamuk ziraati 1940 da temin edilmişti. Tar.ıdık kimse var Ebüzziya Tevfik merhumun, toDün tifüs vak'ası görü^medi senesinde 65.500 hektara çlkmıştır. F a . mı, diye diğer arabalara göz gezdirirken kat İtalya bütiin gayıoüne rağmen zirunlarının şimdi oturdukları binada buDün şehrimizde tifüs vak'ası kaydedil. bir de ne göreyim, heyeti tahririye raî bütünlüğünj temin etmek ımkânlnı lunan matbaasmın önüııe gelmişüm. Pek müdürü Yunus Nadi Bey de orada bu memiştir. bulamamıştı. Nitekim M. Mussoünİ az sonra da kapısmda idim. Orada dulunanlar arasmda değil mi? Kendimi Lise ve orta okuüarda 1939 senesi ba.;inda verdiği bir nutukta ran adama: göstermek için dolaştını, dolaştım, bir Italyanın ancak müstemlekeleıile biı Ebüzziya Tevfik Beyefendiyi gör türlü gösteremedim, nihayet kendimi kayıd ve kabul iktısadî tamlık yaratab;!eceğini süyle. mek iîtiyorum, dedim. gösterebüdim, selâm'.aştık. Orta okullarla liselerde talebe kayıd miştir. Yukarıdan aşağı beni süzdükten sonra: Amcanız da burada mı? ve kabulüne ve bü:ünleme imtihanları. II Sanayi bakım:ndan faşizmin Kim diyelim? Sualile karşilaşınca da fırsat bu fırsat na bugün başlanacaktır. Devlet orta oSualine: diye boş bulduğum iskemleye çoktüm. kul imtihanı eleme bölümü 21 ağus. Mehmed Galib Bey tarafmdan ge Etrafındaki arkadaşları kimlerdi? Bugün tosta, sözlü bölümü 27 ağustosta, iıse liyorum. Lutfen kendisine haber verin. pek hatırhyamıyorum ama herhalde bitirme imtihanlan 19 ağustosta. devlet YARIN Cevabını yapışUrdım. onlar da gazeteei olacaklardı. Bu kadar olgunluk imtihanları 9 eylulde yapıla. Biraz sonra odadan çıkan hademenin gazeteciyi bir arada görraek bana büyük caktır. Okullarda dersler 13 eylul paDört renkli 12 salıifelik e «geç» emrini alınca da içeri damladım. bir zevk veriyordu. zartesi sabahı başlanacaktır. Orta ticrr;t Her tarafta kitab ve gazete dolu bir Biraz sonra amcamın yanlna dönüp oiur.arile ticaret liselerinde de talebe oda idi. Bunların ortasmda uzunluğu ol pek mühim bir havadis telâkki ettîğim kaydına ve bütünleme imtiharJarına dukça hürmetli geniş bir masanın orta Yunus Nadi Beyin de burada buiundu ajTii günde başlanacaktır. Bitirme imti. sına gelen kısmmda da kendisi oturu ğu haberini veriyordum, hanlanna da 24 ağustosta başlanacaktır. yordu. Kandilli bir temenna çaktım. Am. Amcam onlarm oturduğu tarafa giderInci gazinosundaki düğün camın makalesini uzattım. Aldı, şöyle ken benim de tabii onun peşine takıldıKadıköyünde İnci gazinosunda, KızıL göz gezdirmeğe başladı. içimden ah oğlmı söylemeğe hiç hacet yok değil mi? aym adı kullanılmak suretile bir sünnet tur dese de kendisile biraz konuşmak Sevincime payan yoktu. İçlerinde bu dügünü tertib edüdiğini ve müsaadesiz nasib olsa diye düşünürken: günkü matbuatımızm ileri gelenlerinden olarak yapılmak istenen bu düğünün Vi Biraz dinlenmez misiniz? evlâdım. Yunus Nadi Abalıoğlunun bulunduğu o lâyet tarafmdan menedildiğini yazmış. Derhal karşısmdaki sandalyeye çök günkü gazeteciler arasmda Kayışdsğjna tık. tüm. Aman Yarabbi ne tatlı bir sesi tırmandığım zaman duyduğum heyecan Mecmuaslnda, haftanln en aoş Gazino sahibinden aldığımız bir mekvardı. O göz gezdirmesine devam eder bugün bile ta^eüğini henüz kaybetme. tubda: Ne Kızılaym ve ne de başka bir karikatürleri ve en zarif y^zll;n ken matbuata çok çahştığı dillerde des miştir. şahsın himayesini taleb etmek suretile altlnda şu İmzaları bulacakslnlz. tan olan Ebüzziya Tevfiği tetkik ediReşid GÖNÇ böyle bir düğün tertib edilmediği. bu CEMAL NADİR düğünün kendi şahıslan namına olduğu bildirilmektedir. BURHAN FELEK Bu tavziha rağmen alâkadarlar nez, MAHMTD YESARİ dinde yaptığımız tahkikat neticesinde SERMED MUHTAR gazino sahibinin bu şahsî teşebbüsü de I SAĞDİÇ gayrikanunî olduğu cihetle Vilâyetçe men | olunmuştur. Reşld Gönc Belediyenin sür'alli kararîar aîması hskleniyor Targan Hacim Carıklı AMCABEY r nadolu Ajansı Londradan a l . dığı 10 tarihli bir habere göre Economist gazetesi, «Müttefik diplomasisi vabim hatalara düşmedi. ği takdirde Avrupada harb yakında sona erecektir» diyormuş. İngilizlerin çesi (77) milyar li Britanova Ajansının siyasî muhaniri de tetlik bir açlkla ka şöyle bir mütaleada bulunuyormuş: panmış ise de bu 77 «8 ağustos 1943 tarihinin Ö ağustos milyar tamaınile 1918 e benzeüleceği noktasında askerî harb masraflarına ve siyasî mahfillerde tam bir İttifak aiddir vardır.» iktısadî faaliyeti, sivil ıhtiyac.arın t a t . İtalya harb masraflarmın mühim bir Birinci Dünya Hatbinio 8 ağustos mininden daha ziyade Eskeri ihtiyaciarın kısmmt yarınki İtalyadan islifade ede1918 inde ne obnuştur ki bu tarih, Jkinci tatminine matuf olduğu İçin maat. cek olan gelecek nesillere yükletmek teessüf elimizde mevsuk malumat pek için geniş nisbelte bir isükraz siyaset; Dünya Harbinin 8 ağustos 1943 iine ben. zetiliyor? Tarihin tam çeyrek asır evvel. azdır. takib etmiştir. Ayni zamanda vergiler ki 8 ağustos gününe b:r gra atalun. Son zamanlarda İtalyan elektrik ve artirılmış, kâğıd para sistemine müra. Batı cephesinde: cüçüncü Picardie kimya sanayilerınin inkişaf etUrmek için caat edilmiştir. Devletin bcrclarınm meydan muharebesi» denilen yeni bir olduğunu görüyoruz. Meselâ elimizc ge. senelik faiz ve vadesj gelen sermaye meydan muharebesinin birinci safhası çen istatisüklara ^öre İta'yaöa 19^S se tediyesi için sarfedile.ı para 13,8 milyar başlamıştır. 8 ağustostan 12 ağustosa nesir.de kimya sanayü Eüyük bir geniş. tutmakta idi. (Journal de Geneve) kadar süren bu muharebeye Montdidier 28 7/1943 leme göstererek evvelce A'jınnyadan Bir keirae ile İtalyada faşizm bütün meydan muharebesi denilir 6 ncl İngiliz ithal ettiği kimya sanayii maınulâtınıa ordusüe 1 inci Fransız ordusu karşıların. yüzde 75 ini ksndi ımai etmeğe başla İktısadî faaliyetlore müdahale etmiş, ikmıştı. Bu sanayi dana ziyade İkanıe tısadî hayat idari hayatın bir şubesi h a . daki Alman ordularına taarruz etmişler ve İngilizler, ilk hamlede 10 ki'ometre maddelerinin jmali İçin uğraşnuşîı. Me. line girmişü. İlerliyerek Paris Amiens demiryolunu *** selâ bugün italyada sv.n'î kauçuk ı sun'i kurtarmışlardır. benzin, sun'i yün ve pamuk sanayıleri Muhakkak ki faşizmin İtalyaya İktıİtalyan cephesinde: Asiago bölgesin. inkişaf etmiştir. Î939 seı;esmr!e İtalyada sadî bakıaıdan hizmetieri inkâr edile. de ve diğer kesimlerde İngi'iz, Fransız İkame maddelennin imaıi için, içınde mez. Fakat acaba İtalya başka bir rejim ve İtalyan kuvvetleri mevziî laarruzlar (150,000) amele çalışUran (5000) müesaltlnda olsaydı bugün nasıl Dİr iktısadi yapmlşlardır. Avusturyalılar, İıalyada sese vardı. İtalyanm 192 senesinde durum içinde bulunaejktl?.. Bu sualin işgal ettikleri Manteilo dağını tahliye etelektrik is'.ihsali 3.928 m'.iyar kilovatU. cevabını vermek maatteessüf imkânsız mişlerdir. 1942 senesinde İse coğrafi vsziyetirun dır. Doğu cephesinde: Almanya ve Mütelektıik kuvveti istihsaline pek elve. Bütün dünyada harbe takaddüm eden tefikleri, Sovyetler ve Rumanya ile riöli oluşu sayesinde bu mıktar 20,103 milyar kilovata çıkar.lmışiır. İtalyada ve harb senelerinds iktısadi hayata dev. aylarca evvel sulh yapmlş olduklan beyaz kömürün fazlaiığı bütün şimali let tarafmdan müdahale etmek, bir dok. için hiç bir harb hareketi yoktur. Büâ. Itaiyaya elektrik kuvvetinden islifade trin icabı olmaktan laha ziyade bir za. kis Müttefikler, Japonlarla beraber asker çıkarmaktadırlar. etmek imkânınl vermişti. İtalyanm 1942 ruret meselesi id> Bu müdahaleye bu Vladivostok'a senesinde 17.172 kilonıetta olen demir gün bütün dünyıda, en liberal memle. Avusturya ordusunda iken Ruslara ttsyollarının 5415 kilumetresı elcktrikle ketler de dahil olmak üzere tesadüf lim olan Çekler, Sovyetlere karşı harişlemekte idi. Şima'i ttalya şehırlerin. edilmektedir. betmektedirler; bir gün evvel Kazan'ı deki bütün sanayi eıekirik kuvvetinden Bİze göre, faşizmin iktısadî baklmdan almışlardır. İstifade ettiği gibi DU şehirlerdeki o;o tenkidini yaparken üzerinde duruiması Balkanlar cephesinde: Müttefikler, biisler bile bizin traravaylaıl.nız gibi İcab eden en mühim nokta; faşizmin Bulgarlarla Almanlara karşı, büyük bir elektrik kuvvatile yiuürcekte idiler İtalyan halkln'ın iîrtısadi refahını temin. taarruz hazırlamaktadlrlar. Cephede, yai den, daha ziyade İtalyayı iktısadî bakım. nız, mevziî musademeler olmaktadır. III Faşizm gerek Karb masnflarmı dan harbe hazırlamaK için çahşmış olTürkiye cephelerinde: İngilizler, Fijdame ettirmek, gerekse harbden evvelki masıdır. Bu sekil hareketin de iüzumlu listinde, taarruza hazlrlanmaktadırlar; iktısadî plânlarmı tahakkuk ettirmek olup olmadığml iyi vayahud da fena ol. yalnız ufaktefek karşıiıklı keşif hareket. İçin şimdiye kachr tamdlaımız malî ve duğunu tarih tetkik edecektir. leri yapılmaktadır. iktısadî tedbirîerin hepsine başvurnıuş. Göriinüşe göre vaziyet höyledir. Yal. tur. Her nekadar İtalyan 19131942 büt. Targan Harım Çarıklı nız Alman ordusu, 8 ağustos günü, res. mî tebliğlere nazaran, batı cephesinln bir kesiminde bir İngiliz . Fransjz taar. ruzu karşısında 10 kilometrıj gerilem:?tir. Fakat, bir de. harbdun sonra, neş?e. dilen General Ludendorffun hatıralarını okursanız, görürsiinüz ki Alman or. dularını filen idare eden bu kumandan 8 ağustos günü için «Alman ordusumın karagünüdür» der Bu escr, gurbctte geçen yirmi yıl gibi upuzun bir hayatın ıı'kâyesiNeden? Çünkü, 15 temmuz günü dir. R]2A TEVFİK'İn bundan yirmi yll önce, nasll ve ne gibi şartlar Rciıns CRems) de başlıyaa Alman taar. sltında İstanbuldan ajTlldlğlm, Mlslrda Camiül Ezher moU^ari.'c müruzu, Fıansızlarln oynak bir müdafaası nakaşaıarlnl, çölde Bedeviler araslnda geçirdiği günlerl, Zem7?m suyu ile neticesiz kalmış ve İS teramıız günü İîe KEbeyi yıkayışlnl, Amerika seyah^tini, eski günlerini. Hsl'Je Edible Maresal Foch"un emrile Mareşal Peta'n, tanlşmcslnı. İttihad ve Terakki İle mücadelelerini, FİLOZOF'un KKNDİ mukabil taarruza geçınişür. Neticede, AĞZINDAN anlatan bu eser. ayni zamanda Şair RIZA TF.VFİK/in Almanlar, bn böl^ede evvelce tesis c t . «Seröb: Ömrüm», «Kaside'İ Kadriye» gibi türkçemizde hiç çlkmamlş likleri cebi terketmek mecburiyetinde en yeni şiirlerinden maada doğru ve tam olarak yazilmlş bir çok diğer kaimışlardır. O kadar. şiirienn' taşlmaktadlr. 8 ağustos günü, 4 üncü İngiliz ordusu, 250 ^alıife. 15 resîm 12lî kımıs karşısındaki 1 inci von der Marvvitz or. dusuna kaışı baskm şek'inde bir taar. ruz yapmıştır. 23 kilometrelik bir cephe üzerinde, 30000 mevcudlu ( zayıf Almsn > (ünıcnine karşı tam mevciüUıı 13 pijadc, j siivari tümeni, 17 uçak bölii»ü, 672 lanesi ağir olmak üzere 2000 den fazla top ve 45G tankla yapı'an İngiliz taar. ruzu, 10 küometre kadar arazi kazan. ımş ve Almanlardan 21.000 esir almıştır. 5 inci forma rpnkli ve imzalı artist resimlerile çlktı. Bu formada: 8u taarruz, yalnız 4 gün sürdükten son. Artist olmr.k İçin neler iâzlrndlr? sualine meşhur 16 artistin cevaoları. ra, arfan Alman mukavemeti neticesin. Betiv Cra'Je İle Tyrone Power niçin kavga ettiler? Holivudun 100 kide, durmuştıır. loluk bülbiiKi ve diha bir çok merakll yazllar. Ankara caddesi. No. 59 Ludendorffa .Alman ordusunun karagünü» dedirten hâdise, bu mevziî mağlubiyet değildir. O çün cepheye sü. rülen Alman ihtiyatlarına, geri çekiltn birliklerin erleri: .Harbetmeyin, tıoşura ölmeyin Nafile harbi uzatmayın» diye bağırmışlardı. Bunun üzerine maneviya. 1 En sevdiğiniz 20 den faz ^ Holivud ylldlzlnm şimdiye kadar hıoblr (l kırılan Ludendorff, Kayzer'e vaîiyeti yerde ikumnc1 ğirlz gizli havatları, aşklarl. Üç renkli nefis bir kapak hildirmiş ve harbin Vıilmesi lâzım geldi. 52 sohife Bc) ıtsim. ğini i'eri sürmüştür. Kayzeı, 13.14 ağrıis. W^l^mmi^m Yazan: ADNAN FTJAD AKAL tosta Spa'daki karargâhında Hindcnhurg, Ludendorff. Başvekil ve Hariciye Nazı. jhüyad olanlara: Mekteb, kulüb, cemiyct rile bir hükümdarlık şurası akdetmiş ve orada, artık. «düşmanı yenmek imkânı vesair müessesata aid her nevi min^den kalmadıği için bir müdafaa strafejisi t a . CFmayran) rozet siparişleri kabul edilirkihine» karar verilmişfi. Bojiece. Alman NOT: Azamî 15 gün sonra Avrupaya eidiordusu. 18 temmuzla 8 ağustos eünü ara. sında gpcen 21 günde, mancn mağlub ol. ieceğinden bu müddet zarflnda allnan rozt muştu. İşte 8 ağustosun lıikâyesi budur. sipavişlerinin İmali deruhde olunur. A Yazan : ^^»^ Kendi Ağzından RIZA TEVFİK Hayatı Felsefesi Şiirleri REMZİ KİTABEVİ HIKMET FERİDİ'H HOIİVÜDD 3öO Haftaya çıkıyor GÜN Yıldszlarm Gizli Hayatları A DR E S : İstanbul Posta Kutusu: 719 PÂZÂRKÂYA AÇIL MIŞTIR. GÖZDEN GEÇİRİNİZ. r Falçahk Kösele ParcaSan . ^ Her nevi laiçalık, kamarallk, vardolalık, fintalık kösele ve vaketa. saraciye ? a u ? J f ' n ı S a t l ş y e r i : İstanbul Çakmakçllar yokuşu, Büyük Valde han Nc. 17 Hüsejin ve Nevzad Osken: Haricden sipariş kabul olunur. I I neler icad ederken. bir köş;<le kısiıs gü. len maymun, içinden, galiba, bu hakare. tin intikamlnı almsğı kuruyormuş. Amerikadan, yeni Orleans'dan gelen bir ıhaber var. Orada, duvarlara koca koca ilânlar yaplştırılmış Üzerinde şu ibare varaıış: «Siz de. hayvanat bahçesindeki maymunlar gibi yapın, Birleşik Amerikanın harbi kazanmasma yardıır. edin!» İlk bakışta, gayet acayib geliyor ama bu tavsiyenin, vecizemâi bir tarafı var. Yeni Orleans hayvanat bahçesinde maymunlar, bo] bol muz yemeğe aiışık. Halbuki, harb, bu lükse imkân vermi. yor, muzun yerine, maymunlara patatcs yedirelim, demişler. Bir iki, derken, maymunlar, patatese pllşmışlar. Hiç ya. dırgamadan, kemali iştiha ile yiyorlar. muzu da aramıyorlarmış. Harbi kazanmanın manevî çarelerinden biri de, koyunun bulunmadığı yerde keçiye Abdurrahman çelebi diyecek k a . dar hâdiselere katlanınağı bilmek ol. duğuna göre. maym'in'arln, Amerikan harb gayretine. böyiece, fikn yardını ettikleri muhakkak. İşte, duvarlara asılı levhalarda, i n . sanlarl, maymunlar gibi harekete davet eden ibarenln menşei bu. Yaman inti. kam. Hem mukallidligi insana yüklüyor, hem Darwin'i haklı çıkarjyor! •^ KUMAŞLARIMIZI Sultanhamam No. 11/1 (Eski Motola Mağazası) İngiliz propagandasımn ileri sürdüğü gibi 1943 ün 8 ağustosu 1918 in 8 ağusto. suna benziyor mu? Nasıl, 8 ağustos 1918 günü bumı bilmek kabil olmamış. sa. bugün de bilmek mümkün değildir. O zaman doğuda, harb yok, sulh vardı; hu defa da doğuda harbediliyor, batıda ise, yalnız hava harbi vardır. Böyle l)ir iddianın doğruluğu ve yanhşhijı, a n . :ak zamanla ve harb bitükten sonra bel. li olabilir. Kııdret lıelvası « Asrl örnek Kudret helvası Harb, bazı n:emlek;tlere kudret hel. vası yağdırıyor. Batan gemilerin, gckten düsen tayyarelerin balık dişlerinin kesemiyeceği ganimet bakiyeleri, yalı boyunda oturan ibadullahın kursağına giriyor. Ispanyamn Bermeo isimli kasabasmm balıkçıları, bir zamandanberi, bu sayede, gül gibi geçinip gidiyormuş. Geçenlsrde bir takım balıkçı kayıkları, Mihver de nizaltılarının batırdığı bir vapurun yükünü denizden toplarken> sandıklar dolusu lâstik top bulmuşlar. Haraç mezad satılan bu toplar, bu talihli kullara. topluca dünyahk getirmiş. Son zamanlarda, gene ayni kasaba balıkçılan denizde bir muazzam sandık daha bulmuşlar. Etrafına üşüşüp çala keser açınca. bir de ne baksmlar, tık. lım tıklım çikolata dolu değil mi? Hem de en âlâ cinsiııden. Bütün dünyada salgın haline gelen bu suzluğa, gece gündüz dua ediyormuş. kakao ve şeker kıtlığmda, çisolata san. Eder! Beterin beteri var. Ya uykusuz. dığı, ne kadar makbule geçmiş, tasavvur luk veren çikolata yerine, ebedî uyku edebilirsiniz. Bütün kasaba halkı, bir veren bomba inseydi! çikolata ziyafetine konmuş. Lâkin gsrib şey. Çikolatayı yiyen, uyku uyuyamaz Asrî örnek olmuş. Hattâ, bedava bulmuşken fazîaca Maymun, insanlarm, dillerine en faz.la kaçiranlar da, zehirlenme alâınetlori bile doladıkları, AHahln garibi bir hayvangörülmüş. dır. Adı, iüm kitablarına geçti. D,üsturlş, o derece umumilsşmiş, bütün kalara mevzu teşkil etti, şöhret knzandı. saba halkmın uykusu öyle kaçmış ki, doktorlar, nihayet, müdahale mecburiye Eşrefi mahlukat olan insanln ceddi o. dur, dedik; başımıza tac ettik. Böyle şey ;inde kalmışlar. İlk akla geien şey, çikolataları tahlil olmaz, diyenler Çlktı, fukarayl yerleıe ettirmek cütnuş, tabii. Tahlil neticesin vurduk. Darwin'i müdafaa edenlerle, de, çikolatalara uyku kaçırmağa mahsus yerenler; biribirine girdiler. Durup dururken, maymuna, bin türlü meziyet bir ilâç karıştırıldığı görülmüş. Mesele derhal anlaşılmış. Meğerse, izafe edildi; hiç kabahati yokken, çegökten insn bu asrî kudret helvası, uzun şid çeşid kusurlarla yerin dibine sokulseferler yapan Ingiliz bomba tayyarele du. rinin mürettebatı için, bilhassa yapjlan, İnsanlar, maymun adını, böylece, temuyku kaçujraa çikolatalarıymış. cid pilâvı gibi, ikide blr ortaya koya kasaba halkı, bu tepedea inıne uyku kaldıra, biribirlerini yernek İ£in baha Yurddan Yazılar Üstad edibimiz İsmail Habıb Sevük'ün en son ve en mütekâmil eseridir. Memleketin Fırattan Toroslara, Karadeniz yalllarl, Yukarl Doğu diyarl klslmlarjm havi üç mühim bölgesini bü'ün manzaralarını, tarihlerini, abidelerini, cenklerini, hilkiyatml, y m i bir kelime İle her şeyini harman ederek edebiyatln vecidli süz^ecinden geçiren bu eser, bu Tnemleketi seven her vatandaş taraf'nr?an mutiaka nkunmsîldır. Bnrsa Halk ]\akliyat K o m a n d i t Şipketi Emin, Seri, Uygun şartlarla her türlü nakliyatı kabul eder. M e r k e z i : Bursa, Tuzpazarı AJA?JT<ARI • Mudanya, Iskele civan İstanbul, Tütüııgümriik, ^•i L Tmrrıılar sokak Xo. 26 Tel: 22440 Telgraf: Halknak ^ H ı Aeele Satılık 1 Balur teneke, saç vesaıre madenl eşya asrl Diı fabrika tesisat ve binasile ocrab jr 2 Asrî fırın ile bir dükkân ve depo acele satılıktır. Müracaat: SUAC KERİBAR, tstanbul Sabuncu han ciddesi sokak Pr3vuayans han altında No. 11. Fındıkç.lar ™ Bu gece Tiyatrosu SUADİ1T:. RaşM Rıza çrNARDİBİ HV Aile Bahçesinde