10 Ağustos 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

10 Ağustos 1943 CURÎHLT;: SÖN Almanyadaki siyasî hâdiselerin mana ve hedefi lmanyada yapılınası karar. laştırılmiş olduğu anlaşılan değişiklikler, bütün dünya. nm meraklanmasına ve tüılü türlü tahJninlerin yürütülmesine sebeb olmaktadır. Herşeyden önce belirtilmesine dik. kat oluııan nokta ordu ile nazi partisi arastndaki ihtilâfın gıttikçe şiddctlendi. ği ve ordunun tnemleket nıııkadderatına el koyarak parünin Alınanyayı fena bir vaziyete düşiiren siyasetine son vermek istediğidir. Guya nazistlerin siyasetj ve idaresi yüzünden Alınan ordusu, koıunabileceğj bir takırn maglubiyetlere uğ»amış ve bu yüzden A'ınan rnilletinin maneviyatı üzerinde de tesir edcrek bir netice hasıl olduğu gibi Alman ordusu da cski prestijini kaybeimiştir. Bu yüzden vaziyeti kurlarmak için partinin çe. kilmesi, ve ordunun iş başına gelmesi icab ediyor. Alraanyada böyle bir meselenin baş göstermiş olduğunu ve bu mesele yüzün. den Almanyaınn yeni bir değişikliğe uğ. rıyacağını ileri sürenler, Alman ordusu. nu bu sekilde harekote geoiren scbeblerde izah için, herşeyden evvel, bugünkü vaziyetin, Almanyayı bir hıısumet diinyasına karşı yapayalnız kalmak gibi b'r neticeyc sürüklemckte olduğuna isaret ediyorlar. Yani başta İ'r.lya olmak üzere Almanyanın bugünkü Miittcfikleri, onu birer birer bırakacaklar ve günün birinde Almanya, yalnız kendi kuvvetine güvenmek gibi bir vazıyctle karşılaşa. caktır. Bu vaziyetin mııkadder olduğü şimdidon göze çarpîığına göre Almanyaııın bunu düşünerek kondini kurtarmak için tedbir alması iıab etmez mi? Bu tedbirlerin çoğu askcrî mahiyette olduğıına göre ordu erkânının iktidar mevkiine geçcrek bu işleri başannalan lâzım gclmez mi? Nevşehir ve Urgübde Inonu gunu Nevşehir 9 (a.a.) Cumhur Reisi Ismet tnönü'nün kasabamıza gelişlerinin yıldönümü olan dünkü günü Nevşehir. Jiler içten tezahüratla kutlamışlardır. | buraya gelişlerinin yıldönümü dün ü r güblülerin coşkun tezahürlerile kutlsn. mıştır. Bu münasebetle yapılan merasim ve Halkevindeki toplantıda söz alan haÜrgübde tibler Millî Şefe karşı duyulan sarsılmaz Ürgüb 9 (a.a.) Milli Şef Inönü'nün bağlılığı ve sonsuz sevgiyi belirtmişlerdir • • • ıluıUIIIIIII]|l|||||!|i:i|||||iinnilll!!!lil!l!ll!IIIIIIIIIUII!lılıı>ıınMilıı.ı ••• ••• Siyasî inıkâıılar (Başmakaleden devam) şalar, son zamanlarda bir hayli sıklaştı. Harbi kazanacaklarma emin görünen Müttefikler, o kadar 'yakın saydıklar zaferin ne biçim bir zafer olabileceğ hakkmda dünyaya bir türlü ınüsbet bir klişe gösteremiyoriar. Buna karşılık öbür cephede heniiz esaslı bir çözülme ile karşılaşılmadı. MDSsolini'nin istifası sıralannda oldu bitt: sanılan İtalyan yıkılışı bujrüne kadar bir ihtimal ve bir tasarrur kıymetini aşmış de|ildir. Temmuzun onuncu günü Sicilyaya ayak bastığını duydu^umuz Müttefiklerin bir kaç hafta lçinde İtalyayı harb dışı kılmalan bekîenirken, bugün ağustosun onuncu günü hâlâ Mesina kapılannda çabaladıklanna şahid oluyoruz. Manzara. tlalyadaki rejim dejisikliğinden on beş gün sonra göze çarpan bir manzara olma<îaydı, işaret edilmeğe belki de değmezdi. Bu şartlar altında, politik imkânlann yarın hazırlıyabilece|l sürprizleri hayrete düşmeden seyretmeŞe alışnıak, her halde faydalı bir zihin idnıanı olsa gerektir. Sicilya harbi bifiyor Mihver kıt'aları Etna cephesinden tamamen çekiliyorlar Müttefikîer dün dÖrt şehir aldılar MUerinde Montgotnery kıt'alan Mesina mn altmış kilometre kidar cenubunda. dlr. Taormina.da sahil rr.ütemadiyen de niz bir'ikleri tarafından bombardıman edilmiştir. JSerbest fikirler^ ) t Teknik tabirinin başına gelenler W • • • • • • • • Büyük Rus taarruzu hâSâ Alman karargâhında verllen mühim kararlara göre devam ediyor (Baştarafı 1 Inci sahifede) kamyonunu tahrib etmiştir. Viazma'nm cenub batısında, düşman çok sayıda tankla hücum etmiştir. Düşmanın bir gedik açmak için yaptığı bu teşebbüsler büyük kayıblar verdirilerek püskürtülmüştür. Ladoga gölünün cenubunda yalr.ız mevzil mahiyette çarpışmal'ar oâmuş. tur. Son öd gün içinde doğu c?phesinc!? tshrib edilen düşman tankı sayısı 352 dir. (Baştarafı 1 Incl sahifede) ve halkm tahammülü daha çok azala caktır. Bizzat Almanlann da, İta!yar>:n uz^jn müddet dayanamıyacağını anîamış olduklanr.da şüphe yoktur. Sadogllo hükumetl zaman kazanmak istiyorö Fakat zaman hâlâ Mihverin aleyhine çalışmaktadır. İtalyanın harbden çıkması, Almanyanın vaziyetini Balkanlarda da hayli güçleştirecektlr. Aynca son zamanlarria bütün bu menıleketlerde vatanperverlerin hareketlerinin artmış olduğu görülmektedir. Müttefikler Balkanlardaki bu hareketlerle daimt muhaberede oldııklannı söylüyorlar ve bunlara talimat gönderiyorlar. Zannırr.ızca bımlar Almanyanm baçma bir gaile olmakta gecikmiyecektir. Son olarak Rusyaya karçı Japonyanın harbe girmesinin de Hitlerin karargâhındaki toplantıda konuşulduğn tahmln olunmaktadır. Japon sefirl Gfnerp.l Oshima'nın askerî elb'.se ile karargâha gitmiş olması bu zannı dogurma'.îtadır. Buna mukabil Müttefikler ise Japonyanm Rusyaya karşı harbe girmesinin kendi işlerine yarıyacağını, bu saysde Siberyadaki üslerden fayda'.anarak Japonyaya karsı hava akınları yapabileceklerinl söylemektedir. Bütün bunlar Almanyanın hakikatcn yeni tedbirler almak üzere olduğunu az çok gestermektedir. Büyük Ru3 çeteieriîe yapılan muharebeler Bcrlin 9 (T.P.) Resmî tebliğ: SS ve polis teşkillerimiz ordu teşkil. lerimizle birlikte şark cephesinin geri. lerinde giriştikleri büyük ölçüde bir teşebbüsü Minsk'in batısmdaki bölşede bir çok çetecileri lmha etmek suretile ik. mal etmişlerdir, Bu suretle tarafım:zdan gayet az zayiat verilerek 4.200 çe. teci öldürülmüş ve 6.000 den ziyade esir almmıstır. 154 çe:e kararşrâhı ve 151 korugan tahrib edilmiş ve 80 top ve bü. yük miktarda mühimmat vsair harb malzemesi iğtinam edilmiştir. (Baş tarafı 1 inci sahifede) liman olan Acireale'yi zaptetmiştir. Ha. len Amerikan kuvvetleri, dahilden Mesinaya giden başlıca yol üzerinde bulunan Randazzo'dan yalnız 20 kilometre kadar uzakta bulunuyorlar. Cenubdan gelen İngilizler de burasmı ayrü zamanda teh. did etmektedirler. İngilizler halen 144 kilometre uzunlu. ğtında olan Müttefik cephesinin 80 kilometresini tutmaktadlr'ar. İnaiîizlerin tuttuğu bu hat ( Catane'nin takriben 18 kilometre şimal doğusundan başllyarai Acirea'e ve Santa Maria di Liccdia'dan geçmekte ve Etna dağın:n eteğindeki kesimin yan yolur.a kajar uzanmaktadır. Düşman, Orlando burnunun batısından başlıyarak Randozzo'ya giden yolun şimal kısmınl takib ve Taormina'nm cenubuna kadar uzanan yeni bir müdafaa hattı kurmağa çalışmaktadır. Bu NADİR NADİ suret'.e düşman, Coronie.Nebrodi dağ silsilesini ve Etna dagınm yamaelarını terketmektedir 8 ağustos günü İle 3'9 ağustos gecesi Müttefik hava kuvvetleri Sicilyanln şlrral doğusu iîe İtalyanın cenubuna mütemadiyen akmlar yapmışlar. 8 saat de. (Baştararı 1 inci sahifede) vamınca Mesina ile Mesina boğazıru rel: ziyaretinden müsaid intıbalar edin bombnlamışlar ve duşnanm geceîeyin plâjlara ve nakil m:ş, memnuniyetini belirtmiştir. Vekil; tahliyeye uğraştıfı tmrah adasına kendisile birlikte gidip ıa?ı':\lanna devamlı hücumlarda bulun. gelen muharririmize, yolda şunları söy nıuş! rdır. lemiştir: Sekizinci ordu Mesinadan Adliye Vekili dün İmralf adasına gitti Sovyet tebliği T.Ioskova 9 (a.a.) Sovyet geceyarın tebliği: 9 ağustosta, Briansk lstikametinde düşmanın mukavemetini yenen kuvvetlerimiz taarruzlarına devam etmişler ve 6 ilâ 12 kilometre ilerliyerek 80 meskun rr.ahalli işgal etmişlerdir. Harkof istikametinde taarruz saha. larını genişleten klt'alarımız bazı ke=imlerde 15 ilâ 25 kilometre ileriemişler ve 100 den faza meskun mahalli i^gal etmişlerdir. DiŞer cephelerde keşif faaliyeti g5. rülmüştür. Bugünkü variyelin Almanyajı bunu yapmağa sevkettiği kıbııl edilirse levha. Mın gerisini çizmek nisbı'len kolaylaşır. Yani ordu işbaşma geldikten sonra Altnanyanın kuvvetlerini israf etmemek, bilâkis bu kııvvctlerden en büyük istifa. dcyi temin etmek için replıclcri nekadar kı=altm:ık mümkünse o derece kı?altacak ve Almanyanın kuvvetlevini derli toplu l>ir hale jîetirnıek irin işgal altındaki ülkelcrin bir kısıt'.ını birakacaktır. Bu sekilde bırakılacak olaı toprnkların ııcrdori olacağl hakkmda da bir taUım tpbminler yürütmek nıü'r.künr'iir. Bu Kerç boğazmda Rus tayyarelerinm bir hücumu ii'kelerin biri Norvoç, dîfVeri İfalyadır. Borlin 9 (T.P.) 8 ağustos sabahı 8 İtalyanın boşaıtılması, R.nlkanların da boşaltılmasını icab ettirecek ve Sovyet savaş uçağmdan mürekkeb bir düşman fopraklarının mühim bir kîsnu da bıra. teşekkülü Kerç boğazında bir ikmal geMacaktır Bii.vlere Almanyanın tekbaşı. mi kafilemize hücum etmişse de, müdana nıüdafaa edeJıiIeceJi cephe iyi'len iyi. faa silâhlanmızın isabetli ateşi karşı ye kı^aKılmıs olacak, ve Alman kuvvpt sında, bombalarını gelişigüzel atmaga leri bu kısaltılmıs cephpyi uzıın bir icbar edilmi^ ve 5 düşman uçağı düşürülmüştür. Kendi kaybımız olmamıştır. ırii'îdet müdafaa edebileecUlhv Düşman son 24 saat zariında bu bölgede Fakaf cephenin bu şeldlde kısaifılması, Almanyanın daha yakından ve daha te 3 hava a'unı yapmıştır. lki günde 352 tank tahrib edildi siıli bir sıırette bombardtman edilmesine Berlin 9 (T.P.) 7 ve 8 ağustosta yardım ctmez mi? Alman kıt'aları şark cephesinde cem'an Anlaşılan Almanlar, cephelerini kısalt. 352 SO'.yet tankı tahrib etnıiş'erdir. tıktan sonra düşmanın hava silâhına da Bielgorod bblgesinde karşı koymağa imkân bulacaklarına ina. nıyor ve oııun için lıerseyden önce cep Berlin 9 (T.P.) Bielgorod bölgesinde heyi kısaltmanın bir zaruret teşkil et(i. ordumuz tümenlerile savaş birlıği yapan ğine inamyorlar. hava teş'dJlerimiz 8 ağustosta Sovyet Almanyanın mukavemetini uzatmak kuv\'etlerlne fasılasız bir tarzda yaptık5çin bu çeşid tedbirleıe niiıacaat et. lan taarruzlarda düşmanın mühim m'kmenin vereceği neticeye gelince, bu, tarda tank, top ve 300 den fazla motörlü dün de anlattığımız gibi. Birleşik millet. vasıtalanm imha etmişlerdir. Bundan ler, daba doğrusu Anglo . Saksonlarla başka savaş ve yakın savaş uçaij birlikSovyetler arasındak; aynlıklardan isti lerl Orel kavsinde ordumuzun mlldafaa fade etmektir. Yeni vaziyet, yani bir muharebelerlni muvaffakıyetle destektaklm topıaklaıın bırakılması üzerine, lemişlerdir. bir lakım milletlerin hakiıııiyctini tanıFin teblîği yıp tanımamak meselesi, Anglo SakHelsinki 9 (T.P.) Fin resmî teUisonlarla Sovyetlerin arasınl biisbütün ği: Karselkae kesiminde Onega gölii şiaeacak, bu da Anglo . Saksonlar arasın. malinde düşmanın ik; küçük müfrezeda bir anlaşraa zemini teşkil cdecektir. sile taarruzları tardedilmiştlr. Lapplar.d Almanlar bu sırada na7Jzmi de ortadan kesiminde hava teşkillerimiz 8 kişiden kaldıracak olurlarsa aradiki anlaşma mürekkeb bir çete grupunu yoketmiştir. zemini biisbütün kuvvetlenmiş ve AlSair cephe kesimlerinde haizi ekemmiyet manya da istikbalini kurtarmış olur. bişey olmamıştır. İşte buçiin Almsnyayı düşündüren Sovyet taarruzlan kat'î bir netice mesele budıır ve Almanya bu yolda istihdaf ediyor yürümekle yenilmeden harbi allalmak Berlin 9 (EP.) Berlin askerî çev. tasavvurundadır. relerl şark cephesinde pazartesi günkü Hakikî durumun bu mcrkezde olup ol. savaşlann ehemmiyetini belirterek düşmadısrını temin etmck kimsenin elinde manın şarkta nihaî netice almak isiedide^ildir. Bunu ancak yeni Relişmeler ğlni kaydetmişlerdir. Bu çevre'erin ver. belirtecektir Şu var ki Almanvada yeni diği izahata nazaran düşman, kat'î netice bir siyasetin hazırlanmakta olduğu vu mefhumu altmda Alman cepheslni gezuhla göze çarpıyor. niş ölçüde yarmak manaslnl kasdetmek. tedir. ömer Rıza Keitel, Göring, Dönitz triumvirası rnı? Madrid 9 (a.a.) İspanyol gazeteierinin Berlin muhabirleri Göring'in «pek geniş salâhiyetler» aldığını blldirmek tedirler. Söylendlğir.e göre, Mareşal, a5kerî hezimetlerden sonra Almanyanın kontrolu için mücadele ecîen lki grup arasında kendlsine hâkim bir vaziyet temin etmeğe çalışmaktadır. Berlinde Goring'in e'.lerinde «hayatî ehemmiyette bir şey> tuttuğuna da;r ba'.ı şeyler do!a^malctadır. Bazı mahfillerde hasıl olan kanaate göre, uzun bir müdafaa, harbine girişmek üzere ger.eraîler Almanyanın kontrolunu ellerine alacaklardır. Bu takdirde Keitel, Göring ve Dönitz memleketi idare edeceklerdir. Fakat bu generallerln nazl partlflnl feshetmek tehlikesinî göze almıyacalUarı sanılmaktadır. < Şimdi gördügüm vaziyet, bundan 7.8 sene evvel gördüğiime nisbetle hayli değişiktir.O zamandanberi genişüyen tesisat çerçevesi içerisinde yapılan ı=iahat, ehemmiyetle kaydedilmesi gerek inkişaflar göstermiştir. Cezaevlerimiz arasınâa bir örr.ek olmak üzere kurulan tmralı Cozaevi, düşünülen semereleri vermekte gecikmerriş ve bizi boştma bekletmemiştir. Bilâkis, yerine getiril. mesi istenîlen prensipler t3tbika^ta esaslı olarak benimsenmiştir. Bütün bunlara bugün bizzat siz de şahid olduğu. r.uz için. ben fazla bir jey söylemek istemem. Yalnız kısaca işaret edeceğim b;r nokta vardır ki c da mevcudu her gün bir parça daha rrjükemmelleştirmeyi ve munfazam bir şekilda genişletmeyi ciddiyetle gözönönde tuttugumuzdur. Biz bu yolda daima çalışacağız.» Vekil; bugünü iîtmbulda geçirecek. tir. Yarm akscımki trenle Ankaraya gitmesi, kuvvetle rr.uhteneldir. 60 kilometre mesafcde Londra 9 (a.a.) Cezayir radyosunun büdirdiğine göre Bronte'yi işgal eden sekizinci ordu kıt'aları şimdi Randozzaya on kilometre kadar bir rnesafede bulunmaktadır. Şehir şlddetli bir bom bardimnna tâbi tutulmuştur. Şimal sa Emeküye ayrılsn öğrelmenler için tören (Baştarafı 1 inci sahifede) denen varlığı, kendine konu yaparak almış olan öğretmenler, ölümsüzlüğü. müzü ve davamızı bütün benliğimizde duyanz. Bu yaşlı arkadaşların yarım asra ya. kın sürmüş meslek hayatlarmda yetiş. tirdikleri on binlerce ve kimbilir ne kadarı bugün hayatta olmıyan insanların ruhlarında duyduğu, talebelik minnetini, kendi vicdanmda duyarak onların temiz ve vazife seven varlıkla. rını tebcil ederim. Dilerim ki onlardan sonra gelenler de kendileri gibi hizmet yolunda uzun ömürlü, başanlı oUunlar.» Salonu dolduranların sürekli alkışlan arasmda hitabesini bitiren Maarif Vekili Ha=an Âli Yücelden sonra Kabataş isesi emekli ccçrafya muallimi Saffet ^eylsngil söz almış, elli senelik meslek hayatmda 67 Maarif Nazır ve Vekili îördüğünü: fakat hiç bir zaman bu mes ek mensublarmın bu kadar taltif edilmediklerinî heyecanlı sözlerle ifade e. derek emekliye ayrılan arkadaşlan namına şükranlarmı bildirmiştir. Bundan sonra bir kız ve bir erkek talebe de kendilerini yetistirmek için, gece gündüz çalışan feragatkâr hocala. rma karşı minnetlerini beyanla, onlarm gösterdikleri yollarda azimle yürümeğe EÖZ vermişlerdir. Salondaki merasirnden sonra Maarif Vekili ve diğer davetliler, ayrılış tören. eri yapılan 14 emekli hocanm ellerini sıkmışlar ve bir müddet hasbihalde bulunmuşlardır. «Teknü» tabirinin ne demei oldugunu bilenler, bunun yanlış kullaJiılmasını hoş görmezler; çtinkü pek küçiüs görülen bu yanüşlığın pek büyük bir manaa vardır: Bu yabancı kelimenin yanlış kullanılMesina boğazında yapslan tahliye ması; yatooncı dili bilip bümenıefcten, Şimalî Afrika 9 (L.P.S.) . llk Alman müdafilerile bir kaç îtalyan, Birliğinin yani bir llsan işi olmaitan ziyade, bir bir tahliye ümidile Mesina etrafmdak jiim ve kültür meselesidir ve tam tabirüa kumsallarla dar boğazlardaki sularda dUŞÜnÜŞ mplranraınmının rasyonel bİT mantıkla işleyip işlememesi keyfiyeüdir; toplandıkları müşahede edilmektedir. Amell bir işın iyilik veya kötülüğünden, Bu kumsallara gelen yollarla kumsalların kendileri, mütemadi surette Mütte objektıf bir tarzda baiısetmei isciyorsafiklerin, makinelitüfek, top ateşi, vt nız, o işin tıeimiğirıi bilmenjz gerekur: hava bombardımanlarına maruz kal. eğer bunu biliyorsamz, bu işin tekniği, yani yapıiış tara, doğru veya bozukcur maktadır. dlyebilirsiniz; halbukl öyle olrauyorj Mihver, boğazda, karşıdan karşıya «Teknik> tabirini jsiıHananlar, sanii yemavnalardan mürekkeb bir «vara.gele^ ni bir şeyden baüsedijor, lntıbaını veriservisi ihdas etmiş olsa gerektir. Faka yorlar: «Teknik çiftçiı, <Mtnü bahbu usul, işin iptidasında bile ağır zayiçıvan» gıbl yanlış sozler bunun canlı ata maruz kalmıştır. misalidir. Bu yanlışhğın Snemini meyDüşmanı Mesina kumsallarında sıkış. daııa koymak için, ilkönce bu yabancı tıran îngiliz kuvTetleri meyanmda Dunkeiimenin manasını göstermsge lüıum kerque'i görmüş olan yüzlerce insan var: vardır. *** İtalyan tebliği «Technologie» teknoloji, yunancadır. Roma, 9 (a.a.) Sicilyanın İtalyan ve* Sanâ^arm, Zanaâtlaxın Umi demektir. Alman kıt'alan tarafından işgal edilmiş «Technique» teknüı de yunancadır: Bir olan mevziler üzerinde çetin savaşlar de. sar.ât veya zana&te müteaLUJt oimalc, vam etmektedir. Düşmanm merkez veya bir sanât veya zana&tin «prooede» mevzilerine uçaklarımız tarafmdan ta lerinin topyelcunu demeiUr; tPrcc*de> arruzlar yapılmıstır. Sicilya adan sula. bir amelıye yapmak için takib edümesl rında Alman uçakları, iki torpido muh lâzım gelen usul demek olduguna gtire, ribine tesirli endahtlar yapmışlar ve i . meselâ sandalye, masa yapmanın da sabetler kaydetmişlerdir. ayn ayn teknıkleri olduğu »ni^ıi^r, Îngiliz Amerikan deniz ve hava teg. Ayni kökten gelen ctechnicien> teknlskilleri, dün Sicilya ve Kalabria sahil. yen, bir sanât veya zanaâtln tetnii işlelerindeki mahalleri bombardıman etmiş rinde bilgisl olanlara derler ve nüıayet lerse de mühim hasarlar yapamamışlar. «technicite» teknik karakter demekur. Görülüyor ki, bu Jtelimelerin hepsi, dır. yunanca bir kökten gelıyor, lugat manaları da yazıkugı gibidir. Rauf Orbay Trablusgarba uğradı Londra 9 (a.a.) Evening Stnrıdart gazetesi şöyle yazmaktadır: tTürkiyenin Londra büyük olçlsi Rauî Orbay son defa Ankaracîan Lonclraya dönerken Trablusta aktarma yapm:ştır. İngiltereye döndüğü vakit bu aktarmanm, Trablusta doğmuş olmcısı itibarile ndisi için büyük bir vak'a olduğunu söylemiştir. Mumaileyh, çocuklv.ğunu geçirdiği evi ziyaret etmiştir. Bu cvin bulunduğu mahallede yarunda bir t n •iliz zabiti olduğu halde dolaşırksn ihtiyar bir Arab kendisine sokularak blr köşk kiralamak isteyip istemeüiğini sormuştur. Rauf Orbay «hayır» demiş ve doğduğu evi görmek istediğini ilâve etmiştir. Arab, bu evi elile işaret ederek göstermiştir. Bu, hurma ağaclarının gölgeainde güz«l bir Türk evi idi. Arab kendisinl tanınıış ve «Hamidiye» nin süvarisi iken 1911 de İtalyan harbinden pek az evvel son defa Trablusu zivaret ettiğini şimdi lyice hatırladıgmı söylemlştir> Berlinden bir milyon halk aynlmış Stockholm 9 (a.a.) Alınan haberlere göre Almanlar, yataklarını, yorganlarını ve 24 saatlik yiyecelkerlni beraberlerine aiarak Berlini terketmiş olan bir milyon Berlinliye apartımanlarının musadere edilmiyeceği hakkmda teminat vermiş lerdir. Şehri terkedenlere anahtarlannı komşularına bırakmalan e^ri verilmiştir. Hükumet memurlan, merkezde kalanlann kâffesinin ya fabrikalarda ve yahud uçaksavar bataryalarda istihdam edileceklerini ilâve etmektedir!çr. •»* (Baştarafı 1 İnci «ahifede) Şimdi soyunu sopunu söyledigimlz bu lâyıkile başarmak İçin herkesin vazife «teknik» keiimesini baa yazıcıların yebaşında bulunması gerekmektedir. Biz rinde kullanmaması, çok yaniış bir düona bir tehlike olarak baktıkça o da şünceyi ortalığa yaydı: Sankl çiftçiiigiıj, bizim için az tehlikeli olacaktlr. Vatanın bahçivanlıgın eskiden ieluukleri yokselâmeti ancak jrurddaşlarn tesanüdü muş da bunu yeni keşfetmişler!. «Tekile kabildir İtalya hiç bir vakit bu şeçiftçi», «teknik bah.çıvan> sözleri kilde tehdid edilmemiştlr. Bütün aşkımız bunu gös&ermez mi? ve enerjimizle kendimizi müdafaa ede. Bir kere bu yanlış düşüııceyi düzeltelim.» im: «Badoglio durdukça faşizm <Nuh> zamanından kalma «kara sakaybolmıyacak» pan» la ekin ekmenln kendine göre huLondra 9 (a.a.) Dün bir nutuk söy. usl bir teknigl var. Sonra traktörle e ln ekmenin de hususi bir teknigl vardır. Uyen Sir Stafford Cripps demiştir ki: • Mussolini'in lsiifa etmiş olmasma r»ğ İşte bu iki türiii teknikten birincisine men faşizm ortadan ka^mlş değildir. Biz eski, ikincisine de «modern> diyebiliriz; İtalyada halkçı bir hükumet görmek is. L&kin bu ikiijir eski teknigi jnkar etmek tiyoruz. Badoglio yerlnde kaldığı müd. hakkını kimseye vermez ve §imdi yanlı^ detce faşizm ortadan kaybolmıyacaktır.» düşuncenin kaynağını parmakla gösterebiliriz. «Teknik» keiimesini kuUanan Mussoünmin Romada olduğu bazı yazıcılar, bunun içerisinde «motahakkuk ediyor Bem 9 (a.a.) En son haberlere gö dern» mefhumunun gizli bulunduğunu re Mussolini hfilen viüâslnda polis hi anıyorlar; lâkin bu kelimenin o yazamayesi altında bulunmaVıtadır. Kendisi :ıiar için yeni olması, bunun tmodern» ne kansile ailesinden daha bazı klmseler mefhumunu ihtiva etmesini neden icab tsin? Teknüc; hem eski ola,bilir, hem de refakat etmektedir. yeni olabilir. Ciano da Romada Vıa Secchi'deki e¥¥* vinde ve polis nezareti altlndadır. İfalyada tasfiye Japonya intizar vaziyctinde kalacak Tokio 9 (E.P.) Japan umumî karargâhı sözcüsü General Yahagi Kobe. de bir cemecde bulunarak demiştir ki: < Japonyanın düşman askerî plânlan karşısmdaki vaziyeti, bir pasif intizar safhasına girmişfir ve bu büyük bir taarruz haznlığma hizmet etmektedir. Wash:ngton 9 (a.a.) Haber almdıBiz bu.şün bu stratejik vaziyette bütün taarruzlan akan.eta uğratmakla ik'.ifa ğma göre Birleşik Amerikamn Arjan. tindeki büyük elçisi M. Norman Armour ediyoruz.» yskmda Washingtona dönecektir. Ziraî Ramirez hükumeti Mihverle olan müna. Yugoslavyada ihtikârla sebetlerini katedeceğine dair yaptığı mücadele vadi yerine getirmemiştir. Ar.jantinin yeBelgrad 9 (TJ>.) Piatları sun'î su ni hariciye nazırı Amiral Storne? şayed rette çoğaltmağa çalışanlara karşı mü Arjantin hükumeti tasdik edilecek olurcadelede salâiıiyetli maka.mlardan her sa 15 ağustosta Japonya ile ve diğer gün bu gibilerine karşı yüksek cezalar Mihver devletlerile de bundan bir kaç tatbik edilmektedir. Nitekim, çatal, ka gün scnra rr.ünasebatın kesileceğine daşık gibi şeyleri olağanüstü yüksek fiat ir Birleşik Amerika büyük elçi^ine te. lara satmakta olan bir firma S50:000 di rr.inat verdiği ha'.de Ramirez bükurr.eti. dair nar para cezası itasma malıkum edil nin bu vâdi yerine getireceğine hiç bir emare meveııd deg'liir. miştir. Amerika Arjantin münasebafı kesiüyor «Teknik» kelimesinin kullanılmasın Mareşal Badoglio tarafndan vazifesine clönmekten menedilen ttalyanın eski daki yaniışliğı büsbütün açığa vurmai Berlin büyük elçisi Alfieri de Rorr.ada çin misal gösterciğimiz sözlsri de çtaıdi düzelteceğiz: «Teknik çiftçi», «teknik bulunmaktadır. Popolo di Roma gazetesi, Duçe'nin bahçivan» yerine, «çiftçülğin modern ikametgâhmln bir umumî park haline eknigi», «bahçivaniığın modern tekgetirilmesin: ve buraya onun sukut ta. niği» dediğimiz zaman; hem «teknik» rihi olan 25 terrmıu 1943 tarihini ha kelimesinin kullanılışmdaki yanlıslık yoi tırlatmak üzere bir abWe dikilmesini ıluverir, hem de bu tabirleri okuj'anlar kolayhkla anlarlar, ki bu iki istihsal sateklif etmekfedir. hasının yeni yeni teknikleri vardır. *** Bulgaristana bir milyon kilo Görüyorsunuz ki, bir tek kelimenin pamuk gönderiyoruz anlış kullanılınası; düşünüj mekanizAnkarada Çin Cumhur Reisi Sofya 9 (T.P.) Türk Bulgar tl masınm bozuklulrunu ve hatta bir ilml anlaşması SofLinSen için anma merasimi caret bir milyon üzerine bugiinlerde gön >enimsiyenlerin ilimsizliklerini kolaycayaya kilo Türk pamuğu ık ortaya koyuyor. Ankara 9 (a.a.) Çin cumhuriye: derilecek ve bu pamuklar Bulgar iplikHaşim Nahid ERBİL millî hükumetinin reisi LinSen'in 61 hanelerine t«\rf edilecektir. mesi münasebetile bu sabah saat 11,30 Bürhaneddin ve Seniye Kral Boris, Köse Ivanofu da AnkaradaM Çin sefaretinde bir arma Tepsi skeçleri kabul etti merasimi yapılmıstır. Bostancı İskele kazinosunda bu akSofya 9 (E.P.) Kral Boris pazartesi Mer:ı?imde Hariclye Vekilliğl adına Genel Sekreter Şevki Berker, Protokol Tinü Bulgaristanm Berne elçisi Dr. Köse şam Cuma günü akşamı Burgaz adaında eş san'atkârlar skeçlerini verecekııımım müdürü Salâhaddin Arbel ve Ve İvanofu kabul etmiştir. er ve Seniye Tepsi güzide danslan akâlet şube müdürlerinden Naci Akmcı ile 'asında La Rapsodie Hongroise' yı ibca Büyük Britanya. Yunanlstan ve Sovyetidecektir. Pek yakmda: Napolyon Boler Birliği büyük elçüeri, Holanda, Belıapart. çika ve Süudi Arabistan orta elçileri ve Koço Hiik! Hacı Rükneddin Nasıl da bilirsin. Anastasya (Telâşla, kapmın sagındaki odayı gösterir: Bsnim odada girin. (Topuza bakar:) Kimdir bu kale? Hacı Rükneddin Bu evin bpyil Anastasyo Papapapa! Yılbası gecesi rakı içtin? Hacı Rükneddin (Sağdaki odaya pıyı kilidler, anahtarı cebine koyar. Vagirmişlerdir:) Bu delikanh, kün, biliyor almış yamaü kilim. Karyolanm bsşucunda, gece, gündüz fitili yanan Mer. hanla Koço mutfağa girmişlerdir. Anas. musun? yemana kandili. üzerine yamalı bez ör tasya, Topuzu banyo dairesine götürür. Anastasya Nereden bileceğim. KüApartımana girdikten sonra ürkekleşen tülmüş, eski, hantal bir sandık. fecisi! Topuz, bu odaya memnun ve hayran Topuzun sesi çıkmamaktadır, kuzu gibi Hacı Rükneâdin Ağzını topla! gider, bakmaktadu:. Vahan Madam, sus ol! Hacı Rükneddin (Hiddetle:) Ba Hacı Rükneddinin, hıtsusi ziyafetler, Koço Hıık! Hacı Rükneddin Bu beye, Topuz yılmanln sırası değil. KEİk. (Paltosunu davetler, kumar partileri f biraz da hoçıkarmıştır:) En önce paltomu al, bal. vardaUk için elinin altında bulundur. Bev. derîer. s duğu bu apartıman, altı odalı geniş bir kona çıkar. Anastasya Kale, kim düsürmüş «cevizkontrplâk» Tcpuz (Karyolaya yaklaşmış, yas dairedir. Vlobilyalar, beyliği ki o toplamis? üğı okşamaktadır:) Buraya yatili mi kübiktir. Bunlar, Beyoğlunun, «sahnelere Vahan Yılbaşınm büyük ikramiye. aksesuvar veren» kibar koltukçularmdan ki? si.... (Elile Topuzu gösterir.) Anastasya (Hemen kolundan tu kira ile alındıkları ve zamana. ahvale Anastasya (Topuza bakarak:) Bunaa, çıktı? (Ellerile saçlarını yolar;) tar, çeker:) Hamamda girezeksin, pastri göre sık sık değiştirildikleri için demirbas eşya, yok gibidir. Maniçamc!.. Panayiçamo!.. (Mindere yı fo çamasır giyezeksin, o vakit.... ğılır.) Hacı Rükneddüı (Üzerini süpürür, Hacı Rükneddin (Anastasyaya:) Bu oda, Beyoğlunun bütün bekâr pan. Anlaşıldi; bu gece senin tersliğin gene içi rahatlamış gibi bir soîuk allr:) Ne Eiyonlarında görülen klâsik pansiynncu üzerinde... (Cebinden bir beş lirahk çı de çabuk döküldüler? (Yemek odasma girer.) madam odasldır. Yalnız, «madam>, kî kanr uzatır:) Haydi yüzün gülsün. Burası, büfeli, dresuvarlı, büyük gera vermez, bahşışla geçinir. Eşyalar Anastasya (Alır, hemen koynuna kendine aiddir. Belki, gelinliğin îokar, gene somurtkan:) Yılbasi gecesi niş masalı bir yemek odasıdır. Yerdeki halı, duvarlardaki yağlıboya tabloiar den kalma, sarı topuzlu, aynalı de. bes lira verezeksin? mir karyola. Duvarda çuha parçalarınHacı Rükneddin Artık fazla geli kadar adi değildir. üzerüıe puf yastıklar dan renkli kotonlarla iliştirilmiş duvar yorsun.' Hepimizi ayakta tuttun. (E. atılmış büyük divan, odanın kalan boşhalısı. Yerde, yıkanmaktan, silinmekten. lindeki çantayı Anastasya nin yastığının luğunu doldurmaktadır. fırçalanmaktan ve güneşlendirilmokten altına koyar:) Kapıyı kilidliyeceğim. Hacı Rükneddin (Elektriği açar, yüz j ı l l ı i antika tran halısı manzarası J Odadan çıkarlar. Haçı Rükneddin, ka bakar; kaldırılrnamıg sofrayı görür:) Yazan Topuzun Kısmeti No. 18 Mahmud Yesari Tekrar kalkmağa niyetleri var galiba? (Ağ:r ağır masaya yaklaşır; mezelere, yemeklers bakar:) Şem;i Bey ağzının tadını bilir. (Bir iskemle çeker, oturur, tabaklardan elile alarak yemeğe başlar:) Şemsi Bey, nasıl oldu da buraya düştü? Bir yerde temizlenmiş olmalı, yahud da Ferdanenin zorile gelmiş+ir. (Ağzmı şapırdatır:) Balık ynmurtası... Midye dolması... Tarama... Anastasya da kolları sıvarmş, demek... (Bir taraftan yer:) Fındık, fıstık, portakal, ne ietersen var. lki galon şarab da alınmış, Şemsi Bey, epey paradan çıkmış. Ferdane de, insanı paradan çıkarmıyacak kadın deği'dir. Kurulu safra bulduğumuz iyi oldu. To. puzun karnı açtır. (Kapıya vurulmuştur:) Geliniz. Anastasya (Görünür:) Banyoda o. turttum, kiıier kabarsln biraz.... (lki elile yüzür.ü kaparp.ıştır; kcrkmuş gibi:) Pa pa pa! Ne pislik kale! (Yüzu yumuşamıştır:) Ne yapsın yavrakimo, yok. mus kimsesil Hacı Rükneddin (Dalgm:) öyle... (Masayı gösterir:) Şemsi Bey, epey masraftan çıkmış! Nezihe Muhiddin Tüccardan Hasan Tuzcu kızı Nazife Bu pek içli ve acıklı roman, kalbleri Tuzcu ile avukat Fehmi Aralın oğlu Merasim bitlnce .hazır bulunanlar Çin eriten bir üslubla kaleme alınmış, aşk, Devlet Şurası raporcörlerinden Rüştü orta elçisi M. Tsu Şangyu'a teessür ve ihtiras ve kıskaııclıkla, örülmüştür. Şuh Aralın evlenme törerü 8/8/943 günü Fataziyetlerini bildîrmişlerdir. bir kadmm baştan çıkardığı bir evli er ih Evlenme memurlugunda bir çofe sekilde çatılmıştır:) Astodiyavolo!... Ne keğin ihtirası... Kıskanclıktan can ve kraba ve dostları huzurile Icra edilmişadam kale? (Yumruklarmı kalçalarma ren zavallı masum bir kadmm nıacera ir. Taraîeyne saadeüer dileriz. dayamış:) O masraf edezek? (Haç çıka. sı... Temiz bir aşk yolunda hayatmı veren fedakâr âşık bu romanda toplanrır:) Maniçamo!.. Panayiçamo!.. Fethiye Sümen ^ rr.ıştır. Okurken göz yaşlarını zaptedemiHacı Rükneddin Peki, Ferdane hayeceğiniz bu nefis yerli romaru bitirmetLE nım mı masraf etti? den elînizden bırakmıyacaksmız. Fl. 100, Esad Sümen'in Anastasya (Bir kahkaha atar:) cildlisi 150 kunıştur. Hacı bey, sen bu aksam bos konusuyor. ARİF BOLAT KtTABEVİ | Erkek çocuklan olmuştur. Küçük sun. Onlardan para çıkar? Rauf Teomana mes'ud ve uzun bir Hacı Rükneddin Peki, kimden. Muhlis Sabahaddin ömür. 19 temmuz 943 Anastasya Bakkal Yaniden... Yeni büyük kadrosile bu akşam BeyaSADİ TEK TtYATEOSU zıd Lâle bahçesinde, yarm akşam Hacı Rükneddin (Yerinden sıçrar, Bu gece Gedikpaşa Azak sinemaa Puadiye Şenyolda elindeki lokma düşer:) Biz:m bskkal bahçesinde BEKRİ MUSTAFA Yaniden mi? (O KADIX) büyük piyes 5 perde Büyük milli operet 3 perde. 1 tablo Anastasya Kinaye ile:) Yok, baska bakal Yani Hacı Rükneddin (Kendini hemen toplamıştır, oturur.) Peki, bunu anla. İstanbul Belediyesinden: dık. Senin derdin ne? Ne istiyorsun? 27 kuruşa satümakta crlan halka mahsus 600 grarnlık ekmeğin fiatı 10/8/943 Kapı açılır Vahanla Koça girerler. sabahmdan itibaren 17 kurıış 25 santlm olduğu ilân olunur. (282n) Koço (Sofrayı fiörür görmez:) Ti sofra vire! Hıık! Vahan Kıyak donatılmış... Içim de ezilordu. Ikisi de sofraya yanajırlar. Hacı Rükneddin (Anastasyaya;) Sen, ne istiyorsun? Anastasya Benim odadan havlu, çamasir alazayim. Hacı Rükneddin Peki! (Kalkar. Hemen kalkmağa davranan Koço ile Vahana hiddetle: Siz ne kalkıycrsunuz? HER ECZAN'EDE BULUNUR. Vahan Bakal Yani gitmiyeceğiz? Ankaradaki ataşemiliterler ve kordiplomatigin başka bazı azaları hazır bulunmuşlardır. ÇINCÎRAKLI YHAN Evlenme f Ekmek fiatı P Ü R G O L Î N MÜSHİL GAZOZU KatH tesir lexxet Kolay içim [ Anastasya (Kaşları korkunc bir (Arkası yar).