27 Temmuz 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Yazan: B A H R İ Ö Z D E N İ Z En lezzetlı tatll ve yemekleri, en az masrafla en klsa zamanda pişırmek isterseniz, en son çıkan: BEŞ YÜZ YEMEK ve TATLI REÇETELERİ Kitabını alınlz. 352 sahife. 150 kuruş. İKBAL KİTABEVİ 20 nci yıl sayı: 6806 umhuri ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanlsul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti : 24298. İdare ve Matbaa kasmı 2429924290 l İmtihanlaraA^ âay kaSdı TUNA BMçevinde RİYAZİYE FİJ I P \ KM A İ Y LİSAN dersleri mvLjjâtJL oğretmenler taraflndan v e r i l i j ufl^Bl imtıhanlarlnıza hazlrlar. Salı 27 Temmuz 1943 ADRES : Tuna Dersevi: Atatürk Bulvarı No. 88, İstanbul Aksaray Sulb Istiyor | Romada Faşist aleghtarı muazzam bir nümayiş yapıldı yeni ! hükumet kuruldu ve orfî idare ilân edildi \ ınonu Amerika Hariciye Nazırı Italyanın şartsız teslim olmasını bildirdi Papa nezdinde büyük bir siyasî faaliyet var Roma 26 (R) Butün ttalyada drfî idare ılân edılmıştir. Başvekil Mareşal Badoglio halka hıtaben Dir beyanname çıkarmıştır. Bej'annamede halkın işlerine devam etmeleri tavs'ye olunmakta ve umumî nızamı temın için askerî makamların tam salâhiyetle hareket edecekleri bıldirılmektedir. Façıst MJis teşkilâtı ; devletın emniyet ve selâmeti için çalışan gonüllulerdHiı roiı rekkeb bir teşkilât sıfatıle millî mudafaa kuvvetlerinin tamamlayıcı bir unsuru olarak çalışacaktır. Gün battıktan itıbaren fecir vaktine kadar gece soka ğa çıkmak ya^aktır. Bu müddet zarfmda ancak rahıblerle hekimlerin dolaşabümelerine cevaz vardır. Bütün eğlen yerleri kapatılmıştır. Nümayişlere mü. saade oUınm^yacak ve sokakiarda üç kişilik gruplardan fazla toplantılar (Arkası Sa, 3, «ütun S te) Erbaayı şereflendirdi Şetimiz Başvekilin Lozan günii tebrikine teşekkür cevabı gönderdiler Erbaa 26 (a a.) Mıllî Şef Reisicumlıur Ismet Incnü, bugun saat 12,15 te yanlarında Dahıliye ve Nafıa Vekıllerı olduğu halde şehrlmize şeref ver. mışlerdır. Müli Şsfı Lâdık ıstasyonunda Tciad Valısı İzzeddın Çagpar, Tokad meb'usu Cemal Kovalj ve Korkomutan Pahri Belen karşılamışlardır. Kasabaya gelincıye kadar butün yol boyunca t&planmış binlerce halk, sevgıli Şeflerini coşkun tezahüratla selâmlamışlardır. Hukumet kçnağına şeref veren Millî Şef burada halkı, belediye, Parti ve halkevı mensublarını kabul ederek kendılen'e hasb'h^ids bulurtmuşlardır. Ö§le yemegini müteakıb bir müddet istıra kalesinin bize gösterdiği yol tarihimiJ hat buyuran Mılli Şef 14,45 te halkm zin büyük yoludur. coşkun tezahüratı arasında şehrimizden Şükrü Saracoğlu hareket buyurmuşlardır. Reisicumhurla Başyekil arasında teati olunan telgraflar Millî Sefimi?.in teşekkürleri Badoglio neler yapabilir? etin bir satrauç oyununu andıran askerlik hareketlerinin zihinleri çok yorduğu bir anda, Mussolini'nin beklenmedik çekıl.şi, butün dlkkatleri birden politika cephesine topladı. Bu çekilişi bir hükumet devrimine benzetıiıek gücdür. Devrim oîabUmek için, iktidar yerinde duranlaıla oraya geçmek istiyenler arasında bir çarpışmaya lüzum vardır. Halbuki Mussolini'yi hükumetten uzaklaştırmak için bir zor kullanıldığına dair inandırıcı alâmetier, şimdiye kadar İtalyadan dışarıya sumadı. Yeni Başvekil Badoglio, yahud da Kral tarafından, Duçe üzerinde bir baskı yapılıp yapılmadığun henüz bilmiyorıız. Bildiklerimiz şunlardan ibarettir: Tunustan sonra İtalyan dajanışı güç bir duruma girmiş, Sicilyaya yapılan Anglo Sakson çıkarması bu durunıu daha da güçleştirmiş, nihayet geçen hafta Hitler'le Berlin 26 (T.P.) Alman nrdular' Mussolini arasında bir gecelik bir goBajkomutanlığınm tebliği: Sovyeüer tüsme yapılmıştı. Bu gbrüşmeden hemen beş alh gün dün de Kuban korübaşmda Orel bölgesonra Duçenin hükumetten uzaklaştırıl sinde ve Ladoga golü cenubunda, Alması, Mihver zaferine dair İtalyada ü nısr. mevzilerini yarmak için boşuna nıidlerin kırıldığını gösteren bdr alâ teşebbuslerine devam etmişlerdir. Azak (Arkası sahife 3, ?iitun Z de) mettir. Yeni Başvekil Mareşal Ba Ankara 26 (a.a.) Lavsanne günü münasebetıle Başvekil Saracoğiu tarafııu dan gonderilen telgrafa Reisicumhur Millî Şef İsmet İnbnü aşağıdaki telgrafla mukabelede bulunmuşlardır: Şükrü Saracoğlu Başvekil ANKARA Lausanne günü için yazdığlniz güzel sözlere yürekten teşekkür ederım. Aziınli İdarenizle Cumfouriyetin her gün bir muvaffakıyet elde etmesini dilerim. İsmet İnönü Başvekil Şükrü Saracosjlu tarafından Reisicumhur MUlî Şef İsmet İnönü*ne çekiîen telgrafln sureti a?ağıdadır: Reisicumhur Mill! Şef İsmet İnönn Türkün varlığını içine düştüğü uçurumdan kurtaran kumandan ve Başmurahhas İsmet Inönü'nün eskilikleri yıkan ve yeniliklere yol açan Lausanne kalesi bugün 20 yaşına giriyor. 20 yıl önce millete verilen bu armağan önünde bugün ben bütün Türk yürekleri gibi inanla, püvenle ve lıeyecanla yarrna ve ileriye bakıvorum. Cünkü Lausanne Erbaa 26 (a.a.) Rlyaseticumhurl Hususî Kalem Müdürlüğünden tebliğ^ o'unmuştur: «Lausanne günü dolaylsile yakln u1 zak tanıdıklarımdan ve vatandaşlarım1 dan sevgi ve nezaket telleıini alıyo1 rura. Seyahatim sebebile ayrl ayrı cel vab vermekte geç kalacağım. Teşekj kürlerimin Anadolu Ajansı ile kabuJ lünü rica ederim.» Yeni İtalyan Başvekili Mareşal Badoglio'nun mazisıne dair resimlerden: Habeş harbmi kazandıktan dönüşünde Mareşal için yapılan muazzam tezahürat sonra İtalyaya Mussolini kaçmış mı? Stokholmden verilen haber teyid edilmediEski Başvekilin evine kapandığı söyleniyor Meşhur İtalyan diplomatı Kont Sforza ve Nevyorkmı İtalyan aslından Belediye Reisi Laguardio Alman harbi Kuban'dan Ladoga göHine kadar bütün şiddetile muharebeler devam ediyor Kont Sforza "Mes'utl bir hadise,, diyorl Anglo Saksonlar değişikliği kâfi bulmuyorlar, İtalyanm mütareke istemesi lâzım geldiğini söylüyorlar doglio, işbaşına gelir gelmez neşrettiği beyannamede her ne kadar [harbin devam ettiğindenl bahsediyorsa da, bundan sonra İtalyanlar tarafından gösterilecek mukavemetin sadece mümkün olduğu kadar şerefli bir mütarekeye kavuşmak maksadını giideceği meydandadır. Bidrglio şimdî ne yapacak? Tunustanberi tarihinin en müskül pünlerini ya«ivan İtalya, bugün şüphesiz ki o müşkül günlerin en feci daki r~ Sicüyada yeni cephe Müttcfîk tebliği J Londra 26 (a.a.) Şımdı Sicılya ş'mal doğudaki dağlık müsslles ile dar Ka;anya ovası müstesna olmak üzere, Vluttefiklerin elinde bulunmnktadır. Mihverin Diltaino nehrinin Katanya îörfezmdekı menbamdan Oatannovo ve Regaîbuto'ya ve oradan şimaie coğru denize kadar uzanan 95 kiiometrelik bır NADİR NA.DÎ cephs vücude getirmeğe çalışmakta olduğu zannedilmektedir . (Arkası Sa. 3. «ütun 4 te) Şımal Afrika Umumî Karargâhı 26 (a.a.) Tebliğ: Her kesimde düşmana karşı yapılan baskı devam etmiştir. Kanadalı kıt'alar ileri hareketlerine devam etmışlerse de şiddetli mukavemetten dolayı bu ilerlemeler yavaş olmuştur. Yedinci ordu 7000 den fazla esir (Arkası sahife 3, sütun 3 te) Rehtör Cemil BiisePîe Beş Üniversite profesörü, kırka yakm öğretmen ve maarif memuru emekliye ayrıldılar NewYork 26 (a.a.) Kont Sforza, Mussolini'nin düşmesini mes'ud bir vak'a olarak tavsif etmiş ve bunu Romanm bombardımanına ateftmıştir. Aslen ttalyan olan NewYork belediye reisi Laguardia şu beyanatta bulunmuştur: «Birkaç gün içinde Italyamn teslim clacağı kanaatindeyim. Benim için, Mussolini'nin koğulması büyük bir memnuniyeti mucib olmujtur. Mussolini tarihe Italyaya alçaklık etmiş olmakla geçecektir.> NewYork'un yegâne ttalyanca gazetesi olan Progresso bugünkü başmakalesinde şöyle yazmaktadır: «Mussolini'nin istifası, Italyaya kar§ı işlemiş olduğu hiyanetin kaçmılmaz mantıkî bir neticesidir. ttalyayı idare eden kuvvetlerin değişmesi ümid ederiz ki, Mihverin ortağı olan ttalyanın ortadan kalkmasma sebeb olacaktır.» Bern 26 (a.a.) Buraya gelen haberlere ınanmak lâzımgelırse Mussolılinin tevkif edilmiş olması muhtemeldir. 'aşist fırkasının umumî kâtıbi Sccrza ile ttalyan kabinesinın bütun âzasınm da lezaret altına alınmış oldukları rivayet dilmektedir, ttalyanın her tarafında nümayişler yapılmıştır. Italyanlarla Almanlar arasında çarpışmalar vukua gelmiş olduğu da haber verılmektedır. İtalyan uçaksavar birliklerınin Milano'la halk üzerine ateş açmış oldukları da lman haberler cümlesindendır. Romadan Iman haberlerde buhranm pazar sabaLI Müdfaa nazırlarının bir toplantısmda Mussolıni, son görüşmeleri esnasında Hitler'in yapmış olduğu tekliflerin ana hatlarını izah ve teşrıh etmiş olması :7erine başlamış olduğu bildirilmektedir. Bu tekliflerı İtalyadan o kadar mu?zzam fedakârlıklar ihti>arı talebmi tazammun ediyordu ki, Hava, Deniz ve Harbiye Müsteşarlari, bütün kabine ile istişarede bulunmaksızm bunlarm tat)iki mes'uliyetini üzerlerine almaktan imtina etmişlerdir. Heyecanlı bir münakaşadan sonra kaine, meseleyi Krala arzetmek kararmı 'ermiştir. Kral, zikri geçen şartları kamlden kat'î surette istinkâf etmiştir. Bütün İtalyada büyük bir galeyan hü tarafuıdan tevkif edildiği rivayet olunkum sürmektedir. Fakat tafsılât elde maktadır. etmeğe ımkân yoktur, çünku İtalya ile Diğer rivayetler Isviçre ve tsveç arasında telefon muhaNevyork 26 (a.a.) Roma'dan alman beratı kesılmiştir. ve NewYork Times gazetesinin BerneMussolini Almanyaya mı kaçmak deki muhabiri tarafından kablo ile bılisteıniş ? dirilen haberlere göre Mussolini ile FaStckholm 26 (a^.) Reuter'm verdi şist Partisi Umumî Kâtibı Scorza'nın ve ğı bir habere göre, Mussolini'nia Al nazırların hayatlarından korkulduğu ve. manyaya kaçacağı bir sırada subaylar (Arkası Sa. 3, sütun 4 te) Berlinde akisler Alman haridyesi vaziyette bir fevkalâdelik olmadığı, Italyanın beraberce harbe devam edeceği kanaatinde Duçe'nin sıhhî durumu pek fenaîaşmış Almanyaya Bu harbin en ağır akııtlanndatı Martrf ricalin iatıbalan Âyan meclisi hariciye encümeni azasından Claude Pepper şöyle demiştir: «Eğer Badoglio Mussilininin tubtugu yolu takib edecekse, İtalya bundan hiç bir gutıa Istifade edemlyecektir. Şayed İtalyan mületi meml€lketini ve ocaklannı kurtarmak istiyorsa, îaşizmden ve Alman ittifakından kendisini büsbütün sıyırmahâır.y Birleşik Amerika eski Cumhurreisi Mr. Hoover, bu iyi haber münasebetıle demiştir ki: «Dünyamn en büyük zalimlerinden birinin düşmesi, işgal altında bulunan memleketlerdekl erkek ve kadın bütün magdurlara cesaret verecektir.» Sabık Rumanya Kralı Karol, şüpheslz eski meslekdaşını müdafaa maksadıle, Kral Viktor Emanuel'in eskidenberl harbin aleyhinde bulunduğnnu söylemiştir. biri yapıldı Essen. Hamburg, Kolonya şıddetle bombardıman edildi Hâdisenin ! Yaş haddini doldurdukları için tekaüd olanlardan. sağdan sola, Üniversite Rektörü Cemil Bilsel. Prof. Kemal Çenabj Ankara Etnografya Müzesi Müdürü Osman Ferid Sağlam, Rasadhane Müdürü Prof. Fatin Gökmen, Profesör Âkil Muhtar Erden (Yansı 3 üncü aahlfemizde) Londra.26 (aa) solıninin istifası (Arkası Londra 26 (B. B. C.) Dün gece ve gündüz, İngiliz ve Amerıkan hava kuvvetleri Almanya ve batı Avrupa üzerinde bu harbin en büyük akınlarından birini yapmışlardır. Gece İngiliz ağır bomba uçaklarından kuvvetli bir teşkil Ruhr mmtakasında Krupp demir ve çelik fabrikalarınln k ondrada a isleri bulunduğu Essen şehrıne hücum et«ıİŞ Dün akşam, Mus tir. Bu şehre şimdiye kadar y&pılan 57 haberinin Londraya nci aklndır ve şimdiye kadar bu şehrin (Arkası sahife 3, sütun 3 te) sahife 3, sütun 2 de) Mussolini trende Berlin 26 (T.P.) Bugun Mman Haııcıyesınde, Italyadakı hukumet degışmesı hakkında bu olaylarm esas itıbarıle Italyanın ıç siyaset âmıllerinın tesırı altında vukua geldığımn muhtpmel bulunduğu ve binaenaleyh haii hazırda Alman makamları tarafından bu hâdi , selerin tefsırıne müsaid bulunmadığı ılerı surulmuş ve Muttef'klerm bu o'ay» lara bakarak propagandalar yapıp tt^lyada telâş uyandırmak isteyeceklerı, fakat bu denemelerin muvaffakıyetle ne» ticeleneceğini kabul içm bir sebeb mev(Arkası sahife 3, sütun % de).